n ummer
51
Uw Veiligheid, Onze zorg
In deze nieuwsbrief o.a.: Keten - Dag van de GGD - Gemeente Dordrecht oefent GHOR Academie - Film over de Basisleerstof GHOR OPV - Een GHORdiaans evenement Multidisciplinair - Oefening Waterproef ZHZ
Bureau GHOR ZHZ
opnieuw gecertificeerd Keten | Het bureau GHOR ZHZ streeft naar een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening. In 2005 behaalden we als één van de eerste GHOR-regio’s het HKZ certificaat.
Woensdag 16 april jl. werd de hercertificeringsaudit van het bureau in het kader van het HKZ certificeringsschema afgenomen door DNV (certificatie dienst). Gelukkig zijn we erin geslaagd deze hercertificering met een positief resultaat af te sluiten. DNV heeft zeer kritisch gekeken naar het kwaliteitssysteem binnen ons bureau. In de afgelopen jaren wilde het bureau in haar organisatieontwikkeling een omslag maken van een bureausysteem naar een ketensysteem. Op een aantal punten heeft DNV deze omslag ook kunnen waarnemen en de volgende sterke punten benoemd: • Convenanten met ketenpartners zijn in grote mate gerealiseerd, inclusief de benoeming van kwaliteitscriteria. • Het monodisciplinair opleidingsplan is opgesteld in samenwerking met ketenpartners. • Er is een focus op grote / vitale projecten door structureel investeren in medewerkers en deskundigheid hiervoor. • Er is onderzoek naar klantwensen en tevredenheid, zoals bijvoorbeeld de informatiseringbehoefte.
nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
Verbeteren Om de omslag van een bureausysteem naar een ketensysteem ook in het kwaliteitssysteem volop te doen slagen, heeft DNV wel een aantal verbeterpunten en aanbevelingen aangegeven. Eén van die aanbevelingen is om samen met de ketenpartners een INK-scan uit te voeren (een INK-scan toont aan in welke mate een organisatie zich professioneel ontwikkelt van activiteit / proces georiënteerd naar systeem- en ketengericht). Dit is vooral van belang om te weten in hoeverre ook de ketenpartners zelf ervaren dat zij op het terrein van de GHOR/ grootschalige hulpverlening met elkaar bezig zijn. Het bureau heeft voor de verbeterpunten in het interne kwaliteitssysteem een plan van aanpak opgesteld. DNV heeft dit plan inmiddels goedgekeurd. Hierbij feliciteren wij nogmaals iedereen van het bureau met het behalen van deze hercertificering HKZ.
Welkom bij de GHOR ZHZ!
nieuwsbrief
Column | Vandaag een prachtig uitzicht over Dordrecht vanuit mijn werkkamer, de zon schijnt en dat maakt een mens vrolijk na weken van herfstweer. Ondanks de vakantieperiode, waarin er zelfs dagen zijn waarop nauwelijks of geen files te melden zijn, gaan onze activiteiten gewoon door. 24 Uur per dag lopen er mensen in onze regio met een pieper, om indien nodig, aan de slag te gaan voor de GHOR ZHZ. Schakelfunctie Een deel van deze mensen zijn enthousiaste vrijwilligers. Op 26 juni jl. mocht ik als trotse RGF bij onze collega’s van GHOR Rotterdam-Rijnmond aan zes nieuwe leden (voor ons SIGMA team) het diploma uitreiken en ze verwelkomen bij de GHOR ZHZ. Zij zijn de professionele assistenten van de verpleegkundigen van het AMBU team tijdens een inzet. Verder spelen zij bij grote evenementen een belangrijke preventieve rol en vormen zij vaak de schakel tussen de burger en de medewerkers van de Regionale Ambulance Voorziening. De GHOR ZHZ gaat bij evenementen in de nabije toekomst een steeds grotere rol spelen. Die rol bevat twee belangrijke elementen. Ten eerste de geneeskundige advisering bij evenementen. En het tweede element kan de preventieve invulling zijn, zoals hierboven beschreven. Binnenkort komt er een rapport uit van de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de geneeskundige advisering aan gemeenten bij grote evenementen. De aanleiding voor dit onderzoek is o.a. de gebeurtenissen tijdens de vierdaagse in Nijmegen vorig jaar. In dit inspectierapport wordt de conclusie getrokken dat gemeenten deze advisering vaak niet vragen en dus ook niet meenemen in het verstrekken van een vergunning. Een schone taak om dit, multidisciplinair, onder de aandacht van onze 19 gemeenten te brengen. Bij een aantal gemeenten in onze regio is de inbreng van de GHOR in de voorbereiding en vergunningverstrekking al regelmatig aan de orde. Jan Scheurwater, medewerker van ons bureau, vertelt hierover.
