Op de klippen presentatie 3 december 2012 Plezante Port 1 Inleiding §
Port is een versterkte wijn die gemaakt wordt door brandalcohol afkomstig van druiven toe te voegen aan de gistende most om het gistingsproces vroegtijdig te stoppen (mutage).
§
Dit resulteert in een zoete wijn met een alcoholpercentage tussen de 19%vol en de 21%vol.
§
De meeste port is rood maar er bestaan ook witte versies en sinds 2008 zelfs een rosé maar die laatste is niet erg populair
§
De naam Port komt van de havenstad Oporto, de tweede grootste stad van Portugal vanwaar de wijn al meer dan 300 jaar wordt verscheept door Engelse “shippers”.
§
Port is binnen de EU een beschermde benaming en mag enkel worden gebruikt voor wijnen afkomstig uit een nauwkeurig bepaald gebied in de Douro vallei. Dit is een van de eerst voorbeelden van geografische herkomstbescherming.
§
Er bestaan 2 port stijlen, namelijk Ruby en Tawny.
2 Geschiedenis Port is ontstaan in de 17de eeuw tijdens de handelsoorlogen tussen Frankrijk en Engeland. Tijdens die oorlogen was het een tijdje verboden voor de Engelsen om Franse wijn in te voeren. In 1693 werd het door William III wel opnieuw toegestaan maar er werden zulke zware belastingen op geheven dat de Engelse kooplui naar een alternatief op zoek moesten. Dat alternatief vonden ze in Portugal, een land waar de Engelsen altijd al goede relaties mee hadden gehad. In eerste instantie kwamen ze naar de noordelijke kust (Vinho Verde) maar ze vinden de wijnen daar te dun en astringent dus trokken ze verder landinwaarts langs de Douro rivier op zoek naar betere wijnen. Hier vonden ze al gauw wijnen die het tegenovergestelde waren van wat ze aan de kust hadden geproefd. Snelle en wilde vergisting bij hogere temperaturen produceerde donkere, stevige rode wijnen die bij de Engelsen wel in de smaak vielen. ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 1 van 12
Maar… de boottocht van de Douro vallei naar Engeland was lang en dat kwam de kwaliteit van de wijnen niet ten goede. In een vastberaden poging om te garanderen dat de wijnen in goede staat aankwamen werd er voor het verschepen een beetje brandewijn aan toegevoegd om ze tijdens het transport te stabiliseren. De ontdekking van de techniek om port te maken wordt toegeschreven aan een Engelse wijnhandelaar die in 1678 zijn zonen naar Portugal stuurde op zoek naar wijnen. In Lemago, een dorpje in de bergen hoog boven de Douro vonden ze een klooster waar de abt brandewijn tijdens de vergisting toevoegde in plaats van erna. Door de hoge alcoholconcentratie stierf de gist meteen waardoor het gistingsproces werd onderbroken wat resulteerde in een zoete wijn met een hogere alcoholconcentratie. Port was geboren. In het begin van de 18de eeuw was het helemaal afgelopen met de handel tussen Frankrijk en Engeland met het uitbreken van de Spaanse Successieoorlog. Doch tegen deze tijd had een behoorlijk aantal port shippers zich stevig in Portugal gevestigd en in 1703 werd het Verdrag van Methuen gesloten tussen Engeland en Portugal dat bepaalde dat er geen belasting kon worden geheven op Portugese wijnen die naar Engeland werden verscheept (hetzelfde gold voor textiel dat van Engeland naar Portugal ging) wat voor de port handel een enorme boost betekende en waardoor port zeer snel aan populariteit won. Helaas voor de port shippers uit de 18 de eeuw (en gelukkig voor ons, 21ste eeuw port liefhebbers) werd in de jaren 1730 de port industrie bijna ten gronde gericht door een reeks schandalen. Aan marginale wijnen, die het resultaat waren van verregaande overproductie, werden suiker en vlierbessensap toegevoegd om ze aan te zoeten en bij te kleuren. Dit en de ongecontroleerde overproductie resulteerden in een ineenstorting van de prijzen en de hele handel. Aangespoord door de vele klachten van de Engelse wijnhandelaren stapten de port shippers naar de Portugese eerste minister uit die tijd, de markies van Pombal. In 1756 installeerde die een aantal maatregelen om de verkoop van Port te reguleren. Er werd een grens getrokken rond de Douro en enkel wijngaarden binnen dit gebied mochten worden gebruikt om port te maken. Wijngaarden buiten dit gebied, o.a. in Bairrada, werden op staande voet gerooid. Het gevolg van dit strikte beleid was dat de kwaliteit van de port algauw weer opnieuw de hoogte in schoot … evenals de prijs.
