onze school !
talent in ontwikkeling
onze school !
1
sc h o o l
2
mi s s i e
3
visie
4
v o rmg evi ng va n he t onderwijs
5
p e r so n e e l
scholengemeenschap voor havo, atheneum en gymnasium Prof. Cobbenhagenlaan 5 5037 DA Tilburg tel: 013 4673738 fax: 013 4685045 e-mail:
[email protected] www.theresialyceum.nl postadres: postbus 1010 5004 BA Tilburg
.
1
De school maakt deel uit van de Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs
school
1303 leerlingen in schooljaar 2008-2009 122 personeelsleden in schooljaar 2008-2009
missie
respectvol
Theresialyceum is een school voor havo en vwo; we bereiden onze leerlingen voor op een studie in het hbo en wo.
Het Theresialyceum wil graag een sfeer en omgeving bieden waarin voor leerlingen en medewerkers een vanzelfsprekendheid bestaat om respect uit te dragen voor elkaar en onze omgeving.
Dit veronderstelt een goede studiehouding, een streven naar kennis en inzicht, discipline en doorzettingsvermogen. Ons onderwijs en de onderwijsomgeving zijn erop gericht om talenten van leerlingen te ontdekken en ontplooien. Talenten van leerlingen uiten zich zowel in ‘weten’ als ‘doen’, in kennis, toepassing en vaardigheden, zowel op cognitief, creatief, als sportief gebied.
Dit respect uit zich natuurlijk in de omgang met anderen: • respect voor andere culturen en overtuigingen • respect voor de eigendommen van anderen • respect voor gelijkwaardigheid van talenten • hulpvaardig naar hen die het nodig hebben
2
studiegericht
mi ssie
waar gaan wij voor ?
evenwichtig
Respect uit zich ook naar jezelf: • een gezonde geest in een gezond lichaam • het ontplooien van je talenten Ook respect voor milieu en omgeving willen we graag uitdragen: • respect voor milieu in al zijn aspecten • respect voor de directe omgeving, een schone school
Het Theresialyceum streeft ernaar de leerling als persoon te ontwikkelen en op te leiden tot een kritische, zelfstandige jong-volwassene. Hiertoe moet een leerling in balans zijn met zichzelf en met anderen. Daarom hebben we niet alleen aandacht voor het cognitieve aspect, maar ook voor de creatieve, sportieve en sociale ontwikkeling. Evenwichtige, stabiele personen zijn in balans met zichzelf en met de groep en zien naast eigenbelang ook het belang van de gemeenschap.
visie
Vrij vertaald zou Bildung dan ‘vorming’ en ‘zelfontpooiing’ kunnen betekenen. Kennis en vaardigheden brengen leerlingen tot inzichten die zij naar eer en geweten gebruiken en inzetten om evenwichtige, zelfstandige burgers te worden.
Centraal in deze visie van Bildung staan de leerling, de leerinhoud, het leerproces en de leraar: • We richten ons op de leerling als persoon met een aangeboren nieuwsgierigheid en met talenten en interesses. • We bieden de leerling de werkelijkheid als leerinhoud aan in de vorm van vakinhouden. • Het leerproces is de weg van kennis en vaardigheden opdoen, inzichten verwerven, leerstijlen ontwikkelen en die uiteindelijk leidt tot bewust en verantwoordelijk handelen. • De leraar is expert en verwondert en stimuleert de leerling. Tegelijkertijd is de leraar coach en begeleider bij de gewetensvorming van de leerling.
3
Ons onderwijs is gericht op Bildung. Een begrip waarvoor geen eenduidige Nederlandse vertaling voorhanden is, maar dat de volgende aspecten bevat: • wat is het, hoe werkt het? (kennis en vaardigheden) • waarom is het zo, hoe verklaar ik het? (inzicht) • hoe sta ik er tegenover, wat doe ik ermee? (geweten)
vi si e
wat betekent dat voor ons ?
vormgeving van het onderwijs
Onze school kent een heterogene havo–vwo brugperiode van 3 leerjaren. Het voordeel hiervan is dat leerlingen langer de tijd hebben om hun mogelijkheden te onderzoeken en om hun talenten te verkennen. Naast het standaardpakket van een aantal verplichte vakken biedt de school de leerlingen het volgende aan: verbreding Leerlingen die meer aankunnen dan gemiddeld, kunnen extra vakken kiezen naast het standaardpakket. De volgende vakken zijn daarbij mogelijk: Latijn, Grieks, Spaans, natuurwetenschappen en computerkunde.
versterking Sommige leerlingen zijn gebaat bij extra ondersteuning bij het standaard pakket of het leerproces in het algemeen. Voor deze leerlingen bieden we in de onderbouw vakbegeleiding aan voor de vakken: Nederlands, Engels, Duits, Frans, wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Deze begeleidingslessen zijn in het reguliere rooster ingepland en worden bij voorkeur door een andere dan de eigen vakdocent gegeven.
van re-teaching naar remedialteaching
Het rendement van de begeleidingslessen wordt geoptimaliseerd door een screeningsmethode en remediërende oefeningen te ontwikkelen. Hierdoor kunnen we leerlingen die dat nodig hebben nog beter op maat bedienen.
