oor & geluid Lijkt het wel of de wereld steeds stiller wordt? Vijf redenen om je kind op muziekles te doen De bijzondere invloed van muziek

oor & geluid

mei 2008

De bijzondere invloed van muziek Pagina 5

Vijf redenen om je kind op muziekles te doen Pagina 7

Mag het wat zachter?! Pagina 9

Shoppen voor een hoortoestel Pagina 14

“Lijkt het wel of de wereld steeds stiller wordt?” De inhoud van deze bijlage valt niet onder verantwoordelijkheid van de Telegraaf-redactie



Themabijlage oor & geluid

OOR & GELUID

MEI 2008

De bijzondere invloed van muziek

Vijf redenen om je kind op muziekles te doen

Pagina 5

Mag het wat zachter?!

Pagina 7

Shoppen voor een hoortoestel

Pagina 9

Pagina 14

“Lijkt het wel of de wereld steeds stiller wordt?” DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE TELEGRAAF-REDACTIE

°

Het oor wil ook wat

INHOUD

Wat hoort mijn oor?

P. 4

Geluid in beeld

P. 5

De bijzondere invloed van muziek

P. 5

Kwaliteit van geluid

P. 7

je kind op muziekles

P. 7

Nooit meer stil

P. 8

Mag het wat zachter?!

P. 9



“

Het oog wil ook wat”, hoor je mensen vaak zeggen. Maar ‘het oor wil ook wat’, zegt nooit iemand. Terwijl het oor zeker zo belangrijk is als het oog. In mijn geval uiteraard veel belangrijker. Een mooie vrouw met een lelijke stem is voor mij niet mooi. Het oor wil schoonheid, het oor wil ronde klanken, het wil vermaakt worden, gestreeld worden. Van geluid kun je enorm genieten. Ik weet dat pas echt sinds ik het weer kan. Een tijdlang heb ik het niet gekund. Toen ik twintig was, was mijn gehoor zo ver achteruit gegaan dat er geen ontkomen meer aan was: ik moest aan de gehoorapparaten. Ik vond het nogal beschamend in het begin, ik was toch geen bejaarde, ik was een jonge god. Een jonge god met gehoorapparaten is geen jonge god, dat is een sukkel. Maar ik had geen keus. Een jonge god die niets verstaat is ook geen jonge god.

De kwaliteit van de gehoorapparaten was toen, wij spreken hier over 1985, nog een stuk minder goed dan nu. Ik hoorde opeens wel veel meer, ik hoorde weer vogels fluiten, ik hoorde weer wind door de bladeren van de bomen waaien, daar was ik uiteraard erg blij mee, maar het klonk, ja, hoe zal ik dat zeggen, zoals geluid bij films uit de jaren dertig van de vorige eeuw klinkt. Duits klonk naar door die eerste gehoorapparaten, zeker als het hard werd gesproken. Toch was ik er erg mee geholpen, en bij nader inzien vond niemand mij een bejaarde, het gaat immers om je uitstraling, en die was opeens stukken jonger dan in de periode dat ik nog slecht hoorde. Langzaam raakten mijn hersenen gewend aan het jarendertiggeluid maar toch sprong ik een gat in de lucht toen er een nieuwe generatie gehoorapparaten op de markt kwam. Eindelijk hoorde ik weer meer hoge en lage tonen. Het was nog niet perfect,

nu klonk het zoals het geluid van films in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Nu zijn we 23 jaar verder en het gehoorapparaat heeft een enorme revolutie doorgemaakt. Ik leef nu weer in 2008. Het is eigenlijk een rare constatering: hoe dover ik word, hoe beter ik ga horen. En toch is het zo. Leve de techniek!

handig bij bezoek dat niet wil weggaan, gewoon af en toe ja en nee zeggen en ondertussen naar het voetbal luisteren. Maar dan is het wel van belang dat ik niet uit mijn dak ga als er gescoord wordt. Ik geniet. Geluid is mijn uitzicht, mijn blik. En die blik is helder.

als slechthorende door het leven

Feiten en fabels over gehoorschade P. 11

Nu moeten we alleen iedereen die slecht hoort nog zo ver zien te krijgen dat hij of zij die kleine wonderapparaten ook gaat dragen. Als je slecht ziet neem je een bril, maar als je slecht hoort, vraag je gewoon of mensen iets harder willen praten. Slecht horen is nog steeds een taboe, ondanks de kekke toestellen die er nu op de markt zijn. Ik draag zelf zilveren apparaten. Er schijnt al gewerkt te worden aan apparaten die je in je oor kunt piercen, om ook de jongeren over de streep te krijgen. Je kan je ook toestellen voorstellen waarin een mobiele telefoon is ingebouwd. Met mijn toestellen kan ik al naar de radio luisteren. Dat is

Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com

Hoortoestellen, de nieuwe generatie P. 12

Vincent Bijlo, cabaretier & schrijver

Gebruikers van hooroplossingen

P. 13

Shoppen voor een hoortoestel

P. 14

Gehoortest

P. 16

(H)oorproblemen

P. 17

Doof zijn en toch kunnen horen

P. 19

oor & geluid - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Project Manager: Roy Puik, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 007 Production Manager: Judith Kloppenburg, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs, [email protected], +31 20 7077 011 Tekst: Irma van der Lubbe, Marjolein Straatman, Maartje Lute Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager Roy Puik

tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com Gedistribueerd met het De Telegraaf, mei 2008

‘s Werelds kleinste achter-het-oor toestel U voelt niet dat u een hoortoestel draagt, u hoort het Anderen zien niet dat u een hoortoestel draagt, ze merken het

P. 10

PASSION www.widex.nl

Toestel op ware grootte

Uw hoortoestel GRATIS uitproberen! UNIEKE VRAAG NAAR DE SCHOONENBERG GAR ANTIE TEVREDEN H EIDS

Twijfelt u wel eens aan uw gehoor? Lees dan verder en ontdek alles over de TevredenheidsGarantie van Schoonenberg Hoorcomfort.

DOE EERST DE GRATIS HOORTEST.

Schoonenberg heeft alles in huis om u tevreden te stellen. Dat begint met onze gratis hoortest. Binnen 15 minuten weet u precies hoe het is gesteld met uw gehoor en krijgt u een deskundig advies. Maak een afspraak bij de Schoonenberg winkel bij u in de buurt of via www.schoonenberg.nl/gratishoortest.

GRATIS 2 MAANDEN UITPROBEREN.

Een nieuw hoortoestel is altijd spannend. Werkt het goed? Zal het wennen? Schoonenberg begrijpt dat. Bij ons mag u uw nieuwe hoortoestel altijd eerst twee maanden GRATIS uitproberen. Zónder enige verplichting of betaling vooraf. Zo kunt u met uw eigen oren ervaren of een hoortoestel ook voor u uitkomst biedt.

ONS HUISMERK VANAF € 0.-(volledig vergoed).

Als dé hoorspecialist van Nederland selecteert Schoonenberg het beste uit de hoormarkt: de hoogste kwaliteit tegen een gunstige prijs. Vandaar dat u in onze winkels naast alle bekende topmerken ook ons huismerk vindt: NovaSense. Verkrijgbaar in vier categorieën met een basismodel voor € 0.- (volledig vergoed door uw zorgverzekering).

DÁT IS DE UNIEKE TEVREDENHEIDS GARANTIE.

Zó’n breed assortiment, zo veel topmerken, zulke scherpe prijzen en zo veel service… Daarmee zorgen we dat ook u heel tevreden zult zijn.

Tevreden over de keuze Tevreden over de prijs Tevreden over de kwaliteit Tevreden over de nazorg Het HoorcomfortPlan

MEER DAN 140 WINKELS VOOR EEN PROFESSIONEEL HOORADVIES: Aalsmeer, Alkmaar, Almelo, Almere, Alphen a/d Rijn, Amersfoort, Amstelveen, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, B: Barneveld, Bennekom, Bergen op Zoom, Beverwijk, Bolsward, Boxmeer, Breda, Bunnik, Bussum, C: Capelle a/d IJssel, Castricum, Coevorden, D: De Bilt, Delft, Delfzijl, Den Bosch, Den Haag, Den Helder, Deventer, Dokkum, Dordrecht, Drachten, E: Ede, Eindhoven, Emmeloord, Emmen, Enschede, G: Geldrop, Gorinchem, Gouda, Groningen, H: Haarlem, Hardenberg, Haren, Heemstede, Heerenveen, Hellevoetsluis, Helmond, Hengelo, Hillegom, Hilversum, Hoofddorp, Hoogeveen, Hoogezand, Hoogvliet, Hoorn, Huizen, K: Klazienaveen, L: Leeuwarden, Leiden, Leidschendam, M: Maastricht, Meppel, Middelburg, Middelharnis, N: Nieuwegein, Nijmegen, Nijverdal, Noordwijk, O: Oldenzaal, Oostburg, Oosterhout, Oosterwolde, Oss, Oud-Beijerland, P: Papendrecht, R: Rhenen, Ridderkerk, Rijssen, Rijswijk, Roden, Roosendaal, Rosmalen, Rotterdam, S: Sassenheim, Schagen, Schiedam, Sliedrecht, Sneek, Someren, Spijkenisse, Steenwijk, T: Terneuzen, Tiel, Tilburg, U: Utrecht, V: Valkenswaard, Veendam, Velp, Venlo, Venray, Vlaardingen, Vlissingen, W: Waalwijk, Weert, Wijchen, Winschoten, Winterswijk, Woerden, Z: Zaandam, Zaltbommel, Zeist, Zevenaar, Zoetermeer, Zutphen, Zwijndrecht, Zwolle KIJK OP WWW.SCHOONENBERG.NL VOOR DE WINKEL BIJ U IN DE BUURT.

Wat leuk om te horen.



Themabijlage oor & geluid

Ingezonden Mededeling Luisterboeken zijn een film voor je oren Luisterboeken winnen in Nederland aan populariteit. Het is al lang niet meer zo dat alleen visueel gehandicapten gebruik maken van luisterlectuur. Dit merkt ook Dedicon, de grootste producent in Nederland als het gaat om luisterboeken, luisterkranten en luistertijdschriften. Luisterlezen is verrassend en onderhoudend. Met luisterboeken beleeft u de verhalen van uw favoriete auteurs op al die momenten dat u daar zin in heeft. Onderweg, op vakantie, tijdens het huishouden of lekker in uw luie stoel. Luisterboeken kunt u in verschillende vormen kopen: op audio-cd of MP3-cd, rechtreeks downladen van internet of een luisterspeler compleet met boek. Nieuw is ook dat het boek tegelijkertijd uitkomt met het luisterboek, zoals bijvoorbeeld van uitgeverij The House of Books: Sophie Kinsella met de titel “Ken je me nog?”. Van 25 juni tot en met 6 juli wordt de Week van het Luisterboek gehouden; www.weekvanhetluisterboek.nl. Speciaal in het kader van deze luisterweek zijn er een groot aantal activiteiten: zo ontvangt u bij aankoop van een luisterboek het gratis luistergeschenk en kunt u meedoen met een schrijfwedstrijd, waarbij het manuscript van de winnaar wordt geproduceerd als luisterboek. (zie: www.gratisluisterboek.nl) Beleef eens een luisterboek!

