Op het m leest is he alweer bi

www.cogdrenthe.nl

nummer 1 - juni 2013

Op het m leest is he alweer bi O

pagina 8:

De Koningin is weg, leve de Koning!

p het moment dat u COGberichten leest is het schooljaar 20122013 alweer bijna ten einde. Een schooljaar met veel verschillende activiteiten. Bijvoorbeeld de succesvolle COG Cafés, waar we in 20132014 graag mee doorgaan. Op alle scholen hebben we een goed onderwijsjaar achter de rug: al onze scholen scoorden weer voldoende tot goed bij de Onderwijsinspectie. We maken zo onze slogan ‘Toonaangevend in primair onderwijs’ waar; alle medewerkers zijn zich bewust van deze doelstelling. Voor goed onderwijs ligt de nadruk op taal, lezen en rekenen, maar er is natuurlijk meer nodig voor de ontwikkeling van kinderen. De leerkrachten van COG Drenthe zijn zich bewust van deze totale ontwikkeling van elk kind op onze scholen. Afgelopen jaar was er ook aandacht voor het onderwijs aan de jongste kinderen. We zijn ons ervan bewust dat de leerkrachten met en bij de jongste kinderen planmatig moeten werken. Spelend leren moet het motto zijn. De inspectie vraagt niet naar een schoolse benadering; wellicht wordt de term ‘educatief handelen’ zoals nu gebruikt in het waarderingskader VVE ook toegepast in het nieuwe toezichtkader. Het is

aan de leerkracht om gedurende de dag elk moment te benutten, daarbij uitgaande van de ontwikkelingslijnen.

Samen willen we binnen COG Drenthe stevig blijven werken aan het verbinden van leerkrachten, ouders en scholen. Wij ervaren dat wanneer we samen verantwoordelijk zijn voor het onderwijs aan onze leerlingen, we ook samen de beste resultaten bereiken. Toonaangevend in primair onderwijs: we leggen ieder jaar de lat weer hoger! Albert Velthuis, voorzitter College van Bestuur

Ook in deze COGberichten: 2 Beatrixschool in Beilen pakt pesten op z’n Fins aan 3 Het COG Café 4 Zorgkinderen zitten goed op COG-scholen 4 Leerkrachten leren onderzoeken 5 Plusgroep op De Scharmhof: van 7 tot 13 jaar 6 Leerkrachten Het Octaaf in Engeland naar school 7 Opleiding Bouwcoördinator heel gewild

1

Leerkrachten die op het schoolplein in duo surveilleren in opvallende hesjes. KiVa staat erop. De Beatrixschool is sinds dit schooljaar een KiVa-school, wat inhoudt dat pesten op een bijzondere manier wordt aangepakt.

Beatrixschool in Beilen pakt pesten op z’n Fins aan Pesten voorkomen KiVa is Fins voor fijn. In Finland is het anti-pestprogramma KiVa ontwikkeld. Dat is gericht op het voorkomen van pesten. Je hoeft de krant maar open te slaan en je leest de nare berichten over gevolgen van pesten. Hoewel het pesten op de Beatrixschool geen acuut probleem is, heeft directeur Hilbert Kiers vorig jaar zijn school ingeschreven voor het KiVaprogramma. ‘Het programma richt zich in het bijzonder op de groepen 5 en 6, omdat de pestproblemen daar vaak ontstaan. Iedere twee weken krijgen de kinderen les over wat pesten is en hoe ze dat kunnen voorkomen.’ Meelopers laten afhaken Twee keer per jaar vullen de kinderen anoniem een enquête in. ‘Uiteraard hebben we dit met de ouders overlegd. Ze geven daarin aan hoe ze het

op school en in de klas vinden en met wie ze graag omgaan. Ook kunnen ze aangeven of ze gepest worden of zelf (meedoen aan) pesten. Zo ontdekken we of zich problemen voordoen. De lessen van KiVa zijn voornamelijk preventief. Ze benadrukken de rol van de groep in een pestsituatie. Ze leren kinderen “nee” te durven zeggen tegen pesters en op te komen voor de gepeste. Tijdens een pestsituatie wordt een steungroep samengesteld om het gepeste kind te helpen, waarin ook de pester een positieve rol heeft.’ Binnenkort verschijnen de onderzoeksuitslagen van het eerste jaar van invoering, maar op school heeft het KiVa-programma al geleid tot minder klachten over pesten. www.kivaschool.nl

