Opleiden en opletten beide belangrijk

vom nieuws foto: Nedcoat

Opleiden en opletten beide belangrijk In iedere branche is opleiding heel belangrijk. Dit geldt ook voor het anodiseren. Niet alleen om te weten waarom je iets doet, maar ook voor je persoonlijke veiligheid. Er wordt in een anodiseerafdeling met chemicaliën gewerkt die, als er niet op de juiste wijze mee wordt omgegaan, gevaar kunnen opleveren voor de persoonlijke veiligheid. Ik vind dat eenieder die met het anodiseren van aluminium te maken heeft deze opleiding zou moeten volgen. Als je weet wat anodiseren inhoudt, kan dit de kwaliteit van het werk en het plezier in je werk sterk positief beïnvloeden. De cursus anodiseren is opgesplitst in drie verschillende niveaus, zodat er voor ieder vooropleidingsniveau een cursus is. Hoewel ik begon met te melden dat de cursus voor eenieder die in onze branche werkt een must is, spelen ook ervaring, een open mind en nadenken bij wat er gebeurt een belangrijke rol in de oppervlaktebehandelingsindustrie, zeker bij het oplossen van problemen.

Ik wil een voorbeeld noemen. Jaren geleden had een anodiseerbedrijf problemen met het elektrolytisch inkleuren van aluminium. Van een afstand zag je aan het werk niet zoveel, maar als je het werk van wat dichterbij bekeek, bleken er op het donkerbrons ingekleurde werk talloze zeer kleine witte puntjes te zitten. Indertijd hebben we alle baden uitermate goed gecontroleerd op verontreinigingen die een oorzaak van deze puntjes zouden kunnen zijn… zonder resultaat. Soms was het probleem weer weg en dan was het er plotseling weer. Dat zijn altijd de moeilijkste problemen om op te lossen. Je wordt erbij geroepen als het probleem zich voordoet, en als je er dan bijkomt is het probleem weer weg. Ik moet er bij vertellen dat het in die periode erg warm weer was en de anodiseerafdeling op dat moment aan beide kanten een open deur had. Op een gegeven moment, toen het probleem zich weer voordeed, zagen we dat er tegelijk een charge uit het beitsbad en een charge uit het anodiseerbad werd gehaald. De tocht, die voor verkoeling moest zorgen,

bewijs van bekwaamhe id cursusleider cees van de griend anodiseren

voerde de alkalische dampen richting de anodiseercharge en sloeg daarop neer om zodoende poriën te blokkeren, waardoor deze niet konden worden ingekleurd. Nogmaals: opleiding is belangrijk, maar opletten wat er gebeurt in een afdeling is minstens zo belangrijk. Cees van de Griend, VOM-docent anodiseren

Meer informatie VOM cursussecretariaat [email protected] tel.: 030-6300 390

Anodiseren Het viel reeds bij het eerste gebruik op dat aluminium, dat een zeer onedel metaal is, in de atmosfeer een onverwacht grote corrosieweerstand had, beter dan bijvoorbeeld het minder onedele ijzer. De oorzaak daarvan is dat aluminium bij blootstelling aan de atmosfeer snel een dichte oxidehuid vormt, die het onderliggende metaal tegen aantasting beschermt. Deze laag is, indien ontstaan bij omgevingstemperatuur, slechts 50 nm of 0,05 µm dik. Te verwachten was dat door het aanbrengen van een dikkere oxidelaag een nog veel betere bescherming van het aluminium mogelijk zou zijn. Aanvankelijk probeerde men dit met chemische oxidatieprocessen. Deze oxidelagen

8

oppervlaktetechnieken november 2012

zijn in beperkte mate nog in gebruik. Het bleek dat men door elektrochemische processen gemakkelijk een voldoend hoge oxidatiepotentiaal (redoxpotentiaal) kon verkrijgen, waardoor elektrochemisch oxideren aan de anode, het anodiseren mogelijk was. Anodiseren (Engels: anodizing) is hetzelfde als eloxeren (uit het Duits: Eloxalverfahren). Naast het anodiseren van aluminium worden in veel mindere mate ook anodiseerprocessen op andere metalen uitgevoerd. De voornaamste metalen waarvoorhet anodiseren enige toepassing heeft gewonnen zijn magnesium, zink en titaan. Bron: VOM Vademecum Oppervlaktetechnieken, 2002, redactie Tom van der Klis, p. 763.

