Paspoort: Australië Naam: Australië Leeftijd: geleerden denken dat Australië sinds ongeveer 250 miljoen jaar een apart eiland is. Ongeveer 40.000 jaar geleden kwamen de eerste mensen er wonen. In de 16e eeuw werd het 'ontdekt' door Portugese koopvaardijschepen Oppervlakte: 7.682.300 vierkante kilometer. Hoogste plek: Mount Kosciusko is 2228 meter hoog. Australië is daarmee het platste werelddeel. Bevolking: 19.5 miljoen inwoners, waarvan 95,5% Europees, 4% Aziatisch en 1,5% Aboriginals Taal: er wordt voornamelijk Engels gesproken. De Aboriginals hebben een eigen taal. Geloof: 75% Christen, 1% Moslim, 1% Boeddhist, 0.5% Joods Geld: Australische dollar
Op de Australische vlag staat het Zuiderkruis. Dat is een sterrenbeeld dat je alleen aan de andere kant van de wereld kunt zien.
Aboriginals De allereerste bewoners van Australië heten Aboriginals. Zij kwamen meer dan 40.000 jaar geleden van Indonesië naar Australië om daar te leven. De Aboriginal samenleving heeft waarschijnlijk de langste geschiedenis van de wereld. Australië was toen nog vruchtbaar. Maar het droogde uit in de IJstijd. Vanaf dat moment leefden de Aboriginals voornamelijk langs de kust, waar genoeg water was. In al die tijd bleef hun cultuur vrijwel hetzelfde.
Een Aboriginal Rond 1770 claimde Captain James Cook Australië voor de Engelsen. Engeland stuurden vooral gevangenen naar het eiland, omdat de gevangenissen in Engeland vol waren. Rond 1850 kwamen er avonturiers, vooral Europeanen, naar Australië. Zij hadden gehoord dat je er goud kon vinden. En langzaamaan werd de cultuur van de Aboriginals verwoest. Ze werden van hun land gezet of vermoord door de Engelsen. Tot 1850 waren er nog best veel Aboriginals in leven. Maar na 1870 werd het steeds minder. In 1950 waren er nog maar een paar stammen te vinden in noord en centraal Australië. Tegenwoordig
wonen er nog wel Aboriginals in Australië. Maar dat is maar 1,5 procent van de totale bevolking.
Goud! Na de ontdekking van Australië in de 16e eeuw, kwamen er veel meer mensen naar Australië. Maar het werd er pas echt druk toen er in 1850 goud werd gevonden. Veel mensen dachten dat ze er rijk konden worden. Ze trokken vanuit Europa naar Australië. Helaas jaagden zij ook de Aboriginals van hun land, zodat ze rustig naar goud konden zoeken. Veel mensen zijn inderdaad heel rijk geworden in Australië. En nog steeds zijn er goudzoekers te vinden.
De vondst van goud trekt duizenden avonturiers aan.
Na de Tweede Wereldoorlog Na de Tweede Wereldoorlog, zo rond 1945, kwamen er veel Europeanen naar Australië. Zij hoopten dat het daar beter was, dan in het platgegooide Europa. Door al die immigranten zijn er nu nog steeds veel verschillende culturen te vinden in Australië. Grieken, Turken, Italianen, Joegoslaven, Libanezen en natuurlijk ook Nederlanders. Het is dus helemaal niet raar als je in Australië iemand tegenkomt die gewoon Jan Jansen heet.
Kunst, sport en artiesten Uit zo'n groot land als Australië komt natuurlijk heel veel moois. De Aboriginals maakten er 30.000 jaar geleden prachtige tekeningen in de rotsen. En nog steeds kun je die bewonderen. Bijvoorbeeld bij Ayers Rock. Tegenwoordig zijn Australiërs goed in sport. Vooral rugby, cricket, zwemmen en fietsen doen ze erg graag. Misschien heb je wel eens gehoord van de beroemde zwemmer Ian Thorpe? Deze Australische zwemmer zwemt soms zelfs harder dan onze eigen Pieter van den Hoogenband! Ook komen er bekende artiesten uit Australië. Iedereen kent natuurlijk Kylie Minogue. Zij is de superster van Australië. Maar ook de actrice Nicole Kidman, die getrouwd was met Tom Cruise, en de acteur Mel Gibson zijn Australiërs.