4
verlengde brugperiode
vormgevi ng van het onde rw ijs
hoe doen wij dat ?
procesmatige begeleiding
Sommige leerlingen hebben niet zozeer vakinhoudelijke begeleiding nodig, maar zijn eerder gebaat bij een procesmatige begeleiding. Hiertoe bieden we in de onderbouw het volgende aan: • ondersteuning met betrekking tot tekstbegrip en woordbeeldproblematiek • ondersteuning bij het ontwikkelen van studievaardigheden • faalangstreductietraining tweede fase In de tweede fase van het onderwijs bieden we vier profielen aan: • Cultuur en Maatschappij • Economie en Maatschappij • Natuur en Gezondheid • Natuur en Techniek
De leerlingen volgen in de bovenbouw één van deze profielen. Daarnaast heeft elke leerling een aantal vakken in het gemeenschappelijk deel. Het keuzeaanbod van vakken sluit aan bij de profielen en versterkt de mogelijkheden van de leerlingen in de vervolgopleidingen. Door het bijzondere karakter van de school is het vak levensbeschouwing verplicht. De school heeft ervoor gekozen de tijd in het vrije deel vanaf schooljaar 2009-2010 te vullen met modules (het vvvv-pakket), waarbij de leerlingen kunnen kiezen uit de volgende mogelijkheden:
versterken Versterking gebeurt met name door de mentor. Er is een mentoruur ingeroosterd waarin de mentor zijn leerlingen begeleidt met betrekking tot studievaardigheden en hun ontwikkeling in het algemeen.
verkennen Leerlingen ‘verkennen’ de maatschappij door een verplichte maatschappelijke stage, ze verkennen Europa door internationaliseringsactiviteiten en ze verkennen hun eigen mogelijkheden door oriëntatie op studie en beroep. faculteiten De verschillende vaksecties zijn verenigd in 4 faculteiten van verwante vakken, waarbij aangetekend moet worden dat het vak lichamelijke opvoeding bij geen enkele faculteit is ondergebracht. Dit vak ontwikkelt een eigen bewegingsprogramma.
vormgevi ng van het onde rw ijs
verbreden De modules verbreden bestaan uit leerinhoud die niet bij een vak past of aan de orde komt. Deze modules leggen ook verbindingen tussen verschillende vakken. Voorbeelden zijn kennismaken met Chinees en Spaans.
Ook is het mogelijk bijvoorbeeld een module taalvaardigheid te volgen, waarin leerlingen die hiermee moeite hebben, extra ondersteund worden.
4
verdiepen De school wil een aantal modules aanbieden die een specialisatie van de profielvakken zijn. Onderdelen die in de vakken niet of nauwelijks aan de orde komen kunnen in een module uitgediept worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ‘klimaatverandering’ en ‘zonnestelsel’.
Iedere faculteit is verantwoordelijk voor een onderwijskundig project. In de komende beleidsperiode zullen deze projecten meer vorm en inhoud gaan krijgen. talen Latijn, Grieks, Engels, Frans, Duits en Spaans De moderne vreemde talen Engels, Duits en Frans hebben zich beraden over een zogenaamd taalplusprogramma. Voor het vak Frans heeft dat al geresulteerd in een speciaal programma: Delf Scolaire. Delf is een afkorting voor Diplôme d’Etudes en Langue Française. Het Delf scolaire is een internationaal erkend diploma dat is gebaseerd op het ERK, het Europees Referentiekader voor de talen.
Dit ERK geeft precieze aanwijzingen over de te bereiken niveaus, onderwerpen en tekstsoorten. De toevoeging ‘scolaire’ geeft aan dat de examens gericht zijn op jongeren, en dat de onderwerpen die aan bod komen te maken hebben met hun belevingswereld. Voor de vakken Duits en Engels gaan in de komende beleidsperiode eenzelfde soort programma’s ontwikkeld worden. bèta-vakken wiskunde, natuurkunde, scheikunde, algemene natuurwetenschappen, informatica, biologie, computerkunde, techniek en verzorging
mens- en maatschappijvakken geschiedenis, aardrijkskunde, economie, m&o, maatschappijleer, filosofie en levensbeschouwing
In de komende beleidsperiode willen we internationaliseringsactiviteiten met name in deze faculteit implementeren. Oriëntatie op Europa koppelen we hierbij aan de Atlas of European Values, een uitgebreide database over waarden en normen in Europa, samengesteld door de UvT en Fontys Hogescholen. kunst- en cultuurvakken beeldende vakken, muziek en Nederlands Het vak Nederlands krijgt op het Theresialyceum een ruimere invulling dan als taalvak alleen.
vormgevi ng van het onde rw ijs
Vanaf de eerste klas brengen we vanuit een domeinbenadering samenhang aan in de curricula van natuur- scheikunde, techniek en biologie. In de tweede fase wordt een plusvariant voor de bèta-vakken ontwikkeld, bestaande uit modules waardoor leerlingen hun kennis kunnen verdiepen en verbreden.
