Smart Cities
e o h d w u e i n e Ook b ? t w u e i n r e v Deinze Als lokaal bestuur investeren in de eigen stad of gemeente is vandaag de dag geen sinecure. Die stad of gemeente ombouwen tot een 'smart' city is al helemaal een uitdaging: het komt erop aan om creatief te zijn. Het bestuur van het Oost-Vlaamse Deinze gaat alvast de uitdaging niet uit de weg en serveert haar bevolking meteen een masterplan van formaat. Een verhaal van creatief met centen omspringen en de burger extra’s bieden zonder de gemeentebelasting te verhogen. Met Belfius rond de tafel voor de 'smart' financieringen ... Het masterplan 'Deinze 2020' valt te vergelijken met één grote legpuzzel, met grote en kleine stukken. En zoals bij elke puzzel is het zoeken en aftasten om de stukjes in mekaar te laten passen. Daar is men in Deinze met brio in geslaagd. Hier is echt over nagedacht: niet alleen over de afstemming en de realisatie van de individuele projecten, maar ook over het financiële plaatje. Dankzij het Smart Cities & Sustainable Development-programma kon de enthousiaste ploeg bij Belfius terecht voor 20 miljoen aan langetermijnfinanciering. Daarnaast startte men voor nog eens 20 miljoen euro een thesauriebewijzenprogramma, met looptijden van minder dan één jaar (commercial paper) en van meer dan één jaar (medium term notes). In totaal dus 40 miljoen euro aan middelen. Het was dan ook met pretogen dat we door een fiere burgemeester, schepen van Financiën en financieel beheerder ontvangen werden.
12
CONTACT Maart 2016
We staan samen met burgervader Jan Vermeulen op het dak van het gloednieuwe dienstencentrum Leiespiegel. Hier vinden binnenkort onder meer de stads- en OCMW-diensten en het toeristische onthaal onderdak. "En ginder ligt Nokereberg, daar ligt Ename, bij goed weer kan je de windmolens van Gent zien draaien …", wijst de burgemeester met de vinger aan. Dichterbij torenen vooral de vele bouwkranen boven de stad uit, een bewijs van de noeste bouwnijverheid in het kader van Deinze 2020. De Leie zigzagt de stad in twee delen, omgeven door de fabriekseenheden - deels nog actief, deels als woongelegenheden – duidelijke verwijzingen naar het industriële verleden. Jan Vermeulen (J.V.): "In eerste instantie hebben we het Sint-Poppoplein volledig vernieuwd. Vroeger sprak de Deinzenaar over het Sint-Ottoplein, ik hoef u niet uit te leggen waarom. Nu is het een quasi verkeersvrij plein, bijna het kloppende hart van de stad, waar we heel wat evenementen organiseren en waar bootjes kunnen aanleggen. Dit is maar één van de vele manieren waarop we in het Smart Cityverhaal zijn gestapt en de uitdaging zijn aangegaan. Je kan Smart City worden door, waar mogelijk, innovatie in je stad te verwerken. Maar je kunt dit ook realiseren door een beetje trager in je stad te worden. Een heel slimme investering hiervoor is de Blue-bike, een combinatie van slow city en smart city. Dankzij de technologie kan elke blue mobility-abonnee in Deinze gratis met de fiets rijden. Bovendien zijn we niet alleen smart voor onszelf, maar meteen ook voor andere steden, want we laten onze inwoners ook bij hen gratis fietsen. Resultaat: vier op de tien Blue-bikers laat de auto thuis. Dus door onze ingreep houden we auto’s weg uit Brussel, Gent, Kortrijk … We zijn dus niet alleen smart en slow, maar ook solidair!"
