Ni drinke X da4.3.1.5. Directe oprichting ZIE HB BOEKINGEN • Oprichting met uitsluitend inbreng in geld à zie balans blz 160 • Oprichting met inbreng in geld x in natura à zie balans blz 163 • Oprichting van een NV door inbreng van een algemeenheid of van een bedrijfstak = als vennootschap zonder ontbinding, vermogen of bedrijfstak overdraagt aan andere nieuwe vennootschap tegen aandelen van verkrijgende vennootschap Inbrenger = holding • Fusie door oprichting van een nieuwe VN = als vermogen van verscheidene vennootschappen als gevolg van ontbinding zonder vereffening, op een nieuwe vennootschap overgaat tegen uitreiking van aandelen Continuïteitsbeginsel! à zie balans blz 166 • splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen = als vermogen van een vennootschap als gevolg van ontbinding zonder vereffening, op verscheidene nieuwe vennootschappen overgaat tegen uitreiking van aandelen, eventueel met een opleg in geld (>1/10e van de nominale waarde) Continuïteitsbeginsel! à zie balans blz 168 • Oprichtingskosten § Bv. ereloon bedrijfsrevisor en notaris, registratierechten, kosten bekendmaking BS, drukken vd aandelen,… § Kosten veel hoger bij NV § Meestal gedragen door vennootschap, soms door oprichters § Rek. 2000 Oprichtingskosten § Afschrijven over jaren waarin opbrengsten tot stand komen à Min. 20%, max. 100% à zie balans blz 169
4.3.1.6. Oprichting door openbare inschrijving • Ingewikkelder • Voor grote kapitalen • Oprichtingskosten ten laste vd inschrijvers • Inschrijving + bepaald bedrag (om oprK te betalen) à Balans zie blz 170 – 173 4.3.1.7 Opvragen van gelden • Inschrijvers slechts gedeeltelijk het ingeschreven kapitaal storten à debiteuren voor saldo (rek. 101 Niet opgevraagd kapitaal) • Statuten of AV: wijze om nog verschuldigde gelden op te vragen (termijn en percentage) 410 Opgevraagd, niet gestort kapitaal x 101 Niet opgevraagd kapitaal x 5500 KI R/C XXX 410 Opgevraagd, niet gestort kap. XXX 4.3.1.8. Het niet storten van opgevraagde gelden • Bij in gebreke blijven vd inschrijvers moet RvB de in de statuten voorziene maatregelen toepassen: § Aanmaning § Ingebrekestelling § Bepaling van de kosten § Overname vd aandelen door een nieuwe vennoot, a pari, beneden of boven pari § Verschillen ten bate of ten laste vd ingebreke gebleven aandeelhouder • Voorzien de statuten niet in dit geval, dan kan NV een rechtstreekse vordering instellen à balans zie blz 175-‐177 4.3.1.9 Vervroegde stortingen • Soms groter bedrag of volledig bedrag gestort • Op rekening die een schuld vertegenwoordigt tot moment van opvraging • Rente kan verschuldigd zijn à balans zei blz 177-‐179
4.3.2. verhoging vh kapitaal 4.3.2.1 Algemene principes • Tekort aan financiële middelen • Oplossing: EV ↑ of VV ↑ • VV ↑ à solvabiliteit handhaven • Oplossen door ↑ EV door kapitaalverhoging • Beslissing door AV of door RvB (toegestane kapitaal) • Zelfde formaliteiten en voorwaarden als bij oprichting • Directe kapitaalverhoging: § inschrijving in geld en in natura • Kapitaalverhoging door openbare inschrijving: § = spaarders § Eerste fase: authentieke akte bekendgemaakt + inschrijvingen § Tweede fase: <3m: definitieve kapitaalverhoging bij authentieke akte • Bij inbreng in natura: § Verslag commissaris of bedrijfsrevisor • Bij inbreng in geld: § bijzondere rekening § Vaak voorkeurrecht § Vaak uitgiftepremie • Andere vormen van kapitaalverhoging: § Omzetting van schulden § Uitoefening van warrants § Toevoeging van reserves of andere eigen vermogensbestanddelen § § §
≠ werkelijke verhoging van EV Kapitaal ↑ten koste van reserves of andere eigen vermogensbestanddelen Vaak intering van kapitaal
