Opening 'stal Kortenhoeff'

Stationsstraat 23 • B-2910 Essen

C

Deze nieuwsbrief is bestemd voor personen en organisaties die betrokken en geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in het grenspark De ZoomKalmthoutse Heide. De in deze nieuwsbrief gepubliceerde meningen geven niet noodzakelijk het beleid van de Bijzondere Commisssie weer. Ignace Ledegen Stationsstraat 23 B-2910 Essen Tel (00-32) (0) 3 667 64 98. [email protected]

Eindredactie

Een prachtige stal. Als werkplek, rustplaats of afspreekpunt.

DRIEMAANDELIJKS NR. 27 - MAART/APRIL/MEI 2005

Nilsson - Goes

Oplage 1300 exemplaren, gedrukt op milieuvriendelijk papier (100% recycled)

Copyright Artikelen mogen met bronvermelding worden overgenomen.

N

Voor de kinderen was er een ‘geitenspeurtocht’, voor de volwassenen was er een mogelijkheid om deel te nemen aan een excursie. Daarna kon nog even nagepraat worden bij een brandende vuurkorf onder het genot van warme chocolademelk of Wilhelmietensoep (aangeboden door het nabijgelegen restaurant Jagersrust).

Vormgeving/productie

O

Op Kortenhoeff lopen het gehele jaar door Nederlandse landgeiten. Ten behoeve van de verzorging (bekappen / ontwormen) en de extra zorg die de geiten tijdens de lammertijd nodig hebben, stond er in het terrein een schuilhut. Meer dan een ‘schuil’ hut was het eigenlijk niet. Hij was dan ook nodig aan vervanging toe. Die vervanging is dan ook gebeurd. Er is een nieuwe stal geplaatst die in de volksmond inmiddels al ‘geitenpaleis’ wordt genoemd. Het is een prachtige houten stal die uit twee werkdelen bestaat. De stal is aan de rand van het natuurgebied geplaatst en is vanaf de openbare weg (Abdijlaan) en het naastliggende fietspad goed te zien. Als er dierenverzorging plaatsvindt, dan kan het publiek meekijken. Voor mensen in een rolstoel is er een goede toegang naar de stal en voor hen is er een speciale kijkgleuf gemaakt waardoor alles goed te zien is.

F

Ignace Ledegen

Op 19 december 2004 werd tijdens een gezellige middag de naam van de stal onthuld door de heer Frans van Gils. Frans is al gedurende vele jaren de vaste verzorger van onze ‘dames.’ Gedurende deze middag waren er ook stands te zien van de Nederlandse Landgeitenvereniging, grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide (medefinancier van de stal), geitenhouderij Costa Kabrita en Staatsbosbeheer.

O

Opening 'stal Kortenhoeff'

Karel Molenberghs, Ignace Ledegen, Paul Asselbergs, Hedwig Lauriks, Marten Wiersma, Bart Hoes, Marc De Clerck, Wouter Pattijn, Sonja Vrijenhoek, Esther Slootweg, Herman Suykerbuyk, Rudy Sempels.

L

Aan dit nummer werkten mee:

O

Verantwoordelijke uitgever

Website www.grensparkzk.be www.grensparkzk.nl

INHOUD In gesprek met Ton van Rijen

pag 2

Vrijwilligers aan de slag

pag 2

Amfibieën en reptielen

pag 3

ANV-studiedag Grenspark

pag 7

Recreatiestudiedag

pag 7

Openbaar vervoer

pag 7

Activiteitenkalender

pag 8

AFGIFTEKANTOOR 2910 ESSEN 1 P309555

1

BENEGORA: Belgisch Nederlands Grens Overleg Regio Antwerpen

Interview met Ton van Rijen

BENEGORA is een grensoverschrijdende milieuvereniging, bestaande uit een Nederlandse vereniging, een Belgische VZW en een stichting. Werkingsgebied: Westelijk Noord-Brabant in Nederland, Oost-Zeeland en de provincie Antwerpen in België. Eigen activiteiten beperken zich in principe tot grensoverschrijdende milieuproblemen; bij lokale problemen wordt steun verleend aan lokale groepen. De aandacht gaat uit naar het leefmilieu in het algemeen. Werkgroepen zijn gespecialiseerd in lucht-, bodemen waterverontreiniging, ruimtelijke ordening en natuurbehoud. BENEGORA is o.a. aangesloten bij de BBL (Bond Beter Leefmilieu, Brussel), de Stichting Natuur en Milieu (Utrecht) en de BMF (Brabantse Milieu Federatie, Tilburg). Benegora heeft in Nederland 150 leden en in Vlaanderen 50.

