Postadres: Oostsingel 6
Opvangadres: Linnaeuspad 5
2612HB Delft
Delft
DE
PENNEVEER
_________________________________________________________ No: 42
21e jaargang,
Najaar 2013
Onze doelstellingen zijn:
De verzorging van uit het wild afkomstige dieren op een zodanige manier dat hun terugkeer in de natuur mogelijk en verantwoord is. Het publiek voorlichten over het belang van een verantwoorde omgang met de natuur en het milieu.
De Vogel- en Egelopvang Delft en omstreken is onafhankelijk en daardoor geheel op zichzelf aangewezen Door die onafhankelijkheid behouden wij onze identiteit, waardoor wij goed aan onze doelstellingen kunnen vasthouden. Wij beschikken over een heel netwerk van goede contacten en relaties waar wij zo nodig gebruik van kunnen maken (o.a. Vogelbescherming Nederland te Zeist, de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren en hun afdelingen, alle vogel- en egelasielen in Nederland en specialisten voor de verzorging van bijzondere diersoorten). Wij ontvangen geen subsidies en onze exploitatie drijft geheel op uw donaties en giften. U kunt onze stichting ook steunen in de vorm van nalatenschappen en legaten. Onze stichting is door de Belastingdienst aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
COLOFON De Vogel- en Egelopvang Delft e.o. is ingeschreven bij de K.v.K. Delft als Stichting Vogelasiel Delft, nr: 41145885 Postadres: Oostsingel 6, 2612 HB, Delft Opvangadres: Linnaeuspad 5, Delft (zijstraat Korftlaan) Telefoon: (015) 2157838, b.g.g. (015) 2142852 of 06-12251768 Bank: ING, rekeningnummer 2703840 www.vogelopvangdelft.nl –
[email protected] Het bestuur van de stichting: Voorzitter: W. de la Rambelje-Mergler 015-2142852 Penningmeester: A. Hess Secretaris: M. de Vreede Lid (HR zaken): W. van Vianen Lid (fondswerving): A.W.C. Hulsbergen-van den Berg Lid: N. Hakvoort-van Vuuren Lid: L. Mergler De redactie van dit blad: A. Hulsbergen & W. de la Rambelje Redactieadres: Oostsingel 6, 2612 HB Delft
INHOUDSOPGAVE
4
Van de voorzitter
10
Kauwen in de opvang
13
Donateurs gezocht
14
Even voorstellen: Debbie Jung
15
Kiezel werpende kraaien
18
Bezoek aan de opvang
22
Werk 5x mee
23
Bouwen en verbouwen
25
Advertenties
Onze Openingstijden: Wij zijn iedere dag, ook op zaterdag en zondag, vanaf 8:00 uur `s morgens open. We sluiten om 20:00 uur, behalve in de zomermaanden wanneer afhankelijk van de drukte verlengde openingstijden gelden. Voor het brengen van dieren in de avonduren en spoedgevallen ’s nachts bel om te horen op welk adres u terecht kunt! tel. nr.: 015-2157838, b.g.g. 015-2142852 of 06-12251768 Is er tussendoor onverwachts een vrijwilliger korte tijd afwezig dan staan er altijd opvangbakken klaar voor uw gevonden dier. De acceptgiro, voor onze vaste donateurs, geeft de mogelijkheid de jaarlijkse bijdrage te spreiden. Wij hanteren geen minimumbedrag. Iedere bijdrage, ook een éénmalige gift is van harte welkom! Mocht u via internet (telebankieren) geld doneren, wilt u dan uw postcode en huisnummer als kenmerk vermelden! Wij danken iedereen die ons steunt uit de grond van ons hart.
Van de voorzitter Geachte donateur en andere belangstellenden, Normaal begin ik mijn najaarsstukje met de opmerking dat de zomer voorbij is en dat dat de nodige drukte in onze opvang gaf. Daarna vertel ik zo het een en ander wat er is voorgevallen en dat we blij zijn dat we, mede namens u, alweer zoveel dieren veilig de natuur in hebben kunnen helpen. En ook in 2013 is dit zeker het geval geweest. Maar als ik nu terugkijk naar die periode, zie ik ook dat het doorspekt is met bruisende nieuwe activiteiten die bij hebben gedragen tot een nog stabielere opvangorganisatie met een nog betere toekomst. We hebben behalve het zo goed mogelijk verzorgen van de ons toevertrouwde dieren ook veel contacten kunnen leggen met organisaties buiten onze opvang die wat voor de opvang kunnen betekenen. Financiële partners Nederlandse Stichting voor Hulp aan Dieren (N.S.H.D.): Deze stichting zet zich in om financiële ondersteuning te geven aan organisaties die als doel hebben dieren te helpen. Zij hebben besloten om ons maandelijks te gaan ondersteunen met een vaste bijdrage, fantastisch! Hun financiële ondersteuning mogen we gebruiken om een stukje van de kosten voor de steeds terugkerende uitgaven voor de verzorging van de dieren (voer, water, elektriciteit, gas, en dergelijke) te dekken. Op verzoek van de N.S.H.D. hebben we ons ook extern laten doorlichten en het Keurmerk Goed Besteed (KGB) toegekend gekregen. Stichting Menodi: Menodi is een afkorting voor medische noodhulp aan dieren. Ook deze stichting gaat ons ondersteunen met een maandelijkse bijdrage die we zullen gebruiken om een deel van de medicijnkosten mee te betalen. We zijn heel blij met deze steun! Stichting Dierenlot: Deze stichting zamelt via lotenverkoop en op andere manieren geld in om dierenambulances en dierenopvangen financieel te steunen. Deze stichting heeft ons in het verleden al vaker ondersteund bij bouwprojecten. In 2013 hebben ze ook bijgedragen in de exploitatiekosten via de donatieverdubbelaar en een gift van 500 euro op de beneficiantendag. 4
