1 Opleidingsleerplan deel 1: Opleiding: HBO-ICT Richtlijn: Richtlijnen voor het invullen van een Opleidingsleerplan (OLP). Het opleidingsleerplan (OLP...
Opleidingsleerplan deel 1: Opleiding: HBO-ICT Richtlijn: Richtlijnen voor het invullen van een Opleidingsleerplan (OLP) . Het opleidingsleerplan (OLP) bestond de afgelopen twee jaren uit drie delen. Het eerste deel was een korte beleidsmatige verantwoording van het opleidingsprogramma. Vorig jaar is door het College besloten dit deel te publiceren op de externe website als onderdeel van de informatie over de bachelor opleidingen. Aanname is dat de doelgroep breed is; van C-level in bedrijven tot aan VO-leerlingen van 4 havo. Probleem is dan ook op welke wijze je een dergelijke tekst zou moeten aanbieden. Is je doelgroep nu de student en spreek je de student aan in zijn taal en vanuit zijn belevingswereld of spreek je de mogelijke samenwerkingspartner aan die je zakelijk zou willen benaderen. Blijft lastig! Student wordt met name in het kader van voorlichting in eerste instantie op andere wijze bediend. Daarom de keuze voor een professionele weergave. Gepoogd is een uniforme weergave te vinden. /------------------------------------/
Algemene introductie Lijkt de wereld van ICT jou wel wat? Maar weet je niet precies welke richting dan het best bij je past? Dan ben je bij HBO-ICT aan het juiste adres. Bij deze bachelor krijg je een half jaar de ruimte om te ontdekken welk ICT specialisme echt bij jou past voordat jij jouw keuze maakt. In het eerste half jaar wordt een goede ICTbasiskennis aangebracht die relevant is voor alle specialisaties, ongeacht de specialisatie die je kiest. Waarna je kiest voor een definitieve specialisatie die het beste bij je past. Deze, die noodzakelijk zijn voor jouw gekozen specialisme zijn: -
Software engineering (SE) ; Network & System engineering (NSE) Business & Management (B&M) Information Security Management (ISM) Information Media Studies (IMS)
ICT is een belangrijke bouwsteen voor de samenleving. Computers worden overal in jouw dagelijks leven ingezet. Dat begint al ’s morgens als je wakker wordt. Je checkt met je mobiel het nieuws en persoonlijke berichten en je bekijkt wat je die dag moet doen. In het openbaar vervoer check je in met je chipkaart. Ondertussen maak je met je mobiel op een veilige manier geld over voor een festivalkaartje. Hoe zorg jij ervoor dat dit allemaal goed en ook veilig gebeurt? Je merkt het: ICT zit overal. Je maakt er de hele dag gebruik van. Soms zit het zo goed in ons leven verstopt dat je je er niet eens bewust van bent. Maar ondertussen vertrouwen we er wel op. Als ‘de ICT’ het even niet doet, heb je opeens geen toegang meer tot het internet, kun je niet pinnen in winkels, geen kaartje kopen in de online shop en kan je ook de festivalinfo niet meer opvragen en trailers niet bekijken op YouTube. Het maatschappelijke leven staat dan even stil en de afhankelijkheid van ICT wordt schrijnend zichtbaar. /---------------------/
1
De opleiding De bachelor HBO-ICT is dé opleiding waar je ICT als belangrijke bouwsteen van de samenleving van allerlei kanten leert bekijken. ICT is niet alleen maar techniek, het is ook bezig zijn met mensen die de techniek in een specifieke omgeving gebruiken. Wat voor ICT’er je ook wilt zijn: je ziet in elke situatie een uitdaging om jouw steentje bij te dragen aan de samenleving door te innoveren met ICT. Wij zorgen ervoor dat je in je opleiding zowel de diepgang bereikt waarmee je later kunt excelleren en tegelijkertijd zorgen we er ook voor dat je de skills bezit om samen te werken met professionals uit andere disciplines en andere culturen. De wereld is groter en internationaler dan je tot nog toe hebt ervaren en je skills helpen je deze wereld te veroveren. We willen ook dat je nieuwsgierig wordt naar nieuwe ontwikkelingen op het gebied van ICT. Hierdoor ben je in staat om nieuwe methoden en technieken snel op te pikken en op passende wijze in te zetten voor bedrijven en samenleving. We hebben dit een naam gegeven; namelijk een T-shaped ICT professional. Dat betekent dat je je ontwikkelt in de breedte in de vorm van professionele vaardigheden en dat je