OPEN BRIEF Van een ernstig verontrust PvdA lid. Op voorhand: Het is een vrij lange brief. Toch hoop ik dat u de tijd neemt om de inhoud tot u te nemen. Mijn politieke voorkeur is rood en blijft rood, ben lid van de PvdA omdat ik mij landelijk verbonden voel met de opvattingen van de PvdA. Jawel landelijk, want helaas zie ik bij de PvdA Almelo e.o. bar weinig terug van het sociaal democratische gedachtegoed van voormalig Job Cohen en nu Diederik Samson. Het is voor mij nauwelijks te bevatten hoe onder aanvoering van een PvdA gekleurd Algemeen Bestuur een in meerdere opzichten goed functionerend SW bedrijf als SOWECO Almelo in een korte tijd volledig uit elkaar dreigt te worden geslagen. • Mede door een prima bedrijfsvoering kende SOWECO vanaf 1995 financieel goede jaren. Dit ondanks dat de zes deelnemende gemeenten niet de bijdrage van € 1000 per arbeidsjaar hoefden te betalen, zoals te doen gebruikelijk in Nederland. Dan hebben we het toch vlot geteld over een bedrag van 20 miljoen euro dat bij de gemeenten gebleven is. Vanaf 1995 tot heden hoefden de zes deelnemende gemeenten niet ene cent bij te passen op de door het Rijk verstrekte subsidie. SOWECO bleek goed in staat zijn eigen broek op te houden en bouwde bovendien door een prima bedrijfsvoering de nodige reserves op. SOWECO heeft dan ook de afgelopen 40 jaar, minus een dip rond 1994, altijd goed en naar tevredenheid van de deelnemende gemeenten gefunctioneerd. • In de landelijke benchmark van best functionerende SW bedrijven was SOWECO meestal in de top tien en zelfs even in de top vijf terug te vinden. Met name op het terrein van ontwikkeling van medewerkers scoorde het hoog. Op grond hiervan werd SOWECO de landelijke INK kwaliteitsprijs overhandigd. Ook wat betreft de medewerkertevredenheid scoort SOWECO telkens, in de landelijke vergelijking met ander SW bedrijven, een bovengemiddeld cijfer. Verder is het bedrijf al jaren ISO, VCA en zelfs OHSAS gecertificeerd. In opdracht van de zes deelnemende gemeenten, ingegeven door gewijzigd landelijk beleid, heeft SOWECO zich de afgelopen jaren omgevormd van een SW productiebedrijf naar een professioneel SW leerwerkbedrijf. Een bedrijf dat niet alleen mensen met een SW indicatie aan het werk heeft maar ook leerwerktrajecten aanbiedt voor groepen mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Via openbare aanbestedingen werd SOWECO de afgelopen jaren dit werk gegund.
Zoals een ieder weet zijn de afgelopen twee jaar de gemeentelijke budgetten voor reïntegratietrajecten door allerlei bezuinigingen dusdanig teruggelopen dat er ook voor SOWECO geen “droog brood” meer in de leerwerktrajecten te verdienen valt. Een fikse tegenvaller omdat de signalen vanuit de gemeenten in eerste instantie het tegenovergestelde deden vermoeden. • De financiële crisis en de daaruit voortvloeiende draconische bezuinigingen van de regering, hebben SOWECO na jaren van voorspoed in financieel zwaar weer gebracht. Met de door SOWECO zelfstandig opgebouwde reserves kon in de jaren 2010 en 2011 nog het nadelig exploitatietekort worden weggewerkt. Opnieuw geen van de zes deelnemende gemeenten die hoefde bij te passen . Maar nu door landelijke bezuinigingen op het WSW budget de subsidie per SW medewerker grof gezegd terug gaat van € 27.000 naar € 22.000, wordt een gat geslagen dat door geen enkel bedrijf zelfstandig te dichten valt. Zelfs SOWECO niet, zeker niet een tijd van financiële crisis, waarin ook in het vrije bedrijf het ene na het andere bedrijf omvalt. • De nieuwe Wet Werken naar Vermogen, met name het daaraan gekoppelde beperkte budget, incluis de SW gelden, stelt de gemeenten voor een enorm financieel probleem. Gelet op bovenstaande ben ik de eerste die beaamt dat er maatregelen getroffen moeten worden om ook in de toekomst een passende werkvoorziening te behouden voor mensen met beperkingen en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Logische vervolgstap: • In gezamenlijkheid de problemen aanpakken en dat op basis van een jarenlange goede functionele samenwerking tussen de deelnemende gemeenten en SOWECO. Daarbij gebruikmaken van ieders deskundigheid en verantwoordelijkheid. Samen werken aan een nieuwe toekomst, waarin voor alle partijen winst (niet alleen geld) te behalen is. Een werkwijze die bij heel veel gemeenten in Nederland opgeld doet. Op zich een logische keuze want de ontstane financiële problemen zijn geen der betrokken partijen direct verwijtbaar. 