Nieuwe leden

Tijdens de vakbeurs Surface 2012 en sinds de laatste vermelding zijn de volgende leden toegetreden tot de vereniging:

Inducoat IJsselstein bv

Sir John bv

Baril Coatings bv

Van Leeuwenhoekweg 5 3401 ML IJsselstein tel.: 030-6881551 [email protected] www.pijkeren.nl Contactpersoon: de heer I. Ansari Activiteiten: stralen, schooperen en spuiten.

Zuidbaan 511 2841 MD Moordrecht tel.: 0182-396931 [email protected] www.sir-john.nl Contactpersoon: de heer R.J.G. Vermeule Activiteiten: leverancier van reinigingsmiddelen, ontvettingsmiddelen, ultrasoonreinigingsapparatuur, beitsmiddelen en middelen voor chemische processen.

Zilverenberg 9 5234 GL Den Bosch Postbus 3027 5203 DA Den Bosch tel.: 073-6419890 [email protected] www.baril.nl Contactpersoon: de heer H. Jansen Activiteiten: leverancier van corrosiewerende producten, natlakken, oplosmiddelhoudende verven, watergedragen verven.

Dycomet Europe bv

C & B Innovations bv Flocktechniek

It Vegelinskampke 9 8491 PD Akkrum tel.: 0566-650240 [email protected] www.dycoment.nl Contactpersoon: de heer K. Rozema Activiteiten: Cold Metal Spray.

Gulberg 14 5674 TE Nuenen tel.: 040-2522013 [email protected] www.flocktechniek.nl Contactpersoon: mevrouw G. Weismann Activiteiten: flocken.

Citaku bv

Disselhorst Metaal bv

Horsterweg 221 5928 ND Venlo tel.: 077-3968149 [email protected] www.citakubv.eu Contactpersoon: de heer W. Alards Activiteiten: leverancier van ophangrekken en -haken en maskeermiddelen.

Overkampsweg 26 8102 PH Raalte Postbus 37 8100 AA Raalte tel.: 0572-362600 [email protected] www.disselhorstmetaal.nl Contactpersoon: de heer M. Zwart Activiteiten: poedercoaten.

Etsprit Keersluisweg 29 1332 EE Almere Postbus 1309 1300 BH Almere tel.: 036-5291949 fax: 036-5291948 [email protected] www.etsprit.nl Contactpersoon: de heer R.F.M. van Hove Activiteiten: etsen, precisie.

IST Benelux bv Hommel 63 7317 BL Apeldoorn tel.: 055-5050014 [email protected] www.ist-uv.com Contactpersoon: de heer G. Brieko Activiteiten: leverancier van industriële UV-drogers.

Wij heten deze nieuwe leden van harte welkom binnen de vereniging!

