Wormbestrijding stal het Vossenbroek
1
Inhoud • Wormen bij paarden. • Resistentie van wormen. • Wormmanagement Stal het Vossenbroek.
2
Waarom ontwormen?
3
Symptomen ernstige wormbesmetting • Koliek (verstopping, kramp, gas) • Slechte absorptie voedingstoffen vermageren • Diarree • Hart en andere orgaan aandoeningen. • Bloedarmoede 4
Cyclus
5
Cyclus Volwassen worm
Ontwikkeling in darmslijmvlies (L4-L5)
eieren
Met mest naar buiten
Opname door het paard Ontwikkeling larfje (L1-L3)
6
Bestrijding buiten het paard Vermindering aanwezigheid L3 en wormen eieren • • • •
Mest verwijderen, effectiefst: 2 x per week. Mestplekken maaien. Zonnig weer, weide slepen. Alternerend beweiden: schapen of koeien. 7
Bestrijding in het paard Strategische wormbestrijding • Voorkomen opname van L3 door het paard • Voorkomen ei productie van L5 in het paard
8
Infectie op het gras EPG Cyathostominae L3/kg gras EPG Strongylus
J
F M A M J
J
A S O N D
9
Concentratie L3 en eieren op het land • L 3 laagst mei / juni: Grasgroei en afsterven L3 voorgaande jaar. • L3 hoogst september. • Ei telling hoog mei en september 10
Strategisch ontwormen • Mei tegen L5 dus ei productie • September L5 ei productie en L3 opname • November / december horzellarven
11
Soorten • Bloedwormen – Grote Strongyliden • Strongylus vulgaris
– Kleine Strongyliden • Cyathostominae
• Spoelwormen
• • • • •
Longwormen Aarswormen Paardenhorzel Lintwormen Veulenwormen
Parascaris equi
12
Kleine bloedworm Grote bloedworm Aarsworm
Spoelworm 13
ppp: 2- 3 maanden
L4 in cyste in wand van dikke darm
14
Prepatente Periode: ppp • Pre patente periode is de tijd dat het neemt tussen een infectieuze larf L3 opnemen tot wormeieren in de mest gevonden worden
15
ppp: 7 maanden
16
Soorten: grote bloedworm
17
ppp: 3 maanden
18
Spoelworm immuniteit • Omdat de spoelworm in de long komt door uit de circulatie te treden, zal er een immuun reactie optreden waardoor deze larve niet meer in de long komt en dus zijn cyclus niet kan afmaken. • Spoelwormen komen voor bij paarden ongeveer tot en met 4 jaar. 19
Spoelworm Parascaris equorum
20
Preventie Volwassen worm
Ontwikkeling in darmslijmvlies (L4-L5)
• Ontwormen
eieren
Met mest naar buiten
Opname door het paard Ontwikkeling larfje (L1-L3)
• Hygiene • Beweidingsstrategien • Ontwormen
21
Resistentie Wormresistentie houdt in dat wormen niet meer gevoelig zijn voor bepaalde ontwormingsmiddelen. We spreken van resistentie als een ontwormingsmiddel in de juiste dosering toegepast, minder dan 95% van een wormensoort doodt. 22
Oorzaak resistentie • Zeer vaak zelfde middel ontwormen. • Alle paarden tegelijk ontwormen, gelijk tijdig naar een schone wei. • Onderdoseren. 23
Resistentie Hoe stel je dit vast: • Mestonderzoek: eitelling Eieren Per Gram • Ontwormen • Na 14 dagen mestonderzoek: eitelling EPG 24
Voordelen mestonderzoek • Risico worm resistentie verkleinen. • Niet onnodig toedienen van giftige stoffen. • Belasting van het milieu verkleinen.
25
Nieuwe inzichten het eerste en tweede jaar • Voorjaar alle aanwezige paarden voordat ze de wei op gaan een wormeitelling uitvoeren. Alleen die dieren behandelen die een hoog aantal wormeitjes uitscheiden; • September alle paarden een wormeitelling uitvoeren: alleen paarden met een hoge eitelling behandelen; • In najaar rond november, een laatste wormeitelling met hieraan gekoppeld ontwormen. 26
Nieuwe inzichten na twee jaar De dieren die voorafgaande 2 jaar weinig eitjes uitscheiden is te volstaan met 2 eitellingen per jaar, één in het voorjaar en één in het najaar en bij een negatieve uitslag verder geen behandelingen! Met elke uitslag krijgen we steeds beter inzicht hoe goed elk paard om kan gaan met wormen. 27
Strategie Vossenbroek • Voorjaar: Voor dat de paarden het land op gaan:april, mestonderzoek 2 maal met 2 weken tussen tijd. Paarden die veel wormen eieren in mest hebben ontwormen. • September: wederom mest onderzoek. • November: wederom mest onderzoek. 28
Controle resistentie Bij paarden die veel worm eieren hebben zal 14 dagen na ontwormen een extra mest onderzoek gedaan worden om te controleren of er geen resistente wormen aanwezig zijn.
29
Vrijwillig deelname mestonderzoek • 3 maal per jaar in duplo mest onderzoek 45 euro. • Jonge paarden tot en met 5 jaar extra spoelwormen onderzoek: 60 euro • Extra losse mestonderzoek, controle resistentie: 6 euro. • Geen deelname:weide isolatie en 4 x ontwormen: 50 euro. 30
Extra informatie • www.parasietenwijzer.nl Gezondheidsdienst voor dieren. Beslisboom
31