3 Geografie en klimaat in de Douro vallei Pombal’s demarcatie, die sinds 1756 wel een paar keer is aangepast, komt vrij nauw overeen met een gebied van pre-Cambrische schist omgeven door graniet. Dit gebied, door de shippers kortweg de Douro genoemd, strekt zich uit vanaf het dorpje Barquiros, zo’n 70km stroomopwaarts van Oporto, tot aan de Spaanse grens. Het klimaat wordt extremer naarmate je verder het binnenland ingaat. De regenval is beperkt en in de zomer gaan de temperaturen vaak vlot over de 35C. De hellingen zijn zeer stijl en bovendien is de bovengrond vaak dun, steenachtige en arm aan voedingstoffen. De afgelopen 300 jaar is het land echter stevig bewerkt. Op de steile hellingen zijn in de schistbodem terrassen uitgehakt die de wijnstokken een tweetal meter aarde geven wat in de praktijk voldoende blijkt te zijn om een leefbaar ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 2 van 12
wortelstelsel te ontwikkelen. De rotsbodem is bovendien verticaal gebarsten waardoor de wortels van de wijnstokken zeer diep in de bodem kunnen dringen op zoek naar water en voedingsstoffen. De Douro bestaat uit drie officieel erkende gebieden: §
Baixa Corgo (lager Corgo) is het meest westelijke gebied, stroomafwaarts van de rivier Corgo. Dit is het (relatief) koelste en natste van de drie en produceert de lichtste wijnen geschikt voor de goedkopere Ruby en Tawney ports.
§
Cima Corgo (hoger Corgo), gelegen stroomopwaarts van de rivier Corgo, is het middelste gebied. Het is een stuk droger en de zomertemperaturen liggen gemiddeld een paar graden hoger dan in Baixa Corgo. Alle bekende shippers hebben hier wijngaarden (ook wel Quinta’s genoemd) en hier komen de meeste hoogkwalitatieve Tawney’s, LBVs en Vintage Ports vandaan.
§
Douro Superior is het meest oostelijk gelegen deel van de drie. Het is het warmste van de drie gebieden met een gemiddelde temperatuur die 3 graden hoger ligt dan in Cima Corgo. Alhoewel het reeds van in het begin deel uitmaakt van de demarcatiezone en het een behoorlijk potentieel heeft om kwalitatieve port te maken is dit een dunbevolkt gebied waar relatief weinig wijngaarden te vinden zijn. Dit komt voornamelijk omdat er in dit gebied een aantal stroomversnellingen zitten waardoor het bijna onmogelijk is om er met de boot te komen. Stijgende arbeidskosten verplichten de wijnbouwers recentelijk om wijngaarden in dit vlakke gebied dicht bij de Spaanse grens aan te planten omdat het meer geschikt is voor mechanisatie.
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 3 van 12
4 Wijnbouw 4.1
Evolutie
Sinds de 18de eeuw is er wel wat veranderd in de Douro. §
Einde 19de eeuw: Phylloxera raast door het gebied en vernietigt hele wijngaarden waardoor vele hellingen werden opgegeven.
§
Eind jaren 1960: Door een acuut tekort aan werkkrachten en toenemende arbeidskosten werd uitgekeken naar een alternatief voor de kleine, trapsgewijze terrassen met hun steunmuren die enkel manueel konden worden bewerkt.
§
Begin jaren 70: Met behulp van bulldozers begin werd een nieuw systeem van bredere terrassen uitgegraven, patamares genoemd. De dure steunmuren werden vervangen door hellende vlakken die bijeengehouden werden door vegetatie. De wijnstokken konden hierdoor verder uit elkaar worden gezet (3500/ha i.p.v. 6000/ha op de traditionele terrassen) waardoor er voldoende ruimte was om kleine caterpillar tractors te gebruiken.
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 4 van 12
§
Rond diezelfde tijd experimenteerden een aantal wijnbouwers met het aanplanten van wijnstokken in een verticale rechte lijn tegen de natuurlijke helling op. Dit werd een groot succes alhoewel hellingen steiler dan 30˚ wel problemen konden geven inzake toegankelijkheid en bodemerosie. Ook hier was beperkte mechanisatie mogelijk.
§
Jaren 80: Dankzij de goedkope leningen van de Wereld Bank aan de wijnbouwers nam de aanplant van nieuwe wijngaarden een hoge vlucht. Hierdoor kreeg de Douro het aanzicht dat we tot op de dag van vandaag kunnen bewonderen: een mix van de traditionele, arbeidsintensieve en perfect onderhouden kleine terrasjes met de nieuwere patamares, en de in verticale rijen geplante wijnstokken waarvan de laatste twee een beperkte mate van mechanisatie toelaten.
4.2
Druivensoorten
§
Meer dan 80 verschillende druivensoorten zijn toegelaten voor het maken van port.
§
Veel wijnbouwers hebben echter geen gedetailleerde kennis van de soorten die in hun wijngaarden staan.