Kylie Minogue
Dieren In Australië vind je heel veel verschillende soorten natuur. En in ieder gebied leven weer andere dieren. De belangrijkste soorten zetten we hier voor je op een rijtje:
* Kangoeroe: Er zijn maar liefst 45 soorten kangoeroes. De grootste is de rode kangoeroe. Het mannetje kan 2,5 meter lang worden en 2 meter hoog. De kangoeroe is een buideldier. Na een paar weken wordt het jong geboren en kruipt de buidel in. De kangoeroemoeder draagt zijn jongen vervolgens 9 maanden rond. Daarna springt het beestje uit de buidel en hupt de wijde wereld in. Er zijn heel veel kangoeroes in Australië. De boeren zien de dieren als een plaag. Want ze grazen hun weilanden leeg. Vandaar dat er op kangoeroes geschoten mag worden. Zielig hè? Ook verongelukken veel kangoeroes in het verkeer. Vooral 's morgens vroeg en tegen de ochtend gaan de dieren op pad. En dan steken ze wel eens een weg over. Dus als je ooit in Australië rondrijdt, let dan goed op.
Kangoeroe * Koala: Dit lijkt net een knuffelbeertje. De koala die leeft van bladeren van de eucalyptusboom. De naam koala betekent in de Aboriginal taal: geen water. Ze krijgen genoeg vocht binnen uit het eten van de bladeren. Toch drinken ze ook wel gewoon water. De koala's worden beschermd en komen voor aan de oostkust. De kans dat je er eentje tegenkomt is klein. Het zijn namelijk nachtdieren.
De koala is géén beer. * Dingo: Dit dier wordt ook wel de 'wilde hond van Australië' genoemd. Hij blaft niet, maar huilt als een wolf. Een dingo eet konijnen, ratten, muizen en kangoeroes en soms ook een schaap. Daarom hebben de boeren het 'dingofence' gebouwd ('fence' betekent hek). Dat hek beschermt hun schapen. Soms worden er ook dingo's doodgeschoten, anders komen er te veel.
Vergis je niet: dingo's zijn géén lieve hondjes! * Slangen: In Australië leven heel erg veel slangen. Gelukkig is het land groot zodat ze plek genoeg hebben om weg te kruipen. Je zult er dus weinig van merken. Slangen die je zeker niet wilt ontmoeten, zijn de taipanslang en de tijgerslang. De laatste valt mensen aan en zijn gif is dodelijk. Ga je een keer naar Australië, steek dan niet je hand in een gat. En kijk uit waar je loopt als je in de bossen terechtkomt! * Spinnen: Er komen nogal wat vervelende spinnen voor in Australië. Vooral de redback-spin en de funnelwebspin zijn erg giftig. Ook de harige huntsman is giftig. Die kun je maar beter uit de weg gaan. * Walvishaai: De walvishaai is de grootste van de haaienfamilie. Deze haai weegt 40.000 kilo en kan 18 meter lang worden!. De walvishaai is niet gevaarlijk voor mensen en eet alleen plankton en kleine visjes.
Walvishaai * Roggen: Roggen lijken een beetje op zwevende pannenkoeken, Ze kunnen wel 6 meter in doorsnee worden. Maar wees niet bang: het zijn vriendelijke beesten. Je kunt ze zelfs aanraken als ze langszweven. * Vogelbekdier: Een zoogdier dat eieren legt en een eendensnavel heeft. Toen het vogelbekdier voor het eerst werd beschreven, dachten geleerden hier dat het een grap was. Maar in Australië leeft dit bijzondere beestje écht.
Vogelbekdier
Vakantieland Australië is een favoriet vakantieland, ook al ligt het heel ver van Europa. Je moet er een hele tijd voor in het vliegtuig zitten. Vaak meer dan 24 uur, een hele dag en een nacht dus! Maar dan kom je ook wel in een fantastisch land terecht. Veel jongeren vertrekken na hun studie naar Australië. Met alleen maar een rugzak en een boek over het land. Dat noemen we 'backpacken'. Dat komt van het woord 'backpack' dat 'rugzak' betekent in het Engels. Vaak blijven die backpackers maandenlang in Australië. Zij trekken rond door te liften. Ook rijden er speciale bussen van de ene naar de andere plaats. Vaak slapen ze in 'hostels'. Dat zijn jeugdherbergen. Die heb je in Australië echt overal. Ook huren veel mensen een camper om door Australië te reizen. Dat is makkelijk, want dan heb je altijd je vakantiehuis bij je. Er zijn veel campings te vinden waar je met je camper kunt kamperen.