Vanuit deze vakken worden samen met de kunstvakken projecten georganiseerd gericht op het cultureel erfgoed en het verkrijgen van inzicht in andere culturen.
4
In deze faculteit streven we er naar samenhang aan te brengen en de leerlingen te leren onderzoeken en ontwerpen, geïnspireerd op de Technasiumgedachte. Bovendien willen we de leerlingen de relatie met het bedrijfsleven en de wetenschap laten ervaren.
Vanuit dit vak wordt een aantal projecten georganiseerd op het gebied van proza en poëzie, onder andere in samenwerking met de kunstvakken. De kunstvakken zijn in de onderbouw geïntegreerd. Procesmatig werken krijgt veel nadruk; leerlingen werken met een logboek waarin reflectie op het product en op het proces centraal moet staan. Vanuit de kunstvakken is sinds 2004 een visie op cultuureducatie ontwikkeld die de basis gevormd heeft voor het deelnemen aan de Vereniging van Cultuurprofielscholen waarbij ook andere vakken betrokken zijn. Hierbij staat ervaringsgericht, omgevingsgericht en vakoverstijgend gericht leren centraal.
Er wordt niet gewerkt in de richting van ‘schoolkunst’, maar het is de bedoeling dat leerlingen een gedegen inzicht ontwikkelen in kunst en cultuur van het heden (actuele kunst) en verleden (erfgoed). De school heeft het predikaat ‘Cultuurprofielschool’. traject op maat (TOM) Aan alle leerlingen die meer dan de gemiddelde Theresiaan aankunnen, bieden we een Traject op Maat (TOM) aan. Dit betekent dat betreffende leerlingen vrijstelling van bepaalde lessen krijgen om een eigen programma te volgen.
In het schooljaar 2008-2009 gaat onderzocht worden in hoeverre het aanbod van buitenlandse reizen kan worden afgestemd op het Europees netwerk van scholen dat het Theresialyceum heeft opgebouwd. Dit netwerk is tot stand gekomen binnen het project Euroweek.
internationalisering
In de komende jaren wordt dit netwerk ook ingezet om leerlingen de gelegenheid te geven onderzoek te doen in een Europees land ten behoeve van hun profielwerkstuk.
Het Theresialyceum heeft al vele jaren ervaring met internationalisering. Het programma ontwikkelt zich de laatste jaren in de richting van Europese Oriëntatie met als doel de leerlingen voor te bereiden op hun rol als Europees burger.
vorm geving van het onde rw ijs
Het onderwijsaanbod aan meerbegaafden op het Theresialyceum onderscheidt zich van het aanbod van vele andere scholen. Voor de begaafde leerlingen organiseren we activiteiten die speciaal gericht zijn op hun welzijn en ontwikkeling.
4
Sinds 2008 draagt de school het predikaat ‘Begaafdheidsprofielschool’.
In de onderbouw maken leerlingen theoretisch kennis met Europa. Het vak aardrijkskunde bijvoorbeeld biedt het project ‘Europees reisbureau’ aan in de tweede klassen.
In schooljaar 2007-2008 volgen circa 200 leerlingen het TOM-project.
zorg en begeleiding De school heeft een uitgebreid aanbod van begeleiding. Naast extra ondersteuning op cognitief gebied (de begeleidingslessen in de onderbouw, het aanbod in de modules in de bovenbouw en de extra kansen op ontplooiing in het TOM-project), bieden we ook ondersteuning op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling en specifieke leerstoornissen voor zover dit binnen onze expertise valt. In bijzondere gevallen zoeken we deskundigheid buiten de school.
personeel met wie doen we dat ?
De werksfeer op de school valt te typeren als professioneel, leerlinggericht, open en collegiaal. De betrokkenheid op elkaar is groot.