Opvang De ontwikkelingen in onze samenleving hebben hun weerslag op het nadenken en het voorbereiden op incidenten en rampen. Burgerparticipatie en zelfred-
zaamheid spelen daarbij in toenemende mate een rol. Dat bleek ook tijdens een opvangoefening van de Gemeente Dordrecht in samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis (NRK) en de Psychosociale Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (PSHOR). Niet voor alle burgers moet opvang geregeld worden, velen vinden vaak tijdelijk onderdak bij familie en vrienden. Registratie van wie waar verblijft, is dan een heel belangrijk gemeentelijk proces.
Certificaatjes en een film In 2005 waren we één van de eerste GHOR bureaus die het HKZ certificaat behaalden en op 16 april jl. vond er een hercertificeringsaudit plaats bij ons bureau. Gelukkig verliep deze audit positief en mag het certificaat aan de muur blijven hangen. In de Basisleerstof GHOR staan duidelijk de taken en bevoegdheden van de GHOR beschreven. Het is dus van groot belang dat zoveel mogelijk mensen, die een rol spelen in het GHOR proces, hiervan op de hoogte zijn. Onlangs heeft een groot aantal medewerkers van zorginstellingen die betrokken zijn bij de hulpverlening bij ongevallen en rampen deze opleiding afgerond en zijn nu in het bezit van het certificaat Basisleerstof GHOR. Dat een aantal mensen van het bureau GHOR goed toneel kunnen spelen, was me al bekend. Maar sommigen zijn hun carrière als filmacteur echt misgelopen. Op 3 juli ging de film “ Zomaar een zaterdag” in première. Deze film is bedoeld als ondersteunende instructiefilm bij de opleiding voor de Basisleerstof GHOR. Immers, in veel situaties is het moeilijk om een beeld van de GHOR processen te krijgen via een boek. Beelden kunnen dit ondersteunen en verhelderen. De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid staat niet voor niets op de aftiteling van deze film. Vele medewerkers hebben een actieve bijdrage aan de film geleverd.
Effectief verstaan en begrijpen In de dagelijkse hulpverlening wordt er veel gepraat tussen de meldkamer (De Gemeenschappelijke Meld Centrale, GMC) en de hulpverleners. Maar de vraag is of we effectief communiceren en nog belangrijker; of we elkaar verstaan en begrijpen? En hebben we dezelfde beelden van de besproken situatie? In de luchtvaart is deze communicatie van levensbelang en deze kennis en ervaring wordt gebruikt in het project HUFA 112. De dagelijkse communicatie bij de hulpverlening vormt immers de basis voor het radioverkeer (C2000) bij grote incidenten.
Water en Strand Als waterrijke regio doen we natuurlijk mee aan de landelijke oefenweek van de Taskforce Management Overstromingen eind oktober en begin november. Zowel de realistische dreiging van het hoog water in de rivieren binnen onze regio als het opstuwende water vanuit de kust spelen hierbij een rol. De heer de Lange, dagelijks projectleider van deze oefening legt dit uit. Dat je bent wie je laat zien, is een tegeltjes wijsheid waar weinig tegenin te brengen valt. De GGD ZHZ had op 27 juni haar jaarlijkse feestdag voor de medewerkers, waarop de gemiddelde GGD medewerker “helemaal los” gaat. Het nieuwe logo van de dienst werd onthuld tijdens dit strandfeest en er was zelfs champagne. Maar wie was de bob? Veel leesplezier gewenst en mocht u nog op vakantie gaan dan wensen wij u een fijne vakantie toe!
