open kerken Zoektocht: « Religieus erfgoed op de hellingen van Chaudfontaine » zondag 25 september 2011
Stichting Open Kerken
•
•
Stichting van openbaar nut NN 0886.645.326 Zetel: Distelsstraat 44/16 - 1030 Brussel Correspondentieadres: Kalverstraat, 24 - 3320 Hoegaarden Tel: 0498-84 20 26 Mail:
[email protected] www.openkerken.eu
•
•
Een « kleurrijke » geschiedenis Op een dag maakten alle kleuren van de wereld ruzie over wie de beste, de belangrijkste, de mooiste, de nuttigste, de populairste… was. Groen pretendeert: Het valt niet te ontkennen: ik ben de belangrijkste kleur. Ik vertegenwoordig leven en hoop. Ze hebben mij gekozen voor het gras, de bomen en de bladeren. Zonder mij zouden alle dieren doodgaan. Kijk maar naar het platteland, en jullie zullen zien dat ik overal aanwezig ben. Blauw neemt het woord: Jij denkt enkel aan de aarde en vergeet de hemel en de oceanen. Water is de basis van al het leven. De lucht geeft ons ruimte, vrede en rust. Zonder mij zouden jullie niets zijn. Geel begint te lachen: Jullie zijn echt veel te serieus! Ik breng vrolijkheid, glimlachen en warmte in de wereld. De zon is immers geel, net zoals de maan en de sterren. Het beeld van een zonnebloem alleen, brengt geluk onder de mensen. Zonder mij zou er geen plezier zijn op deze aarde. Oranje schreeuwt door het tumult: Ik ben de kleur van kracht en gezondheid. Jullie zien me misschien minder vaak, maar in het dagelijks leven hebben mensen mij nodig. Ik bevat alle belangrijke vitaminen. Denk maar aan wortels, pompoenen, appelsienen, mango’s en papaja’s. Ik ben er misschien niet altijd, maar wanneer ik de hemel oplicht bij zonondergang en de zonsopgang is mijn schoonheid zo groot dat niemand de andere kleuren nog opmerkt. Rood, die zich tot nu toe wat op de vlakte had gehouden, neemt het woord: Ik ben de baas van alle kleuren, want ik ben het bloed. Ik ben de kleur van het gevaar en van de moed. Ik ben altijd bereid om ergens voor te vechten. Zonder mij zou de aarde even leeg en verlaten zijn als de maan. Ik ben de kleur van de passie en de liefde, van de rode roos, de klaproos en papaver. Paars zet zich recht en begint te vertellen: Ik ben de kleur van adel en vermogen. Koningen, bisschoppen en leiders hebben mij altijd gekozen als een teken van macht en wijsheid. Mensen stellen mij niet in vraag, ze luisteren en gehoorzamen. Uiteindelijk neemt indigo het woord, rustiger dan de anderen, maar even vastberaden: Vergeet mij niet. Ik ben de kleur van de stilte. Jullie hebben mij misschien niet opgemerkt, maar zonder mij zouden jullie volledig onbelangrijk zijn. Ik sta voor diepe gedachten en reflectie, de schaduw van de schemering en de diepste wateren. Jullie hebben mij nodig voor evenwicht, contrast en innerlijke rust. En zo bleven de kleuren kibbelen, elk overtuigd van zijn eigen belangrijkheid. Hun ruzie werd steeds erger. Plotseling begon het te donderen en bliksemen. Een stortbui viel naar beneden. De kleuren gingen een beetje ongerust dichter bij elkaar staan om te schuilen. In het tumult, begon de regen te spreken: Idioten! Jullie blijven maar ruzie maken om de anderen te domineren. Begrijpen jullie dan niet dat jullie allemaal voor een unieke en verschillende reden bestaan? Grijp elkaars hand en volg mij. De kleuren gehoorzaamden en namen elkaar bij de hand. De regen zei hen: “Nu, als het regent moet ieder van jullie de hemel oversteken en een grote boog vormen om te laten zien dat jullie samen in harmonie kunnen leven. Zo’n regenboog is een teken van hoop. En elke keer als de regen op de aarde valt, zal er een regenboog verschijnen om ons eraan te herinneren dat we elkaar nodig hebben.”
http://gigistudio.over-blog.com/article-2588183.html
2
open churches
Zoektocht: « Religieus erfgoed op de hellingen van Chaudfontaine » zondag 25 september 2011 Route vanaf de basiliek Notre-Dame de Chèvremont richting Source O’Rama in 4050 CHAUDFONTAINE Via deze toeristische zoektocht maak je kennis met zowel het architecturaal als het roerend erfgoed in de streek van Chaudfontaine. Je hoeft helemaal niet naar Frankrijk, Italië of Spanje te reizen om uitzonderlijke gebouwen te bezoeken. Dit parcours leid je langs kleine dorpjes rijk aan buitengewone gebouwen die zowel omwille van hun architectuur als hun patrimonium verbazen, maar brengt je ook dichter bij de legenden en tradities van deze streek. We willen je graag een aangename tijd in eigen land bezorgen. Chaudfontaine werd in 1867 door Victor Hugo omschreven als: “la violette des stations thermales.” Het paarse viooltje staat in de Franse taal symbool voor bescheidenheid. Deze route wil je echter alle kleuren van het religieus erfgoed – en hun achterliggende betekenis – laten ontdekken. Onze voornaamste gids hiervoor is Michel Pastoureau, een middeleeuws historicus gespecialiseerd in kleurensymboliek. De tijd telt niet mee in het eindklassement, alleen de juiste antwoorden. Neem dus je tijd om deze regio te ontdekken. Elke bestuurder is zelf verantwoordelijk voor zijn voertuig gedurende deze activiteit. Zijn of haar verzekering staat in voor eventuele schade opgelopen of aangebracht tijdens deze dag. Deelnemers moeten de wet en de wegcode respecteren. De Stichting Open Kerken is niet verantwoordelijk voor eventuele ongevallen. Tenzij anders aangeduid, volg je de gewone (hoofd)wegen. GOEDE REIS!