Het Blue-bike-project leverde Deinze trouwens in 2015 de 'Belfius Smart City Nominee Award' op J.V.: "Andere gemeenten moeten er ook voor gaan, en waar het niet alleen kan, moeten ze de krachten bundelen. Er zijn heel veel oplossingen die ook voor kleine steden interessant zijn: een lichtplan maken, ervoor zorgen dat je inwoners veilig met de fiets naar de bakker kunnen. Inwoners van kleine gemeenten hebben evenveel recht op een volwaardige publieke ruimte met sport, cultuur en een gediversifieerd aanbod zoals dat van de grote steden. Door de toename van de bevolking zal dit volgens mij naar de toekomst toe nog belangrijker worden. Mobiliteit is één van de grote uitdagingen voor een stad. Als stad moet je je dus op een slimme manier voorbereiden en een goede financiële ondersteuning is daarin essentieel. Samenwerken met meerdere gemeenten is een heel goede zaak. De rode draad doorheen het ganse verhaal is duurzaamheid. Ik kan het duurzame karakter niet genoeg benadrukken. Energie-efficiëntie, mobiliteit en stadsontwikkeling zijn in dit verhaal perfect met mekaar verweven. En laat dat nu net de drie pijlers zijn om een Smart Citiesfinanciering op de kop te kunnen tikken. De slogan van het fameuze Deinze 2020-plan luidt dan ook toepasselijk 'samen voor een slimme stad, met slimme mensen'.
uwe De bou w van de nie Mu ziekac ademie
Waarom kiest Deinze voor het thesauriebewijzen programma van Belfius? GEBRUIKSGEMAK Eens het programma opgezet kan de stad snel en eenvoudig inspelen op marktopportuniteiten voor haar financieringsbehoeften. GOEDKOPE FINANCIERING De kostprijs is voor een groot stuk afhankelijk van de evolutie van de Euribor (Euro Interbank Offered Rate). Door de lage marktrente kan Deinze zich aan zeer voordelige voorwaarden financieren. DIVERSIFICATIE Deze vorm van alternatieve financiering is complementair met de bestaande bankfinanciering.
Leiespiegel met Het dienst encent rum Rheinbachplein het van leg aan de her
MOBILITEIT: "WE OVERTUIGEN DE DEINZENAAR OM DE AUTO OP DE OPRIT TE LATEN" STADSONTWIKKELING: "DE STAD WORDT EEN ECHTE ONTMOETINGSPLAATS" Jan Vermeulen: "Stadsontwikkeling is cruciaal. Door de creatie van pleinen en ontmoetingsplekken kunnen we de kwaliteit van de publieke ruimte omhoog tillen. De stad wordt een echte ontmoetingsplaats en dit stimuleert meteen ook de economie en de lokale handel. Er komen bijkomende investeringen. Waar er vroeger op de Markt zeven rijen auto’s stonden, hebben we dat aantal gereduceerd tot drie rijen. We kunnen meer evenementen organiseren en de terrasuitbaters kunnen veel beter functioneren. Terras na terras worden de parkeerplaatsen een beetje weggedrumd."
Jan Vermeulen: "Deinze is een vlakke stad, die heel gemakkelijk bewandelbaar en fietsvriendelijk is. We bieden die mogelijkheden ook volop aan. Wie in kleine gemeenten in een straal van 500 meter rond de kerk een kijkje gaat nemen, zal al vaak geen fiets- of voetpaden meer bespeuren en mensen voor onnozele verplaatsingen de auto zien nemen. Dat is geen goeie zaak en daar spelen we met de context van Smart Cities op in. Als bestuur komt het er natuurlijk op aan om de mensen ervan te overtuigen voor kleine verplaatsingen die auto op de oprit te laten staan. Vandaar dat we heel veel participatie-avonden hebben georganiseerd. Wij investeren ook in een fietssnelwegennet, wat heel belangrijk is voor onze verbinding met steden als Gent, Waregem en Zulte. En binnenkort hebben we een totaal vernieuwde stationsbuurt."
ENERGIE-EFFICIËNTIE: "EEN VOLGENDE STAP IS WINDENERGIE" Jan Vermeulen: "We hebben enorm geïnvesteerd in zonne-energie. Al onze stadsgebouwen zijn voorzien van zonnepanelen. Waar we kunnen rusten we de nieuwe gebouwen met warmtepompen uit. Voor het stadhuis zijn er daarvoor bijna vijftig boringen gebeurd. We zitten een beetje met het ongemak dat we wat te dicht bij de luchtmachtbasis van Gavere liggen, anders gingen we volop voor windenergie. Dat zijn echte troeven om ons energie-onafhankelijk te maken. Naar de toekomst toe gaan we wel trachten ook te investeren in windenergie. Want zoals je zelf voelt, waait het in Deinze wel eens."
t: voor Samenwerking loron rzekerd. minder geld betet"!ve Ook dàt is "smar Jan Vermeulen, burgemeester van Deinze: "We hebben met de gemeente Zulte en de politiezone Deinze-Zulte een aanbesteding gedaan om onze verzekeringsportefeuille opnieuw te bekijken. Uiteindelijk kwam Belfius als beste naar boven met als resultaat dat we voor minder geld beter verzekerd zijn. We zijn dus opnieuw verzekerd én ook beter én het kost ons veel minder. Op deze manier gaan we slim met onze financiën om."