Ton van Rijen, (1934) somt moeiteloos de wapenfeiten op van Benegora. Bijna 30 jaar jong is de vereniging, ooit opgericht op initiatief van illustere namen als Herman Suykerbuyk, Ed Nijpels en Eddy Bruyninckx. En de reden van oprichting: Nederland en België konden het maar niet eens worden over het tracé van de A12… (in Nederland A4 of Zoomweg geheten). De illegale vuilstorten kwamen natuurlijk ook op de agenda. Het was de tijd, dat er grenzen aan de groei werden bepleit.

Vrijwilligers aan de slag in het Grenspark De laatste tijd worden in het Grenspark steeds meer vrijwilligers ingeschakeld bij het beheer van de natuur. Zo doet de boswachter van SBB, Sonja Vrijenhoek, regelmatig een beroep op een vaste groep vrijwilligers om de heide weer vrij te krijgen van boomopslag. Ook de Afdeling Natuur heeft de hulp ingeroepen van enkele vrijwilligers om een verland rietveld terug open te maken.

2

WISSELS • NR. 27 MAART 2005

Na die turbulente beginfase nam hij 14 jaar geleden het stokje over. En in maart van dit jaar legt hij dat neer. Tijd voor verjonging én zegt Ton: “Je moet proberen verkokering te voorkomen. Tijd voor nieuwe inzichten.” Dat met die weg is goed gekomen, dat was een eerste succes. Daarna was de luchtkwaliteit aan de beurt. Grote onderzoeken naar stank en stankhinder leverden een dik rapport op over de luchtkwaliteit in Zuid-West Nederland. En, zegt Ton: “Naderhand is er veel verbeterd.” De gepensioneerde chemicus, ooit werkzaam bij General Electric, verloochent zijn afkomst niet. “Het milieu is niet uit, maar er wordt nu gewoon wat aan gedaan, het is geïmplementeerd in de wet- en regelgeving en in het denken van mensen. Benegora droeg daar een steentje aan bij”, zegt van Rijen. “We hebben veel contacten met de Antwerpse industrie (de kerncentrale, de BASF, BRC,

Amfibieën en reptielen in het Grenspark

Monsanto, Degussa, Indaver). In die contacten is sprake van wederzijds respect.” Werd de eerste jaren veel nadruk gelegd op de milieukwaliteit van het gebied, nu ligt de nadruk op de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van het gebied. “Logisch”, volgens van Rijen, “het is een groot voordeel als in een sterk geïndustrialiseerd gebied die kwaliteit ook aanwezig is. Dat moeten overheden en bedrijven erkennen en daar ook werk van maken én”, vervolgt hij: “vergeet niet, dat er altijd dreiging is geweest. Bijvoorbeeld de logistieke parken Zandvliet, Ossendrecht en Reimerswaal.” Over de toekomstige taak van Benegora is Ton stellig: “De druk blijft in dit gebied. Het is een transport- en ontwikkelingsas. We moeten proberen om van binnenuit tegendruk te ontwikkelen. Eén groot landschapspark in de Voorkempen. Daar is voldoende mogelijkheid om natuur en recreatie hand in hand te laten gaan en ook economische kansen te benutten.”

In het najaar 2004 pakten de media uit met een aantal onheilsberichten over kikkers, padden en salamanders. Wetenschappelijke studies wezen uit dat wereldwijd een op de drie amfibieën bedreigd is. Ook uit Vlaamse en Nederlandse rapporten blijkt dat er de laatste 20 jaar een sterke achteruitgang is van alle kikkers, padden en salamanders. Reptielen hebben het eveneens zwaar te verduren. Een algemene teloorgang van het milieu en van hun leefgebieden in het bijzonder is daaraan uiteraard niet vreemd. In dit nummer van Wissels bekijken we hoe het gesteld is met de amfibieën en reptielen in het Grenspark. Groene kikker (foto: Wouter Patijn)