4.3.2.2. Kapitaalverhoging door inschrijving in geld zonder agio en voorkeurrecht • Nominale waarde aandelen = intrinsieke waarde • Bestaande AHs verzaken aan voorkeurrecht à balans zie blz 184 -‐186 4.3.2.3 Kapitaalverhoging door inbreng in natura • Verslag commissaris • Beschrijving vd inbreng + toegepaste waarderingsmethoden • RvB: bijzonder verslag § reden inbreng in natura
§ waarom afwijking conclusies commissaris • Formaliteiten bij kapitaalverhoging = oprichting door inbreng in natura • MAAR in dit geval twee schattingen: § Waarde vd inbreng zelf § Waarde vd toegekende aandelen • Boekingen: zie oprichting! 4.3.2.4 Kapitaalverhoging door inbreng van een algemeenheid of van een bedrijfstak = als vennootschap zonder ontbinding, vermogen of een bedrijfstak overdraagt aan een andere vennootschap, tegen een vergoeding die uitsluitend bestaat in aandelen vd verkrijgende vennootschap(zie vroeger) 4.3.2.5 Fusie x splitsing door overneming • Fusie door overneming = als gehele vermogen van één of meer vennootschappen (rechten en verplichtingen), als gevolg van ontbinding zonder vereffening, op een andere vennootschap overgaat tegen uitreiking van aandelen • Splitsing door overneming = als gehele vermogen van een vennootschap (rechten en verplichtingen), als gevolg van ontbinding zonder vereffening op verscheidene andere vennootschappen overgaat tegen uitreiking van aandelen (zie vroeger) 4.3.2.6 Kapitaalverhoging met uitgiftepremie • Prijs vd nieuwe aandelen? • A pari • Boven pari à uitgifte met ‘agio op aandelen’ (agio = uitgifteprijs – nominale waarde) Aandelen geen nominale waarde? à geplaatst kapitaal / aantal aandelen reden: onderneming heeft het goed gedaan sinds oprichting en dus zijn aandelen meer waard intrinsieke waarde = EV / uitstaande aandelen (die intrinsieke waarde kan groter of kleiner zijn dan de nominale waarde) • Uitgiftepremie volledig gestort • = externe inbreng vd vennoten • Uitgiftepremie ≠ reserves • Vd uitgiftepremies mag niets worden afgenomen om een reserverekening te stijven • Wel aan kapitaal worden toegevoegd, uitgekeerd worden ad vennoten of gebruikt worden om verliezen aan te zuiveren à boekingen zie blz 189 4.3.2.7 Recht van voorkeur of claimrecht • Aandelen waarop in geld wordt ingeschreven à eerst aan bestaande Ahs aanbieden, evenredig met deel van kapitaal door hun aandelen vertegenwoordigd • Uitgeoefend minstens 15d
• • • •
Voorkeurrecht = verhandelbaar gedurende de inschrijvingstijd Daarna: derden of bestaande Ahs die voorkeurrecht hebben uitgeoefend kunnen deelnemen aan de kapitaalverhoging AV: voorkeurrecht beperken of opheffen, maar niet door statuten Indien voorkeurrecht wordt opgeheven of beperkt ten gunste van bepaalde personen die geen personeelslid zijn, dan § § §
•
•
identiteit van personen vermelden Voor genoteerde vennootschappen: uitgifteprijs ≥ gemiddelde koers gedurende 30 dagen voorafgaande aan dag waarop uitgifte begint Voor andere vennootschappen: uitgifteprijs min = intrinsieke waarde vastgesteld door commissaris of revisor
Bij beperking of opheffing vh voorkeurrecht: eventueel voorrang aan vroegere aandeelhouders bij de toekenning van nieuwe effecten (inschrijvingstermijn 10d) Redenen? § Voorkomen dat bestaande AHs worden benadeeld § Meestal prijs nieuwe aandelen < reële waarde of beurskoers àCompensatie door voorrecht in te tekenen tegen gunstige vwden § Kunnen recht ook verkopen (vergoeding voor waardeverlies aandelen) § Waarde claim hangt af van: § § §
Waarde oude aandeel, uitgifteprijs nieuw aandeel Winstvooruitzichten onderneming Vraag en aanbod
