Oppasoma’s en opa’s
Resultaten GGD Gezondheidspanel
Waarom een onderzoek over oppasoma´s en –opa´s?
Tegenwoordig doen ouders vaak een beroep op oma en opa als het gaat om opvang van de
kleinkinderen. De GGD wil graag weten hoe de grootouders het oppassen ervaren, of zij
weleens tegen bepaalde zaken aan lopen tijdens het oppassen en of zij behoefte hebben aan informatie en/of ondersteuning op het gebied van opvoeding van (klein)kinderen.
Wie deden mee aan het onderzoek?
69% het sterkst vertegenwoordigd. Een
1.420 panelleden mee. 880 deelnemers
leeftijdscategorie 50-64 jaar. 37% van de
Aan het online panelonderzoek deden
kwart van de deelnemers zit in de
(62%) hebben kleinkinderen en meer dan
panelleden heeft een laag opleidings-
past weleens op. De resultaten zijn
midden niveau en 34% heeft een hoog
de helft van deze oma’s en opa’s (54%)
gebaseerd op de 475 panelleden die daadwerkelijk ervaring hebben met
oppassen. De groep 65-74 jarigen is met
niveau, 29% heeft een opleiding op
opleidingsniveau. Ruim 87% van de
deelnemers is getrouwd of woont samen
met een partner en 11% woont alleen.
Tabel 1 Aantal oppasdagen. Hoeveel dagen per week past u op?
%
1-2 dagen per week
47
3-7 dagen per week
5
1 keer of een paar keer per 2 weken
13
1 keer of een paar keer per maand
35
Meer dan de helft past weleens op
Slechts 8% van de ondervraagden past
weleens op de kleinkinderen (54%). Tabel
ouder.
Meer dan de helft van de grootouders past 1 geeft een overzicht van het aantal
oppasdagen. De meeste oma´s en opa´s passen incidenteel op (42%). Ruim een
derde (35%) past zowel op vaste dagen op als incidenteel, als het een keer nodig is.
18% past alleen op vaste dagen op.
De meerderheid (48%) van de grootouders
(ook) op kleinkinderen van 12 jaar en Bijna de helft (48%) van de oma´s en opa´s past op de kinderen van hun
dochter(s). 36% past op de kinderen van
hun zoon(s) en 17% past op de kinderen van zowel hun dochter(s) en zoon(s). Waarom passen grootouders op?
Er is gevraagd waarom opa’s en oma’s op
past op maximaal 2 kinderen
hun kleinkinderen passen. 96% is het met
(40%), een kwart bij de kleinkinderen thuis
kleinkinderen te zien en mee te maken en
tegelijkertijd. Meestal in hun eigen huis
en 33% zowel in het eigen huis als bij de kleinkinderen thuis. Er wordt het meest
gepast op kinderen die nog niet op school zitten. Naarmate de kinderen ouder
worden passen grootouders minder op.
de stelling eens dat het fijn is om de
91% past op om hun zoon/dochter te
ondersteunen. Iets minder dan de helft
(48%) past op omdat kinderopvang voor alle dagen te duur is voor hun zoon/dochter. (zie tabel 2).
Tabel 2 Redenen om op te passen.
Geen
mening/
Ik pas op
Eens
Oneens
omdat de kinderopvang (voor alle dagen) te duur is.
48%
18%
34%
omdat ik daarmee mijn zoon/dochter kan ondersteunen.
91%
1%
7%
96%
2%
2%
71%
13%
15%
zodat mijn zoon/dochter kan werken.
78%
11%
12%
als mijn zoon/dochter er af en toe tussenuit wil.
68%
17%
15%
11%
36%
53%
omdat het fijn is om de kleinkinderen te zien en mee te maken.
omdat het de makkelijkste oplossing is voor mijn zoon/dochter.
omdat mijn zoon/dochter gescheiden is en er alleen voor staat.
n.v.t.
10 % is door de duurdere kinderopvang
De meerderheid (89%) van de deelnemers
In 2013 is de kinderopvang voor veel
hen wordt gedaan als oppasser. 21% vindt
meer gaan oppassen.
gezinnen fors duurder geworden. Aan de
deelnemers is gevraag of zij hierdoor meer zijn gaan oppassen. Dit is voor 10% van de
vindt niet dat er een te groot beroep op soms dat er te veel van hen wordt gevraagd.
grootouders het geval. De meeste van
Grootouders positief over oppassen.
extra gaan oppassen.
oppassen op de kleinkinderen. Zij geven
deze grootouders (40%) zijn een hele dag Als opa en oma niet zou oppassen, denkt 29% van de deelnemers dat hun
zoon/dochter voor betaalde kinderopvang zou kiezen. 38% denkt dat hun
zoon/dochter andere informele opvang
zou regelen (familie/vrienden/buren). 13% denkt dat als opa en oma niet oppassen een van de ouders minder moet gaan
Grootouders zijn erg positief over het
aan blij te zijn dat ze kunnen oppassen, ze worden er gelukkig van. Ook geeft 90% aan het normaal te vinden om bij te
springen. Een klein deel van de opa’s en
oma’s vind het oppassen zwaar (13%) en voelt het als een verplichting (7%). (zie tabel 3).
werken of zou moeten stoppen met
Betrokken zijn bij kinderen en
dochter de opvang zou regelen.