Wat hoort mijn oor? Uit alle richtingen worden we gevraagd, soms ook ongevraagd, met geluiden bestookt. Maar hoe zet het oor die informatie om in begrijpelijke gegevens? Door Maartje Lute m.m.v. Jan de Laat, audioloog, Audiologisch Centrum, LUMC

H

oewel het menselijk gehoor niet zo goed is ontwikkeld als dat van de meeste dieren, die vaak veel hogere tonen kunnen horen, is ook ons oor een bijzonder orgaan. Zo kan het onderscheid maken tussen hard, zacht, hoog, of laag geluid. Het hoort of iets van veraf of heel dichtbij komt en onderscheidt of iets boos, gelukkig, verdrietig of zelf leugenachtig klinkt. Hoe kunstig het oor er aan de buitenkant ook uitziet, aan de binnenkant is het een compleet doolhof. Een kleine rondleiding. Het uitwendig oor Het oor bestaat uit drie delen: het uitwendig oor, het middenoor en het binnenoor. Het uitwendig oor is het gedeelte dat

voor ons zichtbaar is: de oorschelp, een gedeelte van de gehoorgang en wat dieper in het oor het trommelvlies. De speciale vorm van de oorschelp zorgt er voor dat het oor geluiden goed opvangt. Ook helpt het ons te horen van welke kant de geluiden komen. Aan het einde van de gehoorgang zit het trommelvlies. Dit is een dun, strak gespannen vlies dat bij het minste of geringste geluid gaat trillen. Na het trommelvlies begint het middenoor. Het middenoor De voornaamste functie van het middenoor is de versterking van het geluid. In het middenoor bevinden zich drie piepkleine botjes, de gehoorbeentjes. Ze dragen bijzondere namen: hamer, aambeeld en stijgbeugel. Deze namen

hebben ze te danken aan hun vorm. De botjes worden door het trillen van het trommelvlies in beweging gezet. Een belangrijk onderdeel van het middenoor zijn twee spiertjes. Deze spannen aan wanneer het geluid te hard is, zodat forse geluidstrillingen enigszins geneutraliseerd worden. Het binnenoor De stijgbeugel zit vast aan het binnenoor. Ons binnenoor heeft de vorm van een slakkenhuis en is gevuld met een waterige vloeistof. De stijgbeugel zuigt met de beweging die hij maakt de vloeistof aan. Doordat de vloeistof op die manier in beweging komt, raakt deze het slakkenhuis. Dat maakt dat ontelbare minuscule en kwetsbare haartjes over een dun vlies gaan vegen. Hierdoor

ontstaat er een elektrisch stroompje. Dat stroompje bereikt via de gehoorzenuw de hersenen. Met vijftien op zijn best Vanuit de gehoorzenuw, stroomt het geluidsignaal het gedeelte van de hersenen binnen dat de auditieve cortex heet. De verschillende aspecten van geluid vinden hun eigen weg naar plaatsen voor taal, muziek, hoge of lage tonen. Door training, die iedereen ongemerkt dagelijks vanaf de babyleeftijd ondergaat, interpreteren de hersenen de geluiden zodat wij ze begrijpen. Omdat de grootste afnemers van hoortoestellen ouder dan 65 jaar zijn, lijkt het logisch dat het gehoor vanaf die leeftijd slechter wordt. Maar niets is minder waar. Het gehoor bereikt rond het vijftiende jaar een hoogtepunt. Dan is de gevoeligheid op z’n hoogst en zijn ook de zachtste prikkels en ingewikkelde geluiden te onderscheiden. Het is aantoonbaar dat al vanaf ons 25ste jaar het gehoor een fractie minder goed werkt. Verzorging De duizenden kleine zweetkliertjes die zich net voor het trommelvlies bevinden, produceren oorsmeer dat de gehoorgang schoon houdt. Het is absoluut af te raden om met vingers of wattenstokjes het oor schoon te maken. Daar zitten namelijk altijd wel bacteriën of viezigheidjes aan, waardoor de zweetkliertjes extra oorsmeer gaan aanmaken om deze af te voeren. Mocht er door een ontsteking te veel smeer zijn, dan kan men bij de apotheek zure oordruppels krijgen die het oor weer helemaal gehoorklaar maken.



Themabijlage oor & geluid “Hoort u het zingen van de vogels nog?”

Geluid in tien vragen Een wekker die afgaat, een straaljager die langskomt of zelfs het gefladder van een mus. Klanken die stuk voor stuk van elkaar verschillen maar wel allemaal onder dezelfde noemer vallen: geluid. door Maartje Lute m.m.v. Marcel Beun, Nederlands Instituut voor Beeld en

Wat is geluid? Geluid is simpel gezegd een trilling van moleculen die zich via de lucht, het water (of een ander medium) voortbeweegt. De trillingen die door het gehoor worden waargenomen, noemen we geluid.

ken dit geluid om hun omgeving waar te nemen en in ziekenhuizen wordt het gebruikt om echo’s te maken. Infrasoon geluid hoort men ook niet, maar is wel voelbaar als zware trilling. Bij een kerkorgel kan het voortkomen uit de laagste tonen.

2

3

Hoe ontstaat geluid? Alles wat trillingen voortbrengt tussen de 20 en 20.000Hz, zouden we een geluid kunnen noemen. Geluid onder de 20Hz noemt men infrasoon, de geluiden boven de 20.000Hz ultrasoon. Ultrasoon geluid hoort de mens niet. Vleermuizen en dolfijnen gebrui-

Is geluid overal? De trilling heeft een geleider nodig. Dit kan lucht zijn, maar ook water is een goede geleider. In de ruimte, waar het luchtledig is, is daarentegen geen geluid waar te nemen. Er is daar niets wat de trillingen geleidt. Als men bijvoorbeeld een pistool in de ruimte zou afschieten, gebeurt dat in complete stilte.

7

Geluid

1

6

Wat is Hertz? Toonhoogtes worden uitgedrukt in Hertz. Hertz staat voor ‘trillingen per seconde’. Een hoge toon komt voort uit een korte trilling die snel op en neer gaat. Een laag geluid is te vergelijken met langzaam golvende trilling.

4

Wat is een decibel? Een decibel is de verhouding waarmee men de amplitude (luidheid) van het geluid meet. Een decibel is een tiende (deci) van de eenheid ‘Bel’. ‘Bel’ is afgeleid van de naam Alexander Graham Bell.

5

Hoe wordt geluid gemeten? Geluid kan gemeten worden met een audiometer. Deze registreert hoe luid de trillingen zijn (amplitude), en welke frequentie de trillingen hebben (Hertz).

Wat is de snelheid van het geluid? De snelheid van het geluid hangt af van het medium waarin het zich verplaatst. In de lucht heeft het geluid een snelheid van ± 340 meter per seconde. In water gaat het sneller, daar heeft het een snelheid van ± 1.500 meter per seconde.

8

Wat is de geluidsbarrière? Iets gaat door de geluidsbarrière heen als het zich sneller voortbeweegt dan het geluid. Op het moment dat de snelheid van een straaljager de snelheid van het geluid benaderd, bouwt zich een drukgolf op vlak voor de straaljager. Versnelt de straaljager nog meer, dan schiet de straaljager door de drukgolf heen. Dit veroorzaakt een luid hoorbare knal.

9

Welke invloed hebben geluiden op de mens? Te harde geluiden kunnen een vervelende werking hebben op de mens, men kan zich er letterlijk onpasselijk van gaan voelen. Iemand een lange tijd blootstellen aan snoeiharde herrie werd zelfs als martelmethode gebruikt. Recent onderzoek heeft aangetoond dat mensen die braakgeluiden horen zelf ook tot braken kunnen worden gebracht.

10

Wat is het hardste geluid ter wereld? Het hardste geluid dat ooit door de mens zou zijn gemaakt, is de atoombom op Hiroshima. Deze bracht 250 decibel voort. Van dit geluid scheurt het trommelvlies onmiddellijk. In 1815 is in Indonesië de Tambora-vulkaan uitgebarsten. Gezegd wordt dat dit 320 decibel voortbracht.

De bijzondere invloed van muziek Muziek is niet alleen leuk of prettig om naar te luisteren, het doet ook iets met een mens. Hoe komt dat? Door Maartje Lute

D

e invloed van muziek wordt zelfs sterker genoemd dan de invloed van beelden. Het kan ermee te maken hebben dat geluid onze hersenen op een eenvoudigere manier bereikt dan beeld. Ongetwijfeld heeft iedereen de ervaring dat muziek de emoties raakt en herinneringen oproept. Toch verstaat niet iedereen hetzelfde onder muziek. Wat voor de een als prachtige chanson in de oren klinkt, kan een ander omschrijven als regelrechte herrie. Maar na jaren van gedegen onderzoek heeft men ontdekt dat geluid, en dan met name in de vorm van muziek, een bijzonder sterke invloed heeft op de mens. Volgens Tom ter Bogt, bijzonder hoogleraar in de popmuziek aan de uni-

versiteit van Utrecht, is er een aantal redenen aan te wijzen voor de positieve invloed die muziek op ons heeft. Vijf invloeden Ter Bogt: “Ten eerste verdrijft het luisteren naar muziek verveling. Wie heeft er vroeger niet talloze plaatjes of cd’s op zijn of haar kamer gedraaid? Alleen, met vrienden, of tijdens het maken van huiswerk? Samen muziek luisteren of maken, zorgt bovendien voor een gevoel van saamhorigheid. Een mooi voorbeeld is het volkslied. Als dit wordt ge-

speeld bij een wedstrijd of prijsuitreiking voelen luisteraars en spelers zich verbonden met en door het lied. Het wakkert het wijgevoel aan. Maar ook bij kleinere evenementen, zoals een concert, of wanneer je samen met je geliefde op de bank zit, zorgt muziek voor een band.”

geressen, met name uit de videoclips, als voorbeeld. Daarnaast heeft muziek een grote invloed op de sociale identiteit. Bij verschillende muzieksoorten horen verschillende groepen. Je muzieksmaak speelt een grote rol bij het uitgaan. Mensen zoeken de uitgaansgelegenheden en concerten uit waar hun favoriete muziek gespeeld wordt en zullen daar ook andere mensen treffen die dezelfde smaak hebben.”

Identiteit Daarnaast stelt Ter Bogt dat muziek ook een belangrijke plaats inneemt bij het vormen van de identiteit: “Vooral bij jongeren speelt dat een grote rol. Zij zien de zangers en zan-

Stemming Als laatste functies noemt de hoogleraar het positief beïnvloeden van de stemming en het troosteffect. “Doorgaans heeft alle muziek, afgaand op de persoonlijke voorkeur, een positief effect”,

weet hij. “Natuurlijk kan muziek ook verdrietige of droevige herinneringen oproepen. Maar luisteren naar bijvoorbeeld het levenslied helpt mensen juist bij het verwerken van hun verdriet, mede door de tekst. Het biedt troost om te horen dat iemand anders met dezelfde problemen, of soms nog erger, kampt. Melodie en tekst versterken elkaar daarbij. Een goede popsong kan nooit zonder een goede melodie, de muziek draagt het lied. Daarentegen kan een perfecte popsong niet zonder woorden. De tekst is precies wat het gevoel van verliefdheid, verlangen, angst of hoop van de luisteraar verwoordt. Het is de tekst waar mensen zich in herkennen.”