Typisch Australisch Heb je wel eens gehoord van een didgeridoo (spreek uit als: dit-sje-rie-doe)? Het is een typisch Australisch muziekinstrument. Een didgeridoo is een uitgeholde tak van een eucalyptusboom. Die tak is uitgehold doordat er termieten in hebben gewoond. Zij vreten de binnenkant van de tak leeg, maar laten de buitenkant heel. Als zo'n tak van binnen helemaal hol is, kun je hem afkappen. Wanneer je hem schoonmaakt vanbinnen, heb je een didgeridoo. Door op een speciale manier in de tak te blazen hoor je een apart geluid. Typisch Australisch. Het is heel moeilijk om goed te kunnen spelen op een didgeridoo. Mensen die het graag willen moeten heel veel oefenen.
Een didgeridoo-speler Ook een boemerang is typisch Australisch. De boemerang werd door de Aboriginals gebruikt in de jacht en als wapen. Als je een boemerang gooit, komt ie vanzelf terug. Dit gebeurt niet bij alle boemerangs. De jachtboemerangs gaan alleen rechtdoor. De heel grote (van een meter lang) kunnen zelfs een grote kangoeroe doden. Je snapt wel waarom de Aboriginals deze grote boemerangs gebruikten in oorlogen. Gelukkig is de boemerang tegenwoordig meer een speeltje geworden!
Eten en drinken Australiërs houden van lekker eten. Maar toch bestaat er niet echt een typisch Australisch gerecht. Wel houden Australiërs erg veel van barbecuen! Als het maar een beetje mooi weer is, gaat direct de barbecue naar buiten! Australiërs eten tijdens zo'n barbecue bergen vlees. Ze zijn er gek op! In Nationale Parken en op campings staan barbecues die iedereen mag gebruiken. Lekker handig, want dan hoef je er zelf niet eentje mee te nemen. Australiërs houden ook van alcohol. Elke staat in Australië heeft zijn eigen merk bier. Zo heeft Queensland XXXX (Four-ex), Victoria haar eigen Victoria Bitter en New South Wales heeft Tooheys. Helaas hebben veel restaurants geen vergunning om alcohol te verkopen bij het eten. Vette pech voor de Australiërs. Maar ook daar hebben ze wat op gevonden. Je mag namelijk gewoon je eigen drank meenemen naar het restaurant. Slim hè, van die Australiërs!
Tijd van de Aboriginals Ongeveer 15000 jaar geleden komen de eerste mensen in Australië wonen. Ze komen in primitieve bootjes vanuit Zuidoost-Azië. Het zijn de voorouders van de Aboriginals.
De 'ontdekking' van Australië Aan het begin van de 16e eeuw zien Portugese koopvaardijschepen het land voor het eerst. In 1770 ontdekt Captain James Cook uit Engeland Australië. Hij vindt dat het bij Engeland hoort. Hij noemt het land New South Wales. In 1788 komt de eerste vloot met Engelsen naar Australië. Het zijn vooral Engelse gevangenen. Handig, want het land ligt ver weg en midden in de zee, dus ze kunnen niet makkelijk ontsnappen.
Goudzoekers In 1850 wordt het eerste goud ontdekt. Dat zorgt er voor dat er veel avonturiers naar Australië komen. Er komen geen Engelse gevangenen meer. In 1870, bijna honderd jaar nadat de eerste Engelsen aan land kwamen, zijn er bijna geen Aboriginal stammen meer. Ze zijn allemaal door de Engelsen verjaagd en vermoord. Er zijn nog maar een paar stammen in Noord- en Centraal-Australië. Rond 1875 komen er steeds meer mensen naar Australië om goud te zoeken. Inmiddels wonen er veel Europeanen, Chinezen en Amerikanen in het land.
Vrij! In 1901 wordt Australië eindelijk zelfstandig. Dat betekent dat ze niet meer bij Engeland horen. Er wordt een nieuwe hoofdstad gebouwd, Canberra. Na de Tweede Wereldoorlog trekken veel Europeanen naar Australië, op zoek naar een beter leven.
Nu Australië is nu een land met verschillende culturen die heel goed samengaan. Australiërs zijn gastvrij, sportief en relaxed.
Ligging en grootte Australië is een heel groot eiland. Het ligt aan de andere kant van de wereld. Eigenlijk lopen we met de voeten naar elkaar. Daarom noemen we Australiërs ook wel onze 'tegenvoeters'. Australië is 7.682.300 vierkante kilometer groot. Dat is wel 187 keer zo groot als Nederland! Terwijl er maar 19,5 miljoen mensen wonen. Niet zo veel meer dan bij ons. De Australiërs hebben dus lekker de ruimte. Als je van Nederland naar Australië wilt, moet je wel van vliegen houden. Want je zit ongeveer 24 uur, een hele dag en nacht, in het vliegtuig.