oppervlaktetechnieken november 2012

9

vom nieuws

Optimistische Algemene Ledenvergadering Op 30 oktober kwamen ruim veertig VOMleden bij elkaar om het te hebben over het verleden, het heden en de toekomst van onze vereniging. De cijfers laten een bescheiden positief resultaat zien, waarbij zeker vermeld mag worden dat het ledenaantal licht stijgt. Dat mag in deze zware economische tijden netjes worden genoemd. Het is mede te danken aan het succes van de Surface dat er een aantal nieuwe leden is bijgekomen. In de toekomst hopen we nog veel meer nieuwe leden te begroeten, zeker als de plannen rondom het beleidsplan ‘VOM20XX’ invulling gaan krijgen. In die plannen wordt een integratie van alle verenigingen beoogd om samen als sterke club de markt tegemoet te kunnen treden. Er vinden nu gesprekken plaats met alle besturen om te kijken of er draagvlak en gezamenlijke doelstellingen bereikt kunnen worden. Zoals voorzitter Philippe Dupont het zei: “Het is net een kabinetsformatie: het kan kort maar ook heel lang duren en de uitkomst valt niet te voorspellen.” Overigens meldde hij ook dat er hopelijk eind dit jaar een beleidsstuk is dat aan de leden kan worden voorgelegd. Want uiteindelijk beslissen de leden. De opleidingen en cursussen laten dit jaar een positief resultaat zien, met een duidelijke omzettoename ten opzichte van vorig jaar. Het vakblad Oppervlaktetechnieken schiet mede dankzij de beursbijlage ook de zwarte cijfers in. Verder is er een aantal themabijeenkomsten georganiseerd, die 10

oppervlaktetechnieken november 2012

goed bezocht en ontvangen zijn. Daar gaan we volgend jaar dan ook zeker mee door. Vooralsnog consolideren we een stabiele situatie. De Surface krijgt in 2014 weer een vervolg. Tijdens de vergadering werd de conclusie getrokken dat we goed op weg zijn, maar dat er ook nog zeker verbetering mogelijk is. De bezoekersaantallen waren dit jaar boven verwachting en, belangrijker nog, de kwaliteit daarvan werd zeer hoog gewaardeerd. De netwerkavond krijgt een ander concept. De naamsbekendheid van de VOM is in ieder geval verder verstevigd in de markt en er zijn weer voldoende leads die interesse getoond hebben in wat wij allemaal doen.

Al met al heerste er een optimistische stemming op de vergadering, waar de noodzakelijke indexering van de contributie van 2,5% geen afbreuk aan kon doen. We zijn blij met zoveel betrokken mensen en bedrijven die allemaal vinden dat we als oppervlaktebehandelende bedrijven een grote toegevoegde waarde leveren. Gelukkig raken steeds meer mensen daarvan overtuigd.

In december, thema Visie, zal nader worden ingegaan op deze VOM-ledenvergadering van 30 oktober.

Bezoek Euramax

In het kader van de Algemene Ledenvergadering is de VOM op bedrijfsbezoek geweest bij een van haar grote leden: Euramax. De VOM is zeer gastvrij onthaald op de productielocatie Industrieweg in Roermond. Het bedrijf is een van de toonaangevende producenten op het gebied van coilcoating op voornamelijk aluminium. De ontwikkelingen gaan voortdurend verder en daarin staat Euramax steeds vooraan. Het spectrum van producten en de toepassingsgebieden is zeer breed, van consumentenproducten (caravans) en transport tot industrie en bouw. De productie maakt een zeer gecontroleerde indruk, waarbij door middel van een sterke automatiseringsgraad hoogwaardige producten op rol worden gemaakt. De leden van de VOM werden onder begeleiding van de Euramax-medewerkers rondgeleid door de productie. Velen waren onder de indruk van de goed geoliede productiestructuur binnen het bedrijf. Na afloop gingen de VOM-leden met een presentje en een goed gevoel naar vergaderlocatie De Oranjerie van Hotel Van der Valk voor de Algemene Ledenvergadering.

vom nieuws Eindloos staalconserveringscontract in uitvoering aan de 5.229 meter lange Forth Bridge in Schotland. De treinbrug werd in 1890 geopend, en zowel toeristen als conserveerders krijgen er geen genoeg van. (Foto: Palis Michalis)

