Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
Opleidingskunde,Training & Human Development Deze flyer over praktijkleren bij de bacheloropleiding Opleidingskunde beschrijft informatie over de volgende onderwerpen: Inhoud: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Het beroep Deskundigheidsbevordering van medewerkers De beroepstaken De drie rollen van een opleidingskundige Competentieprofiel opleidingskunde Mogelijkheden praktijkleren voor studenten Opleidingskunde Voorbeelden van opleidingskundige projecten Contact en meer informatie
1. Het beroep Opleidingskundigen helpen medewerkers om zich te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door het geven van trainingen of opleidingsadvies of door het ontwikkelen van leermateriaal. In de opleiding spelen we voortdurend in op de nieuwste ontwikkelingen in de opleidingskunde.
2. Deskundigheidsbevordering van medewerkers Bedrijven en organisaties zetten opleidingskundigen in om hun medewerkers verder te ontwikkelen. Zo blijft hun kennis up to date en zijn ze in staat te groeien in hun rol. Maar wat doet een opleidingskundige nu precies? Een paar voorbeelden: • • • • • •
Opleidingsbeleidsplannen schrijven; trainingen en cursusmateriaal bedenken; trainen en coachen van medewerkers en managers; actief met digitaal leren; adviseren bij individuele opleidingsvragen; actief bezig met competentiemanagement en kennismanagement.
Een opleidingskundige werkt met moderne personeelsinstrumenten, zoals asessments, POP’s en 360° feedback. Ook houdt hij/zij zich bezig met het coördineren, managen en inkopen van opleidingen.
3. De beroepstaken Een opleidingskundige wordt opgeleidt voor de volgende zes beroepstaken: Trainen •
•
Een trainer begeleid leeractiviteiten in groepen, inclusief voorbereiding en evaluatie. Om dit goed te kunnen doen, heeft de trainer kennis van de leerstof én kennis van leerprocessen nodig. Hij/zij stimuleert de ontwikkeling van lerenden. Individueel en in groepen. Hij/zij creëert krachtige en veilige leeromgevingen.
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren
Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
Coachen en begeleiden • •
Hij/zij ondersteunt mensen in hun professionele ontwikkeling. Hij/zij gaat uit van hun (werkgerelateerde) leervragen en helpt hun lerend vermogen te vergroten. Hij/zij kan zich goed verplaatsen in de situatie van mensen en stimuleert hun reflectie en bewustzijn. Ook helpt de opleidingskundige medewerkers hun vervolgacties te formuleren.
Leerarrangementen ontwerpen •
•
•
Voordat de opleidingskundige leerarrangementen gaat ontwerpen, moet hij/zij eerst weten wat de leerbehoeften en voorkennis van de lerenden zijn. Vervolgens gaat hij/zij op zoek naar geschikte lesinhoud en passende werkvormen. Hij/zij ontwikkelt krachtige, interactieve leermiddelen en leeromgevingen voor lerenden. Ict speelt hierbij een belangrijke rol. Ook levert hij/zij ondersteunende informatie, zodat andere opleiders en trainers ook met de leermiddelen uit de voeten kunnen. Hij/zij zorgt dat de leermiddelen en ontwikkelplannen passen bij de organisatie en organisatiedoelen. Ook evalueert de opleidingskundige of de leerarrangementen het gewenste effect bereiken.
Opleidingsadvies geven • •
•
Hij/zij geeft medewerkers en organisaties passend advies over verschillende leervragen. Hij/zij analyseert de leervragen die voorgelegd zijn zorgvuldig. Ook houd hij/zij rekening met de context waarin de leervragen spelen. Vervolgens ontwikkelt hij/zij - samen met de betrokkenen - adviezen en oplossingen. Hij/zij creëert draagvlak voor de adviezen door met betrokkenen in gesprek te gaan. Hij/zij kan adviezen goed verwoorden. Zowel mondeling als schriftelijk.
Leerbeleid ontwikkelen •
• •
Hij/zij vertaalt strategische doelen naar een concreet plan over leren en opleiden binnen een organisatie. Ook is hij/zij in staat om een opleidingsstrategie en -visie voor organisaties te ontwikkelen. Hij/zij analyseert de ontwikkelingen in de organisatie en formuleert ontwikkelingsdoelen. Dat doet hij/zij in samenspraak met het management. Hij/zij ontwikkelt ondersteunende systemen. Denk bijvoorbeeld aan evaluatiesystemen.