Canberra Canberra is de hoofdstad van Australië. Veel mensen denken dat Melbourne of Sydney de hoofdstad is. Dat is dus niet waar. Canberra ligt in het zuidoosten van Australië. Er wonen 300.000 mensen. Veel toeristen vinden dat er niet zoveel te beleven is in Canberra. Maar het ligt er gewoon aan waar je van houdt. Er is bijvoorbeeld een heel mooi meer. Dat heet Lake Burley Griffin. Dat meer is door mensen gemaakt. Het was er dus niet altijd. Rond het meer kun je mooie fietstochten maken. Bij Canberra zijn veel bossen te vinden. Je kunt er lekker wandelen. En als je genoeg hebt van de natuur, zit je zo weer in de stad. Want Canberra is niet zo groot. Ook kun je vanuit Canberra makkelijk bij Snowy Mountains komen, de besneeuwde bergen. Of aan de zuidkust, aan zee.
Canberra
Sydney Sydney is de bekendste stad van Australië. Ook een beetje vanwege het wereldberoemde Opera House. Dat is een groot wit gebouw met een heel apart dak! Misschien heb je het ooit op een plaatje gezien. Er wonen in Sydney wel vier miljoen mensen! Dat is bijna een kwart van alle Australiërs. Er wonen mensen van verschillende nationaliteiten. Je vindt er bijvoorbeeld Italianen, Vietnamezen, Chinezen, Turken en Grieken.
Sydney met het Opera House Sydney is gebouwd aan de rand van Port Jackson, een haven. Er is veel water en strand. En waar strand is, daar zijn surfers! Surfen is een van de populairste sporten in Sydney. Het bekendste strand waar dat gebeurt, heet Bondi Beach. 'Bondi' is een aboriginal woord, en betekent 'het geluid van golven die op de rotsen breken'. De mensen uit Sydney zijn heel sportief. Ze houden ook van zeilen, kanoën, duiken en zwemmen. En in de parken zie je veel mensen joggen en inline-skaten. Het is dan ook niet zo gek dat de Olympische Spelen in 2000 in Sydney werden gehouden. De perfecte plek voor zo'n supersportief festijn!
Bondi Beach
Brisbane De derde stad van Australië is Brisbane. Het is de hoofdstad van de provincie Queensland. Nog niet zo heel lang
geleden vond eigenlijk heel Australië het maar een 'boerendorp'. Maar dat liet Brisbane zich niet zomaar zeggen! In korte tijd veranderde het 'boerendorp' in een bruisend stadje. Zo was er in 1988 de Expo '88 te vinden. Dat is een bekende wereldtentoonstelling. Mensen die toen naar Brisbane kwamen, zagen dat het eigenlijk een heel leuke stad was. Met veel restaurantjes en leuke cafés. Ze hebben er een prachtig park langs de rivier.
Brisbane is geen boerendorp. Festivalstad Brisbane is de stad van de festivals. Elk jaar in augustus is er een filmfestival dat twaalf dagen duurt. In oktober is er een rockmuziekfestival. In april lach je je suf tijdens het comedy-festival. En het grootste kunstfestival van Brisbane is altijd midden september. Dus Brisbane saai? Dacht het niet! Je hoeft je tegenwoordig in Brisbane geen moment te vervelen.
Great Barrier Reef Mooiste duikstek Er gaan ieder jaar een heleboel duikers op vakantie naar Australië. Die willen maar één ding: duiken bij het Great Barrier Reef. Dit koraalrif ligt in de oceaan voor de kust van de provincie Queensland. Het is 2000 km lang en het mooiste rif ter wereld. In het noorden ligt het maar 5 km van het strand vandaan. In het zuiden zo'n 30 kilometer. Maar met een boot ben je er zo. Rond het rif liggen honderden eilandjes in zee. Daar kun je mooi op kamperen als een dagje duiken niet genoeg voor je is.