je ontwikkelt op de inhoud tot een specialist. Een IT-professional word je door diepgang te bereiken binnen een ICT-specialisme, waarbij we zorgen dat je bij aanvang ook een goede basiskennis van de ICT hebt. Die basiskennis bieden we je in het eerste half jaar aan, waardoor je een goed beeld krijgt van het brede ICTdomein. Daar profiteer je dan later weer van.. Na een half jaar kan je een gefundeerde keuze maken voor een verdere invulling van je opleiding. We ondersteunen je in dat keuzeproces op basis van je prestaties, maar ook op basis van je eigen ambities en voorkeuren. Het grote voordeel van deze aanpak is dat je dus niet direct bij de start van je hbo-opleiding al een keuze moet maken voor een specialisme. Dat maakt kiezen voor een ICTopleiding een stuk eenvoudiger. Door het T-shape model ben jij straks dé professional die heeft geleerd om over jouw eigen specialisme heen te kijken. Je beschikt over een brede basis in het werkveld ICT én een specialisme naar keuze. /---------------------------------------/
2
Opbouw van de opleiding
Alle studenten starten met een hetzelfde programma in het eerste semester van de propedeuse. Op basis van een eventuele. voorkeur bij de start van je studie kan je kiezen vast te starten op een van de drie locaties waar de opleiding wordt aangeboden: Den Haag, Delft en Zoetermeer. Je kiest aan het einde van het eerste semester definitief voor jouw specialisatie en locatie. Het tweede semester van de propedeuse en het tweede jaar volgt je vakken die onderdeel zijn van de gekozen specialisatie. In het derde jaar, na de stage, kun je kiezen uit twee verschillende routes. De ene is de innovatieroute, een meer op onderzoek ingerichte studieroute waarbij innovatie en multidisciplinair samenwerken met hbocollega’s aan opdrachten vanuit het bedrijfsleven leidend zijn, of je kiest voor een professional route waarbij je naast een majorprogramma de keuze hebt voor de invulling van zogenaamde minors. In minors kan je kiezen voor een paar onderdelen van een andere bachelor opleiding van de HHS, maar ook die van een bachelor ergens in het buitenland. /-----------------------------------/
HBO-ICT specialisaties De opleiding HBO-ICT is een brede opleiding met vijf verschillende specialisaties. Dat betekent dat de gehele opleiding zeer veel onderwerpen bevat die je niet allemaal zal kunnen volgen. De onderwerpen behoren thuis bij een bepaalde specialisatie. Hieronder volgt een korte opsomming welke onderwerpen in een bepaalde specialisatie thuishoren. In het opleidingsleerplan (OLP) en in de Boks van elke specialisatie is dit nader gespecifieerd. Software engineering (SE) Een specialisatie waarbij het in de kern gaat om het ontwerpen en ontwikkelen van software. Onderwerpen die o.a. aan de orde komen zijn: Ontwerpen, realiseren en testen van software
3
-
Ontwikkelen en gebruik van databases Requirements analysis Mobile en ubiquitous computing Beheer van applicaties
Network & System engineering (NSE) Een specialisatie waarbij het in de kern gaat om het ontwerpen en ontwikkelen van technische systemen. Hierbij komen aspecten aan de orde zoals netwerken, virtualisatie, serverconfiguratie. Onderwerpen die o.a. aan de orde komen zijn: Embedded systems Computer network design Virtualization and operating systems PLC’s, DCS en HMI-systems for process control Image processing and vision Business & Management (B&M) In deze specialisatie gaat het met name om de business, de bedrijfsprocessen waarin gebruik gemaakt kan worden van informatievoorziening en IT-middelen. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: Business process innovation Business model innovation Business intelligence Research in technology Enterprise architecture Information Security Management (ISM) In deze specialisatie komen zowel technische als bedrijfskundige aspecten aan de orde, binnen information security management bekijk je de informatie en ICT-middelen kritisch op de aspecten zoals de waarborging van privacy en betrouwbaarheid. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: Information risk management Human behaviour and Cyber crime Compliance & auditing Business continuity & crisis management Governance & architecture Information Media Studies (IMS) In deze specialisatie gaat het in de kern om de wijze waarop informatie kan worden opgeslagen zodat je het ook eenvoudig terug kunt vinden. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: storage & retrieval, enterprise search critical & creative thinking digital image management Big data & data mining Privacy, open data, semantic web
