11 Ontwikkeling van de interm o tariteit tussen openbaarver vo 2 015
2 014
2 019
livre3-def01-NL-2020-p.indd 80
2 016
2020
6/3/04 1:15:21 PM
5
GRONDGEBIED
6
TOEKOMST
7
ACTIES
8
OMSLUITING
9
MODERNISERING
10
UITBREIDING
11
INTERMODALITEIT
81
TRAMTREIN
12
MATERIEEL
13 14 15
REMISES-WERKPLAATSEN DIENSTEN
16
ONDERNEMING
17 18
PARTNERSCHAPPEN FINANCIEN
19
ORGANISATIE
20
MEMORANDUM
de bus over te gaan. Overigens zal de MIVB , in overeenstemming met het concept “mobiliteitspakket”, de intermodaliteit en de complementariteit tussen het openbaar vervoer en de andere verplaatsingswijzen bevorderen.
4
PRESTATIES
livre3-def01-NL-2020-p.indd 81
om te komen tot concrete oplossingen in het kader van een multimodale benadering voor het hele Gewest. In dat kader wil de MIVB zich voorbereiden op de komst van het GEN door, zodra ze daartoe de gelegenheid krijgt, de mogelijkheid te bieden om makkelijk van de trein naar de metro, de tram of
3
Als we het openbaar vervoer echt aantrekkelijk willen maken, moeten de verschillende vervoerswijzen echt complementair zijn en moeten ze ieder hun specifieke rol vervullen. We moeten afstappen van de vaak dogmatische standpunten van een soms onredelijke concurrentie tussen de vervoerswijzen,
2
er voerswijzen
UITDAGINGEN TENDENSEN
2 018
1
2 017
MOBILITEIT
m odaliteit en complemen-
6/3/04 1:15:30 PM
INTERMODALITEIT
11
Project ingeschreven Verlenging van de tramlijnen Cin– hetuitvoering Ondernemingsplan niet geprogrammeerd 39/44 naar Schuman VARIANTE BOVENGRONDS INVESTERING: 3,4 MILJOEN EURO VARIANTE ONDERGRONDS INVESTERING: 30,6 MILJOEN EURO
Het project beoogt de verlenging van de door de trams 39/44 gebruikte infrastructuur tot de Schumanrotonde, via de Nervierslaan (die vandaag een eigen baan heeft voor de bussen) en de Oudergemlaan. Dit project zou de intermodaliteit tussen de tram en de andere vervoerswijzen (voornamelijk in Schuman) verbeteren en tegelijk de metro ontlasten van reizigers die nu op het spitsuur lijn 1B nemen. Het project draagt ook bij tot de wens die in verschillende plannen wordt uitgedrukt, om het Schuman rondpunt om te vormen tot een openbare ruimte die voornamelijk bestemd zal zijn voor de voetgangers en voor het plaatselijk verkeer. Er worden ook synergieën ontwikkeld met het belangrijke project voor de renovatie van het station Schuman (metro en trein), dat de uitwisselingen tussen ondergronds openbaar vervoer en bovengronds openbaar vervoer kwalitatief wil verbeteren. In een eerste fase zou tot Merode moeten worden gekomen, om een verbinding met het gemeenschappelijk vak van de metro en spoorweglijn 26 tot stand te brengen. Het kruisen van de Montgomery Square zou bovengronds of ondergronds gebeuren. De ondergrond-
VOORDELEN: Ontlasting van metrolijn 1B
Verbetering van de intermodaliteit met de spoorweg (GEN-project)
BEVOLKING: 16.000 TEWERKSTELLING: 30.000
se oplossing blijkt veel duurder (bouw van een tunnel, een halte onder het rondpunt, grondige wijziging van het huidige metrostation en nieuwe tunnelhellingen) dan de bovengrondse versie. Deze oplossing maakt het echter mogelijk om een goede aansluiting te behouden met lijn 1B van de metro en de tramlijnen van de Grote Ring. Zij vereist de aanpassing van de huidige tunnelhelling en de bouw van een nieuwe tunnelhelling op de Tervurenlaan. De bovengrondse versie zou een kwalitatieve verbetering van de openbare ruimte mogelijk maken, maar zou vereisen dat aan de trams voorrang wordt gegeven op het kruispunt met de op- en afritten van de Montgomery
Schuman
Maalbeek
Square, wat in het verleden al het geval is geweest. De kwaliteit van de aansluitingen zou duidelijk minder goed zijn dan in de ondergrondse versie. Op middellange termijn is het de wil om Schuman te bereiken, om een verbinding te verzorgen naar het intermodale knooppunt van het station Schuman, waar twee metrolijnen, talloze MIVB -buslijnen, twee treinlijnen (waaronder de bekende verbinding Schuman-Josaphat) die worden gebruikt door het toekomstig GEN , elkaar kruisen. In zijn traject dat de Oudergemlaan volgt, vereist het project de aanleg van een eigen baan, die ook zou kunnen worden gebruikt door de bussen die deze as volgen.
