ONTSNAP AAN CONVENTIONELE DENKPATRONEN. Slachtoffers loverboys leren Nee zeggen I. Thema: Out of the box I. Creativiteit als levenshouding I

Relatiemagazine van de Christelijke Hogeschool Ede

Juni 2009 nr. 3

‘ONTSNAP AAN CONVENTIONELE DENKPATRONEN’

JOHN CLITEUR, TRAINER BREINONDERWIJS.

Slachtoffers loverboys leren Nee zeggen I 4

Thema: Out of the box I 16

Creativiteit als levenshouding I 20

Totally out of control manager I 26

Vergroot je sollicitatiekansen met EVC I 34

De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een protestants christelijke hogeschool op gereformeerde grondslag. De CHE heeft tien opleidingen, 4000 studenten en 425 medewerkers. Daarnaast biedt de CHE cursussen, trainingen, advies en onderzoek aan via CHE-Transfer. Christelijke Hogeschool Ede Oude Kerkweg 100 6717 JS Ede Telefoon: 0318-696300 E-mail: [email protected] Verpleegkunde Verpleegkunde

Creativiteit

‘Juist in een tijd van toenemende automatisering

beetje historisch, politiek en filosofisch aangelegd

zou er meer aandacht moeten zijn voor onderwijs

moeten zijn. de beste economische theorie is

in creatieve vakken dan in het leren omgaan met de

tenslotte niet meer dan een mengeling van logica,

computer’, aldus de stelling bij een proefschrift aan

intuïtie, feitenkennis en gezond verstand.

de universiteit van wageningen in 2000. Ik denk dat dit helemaal waar is. we hoeven onze studenten

Creativiteit in de letterlijke zin van het woord

misschien nauwelijks meer te leren om informatie

is overigens niet mogelijk. want de ‘creatio ex

te hanteren - dat kunnen ze als de beste - maar om

nihilo’ is voorbehouden aan Hem naar wie onze

informatie te duiden en te creëren.

hogeschool genoemd is. Maar wanneer we creativiteit definiëren als ‘durchsetzung neuer

Het belang van creatieve ideeën is groot. ten eerste

Kombinationen’ (J.A. Schumpeter) of als ‘het

ordent een goed idee de informatie en geeft het

vermogen tot herordenen’ (H. Askes), dan weten we

daarom richting aan studie en onderzoek. Maar er

wat ons te doen staat: studenten leren bewegen in

is ook een praktische reden. Om een voorbeeld te

verschillende vakgebieden, taalvelden en contexten.

noemen: soms zijn er, zoals in de farmaceutische

Bijvoorbeeld met de minoren. wat mij betreft mag

industrie, honderden nieuwe ideeën nodig voor één

dat nog verder gaan dan nu het geval is, want:

Mens & Organisatie

nieuw product. Kortom, ideeën zijn veel belangrijker

‘Iemand met veel kennis kan weinig bereiken zonder

Management economie & Recht Personeel & Arbeid

dan informatie, omdat één goed idee een enorme

creativiteit. Iemand met veel creativiteit kan veel

hoeveelheid informatie kan ordenen.

bereiken zonder kennis’, zoals iemand onlangs

Educatie Leraar Basisonderwijs Theologie Godsdienst Pastoraal werk Leraar Godsdienst / Levensbeschouwing

treffend zei.

Journalistiek & Communicatie Journalistiek Communicatie

en ideeën ontleen je uiteindelijk aan goede romans,

Sociale Studies

muziek, geschiedenis, sprookjes en inspirerende

Ik hoop dat dit nieuwe nummer van SCHeRP je

verhalen. daarom hebben onze studenten, de

enthousiast maakt voor dit thema.

Maatschappelijk werk & dienstverlening Sociaal Pedagogische Hulpverlening

toekomstige leidinggevenden, ‘letteren’, vorming en creatief vermogen nodig. de beroemde econoom

Dr. Kees Boele

J.M. Keynes zei dat economen niet alleen goed

Voorzitter College van Bestuur

moeten zijn in wiskunde, maar vooral ook een

Christelijke Hogeschool ede

2

InHOud

CHE overtuigend anders

In deze SCHERP 4

16

24

28

Identiteit

transfer educatie

Out of the Box/Coverstory

Out of the Box/In beeld

Column, Puzzel en Breinbrekers

Out of the Box/Relatie

Out of the Box/Stage

Communicatie

8

20

26

34

En verder 3

Voorwoord 2 / nieuws 8 en 32 / CHe-transfernieuws 12 / Pastoraal Agogische Vaardigheden 15 / de Stelling 31 / Column Peter Blokhuis 37 / Opleidingen: Korsakov 39 / Publicaties CHe 40 / de vierkante meters van 41 / Agenda 42

w w w. c h e . n l

Identiteit

‘Nee zeggen is oké’

Slachtoffers van loverboys leren nieuw gedrag in Frankrijk

‘Soms zijn ze boos en lopen ze weg. En zijn ze binnen tien minuten weer terug, want waar moet je heen? Er is hier helemaal niets.’ Verscholen in het groene golvende landschap van het departement Limousin ligt de verbouwde boerderij van de stichting ‘Het gewone leven’. Hier leren jonge meisjes die in Nederland slachtoffer waren van loverboys, werken aan hun eigenwaarde. ‘Nee zeggen is oké.’

4

CHE overtuigend anders

‘Als christenen willen wij een verschil maken.‘

broertje knuffelt hij graag spontaan met zijn

wietske (27) en Sebastiaan (29) Kruyswijk hebben

oudere ‘zussen’. Vaak tot verbazing en verwarring

bewust gekozen voor het ‘niets’ in frankrijk. In

van de meisjes, want onbewust legt hij de vinger

hun aanpak is het ‘niets’ zelfs een voorwaarde

op de zere plek.

voor een evenwichtig herstel van de volledig

wietske: ‘deze meisjes hebben een gapend

vastgelopen meisjes. na ruime ervaring met

gat in hun ziel. een honger die schreeuwt om

jongeren met problemen en hulpverlening

bevestiging en onvoorwaardelijke liefde. die

voor prostituees, kwamen de oud-studenten

leegte is ideaal voor loverboys. Met hun tactiek

Maatschappelijk werk & dienstverlening tot

van aandacht manipuleren zij ze hun web van

de conclusie dat er onvoldoende opvang was

uitbuiting in. Het is soms hartverscheurend om

voor slachtoffers van loverboys. In maart 2008

te zien hoe die jonge meisjes kapot gemaakt zijn.’

ontvingen zij de eerste meiden. Met succes.

De verleidingen van het netwerk

Verknipte denkbeelden

‘Het zwaartepunt van onze benadering ligt op

wietske: ‘we zitten hier ver weg van de

het leren van nieuw gedrag, op het herstellen

verleidingen van het oude netwerk. de totaal

van de weerbaarheid en het zelfbeeld van de

andere omgeving zonder de bekende prikkels en

meiden. Het zijn bijzonder kwetsbare meiden

signalen, geeft rust. en rust is wat deze meiden

met behoorlijk afwijkende en soms verknipte

in de eerste plaats nodig hebben. Overigens

denkbeelden over aandacht, intimiteit en

zitten ze hier niet opgesloten. Vanaf de eerste

seksualiteit. Moraliseren doen we niet. wij willen

dag al gaan we hier wandelen of boodschappen

hen leren dat hun gevoelens kostbaar zijn. en dat

doen. en als praktische en nuttige dagbesteding

ze grenzen durven te stellen. en zo houden van

voor de meiden verhuren we vier - modern

zichzelf. uiteraard gaat dat soms gepaard met

ingerichte - appartementen in de boerderij

spanningen en heftige ontladingen. Maar hoeveel

aan vakantiegangers. daarnaast mogen ze

ruimte hier ook is voor verdriet, we hebben altijd

bij een nederlandstalige camping in de buurt

meer ruimte voor vrijheid en levenslust.’

leuke klussen doen, zoals de dieren verzorgen. de boerderij en deze omgeving zijn werkelijk

‘Als we naast die diepgewortelde onzekerheid

inspirerend. Bovendien vonden we frankrijk altijd

een gevoel en besef van zelfvertrouwen kunnen

al een mooi land.’

plaatsen, door te spreken over gevoelens en het geven van de weerbaarheidtraining, zijn we goed

‘Hij gaf me zomaar een kusje!’ Ook zoontje

op weg. dan is de kans groter dat ze eenmaal

david (2) speelt een geheel eigen en daarmee

terug ook anders reageren op haar contacten,

bijzondere rol in het geheel. Als elk kleinste

namelijk meer onafhankelijk en zelfbewust.