Laatste lootjes voor Brede Scholen Bovensmilde en Hoogersmilde Arie Heslinga is met zijn laatste nieuwbouwprojecten bezig. Vier nieuwe scholen en de uitbreiding van Het Kompas eisen al zijn aandacht op. Bovensmilde vertraagd Het Kompas is onderdeel van het gebouw Marturia in Assen, samen met een kerk, een kinderopvang, een peuterspeelzaal, een gezondheidscentrum en appartementen. Bovenop de vergaderzalen van de kerk en met een verbinding naar de school worden twee nieuwe lokalen gebouwd die in augustus in gebruik worden genomen. Een bescheiden klus in vergelijking met de Brede Scholen in Bovensmilde en Hoogersmilde. ‘Omdat de aannemer vertraging heeft, kan De Wingerd niet in augustus van start gaan in de nieuwe Brede School in Bovensmilde’, vertelt Heslinga. ‘We moeten nog even geduld hebben tot de herfstvakantie. Maar dan hebben we ook wat moois: een spiksplinternieuw onderkomen, samen met de openbare basisschool, de kinderopvang, de peuterspeelzaal en de bibliotheek.’ Hoogersmilde volgens plan ‘In Hoogersmilde gaat de bouw gelukkig geheel volgens plan. De Vaart trekt samen met de openbare basisschool, de kinderopvang en de peuterspeelzaal aan het eind van de zomervakantie in de nieuwe Brede School. De nieuwe gebouwen in de beide Smildes bieden een uitmuntende verpakking, die aanzetten tot even uitmuntend onderwijs. Daar laat je je kind met plezier naartoe gaan.’

2

In augustus 2015 beschikken De Regenboog Assen en De Wegwijzer in Westerbork over nieuwe behuizing. De Regenboog betrekt dan samen met de katholieke basisschool, de peuterzaal en de kinderopvang de nieuwe Brede School in Assen-Oost. In Westerbork zijn de openbare basisschool, de kinderopvang, de peuterspeelzaal en de bibliotheek de medebewoners. Is Arie Heslinga dan uitgebouwd? Nee, een feestje bouwen voor zijn afscheid, dat is zijn laatste bouwklus bij COG Drenthe.

het COG Café cog WEGENS SUCCES GEPROLONGEERD:

De opkomst bij de COG Cafés was het afgelopen schooljaar zo goed, dat opnieuw dertig sessies staan gepland. COG Café: een smaak- en spraakmakend succesnummer! Passie voor het vak Het COG Café is een scholingsavond, georganiseerd voor personeelsleden van COG Drenthe, met als doel de deskundigheid binnen de organisatie te bevorderen, het werkplezier te verhogen en inspiratie, passie en verbinding tot stand te brengen. Het afgelopen schooljaar heeft de initiatiefnemer, stafmedewerker Geke van Rossum, 29 sessies georganiseerd. Die werden bezocht door tussen 30 en 40 deelnemers. Geke van Rossum: ‘Het is een gouden greep, we krijgen heel veel positieve reacties. De onderwerpen spreken aan, net als de setting: niet na schooltijd in het overblijflokaal, maar op een plek even weg van school, ’s avonds op een sfeervolle locatie, die ook uitnodigt om gewoon even met elkaar bij te praten. De deelnemers ervaren naast een COG-gevoel hun passie voor het vak, dat is heel mooi.’