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 5 van 12
§ §
Oude wijngaarden bevatten een mix van wel 20-30 verschillende soorten die in min of meerdere mate door elkaar staan. Onderzoek in de jaren 70 heeft de meest kwalitatieve soorten geïdentificeerd en sindsdien gebeuren nieuwe aanplantingen een heel stuk ordelijker.
§
De voornaamste druiven om rode port te maken zijn o o o o o o o o
Touriga Nacional Touriga Franca Tinta Roriz (: Tempranillo) Tinta Barroca Tinta Cã o Sousão Tinta Amarela Mourisco
Waarvan de eerste 5 het populairst zijn bij de wijnbouwers. §
De voornaamste druiven om witte port te maken zijn o Gouveio o Malvasia Fina o Viosinho
5 Port productieproces 5.1 § § §
5.2
De oogst De oogst begint meestal in de tweede helft van september en duurt zo’n drie weken. De druiven voor de betere ports worden manueel geplukt. Wegens de steile hellingen is dit in de meeste gevallen zelfs noodzakelijk. De opbrengst behoort tot de laagste ter wereld: voor stokken van 20 jaar en ouder slechts 500g-750g/stok. Voor de jongere stokken kan dit oplopen tot 1500g/stok.
Vinificatie van rode port
§
Na de oogst worden de druiven gebroken waardoor het sap vrijkomt en het gistingsproces op gang komt dankzij de natuurlijk aanwezige gisten.
§
Vroeger werden de druiven met de voeten gebroken in grote stenen bassins, lagares genoemd. De menselijke voet is namelijk uitermate geschikt om de druiven te breken zonder de pitten te kneuzen die anders bittere tannines aan de wijn zouden toevoegen. Voor de betere ports (oa Vintage) is dit op de dag van vandaag
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 6 van 12
nog steeds het geval. Sommige producenten maken gebruik van geautomatiseerde robot voeten. De eenvoudigere (goedkopere) ports worden machinaal vergist. §
Omdat de alcoholische gisting reeds na twee of drie dagen wordt stopgezet door toevoegen van brandewijn is het contact tussen most en schillen veel korter dan bij het maken van normale rode wijn. ⇒ Snelle extractie van kleur, tannines en andere phenolen is essentieel voor het behoud van het karakter van rode port ⇒ De maceratie moet dan ook zo krachtig mogelijk zijn ⇒ De gisting verloopt dan ook bij hoge temperatuur
§
Na 24 tot 36 uur heeft de most een alcoholgehalte van 6%vol - 7%vol en een restsuikergehalte van 100g/l
§
Op dat moment wordt het sap van de schillen en pitten verwijdert en wordt de jongen wijn met brandalcohol (van 77%vol en afkomstig van druiven) versterkt tot 20%vol waardoor de gisting onmiddellijk stopt en de wijn zoet blijft.
§
Daarna volgt transport naar de porthuizen in Villa Nova de Gaia voor vatlagering. De alcohol is immers nog niet geïntegreerd in de wijn en daarom moeten alle soorten port minstens 1 jaar rijpen in grote houten vaten of in tanks. Vroeger gebeurde dit over de Douro in houten bootjes zonder kiel, rabelos genoemd. Vandaag de dag gebeurt het transport echter over de weg.
§
De manier en de duur van vatrijping bepaalt de stijl van port en de kwaliteit o Rijping voor 1 à 2 jaar in grote houten vaten of tanks in afwezigheid van lucht en daarna verder op de fles→ ruby stijl o Rijping in kleinere eikenhouten vaten in contact met lucht → tawny stijl
5.3
Vinificatie van witte port
§
Dit gebeurt grotendeels op dezelfde manier als rode port met een kort schilcontact tijdens fermentatie.
§
Traditioneel werden de witte druiven ook gebroken in lagares maar vandaag de dag fermenteren de meeste witte wijnen na een kort schilcontact gescheiden van de schillen in cementen of roestvrij stalen vaten met temperatuurscontrole.
§
Dit resulteert in een lichtere, frissere en minder astringente witte port die soms een alcoholgehalte van slechts 16.5 of 17%vol heeft.
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 7 van 12
Rabelo's bij Dom Luis I-brug in Villa Nova de Gaia
6 Port stijlen en soorten 6.1
Port stijlen
§
Port komt in twee stijlen: ruby en tawny
§
Ruby stijl o Rijpt enkele jaren in afwezigheid van zuurstof in grote eikenhouten vaten o Hierdoor behoudt de port zijn diepe robijnrode kleur (ruby) en zijn aroma’s van rood fruit. o Daarna wordt hij ongefilterd gebotteld waardoor hij verder rijpt in de fles (reductieve rijping) o De goedkopere rubies rijpen in grote RVS tanks, worden gefilterd voor het bottelen en zullen dus ook niet of nauwelijks nog verder rijpen in de fles.