3
Blauw is de kleur van de lucht en van de zee. Het staat symbool voor het oneindige, het goddelijke, het spirituele. Blauw laat mensen wegdromen en nodigt uit tot spirituele reizen. “Blauw trekt de mens aan naar het oneindige,” schreef Kandinsky. Daarnaast roept blauw vrede, rust en plezier op. Het staat symbool voor zuiverheid en trouw, in het westen is het de kleur van de Maagd Maria. Omdat het een frisse en rustgevende kleur is, bevordert blauw ook inspiratie en creativiteit. Het is de kleur van de vrede en van spiritualiteit. Blauw zorgt voor een gevoel van vertrouwen en veiligheid en wordt gebruikt voor zijn verzachtende kwaliteiten.
Blauw, dat is het water, de zee, de uitgestrekte oceaan Blauw, dat is de lucht Blauw, dat staat voor de dag - een staalblauwe hemel Blauw, dat is de nacht - donkerblauw Blauw is vrede – de blauwhelmen Blauw, dat is adel – blauw bloed Blauw dat zijn de uniformen – het pensionaat, de marine Blauw, dat is de kou – blauwe lippen Blauw, dat is droefheid – the blues Blauw, dat is de woestijn – de blauwe Toearegs Blauw, dat is verslagenheid – een blauwtje lopen Blauw, dat is fijne keuken – de cordon bleu Blauw is de kleur van de dag en de nacht
4
Basilique Notre-Dame de Chèvremont Vaux s/ Chèvremont
open kerken
Rue de Chèvremont 96 • 4051 Vaux s/ Chèvremont
Deze basiliek is toegewijd aan de verering van de Maagd. Het is een bedevaartsoord dat vele hoogdagen kende. Het gebouw staat op de top van een heuvel, op de rechteroever van de Vesder. Het behoort toe aan de Karmelieten die ernaast een klooster hebben. Het is een Hollandse, primitieve gotische kerk, ingewijd in 1899, die veel schade opliep tijdens de twee wereldoorlogen. Binnen vallen vooral de twee grote muurschilderingen uit de jaren 1950 op. Achteraan in de kerk, boven de ingang, ziet men een immens schilderij met als titel ‘De praal van Chèvremont’, van Léon de Bruyn, dat de tweeduizend jarige geschiedenis uitbeeldt. In de zijbeuk hangt het schilderij ‘De glorie van Sint-Jozef’ van Joseph Bonvoisin. In het koor ziet men het hoofdaltaar in blauwe steen van Soignies, bekroond met een baldakijn met daaronder het beeld van de Maagd van de Karmel.
1 Welke heilige – die overigens sterk vereerd wordt in de regio – begroet je aan de ingang?
2
Welk tafereel wordt afgebeeld op het tabernakel ?
3
Welke kunstenaar maakte de Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten ?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van deze kerk.
4
Welke kleur heeft het truitje van de fietser afgebeeld in « Les Fastes de Chèvremont » van Léon de Bruyn ?
5
Bruin is een warme kleur die veel voorkomt in de natuur, de bodem, de planten. Bruin bestaat in verschillende tinten zoals kastanje, chocolade, sepia, amber, oker, cacao, acajou, koper, mahonie, roodbruin, leem… Bruin staat voor verborgen of open agressiviteit, voor boosaardigheid, koppigheid, gierigheid en egoïsme. Ze roept armoede, brutaliteit en vuilheid voor de geest.
Bruin, dat is armoede – het gewaad van de franciscanen Bruin, dat is lijden – het kruis van Christus Bruin, dat is zachtheid – zoals chocolade Bruin, dat is natuurlijk – de beige, ongekleurde wol Bruin, dat is de smaak van amber – het donkere bier Bruin, dat is het hout - de meubels Bruin, dat is verfijning – het inlegwerk Bruin, dat is vuilheid – het roet Bruin, dat is nostalgie – vergeelde foto’s in sepia Bruin, dat zijn de mijnen – bruinkool Bruin, dat is een slecht voorgevoel – een donkerbruin vermoeden Bruin, dat is hoogmoed – ze bruin bakken Bruin, dat is platvloers – de bruine kroeg Bruin is niet altijd een erg geliefde kleur.