Heidegebieden interessant voor amfibieën en reptielen Amfibieën en reptielen zijn koudbloedige dieren. Zij regelen hun temperatuur met behulp van het zonlicht. Daarom is een structuurrijke, lage en open vegetatie met snel opwarmende ondergrond uiterst belangrijk. Zij zijn dan ook bijzonder kwetsbaar voor allerlei verstoringen van hun milieu. In een heidelandschap verloopt de successie relatief traag door het voedselarme karakter van het gebied. Daardoor zijn verschillende stadia van begroeiing vrij lang op één en dezelfde plek aanwezig. Door beheersvormen als begrazing en plaggen, blijft de successie nog eens extra afgeremd en blijven structuurverschillen gehandhaafd.

Over het Grenspark zegt Ton: “Al in 1986 vonden we, dat het Grenspark er moest komen. En groter dan het nu is. Het moet echt uitstraling krijgen. Vooral aan Nederlandse kant. Men ziet daar de kansen die er zeker zijn nog niet.” En als hij een wens zou mogen doen: “Dan zou het Grenspark de wandel- en fietsinfrastructuur op de Brabantse Wal en omgeving verder moeten ontwikkelen. Dan kunnen ze gelijk de recreatieve druk van de Kalmthoutse Heide afleiden.” Ton van Rijen neemt afscheid als voorzitter van Benegora, maar zeker nog niet van de Brabantse Wal en het Grenspark. Oude liefde roest niet…

Kikkers

Bruin en groen

In het Grenspark tref je drie soorten kikkers aan: de bruine kikker, de groene kikker en de heikikker. Terwijl de groene kikker zijn aanwezigheid op luidruchtige wijze kenbaar maakt, gedragen de bruine kikker en de heikikker zich meestal heel wat discreter. Alledrie de soorten voeden zich met kleine ongewervelden: spinnen, slakjes, wormen, kevers, mieren, sprinkhanen, vlinders.

Twee soorten die niet specifiek gebonden zijn aan heidegebieden, maar die hier toch talrijk voorkomen zijn de bruine en de groene kikker. Tijdens de voortplantingsperiode kan je de bruine kikker tegelijkertijd met de heikikker aantreffen. Ze bezetten min of meer dezelfde plaatsen. Als de heikikkerkoren even stilvallen, hoor je soms het geluid van bruine kikkers, een gedempt diep brommen of knorren. De langslaper onder onze kikkers is de groene kikker. Hij wordt pas echt actief vanaf april. Bij het grote publiek is hij de meest gekende kikker. Dat komt ongetwijfeld doordat je hem op zomerse dagen van april tot juli luid kwakend in de vennen aantreft. Een goed kenmerk zijn onder meer de kwaakblazen aan weerskanten van de kop. In regenrijke jaren krioelen vennen, bomkraters, plassen en karrensporen van de groene kikkers. Opvallend is hun reactie op ‘zware’ geluiden. Bij donderslagen of wanneer er een vliegtuig passeert, reageren zij hierop met een luidruchtig antwoord.

Heikikker (foto: Wouter Pattijn)

Blauwe jongens

Bruine kikker (foto: Wouter Pattijn)

Niet alle kikkers die je op de heide aantreft zijn heikikkers. Die naam is weggelegd voor een wel heel speciale kikker. In tegenstelling tot zijn bruine en groene broertjes woont de heikikker op het land; enkel tijdens het voortplantingsseizoen vind je hem in het water. Wanneer de temperatuur in maart begint te stijgen, trekken alle heikikkers naar hun geliefde plekjes: water dat niet te diep is en in volle zon ligt. Als het een aantal dagen na elkaar mooi en zacht blijft, kan je dan genie-


3

Paddenoverzet

Salamanders

Reptielen

De Werkgroep Leefmilieu (Cultuurraad Essen) en Natuurpunt Noorderkempen hebben dit jaar de handen in elkaar geslagen. Elk jaar opnieuw bleek dat er op de Huybergsebaan in Essen heel wat padden en kikkers in het verkeer sneuvelden in hun jaarlijkse tocht van hun overwinteringgebied naar hun paaiplaats. Te veel naar de zin van de plaatselijke natuurbeschermers. Dit jaar werd er dan ook (met financiële steun van het Grenspark) een afscheiding gemaakt. Op deze manier worden de amfibieën tegen gehouden en komen ze in een emmer terecht. De vrijwilligers controleren twee maal daags de emmers en alle padden en kikkers worden (nadat ze geteld zijn) veilig naar de overkant gebracht.