Ondernemers In oktober 2013 zijn we lid geworden van Bedrijf en Samenleving Delft. Deze stichting verbindt bedrijven die iets voor de samenleving willen betekenen met maatschappelijke organisaties die ondersteuning kunnen gebruiken bij het realiseren van hun doelen. Binnen dit kader hebben we in oktober bij de Gamma mogen staan met een informatiestand en hebben als tegenprestatie een partytent en tafels voor onze Open Dag gekregen. We hopen op nog veel meer van deze samenwerkingen in de toekomst. We zijn ook lid geworden van de ondernemersvereniging Delftse Hout. Via deze vereniging kunnen we meebeslissen over het uitgeven van de bijdrage uit het Ondernemersfonds Delft voor het Delftse Hout gebied. Verder zijn we afgelopen periode gestart met het plaatsen van giftenpotten en folders bij dierenwinkels en tuincentra. Als u nog een plek weet waar onze pot en folders ook zouden kunnen staan, laat het ons weten. Deze actie heeft ook fijne reacties opgeleverd. Zo heeft dierenspeciaalzaak Paws and Claws uit de Elzenlaan in Delft ons al twee keer van een grote hoeveelheid voer voor de egels voorzien: Bedankt Jelle! Ook hebben we bij Intratuin Pijnacker en bij Rodenburg Life & Garden met een informatiestand mogen staan om over ons werk te vertellen. Kringloopwinkel de Wisselbeker uit Nootdorp heeft ons een gift van € 1.000 geschonken, te besteden aan huisvestingsprojecten binnen de opvang. Hier zijn we heel erg blij mee. Een jubileumcadeau Soms koppelen mensen een speciale gelegenheid aan een gift aan onze opvang. Dat vinden we altijd bijzonder en fijn. Afgelopen jaar hebben we bijvoorbeeld van de heer W.G.Th. van den Berg een gift van € 345 mogen ontvangen. Hij heeft zijn werkgever gevraagd om geen receptie voor zijn pensionering te organiseren, maar in plaats daarvan het bedrag aan onze stichting te schenken. Hartelijk dank! Facebook en Twitter Sinds een paar maanden begeef ik me ook op het gebied van de social media. Op Facebook en Twitter plaats ik namens de opvang berichtjes over bijzondere dieren en nieuwtjes op bestuursgebied. Wie dat leuk vindt, is van harte welkom om deze berichten te “liken” en te volgen. 5
Een nieuw vergaderhok In de vorige Penneveer hebt u al kunnen lezen dat we sinds begin dit jaar over een nieuwe pauzeruimte beschikken, gebouwd door aannemer Rijgersberg. De ruimte hebben we verder ingericht met kasten en kapstokhaken. Ook is een tegeltje geplaatst ter herinnering aan het feit dat de ruimte mogelijk gemaakt is dankzij een grote gift van de Stichting van Klooster. Behalve als fijne rustplek voor de medewerkers en vrijwilligers is dit ook een uitstekend vergaderhok gebleken. Er hebben al menig gesprekken met mensen plaatsgevonden die interesse hadden in vrijwilligerswerk bij ons. Ook andere relaties, zoals bv. Carla van Viegen, fractievoorzitter namens de Partij van de Dieren bij de Provincie Zuid-Holland, en Marcia van Es, beleidsmedewerker bij de Gemeente Delft, hebben we afgelopen periode in deze ruimte mogen ontvangen. Het zit lekker rustig en geeft tegelijk een mooie inkijk in een deel van de buitenverblijven.
6
Open Dag Op zaterdag 12 oktober hebben we onze feestelijke Open Dag georganiseerd. Het was prachtig weer en de opkomst was groot. We hebben niet geteld, maar er zijn zeker 300 mensen langs geweest. Iedereen kon rond kijken in de opvang zelf, waarbij onze vrijwilligers uitleg gaven over de dieren en onze werkwijze. Buiten was er ook van alles te beleven. Mensen konden versgebakken pannenkoeken eten, er waren prachtige cupcakes met het logo van onze opvang erop en nog een heleboel andere lekkere dingen te eten en te drinken. Voor de kinderen was er een kleurwedstrijd georganiseerd en kon er naar hartenlust geknutseld en geverfd worden. Voor de volwassenen was er een dierenquiz met pittige vragen. De prijzen zijn inmiddels opgehaald door iedereen. Bij de informatiekraam was voor het eerst de mogelijkheid ter plekke één van de egels uit de opvang financieel te adopteren. Er zijn maar liefst 18 egels