>

Het gewone leven Stichting ‘Het gewone leven’ is opgericht voor meiden (13-18 jaar)

vaste activiteiten. De werkwijze wordt voornamelijk geïnspireerd

die thuis, op school of in de hulpverlening zijn vastgelopen. Het

door de competentiegerichte benadering en het ervaringsleren.

zijn meiden die risicovolle relaties voor lief nemen. Ze verleggen

Door de ruimte en de afstand met het netwerk in Nederland

hun grenzen drastisch en dreigen de grip op het gewone leven te

kunnen de meiden tot rust komen, nieuwe kanten van zichzelf

verliezen. Hun persoon maakt hen een gemakkelijke prooi voor

ontdekken en nadenken over de toekomst. Met als doel dat

loverboys.

ze weer energiek kunnen meedoen aan het gewone leven in ▼

Nederland. www.hetgewoneleven.nl De stichting heeft geen therapeutisch doel. Een woon/ werkproject (3-5 maanden) kent een duidelijke dagstructuur met

5

w w w. c h e . n l

SCHERP Corporate Nelissen.qxp ij n eBtijle oolr het bevelsnchBoijb lschvo blsels chch ooolovo lsch orohoel l orohr eht olelevo oleove et le n oBrijhbvo veve l vo n nB t e ls e ch t le veoo ijbor oor rhheet tlele el-he vevennBBijijbbnelBvo sc vehnooBlijvo elslschchoool t beolsrch heotole ijboeolslch lsBch veonrBhijl b l vo o vo o l o telvo r le h o veonrBijb et le l vo r hent leeve etelelsve n chnooBl ve rhheet tlelehve ijvo beol-r het ve n n B B ij ijbbeelslschcho ehnooBlijvo o ol l beolsrch heotole ijboeolslch ve l ch voonrBijebe ooorl hvo t lveonrBhijvo etole r hent h vo -leven ebtelelsve chnooBl ve heet tleleveve vo ij o b r e lh n n et BBijijbbeelslschch ooBlijvo oool beolsrch heotole veonrBhijl b boeolslch l vo voooorl hvo etelrh onrBhijebe chetole veent leven noolijvo etlelevevetnlelsve beol-r het n BBijijbbeelsB ls chchoool Blijvo beolsrch heotole veonrBhijl b l vo olslch voooorl hvo eteletole rh ent leven ve rBhijebtelelsve ch beol-r het elevevennBBijijbnooBlijvo b e elslschchoool vo beolsrch heotole veonrBhijl b l vo ch voooorl hvo eteletole rh e hijebtelelsve chnoo vent leven beol-r het evennBBijijbbeeBlijvo lschchoool eolsrch heot lels veonrBhijlb hoooorl hvool vo etelole e r t he btelelsve cho vent leven beol-r het ennBBijijbbneoBlijvo elslschchoool r hheotole sc veonrBijlb l vo eteloorl hvo etole r hent h leven chnooBl ve lelsve ijvo beol-r het BBijijbbeelslsch choool hheotole veonrBhijlb l vo etell hvo etole rh e ve chnooBl vont leven ve ijb o ijijbbeelslschcheol-r het o ol otole veonrBhijlb l vo etelvo etole rh veent leven hnooBlijvo beol-r het beelslschcho o ol le veonr hl l vo e oolelve vonor hte t eBlsijch beol-ol vehnoBoijb sc l e lr hoetr hleve vo leven et n ett ve n ijlebve el-n

een

Pagina 1

Uitgaven op het gebied van: Management en coaching

Open Huis

Coachen Management: theorie, methoden en technieken Personeel en Arbeid Persoonlijke professionele ontwikkeling Communicatieve vaardigheden Begeleidingskunde

Mens en maatschappij Filosofie/Psychologie/Psychotherapie/Sociologie Gespreksvoering Groeps- en teamontwikkeling (Ortho) pedagogiek

Hulpverlening en geestelijke gezondheidszorg Hulpverlening/begeleiding Hulpverleningsmethodiek Begeleiden van mensen met een handicap

Bijbelstudie & Geloofsopbouw Missionair Werk / Nederland Missionair Werk / Buitenland Jongerenwerkersopleiding

l voor het

9:49

Maakt werk van kennis

vrij. 19 juni en di. 18 augustus 2009

chool

12-3-2009

Onderwijs en opvoeding Onderwijskunde Opleidingsmethodiek Kijk voor meer informatie of een compleet overzicht van onze uitgaven op www.nelissen.nl

Kom sfeer proeven! www.dewittenberg.nl

Bijbelschool voor het leven

Touwslager 3 3861 SP Nijkerk Postbus 212 3860 AE Nijkerk Tel. (033) 245 83 75 Fax (033) 246 26 49 E-mail [email protected]

Torendruk maakt in opdracht van u creatieve producties. De drukkerij – met z’n draaiende persen, stapels papier en typische inktgeur – vormt het kloppend hart van ons bedrijf. Daaromheen doen we alles wat ons product tot een totaaloplossing maakt. Vormgeving, opmaak, prepress, lithografie, printen, lamineren, vernissen, rillen, vouwen, stansen, pregen, binden, inpakken, verzenden. Kortom: van A tot Z. Dat vraagt om hightech machines en een gestroomlijnde organisatie. We benutten de mogelijkheden van het digitale tijdperk, zònder uit het oog te verliezen waar het om draait: persoonlijke betrokkenheid, aandacht, vakbekwaamheid en inzet. Aan ons de taak om te bewijzen dat we ons dáárin onderscheiden. Neemt u gerust de proef op de som.

CHE overtuigend anders

Zeven meiden van ons zijn nu weer in nederland en het gaat de meesten goed. Jeugdzorg houdt in ieder geval ook nog de vinger aan de pols. niet alleen de meiden voelen zich beter, ook hun ouders halen opgelucht adem.’

Samenwerken met zorginstanties

Hoe nobel de aanpak en hoe stimulerend de resultaten, van de zon alleen kunnen ze in frankrijk niet leven. Ook aan de producten van ‘Het Gewone Leven’ hangt een prijskaartje. er zijn plannen. ‘wij willen groeien. uiteindelijk is het de bedoeling dat in alle verblijven meiden, in verschillende fases, worden

samenwerkingsverbanden moeten die

het weerbaar maken van risicomeiden

opgevangen. we werken hard aan het

situatie voorkomen.’

in relaties en in het bijzonder op het

opzetten van samenwerkingsverbanden met zorginstanties waarin wij een geaccepteerd onderdeel van een

gebied van prostitutie. Ook nu werk ik aan

Love Limits

een programma om vrouwen die uit de prostitutie willen stappen te begeleiden.

zorgstraat zijn. Zo hebben we sinds

is preventie. Preventie bij meisjes én

Kwetsbare jonge vrouwen aandacht

enige maanden een overeenkomst met

jongens, want beiden zitten in bepaalde

geven en hen laten kennismaken met

Stichting timon uit Zeist. Zij kopen de

fasen waarin de mix hormonen en

wat wij het gewone leven noemen

zorg voor de meiden bij ons in. de meisjes

spanning en de bevestiging van het

is ons doel. Bovendien krijgen onze

kunnen zelf een persoonsgebonden

ego de boventoon voeren. Voor meisjes

uitbreidingsplannen een bijzondere

budget aanvragen voor de kosten van

heb ik daarom ook meegewerkt aan

betekenis, want binnenkort krijgt david

het verblijf. Het blijft triest als ze graag

het ontwikkelen van Love Limits, een

een broertje of zusje erbij.’

willen, maar geen budget krijgen. de

empowerment-training die zich richt op

▼

‘een ander kernwoord in het geheel

Sebastiaan en Wietske Kruyswijk werken. Centraal staan meiden die het risico lopen door dwang

van het voortgezet onderwijs en was van 2003-2008 werkzaam

en/of manipulatie in de prostitutie te belanden. Bij Movisie

als pedagogisch medewerker op de crisisopvang van Stichting

(NISB) rondde zij de opleiding Docente Weerbaarheid af.