Genieten kikkers en padden nog een beetje bekendheid bij de doorsnee natuurliefhebber, met salamanders is het al wat anders gesteld. Deze mini ‘onderwaterdraak’ laat zich ook niet zo vaak zien. Toch zijn ze in het Grenspark met vier soorten vertegenwoordigd: alpenwatersalamander, kleine watersalamander, kamsalamander en vinpootsalamander. Ook salamanders zijn voor hun voortplanting aangewezen op water. De alpenwatersalamander en de kleine watersalamander zijn algemene soorten, niet specifiek voor heidegebieden en ze stellen weinig eisen aan hun voortplantingswater. Anders is het gesteld met de kamsalamander en de vinpootsalamander. Beide zijn zeldzaam en vrij kieskeurig: kamsalamanders willen poelen met iets voedselrijk water dat permanent moet aanwezig zijn. Voor de vinpootsalamander mag het water iets zuurder zijn.

In onze streek vormen heideterreinen de belangrijkste biotoop voor reptielen. In tegenstelling tot de amfibieën die hier voorkomen, zijn zij voor hun voortplanting of overleven niet gebonden aan water. In het Grenspark treffen we twee soorten reptielen aan: de levendbarende hagedis en de gladde slang.

Sterrenschot In het natte jaren vind je in de lente langs wandelpaden in de buurt van vennen wel eens geleiachtige klompjes of sliertjes. Soms zitten er zwarte puntjes in, soms hangt er wat bloed aan. Deze klompjes ontstaan nadat een vrouwtje pad of kikker werd opgepeuzeld. Padden- en kikkereieren zijn zeer klein en omgeven door een geleilaagje. Bij contact met water zwelt dit op en ontstaat de typische kikkerdril. Wanneer een vos, bunzing, wezel of roofvogel een vrouwelijke kikker of pad opeet, komen de gelatineuze delen van de eitjes in hun maag in contact met vocht en zwellen op. Het roofdier krijgt dan een ‘opgeblazen’ gevoel in de buik en zal de eitjes terug uitbraken. Het kan ook gebeuren dat de predator de eitjes niet mee verorbert en dat ze gaan zwellen door contact met regen of mist.

4


Ruggstreeppad (foto: Marc de Clerck)

ten van een bijzonder schouwspel. Fraai uitgedost in een zilverblauw paarkleed zitten de mannetjes met tientallen dicht bij elkaar te roepen. Het geluid van hun voortplantingskoor klinkt als ‘wuob…wuob…wuob’. Het heeft wel wat weg van in de verte blaffende honden, of van een fles die je onder water stilaan laat vollopen. Je moet ze wel op de meest omzichtige manier naderen en van op een afstand blijven toekijken, want ze zijn erg schuw en bij het minste geluid duiken ze onder water weg. Het hoogtepunt van deze spectaculaire paarperiode duurt meestal maar kort. Enkel wanneer het weer plots omslaat, valt hun uitbundige activiteit wat stil en kan de paartijd over een langere periode gespreid zijn. De meeste amfibieën trekken veel meer tijd uit voor hun voortplanting en hebben vaak meerdere periodes in het voorjaar waarop ze zich voortplanten. Heikikkers kunnen zich enkel voortplanten in water dat niet te zuur is, want bij een pH lager dan 4,5 beschimmelen de eitjes.

Padden De gewone pad is vooral gekend van de massale trek vroeg in het voorjaar. Elk jaar opnieuw kiezen ze hetzelfde voortplantingswater uit. Hoewel de gewone pad wel in het Grenspark voorkomt, is hij er zeker niet talrijk aanwezig. Een iets kleinere soortgenoot, de rugstreeppad, komt hier wel massaal voor. Een onmisbaar kenmerk is de gele streep over zijn rug.