Chris Dekkers Regionaal Geneeskundig Functionaris
GGD ZHZ; we zijn wat we laten zien! Door Nance de Graaf
Keten | Je kent ze wel die GGD medewerkers die van overleg naar vergadering hollen, zeer serieus met hun werk bezig zijn en amper de tijd nemen voor een broodje tijdens de lunch. De GGD ZHZ is voortdurend in beweging. Ontwikkelingen volgen elkaar snel op, beleidsen projectplannen worden aan de lopende band geproduceerd, voorgelegd aan bestuurders en uitgevoerd. Iedereen is altijd ‘druk, druk, druk’! Maar één keer per jaar, op 27 juni, zien we totaal andere GGD medewerkers. Even geen aandacht voor plannen, vergaderingen en volle agenda’s. Eén
keer per jaar gaat de gemiddelde GGD medewerker helemaal los. Dan laat hij zien wie hij werkelijk is!! Dit jaar was voor de Dag van de GGD gekozen voor een locatie aan het strand, namelijk in en rond paviljoen Paal 10 in Ouddorp. De weergoden waren ons gunstig gezind. Het was een zonovergoten dag die heel wat verbrande hoofden en schouders opleverde. De medewerkers waren vooraf inge-
deeld in veertien groepen. Ze kregen allemaal een hoofdband in verschillende kleuren. Zo was goed herkenbaar wie bij welke groep hoorde. Gedurende de dag zou duidelijk worden dat de ‘zeven zonden en de zeven deugden van de GGD Zuid-Holland Zuid’ aan de orde kwamen en dat de groepen moesten achterhalen welke deugden en zonden bedoeld werden. nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
2
Uw Veiligheid, Onze zorg Keiharde, fanatieke strijders Voor de aankomst van de GGD medewerkers waren op het strand diverse spellen uitgezet en na een lichte lunch en een videoboodschap van burgemeester Bandell kon iedereen aan de slag. Vooraf was duidelijk gemaakt dat met de spellen een prijs te verdienen was. Dat lieten de GGD medewerkers zich geen tweemaal zeggen. De meest introverte, rustige collega’s ontpopten zich tot keiharde, fanatieke strijders. De meest uitbundige, harde types, lieten zich overrompelen door deze zogenaamd ‘altijd aardige en behulpzame collega’. Sommigen gingen werkelijk niets uit de weg om de overwinning te behalen. Dat aan elk spel ook een of meerdere mollen deelnamen die er juist voor moesten zorgen dat alles mislukte, werd niet getolereerd. Er moest gewonnen worden!! Aan het eind van de middag waren veel medewerkers totaal uitgeput. Maar de zeven zonden en zeven deugden moesten nog geformuleerd worden. En tenslotte was daar nog het eindspel. Alsof ze de hele middag niets anders gedaan hadden dan lui in de zon liggen, stortten de medewerkers zich weer op de duinen en het strand om zoveel mogelijk schatkistjes met daarin een letter op te graven.
Pas daarna kon het thema van de dag namelijk ‘integriteit GGD’ onthuld worden. De teamcaptains legden met elkaar de veertien letters om tot dit woord te komen.
Sjampie De prijsuitreiking was één groot feest, de champagnekurken knalden en de meest baldadigen onder ons zorgden er voor dat iedereen een champagnedouche kreeg. Zelfs dat kon de pret niet drukken. En de prijswinnaars….die waren dolgelukkig met hun overwinning en de boodschap dat zij volgend jaar de Dag van de GGD mogen organiseren. Na alle feestvreugde was er even tijd voor een formele boodschap. Burgemeester Bandell en burgemeester Kats spraken de GGD medewerkers
nogmaals toe. Vervolgens werd met veel tamtam het nieuwe GGD logo onthuld. Het logo zal eind september officieel ingevoerd worden. Om met de woorden van Koos Spanbroek, directeur GGD ZHZ, te spreken; ‘een kleurrijk, transparant, krachtig en duidelijk herkenbaar logo’! Want sprak Koos; “we zijn wat we laten zien”.
Er mag gedanst worden Na een heerlijke barbecue hadden de medewerkers blijkbaar nog voldoende energie om de dansvloer onveilig te maken. Tot in de late uurtjes lieten de GGD’ers zien wie ze zijn; blije, vrolijke, energieke, enthousiaste, hard werkende en soms zelfs onuitputtelijke GGD medewerkers!! We hebben nu al zin in de volgende dag van de GGD!
Een GHORdiaans evenement … OPV | Al geruime tijd is het voor gemeenten van de regio Zuid-Holland Zuid mogelijk om via de website van de GHOR ZHZ ten behoeve van een evenement geneeskundig advies aan te vragen. Door de actieve rol van Jan Scheurwater, Staffunctionaris OPV, wordt de GHOR nu ook steeds meer betrokken bij de voorbereiding van evenementen door gemeenten en overige organisaties. Jan: “Een aantal maanden geleden zijn wij uitgenodigd om een presentatie te geven bij de Evenementen Commissie van de gemeente Gorinchem. Aan deze commissie nemen vertegenwoordigers van o.a. brandweer, politie, gemeente, stadsreiniging, markten en evenementenorganisaties deel. Wij hebben tijdens de presentatie een uitleg gegeven over de ‘organisatie GHOR’ en hebben we laten zien wat de GHOR ZHZ kan betekenen bij het voorbereiden en het organiseren van evenementen. De presentatie is goed ontvangen. Het heeft er vervolgens toe geleid dat wij als GHOR nu standaard deel uit maken van de bezetting van de Evenementen Commissie van Gorinchem. Daaruit voort vloeiend is tijdens het concert van BlØf op het Pinksterfeest een Officier van Dienst – Geneeskundig (OvD-G) aanwezig geweest.”