Timon, voor jongeren van 14-22 jaar. In 2006 zette hij samen met

Wietske is afgestudeerd maatschappelijk werkster.

▼

Sebastiaan heeft een achtergrond als docent in de bovenbouw

collega’s een nieuwe afdeling op specifiek gericht op jongeren van 16-22 jaar. Hij deed onderzoek naar signaleren van en omgaan met parentificatie in de crisishulpverlening. Sebastiaan is afgestudeerd maatschappelijk werker. Wietske was van 2003-2008 preventiemedewerkster bij Scharlaken Koord Nederland. Ze ontwikkelde daar het project Love Limits: een lesmethode die zich richt op empowerment van risicomeiden (13-18 jaar) met de nadruk op lichaamsgericht

7

w w w. c h e . n l

nieuws

CHE start duale opleiding SPH en Verpleegkunde in Dordrecht De CHE verzorgt vanaf september 2009 in de gemeente Dordrecht twee duale opleidingsvarianten: Sociaal Pedagogische

den in het jaar colleges. Deze worden aangeboden in Dordrecht. De duale varianten die de CHE start, voldoen aan de norm van maximaal 59 te behalen studiepunten met onderwijsactiviteiten, zoals hoorcolleges, werkcolleges en reflectiebijeenkomsten. De overige studiepunten behalen zij op de leerwerkplek.

Speciale voltijdopleiding in Ede

In september 2009 start de CHE in Ede de voltijdopleiding VP met een speciaal rooster voor studenten uit het westen van het land. Met het gunstige rooster behoeven zij maximaal drie keer per

dat er voldoende animo is.

week naar Ede te komen. Bovendien kunnen zij hun stages in het

 

westen van het land volgen.

De duale opleiding SPH is bedoeld voor werknemers met

▼

Hulpverlening (SPH) en Verpleegkunde (VP). Uit een haalbaarheidsonderzoek van de hogeschool en de gemeente blijkt

werkervaring bij instellingen waarmee de opleiding een leerwerkovereenkomst sluit. Op dit moment is er een overeenkomst met stichting De Hoop en wordt gewerkt aan overeenkomsten met andere instellingen, waaronder het Leger des Heils.

Studiepunten op leerwerkplek

De duale variant Verpleegkunde start verschillende routes voor mensen met werkervaring en leerlingen van het mbo en voortgezet onderwijs. Met het oog hierop zijn afspraken gemaakt met instellingen in de regio Dordrecht, waaronder het Albert Schweitzer ziekenhuis en De Grote Rivieren, een instelling voor de geestelijke gezondheidszorg. De studenten sluiten een arbeidsovereenkomst met deze instellingen en de CHE. Daarnaast volgen ze korte perio-

Minister Plasterk bezoekt opleiding Verpleegkunde Minister Plasterk (OCW) bezocht 2 april de opleiding Verpleegkunde van de CHE. Hij sprak met studenten en docenten, nam een kijkje bij de verpleegkundepractica en ontmoette studenten uit de studentenmedezeggenschapsraad. Ook overhandigde Jacomijn de Lange-Brinkman haar scriptie aan de minister. Zij was als student Journalistiek één van de zeven genomineerden voor de Nationale Scriptieprijs 2008 en de enige ▼

genomineerde hbo’er.

8

CHE overtuigend anders

Opleiding SPH start duale opleiding op Bonaire de CHe leidt vanaf september 2009 ook op Bonaire studenten op tot sociaal pedagogische hulpverleners. Hiervoor ondertekende de Academie voor Sociale Studies een samenwerkingsovereenkomst met Krusada, een christelijk opvangcentrum voor verslaafden op Bonaire. Krusada en lokale collega-instellingen Sebiki en forma hebben behoefte aan professionalisering van de eigen hulpverleners. de CHe sluit hiermee aan bij de intentie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om het niveau van zorg, welzijn en onderwijs op Bonaire te verbeteren. Op Bonaire is grote behoefte aan hbo-opgeleide medewerkers in zorg en welzijn. Gerdien de Jager, directeur van Krusada: ‘door de veranderingen die volgen, omdat Bonaire een bijzondere gemeente wordt van nederland, neemt de vraag naar hoger opgeleid personeel binnen de hulpverlening toe. deze opleidingsvariant maakt het mogelijk om lokale werkers zelf op te leergierig en enthousiast om meer te leren over hun vakgebied,’

leiden, zonder dat zij van het eiland af hoeven.’

aldus Van der Kooi. ‘Ik bewonder de creativiteit waarmee zij zulke

Uitdaging met weinig middelen

goede dingen doen met, naar nederlandse begrippen, zo weinig middelen. de uitdaging voor de duale studenten ligt in het ontdek-

februari 2009 al vier werkbegeleiders opgeleid en vijf studenten

ken en bewijzen van de reeds aanwezige competenties.’ Krusada

gescreend via de eVC-werkwijze van de organisaties Krusada en

en de CHe willen ook op andere vlakken samenwerken. Ze denken

Sebiki. ‘de studenten en medewerkers op Bonaire zijn ontzettend

hierbij aan stageplekken en cursusactiviteiten.

▼

SPH-docenten Hedzer van der Kooi en Ard Vreugdenhil hebben in

CHE scoort hoog met deeltijdstudies in nieuwe keuzegids Onderwijs. de gids heeft een ranking

hbo-instellingen het best qua deeltijdopleidin-

gemaakt op basis van studentenoordelen,

gen volgens de nieuwe Keuzegids 2009 deeltijd-

groepsgroottes, arbeidsmarktposities, visi-

studies. Voor de deeltijdopleidingen Maatschap-

tatie-oordelen, collegegeld-tarieven en

pelijk werk & dienstverlening (Mwd), Sociaal

slagingspercentages. Van alle deeltijdoplei-

Pedagogische Hulpverlening (SPH) en Verpleeg-

dingen in nederland scoort de opleiding

kunde kun je het best naar ede toekomen, zij

Mwd in ede het best. Volgens de keuzegids

staan op de eerste plaats. de opleiding GPw

zijn studenten van deze opleiding erg

staat op nummer twee en de Pabo heeft de

lovend over elk aspect van de opleiding. Het

meeste concurrentie, maar doet het ook heel

programma is heel boeiend, samenhangend

goed met een zevende plek van meer dan dertig

en praktisch en de docenten zijn deskundig

deeltijd Pabo-opleidingen.

en goed bereikbaar. Volgens de Keuzegids

de Keuzegids 2009 deeltijdstudies is een

2009 Voltijdstudies scoorde de CHe ook als

nieuwe editie van de Keuzegids Hoger

beste hogeschool bij de voltijdstudies.

▼

9

de CHe scoort van alle middelgrote en grote

w w w. c h e . n l

transfer

educatie

‘Ik krijg er iets moois voor terug!’ Overstappen naar het basisonderwijs met Onderwijsproef! ‘Geniet je ervan als de kinderen in groep zes hun ogen op jou vestigen en wachten op jouw verhaal of vind je dat doodeng? Onderwijsproef! geeft mensen die ‘eigenlijk altijd al iets met kinderen wilden doen’ een unieke kans om in het basisonderwijs in te stappen vanuit hun huidige werkkring.’

Han Schipper

Voor Han Schipper, unitmanager Transfer Educatie

dat traject. Want als je kiest voor een carrière in het

en hoofd Stage en EVC, is het een duidelijke zaak. ‘De

basisonderwijs moet je toch wel een studie van drie of

snuffelstage is een onmisbaar onderdeel voor mensen die

vier jaar doorlopen. Dat kan een behoorlijke belasting zijn.

twijfelen of het onderwijs iets voor hen is. Ga maar eens een paar dagen in de klas zitten of zelfs soms voor de klas staan en ervaar hoe dat voelt!’