JAN VERMEULEN
EN U, BENT U OVERTUIGD? Wenst u meer info over commercial paper en medium term notes voor investeringen in uw stad of gemeente? Neem dan contact op met uw relatiebeheerder.
Belfius Bank & Verzekeringen
13
Smart Cities
Hoe belangrijk is een duurzaam label voor een stad als Deinze? J.V.: "Labels op zich zijn niet belangrijk. Het is gewoon wat je ermee doet en hoe je ermee omgaat. Een stad moet duurzaam zijn naar de toekomst toe, omdat we met veel meer mensen veel minder gaan moeten delen. De energiekost is een enorme uitdaging. We moeten als stad meer een prosument dan consument zijn. Dat is de richting waar we met Deinze naartoe willen."
Aan het rekenen maar Vooraleer het bestuur de markt opging en bij de banken aanklopte om extra financiële middelen, heeft ze eerst gekeken wat ze zelf kon ondernemen. "We hadden maar één doelstelling: Deinze 2020 realiseren zonder den burger te treffen, dus zonder belastingverhogingen. En dat vertaalde zich in allerhande besparingen en het creëren van nieuwe inkomsten," aldus schepen van Financiën Norbert De Mey. "Omdat 70 procent van de bezoekers aan de Brielmeersen afkomstig zijn van buiten Deinze, leek het ons een logische stap om het recreatiedomein aan de provincie Oost-Vlaanderen te verkopen. Dat heeft ons een jaarlijkse besparing van ongeveer
Simulatie van de toe stationsomgeving
komstige
500 000 euro opgeleverd. En we hebben nog andere besparingen gedaan: de historisch hoog geprijsde verzekeringspremies zijn herbekeken, de gsm-abonnementen van de stadsmedewerkers zijn in prijs gedaald, we sensibiliseren onze medewerkers om de verlichting te dimmen en te doven ... Onder het motto 'vele kleintjes maken een groot' zijn we met onze buurtgemeenten rond de tafel gaan zitten om samen de markt af te schuimen, op zoek naar gemeenschappelijke en vooral interessantere offertes." "We hebben ook naar onze eigen middelen gekeken", pikt financieel beheerder Martine Van Moer in. "Historisch gezien gingen de meeste gemeenten bij grote investeringen een lening aan, of er nu geld op de bankrekening stond of niet. Dat vond ik vreemd: naar een bank gaan terwijl er geld beschikbaar is. Sinds de invoering in 2014 van de BBC (beleids- en beheerscyclus, nieuwe boekhoudkundige regels waaraan alle Vlaamse gemeenten zijn onderworpen, nvdr.) wordt de thesaurie beheerd zoals in een privé-onderneming. Concreet hadden wij in 2013 een 140-tal openstaande kredieten en een 25 à 30 miljoen
NORBERT DE ME Y
14
Norbert De Mey (N.D.M.): "Het is nú dat je moet investeren. Omwille van die historisch lage rentevoet. Als je dat als beleidsmens niet doet, ben je verkeerd bezig. Wij investeren naar de toekomst toe. Op een ontbijtsessie van Belfius hoorden we voor het eerst over de steun van de Europese Investeringsbank (EIB) voor duurzame projecten van lokale besturen. Ons volledige investeringsproject, gaande van het nieuwe Cultuurcentrum tot de kunstacademie, de aanleg van fiets-en wandelpaden aan de Leiedam enzovoort … is geënt op die duurzaamheidsfactor.