6
Kapel Notre-Dame de Chèvremont Vaux s/ Chèvremont
open kerken
Rue de Chèvremont 96 • 4051 Vaux s/ Chèvremont
Iets lager dan de grote basiliek van Chèvremont ontdek je op de helling deze kleine kapel die veel ouder is dan de basiliek. Ze dateert uit 1866 en werd gebouwd door de Engelse jezuïeten die in Luik een college voor filosofie en theologie openden. Deze kapel bestaat uit twee delen. Het eerste deel, dat dateert uit 1688, werd al snel te klein voor de toestroom aan gelovigen. Daarom werd de kapel al in 1697 vergroot. Geleidelijk aan werd de kapel, sinds 1985 wettelijk beschermd, het doel van wandelingen op de heuvel. Vreemd genoeg is ze ook een pelgrimsoord voor sporters. Een pauselijke brief uit 1953 verklaarde Notre-Dame de Chèvremont patroonheilige van de sporters. De kapel werd omgedoopt tot NotreDame, patroonheilige van de Waalse sporters. In de kapel ziet men daarom allerlei trofeeën zoals schalen, bekers, voetbal- en fietstruien, onder andere die van Gino Bartali, winnaar van de Ronde van Frankrijk (1938 en 1948).
5
Hoeveel ballen tel je in de kapel?
6
Welke paus schreef in 1953 de brief die Notre-Dame de Chèvremont uitriep tot patroonheilige van de Waalse sporters?
7
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van deze kapel.
Van wanneer dateert deze ex voto ?
8
Op welke hoogte is deze kapel gelegen?
7
Groen is de kleur van de lente, van de wedergeboorte van de natuur, van groeien, van het jong zijn, van de ervaring. Groen is een vrouwelijke kleur. Ze is gastvrij, zoals de natuur in het voorjaar. Ze staat voor herkenbaarheid en gerechtigheid. Groen heeft verzachtende kenmerken. Het is de kleur van de ordinaire zondagen. Groen is de kleur van de hoop, van geluk, van toeval, van het spel… Maar het is ook de kleur van het verraad, de kleur van toegeeflijkheid. Groen staat nu ook voor de gezamenlijk actie van miljoenen mensen om te zorgen voor onze Aarde.
Groen, dat is de natuur – de planten Groen, dat is zuurstof – het bladgroen Groen, dat is frisheid – de munt Groen, dat is het ontluikende leven – het groentje Groen, dat is rijkdom – de groene dollars Groen, dat is ongerijpt – groene vruchten Groen, dat is een hevig gevoel – woede, jaloezie Groen, dat is leefmilieu – ecologie Groen, dat staat voor hoop – het paradijs van de islam Groen, dat is het onbekende – de kleine, groene mannetjes Groen, dat is ondeugend – het groene blaadje Groen, dat is schaamte en spijt – groen lachen Groen is de kleur van het toeval.
8
Notre-Dame-kerk Vaux s/ Chèvremont Rue des Combattants, 64 • 4051 Vaux s/ Chèvremont
Een kerk ter ere van Onze-Lieve-Vrouw werd hier op de oever van de Vesder opgericht en ingewijd in 1845. Op 19 december 1944 werd ze vernield door een vliegtuigbom. Na de oorlog wordt er een voorlopige kapel gebouwd. Tot in 1968 werkt men aan de nieuwe kerk: een zogenaamd modernistisch gebouw opgetrokken uit puin en uit beton, op de hoek van de Rue des Combattants en de Rue de la Coopération en het werk van de architecten Ch. Poncelet en J. Leenders. Opvallend in deze kerk zijn de zeer geometrische glasramen en de bronzen kruisweg. Het mooie beeld van de liggende Christus is afkomstig van de school van de barokke, Luikse kunstenaar Jean Del Cour. Tijdens de ceremonies wordt er een “zingende” Tibetaanse kom gebruikt: men wrijft met een houten stok rond de kom. De vibraties die zo ontstaan, produceren harmonieuze geluiden.
9
In welke eeuw werd deze liggende Christus van de school van Jean Del Cour gecreëerd?
10
Hoeveel panelen telt de bronzen kruisweg?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van deze kerk.
12
11
Welke kleur hebben de glasramen aan weerszijden van het altaar?
Hoeveel klokken hangen er in de klokkentoren?
9
Geel is de kleur van de zon, het licht en van het meest kostbare metaal, het goud. Bij uitbereiding wordt geel geassocieerd met vreugde, een goed humeur en idealisme. In bijna alle culturen is goud verbonden aan rijkdom en zo dus ook aan de adel en aan vermogen. Het is de kleur van de onsterfelijkheid en van het geloof, het is een goddelijke kleur. Geel is een warme kleur, dikwijls geassocieerd met de lucht. Het is een verblinde kleur. Ze staat voor de duurzaamheid van metaal. Geel is het symbool voor jeugd en kracht. Maar geel duidt ook verraders (Judas) aan, wijst op fraudeurs, overspelige vrouwen en dwazen.