financieel geadopteerd op de Open Dag. Mocht u dit ook leuk lijken, het kan nog steeds en met ruim 30 egels in de opvang is er veel keus, zie hiervoor onze nieuwe website of bel me (015-2142852). Kortom, in alle opzichten is onze Open Dag zeer geslaagd. Een grote pluim voor alle vrijwilligers die dit mogelijk gemaakt hebben! Contacten met collega opvangen & VOND In Barendrecht is recent een nieuwe egelopvang gestart voor de regio Zuid-Holland-Zuid. We hebben in september een kennismakingsbezoek gebracht aan deze opvang. In november hebben we met een groot deel van de Zuid-Hollandse egelopvangen vergaderd over samenwerkingsmogelijkheden. In 2014 zullen er twee vervolgafspraken zijn, een over fondswerving en een over egelverzorging. In augustus hebben we bezoek gehad van VOND, de Vereniging Opvangcentra Niet gedomesticeerde Dieren. Dit is een overkoepelde vereniging voor opvangcentra van wilde dieren. Met hun hulp gaan we de opvang qua huisvesting verder professionaliseren. Dit betekent dat er weer een aantal bouwprojecten zullen gaan lopen komend jaar. De renovatie van de slootkooien is inmiddels bijna afgerond. Er hoeven alleen nog een aantal tussenhekken geplaatst te worden. Het bestuur van de Dierenambulance Den Haag heeft een werkbezoek aan onze opvang gebracht, omdat zij per 1 november o.a. het werkgebied van Pijnacker-Nootdorp ook bedienen. Er zijn afspraken gemaakt over het brengen van dieren uit deze regio bij ons. 7
Zwanen zijn praktischer dan u denkt! Deze zomer kwam er een triest koppeltje knobbelzwanen met drie al overleden jongen in onze opvang. De kleintjes zaten nog in het dons en hadden een zwemtochtje door gemorste olie van een vrachtwagen niet overleeft. De moeder zat ook dik onder de olie en was er zeer slecht aan toe. De vader was slechts een beetje vuil op de toppen van zijn dikke verenpak en was ontdaan door het gedoe om hem heen. Hij werd buitengezet in een van onze grotere kooien met een klein vijvertje zodat hij een beetje op verhaal kon komen. Ondertussen besloten we om de moeder voorzichtig toch maar wat te wassen. Helaas, enkele uren na het bad stierf de onfortuinlijke zwaan. Op dat moment stond het mannetje, die de hele dag rustig in het stro had gezeten, op en begon wat rond te stappen. Hij ontdekte in een andere grote volière een drietal kleine zwaantjes, ongeveer de leeftijd van zijn eigen jongen. Vanaf dat moment ging hij tegen het gaas van deze volière liggen en wilde niet meer opzij. De jongen deden hetzelfde maar dan aan de andere kant van het gaas. Ik heb dat een paar dagen aangezien en begreep wel dat de zwaan nog in de stemming was om jongen te verzorgen, dat is nu eenmaal een hormoon kwestie, maar het had ook iets heel romantisch in mijn menselijke beleving. Hij accepteerde zonder meer de vreemde jongen, wat hij absoluut niet zou doen als hij nog samen was met zijn oorspronkelijk gezin, èn hij was niet meer compleet, want zijn partner was dood. Uiteindelijk durfde ik de nieuwe familie samen te brengen. De vaderzwaan ging op in de zorg en liet zo nu en dan aan ons zien hoe sterk hij was door zich sissend op te blazen en op ons af te stappen als we kwamen voeren. De familie is door ons uitgezet in de polders vlak achter Ikea. Dagelijks rijdt er een medewerkster van ons voorbij op de fiets die me op de hoogte houdt van de ontwikkelingen. Ikzelf ben er ook geweest en heb de familie tevreden zien zwemmen, eten en poetsen. Het was wel druk op die plek want er zat een nest met lepelaars vlakbij hoog in de bomen. Dat trok nogal wat bezoek. Ik vertel weleens aan mensen die zich zorgen maken over een koppeltje zwanen waarvan een van de partners is dood gegaan, dat het voor de natuur wel heel onhandig zou wezen als iedere vogel dat een partner verliest zou treuren tot de dood. Zwanen maar ook heel veel andere vogelsoorten kiezen een partner voor het leven. Dat klopt. Maar de drang 8
om zich voort te planten is zo sterk dat er altijd weer ruimte komt om met een nieuwe partner verder te gaan als de broedtijd aanbreekt. Gelukkig maar want er gaan veel dieren uit de vrije natuur dood op (te) jonge leeftijd.
Een paar jaar geleden is in Tanthof een mannetjeszwaan die met zijn vrouwtje aan het broeden was door een hond dood gebeten. Het vrouwtje heeft de eieren uitgebroed en is uiteindelijk alleen met haar jongen vertrokken. Betrokken bewoners hebben mij op de hoogte gehouden en foto`s gestuurd van de trouwe vrouwtjeszwaan en haar jongen. Naar alle waarschijnlijkheid is deze zwaan inmiddels met een nieuwe man gekoppeld en leven ze nog lang en gelukkig.