cafÉ

Dertig sessies Het komende schooljaar staan opnieuw dertig sessies op het programma in het Theatercafé van ICO in Assen. Vier onderwerpen gaan op herhaling: omgaan met moeilijk gedrag, jongens en meisjes: een wereld van verschil, het inzetten van talenten van kinderen en “ik ga af, naar af, langs af”. Op 28 mei is de website www.cogcafe.nl gelanceerd. Tot 2 juli kunnen vaste leerkrachten zich inschrijven. Na de zomervakantie is de tweede inschrijfronde; dan zijn tijdelijke leerkrachten en invalkrachten aan de beurt. Het programma staat op de website en op de flyers die op school zijn uitgedeeld.

www.cogcafe.nl 3

Er zijn altijd kinderen die op school extra zorg nodig hebben. Intern begeleiders (IB’ers) coördineren dit. Bij COG-scholen zijn dit specialisten die de zorg perfect voor elkaar hebben en de leerkrachten hiermee ondersteunen.

Leerkrachten leren onderzoeken

ten goed -scholen Leerkrac leren onderzo Zorgkinderen zitten goed op COG-scholen Meerschoolse intern begeleider Alle kennis en ervaring op het gebied van interne begeleiding is bij COG Drenthe gebundeld in het virtuele Expertisecentrum. Coördinator Elizabeth Kraster vertelt: ‘Tot vijf jaar geleden was de IB’er een leerkracht die de zorg er bij deed. We wilden een kwaliteitsslag maken en van IB’er een specialisme maken. Zo kwamen we op het idee van een meerschoolse intern begeleider (MIB) die enkele scholen onder zijn hoede heeft. We deden een proef en besloten MIB’ers op alle COG-scholen in te voeren.’ Het grote voordeel is dat een MIB’er zich helemaal kan concentreren op de coördinatie van de extra zorg. Ervaring en vaardigheden gebundeld Ondertussen zijn op de 19 COG-scholen 11 MIB’ers actief. ‘Ze observeren kinderen, adviseren en sturen. Voor de uitvoering blijft natuurlijk de leerkracht verantwoordelijk.

4

Door de MIB’ers samen te laten werken, ontwikkelen ze hun kennis, ervaring en vaardigheden. Ze komen eens in de maand bij elkaar en als er iets is, weten ze elkaar snel te vinden.’ In het Extertisecentrum komt alle kennis en ervaring op het gebied van ondersteuning en begeleiding van kinderen en leerkrachten samen. ‘Zo zijn we in staat om een op COG Drenthe toegespitste werkwijze te ontwikkelen. De zorg en ondersteuning worden zo steeds beter. De Inspectie heeft al geconstateerd dat de zorg bij COG Drenthe prima is georganiseerd en de permanente commissie leerlingenzorg laat weten dat onze dossiers perfect op orde zijn.’ De infrastructuur ligt er; het komt er nu op aan om de zorg op peil te houden en continu te verbeteren zodat ouders hun zorgkinderen in goede handen weten.

Foto: Pieter de Roest

Plusgro

Plusgroep op De Scharmhof: van 7 tot 13 jaar Met ruim 400 leerlingen is De Scharmhof een grote school. 16 van hen gaan iedere donderdagochtend naar de Plusgroep. Daar kunnen deze “voorlopers” hun ei helemaal kwijt.

Kinderen hebben van nature een onderzoekende houding. Maar ook voor leerkrachten op de basisscholen komt onderzoek goed van pas: zo leren ze ideeën te onderbouwen.