Geel, dat is warmte en licht – de zon Geel, dat is rijkdom – het goud Geel, dat is wijsheid en vermogen – de pauselijke vlag Geel, dat is gezondheid – citroen, banaan, paprika Geel, dat is overwinnen – de gele trui Geel, dat is het gezang van vogels – de kanarie Geel, dat is gestraft worden – de gele kaart Geel, dat is zachtheid – honing Geel, dat is feest – het koper van de fanfares Geel dat zijn zorgen – de gal Geel, dat is verraad – Judas Geel, dat is ziekte – gele koorts, geelzucht Geel, dat is angst – gevaarborden Geel, dat zijn leugens – de bedrogen echtgenoot Geel, dat is welgesteld zijn – de juwelen Geel, dat is het licht – het aureool van de engeltjes Geel is de kleur die straalt en verblindt
10
Sainte-Catherine-kerk Forêt-Village
open kerken
Place de Forêt-Village • 4870 Forêt-Village
Deze mooie kerk is van romaanse oorsprong. Het oudste deel dateert allicht uit de 11de eeuw. Het is een bouwwerk met een enkel schip en een koor uit 1684, waaraan een zijkapel voor Sint-Barbara werd toegevoegd. De massieve toren werd in 1940 opgeblazen door het leger. Hij werd in 1954 opnieuw opgebouwd. De vroegere SintHubertuskapel werd opgebouwd tot sacristie. Het interieur is passend gerestaureerd. Men ziet er een polychrome Christus uit de 15de eeuw en een geheel van muurschilderingen uit de 15de eeuw, die het martelaarschap van SintBarbara uitbeelden. Let daarnaast op de biechtstoel, de Lodewijk XV preekstoel en de hedendaagse glasramen. Mooi plein met banken. Ideaal voor een picknick.
13
Twee van de drie zuilen afkomstig van de gallo-romeinse thermen van Chaudfontaine bevatten basreliëfs. Hoeveel hoofden met snorren tel je?
14
Waar bevindt zich nu de “theotheek” (een oud tabernakel dat vroeger in het koor van de kerk stond) ?
15
Van waar komt de mammoettand die je in de kerk kan bewonderen?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van deze kerk!
16
Voor welke ziekte wordt de heilige Catharina aangeroepen?
11
De crèmekleur komt verder uit de natuur: zoals het product van de melkboer, gemaakt door allerlei boerderijdieren ten midden van uitgestrekte graasweiden. Ze staat voor zachtheid, zalvende krachten, goedheid, tederheid en warmte. “Als naastenliefde de melk is, dan is devotie de crème,” schreef de heilige Franciscus van Sales in zijn “Inleiding tot een leven vol devotie.”
Crème, dat is goedheid – een crème van een vent Crème, dat is de elite – de “crème de la crème” Crème, dat is kostbaarheid – het ivoor Crème, dat is zuiverheid – het pure linnen Crème, dat is natuurlijk – het is de natuur in zijn zuiverste vorm Crème, dat is het beste stuk – de room van de melk Crème, dat is decadentie – de slagroom Crème, dat is smaak – de koffie-verkeerd Crème, dat is ontzeggen – het dieet Crème, dat is schoonheid – verzorgingscrème Crème, dat is elegantie – dixit Chanel Crème, dat is eenvoud – een klein dessertje Crème, dat is neutraliteit – de passe-partout van de binnenhuisarchitect Crème is de kleur van de zachtheid.
12
Saint-Laurent-kerk Prayon Place du Marché 20 • 4870 Prayon Trooz
Deze neogotische kerk werd gebouwd tijdens de tweede helft van de 19de eeuw. De oorspronkelijke kapel uit de 17de eeuw was te klein geworden nadat Prayon begon te bloeien door de aanleg van de spoorweg in 1840/45. In het pas geschilderde interieur verspreidt het licht een zachte en gastvrije warmte. De fresco’s in het koor, die in 1924 door Léon Pringels werden aangebracht, stellen taferelen uit het leven van de heilige Laurent voor: de heilige Laurent presenteert zijn schatten (de armen van Rome) en het martelaarschap van de heilige Laurent op het rooster. Bemerk het kruisbeeld en het standbeeld van de heilige Laurent. Het hoofdaltaar is afkomstig van de SaintFolienkerk in Luik (in 1910 verwijderd voor de aanleg van een nieuwe weg en hier geplaatst in 1914). Het orgel, van de hand van Matthieu-François Greffe (1867), zal binnenkort gerestaureerd worden dankzij de vzw Les orgues de St-Laurent.
17
20
Dankzij welk broederschap bekwam de kerk een orgel?
18
Welk Bijbels tafereel wordt afgebeeld op het tabernakel?
19
Dit glasraam was een gift van …
Hoeveel crèmekleurige halfzuilen bevinden zich op de pilaren van het schip en het koor?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van de mantel van de heilige Laurent in het tafereel met zijn schatten!
13
Grijs bezit een dubbel symbolisme. Voor ons roept het somberheid op, melancholie, verdriet, ouderdom; maar, in een tijd waar ouderdom ook waardevol is, verwijst grijs ook naar wijsheid, kennis en maturiteit. Grijs staat voor intelligentie. Aan het eind van de middeleeuwen, zag men grijs als de tegenpool van zwart, dus symbool van hoop en geluk. Grijs is ook de kleur van besluiteloosheid, van een gevoel van gebrek aan kracht, een gevoel van verlatenheid, van de behoefte aan rust.
