Op weg naar het werk dat bij je past! Laat je leiden door je waarden en talenten en doe nooit meer werk omdat het moet….
Nieuwsflits Augustus 2013 Gert Anbeek, Esmiralda Borgt, Ron van Eijk, Patrick Lybaert, Hans Pot, Gerard Schoemaker, Peter Wensveen, Harry de Weerd
Kopiëren en vrijelijk gebruiken vinden wij prima, netjes met bronvermelding graag.
www.elftraining.nl
1
Op weg naar werk dat bij jou past! Zoeken naar een baan of ander werk, misschien wel als free lancer, is voor veel mensen lastig, zeker wanneer de economie wat tegen zit. Of is het niet alleen de economie? Is het ook jouw onbewuste zoektocht naar je talenten en weten wat je kunt en wie je bent. In ieder sollicitatiegesprek stellen ze je er vragen over. Dus kun je je maar beter van jezelf bewust zijn en je waarden, eigenschappen en talenten scherp hebben. Dat is een leuk proces om te doen en geeft een goed gevoel. Het bevestigt je zelfrespect. Wanneer je deze scherp hebt kun je jezelf erin bekwamen om deze kenmerken van je zelf goed over het voetlicht te krijgen in een brief, een CV, op bv. LinkedIn en in je persoonlijke gesprek. Werk vinden waarin je helemaal tot je recht komt dat zou geweldig zijn! Confucius zei al: “wanneer je werk doet dat je echt heel erg leuk vindt, hoef je je leven lang niet te werken”. Natuurlijk heeft iedereen in onze maatschappij een bestaansminimum nodig en daarvoor zijn financiën van groot belang. Toch zijn te veel mensen bereid om grote compromissen te sluiten voor het salaris. Dan laten ze hun waarden en opvattingen over wat belangrijk is in hun leven thuis of achter in de parkeergarage. Hier willen we je de basis handvatten geven om te komen tot jouw ideale werk. Je kunt namelijk heel goed je eigen loopbaancoach zijn voor jezelf. Achtereenvolgens komen aan bod:
1. Je waarden 2. Je talenten 3. Je netwerk 4. Je presentatie
5. Je gesprek
www.elftraining.nl
2
Je waarden. Veel mensen werken in hun huidige job niet helemaal in lijn met wat ze eigenlijk belangrijk vinden en hoe ze wel zouden willen werken. Evalueer aan de hand van onderstaande vragen in hoeverre jouw waarden afwijken met datgene dat je elke dag om je heen in je huidige werk ervaart? • Geef aan welke waarden jij op prijs stelt in de omgang met collega’s en in samenwerking met anderen (gebruik hiervoor ook de waardenlijst hierna) ……………………………………… …………………………………………… ……………………………………… …………………………………………… • Welke van deze waarden herken je binnen jouw huidige organisatie die direct aansluiten bij jouw persoonlijke waarden? ……………………………………… …………………………………………… ……………………………………… …………………………………………… • Welke waarden herken je binnen jouw huidige organisatie die niet aansluiten bij jouw persoonlijke waarden? ……………………………………… …………………………………………… ……………………………………… …………………………………………… • Welke waarden hanteer je in het contact met je klanten? ……………………………………… …………………………………………… ……………………………………… …………………………………………… • Welke waarden vind jij dat een organisatie waar jij wilt werken moet ontwikkelen in de omgang met ….? haar klanten haar medewerkers ……………………………………… …………………………………………… ……………………………………… ……………………………………………
www.elftraining.nl
3
De waardenlijst.