Bestaande traminfrastructuur op eigen baan Nieuwe traminfrastructuur op eigen baan tussen Merode en Schuman Metro Spoorlijn en GEN-halte
39 44 Luxemburg
Merode Josephine-Charlotte Montgomery ���������
Thieffry
��� �� livre3-def01-NL-2020-p.indd 82
6/3/04 1:16:29 PM
10
UITBREIDING
11
INTERMODALITEIT
83
TRAMTREIN
12
MATERIEEL
13 14 15
REMISES-WERKPLAATSEN DIENSTEN
16
ONDERNEMING
17 18
PARTNERSCHAPPEN FINANCIEN
19
ORGANISATIE
20
MEMORANDUM
livre3-def01-NL-2020-p.indd 83
9
MODERNISERING
2 �� 1
8
Moensberg
OMSLUITING
55
���
Lycée français
7
Stilte Terminus
��
ACTIES
Ukkel Kalevoet
6
Spoorlijn en GEN-halte
TOEKOMST
Ukkel Stalle
5
Bestaande traminfrastructuur Verlenging van de traminfrastructuur tot de gewestgrens Opties 1 Verlenging tot lijn 26 via de as Alsembergsesteenweg 2 Verlenging tot de pool Moensberg
GRONDGEBIED
De verlenging van lijn 55 tot spoorweglijn 26 wordt overwogen. Er werd echter nog geen keuze gemaakt tussen de twee belangrijkste mogelijke reiswegen. Met de ene reisweg kan de pool van Moensberg (nog te bepalen tracé) worden bereikt, de andere volgt de as van de Alsembergsesteenweg om lijn 26 te bereiken, waar een nieuw station zou moeten worden gebouwd. De keuze van de reisweg zal afhangen van de evolutie van het GEN -dossier.
4
wijzen, voornamelijk op het vlak van de aanvoer van het tramclienteel naar het toekomstig GEN . De werken voor de verlenging van lijn 55 in het zuiden zijn thans aan de gang. De verlenging zou het in een eerste fase mogelijk moeten maken om de gewestgrens te bereiken, waar een voorlopig eindpunt zal worden gevestigd. Daardoor wordt het mogelijk om de opheffing van het huidig, moeilijk te exploiteren eindpunt te overwegen. De indienststelling van deze verlenging is in principe gepland voor 2005.