Winanda de la Rambelje-Mergler
9
Kauwen in de opvang Ruim dertig jaar geleden trof ik op het balkon van mijn ouderlijk huis een jonge kauw met prachtige lichtblauwe ogen. De vogel was net zo groot als een volwassen kauw en had volgroeide vleugels, maar waarschijnlijk had het jong nog niet zo lang geleden de nestholte verlaten waarin hij was opgegroeid. Een aantal uren later zat de kauw nog steeds op het balkon, blijkbaar kon hij daar niet zelfstandig wegkomen. We zagen geen ouders in de buurt en besloten de vondeling in huis te nemen. De kauw gedroeg zich tam en liet zich vrij gemakkelijk voeren met regenwormen en brood. Best leuk, maar gaven we hem wel het goede voedsel? En hoeveel en hoe vaak moet zo’n vogel eten? We hadden geen idee. Bovendien is een kauw een grote vogel als hij los rondvliegt in je huis en die kledderige poep wil je niet op je tapijt. We vroegen ons al spoedig af hoe we met goed fatsoen van onze kauw af konden komen. Iemand wist dat er een vogelasiel in Delft was en daar hebben we hem gebracht. Kraaiachtigen Het was niet de eerste en zeker niet de laatste kauw die sindsdien bij de vogelopvang is gebracht. In de afgelopen tien jaar (2003-2012) worden er jaarlijks gemiddeld 118 kauwen in de opvang aangeleverd. Kauwen worden gerekend tot de kraaiachtige vogels en daarvan broeden in Nederland zes soorten: kauw, zwarte kraai, roek, raaf, ekster en gaai (vroeger Vlaamse gaai geheten). Roek en raaf heb ik nog nooit in de omgeving van Delft gezien, maar de andere vier soorten zijn hier in de buurt tamelijk algemeen. Kauwen worden soms wel eens met zwarte kraaien verward. Toch is het onderscheid meestal niet zo moeilijk, zeker als je ze van dichtbij kunt bekijken. Ten eerste is een kauw (lengte ca. 37 centimeter, gewicht ca. 200 gram) veel kleiner dan een zwarte kraai (lengte ca. 50 centimeter, gewicht ca. 500 gram), maar dat verschil is in het veld alleen duidelijk als je ze allebei tegelijk ziet. Het verenkleed geeft meer houvast; een zwarte kraai is geheel diepzwart van kleur, terwijl een kauw donkergrijs is, met lichtgrijze wangen en een zwart petje. Jonge kauwen hebben nog geen lichtgrijze wangen, maar deze jonge dieren zijn meestal in het gezelschap van hun ouders. De blauwe ogen van jonge kauwen 10
verkleuren na verloop van tijd tot lichtgrijs. In de afgelopen tien jaar werden er jaarlijks gemiddeld 47 zwarte kraaien, 13 gaaien en 38 eksters gebracht bij de opvang. In het jaar 2005 hebben we een roek in de opvang gehad. Waarschijnlijk betrof het een vogel uit gevangenschap, want de snavel was doorgegroeid en dat zie je zelden bij wilde vogels. Kauwen zijn verreweg de talrijkste kraaiachtigen die wij ontvangen. Dat komt waarschijnlijk omdat kauwen vooral in het stedelijk gebied broeden, bijvoorbeeld onder dakpannen of in schoorstenen. De kans is dan groter dat ze worden gevonden en naar de opvang gebracht worden als ze in problemen komen. Tegenwoordig broeden er ook eksters, gaaien en zwarte kraaien in de bebouwde kom, onder andere omdat de vogels daar niet bejaagd worden en omdat het agrarisch gebied door intensivering van de landbouw steeds minder aantrekkelijk is geworden. Door de verschuiving van landelijk gebied naar stedelijk gebied lijkt het soms of een soort, bijvoorbeeld de ekster, enorm in aantal is toegenomen. Maar als je de ontwikkeling van de landelijke populatie bekijkt, dan blijkt dat er nu minder eksters in ons land broeden dan dertig jaar geleden. Intelligent De jonge kauwen die in de opvang komen zijn vaak opmerkelijk tam, al zitten er ook wel hele schuwe vogels bij met een aangeboren afkeer jegens mensen. Als de jonge kauwen in een groep opgroeien dan verliezen ze tijdens de ‘puberteit’ hun tamheid en richten ze zich volledig op hun soortgenoten. In de opvang is het vrijwel nooit een probleem om ze in een groepje soortgenoten te plaatsen, want kauwen worden veel gebracht. Bovendien brengen kauwen slechts eenmaal per jaar een nest groot en dan ook nog eens behoorlijk synchroon, zodat we alle jonge kauwen in een periode van slechts enkele weken binnenkrijgen. Meestal ligt die periode tussen half mei en half juni. Voor particulieren die een enkele vogel opvoeden is het uitwennen moeilijker. Zo’n kauw kan zich ontwikkelen tot een tamme volwassen vogel. Onder natuurlijke omstandigheden vormen kauwen paartjes, die veel bij elkaar in de buurt blijven. Vaak zie je ze samen vliegen, zelfs in een groep. De paartjes leven in een los groepsverband met veel sociale interacties. Tamme kauwen kunnen zich op een mens richten alsof het hun partner is, maar daar willen ze dan ook voortdurend mee in contact zijn. Er zijn maar weinig mensen die de mogelijkheid hebben om de hele dag met hun gevleugelde partner op te trekken. In praktijk betekent dat de tamme kauw veel tijd alleen doorbrengt in een kooi en dat is een zware straf voor een sociaal dier als de kauw! Kauwen zijn intelligente vogels, die op vindingrijke wijze hun omgeving 11