Hieronder tref je een lijst aan met waarden die mensen vaak belangrijk vinden. Vul deze aan en in jouw eigen woorden. Bepaal de voor jou 5 belangrijkste waarden. Zelfrespect Erkenning Ontwikkeling van medemensen Familieband Vrije tijd Zinvolle bijdrage leveren aan maatschappij Vrede Financiële zekerheid Bezit luxe Duidelijke hiërarchie/bevelslijnen Ethiek Efficiëntie nastreven Rijkdom Erkenning Status Zorgzaamheid Respect Privacy Vrije tijd Onafhankelijkheid Uitdaging Creativiteit Zekerheid
Persoonlijke groei Populariteit Gulgevigheid (generosity) Nederigheid (humility) Relaties Veiligheid Reizen / verkennen Financiële onafhankelijkheid Medemenselijkheid Discipline Dynamiek Innovatie Zelfontplooiing Macht / invloed / sturen Gehoorzaamheid Resultaatgericht Professionaliteit Wijsheid Kracht Leren Anderen helpen Kinderen
Mijn 5 belangrijkste waarden in mijn leven zijn: 1. 2. 3. 4. 5.
www.elftraining.nl
4
De werking die jij hebt op anderen.
In de volgende vragen word je aangezet tot nadenken over de “werking” die jij als mens hebt op anderen. Werking betekent welk effect je hebt op mensen, hoe zij op jou reageren, welke feedback je daarover krijgt. 1. Wat is jouw werking, je uitstraling, wat breng je in beweging bij anderen ……………………………………… ……………………………………………… ……………………………………… ……………………………………………… 2. Wat is het effect van je gedrag op anderen ……………………………………… ……………………………………………… ……………………………………… ……………………………………………… 3. In welke mate ben je je bewust van je effect ……………………………………… ……………………………………………… ……………………………………… ……………………………………………… 4. Welk voorbeeldgedrag zet je daarbij neer ……………………………………… ……………………………………………… ……………………………………… ……………………………………………… 5. Doe je wat je zegt, hoe betrouwbaar ben je ……………………………………… ……………………………………………… ……………………………………… ………………………………………………
www.elftraining.nl
5
Je talenten. Het merk IK bestaat uit de talenten die we als mensen allemaal hebben. Het merk IK bestaat uit die talenten die we zover gepolijst hebben en met meesterschap kunnen uitvoeren dat het onderscheidend vermogen van jezelf er door wordt vergroot. Net zoals bij een merk dat het geval is, worden de unieke waarden door anderen als onderscheidend onderkend. Talent is die set van eigenschappen die: • van nature bij je passen • die je hebt meegekregen uit wie je bent (karaktereigenschappen) • die je verder hebt ontwikkeld • waar je goed in geworden bent • die je weinig moeite kosten als je ze aanspreekt • die je leuk vindt om te doen • die je verder kunt uitbouwen • waarmee je succesvol bent in het leven • die anderen van jou herkennen als unieke eigenschappen Vul onderstaande vragen eens voor je zelf in om je eigen talenten verder te ontwikkelen: Ik sta bekend om: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Mijn huidige CV is in de volgende opzichten opvallend: ………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
www.elftraining.nl
6
Je persoonlijke eigenschappen.
Aanvullend aan het zojuist gemaakte overzicht met talenten kun je onderstaande lijst met persoonlijke eigenschappen gebruiken om je talenten aan te vullen. Wat kenmerkt mij als mens, hoe ik denk, werk en doe? Vaak zeggen anderen min of meer dezelfde dingen over jou, welke zijn dat? Kennelijk ben jij zo in de ogen van anderen en kun je je er maar beter bewust van zijn. Ambitieus Avontuurlijk Belangstellend Bescheiden Communicatief Creatief Doorzetter Eenvoudig Enthousiast Flexibel Gedisciplineerd Genieter Gul Idealistisch Inspirerend IJverig Krachtig Liefdevol Mild Nieuwsgierig Ordelijk Open Praktisch Rustig Speels Tactvol Toegewijd Vredelievend Vrolijk Verantwoordelijk Weet te overtuigen Wijs Zelfverzekerd Zorgzaam
Attent Behulpzaam Bemiddelaar Betrouwbaar Consequent Doelgericht Duidelijk Eerlijk Evenwichtig Geduldig Gemoedelijk Gevoelig Humoristisch Initiatiefrijk Intelligent Kan relativeren Levendig Meelevend Moedig Nuchter Organisator Oplettend Respectvol Serieus Spontaan Tevreden Verdraagzaam Vriendelijk Veelzijdig Weerbaar Weet te onderscheiden Zelfstandig Ziet verbanden Zorgvuldig
Mijn 5 belangrijkste persoonlijke eigenschappen, waarmee ik mezelf kan typeren, zijn: 1. 2. 3. 4. 5. Anderen zeggen ook nog van mij dat ik …. ben. Hoewel ik daar zelf nog aan twijfel. 1. 2.