§
Tawny stijl o Rijpt veel langer op hout dan ruby port en bovendien in kleinere eikenhouten vaten (bordelaise)
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 8 van 12
o De rijping gebeurt in aanwezigheid van lucht waardoor de port een amberachtige roodbruine kleur (tawny) krijgt alsook een oxidatief karakter (oxidatieve rijping) met complexe aroma’s van hout, noten en gedroogd rood fruit. o Na deze vatrijping wordt de port geklaard, gefilterd en gebotteld. Hierdoor zal hij niet meer verder rijpen op de fles. §
Binnen deze stijlen zijn nog heel wat kwaliteitsverschillen mogelijk
§
De IVDP, Instituto dos Vinhos do Douro e do Porto, is regulerende autoriteit van de port industrie en heeft strenge regels opgesteld waaraan de verschillende soorten port moeten voldoen.
6.2
Overzicht ruby ports
Basic Ruby § § § § § § §
Blend van verschillende oogstjaren Rijpt na de gisting en mutage 2 tot 3 jaar in grote houten / RVS / cementen tanks. Deze zijn afgesloten om oxidatie te voorkomen. Wordt voor bottelen geklaard en gefilterd → Decanteren hoeft niet Rijpt niet verder in de fles → kan onmiddellijk na bottelen worden gedronken Licht gekoeld schenken (8˚ C) Kan na openen van de fles nog zo’n 3 weken worden bewaard omdat hij gefilterd is Bestaat in rode, witte en sinds 2008 in rosé versie (de rosé is echter niet erg succesvol)
Premium Ruby / Reserve Ruby (of Vintage Character) § § §
Dit is een hogere kwaliteit ruby. Wordt door de IVDP pas als Reserve geklasseerd na proeven en goedkeuring door de jury van de IVDP, de Câmara de Provadores. Sinds 2002 mag van de IVDP de naam Vintage Character niet meer worden gebruikt omdat de port niet van een enkel oogstjaar is en evenmin jet typische karakter heeft van Vintage port.
Late Bottled Vintage (LBV) + jaartal § § §
§
Druiven komen van een enkel oogstjaar dat op het etiket is vermeld. Deze stijl van port werd ontdekt toen Vintage port door een terugval van de verkoopscijfers langer op de vaten bleef waardoor hij een lichte oxidatieve rijping onderging. Deze extra jaren van oxidatieve rijping op vat zorgden ervoor dat de port sneller op dronk kwam. Hierdoor kan een LBV, tot op zeker hoogte, de ervaring van het drinken van een Vintage port geven zonder dat je vele jaren moet wachten op de rijping in de fles. Rijpt 4 tot 6 jaar op houten vaten
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 9 van 12
§
Twee types o Geklaard en gefilterd § Kan een beetje karakter verliezen door het filteren § Decanteren hoeft niet § Hersluitbare fles § Beperkte verdere rijping in de fles → Beter onmiddellijk drinken § Kan na het openen van de fles nog zo’n 2 weken worden bewaard. o Ongefilterd § Decanteren noodzakelijk om het sediment te verwijderen § Conventionele kurk § Rijpt verder in de fles → Je kan hem onmiddellijk drinken of nog een paar jaar bewaren § Kan na het openen van de fles nog enkele dagen worden bewaard
§
Schenken op keldertemperatuur 15˚ C - 17˚ C
Crusted + jaartal § § § § § § § § §
Blend van verschillende oogstjaren (alhoewel vintage crusted ports ook bestaan) Het jaartal op het etiket is het jaar dat de port gebotteld werd (NIET het oogstjaar) Rijpt 3 tot 4 jaar in eikenhouten vaten Wordt ongefilterd gebotteld → ⇒ Vorming van sediment, crust, in de fles ⇒ Decanteren noodzakelijk om het sediment te verwijderen Rijpt verder in de fles. Mag pas op de markt komen na minstens 3 jaar flesrijping maar de meeste shippers laten hem veel langer rijpen zodat hij meteen op dronk is wanneer hij wordt verkocht Handig voor mensen die geen kelder hebben om Vintage port te laten rijpen. Wordt daarom ook wel “Poor man’s Vintage port” genoemd. Schenken op keldertemperatuur 15˚ C - 17˚ C
Vintage + jaartal § § § § § § § §
Druiven komen van een enkel uitzonderlijk oogstjaar dat op het etiket is vermeld. Beslissing tot het declareren van een vintage jaar ligt bij de shipper. (gemiddeld 3 keer per decennium) Rijpt tot maximum 3 jaar op grote eikenhouten vaten (geen oxidatieve rijping) Ongefilterd → Decanteren noodzakelijk om het sediment te verwijderen. Komt pas op dronk na een lange flesrijping o Best te drinken tussen de 10 en 40 jaar na bottelen (sommige blijven nog veel langer goed) Oxideert zeer snel na het openen van de fles door het lage tanninegehalte Kan na het openen van de fles nog maximaal 48 uur bewaard worden Schenken op keldertemperatuur 15˚ C - 17˚ C