exploiteren. In de opvang zien we dat kauwen al snel een heleboel rommel maken in hun hok: kranten worden dubbelgevouwen, gescheurd en in de waterbak gepropt, evenals het voer. Maar een hok heeft natuurlijk veel minder uitdagingen te bieden dan een natuurlijke omgeving. Een speelse en intelligente vogel als een kauw raakt in een kooi in eenzame gevangenschap volledig gefrustreerd. Dat kan zich uiten in vervelend en agressief gedrag. Hetzelfde geldt voor andere kraaiachtigen. Vrijwel elk jaar worden er wel enkele tamme kraaiachtigen in de opvang gebracht. Dit jaar hebben we bijvoorbeeld een tamme gaai en een tamme zwarte kraai binnen gekregen. Soms lukt het om ze aan een soortgenoot te koppelen en ze naar tevredenheid uit te wennen, maar niet altijd. In sommige gevallen kan het moeilijk zijn om een goede bestemming te bedenken voor tamme kraaiachtigen. Als je ze vrij laat gaan ze naar mensen toe om aandacht te trekken. Dat wordt meestal niet op prijs gesteld. Kraaiachtigen zijn tamelijk groot en imponerend en veel mensen zijn er bang voor. Het herinnert misschien aan de film ‘The Birds’ van Alfred Hitchcock, waarin vogels mensen aanvallen. Die film heeft de reputatie van kraaiachtigen waarschijnlijk geen goed gedaan… Boeiende vogels Kauwen zijn, net als andere kraaiachtigen, vaak toch al niet zo erg geliefd. Begrijpelijk, want ze gooien schoorstenen vol takken om er in te nestelen of ze trekken isolatiemateriaal onder de dakpannen vandaan met hetzelfde doel. Ze pesten katten en roofvogels, ze gooien stenen op auto’s en glazen afdakjes, ze schrokken in luttele seconden gestrooid brood op, ze takelen vetbolletjes op die niet voor hun bedoeld zijn en tijdens het broedseizoen vergrijpen ze zich aan jonge vogels. Hoewel ik veel van bovenstaande bezigheden met eigen waarnemingen kan bevestigen draag ik kauwen toch een warm hart toe. Datzelfde geldt voor de meeste vrijwilligers die in de opvang werken. Het zijn namelijk ook ontzettend boeiende vogels die ons in veel opzichten aan onszelf doen denken. Ik ken twee boeken waarin mensen schrijven over hun ervaringen met half tamme kauwen die vrij rond hun huis vlogen: ‘Ik sprak met viervoeters, vogels en vissen’ van gedragsonderzoeker Konrad Lorenz en ‘Kauwen in de spiegel’ van de kunstenaar Achilles Cools. Uit beide boeken spreekt een grote waardering en liefde voor kauwen. Als je zonder vooroordelen naar kauwen kunt kijken, ga je vanzelf van ze houden.
Caroline Elfferich 12
WILT U OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN HET WEL EN WEE VAN ONZE OPVANG? Word dan donateur! U ontvangt 2x per jaar ons blad ‘de Penneveer’, met daarin informatie over de dieren die bij ons verblijven, hoeveel en welke soorten er jaarlijks worden gebracht èn hoe we er financieel bij staan. Hoe wordt u donateur? Maak een bedrag over naar ons rekeningnummer: 2703840, t.n.v. Stichting Vogelasiel Delft o.v.v. donateur. N.B. bij telebankieren graag uw postcode en huisnummer als kenmerk vermelden! Of stuur een brief met uw naam en adresgegevens naar ons postadres: Oostsingel 6, 2612 HB Delft, o.v.v. donateur. Wij nemen u dan op in onze donateursadministratie, de rest volgt vanzelf. Vriendelijk dank! Wilt u eenmalig een gift storten? Dat kan! Geef aan op uw overschrijving dat het gaat om een eenmalige gift, dan vallen wij u verder niet lastig met informatie. Wij danken u alvast van harte, want ook eenmalige giften zijn mèèr dan welkom!
13
Even voorstellen Ik wil mij graag even voorstellen. Ik ben Debbie Jung, 27 jaar geleden geboren in Den Haag. Tegenwoordig woon ik met mijn vriend André en 5 maanden oude zoontje Ramon in Delft. Ik ben gek op dieren. Ik ben opgegroeid met honden, konijnen, cavia’s, hamsters en parkietjes en zelf ben ik me meer gaan verdiepen in de wereld van de reptielen en vogelspinnen. Van kleins af aan wilde ik al dierenarts worden, maar met mijn MAVO werd dat wel een hele lange weg om daar te komen dus heb ik dat al snel uit mijn hoofd gezet. In 2002 ben ik begonnen met de MBO opleiding Dierverzorging aan het Holland College te Maasland, deze heb ik afgerond in 2004. Tijdens deze opleiding heb ik gewerkt in een dierenwinkel en in een kattenhotel. Daarna heb ik besloten om een thuisstudie te volgen, MBO Dierenartsassistente Paraveterinair. Deze heb ik om medische redenen helaas niet af kunnen maken. Tussen 2004 en 2012 heb ik veel baantjes gehad maar niets wat echt bij mij paste. Betaalde banen in de dierverzorging zijn zeer zeldzaam dus je moet veel geduld hebben. Gelukkig kwam ik eind 2011 de vacature van de Vogel- en Egelopvang tegen in de krant en heb ik daar op gereageerd. Ik ging er niet vanuit dat ik uitgenodigd zou worden omdat ik vrijwel geen ervaring met vogels en egels had, maar niet geschoten is altijd mis, dus ik probeerde het toch. In Maart 2012 werd ik uitgenodigd voor een gesprek en mocht ik een middagje meelopen om een beeld te krijgen van wat het werk precies inhoud. Het klikte gelijk en ik had het erg naar mijn zin. Sinds April 2012 ben ik aangenomen als dierverzorger. De afgelopen anderhalf jaar heb ik heel veel geleerd. Ik heb eindelijke de baan gevonden waar ik altijd van droomde. De dieren te helpen, zien opknappen en dan uiteindelijk weer in de natuur vrij te laten is voor mij het mooiste wat er is. Ik hoop dat ik dit werk nog heel lang mag blijven doen!