De rugstreeppad voelt zich in het Grenspark in zijn element. Zijn voorkeur gaat immers uit naar open terreinen met een schrale begroeiing en een losse bodem die snel kan opwarmen en waarin hij zich overdag en ’s winters kan ingraven. Soms zie je hem in snelle looppas over het zand rennen of zeer vlug over de heidestruiken klauteren. In de voortplantingstijd, die van april tot augustus kan lopen, laten de mannetjes op luidruchtige wijze van zich horen. Rugstreeppadden zijn echte nachtbrakers. In de schemering komen zij tevoorschijn uit allerlei holletjes en verborgen plekjes waar zij de dag hebben doorgebracht. Dan begeven zij zich naar hun voortplantingspoelen. Die moeten aan een heleboel eisen voldoen. Het water mag niet te ver verwijderd zijn van de plekken waar ze zich buiten de paartijd ophouden. Bovendien moet het ondiep zijn, zodat het snel kan opwarmen. En er mogen geen of slechts zeer weinig bruine kikkers en gewone padden in huizen, want die zouden te veel van hun nageslacht verorberen. Vooral tijdelijke plassen genieten hun voorkeur. De ratelende ‘èrr … èrr … èrr’ paarroep van de mannetjes is vanaf de schemering te horen en draagt wel 1 à 2 km ver. Rugstreeppadden zijn vooral actief bij warm en vochtig weer. Geschikte voortplantingsplekken zijn in overvloed aanwezig in jaren met voldoende winterregen. Maar wanneer die uitblijft, of wanneer de poelen te snel uitdrogen, worden hun aantallen gedecimeerd.

Vinpootsalamander

Gladde slang Onze wandelaars kunnen gerust zijn: de gladde slang is niet giftig, niet agressief en ze valt niet vanuit de bomen in je nek. Een ontmoeting met een gladde slang zal een grote toevalstreffer zijn. Dit weinig opvallende dier is goed gecamoufleerd door kleur en tekening. Bovendien heeft het een nachtelijke en verborgen levenswijze. Door een terreinstudie van HYLA (herpetologische studiegroep van Natuurpunt) is er de laatste jaren meer bekend over hun voorkomen in het gebied. Dit schijnt zich te concentreren op slechts enkele plaatsen. Er werden vooral vrouwtjes en jongen waargenomen. Alleen in de paarperiode zijn gladde slangen iets gemakkelijker waarneembaar, omdat ze dan actiever zijn en met meerdere exemplaren bij elkaar vertoeven. Ze ontwaken eind maart/begin april uit hun winterslaap en gaan dan op zoek naar hun voorkeursplekje: heel

Kamsalamander (foto: Marc de Clerck)

Kleine water salamander (foto: Marc de Clerck)

Alpenwatersalamander (foto: Marc de Clerck)


5

Door het tot stand brengen van de natte verbindingszone Kleine Meer-Grote Meer wordt verwacht dat rugstreeppad en heikikker, maar ook alpenwatersalamander en vinpootsalamander hiervan zullen profiteren. Een aantal amfibieën en reptielen zijn ook opgenomen in het monitoringsplan van het Grenspark, zodat over enkele jaren cijfermateriaal zal gekend zijn.

Waarnemingstips

Gladde slang (foto: Marc de Clerck)

rustige, droge en zonnige hellingen waar ook voldoende schaduw is. Wanneer het te warm of te koud wordt, kruipen ze weg in het zand. Gladde slangen zijn levendbarend: de embryo’s zijn niet omgeven door een eischaal, maar door een vliesje en worden in het moederlichaam ‘uitgebroed’, zodat de jongen levend ter wereld komen. Hun ideale biotoop wordt gevormd door open, zandige plekken waarin ook een dichte vegetatie van grassen en heidestruiken met verspreide bomen aanwezig is. Bij ons voeden de volwassen gladde slangen zich voornamelijk met jonge muizen, terwijl de jongen vooral hagedissen eten.

Levendbarende hagedis Zoals zijn naam al aangeeft is deze hagedis levendbarend. De vrouwtjes brengen 3-10 volgroeide jongen ter wereld. Levendbarende hagedissen zijn overdag actief en eten vooral insecten en allerlei klein grut. Bij mooi weer zie je ze vaak voor je voeten wegrennen of, met wat geluk, betrap je hen bij het zonnebaden. Ook deze dieren zijn gebaat bij een structuurrijk terrein met zowel schaduw als zonnige, open plaatsen. Zij komen in het Grenspark zeer talrijk voor, vooral in vochtige heidevelden en in overgangszones naar bos.