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 10 van 12
Single Quinta Vintage + jaartal § § § § § § §
6.3
Druiven komen van een enkel oogstjaar en enkel van een bepaalde wijngaard. Naam van de wijngaard, oogstjaar en jaar van bottelen moeten op het etiket staan. Komt van een niet vintage jaar komen als de shipper van mening is dat zijn wijngaard wel port heeft opgeleverd van Vintage kwaliteit. De IVDP beslist of het inderdaad Vintage kwaliteit is. Ongefilterd → Decanteren noodzakelijk om het sediment te verwijderen. Wordt door de shippers meestal pas op de markt gebracht wanneer hij op dronk beschouwd wordt. Dit is meestal 8-10 jaar na bottelen Deze soort kreeg een stimulans in 1986 toen de wet die stelde dat alle port via Villa Nova de Gaia moest geëxporteerd worden werd versoepeld. Hierdoor kregen de eigenaars van kleinere wijngaarden, die voorheen hun wijn enkel aan de grotere huizen mochten verkopen, de kans om zelf port op de markt te brengen. Overzicht tawny ports
Basic Tawny § § § § § § § §
Blend van verschillende oogstjaren Rijpt na de gisting en mutage minsten 2 jaar in kleinere eikenhouten vaten (bordelaise) in contact met lucht → Oxidatieve rijping Wordt voor bottelen gefilterd → Decanteren is niet nodig Rijpt niet verder in de fles → Kan na bottelen meteen gedronken worden Licht gekoeld schenken 9˚ C - 14˚ C Kan na openen van de fles nog een paar maanden bewaard worden Hersluitbare fles Bestaat ook in een witte versie
Aged Tawny - Tawny met jaaraanduiding 10/20/30/40 Years § § § § § § § § § §
Blend van verschillende oogstjaren Rijpt na de gisting en mutage minsten 6 jaar in kleinere eikenhouten vaten (bordelaise) in contact met lucht → Oxidatieve rijping Het aantal jaren op het etiket is niet het gemiddelde van de jaren die de ports van de blend op vat hebben doorgebracht maar wordt toegekend door de IVDP die bepaald of de blend het smaakprofiel heeft van een port van die ouderdom. Het jaar van bottelen moet ook op het etiket staan omdat een aged tawny na vele jaren in de fles kan verslechteren. Wordt voor bottelen gefilterd → Decanteren is niet nodig Rijpt niet verder in de fles → Kan na bottelen meteen gedronken worden Licht gekoeld schenken 9˚ C - 14˚ C Kan na openen van de fles nog een paar maanden bewaard worden Hersluitbare fles Bestaat ook in een witte versie
ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 11 van 12
Colheita + jaartal § § § § § § § § §
“Colheita” betekent “Oogst” Druiven komen van een enkel uitzonderlijk oogstjaar dat op het etiket is vermeld. Rijpt na de gisting en mutage minsten 7 jaar in kleinere eikenhouten vaten (bordelaise) in contact met lucht maar de meeste shippers laten hem veel langer rijpen→ Oxidatieve rijping Wordt voor bottelen gefilterd → Decanteren is niet nodig Het jaar van bottelen moet ook op het etiket staan omdat de meeste Colheita’s het beste binnen een jaar na bottelen worden gedronken. Licht gekoeld schenken 9˚ C - 14˚ C Kan na openen van de fles nog een paar maanden bewaard worden Hersluitbare fles Bestaat ook in een witte versie
Garrafeira § § § § §
§ § § § §
“Garrafeira” betekent zoiets als “Private kelder” De naam is pas toegelaten door de IVDP sinds 2002. Was op dat moment een stijl die werd geproduceerd door een enkele shipper, Niepoort. Ongewoon en zeldzaam (en duur!!) o Niepoort heeft ze tot op heden slechts 8 keer gemaakt: 1931, 1933, 1940, 1948, 1950, 1952, 1967 and 1977. Vandaag de dag moet volgens het IVDP een Garrafeira aan volgende eisen voldoen: o Druiven komen van een enkel oogstjaar. o De port rijpt eerst 3 tot 6 jaar op eikenhouten vat (oxidatief) o Daarna minstens 7 jaar in glazen demi-john’s (dame-jeanne) van 5l of 10l (reductief). In de praktijk is het echter veel langer: 20, 30, 40 jaar Na de rijping in demi-john’s wordt de port gedecanteerd en herbotteld in 75cl flessen Het etiket moet 3 data vermelden: oogstjaar, jaar van bottelen in demi-john, jaar van bottelen in fles Rijpt nog verder in de 75cl fles. De smaak combineert het fruit van een Vintage met de delicate, zijdeachtige textuur van een Tawny. Wordt door sommigen beschreven als een lichte smaak van spek. Garrafeira staat soms ook op zeer oude Tawny waarvan de fles uitzonderlijk oude Tawny bevat.