PRESTATIES
Het project heeft tot doel de door de trams van lijn 55 gevolgde infrastructuur (waarvan het huidig eindpunt zich aan de halte Stilte bevindt) te verlengen tot aan de uithoek van Kalevoet in Ukkel, in de onmiddellijke nabijheid van het toekomstig GEN -station Moensberg. In het GEN -project is het station Moensberg bestemd om een belangrijke vervoerspool te worden. Drie GEN -lijnen die de lijnen 124 en 26 volgen, zouden er elkaar moeten kruisen. Er zou ook een overstapparkeerterrein worden aangelegd. Het belang van het project ligt in de versterking van de multimodaliteit tussen de vervoers-
3
VOORDELEN: Verbetering van de intermodaliteit met de spoorweg (GEN-project) BEVOLKING: 3.000 TEWERKSTELLING: 1.709 INVESTERING: 1,85 MILJOEN EURO
2
UITDAGINGEN TENDENSEN
ingeschreven in het Ondernemingsplan – gedeeltelijk in uitvoering
1
C Project
MOBILITEIT
Verlenging van lijn 55 tot aan de uithoek van Kalevoet
6/3/04 1:18:07 PM
INTERMODALITEIT
11
Verlenging van lijn 91 tot het station van Ruisbroek VOORDELEN: Verbetering van de intermodaliteit met de spoorweg (GEN-project)
C Project
ingeschreven in het Ondernemingsplan – uitvoering niet geprogrammeerd
Bediening van een belangrijke handelszone
BEVOLKING: 600 TEWERKSTELLING: 800 INVESTERING: 3,4 MILJOEN EURO
Het project heeft tot doel de infrastructuur te verlengen, die wordt gevolgd door de trams 91 tot aan het station van Ruisbroek (toekomstig GEN -station). Door de aanleg van een eigen baan voor de trams zal ook de openbare ruimte moeten worden heringericht en de capaciteit van het wegennet worden verminderd. Aan de uitrit van de Ring zal de structurerende dimensie van de tram tot gevolg hebben dat de stedelijke dimensie van het grondBestaande traminfrastructuur op eigen baan Nieuwe traminfrastructuur op eigen baan Spoorlijn en GEN-halte
gebied voor de automobilisten duidelijk wordt. Dit project zou moeten worden gevoerd in overleg met het Vlaams Gewest, aangezien het zich voor een groot deel op het grondgebied van het Vlaams Gewest bevindt. Een latere verlenging naar het metrostation COOVI is mogelijk en verdient te worden onderzocht, rekening houdend met de vestiging van een toekomstig GEN -station op die plaats. Ukkel Stalle
91
Ruisbroek
livre3-def01-NL-2020-p.indd 84
Ukkel Kalevoet
6/3/04 1:19:40 PM
11
INTERMODALITEIT
85
TRAMTREIN
12
MATERIEEL
13 14 15
REMISES-WERKPLAATSEN DIENSTEN
16
ONDERNEMING
17 18
PARTNERSCHAPPEN FINANCIEN
19
ORGANISATIE
20
MEMORANDUM
livre3-def01-NL-2020-p.indd 85
10
UITBREIDING
Houba-Brugmann
9
MODERNISERING
Koning Boudewijn
8
OMSLUITING
Heizel
7
ACTIES
52
6
TOEKOMST
Esplanade
5
GRONDGEBIED
�
4
Bestaande traminfrastructuur op eigen baan Nieuwe traminfrastructuur op eigen baan Metro Parking C (12.000 plaatsen)
PRESTATIES
waarvan een deel zou kunnen worden bestemd als overstapparkeerplaats (op voorwaarde dat de huidige beheerder daarmee instemt). Gekoppeld aan het project voor de vestiging van een traminfrastructuur op eigen baan aan de Werkhuizenkaai (vereenvoudiging en verbetering van de reisweg van tram 52), zou dit project Brussel ook voor het eerst in staat stellen om een echte sneltramlijn aan te leggen tussen een overstapparking en het stadscentrum. De rittijd – die perfect kan concurreren met het traject met de auto – zou 19 minuten belopen tussen de Heizel en het Noordstation.
