Noodhulp onder Protest
Op 14 oktober 2006 organiseert
Noodhulp onder Protest Opendeurdag op 5 locaties in het Antwerpse. We lanceren tevens de brochure “ Noodhulp onder Protest, acht getuigenissen van mensen in nood” met cijfergegevens over de factoren die mensen de armoede in jagen, en de website www.noodhulponderprotest.be Wat is Noodhulp onder Protest? Noodhulp onder Protest, ontstaan in 1994, is een ontmoetingsforum voor noodhulpverlenende organisaties1 in het Antwerpse. Ons uitgangspunt: Armoede is een onrecht.Toch blijven honderden noodhulpverlenende initiatieven in het Vlaamse land dweilen met de kraan open. Met het Platform Noodhulp onder Protest willen we niet lijdzaam toezien. We willen samen met de slachtoffers een proteststem laten horen. Het kan niet dat in één van de meest welvarende regio’s op aarde mensen gedoemd zijn om afhankelijk te zijn van noodhulp. Elke mens heeft recht op een menswaardig bestaan. Wil dit grondrecht effectief gewaarborgd zijn, dan zullen we moeten werken aan de wortels van de marginalisering. Noodhulp onder Protest ijvert voor maatregelen die er voor zorgen dat mensen effectief deel kunnen nemen aan onze samenleving. Opendeurdag Op 14 oktober kunnen mensen van 14 tot 17u kennismaken met tal van noodhulpverlenende initiatieven in het Antwerpse. Een soort open bedrijvendag voor iedereen die meer wenst te weten over het hoe en waarom van noodhulp. Je kan terecht in : Onthaal St.-Antonius, Paardenmarkt 109, 2000 Antwerpen Filet Divers, Rolwagenstraat 49, 2018 Antwerpen ’t Vlot, Lange Beeldekensstraat 20, 2060 Antwerpen Welzijnsschakel Hoboken, Broydenborglaan 2, 2660 Hoboken De Loodsen, St.-Jacobsmarkt 43, 2000 Antwerpen Op deze laatste locatie zijn tevens aanwezig : • Teledienst • Zenith • Sociale Kruidenier Antwerpen-Kiel • Wederzijds Hulpbetoon Kristus Koning • Welzijnsschakel Borgerhout • Protestants Sociaal Centrum • Raad en daad • Payoke-Koffieproject
1
Lijst van aangesloten leden vindt u in bijlage 4
Tijdens de opendeurdag kunt u op de verschillende locaties terecht en zullen mensen u te woord staan : • coördinatoren van de werkingen • Vrijwilligers • Mogelijks ook mensen die zelf regelmatig voedselhulp ontvangen en die hierover wensen te getuigen. Uiteraard vindt u in de Brochure de getuigenissen en kunt u ook hieruit putten. Brochure met getuigenissen Wekelijks doen duizenden mensen met weinig of geen inkomen beroep op tal van noodhulpverlenende organisaties. Tonnen voeding, kleding, meubels en dergelijke worden zo verdeeld aan mensen in nood. Honderden vrijwilligers proberen in het Vlaamse land op die manier een hart onder riem te steken van mensen die de armoede zijn ingezogen. Noodhulp onder Protest lanceert een brochure die ingaat op de vraag: Hoe komt het dat in één van de rijkste regio’s van deze wereld mensen nog nood hebben aan voedselhulp? Er werden 8 thema’s afgebakend, evenveel invalshoeken die het veelkoppig monster dat armoede heet, belichten. We vonden mensen bereid om vanuit deze uiteenlopende ‘toegangspoorten’ tot armoede te getuigen. Zo worden 8 verhalen verteld van mensen die in de problemen geraakten omwille van hun alleenstaand ouderschap, hun schulden, hun verslaving, hun onwettig verblijf of omwille van ziekte, thuisloosheid, ex-gevangenschap of generatiearmoede. Acht verhalen die naar de keel grijpen. Daarnaast komen ook mensen aan het woord die zich wekelijks vrijwillig inzetten in tal van verenigingen en initiatieven,. De verhalen worden aangevuld met, per thema, een omschrijving, cijfers, oorzaken en beleidsaanbevelingen. Want noodhulp alleen kan nooit volstaan. We willen protest aantekenen tegen een samenleving die noodhulp nodig maakt. Armoede vraagt om structurele maatregelen en een volgehouden inzet van alle geledingen van de samenleving om mee het tij te doen keren. Website De opendeurdag en de uitgave van de brochure gaan tevens gepaard met de lancering van de website www.noodhulponderprotest.be Het Platform Noodhulp onder Protest ambieert een ontmoetingsforum te worden voor noodhulpverlenende organisaties, in Antwerpen en erbuiten. Gegroeid vanuit een Antwerpse context willen we alle initiatieven in Vlaanderen, die actief zijn op vlak van noodhulp, uitnodigen om zich kenbaar te maken. Op die manier hopen we in de toekomst vanuit het Platform Noodhulp onder Protest nog sterkere signalen te geven vanuit Vlaanderen. Voor contact/interviews/info : Yves Bocklandt 0486/849349
[email protected]
Bijlage 1 : cover Brochure Bijlage 2 : Affiche Opendeurdag Bijlage 3: visie van het Platform Bijlage 4 : Huidige Platform leden.