OvD-G aanwezig “Ik kan nog een mooi voorbeeld geven”, zegt Jan. “Tijdens het 2- daagse Baggerfestival van Sliedrecht heeft een OvD-G het festival meerdere malen bezocht.” Wim Gijzen (de dienstdoende OvD-G) vindt dat het goed is om als GHOR bij dit soort evenementen betrokken te zijn. “Op die manier weet je wat er georganiseerd is aan bijvoorbeeld EHBOen Ambulanceposten, je houdt er voeling mee, de
3
nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
risico’s zijn besproken, je bent op de hoogte van alle preventieve maatregelen, zoals o.a. goede aanrijdroutes en overige afspraken. Er is van tevoren over nagedacht, mocht het uit de hand lopen dan weet je wat te doen.”
Toekomst Als GHOR worden we voor geneeskundig advies steeds meer betrokken bij de organisatie van evenementen,” gaat Jan verder. “Wij nemen deel aan het Klein Comité van de gemeente Dordrecht, de Evenementen Commissie Gorinchem en bij het multidisciplinair overleg van grote evenementen zoals Nightmare Outdoor en het eerder genoemde Baggerfestival van Sliedrecht.” Regionaal wordt het verbeteren van het eve-
nementenbeleid een taak van het Programma Versterking Risico- en Crisisbeheersing (PVRC) van de Veiligheidsregio ZHZ. Het streven van het PVRC is om regionale evenementen op de kalender te krijgen en het evenementenbeleid verder te ontwikkelen. Voor alle gemeenten is het dan mogelijk op dezelfde wijze de voorbereiding op evenementen mee te kunnen nemen, waardoor er een kwalitatief beter en eenduidig beleid ontstaat. Ook landelijk zijn er ontwikkelingen om het evenementenbeleid multidisciplinair op te gaan pakken. De programmaraad Repressie en Nazorg (onderdeel van de Raad van RGF’en) heeft het voornemen de ’handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen’ te herzien en door te ontwikkelen tot een multidisciplinaire handreiking.
nieuwsbrief Van harte welkom!
Uitbreiding SIGMA team Keten | Als SIGMA lid vervul je een cruciale rol in de zorg voor slachtoffers bij de GHOR. SIGMA wordt je niet zomaar. Als vrijwilli-
Het SIGMA team in Zuid-Holland Zuid bestaat uit 32 vrijwilligers. “Een zeer enthousiaste groep die twee keer per maand bij elkaar komt. Onder begeleiding van een aantal trainers van het AMBU team wordt iedere maand professioneel geoefend met het materiaal, protocollen en vaardigheden. Ondanks dat we op een grote groep vrijwilligers mogen rekenen, hadden we toch behoefte aan extra mensen,” vertelt Theo den Hoed, Hoofd Geneeskundige Eenheid. “Gelukkig stroomt na een HOC opleiding ook een aantal afgestudeerde HOC’ers door naar Zuid-Holland Zuid.” Zo ook afgelopen 26 juni. Tijdens de diploma uitreiking bij het bureau GHOR RotterdamRijnmond mocht Chris Dekkers zes nieuwe SIGMA leden de hand schudden en welkom heten bij Zuid-Holland Zuid.
ger van het Nederlandse Rode Kruis of een EHBO vereniging moet je eerst de HOC (Hulpverlenen bij Ongevallen en Calamiteiten) opleiding volgen. Deze opleiding duurt ongeveer één jaar. Gedurende deze opleiding leren de vrijwilligers om samen met professionele collega's optimale zorg aan slachtoffers te verlenen. Ook is het van het grootste belang dat vrijwilligers dezelfde taal spreken, dezelfde materialen kunnen toepassen en dezelfde
werkwijze hanteren, net als de professionals. Dit alles om professionele diensten adequaat te kunnen ondersteunen. Een SIGMA heeft met name een ondersteunend karakter. Maar zeer zeker een belangrijke rol binnen de GHOR.
Ik neem de Basisleerstof tot mij OTO | Op 22 april jl. heeft een grote groep GHOR mensen de opleiding voor de Basisleerstof GHOR gevolgd. Deze groep bestond uit crisiscoördinatoren van het Albert Schweitzer ziekenhuis, PSHOR functionarissen (vanuit GGZ instelling de Grote Rivieren) en districtshoofden van het Nederlandse Rode Kruis. Anouschka van der Keur, districtshoofd bij het Nederlandse Rode Kruis (NRK), vond de opleidingsdag ook een perfecte gelegenheid om de ketenrelatie met de PSHOR weer eens aan te halen en kennis te maken met de werkwijze en collega’s van het ziekenhuis. “De cursus verliep goed, er was veel ruimte voor eigen inbreng. De cursusleider (van de GHOR Academie) had een leidraad voor die dag voorbereid, hij pakte de belangrijkste zaken uit het boek op, maar stond ook open voor uitwisselingen tussen de disciplines. Dat vond ik heel fijn,” geeft Anouschka aan. “Eigenlijk hadden we die dag tijd te kort om alles te bespreken. De cursusleider gaf ons in de middag dan ook de keuze wat we nog wilden behandelen. Fijne docent, hoor. Hij wist van een hoop zaken af. Prettig als iemand weet wat er echt speelt in het veld tijdens een incident!”