Ons totaal investeringsprogramma van 2013 tot 2019 bedraagt 80 miljoen euro, waarvan we de eerste 25 miljoen euro met eigen middelen hebben betaald. NORBERT DE MEY SCHEPEN VAN FINANCIËN
CONTACT Maart 2016
euro op onze rekening. We hebben toen beslist om geen nieuwe leningen af te sluiten en eerst de centen op onze rekening te gebruiken. Intussen is ons investeringsplan verder geëvolueerd met als gevolg dat we onvoldoende geld hebben om de financiering zelf te dragen. Onder invloed van de evolutie van de steeds maar dalende marktrente zijn we tot een vernieuwende mix van korte- en langetermijnfinanciering gekomen. Persoonlijk vind ik dat je het gebruik van vaste rentevoeten in vraag moet stellen, zodat je steeds op marktopportuniteiten kunt reageren."
MART INE VAN MO
ER
En welke inspanning kost het allemaal?
e Waarom kiest Deinz voor het 'Smart able Cities & Sustain Development'programma? Omdat Deinze dankzij dit co-financieringsprogramma met de Europese Investeringsbank (EIB) een voordeligere rentevoet kon bekomen voor het realiseren van Deinze 2020. Belfius stimuleert als enige bank in België de realisatie van slimme en duurzame projecten voor steden en gemeenten. De EIB en Belfius stellen elk 200 miljoen euro, dus in totaal 400 miljoen euro, beschikbaar voor 'Smart City'-projecten rond stadsontwikkeling, energie-efficiëntie en mobiliteit. Hierdoor kunnen, in vergelijking met een traditionele financiering, voordeligere rentevoeten aangeboden worden voor dit type projecten.
Wij hadden dus een heel sterk dossier en door haar samenwerking met de EIB kon Belfius ons de goedkoopste rentevoet op lange termijn aanbieden. Ons totaal investeringsprogramma van 2013 tot 2019 bedraagt 80 miljoen euro, waarvan we de eerste 25 miljoen euro met eigen middelen hebben betaald. Met Belfius haalden we dan 20 miljoen euro via thesauriebewijzen op korte termijn binnen en nog eens 20 miljoen op lange termijn dankzij het Smart Citiesprogramma. En we hebben dit alles kunnen doen zonder impact op de burger: de opcentiemen en de personenbelasting zijn onaangetast."
Hoe heeft Belfius jullie hierin begeleid? Martine Van Moer (M.V.M.): "De opmaak van een EIB-dossier en de uitgifte van thesauriebewijzen zijn beide nogal technisch. Gelukkig hadden wij de kennis voor het aanvragen van subsidies in huis. Om ons de werking en de eventuele addertjes onder het gras uit te leggen over het thesaurieprogramma hebben we een aantal bankiers uitgenodigd voor een verkennend gesprek. Er komt namelijk zodanig veel bij kijken. Belfius is wat thesauriebewijzen betreft marktleider en we hebben na evaluatie van onze gesprekken in overleg met het bestuur beslist om ook hiervoor met hen in zee te gaan. Belfius heeft ons van bij de opstart tot nu zeer goed begeleid."
M.V.M.: "Het vergt heel weinig moeite om een dergelijk dossier tot een goed einde te brengen. Je moet vooral een goed project hebben. En dát hadden wij. Een kleine gemeente is daar perfect toe in staat. En vervolgens stel je een team samen met enthousiaste beleidsmedewerkers. In een paar dagen tijd zat ons dossier in mekaar, onder begeleiding van Belfius. Binnen de week was de kous af en konden we meegenieten van de goeie voordelen."
Waarom is een thesauriebewijzenprogramma voor jullie zo interessant? M.V.M.: "Onze projecten lopen allemaal door elkaar en zijn gekend. Het is een heel flexibel systeem. Als we geld nodig hebben, gaat Belfius op zoek naar een investeerder. Ik moet gewoon maar bellen naar de marktenzaal en zeggen tegen welke datum ik geld nodig heb. Het programma is ook volledig gereglementeerd door de Nationale Bank van België, die de toelating moet geven om thesauriebewijzen uit te geven. Je kunt het vergelijken met een kredietlijn van 20 miljoen euro, waardoor we als het ware voor de komende 30 jaar over geld kunnen beschikken. Als ik in januari 5 miljoen euro nodig heb, zal Belfius voor ons naar een investeerder zoeken. De bank zal me dan ook niet meer vragen voor welk project ik het geld nodig heb, enkel voor hoelang ik erover moet kunnen beschikken. Zolang we op vervaldag altijd maar terugbetalen."
het nieuwe Een simulatie van etheat er Lei rum ent urc ltu Cu
MEER INFO? Wenst u meer info over het 'Smart Cities & Sustainable Development'-programma? Ook hierbij helpt uw relatiebeheerder u graag verder!