Korting met EVC

Uiteraard is het ook mogelijk via een EVC-traject (Erkennen van Verworven Competenties) het

‘Ook in het onderwijs wacht ons een vergrijzing. Een

basisonderwijs in te gaan. Bovendien - en dat vergeten

nieuwe instroom van gemotiveerde mensen verwelkomen

mensen nog weleens - kun je met een EVC-traject, al

we dan ook van harte. Overstappen doe je niet zomaar, je

naar gelang je opgebouwde kennis en ervaring, korting

neemt een weloverwogen beslissing. Met Onderwijsproef!

verdienen op de Pabo-opleiding. Ik kan het onderwijs

wil de CHE die mensen graag begeleiden tijdens

iedereen aanbevelen, maar maak wel de juiste keuze!’

10

CHE overtuigend anders

Jij als leerkracht? Steeds meer mensen vinden de weg naar het basisonderwijs. Overstappen is populair. dat is niet vreemd. Als werkgever biedt het onderwijs zekerheid en het basisonderwijs is dringend op zoek naar

De overstappers

werken als contractbeheerder. Het is een

Cornelien Schaafsma (35), contractbeheerder

dat heb ik er graag voor over. want ik krijg er

bij een verzekeringsmaatschappij.

uiteindelijk iets moois voor terug.

Is getrouwd en heeft drie jonge kinderen.

Vragen die ik heb over het traject en de

keuze die tijd, energie en geld kost, maar

studie, stel ik aan het CHe. Ik begrijp ook

nieuwe onderwijzers en directeuren. uit

goed waarom de CHe Onderwijsproef!

recente cijfers van het Ministerie van

aanbiedt. Als je een vaste baan hebt en je

Onderwijs, Cultuur en wetenschap blijkt

niet aan twijfels en onzekerheden over de

wilt kiezen voor het onderwijs ontkom je stappen die je gaat nemen. Bij CHe kun je

dat het tekort aan leraren kan oplopen

bepalen of je op de goede weg bent.’

tot 3% in 2011, dat zijn ongeveer 2.400

Jacolien van de Werfhorst (22), studeerde

vacatures. Het tekort aan schoolleiders

mbo-V. Is verpleegkundige in deeltijd.

kan oplopen tot 5%. In vier stappen

‘Mijn hart heeft eigenlijk altijd al bij het onderwijs gelegen. Op mijn zestiende heb

uiteraard wil de CHe overstappers graag

‘wil ik echt verder gaan met wat ik

ik weliswaar gekozen voor verpleegkunde,

begeleiden naar en voorbereiden op hun

nu doe? die vraag heeft mij bijzonder

maar toch bleef het onderwijsvak op de

nieuwe werkomgeving. want het onderwijs

beziggehouden. na mijn middelbare

achtergrond knagen. Onlangs was ik op

is niet geschikt voor iedereen. Als test

schooltijd ben ik in de financiële wereld

internet op zoek naar mogelijkheden om

heeft de CHe Onderwijsproef! ontwikkeld.

beland. tot nu toe heb ik hier altijd

in het onderwijs te komen en belandde

Onderwijsproef! van de Academie voor educatie

gewerkt. toch ben ik me gaan afvragen

op de site van de CHe. Hier las ik over

is een kort traject dat bestaat uit vier stappen:

of ik hier nu werkelijk in verder wilde.

Onderwijsproef! en deed direct de quickscan

een zelftest op de website, een intakegesprek,

Ik heb de tijd genomen om een serieus

leraar basisonderwijs.

een oriëntatiestage en een afsluitend gesprek.

antwoord te vinden. dat is een baan in het

dat leverde me behoorlijk veel positieve

Getest wordt of de praktijk aansluit bij de

basisonderwijs geworden. Zeker na mijn

antwoorden op. de coördinator van

verwachtingen en of de overstappers-in-spe

snuffelstage ben ik helemaal overtuigd van

Onderwijsproef! adviseerde me al voor

klaar zijn voor het basisonderwijs.

mijn keuze. Ik heb enkele dagen snuffelstage

het intakegesprek enkele dagen op een

gelopen bij groep 5 van Visnet in elst. en ik

basisschool mee te lopen zodat ik in het

vond het heerlijk! Het is dankbaar om mee

eerste gesprek kan ingaan met frisse

Bijzonder is de oriëntatiestage van drie

te helpen aan de opvoeding van kinderen op

ervaringen. In mijn woonplaats nunspeet

dagdelen in een basisschool. deze is bedoeld

een lagere school.

ga ik op een basisschool meelopen. daar

Drie dagdelen

om kennis te maken met het christelijke basisonderwijs door een klas te observeren, een

Mijn keuze voor het basisonderwijs is

bij lesgroepjes. na Onderwijsproef! zorgt de

definitief. Ik kies de deeltijdopleiding Pabo

CHe voor passende scholing, bijvoorbeeld een

en blijf daarnaast voorlopig wel parttime

verheug ik me op. Mijn doel is de Pabo in deeltijd te doen. Onderwijsproef! geeft mij die kans.’

▼

helpende hand te bieden en aan te schuiven

Onzekerheden

deeltijd- of duale opleiding. Kijk voor het complete aanbod van post-hbo, cursus, training, advies en onderzoek op www.che.nl/transfer

11

w w w. c h e . n l

tRAnSfeR

nIeuwS

‘Identiteit die leeft, is in beweging’ Het Instituut voor Gemeenteopbouw en theologie (IGt) doet onderzoek naar de protestants-christelijke identiteit van een gefuseerde instelling voor verstandelijk gehandicapten. Bij de fusie is afgesproken dat bij de protestants-christelijke poot van deze instelling, de identiteit gehandhaafd moet blijven. Vanuit IGt doet Anne Pals kritisch-reflectief handelingsonderzoek als begeleidingskundige.

Christelijke Basisschool Het Baken in Veenendaal eerste SELECT-school van Educatie Het Baken in Veenendaal is als eerste basisschool gecertificeerd als SeLeCt-school van de CHe. Hiermee is de basisschool officieel erkend als leerbedrijf door de Academie voor educatie. Han Schipper, stagecoördinator Pabo, bekrachtigde de samenwerking met de uitreiking van het bord SeLeCtschool aan directeur Paul Bouw.

Anne Pals: ‘een groot deel van de instelling, als het gaat over personeel en cliënten, heeft geen duidelijke dragers meer

Het Baken en de CHe hebben de

van de protestants-christelijke identiteit. Het doel van het

afgelopen jaren geïnvesteerd in

onderzoek is dat het thema Identiteit breed gaat leven en dat

‘opleiden in de school’ en deze

gebeurt nu al in de breedte van de organisatie. Momenteel

certificering is het zichtbare

liggen er enkele voorstellen voor pilots die de komende

resultaat. de basisschool biedt stagiaires van de Pabo een goede

maanden gaan draaien.

leeromgeving en startende leerkrachten goede begeleiding. de CHe biedt de school instrumenten voor professionalisering door

Verrassende vondst

het bieden van kennis en kunde op het gebied van coaching en

de pilots zijn aanbevelingen vanuit de onderzoeksgegevens zoals een programma train-de-trainer voor het voeren van gesprekken op spiritualiteitniveau. een kopgroep van teamleiders krijgt deze training met het doel deze te

schoolontwikkeling.