Beheer Het beheer kan zijn steentje bijdragen om tegemoet te komen aan de vele noden en eisen die

6


deze interessante dieren stellen. In het Grenspark liggen zeer veel plaatsen waar een structuurrijke vegetatie afwisselt met open plekken. Door de extensieve begrazing en het kleinschalig plaggen worden deze goed in stand gehouden. Op andere plaatsen wordt eraan gewerkt om de verbossing tegen te gaan of terug te dringen. Waar mogelijk worden ook maatregelen genomen om verdroging tegen te gaan.

Wie op zoek wil gaan naar amfibieën en reptielen moet eerst en vooral bedenken dat het beschermde diersoorten zijn. Hen verstoren, vangen of transporteren is wettelijk verboden. Loop langzaam terwijl je zorgvuldig rondkijkt, respecteer de stilte en wees alert voor geritsel en geplons. Een aantal soorten zoals salamanders en gladde slang zijn door hun verborgen of nachtelijke levenswijze moeilijk waar te nemen. Meer geluk heb je wellicht bij de levendbarende hagedis en de groene kikker. En als het meezit kan je in maart-april ook mooie waarnemingen doen van bruine kikker, heikikker en rugstreeppad. Een verrekijker kan daarbij zeer handig zijn. En wie toch eens graag zo’n pad of kikkervisje van dichtbij bekijkt, kan misschien eens deelnemen aan één van de publieksactiviteiten vermeld in deze nieuwsbrief.

Recreatiestudiedag geslaagd!

ANV – Studiedag

Ruim zestig deelnemers waren er eind september naar Huijbergen gekomen om te praten over de relatie ‘Recreatie en Grenspark.’ Goede inleidingen van studente Kathleen Haeck, Dirk Yzewyn (Toerisme Provincie Antwerpen) en Evelien Riedé (Kamer van Koophandel Breda) vormden de basis. De deelnemers waren erg betrokken bij het gebied, ofwel vanuit hun vakgebied dan wel vanuit hun hobby. Ze waren zeer bereid om naar elkaar te luisteren en met elkaar te discussiëren over recreatie versus natuur in het Grenspark. Na de inleidingen

Het Algemeen Nederlands Verbond (A.N.V.), begaan met de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen, richt op woensdag 20 april e.k. te Kalmthout een studiedag in. Hoewel het A.N.V. prioritair aandacht heeft voor taal en cultuur, reikt het verder dan dat. Knelpunten zijn er overigens voldoende. Men kan verwijzen naar de Scheldeverdieping, de mobiliteit van het spoorverkeer (De IJzeren Rijn). Op sociaal gebied kan worden verwezen naar de vele pogingen, met wisselende successen om het statuut van de grensarchieven op één lijn te krijgen. Maar er zijn ook zaken, die realiteit zijn. De Benelux – Economische Unie heeft het project ingeleid, dat thans het Grensoverschrijdend Natuurpark “De Zoom – De Kalmthoutse Heide” is geworden.

en discussies werden tijdens een excursie de verschillende recreatieve mogelijkheden en onmogelijkheden in het terrein bekeken. Een belangrijk resultaat van deze studiedag was de oprichting van het Platform Recreatie, waarmee het Grenspark een min of meer gestructureerd gespreksplatform heeft. Inmiddels is dit Platform twee maal bijeen geweest en het beantwoordt duidelijk aan een behoefte om op recreatief vlak te gaan samenwerken en te komen tot verdere ontwikkelingen in het Grenspark.

(Herman Suykerbuyk)

Is het een succes?

Levendbarende hagedis (foto: Wouter Pattijn)

(foto: Joris Adriaensen)

Openbaar vervoer Uit de vorig jaar verrichte studie naar de luchtkwaliteit in het Grenspark kwam naar voren, dat eenderde van de luchtverontreiniging afkomstig is van het wegverkeer. Omdat ‘alle beetjes helpen’ ligt het voor de hand om te proberen mensen minder met de auto maar vooral meer met trein en bus naar het Grenspark te laten komen. Dat scheelt ook nog in de parkeerruimte! Namens de NHTV, internationale Hogeschool Breda afdeling Verkeerskunde, kwam Joris Adriaensen hiernaar een onderzoek doen. Het goede nieuws voortkomend uit zijn onderzoek is, dat het Grenspark al heel hoog scoort met

het Openbaar Vervoer. Met 5% bezoekers die met openbaar vervoer het Grenspark bereiken, staan we aan de top in vergelijking met andere Nederlandse en Vlaamse natuurgebieden. Het minder goede nieuws is, dat het knap lastig zal zijn om dit percentage te verhogen, vooral omdat dit grensoverschrijdend georganiseerd moet worden. Er is intussen al wel een klein succesje geboekt namelijk: de bushalte aan de Putseweg in Nederland blijft op verzoek van het Grenspark behouden. Heeft u interesse in het onderzoeksrapport? Het kan besteld worden voor de prijs van €5,00 bij het secretariaat van het Grenspark.