Examen De opleiding gaf in ieder geval genoeg stof om voor te kunnen bereiden op het exa-
men. Anouschka: “We hebben die dag wel heel veel nieuwe dingen gehoord waar wij als Rode Kruis, en ik denk dat ik ook kan spreken namens de andere disciplines, nog nooit van hadden gehoord. Wij werken nauw samen met de PSHOR en gemeenten dus die gedeelten in de basisleerstof waren bekend. Maar bijvoorbeeld het ‘motorkapoverleg’ was voor mij een geheel nieuw begrip.” Het examen was volgens Anouschka prima te doen. “Het mooie was dat we direct na het examen (dat via een computer werd afgenomen) onze fouten en de uitslag konden zien. Het examenprogramma liet vervolgens ook nog eens de fout beantwoorde vragen zien. Gelukkig was iedereen van het NRK geslaagd!”
Toegevoegde waarde “De basisleerstof GHOR is voor ons zeker van toegevoegde waarde. Door bekend te raken met alle afkortingen, functies en titels kun je de structuur van de rampenbestrijding nu
beter plaatsen. Ik heb gehoord dat er een film is gemaakt over de werkwijze van de GHOR. Als je nu de opleiding Basisleerstof GHOR volgt, krijg je die te zien. Nou dan ben je echt helemaal ‘into the’ GHOR!” nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
4
Uw Veiligheid, Onze zorg In beeld …. de Basisleerstof GHOR! GHOR Zuid-Holland Zuid stelt materiaal, locaties en professionals beschikbaar
GHOR Academie | Welke processen vallen onder de verantwoordelijkheid van de GHOR? Wie verstrekt de aanrijdroutes naar een grootschalig incident waar mogelijk schadelijke stoffen vrijkomen? Uit welke componenten kan de nazorg na een ramp bestaan? Zomaar wat vragen uit de Basisleerstof GHOR die onder leiding van de GHOR Academie dit jaar is herzien … maar wat moet je nu alleen met een boek? In dit kader heeft het ‘project Vakbekwaamheid binnen de GHOR’ in samenwerking met GHOR Nederland opdracht gegeven om een voorlichtingsfilm te maken die de Basisleerstof op een attractieve en toegankelijke manier in beeld moet brengen. “De GHOR bestaat uit veel organisaties, functionarissen, processen en structuren. En om dit allemaal te kunnen filmen is een hele kunst”, vindt Rob Karremans, projectmanager van het ‘project Vakbekwaamheid binnen de GHOR’. “De film is dan ook niet bedoeld als promotiemateriaal, maar puur als ondersteunende instructiefilm voor de Basisleerstof. In de film worden de processen naar voren gebracht, stappen van de spoedeisende medische hulpverlening uitgebeeld, de GRIP regeling wordt visueel zichtbaar en de mono- en multidisciplinaire samenwerking is duidelijk te zien.”
GHOR dat gedeelte binnen het e-learning systeem in te lezen of het boek te bestuderen wat voor zijn/haar competenties noodzakelijk is om te weten. Het examen voor de Basisleerstof is in september klaar, helemaal aangepast aan de tweede herziene versie en wordt door het Nbbe (Nederlands bureau brandweerexamens) afgenomen. Zodra de vernieuwde examensystematiek geïmplementeerd is, wordt het beheer van de examens Basisleerstof GHOR overgedragen aan het Kenniscentrum GHOR.”
Tot stand komen van de film Rob: “Onder andere de regio Zuid-Holland Zuid werkte actief mee aan het tot stand komen van de film. Zij hebben veel materiaal geleverd, zoals de gehele GNK-C met bemanning. Maar ook de politie en de brandweer hebben meegewerkt. Regio ZuidHolland Zuid is een kwalitatief goede regio met veel enthousiaste mensen. Sowieso is er hard gewerkt achter de schermen en hebben veel vrijwilligers meegeholpen om de Basisleerstof in beeld te brengen. Wij zijn daar superblij mee!”