/-----------------------/
Eindkwalificaties De eindkwalificaties van de Haagse bachelor HBO-ICT zijn gebaseerd op de ICT-gerelateerde kennis en vaardigheden naast professionele skills en professionele houding. De ICT-gerelateerde kennis en vaardigheden zijn ingedeeld naar volgende (zogenaamde lifecycle) fasen: Analyseren: Analyseren van aan ICT gerelateerde problemen, processen, producten en informatiestromen in onderlinge samenhang en context Adviseren: Verantwoord vaststellen en adviseren van ICT oplossingen en de bijbehorende consequenties voor de gebruikers en hun organisatorische omgeving 4
Ontwerpen:
Het ontwerpen van een ICT gerelateerde oplossing zoals bijvoorbeeld een applicatie, een app database, serverconfiguratie, maar ook een business model of stelsel van security maatregelen. Realiseren: Het daadwerkelijk bouwen en/of implementeren van een ICT gerelateerd ontwerp, zoals het ontwikkelen en testen van bijvoorbeeld software of implementeren van een nieuw proces of werkwijze Beheren: Het zorgdragen voor een proces van ontwikkeling en duurzaam gebruik van een ICT gerelateerd systeem Managen: Het managen van tal aan de informatievoorziening gerelateerd aspecten zoals het beleid, beveiligingsrisico’s, het gebruik etc. Naast deze vakinhoudelijke kwalificaties dien je als ICT-professional over voldoende algemene vaardigheden te beschikken. Vaardigheden zoals kunnen samenwerken met andere disciplines, vaardigheid in schriftelijke en mondeling communicatie, internationale vaardigheden (zoals de Engelse taal beheersen), methodisch kunnen werken (bijvoorbeeld in onderzoek en kritisch zijn op informatie die je vindt en verwerkt), maar ook integer gedrag vertonen, innovatief zijn, creativiteit tonen en last but not least jezelf ontwikkelen, dat is “leren leren”. We noemen dit Professionals skills. De vakinhoudelijke kwalificaties gaan voor een HBO ICT’er samen met professionele skills. Deze kwalificaties zijn nader uitgewerkt in Set van operationele beroepstaken en in een Body of Knowledge (BoKS). Niveau van bekwaamheid Het eindniveau van de opleiding en daarmee het eindniveau van een geselecteerde set van beroepstaken die behoort bij het specialisme, is vastgelegd conform het European Competence Framework en is vastgesteld op niveau 3 (schaal 1 t/m 5). Dat betekent dat je in staat bent zelfstandig ICT gerelateerde taken uit te voeren in een lastige context. Dit is een niveau dat passend is voor het niveau van een bachelor. /-----------------------------------------------/
Studiebegeleiding en advies Om je opleiding succesvol te kunnen voltooien, moet je natuurlijk wel prestaties leveren. In de propedeusefase moet je aantonen dat je het hbo-niveau aan kan en wordt een eis gesteld in het Bindend Studieadvies (BSA). Deze eis geldt voor de propedeusefase en luidt als volgt: de student dient binnen één jaar 50 van de 60 studiepunten te behalen. De lat is daarmee behoorlijk hoog gelegd en vereist dan ook een behoorlijke inspanning. Om je in de gelegenheid te stellen dit mogelijk te maken, is er maximale aandacht gegeven aan studeerbaarheid van de opleiding. Je wordt niet in een keer in het diepe gegooid, maar we bieden concrete situaties uit de actualiteit en beroepspraktijk enigszins vereenvoudigd aan. Zo worden in eenvoudige maar concrete praktijkgerichte situaties vaardigheden getraind en op deze wijze worden complexe beroepstaken eenvoudig aangeleerd. Later in de opleiding keren deze beroepstaken in een andere context op een hoger niveau, lees meer complexe situatie, terug. Om je te helpen bij het maken van een definitieve keuze voor een specialisatie en om je te helpen met het plannen en op ‘nominale’ wijze doorlopen van je studieprogramma, bieden we je studieloopbaanbegeleiding aan, afgekort SLB. SLB bestaat uit individuele begeleiding en uit activiteiten met je eigen klas in mentorgroepen op het vlak van beroepsoriëntatie en taalontwikkeling. De individuele begeleiding helpt je bij het invullen van je studieplan en helpt bij individuele keuzes en mogelijke problemen en obstakels die je tijdens het studeren ondervindt. In mentorgroepen wordt gewerkt aan een brede oriëntatie op je latere beroep, wordt gewerkt aan je attitude en je taalvaardigheid. /---------------------------/