Antwoord: Het bestaat, ook al zullen er bestuurlijk, rimpels gladgestreken moeten worden. De eenheid van regeling i.v.m. de handhaving is er één van. Redenen genoeg voor het A.N.V. om dit natuurstuk van één park met één beheer van naderbij te bekijken. In de voormiddag zal uitgelegd worden hoe het Grenspark bestuurlijk functioneert, hoe de regelingen op elkaar worden afgestemd, wat nog te verbeteren is. De medewerking van de Benelux – Economische Unie en van het Bestuur van het Grenspark werd reeds toegezegd. Ook BENEGO (BElgisch NEderlands GrensOverleg) verleent haar medewerking. In de namiddag zal een plaatsbezoek (een wandeling doorheen het Grenspark richting Huijbergen) met gidsen van het NEC De Vroente de deelnemers in visu overtuigen dat een grens, laat staan een rijksgrens gewoon niet mogelijk is. De dag wordt afgesloten in Huijbergen (Nederland) met een hapje en een drankje en met een spannend smokkelverhaal. Inlichtingen worden uitgebreid via de pers medegedeeld. Men kan altijd terecht bij het A.N.V. kantoor – Gallaitstraat 86 te 1030 Brussel Tel/fax: 02/241.31.64 e-mail: anv.vlaanderen@edpnet. WISSELS • NR. 25 MAART 2005

7

Activiteitenkalender Alle wandelingen vinden plaats onder begeleiding van een gids. Laarzen (of waterdichte stapschoenen) meebrengen. Verrekijker kan nuttig zijn. Vertrek steeds vanaf NEC ‘De Vroente’ Putsesteenweg 129, te Kalmthout (tenzij anders vermeld).

Zondag 19 maart

08.30 uur vennenwandeling Afspraak: Parking Zuid, Verbindingsstraat Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Dinsdag 29 maart

08.00 uur natuurwandeling Afspraak: Parking Zuid, Verbindingsstraat Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Zondag 24 april

10.00 uur-17.00 uur: Opendeur met tal van activiteiten 14.00 uur: Wandeling met gids Jos Engelen ‘De Cambuus, moeder Kee achterna’ Vertrek: parking Verbindingsstraat, Inschrijving verplicht bij Dienst Toerisme Kalmthout, tel 03 666 61 01, [email protected]

14.00 Natuurateliers voor kinderen Aanmelden: 03/620.18.30 Organisatie: NEC De Vroente

Zaterdag 30 april

Zondag 3 april

Zaterdag 7 mei

05.30 uur dauwwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout-Essen

10.00 uur natuurwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout-Essen.

09.30 uur grensparkwandeltocht (ganse dag) Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Donderdag 7 april

Maandag 16 mei

natuurwandeling Kortenhoeff, bezoek geitenhouderij en lunch. Aanmelden: 0164-642395 Deelname: € 22,-/€ 12,- (kinderen) Organisatie: SBB / restaurant Jagersrust / geitenhouderij Costa Kabrita

13.45 uur landschapswandeling 'Domein Cogels'. Afspraak: kerk Essen Hoek. Deelname: € 4 Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Zaterdag 16 april

Vertrek: 10.00 uur natuurwandeling Organisatie: VMPA Kalmthout-Essen.