Debbie Jung
14
Kiezel werpende kraaien Op 20 februari 2013 wordt ik gebeld door Mark Kras, een boswachter uit Delft. Mark is actief met de sociale media en krijgt daardoor vaak vragen over de natuur. Iemand heeft hem gevraagd waarom kraaien kiezels van het dak gooien en hij weet daar geen bevredigend antwoord op. Of ik misschien een verklaring heb. Die heb ik niet direct paraat en ik heb het gedrag zelf nog nooit gezien. Ik weet dat kraaiachtigen schelpdieren van enige hoogte op een harde ondergrond laten vallen om ze te kraken en op te eten. Maar het lijkt mij niet waarschijnlijk dat kraaien de stenen omlaag gooien omdat ze verwachten dat er iets eetbaars in zit, daar schat ik de vogels veel te slim voor in. In een vogelhandboek lees ik dat kraaiachtigen soms onder stenen naar voedsel zoeken, waarbij ze de stenen opzij werpen. Dat heb ik wel eens gezien, maar dat is toch niet hetzelfde als stenen omlaag werpen van een dakrand. Verder lees ik dat kraaiachtigen stenen over enige afstand kunnen verplaatsen om er voedsel onder te verstoppen. Dat heb ik nog nooit gezien, maar ook dit verklaart niet het waargenomen gedrag. Het is altijd moeilijk om gedrag te begrijpen dat je niet zelf hebt gezien. Ik moet het doen met een summiere gedragsbeschrijving van Mark, die zelf ook niet de waarnemer is. Glazen afdakje Toevallig vertelde onlangs iemand mij ook over kiezel-van-het-dakwerpende kauwen. De stenen werden vooral op een glazen afdakje boven hun deur gegooid, dat inmiddels vol beschadigingen zit. Het lijkt nog het meest op vandalisme waar die kauwen mee bezig waren. Het schiet mij te binnen dat Mark ook had verteld dat de kiezels op auto’s en ruiten werden gegooid. Het is mogelijk dat de ‘kraaien’ uit de vraag van Mark in werkelijkheid kauwen zijn geweest, want veel mensen maken geen onderscheid tussen deze vogelsoorten. Kauwen zijn veel talrijker in de bebouwde kom dan zwarte kraaien en bovendien broeden ze vaak onder dakpannen of in schoorstenen, waardoor ze veel op daken zitten. 15
Waarom zouden kauwen/kraaien stenen op een glazen afdakje gooien? Kraaiachtigen zijn onderzoekende en nieuwsgierige vogels. Het exploratieve gedrag van kraaiachtigen zie ik vaak gedemonstreerd in de Vogelopvang: Ze verscheuren en vouwen de kranten, gooien voer en krantensnippers in de waterbak. Binnen de kortste keren maken ze een enorme puinhoop in hun pas verschoonde hok. Het lijkt op nutteloos vandalisme, maar het actief onderzoeken van de leefomgeving is voor deze vogels van levensbelang om voedsel te vinden. Ik denk dat kauwen tijdens hun onderzoekende bezigheden toevallig ontdekt hebben, dat het een interessant helder klinkend geluid oplevert als je een kiezel vanaf het dak op een glazen afdakje gooit. Dergelijk gedrag kan zich snel verspreiden in een kauwenpopulatie als het een zeker nut heeft. Maar wat zou een kauw voor profijt kunnen hebben van het kiezelwerpen? Uitsloven of amusement Mark denkt dat kraaien het stoer vinden om stenen ergens op te gooien zodat het een luid geluid oplevert. Ik vind dat wel een aardige verklaring. Bij onze vrij in huis rondvliegende grasparkiet Aziza zie ik vergelijkbaar gedrag. Hij gooit alles wat binnen zijn mogelijkheden ligt van tafel: klosjes garen, pennen, scharen, soms verrassend zware voorwerpen voor een vogeltje dat maar 37 gram weegt. Hij duwt net zo lang tot het voorwerp van de tafelrand kiepert en kijkt het vervolgens nieuwsgierig na. Voor mijn gevoel ook met zichtbare voldoening. Aziza kan er eindeloos mee bezig zijn om dingen neer te laten storten. Het maakt op mij de indruk van macho gedrag, een vertoon van kracht. Grasparkieten zijn net als kauwen sociale dieren. Uitsloven om indruk te maken op soortgenoten hoort erbij. Het lijkt mij dus best mogelijk dat kauwenmannetjes kiezels op glazen afdakjes gooien om indruk te maken op hun partner of op andere kauwen. Misschien doen de vogels het niet alleen om uit te sloven, maar ook voor de lol. Aziza gooide soms de hele inhoud van een sleutelpotje van de 16
kast als er niemand thuis was, dus als er geen mensen of dieren zijn om indruk op te maken. Ik zie het daarom ook als een vorm van amusement voor een speelse parkiet die zich verveelt. Inmiddels hebben we een tweede grasparkietenmannetje (Jamie) erbij en dat levert veel sociale interactie op. Aziza gooit nu minder voorwerpen omlaag dan toen hij nog alleen was, maar hij doet het nog wel. Jamie heeft een heel ander karakter en ik heb hem nog nooit iets omlaag zien werpen. Vroeger had ik een tamme vrouwtjesparkiet en die gooide ook niets omlaag. Het is naar mijn idee gedrag dat vertoond wordt door speelse en ondernemende individuen en niet door alle individuen. Veel mensen zijn huiverig om gevoelens als ‘plezier’ toe te kennen aan dieren. We moeten immers niet onze menselijke gevoelens op dieren projecteren, dat is me tijdens mijn biologiestudie stevig ingeprent. Voor mensen is het echter heel belangrijk dat ze plezier beleven in wat ze doen, dus waarom zou dat niet gelden voor vogels of andere dieren? Ik heb al vele jaren grasparkieten als huisdieren en ik heb ze veel geobserveerd. Hun stemming is voor mij uitstekend af te lezen aan hun lichaamstaal. De ene keer zijn ze bruisend vrolijk een ander moment in zichzelf gekeerd. En iedereen die geoefend is in het observeren van deze vogels zal het met me eens zijn. Dus, zoals ik er nu tegenaan kijk is het kiezelwerpen van kraaiachtigen een combinatie van uitsloverij en amusement.