5
Onderzoek “Het maken voor morgen is belangrijker dan het begrijpen van gisteren”, ondanks het feit dat het een niet zonder het ander kan. Het bovenstaande zien wij als een belangrijk gegeven voor onderzoek in het HBO en de bachelor ICT. De essentie van het HBO is namelijk de gerichtheid op de beroepspraktijk. En die beroepspraktijk verandert permanent, net als de samenleving zelf. Vernieuwingen kunnen en moeten, wat ons betreft, bedacht, gerealiseerd en getoetst worden in reële praktijksituaties. ICT is een creatief beroep. Een onderzoekende houding is daarbij essentieel en is de enige levenslange competentie….kennis en vaardigheden verouderen, een onderzoekende houding stelt jou als ICT-professional in staat je kennis en vaardigheden te blijven uitbreiden. Een onderzoekende houding bestaat uit de wil om het verschil tussen bedoelingen van ons handelen en de uitkomsten daarvan steeds weer te begrijpen. Dit is niet iets dat buiten ons ligt, maar een onderdeel van ons is. Een onderzoekende ICT-professional zijn is dus een existentiële houding. Het oplossen van vraagstukken zonder gebruik te maken van beschikbare kennis, zonder de opdracht en omgeving te hebben onderzocht, zonder te reflecteren, zonder de specifieke oplossing te abstraheren naar een generieke voelt niet goed, voelt als gerommel, als drijfzand. De Haagse Hogeschool loopt aantoonbaar voorop bij het gebruik van nieuwe technologieën in het onderwijs en onderzoek. ‘De Haagse bachelor is daarbij een kritisch gebruiker van wetenschappelijke kennis’, zo staat het er in het HHS-beleid en wij geven daar in binnen HBO-ICT op een praktische wijze invulling aan door samen met het lectoren, kennisinstellingen en bedrijven onderzoek uit te voeren. Bijvoorbeeld door inzet van ICT de participerende samenleving beter gestalte te geven, of met behulp van virtual worlds specialisten en professionals beter voor te bereiden en te trainen voor de taken die ze later moeten uitvoeren. Wij leiden je op tot een wereldburger die voorbereid wordt om als een betrokken, bewust, kritisch en onderzoekend mens door het leven gaan. /--------------------------/
Internationalisering “De Haagse bachelor is een wereldburger en internationaal georiënteerd”. Het ICT-domein is vanuit de oorsprong sterk internationaal georiënteerd. Nieuwe ontwikkelingen en “state of the art technology”, alsmede de beroepen binnen het ICT-domein worden internationaal gedeeld en zijn beschreven in Engelse taal. Voor het ontwikkelen van kennis inzicht en vaardigheden is het essentieel dat je je als student internationaal oriënteert en dat je de Engelse taal goed beheerst en je in staat bent de internationale ontwikkelingen binnen het ICT-domein uitstekend te kunnen volgen. Om gestalte te geven aan het bovenstaande en om jou extra mogelijkheden te bieden voor je internationale ontwikkeling, heeft de opleiding relaties gelegd met diverse instellingen wereldwijd, zoals CheckIT in Xiamen in China, de universiteit van Farnshaw in Canada, de universiteit van Seoul in Zuid-Korea, maar ook dichterbij kunnen studenten studeren. Je kunt bijvoorbeeld in Trölhatten in Zweden een minorprogramma volgen. Daarnaast worden er nieuwe samenwerkingsovereenkomsten met andere universiteiten afgesloten, zodat de keuzemogelijkheid nog wat verder wordt verruimd. Dit geeft de mogelijkheid om een deel van je opleiding -je minor- in een internationale omgeving uit te voeren. De beste mogelijkheid voor een internationale oriëntatie is natuurlijk om een half jaar in een vreemd land te gaan werken en leren. Een stageperiode van een half jaar in het buitenland is dé uitgelezen mogelijkheid voor een internationale oriëntatie. Om dit mogelijk te maken, kan gebruik worden gemaakt van de goede contacten die de opleiding heeft gelegd met organisaties in landen zoals bijvoorbeeld China, Brazilië, Zuid Afrika, Turkije, Duitsland, Zweden en Engeland. Een goede internationale oriëntatie geeft de student een voorsprong op concullega’s in de markt. De opleiding biedt daarvoor vele mogelijkheden, ten dele is internationale oriëntatie verplicht en kan worden uitgebreid met vele opties. “It’s a big planet, but a small world”