§ Kapitaalverhoging leidt tot winstverwatering van bestaande aandeelhouders § Winstverwatering ~ ruilverhouding VB. Kapitaal = 1 000 000 euro: 10 000 aandelen van 100 euro ↑ kapitaal met 500 000 euro: 5 000 nieuwe aandelen van 100 euro (prijs = 140 euro, beurskoers = 200 euro). àUitgifteprijs nwe aandelen < (beurs)waarde oude aandelen à oude AHs verliezen waarde è OPL.: Bij voorrecht intekenen of voorkeurrecht doorverkopen aan nieuwe aandeelhouders Theoretische waarde vh claimrecht: Beurswaarde NV voor kapverhoging: 2 000 000 euro Kapitaalverhoging: + 700 000 euro Na de kapitaalverhoging: 2 700 000 euro (15 000 aand) Dus: 180 euro per aandeel Verlies voor bestaande AHs: 200-‐180 = 20 euro per aandeel è Theoretische waarde claimrecht = 20 euro Oplossen door per 2 oude aandelen in te schrijven op 1 nieuw aandeel tegen 140 euro
•
Nieuwe waarde van een aandeel na kapitaalverhoging: Oude aandelen*waarde + nieuwe aandelen*uitgifteprijs (=180) Oude + nieuwe aandelen
•
•
•
Positief waardeverschil per aandeel door inschrijving: Oude aandelen*waarde + nieuwe waarde*uitgifteprijs -‐ uitgifteprijs (= 40) Oude + nieuwe aandelen Claimrecht Oude aandelen * (Waarde oude – uitgifteprijs) / oude aandelen (=20) Oude + nieuwe aandelen nieuwe aand Oude aandelen / nieuwe aandelen = aantal oude aandelen die men moet bezitten om het recht op inschrijving van 1 nieuw aandeel te hebben (=2)
•
Intekenrechten niet uitoefenen of claims niet verkopen? § Kapitaal niet volledig onderschreven § Oplossing: è Overschot wordt eerst aangeboden ad andere bestaande AHs en vervolgens aan derden (geen publiek beroep doen op spaarwezen) è Gebruik van scrips (=zelfstandig verhandelbaar dividendbewijs van een aandeel, dat recht geeft op uitreiking van een nieuw aandeel) (publiek beroep doen op het spaarwezen) Scrips: -‐Na de eerste inschrijvingsperiode: volume van niet-‐uitgeoefende rechten gekend àvertegenwoordigd door scrips à op de beurs verhandeld en verkocht De netto-‐opbrengst à voor aandeelhouders die niet tijdig hun recht hebben uitgeoefend of verkocht (à hier wordt dus wel een belangrijk deel vd claim gerecupereerd)
VB. Kapitaal van 2 000 000 euro: 20 000 aandelen van 100 euro kapverhoging van 1 000 000 euro: 10 000 aandelen van 100 euro; prijs = 140 euro, beurskoers = 200 euro. Elke houder van twee oude aandelen kan inschrijven op 1 nieuw aandeel. Op 9 600 aandelen met claim ingeschreven en volgestort. Rest: op de beurs verhandeld en het claimrecht, door 800 scrips vertegenwoordigd, wordt tegen 19 euro verkocht (met inhouding van 2 euro verkoopkosten). De kopers van de scrips schrijven verder op de 400 aandelen in. à boekingen zie blz 197-‐198
4.3.2.8 uitgifte van aandelen beneden de fractiewaarde • Aandelen met aanduiding van nominale waarde: niet beneden pari uitgeven (anders is kapitaal niet volledig geplaatst) • Wel nominale waarde opheffen à maatschappelijke aandelen (vertegenwoordigen fractie van kapitaal) • Dan wel beneden fractiewaarde uitgeven VB. Kapitaal van 500 000 euro: 2 500 aandelen met een nominale waarde 200 euro. Stel werkelijk EV is gedaald door verliezen tot 300 000 euro zodat de intrinsieke waarde aandelen = 120 euro. STEL: Kapitaalverhoging van 240 000 NIET: 2 000 nieuwe aandelen à nominale waarde van 120 euro
ste
WEL: nominale waarde opheffen + 2 000 nieuwe maatschappelijke aandelen (die elke 1/4500 deel vertegenwoordigen vh kapitaal) uitgeven aan 120 euro OF: aandelen met vermelding van nominale waarde + kapitaalvermindering van 200 000 euro doorvoeren (à nominale waarde naar 120 euro) + kapitaalverhoging doen door uitgeven van 2 000 nieuwe aandelen met nominale waarde van 120 euro (kapitaalvermindering: zie later)