Twintig minuten film
Goed basiskennisniveau “Functionarissen binnen de GHOR worden met behulp van deze film op een goed basiskennisniveau gebracht. Zoals al eerder genoemd”, gaat Rob verder. “Is de Basisleerstof recentelijk voor de tweede maal herzien, niet op inhoud maar de Basisleerstof wordt nu ook generiek en specifiek aangeboden. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld voor een Hoofd ActieCentrum
5
nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
Vier dagen duurden de opnames van de film, waarvan uiteindelijk een film van 20 minuten overbleef. “Het is heel veel opnemen, maar de opnames liepen gesmeerd. Iedereen was onwijs gedisciplineerd en wist ook precies wat hij/zij moest doen”, vertelt de assistent-regisseur enthousiast. Het blijft natuurlijk een dramafilm, waarbij sommige acteurs een tekst hebben, maar de hulpverleners en GHOR functionarissen spelen zichzelf .. zij zijn de specialisten en kunnen bijna meer dan een acteur.” Volgens Natasja Spruijt, projectleider van het hele filmproject, wordt de film uiteindelijk interactief gemaakt. “Zodra het beeldmateriaal klaar is, gaan wij kijken of er mogelijkheden gecreëerd kunnen worden zodat de film op bepaalde momenten
gestopt kan worden om vragen te beantwoorden of discussies aan te gaan.”
Een kijkje achter de schermen “Maar om al dit beeldmateriaal te verkrijgen, hebben we vier intense dagen beleefd, vervolgt Natasja haar verhaal. “Het was vaak lang wachten en daarbij denk je dat je een ramp filmt, maar de echte hectiek en chaos film je natuurlijk niet. Het is echt geregisseerd, waarbij goed gelet wordt op ieder detail. Klopt dit wel met de werkelijkheid, klopt dat wel … zo filmden we bijvoorbeeld op de eerste filmdag een wegrijdende ambulance, maar de portofoon was vergeten. We hebben toen gewoon op straat een politieman van zijn fiets getrokken en zijn portofoon geleend. Ja, het moet wel echt lijken natuurlijk! Waar we ook niet op hadden gerekend was bijvoorbeeld de stroom die de lampen nodig hadden. Bij het filmen van het ROT op het Regionaal Coördinatie Centrum te Dordrecht bleken de lampen zoveel extra stroom te gebruiken dat de stroom op die hele etage uitviel. Dus het waren ook vier leuke dagen en wij waren erg onder de indruk van de bereidwilligheid van alle hulpverleners en overige vrijwilligers, die was zo groot … iedereen was zo enthousiast!” “Het was ook leuk om dit mee te mogen maken. De entourage eromheen was enorm imposant”, geeft Jaap Staal in zijn rol als stafofficier van de Brandweer aan. Daarbij zal deze film goed weergeven hoe het allemaal werkt bij de GHOR, maar ook de samenwerking met de multidisciplinaire partners. Het geeft inzicht in de structuren en laat zien dat iedere discipline ondanks zijn eigen cultuur prima kan samenwerken.”
De film over de Basisleerstof GHOR is op 3 juli jl. officieel in première gegaan. Voor meer informatie zie: www.ghoracademie.nl
gemeente dOrdrecht OeFent samen met Ketenpartners ghOr
nieUwsBrieF
Keten | Bij grootschalige incidenten spelen burgers een cruciale rol in het helpen van slachtoffers en het beperken van de gevolgen. zo blijkt bijvoorbeeld dat bij een onverwachte ontruiming het overgrote deel van de evacués een plekje bij buren, bekenden, vrienden of familie vindt. Voor de overblijvers start de gemeente dan één of meerdere onderdelen van de rampenbestrijdingsorganisatie. wat moet er gebeuren bij het opvangen van deze overblijvers? in dit kader heeft de gemeente dordrecht onlangs aan de hand van een praktijkoefening haar rampenbestrijdingsorganisatie beoefend. Bij de oefening waren ook medewerkers van het nederlandse rode Kruis (nrK) en de psychosociale hulpverlening bij Ongevallen en rampen (pshOr) betrokken.
informatiestroom Voor de pshOr een mooie gelegenheid om hun taken binnen de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen weer eens te beoefenen. de pshOr heeft o.a. tijdens deze oefening bekeken hoe de informatie uitwisseling tussen de leider Kernteam (in het actiecentrum) en de leider Opvang team (in het opvangcentrum) verliep. Volgens tom siersma, leider Opvang team, was er regelmatig contact tussen lOt en lKt, zodat iedereen in het actiecentrum op de hoogte
was van de situatie in het opvangcentrum en de mensen in het opvangcentrum van de ontwikkelingen in het rampgebied. “de communicatie was naar ieders tevredenheid”, geeft tom aan.