6
Beroepsgerichtheid Gedurende de gehele opleiding leer je de beroepspraktijk kennen door middel van vele authentieke en actuele beroepssituaties, bijvoorbeeld in de vorm van casussen, praktijkopdrachten, stage en afstuderen. In elke periode is er een goede balans tussen kennisverwerving, het trainen van vaardigheden en het ontwikkelen van persoonlijke en professionele vaardigheden die passen bij je beroep. In het merendeel van de onderwijsblokken wordt gewerkt met opdrachtgevers uit de beroepspraktijk, wat betekent dat je vertrouwd raakt met de eisen vanuit de beroepspraktijk. Dit zal je sterker motiveren in je studie. Niet alleen in je technisch inhoudelijke kennis maar vooral ook op het vlak van je professional skills. Om deze beroepsgerichtheid blijvend te kunnen garanderen, is de opleiding met tientallen organisaties; grootklein, internationaal - lokaal, jong – oud, een samenwerking aangegaan. We hebben samenwerkingsvormen afgesproken over de bijdragen van deze bedrijven aan het onderwijs en deze ook voor een langere tijd vastgelegd in een convenant. Deze samenwerking garandeert dat er in ruime mate en in grote diversiteit stageen afstudeerplaatsen beschikbaar zullen zijn. Bij goed presteren tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht ligt er ook een mooie carrière bij een van die organisaties in het verschiet (als je dat wilt). /----------------/
Toetsing Toetsing heeft binnen de opleiding uiteraard een belangrijke onderwijskundige waarde. Toetsen zijn ondersteunend aan het onderwijs en worden ingezet als onderdeel van het leerproces. Leidend daarbij is dat toetsing en beoordeling van beroepstaken en professional skills een integraal en richtinggevend onderdeel zijn van het leerproces: als student dien je door het afleggen van toetsen aan te tonen dat je de beroepstaken kan uitvoeren en dat je de daarvoor voldoende skills bezit. Omgekeerd geeft feedback na de toetsing ook sturing aan je leerproces. Om het leerproces optimaal te sturen toetsen we zowel bij wijze van oefening als beoordeling. Binnen het eerste semester heeft de toetsing daarnaast nog een specifieke functie. De toetsresultaten in de het eerste semester geven een indicatie voor de vakgebieden waar je sterk in scoort en waar je minder sterk in scoort. Dit kan je helpen bij de keuze voor een bepaalde specialisatie. In het 2e semester van de propedeuse en in de hoofdfase worden er naast kennistoetsen ook assessments afgenomen. De basis voor een assessment is altijd een beroepsproduct dat je alleen of tezamen met je collega’s hebt gerealiseerd. In het assessment wordt gevraagd het product te presenteren en moet je je kunnen verantwoorden voor je werkwijze en de totstandkoming van het product. Bij stage en afstuderen wordt voorafgaand een omschrijving van de opdracht afgestemd met opdrachtgever en opleiding. De opleiding hanteert hierbij een aantal criteria, o.a. het uitvoeren van een aantal verplichte beroeps specifieke beroepstaken in de stage of afstudeeropdracht. De keurend docent zal daarbij een inschatting maken of de beroepstaken op voldoende niveau kunnen worden uitgevoerd en of aan de noodzakelijke randvoorwaarden wordt voldaan. Bij het afstuderen wordt de opdracht vooraf gekeurd. Bij het opmaken van het eindoordeel van de afstudeeropdracht waarbij twee docenten betrokken zijn, wordt een examenzitting georganiseerd waarin je een presentatie geeft en het afstudeerwerk mondeling verdedigt. Bij deze zitting is een gecommitteerde als onafhankelijk 3e persoon en de begeleider uit het afstudeerbedrijf aanwezig. Na raadpleging van deze personen wordt het eindresultaat bepaald. Op deze is objectiviteit en zorgvuldigheid bij de beoordeling gerealiseerd.