Trainingen en opleidingen inkopen • • • •
Hij/zij koopt trainingen en opleidingen in die passen bij de strategie en doelen van de organisatie. Hij/zij onderzoekt welke competenties en vaardigheden medewerkers verder moeten ontwikkelen en schrijft aan de hand daarvan een inkoopplan. Vervolgens onderhandelt hij/zij met verschillende leveranciers en maakt de opleidingskundige een keuze, die hij/zij ondersteunt met een advies. Hij/zij zorgt dat het leerarrangement goed verloopt.
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren
Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
4. De drie rollen van een opleidingskundige Een opleidingskundige kan aan de slag als ontwikkelaar, trainer of adviseur. Deze drie rollen vormen de rode draad van de opleiding. De drie rollen zijn: a. Trainer / Coach Als trainer / coach; • • • • •
geef je trainingen, voor medewerkers van bedrijven of organisaties breng je leerstof over en motiveer je de deelnemers. begeleid en coach je je medewerkers van een organisatie in hun professionele ontwikkeling. zet je geschikte leer- en hulpmiddelen in. weet je leerbehoeften af te stemmen en in te spelen op verschillende doelgroepen.
Wat houdt dat in? De opleidingskundige geeft bijvoorbeeld trainingen Klantvriendelijk werken aan receptiemedewerkers van een hotel, of traint de managementvaardigheden van bedrijfsleiders in een supermarkt. U kunt ook denken aan trainingen Omgaan met agressie bij de politie, Communicatieve vaardigheden, voor verplegend personeel in het ziekenhuis. b. Ontwikkelaar Als ontwikkelaar; • • • •
ontwerp je werkvormen en oefeningen en je werkt ze verder uit. bedenk je leermiddelen aan de hand van een systeem of methodiek. maak je (digitaal) leermateriaal op maat voor specifieke doelgroepen. doe je onderzoek naar de behoefte an, of noodzaak van opleiding.
Wat doet de opleidingskundige dan precies? Deze maakt bijvoorbeeld leermateriaal voor een cursus Verkoopvaardigheden, of handleiding Werken met de computer. Hij/zij stelt een cursusmap samen voor een training Veiligheid. c. Adviseur HRD (Human Resource Development) Als adviseur HRD (Human Resource Development); • • • •
geef je binnen een organisatie of bedrijf vorm aan het leerbeleid. Je adviseert managers en directie over het opleiden van medewerkers. je ondersteunt medewerkers via loopbaanontwikkeling en persoonlijke ontwikkelplannen. koop je opleidingen in bij externe bureaus of organisaties. zorg je voor de organisatie van de opleidings- en trainingsprogramma’s.
Welke vragen kan een opleidingskundig adviseur beantwoorden? Een medewerker moet binnen drie jaar afdelingshoofd worden. Welke ondersteuning heeft hij daarbij nodig? Het management is op zoek naar een specifieke training voor secretaresses, die de opleidingsafdeling niet kan bieden. Kan de organisatie deze binnen het budget op een andere plaats inkopen? De organisatie waar de opleidingskundige voor werkt gaat een grote cultuurverandering tegemoet. Hij/zij kan onderzoeken wat de medewerkers moeten leren.