samenwerking in opvangcentrum “tevens hebben wij de samenwerking binnen het opvangcentrum tussen ons opvangteam en de medewerkers van het nrK en de gemeente dordrecht beoefend. Ook deze samenwerking liep gesmeerd”, vervolgt tom. “het was voor ons jammer dat er minder nrK medewerkers ingezet waren, waardoor ons team regelmatig moest inspringen bij situaties die anders door hen aangepakt zouden worden. gelukkig was ons team te groot voor het aantal slachtoffers en konden ze het wel aan.” wouter Bijlsma, coördinator noodhulp bij het nederlandse rode Kruis: “het klopt dat wij met minder nrK medewerkers aanwezig waren. sinds enige tijd wordt het gemeenteproces Opvang & Verzorging voor de zes gemeenten in de drechtsteden door de sociale dienst drechtsteden (ssd) opgepakt. het ssd wilde graag hun proces beoefenen en waren daardoor met wat meer mensen en wij met wat minder. wij als nrK hebben een prima oefening gedraaid”, vindt wouter. “door de nieuwe samenwerking met het ssd was het even aan elkaar wennen, voornamelijk wat betreft wie wat oppakt. dit is een heel belangrijke voorwaarde voor een goede samenwerking en daar gaan we voor.”
Overige processen niet alleen Opvang & Verzorging, maar ook de processen Voorlichting en criB/registratie zijn die dag beoefend. zowel de pshOr als het nrK hebben daarin de gemeente ondersteund en meegeoefend.
, 2008 Jaargang 6
6
Uw Veiligheid, Onze zorg Bij grotere incidenten zal het zijn meerwaarde zeker bewijzen Hulpdiensten regio Zuid-Holland Zuid praten 1 taal met elkaar!
Multidisciplinair | Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra in Arnhem was 15 en 16 mei jl. het toneel van de tweedaagse sessie van het project HUFA 112. Vijfentwintig hulpverleners, waaronder 4 docenten, van zowel brandweer, politie als ambulancedienst uit regio Zuid-Holland Zuid trainden het verbindingsprotocol. Dit was soms echt een ‘eyeopener’; de reacties waren zeer positief. “De afgelopen tijd is met enthousiaste inzet van veel collega’s uit onze regio en onder professionele externe leiding het verbindingsprotocol opgesteld”, geeft Dirk Kon, kwaliteitsfunctionaris van de Gemeenschappelijke Meld Centrale (GMC) en initiatiefnemer van deze sessie, aan. “De volgende stap is nu om iedereen hierin te trainen. Deze tweedaagse heeft ons veel geleerd over hoe we de opleidingsmodule goed in elkaar kunnen zetten. Het virtuele oefenprogramma ADMS is daarbij een uitstekend hulpmiddel gebleken. Je merkt dat je het protocol ‘droog’ kunt uitleggen en oefenen, maar met zo’n virtueel systeem krijgt het ineens een heel andere dimensie.”
Bewust communiceren Ook de deelnemers waren erg positief. “Je gaat heel bewust communiceren”, zegt Marco van Schaik, collega van de Politie en werkzaam bij de noodhulp in District 1. “Het gebruik van het protocol moet gewenning worden. Vanuit mijn vorige functies bij het leger en de marechaussee was ik dit gewend, bij de Politie is de communicatie op dit moment nog veel informeler. Bij het omdraaien van de rollen, waarbij ik op de meldkamer plaatsnam en me een beeld moest vormen van de situatie op straat, bleek hoe lastig het is om regie te houden wanneer de communicatie zo informeel verloopt. Het zal best even wennen zijn, maar ik denk dat deze andere wijze van communiceren snel zal worden geaccepteerd. Zeker bij grotere incidenten zal het zijn meerwaarde zeker bewijzen.”
7
nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
Kwestie van wennen “Door zo’n oefening merk je ook hoeveel onnodig radioverkeer er is”, vertelt Nina Spijkers, werkzaam bij de Politie noodhulp District 1, verder. “Door het protocol consequent te gebruiken wordt het radioverkeer bondiger en strakker”. Nina was enthousiast over de virtuele oefenmethode en denkt dat het daadwerkelijk gebruik van het protocol geen grote problemen zal geven. “Het zal gewoon een kwestie van gewenning zijn, net zoals het statussen in het C2000-systeem. Dat doe je tegenwoordig ook automatisch.”