7 Bronnen § Wikipedia § Jancis Robinson’s The Oxford Companion to Wine § Wijnkennis § For the love of Port ODK presentatie – Plezante Port Joris Van Dingenen
Versie 3 december 2012 Pagina 12 van 12
ODK meeting 3 december 2012 – Port kwisje Vraag 1: Wat zijn lagares? A. De grote stenen bassins waarin de druiven voor de betere ports met de voeten worden platgetrapt en waarin de fermentatie plaatsvindt. B. De benaming voor de lokale arbeiders die op de soms zeer steile hellingen de druiven plukken. C. De grote stenen urnen waarin de betere ports rijpen. Vraag 2: Hoe heten de houten bootjes waarmee de port vroeger werd verscheept? A. Garrafeiras B. Rabelos C. Barricos
Vraag 3: Hoe noemt men iemand die port maakt? A. Master B. Shipper C. Trader Vraag 4: Wat voor soort port heb je in handen als er Colheita + jaartal op de fles staat? A. Een ruby stijl port van superieure kwaliteit enkel gemaakt van druiven die zijn geoogst in het jaar dat op de fles staat B. Een tawny stijl port van superieure kwaliteit enkel gemaakt van druiven die zijn geoogst in het jaar dat op de fles staat C. Een ruby of tawny stijl port van superieure kwaliteit gemaakt van de beste druiven en die gebotteld is in het jaar dat op de fles staat Vraag 5: Hoeveel verschillende druivensoorten mogen er in port verwerkt zijn? A. Minder dan 40 B. Tussen de 40 en de 80 C. Meer dan 80
Vraag 6: De druiven die gebruikt worden om port te maken moeten uit een duidelijk afgebakend gebied komen. Wat omvat dit gebied? A. Enkel de Douro B. Enkel Bairrada en de Douro C. De noordelijke wijngebieden zijnde Vinho Verde, Bairrada, de Douro en Dão
Vraag 7: Je hebt net een 20 jaar oude Tawny port cadeau gekregen. Wat ga je doen? A. Nog 10 jaar ongeopend op een donkere en koele plaats bewaren want dan wordt hij nog beter en heb ik een 30 jaar oude Tawny. B. Ik kan hem best zo snel mogelijk drinken want na bottelen is hij slechts beperkt houdbaar zelfs al bewaar ik hem op een donkere en koele plek. C. Ik kan zonder problemen zelf vrij kiezen wanneer ik hem drink want als ik de ongeopende fles op een donkere en koele plaats bewaar zal hij met de tijd niet beter worden maar hij zal er de eerste jaren zeker niet op achteruit gaan. Vraag 8: Wanneer is een Vintage Port op zijn best? A. Binnen de 5 jaar na bottelen B. Binnen de 10 jaar na bottelen C. Na meer dan 10 jaar na bottelen
Vraag 9: Na het openen van de fles is een porto slechts een beperkte tijd houdbaar zonder verlies aan kwaliteit. We rangschikken onderstaande types van kortst houdbaar tot langst houdbaar NA HET OPENEN VAN DE FLES. Welke volgorde klopt? A. Vintage B. 20 YO Tawny C. LBV
LBV, Vintage, 20 YO Tawny,
20 YO Tawny LBV Vintage
Vraag 10: Hoeveel verschillende kleuren van Port zijn er? A. 1 (enkel rood) B. 2 (rood en wit) C. 3 (rood, wit en rosé )
Naam:
Score:
/10
Uitslag Kwisje en blindproeverij Porto Kwisje A lain
P1 Score P1 Prijs P2 Score P2 Prijs P3 Score P3 Prijs P4 Score P4 Prijs P5 Score P5 Prijs P6 Score P6 Prijs P7 Score P7 Prijs P8 Score P8 Prijs
GEM
6
64
8
68
10
80
35
35
4
78
15
78
22
72
20
67.9
B erit
6
70
7
75
12
83
40
47
4
73
10
81
23
71
20
71.4
Boud
7
72
7
47
8
81
25
64
5
74
10
80
20
69
16
69.6
D irk
7
65
5.5
70
8
85
25
50
5
72
10
80
20
75
20
71.0
Jaso n
7
69
6.5
77
13
87
41
55
4
68
9
82
19.5
72
25
72.9
A nnem ie A nnic k
Gekurkt Jo s
8
75
8
76
13
72
21
67
6
71
10
83
20
63
20
72.4