Opleidingen Programma Metaalconservering Stand van zaken Ter vervanging van de huidige persoonscertificering metaalconservering is in samenspraak met de branche, het samenwerkingsverband van opdrachtgevers (OGOS), SVMB, VOM en Savantis het Opleidingen Programma Metaalconservering ontwikkeld. In 2011 maakten SVMB, VOM en Savantis een eerste aanzet tot het nieuwe Opleidingen Programma Metaalconservering (OPM). Al snel gaf ook OGOS aan achter de nieuwe opleidingsstructuur te staan en een actieve bijdrage aan de ontwikkeling te willen leveren. Bovengenoemde partijen en een aantal werkgevers zijn vertegenwoordigd in de Opleidingen Commissie Metaalconserveren (OCM). De OCM stelt voorwaarden aan de opleidingen en waarborgt de kwaliteit van de opleidingen. Begin 2012 kwam de OCM voor het eerst bijeen om het Opleidingen Programma Metaalconserveren vast te stellen. Metaalconserveringsbedrijven, opdrachtgevers en brancheorganisaties bespraken de manier waarop vakbekwaamheid binnen de branche kan worden verbeterd. Het resultaat van de bijeenkomst was een compleet opleidingenprogramma: van modulen voor medewerkers zonder enige kennis en ervaring, tot modulen voor de projectleider en voorman. Nadat het opleidingenprogramma bekend was, startte deel 1 van het project: de ontwikkeling van zes vaktechnische modu-

12

oppervlaktetechnieken november 2012

len. Eind 2012 is de ontwikkeling afgerond en kunnen medewerkers zich inschrijven voor de modulen. De trainingen worden aangeboden door VOM en Savantis. Ook andere instellingen kunnen de trainingen onder bepaalde voorwaarden in hun aanbod opnemen.

Uitvoeringsfase in volle gang In juli vond de kick-off van het project plaats. De projectgroep – bestaande uit Olaf Smale (Venko), Raymond de Reus (Muehlhan) Wim Boonestro (Exova), Paul ter Haar (VOM), Hans Rosenbrand (Magistor) en Aad Buller (FOSAG) onder leiding van onderwijskundige Jolanda Kivits (Savantis) – bundelt kennis op verschillende vaktechnische vlakken en op onderwijskundig gebied. Met deze groep is het mogelijk de modulen zowel vakinhoudelijk als didactisch naadloos op de doelgroep te laten aansluiten. De uitvoeringsfase is in volle gang. In november 2012 worden de eerste modulen (conserveren) opgeleverd. De andere twee modulen (spuiten en stralen) worden opgeleverd in december 2012.

Gezocht: trainers en examinatoren Heeft u interesse om te worden ingezet als trainer of examinator en beschikt u over vaktechnische kennis en ruime praktijkervaring op het gebied van metaalconservering? Neem dan contact op met de VOM via [email protected] of 030-6300390.

Stoffenmanager 4.5 Gezond en veilig werken met gevaarlijke stoffen is complex. Door continue verandering in wet- en regelgeving, werkpleksituatie en productsamenstelling is actief of compliant stoffenmanagement moeilijk. Stoffenmanager is de praktische brug tussen abstracte wet- en regelgeving en naleving ervan. Stoffenmanager brengt orde en biedt inzicht door alle relevante kennis en informatie te structureren. Stoffenmanager is ontwikkeld door TNO en de ArboUnie. De eerste versie dateert uit 2008. Deze beschrijving is bijgewerkt tot versie 4.5, die als web-based tool vrij beschikbaar is mits de gebruiker zich eerst registreert. Stoffenmanager is ontwikkeld als een hulpmiddel voor het midden- en kleinbedrijf om gezondheidsrisico’s van gevaarlijke stoffen te prioriteren en voor de selectie van passende beheersmaatregelen. Eveneens kunnen met Stoffenma-