Belfius Bank & Verzekeringen
15
Smart Cities
Met 'Smart Cities' en 'B2G' in de World Finance 100! Elk jaar selecteert het toonaangevende Britse magazine World Finance uit de financiële sector wereldwijd honderd ondernemingen en persoonlijkheden die zich hebben onderscheiden door hun praktijken, hun visie, hun realisaties of hun knowhow in diverse domeinen. Belfius werd geselecteerd door een jury van financiële journalisten en abonnees van het magazine voor de manier waarop ze enerzijds de lokale besturen ondersteunt bij de financiering van hun slimme en duurzame projecten en anderzijds de ondernemingen begeleidt die samenwerken met de overheid. We zijn uiteraard bijzonder blij met deze erkenning, die alleen maar bevestigt hoe belangrijk de ondersteuning van dergelijke 'smart cities' projecten is om de steden van de toekomst vorm te geven!
en ontdek op Sc an deze QR-code Finance de rld Wo n de website va 0 projecten! 10 de t me t lijs ige volled
Smar t Cities:
id" e lh e n s is u r k p o n e t "We zit
Lokale, duurzame en slimme initiatieven kunnen uw stad of gemeente attractief maken. Deinze is geen unicum. Steeds meer steden en gemeenten trekken de 'smart' kaart en hun individuele of verzameling van projecten passen perfect in de visie en strategie van het programma 'Smart Cities & Sustainable Development', de unieke samenwerking tussen Belfius en de Europese Investeringsbank (EIB). Een kredietlijn van 400 miljoen euro staat sinds juni 2014 ter beschikking van de lokale overheden, intercommunales en OCMW’s voor het realiseren van hun slimme en duurzame projecten in de domeinen mobiliteit, stadsontwikkeling en energie-efficiëntie. "We zitten momenteel op kruissnelheid en de lijn loopt tot ze volledig is opgebruikt. Voor meer dan twintig projecten zijn er financieringen afgesloten, waarvan er intussen al drie ingehuldigd zijn. De projecten moeten tegen eind 2019 gerealiseerd zijn. En we
stellen met grote tevredenheid vast dat ook vele kleinere steden en gemeenten aardig gebruik maken van deze aantrekkelijke formule", zegt Francis Hayen projectmanager 'Smart Cities & Sustainable Development' van Belfius. En we doen ook meer dan enkel het financieringsluik. Belfius beschikt zelf over een team van architecten en energiedeskundigen met een jarenlange ervaring in immo, mobiliteit en energie en dat in overleg met het bestuur nadenkt over de slimme invulling van het project. Voor projecten rond rollend materieel teren Belfius Auto Lease en Belfius Lease op hun jarenlange praktijkervaring in het scoren en valideren van de technische en financiële haalbaarheid.
We zitten momenteel op kruissnelheid en de lijn loopt tot ze volledig is opgebruikt. De projecten moeten tegen eind 2019 gerealiseerd zijn. FRANCIS HAYEN PROJECTMANAGER 'SMART CITIES' BELFIUS
16
CONTACT Maart 2016
: s e i t i C t r a m S stand van zaken
Oudenburg
St-Gillis-Waas
Zedelgem Stekene
Deinze Hooglede Oostrozebeke
Ieper
Harelbeke
Zele Wetteren
Waregem
Mortsel
Schelle Hamme Kampenhout
Aalst
Holsbeek Bierbeek
Wevelgem
Wavre Silly
Dour
Genappe
Landen
Sint-Truiden
Perwez
Gembloux
Liège
Sambreville Fosses-la-Ville Dinant Hastière
MEER INFO Voor meer info, contacteer uw
relatiebeheerder of surf naar www.belfius.be/smartcities. Bekijk er ook het videoverslag van Deinze!
Belfius Bank & Verzekeringen
17