"-1*/&
(&)003#&4$)&3.*/(

"-4
+&
;6*/*(
#&/5
01
+&
03&/ %003
%&
$0/46.&/5&/#0/%
"-4
#&45&
(&5&45 "-1*/&
)FBSJOH
1SPUFDUJPO
CJFEU
DPOTVNFOUFO
FO
QSPGFTTJPOBMT
FFO
VOJFL
BTTPSUJNFOU
HFIPPS CFTDIFSNFST
%F
WFSTDIJMMFOEF
BLPFTUJTDIF
mMUFST
[PSHFO
WPPS
PQUJNBMF
CFTDIFSNJOH
JO
TQFDJmFLF
PNTUBOEJHIFEFO

4/63,&/%&
1"35/&3
7&3,&&3 4MFFQ4PGU¥
FMJNJOFFSU
HFTOVSL
PNHFWJOHTHF MVJEFO
FO
WFSLFFS
UFSXJKM
KF
EF
CFM
EF
XFLLFS
PG
FFO
IVJMFOEF
CBCZ
XÏM
IPPSU
&FO
VJUHFTMBQFO
PQMPTTJOH

8JO
FFO
JQPE
/"/0 (B
OBBS
XXXBMQJOFOM
FO
EPF
NFF
BBO
EF
HFIPPSRVJ[

0/541"//&/
.05033*+%&/

'&&45#&&45

1BSUZ1MVH¥
&JOEFMPPT
GFFTUFO
FO
[VJOJH
PQ
KF
PSFO
.FU
1BSUZ1MVH¥
IFC
KF
OB
IFU
TUBQQFO
HFFO
MBTU
NFFS
WBO
QJFQFO
FO
TVJ[FO

.FU
.PUP4BGF¥
PPSEPQKFT
WFSEXJKOU
IFU
HFSVJT
UFSXJKM
KF
WFSLFFSTHFMVJEFO
HFXPPO
CMJKGU
IPSFO
7FJMJH
FO
DPNGPSUBCFM


-&,,&3
6*5
+&
%",

.VTJD4BGF1SP¥
CFTDIFSNU
KF
PSFO
0G
KF
OV
NV[JFL
NBBLU
FSOBBS
MVJTUFSU
PG
JO
EF
CVTJOFTT
XFSLU


,-644&34
&/
%0&ʰ)&5ʰ;&-7&34 8PSL4BGF¥


7&*-*(
;8&..&/

4XJN4BGF¥
IPVEU
IFU
XBUFS
CVJUFO
FO
MBBU
HFMVJE
EPPS


(&)003#&4$)&3.*/(
01
.""5
7PPS
XJF
NPFJMJKL
JO
TMBBQ
LBO
LPNFO
WPPS
WFFMFJTFOEF
NV[JLBOUFO
FO
NPUPSSJKEFST
1FSTPPOMJKLF
HFIPPSCFTDIFSNJOH
NFU
QFSGFDUF
QBTWPSN

CFTDIFSNU
KF
PSFO
UJKEFOT
CSFLFO
FO
CPSFO

(&)003#&4$)&3.*/(
7003
*/%6453*´-&
($*,&34

-"45
7"/
+&
03&/
5*+%&/4
)&5
3&*;&/ 'MZ'JU¥
mMUFSU
EF
IJOEFSMJKLF
HFMVJEFO
UJKEFOT
IFU
SFJ[FO
NFU
EF
BVUP
FO
EF
USFJO
*O
IFU
WMJFHUVJH
PPL
FõFDUJFG
UFHFO
IFU
FõFDU
WBO
DBCJOFESVL

.BBUXFSL
WPPS
QSPGFTTJPOBMT
EJF
JO
MBXBBJJHF
PNHFWJO HFO
XFSLFO
7PMEPFU
BBO
EF
IPPHTUF
TUBOEBBSEFO
%F
PPSEPQKFT
WBO
"MQJOF
[JKO
PB
WFSLSJKHCBBS
CJK
,JKLTIPQ
"/8#
FO
%" ,JKL
PQ
XXXBMQJOFOM
WPPS
BMMF
WFSLPPQQVOUFO


XXXBMQJOFOM ( & ) 0 0 3 # & 4 $ ) & 3 . * / (
7 0 0 3
1" 3 5 * $ 6 - * & 3
& /
1 3 0 ' & 4 4 * 0 / " -



Themabijlage oor & geluid “Kunt u op een verjaardag het gesprek wel volgen?”

Luid en duidelijk?

Bij het optimaal genieten van mooie muziek spelen luisprekers een grote rol. Net als bij de scherpere beelden, die via digitale televisie te verkrijgen zijn, stelt de consument steeds hogere eisen aan de kwaliteit van geluid. Door Maartje Lute

T

egenwoordig wordt er in verhouding meer geld uitgegeven aan luidsprekers dan aan de apparatuur zelf. Belangrijke omzetmakers zijn daarbij de koptelefoons, want de interesse van de consument verschuift de laatste jaren sterk naar draagbare audioapparatuur. Was het medio jaren tachtig nog de walkman die een groot deel van de verkoop voor zijn rekening nam, vanaf eind jaren negentig zijn het vooral de iPods en de mp3-spelers die bijdragen aan de hoge verkoopcijfers van ‘oortjes’ en koptelefoons. Om een indruk te geven: de verkoop van mp3-spelers (en bijbehorende oordopjes) bedroeg over de afgelopen drie jaar 1,5 miljoen stuks.

In 2007 steeg de verkoop met maar liefst 21 procent. Draadloos Prijzen van tussen de 50 en 150 euro voor een set goede oordopjes zijn niet ongebruikelijk. Zelfs de draadloze luidsprekertjes van 399 euro worden goed verkocht. Voorheen liet de geluidskwaliteit van draadloze headsets nog te wensen over, maar met de moderne technieken doen deze zeker niet onder voor de versie met draad. Relatief nieuw zijn de draadloze koptelefoons die werken met bluetooth. Deze zijn uitsluitend geschikt voor een korte afstand tussen geluidsbron en headset, waardoor ze vaak worden gebruikt in combinatie met een

mp3-speler. Er komen overigens steeds nieuwere snufjes om het geluid in de hoofdtelefoon te optimaliseren. Ook wordt het materiaal steeds beter, het ontwerp moderner en het draagcomfort en design wordt van een hoger niveau.

Tip: Wie optimaal wil genieten van zijn mp3-speler doet er goed aan een aparte koptelefoon aan te schaffen. De kwaliteit van de meegeleverde versies worden weliswaar beter, maar met een goed koptelefoon gaat de geluidskwaliteit er in de meeste gevallen flink op vooruit.

Vijf redenen om een kind op muziekles te doen.

Van een instrument bespelen word je slim Door Maartje Lute

Muziek maken verhoogt het IQ

Bij kinderen die op muziekles zitten, zijn de rechterhersenhelft (de plek waar de gevoelstoestand zich bevindt) en de linkerhersenhelft (de plek voor de spraak en het intellect) sterker met elkaar verbonden dan bij niet-musicerende kinderen. Dit komt omdat muziek maken een stimulerende werking heeft op de zenuwcellen in de hersenen. Deze cellen worden geactiveerd waardoor er minder afsterven en er betere verbindingen ontstaan.

Muziek maken geeft een positief zelfbeeld

Muziek maken helpt bij het uiten van emoties

Een muzikant is continu bezig met het verleggen van grenzen. Patrick Cramers, woordvoerder van het Rotterdams Conservatorium: “Bij elke les of oefening word je weer iets beter. Het publiek, dat kan variëren van de huiselijke kring tot aan Carré, waardeert je daarbij om je vakmanschap of de show die je neerzet. Die persoonlijke verbetering en de waardering van anderen heeft een positieve invloed op het zelfvertrouwen.”

Met het maken van muziek kan men gevoelens en gedachten uiten via de instrumenten die worden bespeeld. Cramers: “Dat is niet alleen prettig voor de muzikant zelf maar, als de muzikant al wat verder gevorderd is, ook voor de luisteraars.”

Muziek maken bevordert goede eigenschappen

Muziek maken maakt succesvol

Alle grote muzikanten bezitten een aantal goede eigenschappen. Het bespelen van een instrument vergroot je doorzettingsvermogen, durf en vakmanschap. Ook zijn muzikanten vaak avontuurlijker en internationaler ingesteld. Cramers: “Gezamenlijk musiceren verstrekt het groepsgevoel, de discipline en de sociale en emotionele vaardigheden.”

Cramers: “In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht hebben muzikanten een groot succespercentage. Uit onderzoek van het Rotterdams Conservatorium is gebleken dat 85 procent van de leerlingen die aan het conservatorium hebben gestudeerd werkzaam zijn in de muziek. Negen procent volgt een vervolgstudie op muzikaal gebied of op een breder kunstvlak.

Gehoorschade? Protect beschermt uw personeel! Bent u op zoek naar bescherming tegen gehoorschade? Of wilt u iets doen tegen onnodige vermoeidheid en ongeconcentreerdheid door teveel lawaai op uw werkplek? Wilt u voldoen aan de eisen van de ARBO wet? Bent u op zoek naar top kwaliteit gehoorbescherming, maar wilt u daarvoor niet teveel betalen? ....dan bent u bij Protect Gehoorbescherming aan het juiste adres! De voordelen op een rijtje • De beste kwaliteit tegen een zeer goede prijs • Lawaai wordt gestopt, spraakverstaanbaarheid en alarmsignalen worden doorgelaten • Voordelig door lange levensduur (5 jaar) • Perfecte pasvorm • Voldoen aan de hoge Europese normen voor gehoorbescherming (EN 352-2 en EN 352-4) • Hygiënisch

www.ProtectGehoorbescherming.nl

Tarievenlijst harde en zachte otoplastieken voor bedrijven 1 - 5 sets 6 - 10 sets 11 - 25 sets

á € 88,- per set (excl. BTW) á € 83,- per set (excl. BTW) á € 78,- per set (excl. BTW)

Wilt u meer sets afnemen of een offerte op papier? Neem dan contact met ons op: Protect Gehoorbescherming Benedictushof 312, 4133 AK Vianen 0347 377191 [email protected]

Goede en betaalbare gehoorbescherming voor bedrijven en particulieren



Themabijlage oor & geluid

Nooit meer stil Foto: Fernando Serano Brito Simões

Er zijn in Nederland nog maar weinig plekken te vinden waar het echt helemaal stil is. En dat terwijl de afwezigheid van geluid als een belangrijke voorwaarde wordt genoemd voor een prettige leefomgeving. Wat is er in Nederland geregeld om geluidsoverlast terug te dringen en te beperken? Door Irma van der Lubbe

Top-vijf geluidsoverlast

Wet geluidhinder

1. Wegverkeer (vooral brommers en scooters) 2. Burenlawaai 3. Luchtvaart (vooral militaire luchtvaart) 4. Bedrijfsactiviteiten (bouw/ sloop, laden/lossen, et cetera) 5. Recreatie

Aan het eind van de jaren zeventig zijn de wetten en regels voor het bestrijden en voorkomen van geluidhinder door wegverkeer, spoor en industrie vastgelegd in de Wet geluidhinder. In deze wet staat onder meer vastgelegd wanneer de geluidbelasting moet worden getoetst. Voor wegverkeer is dit bijvoorbeeld bij de aanleg van een nieuwe weg, bij de bouw van nieuwe woningen en wan-

Bron: RIVM en TNO, 2004

neer er wijzigingen aan de weg plaatsvinden. Ook staat er in de wet hoeveel decibel geluid in deze situaties zijn toegestaan. Wanneer bij het toetsen een overschrijding van de norm wordt vastgesteld, moeten er maatregelen worden getroffen om de geluidbelasting terug te brengen. De akoestische berekeningen moeten voldoen aan de regels die zijn vastgelegd in Reken- en Meetvoorschriften.