Digitale schoolborden

Jeannette van Rossum, interne coach opleider van Het

geven aan hun eigen team. Het is de bedoeling dat er over

Baken en Ariëtte Bouwmeester, tutor van CHe-studenten

identiteit gepraat wordt in plaats van een gestolde identiteit

en relatiebeheerder, hebben in nauwe samenwerking het

die een plaats heeft in de statuten. Verrassend is dat bij

werkplekleren binnen Het Baken vormgegeven. Jeannette van

een instelling die al gedeeltelijk de protestants-christelijke

Rossum: ‘Het werkplekleren heeft binnen de school het nodige

identiteit kwijt is, het thema meer lijkt te leven dan bij een

in beweging gezet. Het begeleiden van studenten en het jezelf

levensbeschouwelijke instelling waar iedereen denkt te

ontwikkelen als docent leeft. Ook de leerlingen hebben hier

weten wat identiteit is. de ervaringen in de eerste pilots

baat bij. Schoolontwikkeling is namelijk een onderdeel van het

zijn ook weer onderwerp van onderzoek en zo ontwikkelt

werkplekleren.

de organisatie zich. Op die manier zet een organisatie zich

Zo is een groep derdejaarsstudenten nu aan het onderzoeken

ontwikkelingsgericht in beweging. en een identiteit die leeft,

hoe we onze nieuwe digitale schoolborden zinvol kunnen

▼

is in beweging.’

inpassen in de lesprogramma’s. we zijn erg blij met de uitkomst van het assessment voor SeLeCt-school waarin onder andere is aangegeven dat we ons hebben ontwikkeld tot een lerende ▼

organisatie.’

Cursus Lichamelijkheid & Seksualiteit de nieuwe cursus Lichamelijkheid & Seksualiteit van transfer Verpleegkunde creëert openheid om op een ontspannen manier te praten over lichamelijkheid en seksualiteit. de cursus van één avond is bestemd voor jongeren, ouderen en jongerenwerkers in instellingen en kerkelijke gemeenten. de bijeenkomst wordt geopend met een gedeelte uit de Bijbel dat betrekking heeft op lichamelijkheid en levenswandel. dan volgt een warming-up om het lichaam te ervaren. dit breekt ook de spanning rondom het onderwerp, wat de openheid vergroot om met elkaar na te denken en te praten over persoonlijke onderwerpen. tijdens de bijeenkomst komen de onderwerpen zelfbeeld, zelfbevrediging, homoseksualiteit en relaties aan de orde. de cursus wordt gegeven door AnneMarieke Codée-Breugem, ▼

opleidingsdocent van de opleiding Verpleegkunde. Meer informatie www.che.nl/transfervpk

12

CHE overtuigend anders

Opleiding tot VIB’er maakt aankomend leraar zelfverzekerder

Gemeenteopbouw en theologie verzorgt de post-hbo opleiding van 1,5 jaar tot erkend VIB’er. Onderwerpen zijn het analyseren van het contact tussen de leraar en de leerlingen, de leraar en VIB’er, het verbeteren van het pedagogisch klimaat voor leerlingen en het geven van een bijzondere prioriteit aan zorg- of risicoleerlingen. Herman van Beek, trainer: ‘de effecten van deze

onderwijs is niet altijd eenvoudig. Video Interactie Begeleiding

methode zijn groot want de live-opnamen terugzien heeft een

in School (VIB-S) is een methodiek die met een videocamera de

grote impact. de begeleide leraren voelen zich al na enkele sessies

communicatie tussen de leraar en leerling in kaart brengt met

vakbekwamer, competenter en zelfverzekerder.’

als doel het initiëren van veranderingen. VIB-S brengt de totale

Meer informatie www.che.nl/igt

persoon van de aankomende leraar in beeld. Het Instituut voor

Nieuwe opleiding Praktijkondersteuner huisartsenzorg GGZ

▼

een leraar begeleiden in het basisonderwijs of voortgezet

Hoe maak je vermoedens over huiselijk geweld bespreekbaar? In het najaar start transfer Sociale Studies de nieuwe opleiding post-hbo Huiselijk geweld. uit een onderzoek in het werkveld

transfer Verpleegkunde start in september 2009 de opleiding

is gebleken dat er behoefte is aan scholing over dit actuele

Praktijkondersteuner huisartsenzorg GGZ. de praktijkondersteuner

onderwerp. de opleiding richt zich op professionals die in hun

huisartsenzorg Geestelijke Gezondheidszorg (POH GGZ)

werk regelmatig met huiselijk geweld te maken krijgen en die

ondersteunt de huisarts bij de zorg aan mensen met psychische

hun kennis verder willen verdiepen. Ook wordt veel aandacht

problemen. In januari 2008 is deze nieuwe functie aan de

besteed aan de specifieke gesprekstechnieken. Vaak zien we

eerstelijns gezondheidszorg toegevoegd.

hier handelingsverlegenheid: hoe maak je vermoedens nu bespreekbaar en hoe benader je een mogelijke dader? Maar ook hoe werk je samen met ketenpartners? Meer informatie: www.

verduidelijkingsgesprekken, triage en doorverwijziging,

che.nl/transfersocstud

begeleiding van langdurige GGZ-patiënten en casemangement. de opleiding kan gevolgd worden met een relevante hboopleiding (waaronder Mwd, SPH, hbo-V, SPV, hbo-Psychologie en Praktijkondersteuner huisartsenzorg). Afhankelijk van de vooropleiding en ervaring kan een aanvullend programma noodzakelijk zijn of kunnen vrijstellingen worden verleend. Het cursusjaar bestaat uit 18 lesdagen. de lesdagen zijn één keer per 14 dagen op de dinsdag. tijdens de opleiding is het

▼

Hoofdtaken zijn ondersteuning van de huisarts, vraag-

Ministerie van OC&W bekostigt masteropleiding Leren & Innoveren

noodzakelijk dat de student een stage- en/of werkplek heeft van

Het ministerie van OC&w gaat de hbo-masteropleiding

minimaal 8 uur per week in een huisartsenpraktijk of vergelijkbare

Leren & Innoveren van driestar educatief, de CHe en de GH

situatie. Meer informatie www.che.nl/transfervpk

(Gereformeerde Hogeschool) bekostigen. Met de opleiding maken

Els Renjaan-Kerssies: ‘POH GGZ echte aanrader’

de hogescholen zich sterk voor de kwalitatieve ontwikkeling van het christelijk onderwijs. Het ministerie van OC&w is van mening dat de opleiding substantieel bijdraagt aan de ontwikkeling van

‘na mijn studie Verpleegkunde

de onderwijssector in nederland.

aan de CHe ging ik aan de slag

de master Leren & Innoveren wordt per september 2009

in de GGZ. Sinds kort werk ik als

aangeboden. de tweejarige deeltijdopleiding is erop gericht

praktijkondersteuner GGZ in een

om leraren in het christelijk primair en voortgezet onderwijs en

huisartsenpraktijk en hoop ik de

mbo beter te maken in hun vak. de opleiding is ontwikkeld voor docenten die voor de klas willen staan, maar daarnaast bezig

veel uitdaging en mogelijkheden om mezelf en de functie verder te

willen zijn met onderwijsinnovatie.

ontwikkelen. Ik vind het heerlijk om binnen de eerstelijn te werken.

Meer informatie: www.che.nl/transfereducatie

Als je het vak van verpleegkundige op een andere manier vorm en

13

▼

inhoud wilt geven, kan ik POH GGZ echt aanraden.’

▼

opleiding POH GGZ te gaan doen. Het is een fantastische baan met

w w w. c h e . n l

Vincent van Bruggen Wat angst met je doet

Jantina Boelaars en Joyce Rampersad Wat alcohol met je doet

Dit boek helpt om grip te krijgen op je angsten. Met 5 diepte-interviews.

Dit boek peilt alcoholverslaving en de achterliggende problemen. Met 5 diepte-interviews.

ISBN: 978 90 239 2346 6 € 13,90

Evert W. van de Poll Samen in de naam van Jezus Over evangelische liturgie en muziek ISBN: 978 90 239 2349 7 € 21,50

ISBN: 978 90 239 2153 0 € 13,50

www.uitgeverijboekencentrum.nl adv-28-CHE Scherp 1

08-05-2009 14:04:20

maakt merken groot

www.muntz.nl

CHE overtuigend anders

Pastoraal Agogische Vaardigheden post-hbo cursus Hoe goed kan jij naar iemand luisteren? Vermijd je de valkuil om direct jouw eigen ervaringen in iemands verhaal te zetten? Het kan bij Pastoraal Agogische

Marga den Hartog-Hiemstra (49) is naast haar baan als adviseur bij Pro Life Zorgverzekeringen, pastoraal jongerenmedewerkster in Nunspeet.