7
Werkvormen Binnen de opleiding worden diverse werkvormen gehanteerd. Zo zijn er colleges ter introductie van een bepaalde onderwerp of ter inspiratie van een opdracht. Daarnaast zijn er trainingen om vaardigheden aan te leren en feedbacksessies om resultaten van producten te bespreken. Uiteraard zijn er gastsprekers vanuit de beroepspraktijk, bijvoorbeeld voor oriëntatie op het toekomstige beroep of voor het inbrengen van speciale casuïstiek. In veel gevallen krijg je studiewerk mee en word je geacht bepaalde stof zelfstandig te bestuderen. Je uitwerkingen en vragen worden in een workshop besproken; we noemen dat een flipped classroom. In de opdrachten werk je soms individueel en soms in groepjes aan opdrachten en producten. In de beginfase wordt vaak gebruikgemaakt van simulaties met externe, uit de beroepspraktijk afkomstige opdrachtgevers. De resultaten van een opdracht worden door studenten gepitched en gepresenteerd aan de opdrachtgever. In de uitvoering worden ook expertsessies ingeruimd waar je een expert kunt raadplegen en je je vragen kunt voorleggen. In de hoofdfase komen, als onderdeel van bijvoorbeeld innovatie en onderzoek, ook inspiratie colleges en brainstormsessies voor al dan niet tezamen met studenten vanuit een andere opleiding. Het studiemateriaal wordt aangeboden in tal van vormen en door gebruik van meerdere middelen en bronnen. We noemen dit Blended learning. Hierbij wordt gebruik gemaakt van open bronmateriaal (weblectures, MOOC’s), e-books en video’s van YouTube en Uitzending gemist. Ook in het formatief toetsen maken we gebruik van moderne toetsvormen zoals via het web met Perception of klassikaal met Socrative. Op deze manier wordt studeren minder afhankelijk van plaats en tijd en kan je op reis naar school via een weblecture je leerstof alvast in de trein doornemen.
/---------------------------/
Taalvaardigheid De opleiding HBO-ICT is Nederlandstalig. Een IT-professional is “een vaardige gebruiker” en dus in staat perfecte rapportages op te leveren aan alle lagen in de organisatie. Dat betekent dat er (bijv. naar een directie) foutloze en goed geformuleerde producten zoals bijvoorbeeld beleidsstukken opgeleverd moeten kunnen worden. Correct en foutloos taalgebruik is daarbij essentieel. Als professional dien je aan het einde van je opleiding Nederlands op niveau C1 (Europees referentiekader, CEF) te beheersen. Bij de start van de opleiding, tijdens de propedeuse wordt je schrijfvaardigheid Nederlands op het niveau B2 (van het CEF) getoetst. Alle studenten dienen in de propedeuse een voldoende voor schrijfvaardigheid Nederlands te behalen. De toetsing gebeurt op meerdere manieren in de producten die je gedurende de propedeuse oplevert. Studenten die bij de eerste gelegenheid niet voldoende scoren, zijn verplicht het deficiëntie-onderwijs te volgen om op het gewenste niveau te komen. Studenten met specifieke taalproblemen (bijvoorbeeld studenten voor wie Nederlands de tweede taal is of dyslectici) kunnen op eigen initiatief deelnemen aan een maatprogramma ‘Taal op Maat’. Aan dit maatprogramma zijn geen extra kosten verbonden. Voor de verdere ontwikkeling van de taalvaardigheid van de studenten biedt de opleiding onderdelen op het gebied van schrijfvaardigheid aan binnen het reguliere curriculum, zowel in de propedeuse als in de hoofdfase. ###