140

Hoe hard is een decibel? De maat waarmee de sterkte van geluid wordt aangegeven is de decibel (afgekort als dB). Een indruk van de sterkte van sommige geluiden, uitgedrukt in decibellen:

110

100

De belangrijkste oorzaak van overlast wordt gevormd door wegverkeer

80 60 40

30 20

s ren ng Pij

tan ter me or

aan te pakken. Dus geen uitzichtbelemmerende geluidswallen, maar bijvoorbeeld stillere autobanden of nieuwe stillere remtechnieken voor treinen. Op 15 december 2007 werd het IPG afgerond. Het is nu aan de organisaties uit de wegen spoorsector om de maatregelen door te voeren. Het ministerie van V&W heeft 35 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor een versnelde invoering.

derlandse wet. Een gevolg hiervan is dat de verschillende Nederlandse overheden iedere vijf jaar verplicht zijn om de actuele geluidbelasting in geluidkaarten vast te leggen. Aan de hand van deze kaarten dienen zij vervolgens een actieplan uit te werken met maatregelen die de overlast in de komende vijf jaar beperken. Burgers hebben inspraak bij dit actieplan. Sterker nog, deze inspraak is verplicht. Ervaart iemand geluidoverlast in zijn woonomgeving, dan doet hij er goed aan om dit schriftelijk kenbaar te maken in de periode dat het actieplan voor zijn gemeente wordt opgesteld. Wat kan helpen, is het zoeken van medestanders (samen staat men sterk tenslotte), het inschakelen van de lokale of regionale pers en het gebruik maken van informatie- en inspraakbijeenkomsten. Als het goed is, worden in het voorjaar van 2008 de eerste actieplannen gepresenteerd.

Wie, hetzij algemeen hetzij persoonlijk, advies wenst bij een procedure rond geluidoverlast kan contact opnemen met de Nederlandse Stichting Geluidshinder. Zie www.nsg.nl.

lbo Dri

jet bo Jum en de ijg Op st

op

op

een

20 0m

ete nm tie op eg sw eer

erk ev

afs

ete rh oo

fst ra

sni rek Ge sp Dru kk

d

gte

an d

u vea

ter flu is Ge

r me ka on wo ale

nd di ge bie lte Sti

No rm

rgr en s

en atu ur

0

Ge ho o

N

aar schatting heeft ongeveer de helft van alle Nederlanders in meer of mindere mate te maken met geluidsoverlast om en rond de woning. De belangrijkste oorzaak van deze overlast wordt gevormd door het wegverkeer. Naast de herrie van brommers en scooters wordt het meeste lawaai ervaren door het geluid van snelwegen en spoorlijnen. Om deze overlast terug te dringen en te beperken riepen de ministeries van V&W en VROM, plus de organisaties ProRail en Rijkswaterstaat in 2002 het Innovatieprogramma Geluid (IPG) in het leven. Doel van het IPG is om de overlast bij de bron

Actieplannen In 2004 zijn de Europese afspraken over omgevingsgeluid vastgelegd in de Ne-

Voor meer informatie zie www.innovatieprogrammageluid.nl

Ik kan niet tegen mijn verlies! “Mijn gehoor verliezen zou een ramp zijn. Daarom heb ik een HearingCoach ®.” – Belle Perez

HearingCoach®. Professionele begeleiding van werknemers, jongeren en muzikanten voor het behoud van een goed gehoor.

Bestel nu je tickets voor het exclusieve concert “Gipsy” in de Heineken Music Hall, op donderdag 26 juni 2008. Bel naar Ticketpoint 0900 9000 8000 en meld je aan met het codewoord “HearingCoach”. Dan ontvang je het tweede ticket voor de halve prijs! Zo kan je het nieuwe album “Gipsy” komen beluisteren in Nederlands beste concertzaal.

w w w. h e a r i n g c o a c h . n l



Themabijlage oor & geluid “Vindt uw buurman dat uw tv vaak té hard staat?”

Mag het wat zachter?! Beter een goede buur dan een verre vriend, zo luidt het gezegde. Dat eerste gaat zeker op als men het heeft over geluidsoverlast die door buren wordt veroorzaakt. Door Irma van der Lubbe

H

ans Meijer: “Mijn vorige huis lag op de aanvliegroute van een luchthaven. In vier jaar nam het vliegverkeer enorm toe en werd het lawaai steeds erger. Ik heb mijn slaapkamer nog laten isoleren, maar als er zo’n Boeing overvliegt is er echt geen kruid tegen gewassen. Ik ben gevlucht en kocht mijn huidige woning, die dateert uit eind jaren zestig. Met een enkelsteensmuur en niet geïsoleerd: ik heb er nooit aan gedacht dat ik daardoor geluidoverlast kon krijgen. Dat kwam pas toen mijn buurman zijn hele huis ging verbouwen na werktijd. Ik zat een jaar lang in de herrie. Hij heeft onder meer de muur tussen zijn woonkamer en de keuken weggebroken en heeft overal laminaat gelegd. Daardoor hoorde ik iedere stap, maar verder had ik niet zo veel last van hem. Drie jaar geleden verkocht hij het huis en kreeg ik nieuwe buren. Hele aardige mensen die kennelijk ontzettend veel

vrienden hebben, want het is er een zoete inval. Continu hebben ze bezoek over de vloer met wie ze redelijk luidruchtig praten. Doordat die tussenmuur weg is, kan ik ze bijna woordelijk verstaan. Ik heb ze er vriendelijk op aangesproken en ze zijn heel begripvol. We hebben zelfs samen overwogen een bedrijf in te schakelen voor isolatie, maar dat bleek erg duur en ze konden geen garanties geven dat de overlast minder zou worden. Ondertussen gaat de luidruchtigheid gewoon door. Ik kan tenslotte moeilijk zeggen dat mijn buren geen bezoek mogen ontvangen. Slapen doe ik met oordopjes. Dat helpt wel, maar lekker is anders. En alles bij elkaar bezorgt het veel stress. Ik heb overwogen om te verhuizen, maar afgezien van de geluidoverlast is deze woning perfect voor me. Ik heb nu besloten om een geluidsmuur te laten plaatsen. Al helpt het maar een beetje, dan ben ik al blij.”

Wat kan men doen als de grens wordt bereikt? Stap 1: Proberen om zelf de redelijkheid van de overlast in te zien Oude woningen zijn vaak slecht geïsoleerd, dus is het logisch dat buren elkaar kunnen horen.

Stap 4: Een bemiddelaar inschakelen Dat kan een officiële mediator zijn, maar bijvoorbeeld ook de wijkagent of iemand die handelt namens de verhuurder (in geval van huur).

Stap 2: Een praatje maken met de buren Informeer tijdens een ontspannen gesprekje of de buur zelf misschien hinder ervaart. Vervolgens kan daarop worden ingehaakt met de eigen klachten. Ervaring leert dat hiermee zo’n tweederde van de problemen zijn opgelost.

Ik zat een jaar lang in de herrie

Stap 3: Zoeken naar technische oplossingen In sommige woningen is het mogelijk om iets aan geluidisolatie te doen, bijvoorbeeld door een verlaagd plafond (in geval van loopgeluiden) of voorzetwanden.

Stap 5: Een orgaan met invloed inschakelen In geval van huur kan men proberen de verhuurder aan te spreken. Deze heeft namelijk de wettelijke plicht de huurder ongestoord woongenot te bieden. Ook is het mogelijk om de politie in te schakelen. In veel gevallen raakt de relatie tussen de buren hierdoor echter nog verder verstoord.

Stap 6: De rechter inschakelen Ziet iemand echt geen andere oplossing meer, dan kan via de kantonrechter een civiele procedure worden gestart waarbij de ander voor de rechtbank wordt gedaagd. Sneller gaat het via een kort geding, maar daar heeft men een advocaat voor nodig en dat brengt vaak hoge kosten mee. Voor welke optie men ook kiest, belangrijk is de bewijsvoering. Een aantal tips: Verzamel getuigen, houd een overlastlogboek bij, maak opnamen waarbij duidelijk is hoe hard het overlast bezorgende geluid is ten opzichte van gewone geluiden, bijvoorbeeld de klok, en verzamel de processen-verbaal van de politie.

Een oplossing voor ieder geluidsprobleem! De Merford akoestiekwinkel is de eerste en enige webwinkel met een oplossing voor bijna ieder geluidsprobleem. Wij verkopen online kwaliteits producten tegen: ► ► ► ► ► ► ► ►

Burenoverlast Overlast van muziek Wasmachinegeluid Geluid van ventilatie Speakerbouw Trillingen in casco/carrosserie Motorgeluid (boot en auto) Nagalm

Alle benodigde materialen koopt u snel, safe en simpel op:

WWW.AKOESTIEKWINKEL.NL

Nieuwe Producten Geluidsstudio’s

Bass traps

Flamex Studio Tiles

10

Themabijlage oor & geluid

Jacqueline Lavrijssen (55) is slechthorend:

‘Luisteren en horen is erg vermoeiend’ Voor horenden zijn geluidindrukken vanzelfsprekend. Maar hoe is het om als slechthorende door het leven te gaan? Door Irma van der Lubbe

“

Door zuurstofgebrek bij mijn geboorte ben ik mijn hele leven slechthorend. Ik heb dat toen ik klein was nooit zo ervaren, maar ik weet wel dat ik vroeger goed naar iemands mond keek als hij sprak. Als kind heb ik me het liplezen dus eigenlijk zelf aangeleerd. Mijn moeder had wel het vermoeden dat ik niet goed kon horen: ik kwam namelijk nooit als ze me riep. Daarom nam ze me een keer mee naar het wijkgebouw. Daar zeiden ze dat het allemaal wel goed zou komen. Niet dus. Ik hoor helemaal geen hoge tonen en in het lagetonengebied hoor ik erg weinig. Als mensen tegenover mij zitten, kan ik ze zonder hoortoestellen verstaan. Maar dan nog moet ik liplezen. Mijn beide oren hebben hetzelfde verlies. Toen ik kind was vertelde de KNO-arts dat er niks aan te doen was. Daardoor heb ik me tot ongeveer mijn dertigste erg eenzaam gevoeld in de horende wereld. Ik werd vaak uitgelachen en uit schaamte durfde ik daar niks van te zeggen. Ik bedacht allerlei trucjes en ook mijn intuïtie is in die tijd sterk ontwikkeld.

denk ik. In het verkeer is het opletten. Wat ook erg vervelend is, is dat ik als slechthorende altijd de eerste stap moet zetten en zeggen: ‘Wilt u mij aankijken want ik hoor niet goed’. En dat iedere dag opnieuw. Waar ik me verder erg over kan opwinden is dat er mensen zijn die denken dat dove of slechthorende mensen dom zijn. Dat beeld bestaat helaas nog steeds. Volgens mij is het ook de reden dat sommige mensen niet aan een hoortoestel willen. Dat idee moet dus echt de wereld uit! Op mijn 36ste jaar ben ik zelf voor een hoorapparaat gegaan. Dat was enorm wennen. Ik moest helemaal opnieuw leren horen, daar ben ik lang mee bezig geweest. Maar er ging een wereld voor mij open. Toen ik mijn apparaat onge-

Voor een slechthorende is het ontzettend moeilijk om op tv een gesprek te volgen als er muziek op de achtergrond is. Maar leg dat maar eens uit aan de programmamakers, je wordt gewoon uitgelachen. Gelukkig is er ondertiteling, maar lang niet bij alle programma’s. Muziek kan ik wel horen, maar ik kan geen instrumenten onderscheiden. Toch geniet ik ervan. Als iets mijn gevoel raakt, dan zal het wel mooi zijn,

veer een jaar had, liep ik langs een bouwplaats en werd nagefloten. Ik ben blij naar die bouwvakkers gelopen en heb ze bedankt. Zij begrepen er niks van, maar voor mij was dat een heel belangrijk moment. Toen ik zeventien was liep ik namelijk ook eens langs zo’n bouwplaats en opeens werd ik door de bouwvakkers voor van alles en nog wat uitgemaakt. Ik snapte er niks van, werd hartstikke bang en ben snel doorgelopen. Nu realiseerde ik me dat ik toen niet had gehoord dat ze daarvóór naar me hadden gefloten! Nu, bijna twintig jaar later, kan ik zeggen dat ik niet meer zonder mijn hoorapparaten kan. Toch blijft het erg vermoeiend om te luisteren en te horen, dus mijn energie is beperkt. Een goedhorende staat daar vaak niet bij stil.”