Ko en
9
67
6
80
12
83
41.5
61
5
68
9
81
20
73
20
73.3
W alter
6
68
6.5
74
8.5
80
18
64
3.09
74
8
85
20
78
20
74.7
W erner
7
70
6
75
8.5
80
35
45
5
60
8
85
19
80
25
70.7
W im
10
70
6
78
21
84
43
22
2.2
48
7
84
20
74
51
65.7
Lu c Ro sy
GEM
69
72
81.5
51
68.6
81.9
72.7
Op De Klippen 3 december 2012 - Porto degustatie Nr 1 2 3 4 5 6 7 8
Naam Porto Ruby (Everyday) Niepoort Junior Tinto Andresen LBV 2007 (Bottled in 2011) Quinta do Crasto Vintage 2003 Offley Tawny Niepoort Senior Tawny Andresen Colheita 1995 (Bottled in 2011) Niepoort 20 Years Old Tawny (Bottled in 2011)
Gekocht bij Colruyt Haest Wijnkennis Wijnkennis Colruyt Haest Wijnkennis Haest
Prijs 3.09 14.90 13.50 43.00 5.96 15.75 20.15 55.00
Junior & Senior Junior Tinto The Junior Tinto undergoes an early filling, and spends the rest of its time in the bottle, where it is protected against outside influences. Through this, its youthfulness, dark colour, freshness and dark fruit aromas and flavours are optimally maintained. With its concentrated tannins, this is a full-bodied wine. Fine aroma of intense dark plums and blackberries with a hint of chocolate. Exhibits good freshness with well integrated dark fruits on the palate.
TASTING NOTES The Junior Tinto goes well with cheese (ripe and soft, hard as well as blue), and fits wonderfully with every kind of chocolate. It even makes a superb match with - no kidding - pepper steak.
TECHNICAL INFORMATION PRODUCER Niepoort (Vinhos) S.A VINEYARDS Vale do Pinh‹o and Ferr‹o
REGION Douro
SOIL TYPE Schist
AVERAGE VINE AGE More then 30 years
GRAPE VARIETIES Field Blend of Tinta Roriz, Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinto C‹o, Tinta
Francisca, Tinta Amarela, Sous‹o and others VINES PER HA 4000 - 6000
HARVEST PERIOD September/October
FERMENTATION Lagares/Foot Trading ALCOHOL 20
HARVEST METHOD Hand picked
AGEING 3 years in large old oak
BAUMƒ 3.4
PH 3.58
RESIDUAL SUGAR 102
TOTAL ACIDITY 3.73
É·¶²µ»²²·É»¾©·²µ»´ ©·¶²µ»²²·-
ß²¼®»-»² ÔÞÊ îððé
Ю·¶- °»® Û»²¸»·¼ ø-¬«µ÷æ ïíôëð ø·²½´ò îï û ¾¬©÷
綵»ô ª±´´» º®«·¬·¹» -³¿¿µ »² ¹»»º¬ ¿´ ª¿-¬ »»² ·²¼®«µ ¸±» »»² µ´¿--·»µ» Ê·²¬¿¹» µ¿² °®±»ª»²ò Û² ·¸»»®´·¶µ ¦¿½¸¬ ¼±±® ¸»¬ ®·¶°·²¹ ·² ¼» »·µ»² ª¿¬»²ò Ü»¦» ß²¼®»-»² ÔÞÊ ¸»»º¬ ¬«--»² ¼» ì »² ê ¶¿¿® ¹»®·¶°¬ ·² »·µ»²¸±«¬»² ª¿¬»² »² ©±®¼¬ ¼¿¿®²¿ ¹»¾±¬¬»´¼ò Ü»¦» ᮬ ·- ²« °»®º»½¬ ±° -³¿¿µ »² ¸±»º¬ ²·»¬ ¹»¼»½¿²¬»»®¼ ¬» ©±®¼»²ò Ê»®µ±°»® ײº±®³¿¬·»
Õ´¿²¬ ®»½»²-·»-æÛ® ¦·¶² ²±¹ ¹»»² ®»½»²-·»- ¹»-½¸®»ª»² ª±±® ¼·¬ °®±¼«½¬ò Ù»´·»ª» « ¿¿² ¬» ³»´¼»² ±³ »»² ®»½»²-·» ¬» -½¸®·¶ª»²ò
ݱ°§®·¹¸¬ wîðïî ó É»¾©·²µ»´ ©·¶²µ»²²·- ó ¸¬¬°æññ©©©ò©·¶²µ»²²·-ò¾»
п¹·²¿ ï ª¿² ï
The Senior Tawny The Niepoort Philosophy has been, for the last decades, to innovate, diversify, break taboos, maintaining tradition. So based on this idea we redesigned the concept of the Senior Tawny, using the most traditional format of Port Wine bottle, the Potta bottle. Regarding the wine, Senior Tawny spends most of its time ageing in small barrels in the Niepoort lodge in Vila Nova de Gaia. The small barrels enable a soft and light contact with air through the pores of the wood, which results in a slow oxidation process over the years. Senior Tawny is an elegant port with a subtle expression, a light color and a range of flavors and aromas that are based on red fruit tones. The wine must age and this slow oxidation gives it a kind of respectability the Seniority of Port.