Bijlage 1
Bijlage 2
Bijlage 3 Visie van het Platform Noodhulp onder Protest Structurele hulp versus noodhulp? Structurele hulp werkt aan de oorzaken en zet structuren op om armoede en uitsluiting te voorkomen en te bestrijden. Noodhulp lenigt acute noden in concrete situaties en kan dus verschillende vormen aannemen. Noodhulp reageert in de eerste plaats op de gevolgen. Beiden werken aanvullend. Noodhulp kan niet zonder structurele hulp. Structurele hulp kan echter wel zonder noodhulp. Voor wie? Noodhulpverlenende organisaties geven hulp aan mensen die niet beschikken over een inkomen dat toereikend genoeg is om op een menswaardige manier van te leven. Vaak gaat het om mensen die na betaling van hun vaste kosten (huishuur, energie, ed.) niet meer overhouden dan 150€ leefgeld in de maand (voor een alleenstaande). De noodhulp (voeding, kleding, warme maaltijden, tweedehands gerief, enz) wordt aan iedereen gegeven zonder onderscheidt van ras, nationaliteit, leeftijd, religie, ed. Mensen worden meestal doorverwezen via één of andere sociale dienst uit de regio. Doelstelling De noodhulp is bedoeld als concrete onmiddellijke materiele ondersteuning en fungeert als contactmiddel. Samen met de kansarmen willen we zoeken naar constructieve oplossingen voor hun maatschappelijke situatie. De initiatieven trachten hun hulp op elkaar af te stemmen en de inhoud van hun hulp zo optimaal mogelijk te maken. Zo willen we ook werken aan andere vormen van voedselbedeling. Het platform wil echter alert blijven dat de hulp geen ‘vaste waarde’ wordt. We willen de situatie van de doelgroep duidelijk maken aan de samenleving en zijn verantwoordelijken zodat structurele maatregelen kunnen genomen worden om mensen uit de armoedespiraal te halen. Noodhulpverlenende initiatieven hebben vooral aandacht voor ontmoeting. Mensen worden op een respectvolle manier geholpen met aandacht voor hun rechten. Armen zijn hulpbehoevend. Zij worden in een positie gezet waardoor ze als hulpvrager beroep moeten doen op allerlei initiatieven. De werkingen binnen het platform willen zich bewust zijn van deze afhankelijkheid. Menswaardige noodhulp zal dan ook rekening houden met deze machtsfactor : Mensen aanspreken op hun mogelijkheden, hen mee betrekken in de werking, plaatsen voor onthaal- en ontmoeting creëren, enz. Ook de formule van de sociale kruidenier sluit hierop aan : mensen kunnen zelf hun voedselpakket samenstellen. Noodhulp wil ook geen apart circuit worden. Er wordt doorverwezen naar bestaande structurele hulp. De uiteindelijke bedoeling moet zijn op noodhulp overbodig te maken.
Geen kruimels maar rechten Steeds meer mensen moeten beroep doen op noodhulpverlenende organisaties. De oorzaken hiervoor zijn velerlei. Via allerlei wegen worden mensen de armoede ingezogen. Noodhulp kan hierop nooit een duurzaam antwoord formuleren. Hiervoor zijn structurele maatregelen noodzakelijk. Het Platform Noodhulp onder Protest heeft dan ook een rechtenbenadering : Alle mensen hebben recht op een menswaardig bestaan. Armoede is een onrecht. Noodhulp zijn kruimels. Mensen hebben nood aan rechten. In die zin zien we ook een aantal gevaren in een steeds groeiend noodhulpcircuit : De indruk kan ontstaan dat een structurele aanpak de armoede nooit volledig kan oplossen. Het geloof in de echte oplosbaarheid dreigt op die manier verloren te gaan. Een groeiend noodhulpcircuit kan de fundamentele armoedebestrijding in de weg staan. Noodhulp kan niet het enig antwoord zijn omdat hiermee geen recht wordt gedaan en de oorzaken van de armoede niet worden weggenomen. Kruimels kunnen geen rechten vervangen. Daarom is structureel gericht werken even onontbeerlijk en met het oog op de toekomst zelfs een belangrijker model. Noodhulp zonder protest kan daarom een alibi zijn om maatschappelijke structuren niet te bevragen of disfuncties te bestrijden. Noodhulp zonder protest geeft ook verkeerdelijk de idee dat het ons, als maatschappelijk geëngageerde mensen, vrijpleit om onze eigen levenshouding aan te passen. Noodhulpcircuits zijn vaak geïsoleerde netwerken die weinig met elkaar samenwerken en een meer fundamentele armoedebestrijding en preventieve aanpak van de armoede in de weg staan. De opgang van de noodhulp hangt ook vaak samen met een economische lobby die op deze wijze hun voedseloverschotten proberen weg te werken. Menswaardige noodhulp Het platform wil werken aan het geven van menswaardige noodhulp. Dit willen we bekomen door te vertrekken vanuit de leefwereld van de hulpbehoevende, vanuit respect, vanuit een mensenrechtenstandpunt. De hulp is in principe tijdelijk en persoonsgericht. De initiatieven staan in overleg met het welzijnswerk, projecten van armoedebestrijding of met gelijkaardige initiatieven. Er is overleg met een bredere werking waarbij de betrokkene wordt doorverwezen. Er is een minimale registratie met respect voor privacy en levensbeschouwing. De hulpvrager wordt betrokken in de werking en doet een appèl op zijn zelfredzaamheid. Er worden correcte goederen aangeboden. Er wordt informatie en advies gegeven. Er is ruimte voor individuele begeleiding en het vormen van een sociaal netwerk wordt gestimuleerd.