Grijs, dat is wijsheid – de grijze eminentie Grijs, dat is intelligentie – de grijze materie Grijs, dat is de aardse dood – de assen Grijs, dat is ouderdom – de grijze haren Grijs, dat is het slechte weer – een grijze hemel Grijs, dat is soberheid – het grijze kostuum Grijs, dat is kracht – de olifant Grijs, dat is finesse - de muis Grijs, dat is melancholie – de levensmoeheid Grijs, dat is eentonigheid – het gewapende beton Grijs, dat is verdriet - de regen Grijs, is de kleur van een vage droom
14
Abdij Notre Dame de Brialmont Tilff
open kerken
Abdij de Brialmont 1 • 4130 Tilff
Boven Tilff, heersend over de Ourthevallei, uitkijkend op een wijds landschap, strekt zich een fraai kasteel uit. Sinds 1961 leeft er een cisterciënzergemeenschap die er een abdij en een onthaalruimte heeft ingericht. Voor het leven van gebed en voor de diensten werd er een kleine eigentijdse kerk opgetrokken aan de zijkant van de oude panden: binnenin witte muren, enkele glasramen met grijze en gele kleuren, een koor met oud koorgestoelte in Wengé hout, een houten zoldering in de vorm van een omgekeerde scheepsromp, kruis en tabernakel vervaardigd door de kunstenaar Colruyt. Een foto bij de ingang van de kerk herinnert aan het bezoek van paus JohannesPaulus II die hier in 1985 een pauze inlaste op weg naar Banneux. Een aanpalende winkel biedt de bezoeker een waaier aan producten aan: religieuze en artisanale objecten, boeken, ter plekke gekweekte paddenstoelen en producten van andere kloostergemeenschappen. Om 15u, 15u30, 15u45 en 16u15: BEZOEK in groep aan de abdij en de champignonkwekerij. (Toon uw deelnemerskaart.)
PAUZE om te proeven
21
In welke Nederlandse stad is Josephus Antonius Hubertus Franciscus (Joep) NICOLAS geboren, de kunstenaar die in 1937 de grijze en gele glasramen vervaardigde voor het klooster dat destijds in Sorée gevestigd was?
22
Welke heilige verdeeld haar bezittingen onder de armen op dit glasraam?
23
Wie is de patroonheilige van België die boven het wapenschild met motto “Eendracht maakt macht” hangt?
24
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van de staart van de leeuw op het wapenschild!
Hoeveel klokken hangen er in de toren?
15
In de oosterse symboliek, wordt wit over het algemeen geassocieerd met zuiverheid, onschuld, kuisheid, vrede, maagdelijkheid, huwelijk, spiritualiteit, heiligheid en het leven. Het ontstaan van deze symboliek schuilt in het smetteloze karakter, zonder aanwezigheid van zwart, en vol helder wit licht, en in het feit dat wit ook de kleur is van sneeuw en moedermelk. Kleur van de onschuld en de reinheid; het komt terug bij de feesten van de Heer, van de Maagd, van de engelen en alle heiligen die geen martelaar zijn. “Het wit bespeelt onze ziel zoals een grote, allesomvattende stilte" (Vassily Kandinsky)
Wit, dat is het primordiale licht – het ontstaan van de wereld Wit, dat is zuiverheid – de onbevlekte ontvangenis Wit, dat is spiritualiteit – de kleur van de paus Wit, dat is leemte – de witte pagina Wit, dat is de leegte – de blanco cheque Wit, dat is zuiverheid – wit als sneeuw Wit, dat is onschuld – de «witte mars» Wit, dat is vrede – de witte vlag Wit, dat is hygiëne – het sanitair Wit, dat is maagdelijkheid – het huwelijk Wit, dat is griezelen – de spoken Wit, dat is wijsheid – de witte haren Wit, dat is een deel van het menselijk ras – de blanke Wit, dat is de eerste voeding – de moedermelk Wit is de kleur van de perfectie.
16
Saint-Jean l'évangéliste-kerk Beaufays (Chaudfontaine)
open kerken
Route de l'Abbaye 102 • 4052 Beaufays (Chaudfontaine)
Verborgen in een betoverend landschap, een groene en beschermde zone, vormt de kerk uit 1701 een onderdeel van een mooi geheel van aaneengesloten gebouwen, die de oude priorij van de kanunniken van SintAugustinus vormden. De aanpalende gebouwen zijn privébezit geworden en de kerk werd een parochiekerk in 1803. Let buiten zeker op de elegante klokkentoren met drie bollen. Het interieur is erg uitnodigend en luchtig door de witte muren die recentelijk opnieuw zijn geschilderd. De algemene stijl, en vooral die van het koor, is barok. Het schip bevat daarentegen een mooi eikenhouten meubilair in Lodewijk XIV-stijl, in het bijzonder de preekstoel. Verschillende beelden met mooie gedrapeerde gewaden van de school van de barokke beeldhouwer Jean Del Cour uit Luik stellen de heiligen Jan, Augustinus, Hubertus en Rochus voor. De glasramen bevatten de wapenschilden van de oude priors. Het orgel uit 1742 is gesigneerd door de Luikse orgelbouwer Jean-Baptiste Le Picard.
25
Wat is de datum van het gebeeldhouwde gewelf ?
26
Hoeveel dieren ontdek je bij de beelden en in de laagreliëfs?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur van het hoorntje dat wordt weergegeven op het wapenschild van Jean Cornet, terug te vinden op één van de glasramen!
27
Bevindt de theotheek (nu je weet wat dit is!) zich aan de noord- of zuidkant?
28
Na de fusie van de gemeenten, is het inwoneraantal van Chaudfontaine gestegen naar 20.871 inwoners op 1 januari 2010, waarvan 2.825 Calidifontains (van Chaudfontaine) + 4.685 Valcaprimontois (van Vaux-sous-Chèvremont) + 8.000 Embouriens (van Embourg). Hoeveel inwoners wonen er in de resterende deelgemeente Beaufrays? 17
Kleur van vuur en bloed, rood wordt gezien als een fundamenteel symbool van het leven met haar kracht, pracht, en sterkte. Het is een mannelijke kleur, dus vurig en gewelddadig. Ze staat voor een hevig en woelig leven. Van Gogh schreef : "ik heb geprobeerd om de gruwelijke, menselijke passies uit te drukken in rood en groen.” In de middeleeuwen werd Christus vaak afgebeeld met rode kleren, net zoals de priesters; Het rode gewaad van de kardinalen is daar een overblijfsel van. Rood is de kleur van de martelaars, van de Heilige-Geest, van het geloof en de apostelen.