VINIFICATION The Senior Tawny comes from low yielding vineyards in the Cima Corgo region of the Douro Valley. The grapes are predominantly trodden in lagares, prior to ageing in small old oak casks at our lodges in Vila Nova de Gaia.
TASTING NOTES Brick red tawny appearance; a velvety mouth feel with a fine blend of old wines giving richness balanced with younger wines giving freshness and complexity.
TECHNICAL INFORMATION PRODUCER Niepoort (Vinhos) S.A. VINEYARDS Vale do Pinh‹o and Ferr‹o
REGION Douro
SOIL TYPE Schist
AVERAGE VINE AGE More than 30 years
GRAPE VARIETIES Field Blend of Tinta Roriz, Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinto C‹o, Tinta
Francisca, Tinta Amarela, Sous‹o and others VINES PER HA 4000 - 6000
HARVEST PERIOD September
FERMENTATION Lagares/Foot Trading ALCOHOL 20
HARVEST METHOD Hand picked
AGEING 7 years in small old oak casks BAUMƒ 3.4
TOTAL ACIDITY 3.93
RESIDUAL SUGAR 101.2
É·¶²µ»²²·É»¾©·²µ»´ ©·¶²µ»²²·-
ß²¼®»-»²ô ݱ´¸»·¬¿ ᮬ ïççë
Ю·¶- °»® Û»²¸»·¼ ø-¬«µ÷æ îðôïë ø·²½´ò îï û ¾¬©÷
Û»² µ®¿½¸¬·¹»ô ª±´´»ô ·²¬»²- -³¿µ»²¼»ô ¹±»¼ ¹»®·¶°¬ ᮬò ܱ²µ»®®±±¼ ³»¬ ·»¬- ¾®«·² ª¿² µ´»«®ò Ü» ¹»«® ·- «·¬¾«²¼·¹ô ®·¶µô ¦±»¬ »² ®±³·¹ô ³»¬ ª»»´ ¹»½±²º·¶¬ º®«·¬ò Ü» -³¿¿µ ·- ª±´¦±»¬ô ©¿®³ô ®·¶µô ®±²¼ô ³»¬ ª»»´ º®«·¬ »² ®±¦·¶²»² ·»¬- µ¿®¿³»´ô ½»¼»® »² ª¿²·´´»ò Ü» ´¿²¹» ¿º¼®±²µ ·- ·²¬»²-ô ¦¿½¸¬ô ³»¬ ª»»´ º®«·¬ »² ¦±»¬¸»·¼ò
Ê»®µ±°»® ײº±®³¿¬·»
Õ´¿²¬ ®»½»²-·»-æÛ® ¦·¶² ²±¹ ¹»»² ®»½»²-·»- ¹»-½¸®»ª»² ª±±® ¼·¬ °®±¼«½¬ò Ù»´·»ª» « ¿¿² ¬» ³»´¼»² ±³ »»² ®»½»²-·» ¬» -½¸®·¶ª»²ò
ݱ°§®·¹¸¬ wîðïî ó É»¾©·²µ»´ ©·¶²µ»²²·- ó ¸¬¬°æññ©©©ò©·¶²µ»²²·-ò¾»
п¹·²¿ ï ª¿² ï
Tawny With Age Indication 20 Years Old Tawny VINIFICATION The tawnies are aged in small old oak casks (550 l) in the cellars at Vila Nova de Gaia, over many years. The balanced marriage of the different characteristics and diverse ages is the art of the Niepoort master blender JosŽ Nogueira.
TASTING NOTES Brick red/brown appearance interspersed with Orange hues with good depth of colour. Fabulous aromas of crystalized fruit and dried apricots which come through on the palate along with a smooth well integrated nutty alcoholic character on the finish.
TECHNICAL INFORMATION PRODUCER Niepoort (Vinhos) S.A.
REGION Douro
VINEYARDS Vinha da Pisca, Vale do Pinh‹o e Ferr‹o
SOIL TYPE Schist
AVERAGE VINE AGE Over 60 years
GRAPE VARIETIES Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinto C‹o, Tinta Francisca, Tinta Amarela, Sous‹o,
Tinta Roriz VINES PER HA 6000 AGEING Small old oak casks
HARVEST METHOD Hand-picked RESIDUAL SUGAR 110
FERMENTATION Lagares/Foot Treading
ALCOHOL 20.5
BAUMƒ 3.9
TOTAL ACIDITY 4.35