Begrip voor elkaar Alle betrokkenen waren enthousiast over het multidisciplinaire karakter van de oefening. “Zeker door het rollenspel waarbij je de rol van een collega overneemt, merk je pas goed hoe lastig het voor de ander kan zijn”, zegt John van Gemert (stage)bevelvoerder van Ploeg A van Brandweer Dordrecht. “En je merkt dat elke dienst zijn eigen karakter heeft. Door goede communicatie en door goed naar elkaar te luisteren kun je uiteindelijk samen tot een goed product komen. De procedure moet zich met deze oefeningen en uiteindelijk in de praktijk bewijzen. Daar moet je het product op aanpassen zodat het werkbaar is voor iedereen. Je leert op een andere wijze te communiceren. Ik denk zeker dat we er allemaal mee geholpen zijn.” Wim Visser, ambulancechauffeur bij de RAV Zuid-Holland Zuid en kerninstructeur C2000, bevestigt dit. “Deze professionalisering past
binnen de ontwikkelingen die al in gang waren gezet. Het levert veel begrip op als je dezelfde taal spreekt. Het lijkt in eerste instantie een uitgebreid protocol, maar doordat je weet dat je goed begrepen bent en jij je collega ook goed hebt begrepen, scheelt dat weer veel extra berichten. Het zal even wennen zijn om het te gebruiken, maar het uiteindelijke doel, namelijk een duidelijkere communicatie, maakt het eenvoudiger voor iedereen.”
Eigen verantwoordelijkheid Ook Bram Bosch, coördinator lokaal beheer GMC, hoopt dat het protocol daadwerkelijk gebruikt gaat worden. “Het slaagt alleen als er breed draagvlak is en iedereen er ook echt gebruik van maakt. Je brengt hiermee structuur aan in de radiocommunicatie. Je voorkomt veel onnodige vragen en je weet ook zeker dat de ontvanger je goed heeft begrepen en dat je boodschap goed is overgekomen.” Regionaal projectleider Wout Verschoor, manager GMC, is blij met de resultaten en de positieve reacties. “Natuurlijk zal de werking van het protocol zich in de praktijk moeten bewijzen en werkt het alleen als je jezelf de discipline oplegt om het gewoon te gaan doen. Deze verantwoordelijkheid ligt bij jezelf. Maar ik ben ervan overtuigd dat we hiermee een belangrijke stap zetten in de veiligheid op straat. Voor de burger, maar ook voor onszelf.”
nieUwsBrieF
OeFening waterprOeF zhz gaat dagen dUren! multidisciplinair | “Oefening waterproef zhz is de enige oefening in nederland die ook echt operationeel beoefend wordt.” aan het woord is dagelijks projectleider leo de lange. leo: “zoals u heeft kunnen lezen in het artikel over ‘Overstromingen’ in de vorige ghOr zhz nieuwsbrief zijn wij binnen de Veiligheidsregio zuid-holland zuid al geruime tijd aan de slag met een speciaal ingericht projectteam. de voorbereidingen op de landelijke oefenweek in november van de taskforce management Overstromingen (tmO) zijn in volle gang. Om de oefening in zuid-holland zuid zo effectief mogelijk te maken is het belangrijk om een traject neer te zetten en niet slechts op één dag te oefenen. een calamiteit zoals een overstroming strekt zich uit over meerdere dagen. Om zo realistisch mogelijk te oefenen hebben wij daarom gekozen om de oefening meerdere dagen te laten duren.” het scenario van de oefenweek “in de oefening waterproef zhz is zowel een dreiging van rivieren als een dreiging van de kust geïntegreerd”, vertelt leo. “regio zuid-holland zuid is de enige regio binnen de landelijke oefening waarbij deze combinatie een reële dreiging is.” waterproef zhz start op vrijdag 31 oktober en beleeft haar hoogtepunt op 4 november met de operationele oefening. een dijkdoorbraak bij everdingen in Vianen maakt dat de hele alblasserwaard en Vijfheerenlanden onder water komt te staan. leerdam dreigt onder te lopen en daar gaat de regio operationeel oefenen met evacueren. Vrijwilligers van een wijk in leerdam worden geëvacueerd naar zwijndrecht. daarnaast dreigt bij de gemeente Binnenmaas een overstroming door het kustwater en dat wordt bestuurlijk geoefend. de oefening eindigt op 5 november met een afsluitende workshop voor de rampbestrijdingskolom over de nazorg.
meer info? wilt u meer weten over waterproef zhz? surf naar: www.veiligheidsregiozhz.nl. Via de link waterproef in het menu aan de linkerkant kunt u meer lezen over o.a. de projectorganisatie, het regionaal Basisplan
Overstromingen, de planning van de oefening, nieuwsbrieven over waterproef zhz etc. in de laatste nieuwsbrief van dit jaar komen wij uitgebreid terug op de resultaten van de oefening.
colofon eindredactie tamara schiedon druk de Bondt grafimedia communicatie bv Oplage 475 exemplaren
adresgegevens ghOr zuid-holland zuid noordendijk 250 3311 rr dordrecht t F e i
078 6480700 078 6480701
[email protected] www.ghorzhz.nl
nieuwsbrief nummer 15, 2008 Jaargang 6
8