Rood, dat is liefde en passie – de kleur van bloed Rood, dat is Christus – het vergoten bloed Rood, dat is de duivel – de vlammen van het inferno Rood, dat is het gevaar – het rode licht Rood, dat is boosheid – rood van woede Rood, dat is verwarring – het schaamrood op de wangen Rood, dat is macht – het purper van de kardinalen Rood, dat is gezag – het gewaad van de magistraten Rood, is het verbod – de verboden richting, het stopbord Rood, dat is luxe – de rode loper Rood is het alarm – de rode telefoon Rood, dat is feest – de Kerstman Rood, dat is de kindertijd – de grenadine Rood, dat is de smaak – de tomaat Rood, dat is de sanctie – de rode kaart Rood, dat is een fout – de rode balpen van de leraar Rood, dat is de revolutie – de communisten Rood, is de kleur bij uitstek.
18
Saint-François-Xavier-kerk Chaudfontaine Avenue des Thermes, 98 • 4050 Chaudfontaine
De neogotische kerk, toegewijd aan de heilige Franciscus Xaverius en de heilige Rochus, is gebouwd in 1839 naar de plannen van de Luikse architect Jean-Noël Chevron. Een genereuze schenker zorgde voor de grote klok (met een gewicht van 427 kg en een klepel van 17 kg) ter gelegenheid van de inwijding van de kerk. Die beiaard die in 1948 werd toegevoegd speelt elk uur, half uur en kwartier het Ave Maria van Lourdes. De biechtstoelen, het koorgestoelte en de kruisgalerij zijn in eikenhout gebeeldhouwd door A. Peeters uit Luik. Bewonder zeker de gewaagde rode muren in het koor en de fijne decoraties in de gewelven, gerealiseerd in 1888. In 1904 heeft Atelier Kerkhoff uit Brussel het magnifieke orgel gemaakt ter vervanging van het eerste Merklin-orgel.
29
Welke heilige, die je links van de ingang ontvangt, verslaat een draak? (Houten gepolychromeerd beeld, eind 18de eeuw)
30
Is het altaar van de heilige Franciscus Xaverius gesitueerd in het noorden of zuiden van het transept?
OPGELET Om op deze vraag te antwoorden, moet je het kleurpotlood gebruiken dat overeenstemt met de kleur met de kleur van de kerk!
31
Welke dieren worden weergegeven op vaandel links van het hoofdaltaar?
32
Wat houdt de maagdelijke martelares, weergegeven op het glasraam, in haar rechterhand?
19
Avenue des Thermes, 78 • 4050 Chaudfontaine
Bij je aankomst, heb je de tijd voor een kijkje achter de schermen van Source O Rama. Je kan ook onmiddellijk naar de apotheose van het parcours gaan: de fonteinen, een ludieke en spectaculaire attractie. Op de tonen van een originele muzikale compositie, reageren een honderdtal waterstralen en een lichtspel op de richtlijnen van de mascotte van het park, die als echte orkestleider dit grandioze spektakel dirigeert. Indien je vroeg bent aangekomen, kan je via 15 multimedia-attracties kennis maken met de wonderbaarlijke eigenschappen en de eeuwigdurende kringloop van water. Laat je onderdompelen door beelden en sensaties, en werk zelf mee aan boeiende experimenten. Het hoogtepunt van je bezoek wordt zonder twijfel de virtuele reis van wolk tot bron, dwars doorheen de diepten van de aarde: herleid tot de afmetingen van een waterdruppeltje beleef je er dankzij de combinatie van een bewegend platform en een 4D-film, het fabelachtige parcours van het water van Chaudfontaine. Source O Rama is ook de ideale plaats om kennis te maken met een uiterst zeldzaam type water, voorgebracht door een uitzonderlijk natuurverschijnsel: "het thermaal water van Chaudfontaine". Dit natuurlijke bronwater ontspringt op een temperatuur van 37°C na een lang (60 jaar) en diep (1600 m) parcours dat het water speciale eigenschappen meegeeft. Je wordt vanaf 18u op de mezzanine van Source O Rama verwacht.
Je antwoordformulier moet voor 19u afgeven worden aan de balie op de mezzanine.
Om 19u, krijgt u een onvergetelijk lokaal avondmaal met dessert geserveerd door de Compagnie des Chevaliers de la Fricassée, de oudste folkloristischegastronomische broederschap van de provincie Luik. Inschrijving verplicht
De prijsuitreiking zal plaatsvinden om 20u.
20
De Stichting Open Kerken dankt je voor je deelname! Je kan ons steeds je mooiste foto’s van deze dag bezorgen zodat we ze op onze website www.openkerken.eu kunnen zetten.
We willen de gemeentelijk administratie verantwoordelijk voor Toerisme en de Thermen en het Maison du Tourisme des Thermes & Coteaux van Chaudfontaine hartelijk danken voor hun medewerking, de welkomstpaketten en de prachtige prijzen.