Caroline Elfferich
17
Bezoek aan de opvang op 7 november 2013 Op een herfstachtige dag, stap ik de opvang binnen, waar ik voor een rondleiding met Winanda een afspraak had gemaakt. Na een korte inleiding stappen we de eerste opvang binnen waar een slachtoffer zit van de storm. Het betreft een jonge zwaan die nog een grijze verenpak heeft. Deze zwaan was binnengebracht door de dierenambulance, die had aangegeven dat hij vanwege de enorme storm van afgelopen maandag tegen een brug was gevlogen en daarbij rug letsel had opgelopen. Het was fijn om te zien dat hij goed at van zijn speciale dieet om weer aan te sterken met als hoop dat hij weer voldoende herstelt.
18
In de tweede opvang zit een Fuut, die een paar maanden eerder, om precies te zijn op 10 augustus, als piepklein jong fuutje alleen aangetroffen was aan de Kralingseweg te Rotterdam. Nu wist Winanda mij te vertellen dat het een hele uitdaging is om een jonge fuut groot te brengen in gevangenschap. De spijsvertering kan namelijk moeizaam verlopen, want in de natuur krijgen de jonge fuutjes veertjes gevoerd om zo de spijsvertering op gang te brengen en te houden. Dus ga er maar aan staan. Maar deze fuut heeft het heerlijk naar zijn zin, hapt af en toe een visje weg, en de groei verloopt verder gelukkig goed, aldus Winanda, zoals op de foto goed te zien is. Momenteel worden er ook wilde konijnen (Oryctolagus cuniculus) en hazen (Lepus europaeus) in de opvang verzorgd. Alhoewel ze op elkaar lijken zijn zij absoluut niet aan elkaar verwant. Winanda legt aan mij uit wat de uiterlijke verschillen zijn, om ze zo uit elkaar te kunnen houden. Hazen hebben een iets wildere blik in hun ogen met daarnaast als belangrijk kenmerk dat je juist aan de oren het verschil kan zien. Ze hebben namelijk langere oren met een zwarte punt, zoals je op het voorbeeld plaatje kan zien. Veel vogels zijn op trektocht in het najaar, zo ook de houtsnip. De houtsnip komt uit het noorden van Europa en vliegt via ons land naar de eindbestemmingen Frankrijk en de Britse eilanden. De houtsnippen die nu in de opvang worden verzorgd, zijn tegen een raam aangevlogen. Dit komt vooral door afleidende lichten en reflecterende ramen, waardoor zij gedesoriënteerd raken en vervolgens zonder vermoeden tegen deze ramen aanvliegen. Gelukkig hebben deze houtsnippen de klap overleefd en worden ze hier goed opgevangen. Er is echter alleen een probleem, houtsnippen eten namelijk niet in gevangenschap. Om er nu voor te zorgen dat ze toch voedsel binnen krijgen, moeten ze om de paar uur speciaal met de hand gevoerd worden. Het is dan ook begrijpelijk dat dit veel verzorgingstijd 19
met zich mee brengt. Maar dankzij de goede rust en voeding, zullen ze binnenkort bij schemering (dan zijn ze het actiefst) uitgezet worden. Dat is toch weer mooi om te horen. Naast deze mooie houtsnippen, vervolgt Winanda, hebben we momenteel ook een vreemde eend in de bijt, want deze soort valt niet onder wilde dieren in Nederland, namelijk een rode patrijs. Waarschijnlijk is deze ontsnapt uit een volière (hij draagt ook een ring), is daardoor verwaarloosd gedurende verblijf in het wild en heeft wormen opgelopen. Maar zodra hij is opgeknapt, mag hij naar een nieuwe eigenaar, aangezien deze vogel natuurlijk niet in het wild kan worden uitgezet. Even verderop zit een leuk koppel, het zijn de zanglijster en de koperwiek. Beide zijn eind oktober bij de opvang binnen gebracht. De koperwiek was gepakt door een kat en heeft een wond aan de linkervleugel. Deze vogels lijken erg op elkaar, beide vallen dan ook onder de groep soort lijsters. De zanglijster is van beide de bekendste lijster in Nederland. De koperwiek was dan ook voor mij absoluut een onbekende vogel. Gelukkig geeft de naam ook een hint weg. De koperwiek heeft koperkleurige vlekken onder vleugels en heeft daarnaast een witte wenkbrauw streep. Winanda vertelt verder dat deze vogelsoort in het najaar via Nederland verder reist naar het zuiden. Maar het komt ook voor dat ze blijven overwinteren. Alhoewel als het ook hier te koud wordt, verlaten zij vaak toch Nederland en trekken ze vervolgens verder in zuidelijke richting naar warmere gebieden. 20
Nadat we een aantal binnenvertrekken bekeken hadden, was het op naar buiten. Daar gingen we kijken naar de nieuwe buitenverblijven, oftewel, dit zijn de zogenoemde slootkooien. Daar kreeg ik onder andere de Kaapse eenden te zien. Winanda vervolgt: Het grappige is dat de Kaapse eenden en wilde eenden veel op elkaar lijken als zij nog jong zijn, maar des te leuker om te zien hoe ze vervolgens dan uitgroeien tot deze mooie zwarte eenden.