4.3.2.9 Kapitaalverhoging door toevoeging van reserves of andere posten vh EV • Doel van kapitaalverhoging = EV ↑ • Dit is Uitz. à EV wijzigt niet, reserves waren reeds aanwezig x worden nu enkel aangewend ter verhoging vd rekening kapitaal • Doel = gelijkheid tss het nominale kapitaal x het werkelijk vermogen te herstellen (door ‘beschikbare reserves’ aan kapitaal toe te voegen, maakt VN duidelijk dat ze de resvers als blijven werkzaam beschouwt)
•
+ extra kosten
•
Hoe? § Reserves, uitgiftepremies en herwaarderingsmeerwaarden rechtstreeks overboeken naar de post ‘kapitaal’ § Overgedragen winst overboeken via resultaatverwerkingsrekeningen VN in staat om kosteloos nieuwe aandelen uit te reiken: bonusaandelen of nominale waarde aandelen veranderen of nominale waarde afschaffen
• •
VB. Kapitaal van 450 000 euro: 9 000 aandelen met nominale waarde van 50 euro. Kapitaal met 675 000 verhogen door overschrijving van volgende eigen vermogensbestanddelen: Uitgiftepremies: 20 000 euro Herwaarderingsmwden op MVA: 454 585,50 euro Beschikbare reserves: 65 488,30 euro Overgedragen winst: 134 926,20 euro à boekingen zie blz 201 Of ipv aandelen met nom waarde = 50 om te zetten in mts aandelen die elk 1/9000 vh mts vermogen vertegenwoordigen à ook: nom waarde vd aandelen door overstempeling te verhogen van 50 naar 125 (11250000/9000) Of 2 coupons afgeven, x 3 nieuwe aandelen ter waarde van 50eur ontvangen Coupon (= bonus) theoretisch waarde = 75 (3/2 van 50), vermits 2 coupons 150eur waard zijn, hetzij 3 nieuwe aandelen(van 50eur)
Formule claimrecht, uitgifteprijs = 0 Oude aandelen * (Waarde oude – uitgifteprijs) / oude aandelen Oude + nieuwe aandelen nieuwe aand
= 9000 + (125-‐0) / 9000 22500 13500
4.3.2.10 Kapitaalverhoging door omzetting van schulden in kapitaal • Igv financiële moeilijkheden: schuldvorderingen inbrengen • Schuldeisers à krijgen aandelen (vaak preferente of cumulatief preferente aandelen) • Procedure van inbreng in natura (verslag door commissaris) • Elke schuldeiser moet instemmen • Dit is niet zo bij conversie van obligatielening in aandelen (zie later) à meerderheid kan wil aan minderheid opleggen à boeking zie blz 203 4.3.2.11 Kapitaalverhoging door uitoefening van warrants
•
• • • •
= recht om gedurende een bepaalde periode aandelen te kopen vd vennootschap tegen een vooraf vastgelegde uitoefenprijs Verschillende soorten: Naakte warrants Warrants verbonden aan nieuw uitgegeven aandelen Warrants verbonden aan de uitgifte ve obligatielening
•
Naakte warrants § Kosteloos uitgegeven warrants: § Uitgifte niet geboekt § Niet uitgeoefend à geen invloed op vermogen § Onder bezwarende titel uitgegeven warrants: § Prijs die VN ontvangt = zoals uitgiftepremie op nieuwe aandelen § = definitief verworven zelfs als warrants niet worden uitgeoefend § onder ‘uitgiftepremies’
•
Uitgifte van warrants verbonden aan nieuw uitgegeven aandelen: § recht om later tegen vastgestelde prijs in te schrijven op nieuw uit te geven aandelen § 1 uitgifteprijs voor aandelen en warrants à geen onderscheid tussen bedrag voor aandelen en bedrag voor warrants § Uitgifte vd warrants niet geboekt, wel in toelichting vermeld Uitgifte van warrants gekoppeld aan uitgifte obligatielening: § Aan obligaties wordt een inschrijvingsrecht op nieuw uit te geven aandelen gekoppeld § Boekhoudkundige verwerking: zie later Ook bij uitgifte van warrants een voorkeurrecht voor bestaande AHs Reden: uitoefening vh inschrijvingsrecht door de warrantshouders, betekent verarming voor de bestaan Ahs. Zij zien nieuwe aandeelhouders tegen een gunstige prijs tot de VN treden à zie boeking blz 206
•
• •