Bedankt aan Fabienne, Madeleine, Marijke, Stefanie, Martine, Michel en Marguerite die hebben meegeholpen aan de realisatie van dit boekje.
Bij noodgevallen tel : 112 (of 0474 22 03 22)
met steun van het Commissariat général au Tourisme
Geprint op gerecycleerd papier door de gemeentelijke dienst voor toerisme van Chaudfontaine 21
Routebeschrijving van de Basiliek Onze-Lieve-Vrouw van Chèvremont, Rue de Chèvremont 96, 4051 Vaux s/ Chèvremont
naar Source O’Rama Avenue des Thermes 78, 4050 Chaudfontaine
3 6 ,5 k m
Ba s i l i e k On z e - Li e v e - V r o u w v a n Ch è v r e m o n t Rue de Chèvr em ont 96 • 4051 Vaux s/ Chèv rem ont
K a p e l On z e - Li e v e - V r o u w v a n Ch è v r e m o n t Rue de Chèvr em ont 96 • 4051 Vaux s/ Chèv rem ont 1. Aan de acht erzij de v an de basiliek , afdalen naar Ru e d e Ch è v r e m o n t 2. Op het k r uispunt , sla link saf r icht ing Lu i k 3. Op de r ot onde ov er de spoor weg, neem de 2 d e af slag naar Ru e d e s Co m b a t t a n t s / N 6 2 1 4. Passeer v oor de k erk en sla link saf bij n° 26 om de park ing t e bet r eden, eigendom v an het t oer ist isch k ant oor en het polit iebur eau ( N° 26 Ru e d e s Co m b a t t a n t s )
2,5 km – ongeveer 4 m inut en Park eer uw aut o hier Ver laat de park ing acht er aan, om weer aan de k erk uit t e k om en.
On z e - Li e v e - V r o u w k e r k Ru e d e s Co m b a t t a n t s 6 4 • 40 51 Vaux s/ Chèv rem ont 5. Ver laat de park ing en sla link saf op de Ru e d e s Co m b a t t a n t s 6. Onm iddellij k , neem op de r ot onde de der de af slag richt ing Ch a u d f o n t a i n e 7. Je rij dt ov er de Vesder 8. Aan de st oplicht en, sla link saf richt ing Ch a u d f o n t a i n e 9. Je passeert So u r ce O’ Ra m a w aar we elk aar ont m oet en v oor het av ondm aal. Verv olg j e weg op de hoofdweg N 6 2 1 300m na het st oplicht , sla link saf richt ing Fo r ê t en r ij ongev eer 3k m ov er een k leine 10. heuv elweg 11. Park eer uw aut o op het dor psplein van For êt
8,5 k m – ongeveer 13 m inut en
22
Si n t - Ca t h a r i n a k e r k • 4870 Fo r ê t - Vi l l a g e 12. Maak recht som keer en ga ber gaf op de r ue de Forêt Village 13. Sla link saf aan het einde v an de w eg Sla direct rechtsaf: de k erk ligt aan uw link erk ant op de Place du Mar ché ( Mark t plein) 14.
3,5 km – ongeveer 7 m inut en
Si n t - L a u r e n t i u s k e r k , Place du Mar ché 20 • 4870 Pr ay on–Tr ooz 15. Neem de Ru e d e l ’ Eg l i s e t egenover de kerk 16. Sla recht saf op de Gr a n d ' Ru e / N 6 1 / N 6 7 3 17. Op de r ot onde, neem de 1 st e af slag naar Ru e Sa i n r y 18. Na 100 m , sla licht af om op de Ru e Sa i n r y t e blij ven 19. Volg de hoofdweg 20. Aan het st opbord, dr aai naar recht s naar de Ru e d e L o u v e i g n é / N 6 2 r icht ing Ch a u d f o n t a i n e 21. Verv olg j e r out e op de N 3 0 22. Neem op de r ot onde de 3 de afslag Na de Pr ox y Delhaize, in de bocht , sla link saf r icht ing T i l f f , 4 k m op de N 6 8 9 23. 24. Je passeert ov er de snelweg. Blij f op de hoofdweg 25. Op g e l e t ! ! ! I n een bocht sla j e link saf in een laan die naar de A b d i j v a n B r i a l m o n t leidt . Dit st aat aangegev en m et een bor d.
10,5 k m – ongeveer 18 m inut en
A b d i j On z e - Li e v e - V r o u w v a n B r i a l m o n t Chât eau de Br ialm ont 999 • 4 130 Tilf f PA U ZE o m t e p r o e v e n BEZ OEK i n g r o e p a a n d e c h a m p i g n o n k w e k e r i j 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32.