Vaardigheden (PAV) om basaal gedrag draaien.

‘Hoe kan ik de jonge mensen die ik

Belangrijk is het in dit geval dan ook goed zicht te

beter begeleiden, ondersteunen en

hebben op je eigen levensverhaal om de ander alle ruimte te geven. Sjoerd van der Velde, predikant en docent pastorale

ontmoet in het pastorale werk nog vooruit helpen? dat was mijn motivatie om voor PAV te kiezen. de opgedane vaardigheden kon ik ook direct toepassen op een jongerenreis naar

Nieuwe post-hbo ouderenpastoraat

de oecumenische gemeenschap van taizé, wat mede daardoor een intense

‘Bovendien starten we het aankomende studiejaar

ervaring werd.

de meest complexe situaties terecht met vragen

met een post-hbo cursus agogische vaardigheden

een van de belangrijkste vaardigheden

waarop haast geen antwoorden zijn te vinden. en

gericht op levensvragen van ouderen. Is ouder

die ik leerde is het verantwoord omgaan

waar pastoraat en hulpverlening steeds vaker in

worden een opgave of een bijzondere gave? In

met schuldgevoelens. Je kunt iemand

elkaar overlopen. daarom staat het ontwikkelen en

nederland neemt het aantal mensen boven de

met de allerbeste bedoelingen helpen.

verdiepen van praktische bekwaamheden voorop

vijftig in snel tempo toe. dat brengt ook een

Maar als die persoon zelf niet wil, moet

bij PAV.

aantal specifieke vragen met zich mee in kerk en

jij je dat niet persoonlijk aantrekken.

Kennis hebben de deelnemers genoeg. Zij hebben

samenleving. de cursus ouderenzorg heeft een zeer

de cursus heeft mij veel sterker

behoefte aan specifieke vaardigheden voor

positieve insteek: ouder zijn is waardevol. we hebben

gemaakt.’

specifieke situaties. Bijvoorbeeld, hoe verklein je

het over werken met je levensverhaal, over verlies en

de afstand tussen jongeren en ouderen in een

loslaten en de gave van toekomstgericht leven. Het

gemeente of hoe zet je een pastoraal traject op?

benutten van gaven neemt een centrale plaats in.

Om de vaardigheden bij de deelnemers zo goed

de levenservaringen en visie van ouderen,

mogelijk te ontwikkelen, oefenen we bestaande

de rust en structuur die zij kunnen aanbrengen, hen

praktijkgevallen. ‘

betekenisvolle mensen maakt. daar kunnen anderen ▼

nog veel van leren.’

▼

theologie: ‘Als pastoraal medewerker kom je in

Voor wie en wanneer? De post-hbo cursus pastoraal agogische vaardigheden is voor mensen die beroeps-, ambtshalve of vrijwillig werkzaam zijn in pastoraat of hulpverlening zoals predikanten, pastorale medewerkers en ervaren vrijwilligers in kerkelijke gemeentes en instellingen. Het cursusprogramma van Instituut voor Gemeenteopbouw en Theologie bestaat uit acht vrijdagen van 9.30 - 16.00 uur. Beide post-hbo cursussen starten aankomend studiejaar. Meer informatie: www.che.nl/igt.

15

w w w. c h e . n l

Out Of tHe BOx COVeRStORy

‘In een creatief proces is alles goed’

Out of the box, doorbreek het patroon waarom lukt het slechts weinig mensen om de beroemde puzzel van afbeelding 1 in een keer op te lossen? dit klassieke vraagstuk gaat eigenlijk over belemmeringen. Om de puzzel op te lossen moet je buiten je bestaande denkpatronen denken: out of the box! Vooral voor reclamemeisjes of kunstenaars? ‘Helemaal niet. er is voor de meesten van ons aan alle kanten winst te behalen’, vertelt John Cliteur, eigenaar en trainer van Purple Monkey Breinonderwijs.

16

Het was waarschijnlijk een consultant van walt disney die de term out of the box bedacht én het bijbehorende puzzeltje. Conventioneel denken lijkt het meest efficiënt. Maar talloze trainingsbureaus bieden cursussen en technieken aan waarmee we leren om juist onbegrensd te denken. Ontsnappen aan conventionele denkpatronen om tot slimme oplossingen of ideeën te komen. Cliteur: ‘Mensen hebben een potentieel van naar schatting 100 miljard hersencellen. ter vergelijking: een slak heeft er 26 en een rat 25.000. Het lijkt veel

Divergentieoefening

A E I F U Welke letter hoort er niet bij? Lees meer op pagina 19

mensen prettig om extra hersencellen te krijgen, maar nodig is het niet. de anatomie ligt er al. en we krijgen de bestaande hersencapaciteit in ons leven niet vol. waar het om gaat is dat we er verbindingen bij weten te creëren.’

Doe het zelf

Onlangs verzorgde Cliteur een workshop Creatief denken voor CHe-studenten van de opleiding Management economie & Recht en Personeel & Arbeid. ‘Stel je open voor nieuwe dingen!’ adviseert hij. ‘Repareer iets in plaats van naar een soapserie te kijken. wie zijn hersens prikkelt, leert bij. Programmeer liever zelf een nieuw apparaat dan dat je het aan die altijd handige vriend vraagt! Zo omzeilen we de bestaande ‘dikke’ verbindingen tussen onze hersencellen en leggen we nieuwe aan.’ Vergelijk die ‘dikke’ verbindingen met de platgetreden paadjes. we lopen er altijd over. Maar

Afbeelding 1 Stel je denkvermogen op de proef! Verbind de negen stippen door middel van 4 rechte lijnen met elkaar, zonder de pen van het papier te halen.

kiezen we eens voor een nieuwe route van werk naar huis, dan gebeurt er ook iets in ons brein. Gaan we de eerste maal zoekend onze weg, na verloop van tijd volgen we blind ons pad. we hebben een nieuwe verbinding gecreëerd.

>

Studenten gaan los op midweek Creativiteit voor Mens en Organisatie Een verdiepingsmidweek creatief denken voor studenten van de opleidingen Personeel & Arbeid en Management Economie & Recht, bleek een schot in de roos.

Sprekers als John Cliteur en John Hoetmer

Drive

zetten ons op het goede spoor.

Zijn de P&A- en MER-studenten van nature creatief? ‘Iedereen is ten diepste

De praktijk kwam aan bod via ‘Score ’s

creatief geschapen’, is de mening van

met je sores’: tien bedrijven en

Lok. ‘In de M&O-opleidingen is creativiteit

organisaties dienden onder dit motto

geen knutselwerk, maar draait het om

‘Afgelopen april organiseerden we de

van tevoren hun vraagstukken in. In

cognitieve creativiteit. De ene student is

midweek voor het derde jaar en we

workshops zochten studenten naar

meteen briljant. De ander heeft een box

hebben niet eerder zoveel enthousiaste

creatieve oplossingen. De sores varieerden

met vastgetimmerde spijlen en meer

reacties gehad’, vertelt Jan Lok, docent

van: Hoe doe ik op een creatieve manier

tijd nodig om de briljantie vrij te laten.

aan de CHE. ‘Op deze studiemidweek

aan fondsenwerving? tot Hoe maken we

Na afloop van de midweek zeiden veel

in Someren staat de verbinding tussen

in de trein een toilet waar de bezoeker

studenten, maar ook docenten: “Ik wist

geloof, relatie en beroep centraal. Er is tijd

met plezier heengaat?’

niet dat ik het in me had.” Het ontdekken

17

van je creativiteit geeft een drive.’