Wat vinden de opa’s en oma’s het mooiste
werken en 20% weet niet hoe hun zoon of
Geen moeite met aangeven dat het niet uitkomt.
Bijna driekwart van de deelnemers heeft aangegeven geen moeite te hebben met
‘nee’ zeggen als ze een keer niet kunnen oppassen. 29% geeft aan dit best
moeilijk/heel moeilijk te vinden. Er is
kleinkinderen
aan het oppassen op de kleinkinderen? Als belangrijkste is aangegeven: ‘Dat ik
betrokken blijf bij het leven van mijn
kinderen en kleinkinderen. 42% geeft aan het contact met de kleinkinderen het
mooiste te vinden. Een hechte band met de kinderen en kleinkinderen wordt dan
ook het vaakst (79%) genoemd als effect
gevraagd waarom zij moeite hebben met
van het oppassen.
antwoord hierop is dat zij hun zoon of
oppassen vooral plezier (45%) en geluk
‘nee’ zeggen. Het meest gegeven
dochter niet willen teleurstellen (70%).
Naast een hechte band levert het (30%) op.
Tabel 3 Hoe ervaren grootouders het oppassen? Geen
mening/
Hoe ervaart u het oppassen?
Eens
Oneens
Ik wordt er gelukkig van
89%
4%
7%
Ik ben blij dat ik het kan doen
99%
0%
1%
Ik vind het normaal om bij te springen
90%
7%
3%
Ik vind het zwaar
13%
76%
11%
7%
82%
11%
Ik vind het een verplichting
n.v.t.
Informatie over opvoeding
problemen mee te bespreken. Ruim een
en opa’s tegenaan lopen tijdens het
behoefte te hebben aan informatie. Er is
De GGD wil graag weten waar oppasoma’s oppassen en of zij extra informatie en/of
ondersteuning willen hebben rondom het
oppassen. Daarom zijn er in de vragenlijst een aantal vragen gesteld over problemen tijdens het oppassen.
Een derde van de deelnemers heeft
afspraken gemaakt met hun zoon/dochter over hun rol als oppasoma of –opa. De
kwart van de deelnemers (27%) geeft aan het meest behoefte aan informatie over
omgaan met internet en sociale media als facebook en twitter, informatie over grenzen stellen en voeding. De
deelnemers die behoefte hebben aan
informatie zouden het liefst via de website (55%) en folders (50%) worden geïnformeerd.
meeste oma’s en opa’s ondervinden geen
Tot slot
wel problemen, dan zijn dit meestal
is gehouden onder panelleden die zich
problemen tijdens het oppassen. Zijn er opvoedkwesties (38%), verschil in opvatting over opvoeding van de
kleinkinderen (29%) en lichamelijke
problemen. Bijna iedereen die tegen
Dit onderzoek naar oppasoma’s en –opa’s hebben aangemeld als lid van het GGD Gezondheidspanel. Qua leeftijdsopbouw
zijn de deelnemers niet representatief
voor de hele regio Noord-Holland Noord.
problemen aanloopt tijdens het oppassen
Om deze reden moeten de resultaten van
kunnen praten. Meestal met zowel de
indicatie voor wat er leeft onder de
geeft aan hier wel met iemand over te
partner als met hun zoon/dochter (47%).
Enkele deelnemers hebben niemand om de
dit onderzoek beschouwd worden als een doelgroep.
GGD Gezondheidspanel
GGD Hollands Noorden is in 2013 gestart met het GGD Gezondheidspanel. Het
gezondheidspanel biedt via internet de mogelijkheid om op een snelle en efficiënte manier actuele gezondheidsonderwerpen voor te leggen aan inwoners van Noord-Holland Noord. Op dit moment bestaat het panel uit ruim 2.100 leden.
De panelleden worden ongeveer vier keer per jaar gevraagd via internet een korte vragenlijst
in te vullen over uiteenlopende onderwerpen die een relatie hebben met gezondheid. De panelleden worden per e-mail uitgenodigd voor het onderzoek. Voor het afnemen van de vragenlijst maakt de GGD gebruik van de online enquêtetool van SurveyMonkey. De
resultaten
van
de
onderzoeken
geven
de
GGD
inzicht
in
actuele
gezondheidsonderwerpen en de mening van de panelleden daarover. De resultaten worden
gebruikt voor gezondheidsbeleid van de GGD, gemeenten en zorgorganisaties. Alle leden van het gezondheidspanel worden per e-mail geïnformeerd over de resultaten. Maak het GGD Gezondheidspanel nóg sterker!
Voor het GGD Gezondheidspanel zijn we altijd op zoek naar nieuwe leden. Is uw interesse gewekt en bent u geïnteresseerd in deelname aan het panel? Aanmelden kan via de website www.ggdhn.nl/gezondheidspanel. U krijgt dan vanzelf een uitnodiging voor deelname aan
het eerstvolgende panelonderzoek. U kunt per onderzoek besluiten of u wilt deelnemen en op elk moment kunt u zich afmelden voor het gezondheidspanel. Voor vragen of opmerkingen kunt u mailen naar
[email protected].
Colofon
Uitgave:
Datum:
GGD Hollands Noorden
Postbus 324
1740 AH Schagen mei 2014
Kenmerk: IN.2014-0036