www.elftraining.nl
7
Mijn voorkeursgedrag. Voorkeursgedrag is je automatische gedragspatroon, zowel privé als op het werk dat je het liefst en het gemakkelijkst vertoont. Er zijn veel gedragsmodellen die dit in kaart brengen. We benoemen er hier twee. Vaak vraagt het iets meer uitleg van een uur of twee om helemaal te begrijpen hoe het model is bedoeld.
MBTI
Het meest gebruikte en best gevalideerde model is wellicht MBTI. Er zijn 4 fundamentele gedragsdimensies die je allemaal een beetje in je hebt. Vaak hebben mensen echter per dimensie een voorkeur om het een meer en vaker te doen dan het ander. We leggen de dimsensies eerst even kort uit: 1. De bron van mijn energie, haal ik die uit mijn omgeving (Extravert) of vooral uit mezelf (Introvert). 2. Het opnemen van informatie: neem ik waar met de 5 zintuigen en doe ik dat concreet, feitelijk en praktisch (Sensing) of neem ik zaken waar met een 6e zintuig, en doe ik dat abstract en zie ik de patronen en de mogelijkheden (iNtuition). 3. Het nemen van beslissingen, doe ik dat vooral gebaseerd op logische argumenten, heldere voor-‐ en nadelen (Thinking) of houd ik liever rekening met de impact die mijn beslissingen hebben op anderen om met hen rekening te houden (Feeling). 4. Je levensstijl, is dat organiserend, doelen stellend en planmatig naar resultaten toewerken (Judging) of meer open ended, flexibel, deadline gedreven en spontaan reagerend op wat er onderweg gebeurt (Perceiving).
Let wel er is geen goed of fout, er zijn slechts verschillen in gedragsvoorkeur. Score nu jezelf eens op de 4 gedragsdimensies van MBTI of vraag naar een officiële vragenlijst. De bron van je energie
Extraversion
Introversion
Initiatief, expressief, participatief, enthousiast
Ontvangend, reflectief, rustig, gesloten
Het opnemen van informatie
Sensing
iNtuition
Concreet, realistisch, praktisch, ervaring
Abstract, imaginair, theoretisch, mogelijkheden
Het nemen van beslissingen
Feeling
Thinking
Logisch, onderbouwd, kritisch, stellig, vragend
Empatisch, waarden, zacht, compassie, acceptatie, rekening houden met anderen
Je levensstijl
Judging
Perceiving
Systematisch, gepland, gestructureerd, methodisch, routine
Open ended, last minute rush, spontaan, ontwikkelend
Mijn voorkeursgedrag naar MBTI type is: …………..
www.elftraining.nl
8
MBTI en ORGANISATIE TYPE.