Slechthorendheid • Kan aangeboren zijn, maar ook later ontstaan. • Kent twee soorten: geleidings- en perceptieve slechthorendheid. Bij de eerste vorm wordt het geluid niet goed door de gehoorgang of het middenoor geleid. Bij perceptieve slechthorendheid is er iets mis met het slakkenhuis dat het geluid doorgeeft aan de gehoorzenuw. Deze vorm komt veel voor bij oudere mensen en wordt in dat geval ook ouderdomsslechthorendheid genoemd.

• Ontstaat vaak geleidelijk en wordt meestal het eerst opgemerkt door de omgeving. Wanneer de persoon het zelf doorheeft, is het proces van gehoorverlies veelal een tijd aan de gang. Voor meer informatie: www.nvvs.nl, www.gice.nl

Gehoorbescherming nu ook voor particulieren betaalbaar Protect Gehoorbescherming, een bedrijf dat al jaren bekend staat als kwaliteitsleverancier van otoplastieken, biedt nu ook voor de privé gebruiker van gehoorbescherming een geheel nieuwe lijn producten aan. Wij maken gehoorbescherming voor: • Motorrijders • Muziekanten / concertbezoekers • Beoefenaars van schietsport • Iedereen die rustig wil slapen Wij bieden de oplossing voor geluidsoverlast in de vorm van kunststof oordoppen die precies op de maat van uw oor gemaakt zijn. Hierdoor zitten ze comfortabel en zijn ze hygiënisch. Een speciaal filter zorgt ervoor dat hinderlijke geluiden worden tegengehouden en het oor ontlucht wordt.

Vul het bestelformulier in op onze website Protect Gehoorbescherming Benedictushof 312, 4133 AK Vianen 0347 377191 [email protected]

Bezoek onze website voor meer informatie.

www.ProtectGehoorbescherming.nl

Goede en betaalbare gehoorbescherming voor bedrijven en particulieren

11

Themabijlage oor & geluid “Wat praat uw gesprekspartner onduidelijk, hè?” zijn oor horen. Dit is inderdaad een teken van gehoorschade. Weliswaar van kleine schade, maar toch. Het is een signaal om voortaan voorzichtiger met hard geluid om te gaan. Bij frequente herhaling kan het leiden tot oorsuizen (tinnitus, zie elders in deze special). Gehoorschade gaat wel over. Fabel, en direct een van de belangrijkste misverstanden. Gehoorschade door geluid is altijd blijvend, de beschadigde haarcellen in het binnenoor kunnen zichzelf niet herstellen. Er wordt momenteel wel onderzoek gedaan naar methoden om gehoorschade ongedaan te maken, maar het kan nog generaties duren voordat dit echt mogelijk wordt.

Feiten en fabels over gehoorschade “Ach, zo’n vaart zal het niet lopen”, denkt menigeen terwijl hij zijn mp3-speler wat harder zet. “Gehoorcellen herstellen zich toch wel.” Maar dat is niet zo! Daarom de belangrijkste feiten en fabels over gehoorschade op een rijtje. Door Marjolein Straatman

De ene persoon is gevoeliger voor gehoorschade dan de andere. Feit. De mate waarin iemand gehoorschade kan krijgen is individueel bepaald, net zoals dat bijvoorbeeld met bepaalde ziekten het geval is.

Van één keer naar harde muziek luisteren krijg je geen gehoorschade. Feit. Gehoorschade ontstaat veelal als iemand gedurende een lange tijd aan hard geluid blootstaat, maar die ene keer draagt daar uiteraard wel aan bij.

Een piepend geluid in je oor is een teken van gehoorschade. Feit. Als iemand de hele avond in een discotheek of bij een popconcert in de herrie heeft gestaan, kan diegene daarna, als het weer rustig is, een pieptoon in

“Gehoorcellen herstellen zich toch wel”, denkt menigen Veel beroemde DJ’s gebruiken gehoorbescherming. Feit. DJ’s staan voor hun vak langdurig aan hard geluid bloot. Om te voorkomen dat ze daardoor gehoorschade oplopen, gebruiken ze gehoorbescherming in de vorm van, veelal op maat gemaakte, oordopjes. Deze zogenaamde otoplastieken bevatten filters die zorgen voor een gelijkmatige demping van het geluid, waardoor het niet vervormt. Iedereen kan zich een otoplastiek laten aanmeten door een audicien.

Met een mp3-speler is het risico op gehoorschade groter dan met een ouderwetse walkman. Feit. Als een walkman heel hard wordt gezet, gaat het geluid vervormen. Dat is niet om aan te horen, dus daarom zet men al snel het volume wat lager. Bij een mp3-speler treedt deze vervorming niet op. Op www.mp3check.nl kan iemand nagaan of zijn/haar luistergedrag schadelijk is. Het risico om gehoorschade op te lopen is niet groot, anders zou de overheid wel maatregelen nemen. Fabel. In de Arbo-wet is heel nauwkeurig vastgelegd hoe werknemers en werkgevers zich dienen in te spannen om gehoorschade tijdens het werk te voorkomen. Het vreemde is dat er ten aanzien van de vrije tijd helemaal niets bij de wet is vastgelegd om burgers tegen gehoorschade te beschermen. Met een hoortoestel krijg je je oorspronkelijke gehoor weer terug. Fabel. Bij een bril is dat wél zo: daarmee kan iemands zicht zodanig worden gecorrigeerd dat hij zijn oorspronkelijke gezichtsvermogen terug heeft. Een hoorapparaat kan er echter alleen voor zorgen dat het gehoor dat er nog is, zo optimaal mogelijk wordt gebruikt. Het oude gehoor komt nooit meer terug.

Een gratis hoortoestel en nog goede service ook? Ik geloof mijn oren niet. Wensenlijstje voor m’n hoortoest

el: Hans

Gratis hoortest Deskundige specialist Een digitaal hoortoestel (zo’n kleintje!) Gratis proeftijd Declaratie bij zorgverzekeraar Tevredenheidgarantie Prijs (na vergoeding)

Elders

0,- +/- 800,-

Doe nu een gratis hoortest bij Hans Anders en ontvang de gratis CD ‘Mooiste van Willeke Alberti’. Bel 0800-0027 voor een afspraak. Hans Anders heeft voor elke gewenste hooroplossing na vergoeding een gratis hoortoestel. Zie ook hoortoestelprijzen.nl

12

Themabijlage oor & geluid

niet belangrijk zijn worden gefilterd. Vroeger werd alles versterkt, ook de bijgeluiden. Dat zorgde er voor dat mensen in gesprekken alles hard hoorden binnenkomen. Te harde tonen en piepjes behoren steeds meer tot het verleden’’, vertelt Marcel Kamps van Phonak, leverancier van hoortoestellen en toepassingen.

Strakker design en hippere kleuren zijn in opkomst

Foto: GN Resound

Hoortoestellen, de nieuwe generatie De tijd van schaamte voor een hoortoestel is voorbij. Dankzij digitalisering en vernuftige foefjes zijn de apparaten praktisch onzichtbaar óf juist design items die gezien mogen worden. Aan u de keus. Door Marjolein Straatman

H

et laatste decennium kent veel ontwikkelingen in de wereld van hoortoestellen. De digitalisering zorgt er voor dat het

eigenlijk kleine computers zijn. Met software, waardoor op ieders specifieke wensen kan worden ingespeeld. “De nieuwe toestellen onderscheiden steeds

beter verschillende geluidsituaties en passen zich aan. Het computertje maakt als het ware berekeningen van de omgeving waarin je je bevindt. Geluiden die

Grofweg onderscheiden we toestellen in en achter het oor. Ongeveer tien procent van de mensen kiest voor een exemplaar in het oor. Nadeel is wel dat het daarmee ook kwetsbaarder wordt. Het gros van de mensen kiest voor een exemplaar voor erachter. De modellen zijn tegenwoordig zo klein dat ze ook daar namelijk amper opvallen, weet Mark Bakkum van GN Resound, dat allerhande toepassingen levert aan audiciens in Nederland. “Geen oor is hetzelfde en gehoorverlies dus ook niet. We kunnen nu inspelen op situaties zoals het volgen van gesprekken in een drukke ruimte. Dankzij de software kun je dat zelf instellen. Ga je een hectische vergadering in, dan kies je voor een bepaald programma op je hoortoestel. Maar er bestaan ook exemplaren die dat zelf al doen.’’ Ook de audicien kan een betere service bieden. Met de huidige apparatuur kunnen in de winkel situaties als een druk restaurant of

park worden nagebootst. Hierdoor kan het hoortoestel nog meer op maat worden ingesteld. Bluetooth Gaandeweg stappen ook meer jonge mensen met gehoorklachten naar de winkel of een audiologisch centrum. Het grootste taboe op een hoortoestelletje is er inmiddels wel af. Deels is dat misschien verklaarbaar door het kleine formaat. Maar ook de vergrote aandacht voor het design en moderne extra’s spelen wellicht een rol. Zo is het mogelijk om via Bluetooth externe apparaten op het gehoortoestel te laten werken. Marcel Kamps: “Mp3-spelers en mobiele telefoons bijvoorbeeld worden dankzij Bluetooth gelinkt aan het toestel. Een ontvangertje zendt de geluiden van de audiobron draadloos door naar het hoortoestel.’’ Een andere noviteit is de zogenaamde richtingwerking. Dankzij de software richt het toestel zich op de persoon die de drager aankijkt, waardoor niet alle geluiden worden opgepakt. Een een-op-eengesprek met iemand in een druk restaurant wordt daardoor een stuk eenvoudiger. Daarnaast bestaat er software die de oren beter laat samenwerken. Het ene oor richt zich op de spreker, terwijl het andere de omgevingsgeluiden opvangt. Het versterken van geluid achter een slechthorende kan tegenwoordig ook. Handig voor wie in een rolstoel zit en degene achter zich wil horen. “In opkomst zijn strakker design en hippere kleuren in plaats van huidkleurig en grijs. Het is tegenwoordig allemaal mogelijk’’, zegt Mark Bakkum.