3
Het project beoogt de verlenging van de door tram 52 gevolgde infrastructuur vanaf de Esplanade tot aan de hoofdingang van het Tentoonstellingspark, ter hoogte van de voetgangersbrug naar Parking C (12.000 plaatsen). Dit project veronderstelt de bouw van een tunnel met twee sporen onder de A12 en de inrichting van een laterale eigen baan langs de Romeinsesteenweg. Vergeleken met het huidige eindpunt aan de Esplanade maakt dit project een betere bediening mogelijk van het Tentoonstellingspark. Er is ook een complementariteit denkbaar met parking C,
2
Aanleg van een snelverbinding tussen het Tentoonstellingspark en het Noordstation
BEVOLKING: 700 TEWERKSTELLING: 1.200 INVESTERING: 4,4 MILJOEN EURO
UITDAGINGEN TENDENSEN
VOORDELEN: Verbetering van de intermodaliteit met een potentiële overstapparking
het voorwerp van een studie door het Gewest – uitvoering niet geprogrammeerd
1
C Dit project was
MOBILITEIT
Verlenging van tram 52 naar parking C
6/3/04 1:21:13 PM
INTERMODALITEIT
11
Ontwikkeling en beheer van de overstapparkings
De gewestelijke overstapparkeerplaatsen, die voor het merendeel gelegen zijn aan de rand van de stad, bevorderen de intermodaliteit tussen een stedelijke periferie die toegankelijk is met de auto en een stedelijke agglomeratie die goed door het openbaar vervoer wordt bediend. De overstapparkings zijn de natuurlijke aanvulling van het openbaar vervoer en dragen bij tot de aantrekkelijkheid daarvan, vooral voor de pendelaars die van buiten Brussel komen. Zij vormen overigens een van de elementen van de “dienstenketen” die verbonden is met het openbaar vervoer. In de toekomst zullen in overeenstemming met de doelstellingen van het IRIS -plan nieuwe overstapparkeerplaatsen in intermodaliteit met de metro of de tram (maar ook met het toekomstig GEN , zoals in het station COOVI ) moeten worden gebouwd, en zal de capaciteit van de bestaande parkeerterreinen moeten worden verhoogd. In navolging van wat er gebeurt in vele buitenlandse wereldste-
livre3-def01-NL-2020-p.indd 86
Elders in Europa: Overstapparking en multimodaal station – Noordterminal van Lijn B – Straatsburg (F)
Architect: Zaha Hadid Dit project werd bekroond met de Europese architectuurprijs Mies Van der Rohe 2003, uitgereikt door de Europese Commissie. Functies: plaats van uitwisselingen tussen verschillende verplaatsingsmiddelen: trams, bussen, fietsen, voetgangers, auto’s en treinen. Ermee verbonden voorzieningen: tankstation, fietsenstalling, wachtruimte... Twee gelijkvloerse parkings: een parking P+R met 400 plaatsen, met een forfaitair tarief voor een voertuig en al zijn inzittenden; en een klassieden met een vergelijkbare groot- ke uurparking met 300 plaatte als Brussel, zou het beheer van sen, die in de toekomst een alle overstapparkeerplaatsen, dat parking P+R zou worden. momenteel berust bij het Gewest, op nuttige wijze kunnen worden overgedragen aan de MIVB , zodat deze laatste een coherent beheer ervan en een stimulerende commercialisering zou kunnen garanderen. Omdat de overstapparkings zich in stedelijk gebied bevinden, waar de parkeerdruk vaak groot is, is het inderdaad heel belangrijk dat de overstapparkeerplaatsen de hun toebedeelde rol kunnen vervullen. Daarvoor is het nodig om het gebruik van deze overstapparkings uitsluitend voor te behouden voor de cliënten van het openbaar vervoer. Overigens moet de veiligheid van personen en voertuigen er permanent worden gewaarborgd. Voor de MIVB houden deze twee principes de noodzaak in om een controle van de toegang tot de overstapparkeerplaatsen in te voeren en om die overstapparkings te bewaken door de toepassing van een gecombineerde tarifering voor vervoer en parkeren.