In welke type organisatie voel ik me het meest thuis? Hieronder staat een figuur afgebeeld die typeringen geeft van organisaties en hun cultuurpatronen. Wat vinden ze belangrijk en waar sturen ze op? Hechten waarde aan gemeenschap Onafhankelijk Harmonieus Samenwerking zoekend Producten voor mensen Flexibiliteit Enthousiasme Decentrale sturing Ontwikkelingsgericht
Hechten waarde aan emotioneel welgevoelen Werknemergericht Dienstverlenend Productief Duidelijke rollen Duidelijke communicatie Familiaal Vriendelijk
Hechten waarde aan strategische planning Externe marktoriëntatie Business Markt vernieuwing Concepten en procedures Logische fundamenten Lange termijn Efficiënt en effectief Kennis oriëntatie
NF iNtuition Feeling
NT iNtuition Thinking
SF Sensing Feeling
ST Sensing waarde aan ThinkingHechten productiviteit
Efficiënt en Effectief Maximalisatie middelen Probleemoplossend Controle Grondigheid Zekerheid Stabiliteit en consistentie
Wanneer jouw persoonlijke karaktereigenschappen sterk afwijken van de cultuur van een organisatie, ben je daar in elk geval erg complementair hetgeen je dagelijks zult ervaren. Of dat actief gewaardeerd en benut wordt is een tweede punt. Wanneer dat niet zo is, dan is er vaak sprake van een mis match tussen jou en het bedrijf en leidt dat regelmatig tot spanningen. Je herkent de middelste twee letters als het functiepaar uit MBTI! Ik zou me prettig voelen bij een organisatie als: ………………………………………………………………………………………
www.elftraining.nl
9
DISC.
Disc is net als MBTI afgeleid van de psychologische theorie van Carl Jung. Echter twee dimensies in plaats van vier. Extravert / Introvert en Thinking / Feeling worden hier afgebeeld. Welke typeringen zijn voor jou erg herkenbaar in je dagelijks handelen? Op een goede dag ben ik vooral … Op een slechte dag ben ik vooral … voorzichtig daadkrachtig pietluttig agressief nauwkeurig veeleisend besluiteloos controlerend analytisch vastberaden argwanend drammerig gedetailleerd wilskrachtig koud dominant objectief doelbewust afstandelijk intolerant gedwee opgewonden dynamisch zorgzaam passief chaotisch enthousiast relatiegericht traag indiscreet overtuigend harmonieus afhankelijk pronkerig expressief ontspannen koppig overhaast visionair geduldig Mijn eerste herkenbare voorkeursgedrag is (Blauw / Rood / Geel / Groen): ……………………………………………………………………………………… met name in situaties die …
………………………………………………………………………………………
Een beetje herken ik mij ook wel in (Blauw / Rood / Geel / Groen): ……………………………………………………………………………………… met name in situaties die ….
………………………………………………………………………………………
www.elftraining.nl
10
Welk werk past er dan bij jou?
Nu je je waarden, talenten, eigenschappen en karaktervoorkeuren op een rijtje hebt gezet, is het tijd om te formuleren welk type werk of type baan bij jou lijkt te passen. Maak een opsomming van type werkzaamheden die je leuk lijken om te doen als een job: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Maak een lijstje met functies die vrienden en vriendinnen van je bekleden die jij ook zou kunnen en die je leuk lijken om te doen: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Wat is het werk of de baan waar je van droomt? ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Welke dingen op je CV heb je al op orde hiervoor? ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Waar moet je nog aan werken of ervaring in op gaan doen voor dit werk? ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
www.elftraining.nl
11
Netwerken. Je netwerkcontacten zijn belangrijk voor het vinden van passend werk voor jou. Pro actief netwerken helpt daarbij, zo weten we allemaal, dus doe dat een beetje gestructureerd. Maak een A, B en C lijst van mensen in jouw netwerk. Op de A-‐lijst komen die mensen waarmee je een vriendschappelijke en persoonlijke relatie hebt en die altijd bereid zullen zijn jou te helpen. Mijn A-‐lijst van netwerkpersonen is: • • • • • • • Op de B-‐lijst staan mensen die je wel goed kent, maar vooral zakelijk of op enige afstand. Je bent niet bevriend met hen, maar kunt hen wel heel makkelijk benaderen en om hulp vragen. Mijn B-‐lijst van netwerkpersonen is: • • • • • • • Op de C-‐lijst komen dan de mensen die weer een beetje verder van je af staan. Oud collega’s, oud medestudenten. Je hebt ze vaak al een tijdje niet gesproken, maar zou ze wel kunnen benaderen. Ze kennen jou in elk geval. Mijn C-‐lijst van netwerkpersonen is: • • • • • • •
www.elftraining.nl
12
Je presentatie. Je eerste indruk kun je nooit over doen.