Op het Theresialyceum werken ongeveer 120 personeelsleden (99 fte). Het grootste gedeelte is werkzaam als docent. Naast docenten werkt er op school een aantal medewerkers in een onderwijsondersteunende functie (OOP). Dit betreft functies als conciërge, medewerker schooladministratie, mediathecaris, studiehuisbeheerder, technisch onderwijsassistent, roostermaker, systeembeheerder, directiesecretaresse, stafmedewerkers financiën en P&O. De schoolleiding bestaat uit 7 personen: een rector, twee conrectoren en vier afdelingsleiders. Bij de werkzaamheden in de mediatheek ten slotte wordt de school geholpen door een team van vrijwilligers.
personeel
Daarnaast wil het personeelsbeleid een goede werksfeer en een goed werkklimaat bevorderen, een bijdrage leveren aan een omgeving waarin het personeel tot zijn recht komt (zijn talenten optimaal kan ontplooien), zich geaccepteerd en veilig voelt en waar samenwerking bevorderd wordt. Respectvol omgaan met elkaar is de basis voor een goed, plezierig en veilig werk- en leerklimaat.
medewerkers
5
Het personeelsbeleid op het Theresialyceum stelt zich ten doel door middel van een effectieve inzet van het personeel een bijdrage te leveren aan de realisatie van kwalitatief goed onderwijs.
nieuwe medewerkers
secties
Het Theresialyceum streeft naar een evenwichtige personeelsopbouw in sexe, leeftijd en omvang dienstverband.
Naast teamlid zijn alle docenten ook lid van een sectie. Deze secties worden gevormd door medewerkers die een zelfde vak geven. Hoofddoel van een sectie is de doorgaande leerlijn te bewaken en zorg te dragen voor vakinhoudelijke afstemming. Voor sectieoverleg is ruimte gemaakt in het lesrooster. Dit maakt regelmatig overleg praktisch ook mogelijk.
Om nieuwe docenten zich zo snel mogelijk thuis te laten voelen op onze school en om de kwaliteit van de lessen te borgen kent de school een uitgebreid begeleidings- en beoordelingstraject. jaarlaagteams De docenten werken in jaarlaagteams. Alle docenten hebben zo een ‘thuisbasis’ in de school. Een afdelingsleider stuurt het jaarlaagteam aan. Het team bespreekt en organiseert jaarlaagbrede activiteiten en is verantwoordelijk voor de leerlingen uit een bepaalde jaarlaag. Zo kunnen we erg leerlinggericht werken.
Secties van verwante vakken zijn verenigd in faculteiten. Deze faculteiten voeren gezamenlijke projecten uit en bevorderen de onderlinge, inhoudelijke samenhang. teams OOP Ook de OOP-ers werken in een team. Deze teams worden aangestuurd door een middenmanager dan wel door een lid van de schoolleiding.
integraal personeelsbeleid (IPB)
Deze CAO OMO onderscheidt zich essentieel van de gangbare arbeidsvoorwaarden binnen het onderwijs en biedt OMOdocenten unieke en zeer aantrekkelijke voorwaarden. De OMO-CAO is uniek op het vlak van salariëring, werkverdelingsbeleid, werktijden en vakanties, persoonlijke ontwikkeling, ouderschapsverlof, seniorenbeleid, werkgelegenheidsgarantie en personal benefits.
Het IPB op het Theresialyceum neemt de talenten, wensen en ambities van de medewerkers OP en OOP als uitgangspunt voor de kwaliteit van de organisatie. Deze talenten, wensen en ambities worden gekend, gestimuleerd, ontwikkeld en benut in alle fasen van de loopbaan. Ook zijn en worden voorwaarden in de school gecreëerd die de medewerkers stimuleren van, door en met elkaar te leren. Dit leren staat centraal in de ontwikkeling van het personeel en daarmee borg voor de kwaliteit van het onderwijs in de school en voor het werkplezier van de mensen.
personeel
Als één van de grootste werkgevers in Brabant heeft OMO; Ons Middelbaar Onderwijs sinds enkele jaren een eigen ondernemings-CAO met de vakbonden afgesloten.
5
arbeidsvoorwaarden
Binnen de school is gekozen voor integraal management. Personeelsmanagement is een onderdeel van dit integrale management.
Daarbij gaan we ervan uit dat mensen per definitie professioneler worden als ze zich vanuit hun eigen motivatie ontwikkelen. Een belangrijk instrument in het IPB is het persoonlijke ontwikkelingsplan (POP) dat de directie elke vijf jaar met elk personeelslid opstelt. Hierin kunnen diverse afspraken worden opgenomen, onder meer over het takenpakket en over verdere scholing en studie. Beloningsdifferentiatie is voor OMO een logisch element in een arbeidsvoorwaardenbeleid dat recht wil doen aan de individuele wensen en mogelijkheden van docenten. Vandaar dat de invoering van beloningsdifferentiatie op basis van onder andere competenties en mobiliteit, in voorbereiding is genomen.
Uitgave Theresialyceum 2008 Fotografie: Corné Vorselaars Lay-out: Saskia Boertien Druk: Drukkerij Groels, Tilburg