6/3/04 1:22:47 PM
6
TOEKOMST
7
ACTIES
8
OMSLUITING
9
MODERNISERING
10
UITBREIDING
11
INTERMODALITEIT
87
TRAMTREIN
12
MATERIEEL
13 14 15
REMISES-WERKPLAATSEN DIENSTEN
16
ONDERNEMING
17 18
PARTNERSCHAPPEN FINANCIEN
19
ORGANISATIE
20
MEMORANDUM
livre3-def01-NL-2020-p.indd 87
5
GRONDGEBIED
BRON: IRIS
4
PRESTATIES
lijst en de lokatie van de bestaande of geplande overstapparkings in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, hun huidige capaciteit, alsook de op termijn geprogrammeerde capaciteit
3
C Deze kaart bevat de
2
UITDAGINGEN TENDENSEN
De MIVB wenst dat er in de toekomst meer aandacht wordt besteed aan de stedelijke integratie van de overstapparkeerplaatsen, zowel vanuit functioneel standpunt (geleverde diensten) als vanuit architecturaal standpunt. De overstapparkings kunnen op die manier echte kleine dienstencentra worden, met handelszaken en accommodatie. Hun stedelijke integratie zou moeten worden gewaarborgd door inrichtingen en architecturale voorzieningen van kwaliteit, die een kwalitatieve meerwaarde geven aan de geleverde diensten en op die manier bijdragen tot het opwaarderen van het openbaar vervoer.
1
MOBILITEIT
De voornaamste elementen van het beheersbeleid dat de MIVB zou willen ontwikkelen, worden gekenmerkt door: de toepassing van aantrekkelijke tariefformules voor het gecumuleerde gebruik van de overstapparkeerplaats en van het openbaar vervoer; de ontwikkeling van het gebruik van onderaanneming en vooral van de concessie voor het beheer van deze parkings; de noodzaak om begeleidende maatregelen toe te passen, om te vermijden dat de overstapparkings, die betalend zouden zijn, concurrentie ondervinden van gratis parkeerplaatsen in de nabijgelegen wijken.
6/3/04 1:23:12 PM
INTERMODALITEIT
11
Intermodaliteit fiets openbaar vervoer Ontwikkeling van car sharing
C Aan boord brengen van
fietsen in de metro
Het Beheerscontract bepaalt dat de MIVB de intermodaliteit tussen het openbaar vervoer en de fiets moet bevorderen. Het specificeert dat de installatie van de voorzieningen om fietsen te stallen of in bewaring te geven aan de haltes, ten laste van het gewestelijk budget zal zijn. In dat kader is er een programma in uitvoering waarbij ieder metrostation wordt uitgerust met stangen om de fietsen aan vast te maken. Dit type stalling is gratis en universeel. Vandaag zijn er op de 68 metro- en premetrostations 52 uitgerust met overdekte stallingen. Weldra is het de beurt aan 11 andere metro- en
premetrostations. Op termijn is het de bedoeling het hele metronet uit te rusten. In de toekomst zullen deze stallingen worden aangevuld met betalende bewaarplaatsen. Er zal een inspanning worden gedaan voor de functionele kwaliteit en de esthetische integratie van deze stedelijke voorzieningen. Betreffende het aan boord brengen van fietsen in het rollend materieel is de MIVB van plan om de intermodaliteit tussen de fi ets en het openbaar vervoer te bevorderen, zodat van de fiets kan worden overgestapt op het openbaar vervoer en omgekeerd.
Er zijn pas nieuwe maatregelen ten gunste van het vervoer van de fietsen in de metrostellen genomen. Zo werden de uren dat het mogelijk is om de fiets aan boord te brengen, uitgebreid, echter met behoud van de zorg om het comfort en de veiligheid van alle cliënten van de metro. In de toekomst kunnen we verwachten dat er een toename komt van het gebruik van vouwfietsen, die gemakkelijk met het openbaar vervoer kunnen worden meegenomen.