ideeën onderbouwen Op de PABO-opleiding leren studenten onder meer onderzoeksvaardigheden en ontwikkelen een onderzoekende houding. Vanuit het samenwerkingsverband Opleiden In De School (OIDS) van PABO Stenden Hogeschool en COG Drenthe werd het initiatief genomen om samen een onderzoekscursus te ontwikkelen. Een cursus voor docenten van de PABO-opleiding en leerkrachten van COG Drenthe. Janita van Dorland, directeur van Het Octaaf en Projectleider OIDS, en Arda Oosterhoff, PABO-docente pedagogiek en onderzoek, namen dit voor hun rekening. ‘Leerkrachten zijn gewend een methode te volgen en nemen vaak niet de tijd om uit te zoeken waarom iets wel of niet werkt’, vertelt Janita. ‘Door onderzoek te doen stimuleer je een onderzoekende houding en leer je ideeën te onderbouwen en naar de eigen praktijk te vertalen. Dat is de insteek van onze cursus.’

we de basisscholen nodig. Door middel van onderzoek kunnen we zorgen voor theoretische onderbouwing en ideeën vertalen naar praktische oplossingen.’ Nienke Heijs (groep 6-7 op De Regenboog in Assen) heeft kennis van onderzoek toegepast bij het vak Wereldoriëntatie. ‘Ik heb onderzocht welke vormen van toetsen er zijn en welke manieren van toetsen het beste passen bij de visie van de school.’ Petra Dekter (groepen 6-7 en 7-8 op De Regenboog in Assen) heeft de didactiek van topografie onderzocht. Zij vult aan: ‘Ik kan nu door mijn onderzoek onderbouwen waarom het “stampen”van topografie niet werkt. Voor onze school betekent dit onder meer dat we vanaf de kleuters de kinderen wereldbewust maken.’ Zo zijn leerkrachten beter in staat veranderingen te onderbouwen en wordt leerlingen en passant een onderzoekende houding aangeleerd. Daar wordt iedereen beter van!

Onderzoeken en presenteren ‘Als PABO willen we verbeteren en professionaliseren’, vertelt Arda. ‘Daarbij hebben

Informatie: Janita van Dorland (0592 351 506; [email protected])

Extra uitdaging Zeepjes maken, proeven doen met water en zout, een muurkrant in elkaar zetten, discussiëren over de betekenis van woorden. Zomaar wat antwoorden uit kindermonden in de Plusgroep op de vraag wat ze zoal leuk vinden om op donderdagochtend te doen. Marry Jansens doet naast de Plusgroep ook twee dagen groep 5 op De Scharmhof. ‘In de Plusgroep zitten leerlingen van wie de groepsleerkracht en de intern begeleider vinden dat die extra uitdaging moeten hebben. De groep bestaat uit kinderen uit de groepen 5 tot en met 8. In februari gaan de kinderen uit groep 8 zelfstandig verder en zorgt groep 4 voor nieuwe instroom.’ Leren leren Je komt in de Plusgroep als je de hoogste score op de Cito-toets hebt, redelijk zelfstandig kunt werken en in staat bent om een opdracht te presenteren. ‘Door de kinderen meer uitdaging te geven, behouden ze hun plezier op school. Ze moeten het wel aankunnen, want het kost ze extra tijd en ze moeten extra stof doornemen. De leerkracht in de eigen groep blijft verantwoordelijk; ik kijk alleen naar hun houding en leer ze leren.’ Waartoe dit allemaal kan leiden, toonden de Plussers van groep 8 die helemaal zelfstandig een Powerpoint-presentatie maakten en toonden aan de Plusgroep, hun eigen groep, ouders en de directie over hun ideale wereld Utopia. Echt indrukwekkend! 5

Bijzondere vaardigheden ls bouwcoördinator heb je bijzondere vaardigheden nodig. Die helpen je om knelpunten te lokaliseren en verbeteringen door te voeren. Organisatievaardigheden dus. In de cursus Bouwcoördinator, gegeven door onderwijsadviesbureau Cadenza, komen een vijftal onderwerpen aan de orde. Stafmedewerker Personeelszaken Bas Niezing somt ze op: ‘Om te beginnen vergadering leiden en leidinggeven aan teams en het individu.