Onze hersenen werken op basis van beelden. Die hebben we onmiddellijk bij het kennismaken met nieuwe mensen. Zo werkt dat in onze hersenen. Op grond van indrukken, houding, uitstraling etc. maken mensen een passend plaatje in hun hoofd en delen ze je in een “hokje” in. Of je dat nu leuk vindt of niet, het gebeurt toch. Dan kun je je er maar beter bewust van zijn en dat beeld helpen vormen. Mijn uitstraling is: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ik wil graag dat mensen van mij zeggen, denken: ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
Consistentie.
Zorg voor consistentie in: Ø Uiterlijk van mezelf. Ø Onderwerpen die ik bespreek. Ø Kenmerken van mezelf die ik benoem in gesprekken. Ø Mijn CV en aanbiedingsbrieven. Ø Mijn Linkedin site of andere social media. Consistentie voedt het juiste beeld dat je wilt dat de ander van jou krijgt of heeft. Dat moet natuurlijk wel echt zijn en bij je passen. Een spelletje spelen en jezelf anders voordoen werkt natuurlijk niet op lange termijn. Maar je kunt het positieve beeld van jezelf wel helpen versterken door overal dezelfde waarden, talenten, woorden, kenmerken, kleuren etc. terug te laten komen. Tenslotte doet kleding ook een duit in het zakje voor een positief eerste contact. Hoe jij je kleedt is natuurlijk heel persoonlijk en dat moet ook zo blijven. Wel is van belang dat je er verzorgd uitziet. Niet te formeel en zeker niet formeler gekleed gaan dan je gesprekspartners. Zo kijken mensen bijvoorbeeld naar de schoenen van een ander, dus let daar ook eens op. Speel hier een beetje mee, door een kleurig overhemd en jasje te dragen op een casual broek met blauwe schoenen. Dat werkt bevestigend op de eerste indruk: nette vent, vlot, informeel en een leuke eigen persoonlijkheid. Over de rol van kleding wijden we hier niet verder over uit, jij weet allang hoe je je goed kleedt. “Een eerste indruk kun je nooit overdoen”, zo luidt het gezegde. Dat is waar. Wij voegen daar graag aan toe: “Een eerste indruk ontstaat binnen 90 seconden”.
www.elftraining.nl
13
Je gesprek. Het gesprek met anderen waar voor jou iets op het spel staat, is altijd een beetje spannend. Dat is ook niet erg. Spanning is voor anderen begrijpelijk en maakt vaak dat je echt over blijft komen. Je kunt niet als een acteur een sollicitatiegesprek voeren. Wel kun je het gesprek zo goed mogelijk voorbereiden door je te realiseren dat de eerste indruk belangrijk is. Het sollicitatiegesprek is een “verkoopgesprek” tenslotte. Dus mag je ook om hulp vragen, om het belang voor de ander om jou aan te nemen, het risico dat hij/zij bij jou ziet benoemen en om de “order” vragen. “Wilt u mij aannemen?”. Jij hebt een belang want je wilt graag die baan. De ander heeft ook een belang, want die wil een goede, zo niet de beste kandidaat. En in grote organisaties spelen dan vaak ook nog kosten, politiek en andere valide belangen. Soms heb je daar een beetje invloed op, lang niet altijd. Zoveel mogelijk te weten zien te komen voor je het gesprek gaat voeren helpt natuurlijk. Dus vraag mensen die bij dat bedrijf gewerkt hebben of nog werken. Lees de pers er op na. Lees de internetsite. Ken de producten en diensten, ken hun grootste klanten.