Sinds de lente 2003 heeft de MIVB zich geassocieerd met de fi rma Cambio om de eerste Brusselse car sharingdienst te ontwikkelen. De MIVB bezit 49 % van de aandelen van de firma Cambio-Brussel. Car sharing is een systeem waarbij een aantal voertuigen die over verschillende parkeerterreinen van het Brussels gewestelijk grondgebied verspreid zijn, ter beschikking van de leden worden gesteld. Ieder lid kan deze voertuigen gebruiken wanneer het hem past (bijv. om boodschappen te doen, voor een reis, ...). De kosten zijn rechtstreeks verbonden met het gebruik van het voertuig (zeer lage vaste kosten) en de gebruiker bespaart zich een hoop zorgen (terugbetaling van een aankooplening, onderhoud, verzekering...). Dit systeem blijkt bij uitstek
geschikt voor personen die hun voertuig slechts sporadisch gebruiken (het systeem is bijvoorbeeld niet geschikt voor de dagelijkse trajecten woon-werk) en voor wie de voordelen van “de auto voor de deur” niet meer opwegen tegen de ongemakken ervan. Car sharing biedt op die manier een aanvulling op het openbaar vervoer en is ideaal voor een stedelijke bevolking waarvan de verplaatsingen niet onderworpen zijn aan de voorwaarde van het bezit van een auto. Het doelpubliek van de voorziening bestaat dus voornamelijk uit de bevolking die in het centrum en in de eerste kroon van de stad woont. Begin 2004 waren er 24 voertuigen, verdeeld over 9 verhuurstations, beschikbaar. De stations zijn eigenlijk gewone voorbehouden parkeerplaatsen in de woonwijken
en zoveel mogelijk in de buurt van een halte van het openbaar vervoer. Vandaag is het aantal voertuigtypes beperkt tot 2 of 3, afhankelijk van de vraag. In de toekomst zal het aanbod van beschikbare voertuigen bestaan uit een Smart, een minibus (9 zitplaatsen), een berline, een bestelwagen, een verhuiswagen, ... Het aantal stations zal ook stijgen: tussen nu en 2005 is het de bedoeling om 17 car sharingstations operationeel te maken. Car sharing is bestemd om uit te breiden en gaat een beloftevolle toekomst tegemoet!
livre3-def01-NL-2020-p.indd 88
6/3/04 1:23:21 PM
6
TOEKOMST
7
ACTIES
8
OMSLUITING
9
MODERNISERING
10
UITBREIDING
11
INTERMODALITEIT
89
TRAMTREIN
12
MATERIEEL
13 14 15
REMISES-WERKPLAATSEN DIENSTEN
16
ONDERNEMING
17 18
PARTNERSCHAPPEN FINANCIEN
19
ORGANISATIE
20
MEMORANDUM
livre3-def01-NL-2020-p.indd 89
5
GRONDGEBIED
De doortrekking van lijn 55 naar Ukkel rede MIVB toevertrouwen en in dit kader de Een dynamiek geven aan overstapknoopaliseren en meteen ook de verwezenlijking invoering en de ontwikkeling van partnerpunten (Simonis, Weststation, Coovi, van een verlenging tot de spoorweg (lijn 26) schappen bevorderen voor een veilig en dyBockstael, Station van Bosvoorde, Boonplannen namisch beheer en op gemeentelijk vlak een daal, Station van Schaarbeek, Merode, De ontwikkeling van car sharing ondergecontroleerd parkeerbeleid coördineren in Bordet, ...). de buurt van deze overstapparkings steunen De bouw van de overstapparkeerterrei- Doorgaan met het uitbouwen van fietsparnen bespoedigen en het beheer ervan aan kings aan de halten van het openbaar vervoer
4
PRESTATIES
MEMORANDUM 2004-2009
3
CAMBIO-STATIONS TEGEN 2020?
2
UITDAGINGEN TENDENSEN
BESTAANDE CAMBIOSTATIONS IN 2004
1
D Voorbeeld Cambio
MOBILITEIT
CD Fietsparkings
6/3/04 1:23:42 PM