Bijlage 4 Het Platform Historiek Sinds 1994 zijn heel wat vrijwilligersinitiatieven, die meestal opgericht waren om mensen die vereenzaamd zijn of geconfronteerd worden met armoede, een steun te bieden, (opnieuw) begonnen met het geven van voedselpakketten. Zij deden dit niet omdat ze het een goede vorm van armoedebestrijding vonden, maar wel als een noodzakelijk kwaad. Daarom werd het ontmoetingsforum, dat door de Loodsen samengeroepen werd, al vrij vlug opgedoopt tot ‘Platform Noodhulp onder Protest’. Sindsdien zijn er heel wat ontmoetingsavonden, middagen, studiemomenten, ed. gevolgd, waarin ook de hulpvragers hun stem hebben. Er werd gewerkt aan de uitbouw van een gezamenlijke registratie, betere afstemming met de werkingen van het OCMW, de voedselbanken en de Stad Antwerpen. Het platform groeide in aantal deelnemers en visie. Huidige werking Het platform komt 3 maandelijks bijeen en wisselt ervaringen uit. In het voorbije jaar werd er gewerkt aan het uitbrengen van een brochure. Tevens werden de schouders gezet onder de uitbouw van initiatieven volgens het systeem van de Sociale Kruidenier. Hierbij wordt de traditionele voedselbedeling vervangen door de uitbating van een winkel waar mensen hun eigen voedselpakket kunnen samenstellen. Vrijwilligers Alle initiatieven werken met vrijwilligers die zich wekelijks inzetten. Ze vormen een geëngageerde ploeg waar iedereen zich inzet volgens eigen mogelijkheden : het ophalen van voeding, het verzorgen van het onthaal, het bereiden van maaltijden, het uitdelen van voedselpakketten, administratie, enz. Wie zin heeft om mee de schouders hieronder te zetten kan steeds contact opnemen met het platform. Leden van het platform Noodhulpverlenende initiatieven die deel uitmaken van het platform : St-Vincentiusvereniging Zurenborg (Filomenastraat 2018 Antwerpen) Filet Divers (Rolwagenstraat, 49 2018 Antwerpen) Welzijnschakel-Hoboken (Grasmuslaan, 39 2660 Hoboken) C-Dienst (Kattenberg 99, 2140 Borgerhout) Onthaal Sint-Antonius (Paardenmarkt, 109 2060 Antwerpen) Welzijnschakel-Borgerhout (Zonstraat, 96 Borgerhout) Sociale Dienst Bond zonder Naam (Rolwagenstraat, 49 2018 Antwerpen) Sociale Kruidenier Kiel SOS Hulp aan mensen in Nood (Leeuwlandstraat, 129 2100 Deurne) Payoke (Leguit, 4 Antwerpen) Tele-dienst (Nerviersstraat, 7 Antwerpen) Wederzijdshulpbetoon Kristus Koning (L. Strausstraat, 3 2020 Antwerpen) Protestants Sociaal Centrum – Open Huis(L. Stuivenbergstraat Antwerpen) Kamiano (Kammenstraat Antwerpen) ’t Vlot ( Food for Life Zenith Raad en daad (Provinciestraat, 108A 2018 Antwerpen) Buurtwerk Rozemaai (Groot Hagelkruis 216 2030 Antwerpen)
Organisaties die mee het platform dragen : De Loodsen (St Jacobsmarkt, 43 2000 Antwerpen) De Stedelijke Armoedecel Welzijnsschakels (Pastorijstraat, 37 Antwerpen) Welzijnszorg (Pastorijstraat, 37 Antwerpen) Bond zonder Naam (St-Jacobsmarkt, 39 2000 Antwerpen) CAW De Mare Merksem (Laaglandstr, 49 2170 Merksem) Straathoekwerk (Borgerhoutsestraat, 28 2018 Antwerpen) Inloopteam Pothoek (Pothoekstraat, 112 2060 Antwerpen)
Meer info op www.noodhulponderprotest.be Contact : Yves Bocklandt 0486/849.349 Noodhulp onder Protest P/a St.-Jacobsmarkt, 43 2000 Antwerpen 03/234.05.11
[email protected]