80% van de gemeenten in Nederland betrekt de bestaande SW bedrijven bij de aanpak van niet alleen SW maar breidt de opdracht uit richting Wwnv en Awbz. • Maar in Almelo e.o. is dit schijnbaar niet mogelijk. Niks samen, eigen scenario’s (laten) bedenken, uittreden van enkele gemeenten, vervolgens een niet of nauwelijks onderbouwde keuze maken en die kost wat kost verdedigen. Een inhoudelijke discussie, op basis van werkelijke feiten en ervaringen, blijft achterwege. Dat is schijnbaar de wijze waarop in Almelo e.o. politiek wordt bedreven en beslissingen worden genomen, maar ik verafschuw het. Via gegoochel van cijfers een eigen waarheid creëren, wetende dat dit ten koste gaat van anderen.
Het is echter niet zozeer de stijl van politiek voeren, hoe respectloos soms ook, waarover ik mij het meest zorgen maak. Het is vooral het ontbreken van dossierkennis, overzicht en visie bij diverse politici, die mij echt beangstigd. Geen reden voor de heren en dames politici om niet voortvarend tot politieke besluitvorming te komen. Een besluitvorming, waarin niets terug te vinden is van het gedachtegoed van de PvdA, of heb ik iets gemist? Nee, de besluitvorming die het lot en toekomst van SOWECO en de 1600 medewerkers bezegelt is enkel en alleen gebaseerd op beleidsstukken van ambtenaren, gesteund door externe deskundigen. • Het heeft geresulteerd in een keuze door het Algemeen Bestuur, voor enkel beschut werk bij SOWECO, een bij voorbaat sterk verliesgevend scenario. Voor SOWECO resteert een kansloze, sterfhuistoekomst. Ter verdediging roept PvdA wethouder en bestuursvoorzitter van SOWECO, Mieke Kuik, te pas en te onpas in en buiten de gemeenteraad “We moeten bezuinigen, geen geld meer en het wordt nog veel erger. Let er maar op, we zijn er nog lang niet. Wij richten ons slechts op de beschutte groep. Als we niet snel ingrijpen gaat SOWECO failliet. Jullie hebben wel een CAO SW maar die kan naar boven maar ook naar beneden worden aangepast, als je dat maar weet! ”. • Angst kweken, een aanpak die landelijk succesvol door de VVD wordt toepast, wordt in het Almelose tot in perfectie gekopieerd door politici van PvdA huize, die op de eerste plaats zouden moeten staan voor de menselijke maat. Niets van dat alles, geld of beter gezegd, gebrek aan geld is leidend en daar moet alles voor wijken. Angst kweken bij kansarme, beperkte mensen, waarvan je bij voorbaat weet dat die er nachten wakker van liggen. Je vraagt je af waar deze goedwillende medewerkers dit soort dreigende taal aan hebben verdiend en dat nog wel van hun eigen bestuursvoorzitter…….! Het is echt diep droevig dat de personele en sociale consequenties van het gekozen scenario volledig ondersneeuwen. Het publiekelijk omarmen van enkel de groep Beschut SW is een slag in het gezicht van het niet Beschutte SW deel. “Wij voelen ons nog slechts verantwoordelijk voor de beschutte medewerkers van SOWECO” meldt bestuursvoorzitter Mieke Kuik namelijk met enige regelmaat. Maar met dergelijke uitspraken neemt zij, uit naam van het Bestuur van SOWECO, publiekelijk afstand (= afscheid) van 2/3 deel van het huidige werknemersbestand. • Beschamend, anders kan ik een dergelijke opstelling niet betitelen, want meer dan 1000 goed gemotiveerde SW werknemers van SOWECO worden plotsklaps, in grote onzekerheid, aan hun lot overgelaten. Er ligt geen fatsoenlijk onderbouwd plan van aanpak onder deze voorgenomen beslissing van het Algemeen Bestuur. Wat gaat men met deze groep SW medewerkers doen? Wie en hoe gaat men met deze doelgroep aan de slag? Vragen, alleen maar vragen, geen enkel fatsoenlijk antwoord, niets is meer zeker. Gevolg, een onzekere toekomst voor een groep SW medewerkers die al 15 tot 30 jaar met grote tevredenheid bij en/of via SOWECO werkt en destijds is binnengekomen via indicatiestelling door een door de gemeenten zelf aangestuurde selectiecommissie.