In zo’n goed gezelschap...

Horen

...alles is helder

Voelen

...alles voelt goed

Genieten ...ervaar de synergie

Synergie maakt het verschil…

Leverbaar in mei.

ReSound Ziga is een hooroplossing die meer biedt dan de som van haar afzonderlijke onderdelen. De combinatie van uitmuntende hoortechnologie, comfort en een discreet, lichtgewicht ontwerp maakt ReSound Ziga™ tot dé belichaming van synergie, iets wat normaliter alleen geldt voor de duurdere hoortoestellen. Wilt u meer weten over ReSound Ziga of wilt u dit verfijnde toestel zelf ervaren, bezoek onze website www.resoundziga.nl of mail ons: [email protected]

M500392-NL.indd.indd 1

02-04-2008 14:27:55

13

Themabijlage oor & geluid

Verhalen uit de praktijk

Duizenden Nederlanders dragen een hoortoestel. Maar hoe bevalt dat nu eigenlijk? Gebruikers aan het woord over hun bevindingen. Door Marjolein Straatman

Joop van der Voet kocht bijna vijf jaar geleden zijn hoortoestellen bij Hans Anders en is daar nog steeds uitermate tevreden over. ,,Het gehoorverlies ging heel geleidelijk, het waren vooral de hoge tonen die ik in de loop der jaren ging missen. En de tv thuis ging alsmaar harder. Ik ben naar een oorarts geweest voor een test en besloot wat rond te kijken. De meeste apparaten vond ik eigenlijk te groot. Ik ben namelijk best wel een beetje ijdel. De twee toestellen die ik nu draag zijn echter piepklein. Ideaal. En alles is tegenwoordig natuurlijk digitaal. Ik vind het ook prettig dat ze bij het filiaal in Arnhem heel goed uitgerust zijn. Bovendien hebben ze alles voor me geregeld met mijn zorgverzekeraar en waren zelfs de kleine hoortoestellen die ik wilde, helemaal gratis! Ze zijn er altijd heel vriendelijk en ook voor de batterijen die ik af en toe nodig heb, kom ik er graag.’’ Mike Heinsius van Hoortechnisch Centrum Van Els in IJmuiden: “GN Resound brengt binnenkort de Ziga op de markt. Een betaalbaar type hoortoestel met verfijnde technieken. Het toestel kan door het nieuwe uiterlijk discreter worden gedragen. Het slangetje dat naar het oor loopt is nagenoeg onzichtbaar. Het kastje achter het oor is klein. Voor wie het allemaal juist best mag opvallen, is het apparaat ook verkrijgbaar in kleuren als metallic, blauw en oranje. Het hoortoestel analyseert constant de omgeving van de drager. Is er rumoer, dan wordt dat onderdrukt zodat de spraak meer aan-

dacht krijgt. In plaats van de vaak gebruikelijke zes kanalen heeft deze er negen, waardoor je het toestel beter kunt afstemmen. Al met al een stuk comfortabeler om te horen. Het toestel is leverbaar met meerdere programma’s, waaronder een speciaal voor muziek. Een pluspunt, want het geluid wordt daarmee voller. De impuls noise smoother zorgt er voor dat plotse geluiden wat afzwakken en niet in één klap het gehoor binnenkomen. Een discreet en fijn hoortoestel dus.” Peter Visser heeft sinds enkele weken een hoortoestel van Specsavers. Hij is er buitengewoon tevreden mee. “Het schijnt een digitaal toestel te zijn. Daar

heb ik niet zo veel verstand van, maar het fijne is wel dat ik hiermee geen irritante, hoge fluittonen hoor. Mijn zoon had er een bril gekocht bijen was tevreden over hoe hij geholpen was. Toen ik een nieuw hoortoestel wilde, ben ik daar

De meeste apparaten vond ik eigenlijk te groot dus ook maar eens gaan kijken. De audicien is wel anderhalf uur met me bezig geweest om mijn gehoor te testen en deed dat uiterst rustig en geduldig. Ik werd er echt leuk ontvangen. Na een proefperiode van drie weken was er nog een test en nu draag ik het toestel al weer

een paar weken. De kosten werden rechtstreeks gedeclareerd bij mijn verzekeraar, dat was ook prettig. Ik zou ook niet meer zonder kunnen. Zes jaar geleden merkte ik bijvoorbeeld op verjaardagen dat mijn gehoor slechter werd. Deelnemen aan een gesprek werd lastiger, dat was irritant. Daar heb ik nu geen last meer van!” Jaap Pasmooij, KNOarts in ruste, draagt al ten minste tien jaar twee hoortoestellen. Hij bestempelt zichzelf als een zeer tevreden gebruiker. “Dankzij mijn beroep had ik de mogelijkheid om regelmatig gehoortests te laten doen. Ik merkte op een gegeven moment dat ik dingen miste in gesprekken. Aangezien

mijn moeder steeds slechter ging horen, wist ik al snel dat er sprake was van een gehoorverlies op erfelijke basis. Aanvankelijk had ik vooral een hogetonenverlies en kreeg daardoor moeite met spraak verstaan. Dat was sociaal nogal hinderlijk. Vond ik het erg dat ik een hulpmiddel nodig had? Mezelf zielig? Nee. De apparaatjes zijn namelijk zeer effectief. Uiteraard hebben ze ook hun beperkingen. Met hoorapparaten wordt het horen weliswaar veel beter, maar nooit normaal. Zoals vroeger wordt het niet meer. Maar ik kan mij nu wel in alle omstandigheden heel goed redden. Mijn huidige Widex-toestelletjes zitten vrij diep in mijn oren. Mensen die er niet van weten, hebben vaak niet eens in de gaten dat ik ze draag.”

IN HET KORT Absoluut gehoor Mensen met een absoluut gehoor kunnen feilloos de hoogte van een noot benoemen, zonder eerst een andere noot als referentie te hebben gehoord. Dit vermogen wordt vaak vergeleken met het onderscheiden van kleur: iemand met een absoluut gehoor hoort een gis net zoals anderen blauw zien. In zijn laatste boek Musicofilia beschrijft hoogleraar neurologie Oliver Sacks het voorval van een voormalig hoogleraar musicologie in Oxford met een absoluut gehoor. Al op zijn vijfde merkte deze op: “Goh, papa snuit zijn neus in g.”

/774

KBBS
PQ
EF
CSFT
WPPS
NFOTFO
NFU
HFIPPSWFSMJFT .BBS
MJFGTU

PQ
EF

/FEFSMBOEFST
IFFGU
FFO
QSPCMFFN
NFU
IFU
HFIPPS
0G
IFU
OPV
HBBU
PN
TMFDIUIPSFOEIFJE
PPSTVJ[FO
PWFSHFWPFMJH IFJE
WPPS
HFMVJE
PG
EF
[JFLUF
WBO
.nOJoSF
EF
/FEFSMBOETF
7FSFOJHJOH
WPPS
4MFDIUIPSFOEFO
/774
JT
BM

KBBS
En
CFMBOHFOCFIBSUJHFS
PQ
IFU
UFSSFJO
WBO
IPPSQSPCMFNFO
%F
/774
CVOEFMU
BMMF
LFOOJT
FO
LVOEF
PN
NFOTFO
NFU
FFO
HFIPPSBBOEPFOJOH
HPFE
FO
POBGIBOLFMJKL
WBO
JOGPSNBUJF
UF
WPPS[JFO
&O
EF
/774
XFSLU
BBO
CFXVTUXPSEJOH
CJK
BOEFSFO
[PEBU
[F
CFUFS
SFLFOJOH
IPVEFO
NFU
NFOTFO
EJF
FFO
IPPSQSPCMFFN
IFCCFO


De kracht van filmmuziek Hoe belangrijk muziek bij film kan zijn werd een tijdje geleden duidelijk in een documentaire op televisie. Twee maal werd er een filmfragment getoond waarbij men een huis ziet. De deur gaat open, een man komt met een koffer buiten en daarna ziet men een oude vrouw die in de deuropening blijft staan. De eerste maal wordt het fragment vergezeld van hele spannende achtergrondmuziek. Al gauw komt de gedachte op dat het hier gaat om een man die een oude vrouw heeft beroofd en er met de buit vandoor gaat. Vervolgens wordt hetzelfde fragment getoond, maar dan met droevige muziek. Hierdoor krijgt de het idee dat een zoon die net zijn koffer heeft gepakt en afscheid neemt van zijn moeder.

Luisterboeken Ze zijn ideaal voor mensen met een visuele beperking, maar ook heel geschikt voor bijvoorbeeld in de auto, op weg naar de vakantiebestemming: luisterboeken. Dit zijn voorgelezen boeken op CD. Deze waren al geruime tijd voorhanden, maar 2005 leek echt de doorbraak van dit fenomeen te zijn. Er is zelfs een Week van het Luisterboek. In 2008 wordt deze gehouden van 25 juni t/m 6 juli. Er zijn tegenwoordig ook luisterboeken op mp3-bestand.

Het Mozart-effect De term ‘Mozart-effect’ staat voor de veronderstelling dat een mens intelligenter wordt door het luisteren naar klassieke muziek. Een Duits team van experts onderzocht of deze veronderstelling klopt. Hun conclusie: de meeste studies bleken niet in staat het resultaat te herhalen, of vonden een effect dat binnen twintig minuten wegebde. Wel blijkt uit twee grote en betrouwbaar uitgevoerde experimenten dat muzieklessen bij kinderen op langere termijn een gunstig effect op het IQ hebben, zo stellen de Duitse onderzoekers. (Bron: Nature)

(FIPPSWFSMJFT
[P
LMJOLU
EBU (B
OBBS
XXX[PLMJOLUHFIPPSWFSMJFTOM
FO
IPPS
IPF
%F
8FSFME
%SBBJU
%PPS
LMJOLU
NFU
WFSTDIJMMFOEF
TPPSUFO
HFIPPSWFSMJFT
0G
XBU
EBDIU
V
WBO
FFO

POWFSTUBBOCBSF
1BVM
EF
-FFVX
FO
HSBQQFO
WBO

EF
-BNBµT
EJF
EF
NJTU
JO
HBBO
&SWBBS
IFU
[FMG

%F
/774
TUggU
WPPS
IPSFO
BM

KBBS
,JKL
PQ
XXXOWWTOMKBBS
WPPS
IFU
TQFDJBMF
BDUJFQSPHSBNNB

14

Themabijlage oor & geluid

Ingezonden Mededeling

Shoppen voor een hoortoestel Er leiden meerdere wegen naar Rome. Wie twijfelt aan zijn gehoor, kan op verschillende plaatsen terecht. Van huisarts en audioloog tot de ‘gewone winkel’ in de straat. Door Marjolein Straatman

Twijfels over uw gehoor? Doe de GRATIS hoortest bij Schoonenberg. Schoonenberg Hoorcomfort weet als geen ander hoe belangrijk uw gehoor voor u is. Daarom staan haar audiciens dagelijks voor iedereen klaar voor voorlichting over slechthorendheid en begeleiding naar de beste hooroplossing.