13.00 uur opening toeristisch seizoen Afspraak: gemeentehuis Hoogerheide Organisatie: gemeente Woensdrecht

Zaterdag 16 april

19.30 uur dia-avond amfibieën en aansluitend avondwandeling (met toestemming Afd. Natuur). Deelname: € 3 Organisatie: Natuurpunt Noorderkempen

Vroentenieuws Sinds kort kunnen leerlingen van de lagere school deelnemen aan natuurateliers. Tijdens het atelier verwerken de kinderen de ervarings- en leermomenten van de voormiddagwandeling. Met ‘natuurborstels’ schilderen de jonge kunstenaars een schilderij en maken optimaal gebruik van al hun zintuigen. Ze maken ‘kleibeelden’ van bekende heidedieren en draaien ‘drollen’ van diezelfde dieren. In een kijkdoos maken ze een mini-heidelandschap met alles erop en eraan en tijdens het atelier ‘geluiden’ gaat alle aandacht naar dierenen natuurgeluiden. Na elk atelier nemen de kinderen hun zelfgemaakte kunstwerken mee naar de klas of naar huis. Meer informatie over deze ateliers in De Vroente.

8

Zaterdag 23 april


Zaterdag 4 juni

Contactadressen: Natuurpunt afdeling Noorderkempen:

Hedwig Lauriks, tel: (00-32)-(0)3 666.63.68 [email protected]

Dienst Toerisme Kalmthout: Tel: (00-32)-(0)3 666.61.01

VMPA afdeling Kalmthout - Essen:

Chris Vander Sypt, tel: (00-32)-(0)3 666.48.03 [email protected]

De Vroente:

Putsesteenweg 129, 2920 Kalmthout. Tel: (00-32)-(0)3 620.18.30. Openingsuren: van maandag tot vrijdag: 9 tot 17 uur zaterdag en zondag : 14 tot 17 uur. www.devroente.be

Staatsbosbeheer (SBB):

Sonja Vrijenhoek, boswachter. Tel: (00-31)-(0)6 532.49.633 [email protected]

Afdeling Natuur:

Karel Molenberghs, natuurwachter. Tel: (00-32)-(0)3 620.18.40 [email protected]

Alle tentoonstellingen kunnen vrij bezocht worden tijdens de openingsuren van het NEC De Vroente, Putsesteenweg 129 te Kalmthout.

Kunst tentoonstellingen • Maart

Aquarellen op de heide door Rik Maes

• April

Voorjaarsgevoel door Augusta Govaerts

• Mei

Natuuraquarellen door Mariette Jochems - Lambregts

• Juni

Olieverfschilderijen en pastels van dhr. Van Damme

Tijdelijke tentoonstellingen GRAVEN, PLAGGEN en STEKEN

Maart t/m 28 augustus 2005 De ontginning van de Kalmthoutse Heide door de eeuwen heen. We flitsen met de teletijdmachine naar de start van de tentoonstelling zo’n vijf eeuwen terug. Tijdens onze reis met Suske en Wiske beleven we er de noeste arbeid op de Kalmthoutse Heide. De boer is volop aan het plaggen en de boerin plaatst de bijenkorven bij de bloeiende heidestruiken. Wat verder stapelen werkmannen de blokken turf op een vaarschuit. Later zien we arbeiders in de Kalmthoutse duinen zand scheppen voor de verhoogde spoorwegbedding in Antwerpen. Je komt er vast nog enkele tegen die uitrusten in de herberg van Moeder Kee. Ondertussen snijdt de bezembinder struikhei om nieuwe bezems te maken. We eindigen onze uitstap bij de schilders van de Grijze School die dit fraaie stukje natuur vastleggen op doek. Dankzij en ook ondanks die duizenden handen werd de Kalmthoutse Heide een brok natuur waar wij nu volop van kunnen genieten.

BIJENTEELTMUSEUM

Tentoonstelling “Een bij voor jou en mij!” 23 april tot 30 september 2005 Bijenteeltmuseum, Putsesteenweg 131, 2920 Kalmthout. Open: elk weekend van 10u tot 17u – tijdens zomervakantie dagelijks van 10u tot 17 (maandag gesloten) Inkom: volwassenen €2,00 – kinderen € 0,75 Info: [email protected] www.kalmthout.be, bij toerisme Het Bijenteeltmuseum van Kalmthout is sinds 31 jaar een begrip in Kalmthout en in de imkerswereld. Het is dan ook niet te verwonderen dat er een Suske en Wiske-album verscheen met als titel ‘Een bij voor jou en mij’. Dat de bijtjes lekkere honing produceren en dat ze weleens durven steken is iedereen wel bekend. De 60ste verjaardag van Suske en Wiske is dan een goede reden om het Bijenteeltmuseum te komen bezoeken.

Opening 'stal Kortenhoeff'

Recommend Documents