Inmiddels is de werkelijke reden om het niet beschutte deel SW medewerkers van SOWECO, via gemeentelijke bemoeienis, op basis van begeleid Werken en payroll constructie, naar buiten te plaatsen wel helder geworden. Dat dient slechts een doel: • Het in sneltreinvaart verminderen van de huidige SW populatie, daarmee budgetruimte creërend binnen het veel te beperkte budget Wwnv. Probleem voor de gemeenten daarbij is dat de landelijke cijfers van het Ministerie ondubbelzinnig aantonen dat 67% van de via begeleid werken geplaatste SW medewerkers om diverse redenen mislukken, zelfs in de goede jaren, vóór de recessie. • Dus willen de gemeenten toch het aantal SW medewerkers in hoog tempo verminderen, dan is de door de beleidsambtenaren bedachte verdwijntruc “begeleid werken via payroll constructie” zeer effectief. Want geslaagde plaatsing of niet, terugkeergarantie is er niet voor de uitgestroomde SW-er en dus is het vervolgtraject WW en daarna Bijstand. Dat is weer kassa voor de gemeenten want SW medewerkers verdwijnen via deze relatief korte omweg uit de “dure” SW en stromen door naar de “goedkopere” Bijstand. Hieronder twee publiekelijk uitspraken van opnieuw Mieke Kuik, nota bene voorzitter van het Algemeen Bestuur van een Sociaal Werkvoorzieningbedrijf, die deze bedenkelijke werkwijze zeer aannemelijk maken: • “Voor één SW plaats (= ARBEID) hebben we qua bekostiging drie mensen in de bijstand (= UITKERING)” • ‘Het niet beschutte deel gaan we begeleiden naar het vrij bedrijf. Als ze niet mee willen werken of als het niet lukt dan krijgen ze ontslag! Ja, zo is het nu eenmaal” Ik neem aan dat ik niemand hoef uit te leggen wat bovenstaande uitspraken van deze PvdA politica aan onrust, angst en onzekerheid hebben veroorzaakt bij de SW medewerkers bij SOWECO. Het heeft onlangs geleid tot een massale uittocht naar de landelijke protestdag in Den Haag en een protestmars richting stadhuis van Almelo van honderden ernstig verontruste SW medewerkers. De uitspraken van dit PvdA gekleurde Algemeen Bestuur, bij monde van Mieke Kuik, maken ook in een klap duidelijk hoe beschamend weinig de SW medewerkers van SOWECO nog van de PvdA politici uit Almelo e.o. mogen verwachten. • Door SOWECO slechts het beschut werken te laten uitvoeren, verdwijnt van de een op de ander dag het bedrijfsperspectief van dit mooie bedrijf. Daarmee verdwijnen de werkgelegenheid en toekomst van honderden gemotiveerde SW medewerkers via een zorgvuldig door ambtenaren en externe adviseurs bedacht afvoerputje. Wat mij nog het meeste stoort is dat deze plannen, met vergaande consequenties voor de werkgelegenheid van het zittende SW personeel, op bijna slaafse wijze
verdedigd en uitgevoerd worden door een PvdA gekleurd Algemeen Bestuur van SOWECO. Mijn mening hierover is duidelijk. Politici en bestuurders die, met het volle verstand en zonder enig gevoel bij de doelgroep, een zo groot aantal SW medewerkers laat bungelen, verdienen een zelfde (af)gang via het reeds genoemde afvoerputje. • De afgelopen maanden heb ik als stemmer op en lid van de PvdA hoopvol richting de PvdA fracties in de regio gekeken. Telkens gedacht “Dit laten wij als sociaal democraten toch niet gebeuren? Wij voeren toch niet een op een de plannen van deze rechtse regering uit?” Tijdens de landelijke demonstraties op het Malieveld in Den Haag is door Diederik Samson een aantal krachtige en heldere statements afgegeven omtrent de ontmanteling van de Sociale Werkvoorziening in Nederland door dit rechtse kabinet. Alle aanwezigen zagen zich door de PvdA daadkrachtig gesteund in het protest tegen de kabinetsplannen en dat voelde goed. Op de landelijke site van de PvdA zag ik dat er zelfs een meldpunt is ingericht voor het melden van ontslagen binnen de Sociale Werkplaatsen. •
Terug in Almelo kreeg ik weer vlot het plaatsvervangende schaamrood op mijn kaken vanwege de niet met dit landelijke beleid van de PvdA te rijmen uitspraken en handelen van regionale PvdA politici. En dat met name op het gebied van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en mensen met beperkingen. Juist op dit vlak zou de PvdA zijn ware, eigen gezicht moeten laten zien. Maar helaas, niks van dat alles.