H

oortoestellen zijn nog steeds niet sexy. Minder dan de helft van alle mensen die er eentje nodig hebben, draagt er ook daadwerkelijk een. Velen associëren een slechter wordend gehoor nog vooral met ouderdom en achteruitgang. De stap naar een deskundige is daarom een moeilijke. Toch maken gratis gehoortests en diverse aanbieders in de Neder-

Twijfelt u weleens aan uw gehoor? Doe dan gratis en vrijblijvend een hoortest bij Schoonenberg Hoorcomfort. Dan weet u binnen 15 minuten hoe het met uw gehoor is gesteld. U krijgt er direct een persoonlijk advies bij van één van de deskundige audiciens. Maak een afspraak in de Schoonenberg winkel. Of vul het aanvraagformulier in op de website www.schoonenberg. nl/gratishoortest. U wordt dan binnenkort teruggebeld voor een afspraak in de winkel.

landse winkelstraten de drempel wel wat lager. Extra mogelijkheden en de gelegenheid om in een winkelomgeving met het gehoor bezig te zijn, hebben de slechthorende van een patiënt in een klant veranderd. Het hoortoestel is daarom steeds meer een consumentenproduct in plaats van een medisch hulpmiddel. Er zijn mensen die een gehoorwinkel

binnenstappen als ze zich afvragen hoe het met hun gehoor is gesteld. Deze audicien bepaalt het gehoorverlies door een gehoormeting. Na een gesprek over de persoonlijke wensen van de klant volgt de keuze voor een geschikt hoortoestel. In de proeftijd erna mag de klant het toestel vaak kosteloos uitproberen. Het komt echter ook regelmatig voor dat iemand, met verwijzing van bedrijfshuis- of KNO-arts, bij een audiologisch centrum terechtkomt. Diagnostiek De audiologische centra stellen gedegen diagnoses en voeren eerst op kwalitatieve wijze de basisdiagnostiek uit. De koptelefoon met de piepjes, zogezegd. Uitgebreidere metingen betrekken ook de spraak erbij. Waar nodig voeren ze ook fysiologische tests uit, om te kijken waar in het oor het mankement zit waardoor het gehoor minder goed werkt. Gaat het om een zenuw, het trommelvlies of om het oorbeentje? Desgewenst is er aandacht voor de functionaliteit: wat er nog wel kan met de oren. Een audiologisch centrum werkt vanuit een multidisciplinair team, waarin eventueel ook aandacht is voor communica-

Schoonenberg Hoorcomfort is dé hoorspecialist van Nederland. En met ruim 140 winkels is er altijd wel één bij u in de buurt.

tieve en psychosociale aspecten. Na een gesprek met de patiënt valt bij een audicien de keuze op een passend hoortoestel. Het audiologisch centrum zelf bestelt het toestel niet. Dat doet een audicien. Een winkel instappen werkt sneller. Maar het audiologisch centrum onderzoekt en diagnosticeert een stuk breder en uitgebreider. Vergoeding Iedereen die verzekerd is heeft bij een gehoorverlies van 35 decibel of meer recht op een vergoeding van 476 euro. Die vergoeding geldt eens per vijf jaar. Of het toestel daarmee ook gratis is, ligt er maar helemaal aan hoe gek je het wilt maken. De markt van hoortoestellen kent namelijk enorme prijsverschillen. Er zijn aanbieders die een gratis hoortoestel aanbieden, maar ook een eigen bijdrage van 1.000 euro is geen uitzondering. Alle audiciens hebben afspraken met de zorgverzekeraars, waardoor de standaardvergoeding voor het hoortoestel namens de klant rechtstreeks wordt gedeclareerd. Wie na de proeftijd met het hoortoestel tevreden is, tekent een tevredenheidsverklaring om de aanschaf definitief te maken.

Herriestoppers Voor bescherming tegen geluidsoverlast in verschillende situaties.

Classic

Water

Water Kids

Air

Te verkrijgen bij de landelijke drogisterijketens.

381508_Herriestpprs_WT.indd 1

11-04-2008 10:10:59

Gratis hooradvies Bij alle 200 verkooppunten van Beter Horen U bent van harte welkom voor een hoortest en een persoonlijk adviesgesprek.

Bel 0900 - 40 40 500 (lokaal tarief) voor een afspraak bij u in de buurt.

www.beterhoren.nl

We brengen geluid tot leven

16

Themabijlage oor & geluid

Ingezonden Mededeling brite hoorset van Bernafon wint design prijs Bernafon heeft de Red Dot Design Award gewonnen voor hun nieuwste mini hoortoestel brite! brite maakt gebruik van geavanceerde automatische geluidbewerking voor een authentieke geluidbeleving en spraakverstaan in elke luisteromgeving. brite klinkt altijd helder, duidelijk en zonder echo – het belangrijkste doel van elk hoortoestel. Het resultaat voor jou? Een zeer geavanceerd hoortoestel dat zowel cosmetisch als qua prestatie met stijl en vertrouwen gedragen mag worden. brite is een mode-artikel, niet alleen vanwege het ontwerp maar ook door zijn unieke kleurenpalet. De uiterst veelzijdige functionaliteit van brite maak je helemaal af met de vele kleurencombinaties die bij je eigen stijl, persoonlijkheid of zelfs stemming passen. Een fraai mini achter-het-oor toestel waarbij de luidspreker in het oor zit. brite kent richtinggevoelige microfoons, hij onderdrukt lawaai en voorkomt vervelend fluiten. Daarnaast heeft brite meerdere programma´s, een kleine batterij en is uiterst zuinig met het stroomverbruik. Met recht heeft dit toestel de Red Dot Design Award gewonnen. De brite is een waardevolle uitbreiding in de categorie kleine high-tech design toestellen. Echt een aanrader! Kijk voor meer info op www.bernafon.nl

Hoe goed hoort u? Het is een gegeven dat mensen slechthorendheid pas herkennen als ze steeds vaker ‘wat zeg je?’ moeten zeggen. Of de tv steeds iets harder moeten zetten. Herkenbaar? Doe dan deze gehoortest van de Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden en lees hoe het gesteld is met uw eigen gehoor.

1 ja

2

Hoort u het tikken van de klok? 0

nee

2

ja

7

Vindt u het moeilijk een gesprek met meerdere personen te volgen? ja

6

nee

0

soms

3

Slaapt u af en toe door de wekker? 4

nee

0

ja

8

Hoort u goed in een zaal of tijdens een vergadering?

3

ja

0

nee

6

soms

3

4

Vinden uw huisgenoten dat u de radio of tv te hard aanzet?

Gaat telefoneren u moeilijk af ? 4

nee

0

soms

3

9

Kunt u gefluister op een afstand van circa 2 meter verstaan? ja

0

nee

3

u zult er nauwelijks hinder van ondervinden.

18-36 punten U heeft behoorlijk gehoorverlies. Belangrijk is snel een deskundige te raadplegen. Uw huisarts zal u beslist doorverwijzen naar een kno-arts.

7-17 punten Uw gehoor is duidelijk verminderd. Mis-

37 punten of meer Uw gehoor is slecht. Zonder hoortoe-

schien heeft u hiervan weinig last, maar het raadplegen van uw huisarts, met eventuele verwijzing naar de kno-arts, kan beslist geen kwaad.

stel bent u waarschijnlijk niet in staat anderen te verstaan. Een kno-arts, audiologisch centrum of audicien kunnen u adviseren bij het kiezen van een passend hoorhulpmiddel.

1-6 punten Uw gehoor is weliswaar niet meer 100%, maar

6

nee

soms

10

0

nee

3

Voor interactieve gehoortesten: • www.hoortest.nl (voor volwassenen) • www.oorcheck.nl (voor jongeren) • www.kinderhoortest.nl (voor kinderen)

Bron: NVVS

Hoor je wel goed? Test je eigen gehoor op: www.hoortest.nl of www.oorcheck.nl of www.kinderhoortest.nl

0

3

Hoort u tijdens een concert violen en fluiten even goed als andere instrumenten? ja

uw score 0 punten Uw gehoor is uitstekend.

ja

17

Themabijlage oor & geluid

(H)oorproblemen

Ongeveer anderhalf miljoen Nederlanders hebben een of meer hoorproblemen of een oorziekte. Dit artikel zet de meest voorkomende op een rijtje. Door Irma van der Lubbe

Ziekte van Ménière

Tinnitus (oorsuizen)

Wat is het? Een chronische binnenoorziekte, meestal in één oor, soms in twee oren. Symptomen: Aanvallen van draaierigheid/duizeligheid en gehoorvermindering, gepaard met oorsuizen. Er is pas sprake van Ménière als al deze drie symptomen aanwezig zijn.

5 ja

0

11 ja

6

Merkt u een naderende auto soms pas op het laatste moment op?

Hoort u het zingen van de vogels?

0

nee

2

soms

1

Hoort u de deurbel altijd? nee

4

ja

4

nee

0

12

Heeft u het gevoel dat de meeste mensen onduidelijk praten? ja

6

nee

0

soms

3

Bijkomende klachten Drukkend, vol gevoel in het oor, vermoeidheid, licht in het hoofd, hoofd- of nekpijn en oogklachten. Oorzaak Die is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk een verstoring in de vloeistofhuishouding in het slakkenhuis (het deel van het oor waar de trilhaartjes zitten die in verbinding staan met de zenuwen, die op hun beurt weer communiceren met de hersenen). Behandeling Ménière valt (nog?) niet te genezen. Patiënten wordt daarom vaak verteld dat ze moeten leren leven met hun ziekte. Veelal helpt psychosociale begeleiding bij het omgaan met de emoties en spanningen die de ziekte teweeg brengt, zoals de continue angst voor een nieuwe aanval en onzekerheid door slechthorendheid.

Wat is het? Tinnitus is geen oorziekte, maar een symptoom dat het gevolg kan zijn van een ziekte. Men kan tinnitus hebben aan één of aan beide oren. Symptomen: De patiënt hoort geluiden die er niet zijn. De geluiden kunnen per persoon of per moment variëren in luidheid en indringendheid. Bijkomende klachten: Gehoorverlies, concentratieproblemen. Oorzaak: Tinnitus hangt vaak samen met gehoorverlies. De feitelijke oorzaak is niet altijd aanwijsbaar. Oorzaken kunnen zijn: een (verwaarloosde) oorontsteking, gebruik van sommige medicijnen, een harde explosie of luisteren naar te harde muziek. Hierdoor raken haarcellen in het slakkenhuis onherstelbaar beschadigd. Omdat de haarcellen wel een (verstoord) signaal blijven afgeven, kunnen mensen tinnitus gaan waarnemen. Behandeling: In bepaalde gevallen is behandeling met medicijnen mogelijk of een medische ingreep. Sommigen hebben baat bij klanktherapie of Tinnitus Management Therapy, waarbij geleerd wordt minder aandacht te besteden aan het geluid.

Hyperacusis Wat is het? Een veelal chronische aandoening, waarbij men overgevoelig is voor geluid. Het gehoor verliest z’n vermogen om harde of indringende geluiden op een natuurlijke wijze te dempen. Een variant is recruitment, waarbij de aandoening is gekoppeld aan gehoorverlies. Symptomen: Alledaagse geluiden (stofzuiger, verkeer, fluitende vogels, rinkelend servies) worden als pijnlijk of onverdraaglijk ervaren. Bijkomende klachten: Vermoeidheid, slapte en hooikoortsachtige klachten. Oorzaak: Er is nog vrij weinig bekend over de oorzaak van hyperacusis. Wel valt er een verband te leggen met bepaalde situaties zoals blootstelling aan hard geluid, hoofdletsel (whiplash), onvoorzichtig uitspuiten van het oor en een tumor in het hoofd. Behandeling: Hyperacusis is op dit moment niet medisch te verhelpen. Het dragen van gehoorbescherming kan verlichting geven, maar dat kan communicatieproblemen geven. Bepaalde trainingen (waaronder TMT) kunnen de patiënt helpen te leren omgaan met de aandoening.