Het Great Barrier Reef van boven... Als je gaat duiken, gaat er een prachtige onderwaterwereld voor je open. Het water is er zó helder, dat je tot zestig meter diep kunt zien! Hou je niet van duiken? Dan vaar je gewoon mee met een boot die een bodem van glas heeft. Dan zie je toch alles. Het is zeker de moeite waard, want er leven wel meer dan 2000 verschillende soorten tropische vissen. Ook wonen er schildpadden, dolfijnen en walvissen. En haaien! Maar je hoeft niet bang te zijn. Er komen elke dag zoveel duikers, dat de haaien inmiddels aan de mensen gewend zijn. Ze komen soms zo dichtbij dat je ze kunt aanraken. Het blijven natuurlijk wel roofdieren, dus moet je toch oppassen. Maar tot nu
toe is er nog nooit een mens door een haai aangevallen bij het Great Barrier Reef.
...en van beneden. Helaas zijn er ook twee bedreigingen voor het rif. Zo is er een zeester die Crown of Thorns heet. Deze zeester beschadigt het rif door koraal op te eten. De tweede bedreiging is de mens. Want elke dag komen er wel duizenden duikers en snorkelaars, en dat is niet echt goed voor het rif. Gelukkig zijn er ook stukken van het Great Barrier Reef beschermd natuurgebied.
Noordoosten In zo'n groot land als Australië is natuurlijk heel veel te zien. Rond de stad Cairns, in het noordoosten, is veel te doen. Vandaar dat veel toeristen naar Cairns komen om van daar uit tripjes te maken. Bijvoorbeeld naar het mooie Great Barrier Reef, om te duiken of te snorkelen. Of naar Cape Tribulation. Dat is een groot park waar je alleen maar met een jeep kunt komen. Hier is het oudste regenwoud van de wereld. Maar pas op: lekker relaxt zwemmen lukt daar niet. Want in het water leven zoutwaterkrokodillen! Om ze te zien, moet je met een bootje gaan varen. Niet eruit vallen dus!
Australisch regenwoud In de zee bij Cairns moet je ook oppassen. In de regentijd zwemt daar een speciale kwal rond. Die heet de Box Jellyfish. Deze kwal heeft heel lange tentakels. Als zo'n lange sliert je raakt, kun je ernstig gewond raken. Er zijn zelfs mensen dood gegaan aan die verwondingen!
Pas op voor kwallen
Azië Australië ligt best dicht bij Indonesië. In sommige delen van het land zie je dat terug. Bijvoorbeeld in Darwin. Deze stad ligt in het noorden van Australië. Het ligt dichter bij Indonesië dan bij Sydney in Australië zelf. In Darwin vind je een beetje een Aziatisch sfeertje. Darwin ligt op een klein schiereiland en heeft prachtige exotische stranden. Het kijkt uit op een grote haven en over de Timor Zee. In het regenseizoen moet je er niet de zee in gaan. Daar kunnen dan dodelijke kwallen zwemmen. Als het kwallen-seizoen voorbij is en de zomertijd komt, vieren de inwoners van Darwin uitbundig feest! De stad Darwin heeft nogal wat rampen overleefd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd zij 64 keer gebombardeerd door de Japanners. En in 1974 raasde op kerstavond de cycloon Tracy over Darwin. Heel veel huizen werden verwoest. Deze cycloon heeft zo erg zijn sporen achter gelaten dat de bewoners nog steeds de jaren tellen in AT en BT. After Tracy (na Tracy) en Before Tracy (voor Tracy).
Rots in de woestijn Uluru is misschien wel het bekendste stuk steen ter wereld. Het is een rots van 3,6 kilometer lang en 348 meter hoog. Wat vooral bijzonder is aan deze enorme rots, is dat ie midden in een plat landschap ligt. Dat is namelijk woestijn. Australiërs denken dat de rots nog veel groter is en tweederde onder de grond ligt. Uluru werd in 1872 'ontdekt', en heet sindsdien ook wel 'Ayers Rock', naar een Australische politicus. Maar de Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië, kenden de rots al eeuwen en noemen hem Uluru. Je kunt om de rots heenlopen. Dat is een wandeling van wel tien kilometer! Je komt rotstekeningen en grotten tegen. Ook is er een aantal heilige Aboriginal plekken. Daar mag je niet komen. Als de zon ondergaat, veranderen de kleuren van de rots. Hij wordt dan steeds dieper rood en uiteindelijk grijs. Hoewel het altijd druk is bij Uluru, blijft die verkleuring toch een heel speciaal moment. Het beklimmen van de rots kan wel, maar is heel moeilijk. Er zijn wel eens toeristen naar beneden gevallen. De Aboriginals zijn sowieso niet blij dat mensen de rots beklimmen. De rots is voor hen heilig.
Uluru