▼

voor bezinning, training en toepassing.

w w w. c h e . n l

Out of the box Coverstory

Conventies zijn veilig

Cliteur gaat in zijn trainingen niet voorbij aan de fysiologie van ons brein. Hij laat een replica van hersenen zien, op ware grootte: ‘Gewicht: 1,4 kilo. Het bevat een waanzinnig netwerk’, roemt hij. ‘Maar omdat we van jongs af aan leren om conceptueel te denken, missen we ook veel creativiteit. Onze levenservaring sluit ons brein automatisch af voor veel nieuw terrein. Dat is efficiënt als je veilig wilt oversteken, of op een stoel wilt zitten zonder er af te vallen etc. Maar het kan ons ook de pas afsnijden.’ Gelukkig, er is hoop. ‘Creatief denken valt te trainen. Net zoals we ooit leerden rekenen of koken kunnen we leren om nieuwe denkpatronen te creëren of oplossingen te bedenken.’

Onze hersencellen sturen signalen met een snelheid van 400 km per uur door 100 biljoen verbindingen. (bron: Creativiteit HOE?ZO!)

Zielige factuur Neem het (waargebeurde) voorbeeld van de factuur, die dringend betaald moet worden, maar waar de afzender geen respons op krijgt. Het bedrijf dat de factuur verzendt, bedenkt een creatieve oplossing voor

De oplossing van afbeelding 1

deze ‘zielige’ factuur die maar niet wordt opgemerkt. Niemand ‘hoort’ hem,

Alleen te bereiken als je ervan uit ging dat je ‘out of the box’

hij is net te klein om door de financieel directeur te worden opgepikt en

mocht gaan. Let wel! Bij de formulering van het probleem werd

blijkbaar net te groot om door een ondergeschikte te worden afgetekend. Hoe

niet gezegd dat je binnen de stippen moest blijven. Ongevraagd

krijgt deze factuur de aandacht die hij verdient? Moet de factuur persoonlijk

leggen de meeste mensen zichzelf wel die beperking op.

worden bezorgd door een zeer aantrekkelijk persoon? Door een clown? Als brulbrief in Harry Potter? Moet er een envelop in een bijzondere kleur omheen?

Stel je oordeel uit

Het uitstellen van een oordeel is een van de eerste

De afzender kiest de oplossing (in het creatieve proces maakt dit onderdeel

basisvaardigheden bij creatief denken. Wie oordeelt geeft

uit van de convergerende fase). Hij maakt de factuur ‘groot’. Plaatst een

nieuwe ideeën geen eerlijke kans. Igor Byttebier zegt

nulletje extra, waardoor het bedrag op de nota vertienvoudigd! Zo wordt de

hierover in het boek Creativiteit Hoe?Zo!: ‘Je moet als het

factuur verzonden. Meteen volgt een excuusbloemetje naar de ontvanger.

ware een sleutel in je hoofd kunnen omdraaien waarbij

(Ook tevoren geënsceneerd). Mét een begeleidend schrijven: “Sorry voor deze

je in stand A je oordeel uitstelt en in stand B doelmatig

foutieve nota, het juiste bedrag is x. Maar wilt u er niettemin aandacht aan

beoordeelt. Een geoefende creatieve denker kan flexibel van

geven. De nota staat al een tijdje open!”.

de ene naar de andere attitude overstappen.’ Alle deskundigen op het gebied van creativiteit zijn het erover eens: Kinderen zijn meesters in het uitstellen van

18

CHE overtuigend anders

oordelen. Vrij van de last van vaste concepten. Ze beschikken over een verfrissende oprechtheid en doen niets liever dan

Creativiteit loont

Is een training creatief denken een luxe in een tijd waarin bedrijven vooral in

zich op nieuwe dingen richten. Van 0 tot 4 jaar zou je de

de kosten snijden? Cliteur: ‘Op dit moment schieten bedrijven die trainingen

‘waarom niet?-fase’ kunnen noemen.

in creativiteit aanbieden als paddenstoelen uit de grond. Investeren in

Waarom niet?

ideeën loont kennelijk. Ook ons bureau begeleidt bedrijven in het zoeken naar oplossingen voor allerlei vraagstukken. en daarnaast bieden we behalve

waarom niet? Het is een van de meest creatieve vragen

training in creatieve technieken ook andere vormen van breinonderwijs.

die je kunt stellen. ‘In de divergerende fase van het

technieken waarmee je sneller informatie kunt verwerken en onthouden,

creatieve proces draait het om het vinden van zoveel

zoals snellezen of mindmappen. Laat daar een business case op los en je

mogelijk oplossingen voor een probleem. uitgangspunt:

ziet dat een gemiddeld bedrijf in twee weken terugverdient wat het heeft

bekijk het van de andere kant. Kom je op zaken die tegen

geïnvesteerd. Omdat medewerkers veel sneller informatie kunnen verwerken.

de wet ingaan? worden je oplossingen in werkelijkheid

Voor studenten hebben we een eendaagse training voor het toepassen van

als onethisch afgeserveerd? In een creatief proces is alles

studietechnieken, snellezen en mindmappen.’

goed’, benadrukt Cliteur. divergeren bevordert je creativiteit omdat je automatisch aan de grenzen komt van wat je spontaan bedenkt. ‘en daar voorbij ligt het echte materiaal:

Creabea of starre Stien?

een stevige dooddoener is de gedachte dat creativiteit voor geluksvogels

de patroondoorbreking en de nieuwe ideeën. Je hoeft in de

is: een aangeboren talent. wel begrijpelijk, want hoe komt het dat Creabea

werkelijkheid je eigen referentiekader geen geweld aan te

altijd roept: Ik heb een idee! en starre Stien altijd reageert met: dat gaat nooit

doen. Maar realiseer je dat het creatieve proces alleen werkt

werken! Cliteur: ‘Van een ezel is geen renpaard te maken. In trainingen ontdek

als je jouw beperkingen bewust opzij schuift.’

je enorme talenten op het gebied van creatief denken. Mensen die helemaal los kunnen gaan. Maar ook mensen die behoorlijk vast blijken te zitten. Het

Koos je F?

leuke is dat creatieve technieken zijn aan te leren. Mensen met ‘weinig’ talent moeten harder oefenen. Maar voor iedereen geldt: talent gecombineerd met ▼

trainen, daarmee kun je het maximale uit jezelf halen.’ Omdat dit de enige medeklinker in het rijtje is? Dat leerde je op grammaticales. Meer als je je oordeel uitstelt en gaat divergeren dan zijn er meer antwoorden mogelijk. A heeft een omsloten ruimte, A is als enige de eerste letter van het

Meer lezen?

alfabet, A heeft twee beentjes op de grond. Maar E? Daar kun je nog twee andere letters van maken (W en M). E is open

Websites:

purplemonkey.nl

aan de rechterkant. Of U. De enige ronde vorm. De beleefde

symbio6.nl

letter. Kortom: met een beetje creativiteit vind je veel redenen

creax.net

waarom elk van deze letters niet in het rijtje zou passen!

Boeken:

Creativiteit Hoe?Zo!, Igor Byttebier Creatief Denken, 101 manieren om denkpatronen te doorbreken, Rob Eastaway Eureka!, Jack Foster

er zijn verschillende divergerende technieken. Zoals de persoonlijke analogie, waarbij je een voorwerp uit de

Je geheugen trainen voor dummies, John B. Arden Je hok uit!, 30 praktische adviezen voor een creatiever team

probleemcontext selecteert en er allerlei eigenschappen aan toedicht. Hoe voelt het voorwerp zich? Hoe zou ik zelf reageren vanuit dit gevoel? welke actie zou ik ondernemen? Zoals de factuur die schreeuwt om aandacht.

19

w w w. c h e . n l

Out of the box in beeld

‘Blijven zoeken naar dat wat jou overstijgt’ ‘Creativiteit is voor een deel aangeboren, maar kunst maken léér je’, zegt Wilma Terlouw. ‘De

Twee kunstenaars over creativiteit als levenshouding

definitie van een kunstenaar? Iemand die origineel denkt’, vult Ben Manusama aan. Terlouw en Manusama studeerden af aan de kunstacademie en zijn beiden actief als beeldend kunstenaar én docent binnen de Academie voor Sociale Studies op de CHE. Een gesprek aan de hand van uitspraken van Meinrad Dufner.

Ben Manusama

20

CHE overtuigend anders

‘Creatief zijn is geen kwestie van bijzondere begaafdheid. Het is een kwestie van levenshouding. Leef ik volgens datgene wat er altijd al is, of vul ik het leven aan met wat ik nu zelf ben.’