A

Eind maart zaten Wilma Beugel en Mylène Hemmes weer in de schoolbanken. Ze volgden in het Engelse Canterbury een training lesgeven. In het Engels natuurlijk. Taalvaardigheid Engels wordt steeds meer onze tweede taal. Wie de wereldtaal niet machtig is, hoort er maar half bij. Op universiteiten en hboinstellingen is Engels al een heuse voertaal en ook het mbo wordt steeds tweetaliger. Om de aansluiting niet te missen, krijgen leerlingen op de basisscholen ook steeds meer Engelse taalles. Op Het Octaaf in Assen gebeurt dit in alle groepen. Dit vraagt wat extra’s van de leerkrachten. Daarom zijn Wilma Beugel van groep 5-6 en Mylène Hemmes van groep 7-8 een week naar Canterbury gegaan. ‘We kregen een week lang scholing die werd betaald door het Europese onderwijsfonds Comenius’, vertelt Wilma. ‘We werkten niet alleen aan onze taalvaardigheid, maar deden ook ideeën op voor lesgeven.’

Daarnaast veranderingen invoeren in de organisatie. Ook zelfreflectie en feedback is een onderwerp, evenals besluitvaardigheid. Ten slotte is er effectief communiceren met het team, de leidinggevende en ouders.’ Condities voor goed onderwijs De opleiding bestaat uit zeven dagdelen en is in april van start gegaan. Slechts vijftien cursisten konden een plek krijgen; de vraag was groter. ‘Wie de opleiding afrondt

en wordt aangesteld als bouwcoördinator, ontvangt een certificaat en wordt, voor zover dat op de school inpasbaar is, ingeschaald in LB. Bouwcoördinatoren die al in LB zijn ingeschaald, hebben voorrang gekregen om de cursus te volgen.’ Met goed geschoolde bouwcoördinatoren is de organisatie van het onderwijs gebaat, en hiermee de kinderen. Want hoe soepeler de school draait, hoe beter de condities voor goed onderwijs….

Opleiding

Opleiding Bouwcoördinator heel gewild

Op de grotere scholen hebben de onder- en de bovenbouw, en soms zelfs de middenbouw, speciale “bouwcoördinatoren”. Die zorgen voor een soepele afstemming en organisatie. Voor hen is er de speciale HBO+ cursus voor Bouwcoördinator.

Nieuwe methodieken Haar collega Mylène vult aan: ‘We waren met een groep van nog 11 Nederlandse en 1 Tsjechische leerkrachten. De hele week spraken we Engels. De lesstof sloot heel mooi aan bij onze nieuwe lesmethode “Take it easy”, die we voor de groepen 5 tot en met 8 bovenbouw al toepassen. Voor de groepen 1 tot 4 is die in ontwikkeling. Zo leren we onze kinderen spelenderwijs Engels. In Canterbury hebben we allerlei spelletjes, cd’s en films aangeschaft die we gaan gebruiken.’ De week op school heeft Wilma en Mylène goed gedaan. Ze staan stevig in hun Engelse schoenen en zijn ook veel wijzer geworden over nieuwe methodieken. Het werkt ook aanstekelijk: volgend jaar reizen waarschijnlijk opnieuw twee Octaaf-collega’s af naar Canterbury. Informatie: www.earlybirdie.nl of www.pilgrimsnederland.nl

Leerkrachten Het Octaaf in Engeland naar school 6

7

De Koningin is weg, leve de Koning! Op 26 april deden in ons land 1,35 miljoen kinderen op meer dan 6.500 scholen mee aan de Koningsspelen. Ook de COG-scholen kleurden oranje. Zo plantten de kinderen van CBS Drijber viooltjes op de VAM-berg, liepen die van De Borg een feestelijke optocht door de wijk en had Het Octaaf een loop met opdrachten rond het schoolgebouw georganiseerd. Op bijna alle scholen was er een koningsontbijt en werd er gekeken naar de warming-up ‘Bewegen is gezond’ op de televisie.

8