nager werkplekinstructiekaarten (WIK’s) en stoffenregistraties worden opgesteld. Het blootstellingsmodel in Stoffenmanager geeft een schatting van de concentratie in lucht gedurende een taak en kan worden gebruikt om blootstelling aan poeders, vluchtige en niet-vluchtige vloeistoffen te bepalen voor een breed scala aan activiteiten. Hierbij maakt het model onderscheid tussen inhalatoire blootstelling als gevolg van bronnen dichtbij (near field, minder dan 1 meter afstand) en als gevolg van bronnen veraf (far field). De Arbeidsinspectie accepteert de kwantitatieve blootstellingsbeoordeling (goed uitgevoerde schattingen met het Stoffenmanager-blootstellingsmodel) als een methode om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkplek te evalueren. Dit betekent voor u als Stoffenmanager-gebruiker dat u voortaan minder

afhankelijk bent van verplichte, vaak dure blootstellingsmetingen. De Arbeidsinspectie zal in voorkomende gevallen toetsen of de Stoffenmanager-schattingen correct zijn uitgevoerd. Ook wordt dit deel van de tool aanbevolen in de Europese REACH Guidance. Kenmerken van het Stoffenmanagerinstrument zijn: - Self: uitgangspunt is eigen kunnen en verantwoordelijkheid (zelfredzaamheid gebruiker); - Simple: complexe materie wordt gebruiksvriendelijk en kostenefficiënt werkbaar gemaakt; - Smart: veel kennis en ervaring verwerkt in het instrument; - Safe: betrouwbaar en geaccepteerd instrument. www.stoffenmanager.nl

VOM BrancheBarometer oktober Uit de laatste meting van de VOM BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling (in samenwerking met MCB) blijkt dat de inkoopmanagers in de metaalbewerkende branche ‘Oppervlaktebehandeling’ in oktober veel positiever dan in september zijn over de groei in de branche: indexscore 50,5 versus 45,7. De branche ontwikkelde zich in oktober ook beter dan de totale Nederlandse industrie (48,9, wordt maandelijks door branchevereniging Nevi gemeten). Omdat een score hoger dan 50 ‘groei’ betekent, kan geconcludeerd worden dat er in de Oppervlaktebehandeling (in tegenstelling tot in de industrie algemeen) sprake is van groei. De BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling is (evenals de Nevi Inkoopmanagersindex) opgebouwd uit vijf componenten. Met betrekking tot de ontwikkeling in oktober ten opzichte van september zijn over deze componenten de volgende conclusies te trekken: - De productie in de branche Oppervlaktebehandeling ontwikkelt zich positiever ten opzichte van vorige maand; - Over de orders denken de inkopers veel positiever; - De levertijd van de leveranciers is veel langer; - De voorraden eindproduct nemen flink toe; - Over de werkgelegenheid denkt men veel positiever. De inkoopprijzen, geen onderdeel van de totale BrancheBarometer, nemen volgens de inkopers af ten opzichte van vorige maand. Ten opzichte van de totale industrie (Nevi) zijn de volgende conclusies te trekken over de verschillende aspecten in de afgelopen maand: - Het productieniveau is in de Oppervlaktebehandeling in oktober vrijwel hetzelfde als in de totale industrie;

Opmerking: de relatieve vlakheid van de Nevi-lijn is te verklaren door de grote verscheidenheid aan industrieën waaruit deze is opgebouwd.

- Het orderniveau is beter; - De levertijden van de leveranciers zijn veel langer; - De voorraadniveaus in de Oppervlaktebehandeling zijn flink hoger; - Over de werkgelegenheid denken de inkopers veel minder positief. De inkoopprijzen, geen onderdeel van de totale BrancheBarometer, zijn in de Oppervlaktebehandeling relatief vrijwel hetzelfde als in de totale industrie. Nieuwe deelnemers aan de BrancheBarometer (mits oppervlaktebehandelaar) zijn van harte welkom: ze krijgen sneller en specifiekere resultaten. Aanmelding kan via www.formdesk.nl/vom/ abonnee . Bent u leverancier voor de oppervlaktebehandelende industrie of wilt u het persbericht maandelijks ontvangen, meld u dan gratis aan via www.formdesk.nl/vom/pers. oppervlaktetechnieken november 2012

13