Oogcontact en een glimlach. Wees attent en kijk de mensen in de ogen, zie de kleur van de ogen van de ander, dan pas heb je echt oogcontact gemaakt. Wees hartelijk en heb een kleine glimlach op je gezicht. Dat werkt ontspannend op de hersenen van de ander. Vertel wie je bent en waarvoor je komt, benoem al direct iets persoonlijks over je zelf. “Ik ben graag … en dus spreek ik graag met u verder over …”. Blijf trouw aan je waarden en wees bereid daarover geen concessies te doen. Als je dat ervaart, vraag je je af of het bedrijf bij jou past. Jammer, maar het is beter een teleurstelling te voorkomen. Je kunt je wel aanpassen aan nieuwe dingen die gevraagd worden waar je nog geen mening over hebt en geen ervaring mee hebt. Wees daar enthousiast over. Wat een werkgever vaak zoekt is: -‐ iemand die snel en concreet aan de slag kan met de job. -‐ iemand die makkelijk en goed communiceert en daarmee samenwerkings-‐ gericht lijkt te zijn. -‐ iemand die loyaal is en zich in het bedrijf en het merk of product wil verdiepen. -‐ iemand die ergens een beetje moeite voor wil doen en tegenslag kan overwinnen. -‐ iemand die doelgericht en zelfstandig kan werken. Sluit aan op deze behoeften door ze te benoemen in jouw idee van de baan.
www.elftraining.nl
14
Let op je formuleringen.
Gebruik tijdens je gesprek vooral positieve formuleringen en vermijd ontkenningen. Het is beter om “ja, maar” te vermijden door “en” te gebruiken. Positief spreken en ontkenningen vermijden is evenzo van belang om mensen in korte tijd goed te bereiken. Onze hersenen kunnen namelijk niet omgaan met negatieve boodschappen. Hoe vaak zeggen we eigenlijk “niet slecht gedaan hoor”, terwijl de ander dat dan toch negatief opvat vanwege het woordje slecht. Beter is het dan te zeggen: “goed gedaan”, “is mooi gelukt”, “prima uitgevoerd”. Een paar voorbeelden nog ter illustratie: terwijl alle boodschappen goed bedoeld zijn, wat wordt bij jou getriggerd? “Maakt u zich vooral geen zorgen over een krimpende economie” “Geen paniek alstublieft” “We doen in dit project geen roekeloze pogingen” “U kunt onmogelijk verliezen” “De deadline kan nu niet meer misgaan” “Ik zou die signalen niet zo serieus nemen hoor”
Voel je wat we hier bedoelen. Spreek altijd in positieve taal. “Bel me”, in plaats van “Schroom niet me te bellen”. “Dat is nog goed gelopen zo” in plaats van “dat was bijna mis gegaan”.
www.elftraining.nl
15
De voorbereiding van een belangrijk gesprek of presentatie.
De voorbereiding van een gesprek of presentatie die voor jou belangrijk is, voelt natuurlijk altijd spannend. Voor iedereen. Een beetje spanning hierbij is goed want je bent alert en mensen ervaren je als echt. Ze herkennen natuurlijk de spanning. Te veel spanning is lastig en kan zelfs leiden tot black outs. Dat kun je echter goed vermijden door je heel goed voor te bereiden. Mentaal en fysiek! Mentale voorbereiding. Ken je zaken: -‐ De job beschrijving te voren doorlezen en de 3 belangrijkste kenmerken uit je hoofd leren. -‐ Je eigen CV en de waarden en talenten (steeds 3 tot max 5 kunnen opnoemen). -‐ Wat is je motivatie? -‐ De typerende leerpunten uit vorige jobs met een voorbeeld kunnen beschrijven. Fysieke voorbereiding. Maak jezelf innerlijk sterk: -‐ Ga 5 – 10 minuten op een stoel zitten met je voeten plat op de grond zodat je je voetzolen kunt voelen. -‐ Sluit je ogen en verplaats je ademhaling naar je buik, ondersteund door je handen op je buik te houden. -‐ Voel de ademhaling rustiger worden en de hartslag dalen. -‐ Bedenk je openingszin en ga na enkele minuten staan in een kleine spreidstand, sta stevig. -‐ Zeg tegen jezelf iets positiefs! “Ik ga er iets goeds van maken en vertellen wat ik kan.” of “Dit wordt een leuk gesprek en ik ga er iets nieuws uit leren”. Heel veel succes gewenst!
www.elftraining.nl
16