Maak recht som k eer
Aan het einde van de dreef, sla rechtsaf richting B e a u f a y s/ N 6 8 9 Blij f de N 6 8 9 v olgen en passeer ov er de br ug v an de snelweg Aan het st opbord, blij f de N 6 8 9 v olgen richt ing Sp a St eek de r ot onde ov er , blij f de hoof dweg v olgen Sla linksaf aan de st oplicht en Je best em m ing bevindt zich aan de r echt er k ant v lak v oor het bor d m et Be a u f a y s/ Ch a u d f o n t a i n e
Sla r echt saf v o o r d e k e r k v lak bij de ingang v an de begr aaf plaat s
5 km – ongeveer 9 m inut en
23
Sla r echt saf v o o r d e k e r k v lak bij de ingang v an de begr aaf plaat s
5 km – ongeveer 9 m inut en
Si n t - Ja n - Ev a n g e l i st k e r k Rout e de l'Abbay e 102 • 405 2 Beauf ay s ( Chaudf ont aine) 33. Maak rechtskomkeer en ga naar links op de Ro u t e d e l ' A b b a y e 34. A a n d e st o p l i ch t e n , sla recht af op de Vo i e d e l ' A i r Pu r / N 3 0 35. Op de r ot onde, neem de 2 d e af slag, Ru e d e N i n a n e 36. Op de r ot onde, neem de 2 d e af slag richt ing Ch a u d f o n t a i n e - So u r ce s 37. Blij f de hoofw eg v olgen 38. Aan het einde v an de weg, sla link saf richt ing Ch a u d f o n t a i n e . U passeert de On b e v l e k t e - On t v a n g e n i s k e r k v an N i n a n e 39. Aan het einde v an de weg, sla r echt saf aan het st opbord op de A v e n u e d e s Th e r m e s / N 6 1
6,5 k m – ongeveer 11 m inut en
So u r ce O’ Ra m a
Av enue des Ther m es 7 8 • 4050 Chaudf ont aine
Si n t - Fr a n ci s cu s- X a v e r i u s k e r k
So u r ce O’ Ra m a
Av enue des Ther m es 98 • 4050 Chaudf ont aine
Av enue des Ther m es 7 8 • 4050 CHAUDFONTAI NE
Je a n t w o o r d f o r m u l i e r m o e t v o o r 1 9 u a f g e v e n w o r d e n a a n d e b a l i e o p d e m e zza n i n e
24
ANTWOORDFORMULIER INGEVULD DOOR ……………………………………………………………………..
1
Welke heilige ontvangt je aan de ingang?
2
Welke scène is op het tabernakel afgebeeld?
3
Welke artiest maakte de OLV van Zeven Smarten?
4
Wat is de kleur van de trui van de wielrenner?
5
Hoeveel ballen vind je in deze kapel?
6
De brief werd geschreven door paus…
7
Van welke datum is deze ex voto?
8
Op welke hoogte bevindt deze kapel zich?
9
Van welke eeuw dateert de liggende Christus?
10 Hoeveel panelen telt de kruisweg? 11 Wat is de kleur van de glasramen? 12 Hoeveel klokken heeft de toren? 13 Hoeveel hoofden met snorren zijn er? 14 Waar bevindt de « theotheek» zich momenteel? 15 Van waar is de tand van de mammoet afkomstig? 16 Voor welke ziekte wordt de heilige Catharina aangeroepen? 17 Dankzij welke broederschap bekwam de kerk het orgel? 18 Welke scène uit de bijbel is weergegeven op het tabernakel? 19 Dit glasraam is een schenking van…. 20 Hoeveel halfzuilen zijn er crèmekleurig? 21 In welke Nederlandse stad is Joep NICOLAS geboren? 22 Welke heilige is weergegeven op het glasraam ? 23 Wie is de patroonheilige van België? 24 Hoeveel klokken heeft de kerktoren? 25 Wat is de datum waarop het gewelf werd gebeeldhouwd? 26 Hoeveel dieren ontdek je in de beelden en in de laagreliëfs 27 Waar bevindt de theotheek zich: aan de noord- of zuidkant? 28 Hoeveel inwoners in Beaufrays op 1 januari 2010? 29 Welke heilige ontvangt je aan de linkerkant van de ingang? 30 Het altaar van de heilige Franciscus-Xaverius is gesitueerd in... 31 Welke dieren op het vaandel links van het hoofdaltaar ? 32 De maagd heeft in haar rechterhand….. 33 EXTRA VRAAG die je wordt gesteld bij het indienen van dit formulier
Je antwoordformulier moet voor 19u afgeven worden aan de balie op de mezzanine 25
Kleuren zijn spelingen van het licht. Johann Wolfgang von Goethe Sommige schilders maken van de zon een gele vlek, anderen veranderen een gele vlek in de zon. Pablo Picasso. De mens is het enige dier dat bloost; het is dus het enige dier dat zich ergens voor schaamt. Georges Bernard Shaw Een groene Smurf, dat is geelzucht. Pierre Legaré L’or, même en sa laideur, donne un teint de beauté. Nicolas Boileau, Satires Selon que vous serez puissant ou misérable Les jugements de cour vous rendront blanc ou noir. Jean de la Fontaine, "Les animaux malades de la peste" Quand les Verts voient rouge, ils votent blanc. Raymond Devos Kleuren zijn voor het leven wat kleren zijn voor de sociale hiërarchie. André Langevin Droom je leven in kleur, dat is het geheim van het geluk. Walt Disney Waarom is wit geen kleur? Het is als de stilte in muziek. Jean-Jacques Schuhl Nergens ziet men de wereld rooskleuriger, dan door een glas Chambertin. Alexandre Dumas
open kerken •
•
•
Stichting Open Kerken Stichting van openbaar nut NN 0886.645.326 Zetel: Distelsstraat 44/16 - 1030 Brussel Correspondentieadres: Kalverstraat, 24 - 3320 Hoegaarden Mail:
[email protected] www.openkerken.eu Tel : 0498-84 20 26
•
•
•