Epoq bewezen de beste! Gebruikers twijfelen niet meer.

Epoq onderscheidt zich in: Ǯ de geluidskwaliteit en helderheid. Ǯ het voeren van gesprekken ook in lawaaiige situaties. Ǯ een verbeterd vermogen om te lokaliseren waar geluiden en stemmen vandaan komen.

Hoor de wereld... ... en geniet! Ervaar zelf het verschil met Oticon Epoq - dé hooroplossing van de 21ste eeuw. Informeer bij uw hoortoestelspeciaalzaak naar de mogelijkheden of kijk op www.oticon.nl. U kunt ook een brochure aanvragen. Stuurt u dan een bericht naar :

of

Oticon Nederland BV Antwoordnummer 189 1180 VP AMSTELVEEN email: [email protected] o.v.v. AD Info Epoq

Natuurlijk horen is natuurlijk genieten Dé ultieme accessoire - Epoq Streamer

De Streamer verandert uw Epoqs in de kleinste handsfree wireless headset ter wereld. Via Bluetooth kunt u met de Streamer, naar uw favoriete muziek op MP3 luisteren, moeiteloos uw navigatiesysteem verstaan,

zonder problemen mobiel telefoneren de mogelijkheden zijn eindeloos. Natuurlijk kunt u de Streamer ook als afstandsbediening gebruiken. Ga voor meer informatie naar uw hoortoestelspecialist of kijk op www.oticon.nl.

Ko o p n u! V r i j b l i j v e n d e p r o e f p e r i o d e v a n 14 d a g e n*

Kwaliteitsgeluid. Comfortabele pasvorm. BOSE in-ear hoofdtelefoon. ®

“Zo hebben hoofdtelefoons voor mp3-, cd en dvd- spelers nog nooit geklonken. De verwisselbare, siliconen oordopjes bestaan in 3 verschillende maten en brengen hightechgeluid zo precies op de juiste plaats.” – TV Movie

Ben je op zoek naar een onopvallende in-ear hoofd-telefoon die meer biedt dan middelmatig geluid en weinig comfort? Zoek niet verder. Luister voortaan naar je favoriete muziek met de BOSE in-ear hoofdtelefoon. In drie maten meegeleverde, ergonomisch ontworpen oordopjes, zorgen voor een comfortabele pasvorm. Het resultaat? Stel je voor dat je luistert naar een van de beste

Quote gebruikt met toestemming, TV Movie (2007).

hifi-luidsprekers, terwijl je geniet van wellicht een van de meest geavanceerde akoestische ontwerpen tegenwoordig beschikbaar: de BOSE in-ear hoofdtelefoon. De beste keuze voor urenlang luisterplezier. Waar je ook gaat. ®

®

BOSE around-ear hoofdtelefoon ®

BOSE on-ear hoofdtelefoon ®

BOSE in-ear hoofdtelefoon ®

BOSE COMPANION 5 multimedialuidsprekersysteem ®

®

Wij zijn dusdanig overtuigd van de BOSE in-ear hoofdtelefoon, dat wij deze zonder enige twijfel waanbieden voor een proefperiode van 14 dagen. Toch niet overtuigd? Geld terug! ®

BOSE COMPANION 3 multimedialuidsprekersysteem ®

®

BOSE Computer BOSE COMPANION 2 multimedialuidsprekersysteem MusicMonitor ®

®

BOSE SoundDock Portable digital music system

®

®

™

®

BOSE SoundDock digital music system ®

®

Onderweg. Op het werk. Thuis. Maak kennis met Personal Audio van Bose. ®

Bel 0299 390290, bezoek www.sounddock.nl, of ga naar uw geautoriseerde BOSE Personal Audio-dealer. ®

®

*Aanbod geldig bij deelnemende, geautoriseerde Bose Personal Audio-dealers. Proefperiode gaat in vanaf het moment van aankoop. Indien u niet tevreden bent over ons product, dient u het complete product (inclusief alle onderdelen) te retourneren bij het verkooppunt om voor volledige restitutie in aanmerking te komen. Restitutie middels geldige aankoopbon. Verdere informatie en voorwaarden verkrijgbaar in de winkel. ®

19

Themabijlage oor & geluid

‘Ik ontdekte muziek opnieuw’ Gelukkig voor dove en slechthorende mensen staat de tijd niet stil. En zijn er steeds geavanceerdere hulpmiddelen om beter te horen. Door Marjolein Straatman

P

ascal Ursinus weet wat het is om doof te zijn. Hij is horend geboren, maar werd als gevolg van progressief hoorverlies in zijn jeugd helemaal doof. Sinds vorig jaar hoort hij echter weer geluiden en telefoneert hij ook geregeld. Hoe? Dankzij het cochleair implantaat (CI). Het is geschikt voor mensen bij wie gewone hoortoestellen niet meer voldoende werken. Het uitwendige deel ziet eruit als een hoortoestel dat je achter het oor draagt en is verbonden met een zendspoel. Het inwendige deel bestaat uit een ontvanger met een magneet. Vanuit de ontvanger loopt een elektrode in het slakkenhuis. Het oortoestel vangt geluid op en geeft het via de zendspoel, die aan de

magneet geplakt zit, door aan de ontvanger. De ontvanger geeft het geluid via de elektroden, door het slakkenhuis, door aan de oorzenuw. Knapperende chips “Tijdens de operatie boorden ze een gaatje in mijn schedel, vlak achter het oor. Het was een tunnel van zo’n drieënhalve centimeter waarin zestien elektroden langs de gehoorzenuwvezels mijn binnenoor in gingen. In een put in mijn schedel van ongeveer drie kwartjes diep klikte de chirurg het implantaat erin. Het CI vervangt de functie van het slakkenhuis”, laat Pascal weten, die enthousiast is over de vondst. 2007 werd namelijk het jaar waarin hij door zijn

implantaat steeds meer ging horen. Een indrukwekkende periode waarin steeds meer geluiden een plaatsje kregen. Hij telefoneerde weer en ontdekte muziek opnieuw. “Iedere dag hoorde ik meer geluiden. Lepeltjes die door een dampende koffiemok roeren, het eten van knapperige chips, de poes die over de houten vloer loopt en behaaglijk begint te spinnen bij de verwarming. Maar ook het irritante klikken van een pen, schuivende voeten en de regen die op het platte dak valt.”

bruikers wel aanzienlijke winst opleveren. Pascal: “Door het implantaat is de kwaliteit van mijn leven zeker toegenomen. Voor de operatie waren mijn verwachtingen niet hoog gespannen. Ik wilde alleen wat ondersteuning bij het liplezen, maar nu leg ik de lat steeds hoger. Ik was sinds mijn jeugd gewend om steeds minder te gaan horen en nu wordt het alleen maar steeds beter. Ik heb de mogelijkheid gekregen om me op onaf-

hankelijke wijze zowel in de dovengemeenschap als in de horende maatschappij te bewegen en doe dat met veel plezier in beide.”

Meer info: • www.doof.nl • www.dovenschap.nl • www.stichtingplotsdoven.nl

Kwaliteit van leven De kwaliteit van het CI is niet vergelijkbaar met wat horende mensen ervaren. Maar het implantaat kan volgens ge-

Feiten over doofheid: • In Nederland zijn 15.000 tot 24.000 mensen doof of zwaar slechthorend. • In tegenstelling tot slechthorende mensen horen doven (nagenoeg) niets, ook niet met een hoortoestel. • Om te kunnen communiceren kunnen dove mensen gebruik maken van liplezen (spraakafzien) en/of gebarentaal. • Prelinguale doven zijn mensen die al doof waren voordat zij taal begonnen te leren.

• Plotsdoven zijn mensen die op volwassen leeftijd in korte tijd doof zijn geworden, bijvoorbeeld door een hersenvliesontsteking of verkeersongeval. • Laatdoven zijn mensen die op volwassen leeftijd geleidelijk aan doof zijn geworden, bijvoorbeeld door erfelijke progressieve slechthorendheid of een tumor.

Pascal Ursinus met dochter Bregje

0OUEFL
FFO XFSFME
WBO
HFMVJE
&FO
HPFE
HFIPPS
JT
PONJTCBBS
WPPS
FFO
WPMXBBSEJH
MFWFO
%BBSPN
XJMU
V
IFU
CFTUF
DPDIMFBJSF
JNQMBOUBBU
WPPS
V[FMG
PG
VX
LJOE
(FBWBODFFSE
EVVS[BBN
FO
FFOWPVEJH
UF
HFCSVJLFO
&O
WwwS
BMMFT
NFU
EF
IPPHTU
NPHFMJKLF
HFMVJETLXBMJUFJU
%BU
TZTUFFN
JT
FS
OV
%F
OBBN
JT
)BSNPOZ
,JKL
WPPS
NFFS
JOGPSNBUJF
PWFS
)BSNPOZ
PQ
XXXCJPOJDFBSFV
PG
HB
OBBS
FFO
WBO
EF
POEFSTUBBOEF
WFTUJHJOHFO
WBO
#FUFS
)PSFO


"SOIFN
3JKOTUBUF




BSOIFNSJKOTUBUF!CFUFSIPSFOOM

%PSESFDIU




EPSESFDIU!CFUFSIPSFOOM

(SPOJOHFO




HSPOJOHFO!CFUFSIPSFOOM

)FFSIVHPXBBSE



IFFSIVHPXBBSE!CFUFSIPSFOOM -FJEFO




MFJEFO!CFUFSIPSFOOM

.BBTUSJDIU




NBBTUSJDIUPPTU!CFUFSIPSFOOM

/JKNFHFO




OJKNFHFO!CFUFSIPSFOOM

0TT



PTT!CFUFSIPSFOOM

6USFDIU




VUSFDIUPPTU!CFUFSIPSFOOM 7FMEIPWFO




WFMEIPWFO!CFUFSIPSFOOM

;XPMMF




[XPMMF!CFUFSIPSFOOM

)PPGELBOUPPS




OTUBOUPO!CFUFSIPSFOOM

2 hoortoeste llen vanaf

0.-*

“EEN PERFECT HOORTOESTEL WAAR IK NIET TE VEEL VOOR BETAAL? DAT WIL IK HOREN!”

GA TOCH METEEN NAAR SPECSAVERS U kent ons natuurlijk al van de brillen en de contactlenzen. Maar wist u dat u bij Specsavers ook terecht kunt voor professionele hoorzorg? Natuurlijk worden uw oren dan getest door gediplomeerde audiciens. Vervolgens krijgt u bij Specsavers 2 hoortoestellen voor de prijs van 1. En die worden vaak ook nog geheel vergoed door de zorgverzekeraar. Kom dus gerust eens langs voor een gratis hoortest. Onze audicien helpt u graag.

Kijk voor uw dichtstbijzijnde Specsavers filiaal op www.specsavers.nl

*‘Geldt voor de Specsavers Advance serie. Vraag naar de voorwaarden.