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren
Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
Onderstaande figuur geeft de drie rollen van een opleidingskundige weer:
5. Competentieprofiel opleidingskunde Leidend bij de opleiding is het competentieprofiel van de opleidingskundige. Het profiel geeft een beeld van de competenties die u moet beheersen om beroepstaken te kunnen uitvoeren. Gedurende de opleiding werkt u planmatig aan de ontwikkeling van deze competenties. In de leerroute kunt u verschillende onderwijseenheden volgen die u helpen bij het ontwikkelen van competenties. De competenties die u tijdens de opleiding (verder) ontwikkelt zijn: a. Competent in didactiek Een opleidingskundige die competent is in didactiek selecteert en ontwikkelt passende vormen, materialen en methodieken waarmee groepen of individuen worden aangezet tot leren. Hij geeft leeromgevingen vorm op basis van leerpsychologische kennis, informatie over de doelgroep, (leer)doelen en inhoudelijke informatie. b. Competent in stimuleren van leren Een opleidingskundige die competent is in stimuleren van leren interacteert tijdens leer- en ontwikkelactiviteiten met lerenden. Hij zet lerenden aan tot reflectie en gedragsverandering door bijvoorbeeld het stellen van vragen, het geven van feedback of het laten experimenteren met vaardigheden. Hij stemt hierbij af op doelen en behoeften van de lerenden. c. Competent in opleidings- en leerbeleid Een opleidingskundige die competent is in opleidings- en leerbeleid zet beleidslijnen uit met betrekking tot leren en opleiden binnen een organisatie met het oog op ontwikkeling van mens en organisatie. Dit doet hij zowel op de korte - als op de langere termijn. De beleidslijnen baseert hij op relevante informatie cq kennis over de organisatie, (nieuwe) theorieën over leren en opleiden en visies op mensen, organisaties en leren. Om draagvlak te creëren draagt hij zijn visie/ideeën uit en beargumenteert deze, zich afstemmend op de specifieke situatie. d. Competent in adviseren Een opleidingskundige die competent is in het adviseren kan leerpotentieel van leer- en werkactiviteiten inschatten, vergroten en benutten. Middels advisering en coördinatie helpt hij een rijke en krachtige leer- en/of werkomgeving te creëren en praktische vraagstukken gerelateerd aan leren op te lossen. Ook adviseert hij over passende leertrajecten om organisatieveranderingen te ondersteunen.
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren
Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
e. Competent in toegepast onderzoek Een opleidingskundige die competent is in toegepast onderzoek weet op welke wijze hij systematisch informatie kan verzamelen. Hij weet de juiste bronnen te onderzoeken door middel van passende en efficiënte methoden, waarna hij de gegevens die dit oplevert interpreteert en rapporteert. f.
Competent in klant- en organisatiegerichtheid Een opleidingskundige die competent is in klant- en organisatiegerichtheid is sensitief voor behoeften, doelen en cultuur van organisaties, klanten en branches en weet hier adequaat op in te spelen. Hij maakt zich snel klant en/of organisatiespecifieke kennis eigen en kan deze kennis inzetten ten behoeve van leer- en ontwikkelactiviteiten.
g. Competent in organiseren Een opleidingskundige die competent is in organiseren weet zijn werk en de (leer)activiteiten die hij organiseert in goede banen te leiden. Hij deelt tijd goed in en werkt planmatig. Hij maakt van verschillende onderdelen in een project of (leer)activiteit op systematische wijze een logisch geheel en werkt waar nodig doeltreffend samen met collega’s.
6. Mogelijkheden praktijkleren voor studenten Opleidingskunde De mogelijkheden en periodes in het jaar voor praktijkleren (stage) worden hieronder beschreven: Voltijd studenten • Eerste jaar: “Snuffelstage”, meekijken met trainingen gedurende enkele weken. Een dag in de week • Tweede jaar: Een korte opdracht van enkele weken of langere tijd één dag in de week • Derde jaar: Vijf maanden aan een stage voor 4-5 dagen in de week • Vierde jaar: Proeve van Bekwaamheid. Een opdracht gedurende 3 maanden vrij zelfstandig uitgevoerd. Deeltijd studenten • Eerste jaar: “Snuffelstage”, meekijken met trainingen gedurende enkele weken. Een dag in de week • Tweede jaar: Een korte opdracht van enkele weken of langere tijd één dag in de week • Derde jaar: Vijf maanden aan een stage voor 2-3 dagen in de week • Vierde jaar: Proeve van Bekwaamheid. Een opdracht gedurende 3 maanden vrij zelfstandig uitgevoerd. Verkorte deeltijd • Gehele studie: o Een dag in de week praktijkleren o Een opdracht van een paar weken, één dag in de week met daarnaast thuis werken.
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren
Praktijkleren Opleidingskunde Training & Human Development
7. Voorbeelden van opleidingskundige projecten Welke opleidingskundige projecten kan de student uitvoeren? U kunt denken aan: • • • • • •
het (her)ontwikkelen van cursusmaterialen; het ontwerpen, organiseren en opzetten van cursussen; het (assisteren bij) uitvoeren van trainingen; het uitvoeren van evaluatieonderzoek; het ontwikkelen van opleidingsplannen; het uitvoeren van een behoefteonderzoek
8. Contact en meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het praktijkbureau van Opleidingskunde: P Postbus 30011, 6503 HN Nijmegen B Heyendaalseweg 141, 6525 AJ Nijmegen T (024) 353 00 49 F (024) 344 97 94 E
[email protected]
www.han.nl/opleidingskunde/praktijkleren