Ik kan dan ook echt aan niemand uitleggen waarom onder aanvoering van PvdA wethouders, Harmelink (Tubbergen), Ter Keurst (Rijssen-Holten) en tot slot Kuik (Almelo), een goed draaiend SW annex leerwerkbedrijf in hoog tempo om zeep wordt geholpen, daarmee de werkgelegenheid van honderden SW medewerkers op het spel zettend en een uitgekleed SW bedrijf perspectiefloos achterlatend. • Weg werkgelegenheid, weg expertise, weg jarenlange ervaring met doelgroep, weg mooi bedrijf! SOWECO, een professioneel SW annex leerwerkbedrijf, dat nadrukkelijk bewezen heeft mensen te kunnen leren werken en ontwikkelen, niet alleen de SW doelgroep maar ook andere groepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. SOWECO, een professioneel SW annex leerwerkbedrijf, dat enkele jaren terug nog via een uitgebreide aanbestedingsprocedure een prominente rol werd toebedeeld in de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid van de gemeente Almelo. Dat zelfde bedrijf staat nu volledig buitenspel in de aanpak van de arbeidsmarktproblematiek van alle deelnemende gemeenten. .
SOWECO, een professioneel SW annex leerwerkbedrijf, dat simpelweg door de aandeelhouders een toekomst ontnomen wordt, zonder dat dit bedrijf zelf daar ook maar enige invloed op heeft. Het door de directie en RVC ingediende plan is respectloos afgeserveerd, niet meer en niet minder. SOWECO, een professioneel SW annex leerwerkbedrijf, waar heel veel van de 1600 SW medewerkers via volwaardig werk hun eigenwaarde hebben teruggevonden; een bedrijf ook waar al die medewerkers, tot op de dag van vandaag, trots op zijn om voor te mogen werken. SOWECO, een professioneel SW annex leerwerkbedrijf, dat enkel vanwege overheidsbezuinigingen, in een handomdraai wordt teruggesnoeid tot op het niveau van 60 jaar terug, gelijk de gemeentelijk sociale werkplaats. En dat allemaal onder de stuwende leiding van mijn regionale partijgenoten van de PvdA. Geen fractie, politicus of bestuurder van PvdA huize heb ik tot nu toe daadwerkelijk zijn of haar vinger zien opsteken. Het zal ongetwijfeld aan mijn bevattingsvermogen liggen maar hier kan ik met mijn (rode) kop niet bij! • Als PvdA mag je niet verantwoordelijk zijn voor deze “botte bijl” ontmanteling van een tot op de dag van vandaag goed functionerend SW bedrijf. Als regionaal PvdA politicus c.q. bestuurder verschuilen achter de huidige kabinetsbezuinigingen, zoals nu gemakshalve wordt gedaan, is niet alleen laf maar geeft ook ondubbelzinnig eigen onmacht en onkunde aan. Ik hoop dan ook, misschien tegen beter weten in, dat er op korte termijn toch nog enige, sociaal democratische wijsheid en betrokkenheid naar boven borrelt bij de regionale PvdA politici. En dat natuurlijk voordat de finale beslissing genomen wordt. PvdA….. de SW medewerkers en andere groepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt rekenen (nog steeds) op u!
Anton Pots Lid PvdA Manager P&O SOWECO Mobiel: 0654656981
[email protected]
.