Als we dan verder lopen komen we in de zogenaamde “uitwen-verblijven” van de kraaien. Dit is het laatste verblijf vóór ze worden uitgezet in de vrije buitenwereld. In de afgelopen periode hebben we een aantal kraaien gehad met botulisme. Wat fijn om te horen was, dat de kraaien dankzij de goede verzorging een behoorlijke verandering hebben ondergaan. Ze kwamen als slappe verlamde vogels binnen, maar zoals ik zelf kon zien zijn deze, mag wel zeggen zeer actieve kraaien, weer helemaal opgeknapt en mogen snel weer van hun opnieuw verworven vrijheid genieten.
Mariska Willemsen 21
UITNODIGING Werk 5 keer met ons mee en weet voortaan wat er gebeurt in de vogel- en egelopvang met het dier dat wordt gebracht Iedereen vanaf 15 jaar is welkom om 5 keer aan de lijve te ondervinden hoe het is om bij ons vrijwilliger te zijn. Een prachtige kans om uitgebreid bij ons binnen te kunnen kijken! Bent u geïnteresseerd of heeft u vragen, dan kunt u contact opnemen met de vogel- en egelopvang, tel: 015-2142852 of 015-2157838 en vraag naar de asielhoudster.
22
Bouwen en verbouwen Zoals u allen weet is onze opvang gevestigd in een mooi houten gebouw aan het Linnaeuspad 5 te Delft. Zowel dit gebouw als de omliggende buitenvolières moeten goed onderhouden worden om de opvang en verzorging van alle dieren ook in de toekomst te kunnen blijven uitvoeren. In 2013 hebben we twee grote, complexe huisvestingprojecten uitgevoerd, waardoor onze opvang nog beter is geworden. Hierbij hebben we gelukkig veel hulp gehad van derden. De kantine Het dierverzorgingswerk in onze opvang wordt uitgevoerd door drie medewerkers en vele vrijwilligers. Voor deze mensen hebben we dankzij een grote gift van de Stichting Van Klooster begin 2013 een prachtige pauzeruimte kunnen laten bouwen. Van Hek & Lelieveld Finance & HR uit Zoetermeer heeft ons geholpen deze ruimte aan alle ARBO eisen te laten voldoen. Architektenburo Houweling uit Bleiswijk heeft deze pauzeruimte voor ons ontworpen en de bouwtekeningen ervoor opgesteld. Ook heeft dit bureau ons geholpen bij het vinden van de juiste aannemer voor de klus: Rijgersberg Bouw en Onderhoud B.V. uit Delft, die de tekeningen heeft omgezet in het mooie solide bijgebouw dat we nu hebben staan.
23
Naast een fijne ruimte om tassen op te bergen en een boterham te eten met uitzicht op de buitenvolières is het ook een prima vergaderplek gebleken voor het bestuur om gasten te ontvangen. De slootkooien In 2003 is onze opvang uitgebreid met een viertal buitenvolières die doorlopen tot in de sloot en daardoor ideaal zijn voor de revalidatie van watervogels. Later zijn hier voor de watervogels zeer degelijke schuilhuisjes ingebouwd door Aannemersbedrijf M.J. v.d. Sluis uit Pijnacker. De vloeren van deze “slootkooien” waren echter te glad geworden en te steil en daarmee hard aan renovatie toe. Dankzij de steun van een groot aantal fondsen, kon deze renovatie in oktober en november 2013 uitgevoerd worden door aannemer VanderHelm Bedrijven B.V. uit Berkel en Rodenrijs, o.a. gespecialiseerd in projecten met een ecologisch karakter. De schuilhuisjes zijn na de renovatie uiteraard gewoon weer teruggeplaatst. De dieren weten de gerenoveerde kooien zeer te waarderen en de vrijwilligers hoeven ook niet meer bang te zijn de sloot in te glijden. Iedereen die hieraan bijgedragen heeft: enorm bedankt!
Annemieke van den Berg
24
25
26
27
28
Tegen de grens van de nieuwbouwlocatie Ypenburg ligt de Theeschenkerij Het Rieten Dak. Theeschenkerij Het Rieten Dak ligt op een prachtig plekje in de Delftse Hout waar eens een oude watermolen in het groen verscholen lag. In en om Het Rieten Dak is gelegenheid voor ontvangsten van kleine en grote gezelschappen voor geheel door ons verzorgde huwelijksfeesten, recepties, koffietafels, diners, barbecues en feesten voor elke gelegenheid.
Theeschenkerij Het Rieten Dak een buitengewone gelegenheid op een ongewoon plekje buiten. Middelweg 3 – 2616 LV Delft Bel voor vrijblijvende informatie op 015- 212 4714 of kijk op onze internetsite www.hetrietendak.nl.
P. van Mullem Diervoeders Wij helpen de vogels de winter door. Verkoop van strooivoer, vetbollen, pinda’s enzovoorts. Wij zien u graag tegemoet op het volgende adres; Rotterdamseweg 13 2628 AH Delft 015-2578575
29
De medewerkers van de Vogel- en Egelopvang Delft e.o. wensen u fijne kerstdagen en het beste voor 2014!
30
______________________________
De exploitatiekosten van de
Vogel- en Egelopvang Delft e.o. bedragen zo’n € 3.050,- per maand. Donaties zijn onze enige bron van inkomsten hiervoor. Ook U kunt ons steunen door een gift over te maken op rekeningnummer:
2703840
N.B. bij telebankieren graag uw postcode en huisnummer als kenmerk vermelden!
Dank U wel. ______________________________