Meinrad Dufner

Manusama: ‘Ik heb moeite met het woord bijzondere begaafdheid. Je wordt niet als kunstenaar geboren. Voordat iets kunst is, moet je er hard voor werken. niet te snel tevreden zijn en blijven zoeken naar dat wat jou overstijgt. een kunstopleiding leert je kijken én maken. Maar creativiteit gaat over je denken. Je maakt dingen die over jezelf gaan, maar eigenlijk ook over iedereen.’ terlouw: ‘Bijzondere begaafdheid of levenshouding? Is dat een tegenstelling? Volgens mij heeft iedereen een begaafdheid. Maar je hebt ruimte nodig om die te ontwikkelen. Ik ben er dankbaar voor dat ik die ruimte heb gekregen van mijn ouders en op mijn middelbare school, het Lodenstein College.’

Kunstacademie luxe tijd

terlouw: ‘toen ik 15 was ontdekte ik mijn liefde voor kunst. Juf wilde ik op de basisschool al

Wilma Terlouw

worden. Mijn tekendocent op de middelbare

zag dat mijn broer en ik goed konden tekenen.

school heeft mij enorm gestimuleerd. Mede

Iedere week gaf hij ons een schetsboek om vol

dankzij hem ging ik naar de eerstegraads

te tekenen. Prachtige boekjes, nog steeds in zijn

lerarenopleiding op de Hogeschool voor de

bezit. Ik was nogal dromerig, maar ook druk. de

Kunsten. Vanaf een reformatorische school naar

buurman vond dat ik tekenleraar moest worden:

de kunstacademie was best een overgang. nu

“dan hoeft Bennie weinig te doen en verdient

realiseer ik me, wat een luxe tijd was het! dat je

hij veel geld.” Inmiddels heb ik ontdekt dat het

de hele dag met kunst bezig was!’

precies omgekeerd is. Je verdient aardig, maar je

Manusama: ‘Ik dacht altijd dat ik muzikant

moet er erg veel voor doen.’

zou worden. Ik kom uit een Moluks gezin met

>

zes kinderen. Onze buurman, een tekenleraar,

21

w w w. c h e . n l

Manusama: ‘dat herken ik. Ik heb ooit een serie zo geabstra-

‘Kunst is geen hobby. Kunst is het delen van wezenlijke dingen. Het gaat niet om mooie beelden. Het gaat erom dat we gegrepen worden door de zin die in de uitdrukking de weg zoekt.’

heerd dat ik van mensen, naar poppetjes naar streepjes ging. uiteindelijk vond ik het niets. Maar het proces beviel me. Ik neem nu het risico dat de toeschouwer meent te zien wat het is.’ terlouw: ‘Mensen denken snel dat ze het snappen en gaan aan het verhaal voorbij.’

Zeven seconden

Manusama: ‘Gemiddeld kijken mensen zeven seconden naar een schilderij op een tentoonstelling of in een museum. Absurd. wat je als toeschouwer snapt zijn de beeldelementen: vorm, structuur, kleur, compositie. Als je als kunstenaar

Meinrad Dufner

speelt met die elementen, doet het schilderij iets met de psyche van de kijker. de betekenislagen zijn ook voor de kunstenaar zelf niet altijd te verwoorden.

terlouw: ‘Als kunstenaar blijf je bezig om het perfecte beeld

Ik werd christen in het laatste jaar van mijn opleiding.

neer te zetten. dat vind ik iets magisch. toveren met verf.

en maakte toen voor het eerst mee dat mijn werk werd afge-

Je wilt iets maken dat mensen raakt. dat is een deeltje van

keurd. door christenen. dat was vreemd. Ik kreeg een heel

mijn levensvisie. dat wil ik doorgeven. Mijn thema is al een

ander bewustzijn van mijn werk. Mensen schrikken van een

aantal jaar water. Of dat over vijf jaar anders is weet ik nog

vrij woord of beeld. naar mijn mening heeft de Reformatie

niet. nu is het mijn reden om te schilderen. Het gaat over

twee kunstvormen in den treuren uitgewerkt: spreken en

meer dan water. water heeft iets mystieks. Het weerspiegelt

orgelmuziek. er is een grote mate van abstractie voor nodig

wat daarboven is. Het niet waarneembare. Het onzegbare.

om je woorden zo te formuleren dat er geen speld tussen te

Het is moeilijk om dat te benoemen. Het is voor mij de ideale

krijgen is. Als je op drie klavieren tegelijk speelt - ik vind dat

wereld. Hierboven. Of ik de hemel bedoel? dat kan, maar ik

fantastisch - dan ben je ook bezig met een hoge mate van

wil dat niet letterlijk invullen. Ik wil mensen prikkelen: er is

abstractie. dus waarom terugdeinzen voor een vrij woord of

méér dan wat je ziet. en water weerspiegelt dat boven.’

een beeld?’

Manusama: ‘Is de ideale wereld aanwezig? Kun je hem

terlouw: ‘Het is waar dat mijn omgeving mijn werk ook niet

oproepen?’ terlouw: ‘Hij is niet beschikbaar. Maar ik wil

altijd begreep. dat er soms een kloof was tussen hoe ik zelf

hem wel oproepen. er fragmenten van laten zien. water is

keek en dacht en wat anderen begrepen. Maar er waren er

daarvoor een mooie metafoor. Het weerspiegelt alle kleuren

genoeg die het wel probeerden. Ik kreeg bijvoorbeeld wel

en vormen. Ik maak het niet te abstract. Ik sluit liever aan

steun van mijn jeugdvereniging van de kerk.’

bij de laag die de meeste mensen begrijpen en breng van daaruit andere lagen aan.’

De uitspraken van Meinrad Dufner komen uit het boekje

‘Ontdek je scheppende kracht – creativiteit en zingeving’. Dufner is schilder, dichter en monnik van de benedictijner abdij in Münsterschwarzach. Samen met Anselm Grün schreef hij ▼

Spiritualiteit van beneden.

Verschenen augustus 2006

22

CHE overtuigend anders om mijn geloof gaat? Van nature had ik altijd een bloedhekel aan vroom geleuter. nu ik zelf christen ben heb ik er vooral

‘Kunst bestaat hierin dat we de dingen, de

verdriet van als ik zie wat voor fouten wijzelf als christenen kunnen maken.

wereld, alles wat zich voordoet, op nieuwe

Zo’n bisschop williamson die het bestaan van gaskamers in

mogelijkheden onderzoeken.’

de nazi-concentratiekampen ontkent. de broederschap Pius x is aanleiding voor werk. net als wat er in Gaza gebeurt. Of de discussie over schepping of evolutie. Muziek vinden mensen al snel mooi. Voor een schilderij hebben ze meer tijd nodig. Maar ik hecht er waarde aan dat mijn schilderijen mensen raken.’ terlouw: ‘Als je werkt, reflecteer je de helft van je tijd over je werk. Kleur, vorm en positie zijn middelen om het onzegbare

Meinrad Dufner

te zeggen. Ik vorm de elementen zoals ik denk dat het goed is. Het wordt een deel van mijn werkelijkheid.’

Manusama: ‘In mijn laatst afgeronde werk staan mensen die keuzes maken centraal. een vierluik. Ik ben niet zo Meer zien of lezen?

en reageren op de actualiteit in de wereld. Als ik werk,

www.wilmaterlouw.nl

dialogiseer ik ook met mijn werk. durf ík te kiezen? Als het

www.galeries.nl (typ manusama bij ‘snelzoek’)

▼

goed in mooie dingen maken. Ik wil vooral betrokken zijn

‘In een andere taal dan woorden’ Creatief Agogisch Hulpverlenen, nieuwe minor Sociale Studies Boksen

wie niet voor de minor kiest, krijgt als student

de nieuwe minor biedt veel variatie in creatieve

Sociale Studies eveneens met beeldende vorming,

Werk & Dienstverlening (MWD) en Sociaal

vakken, van drama, taal en beeldende vorming

muziek, drama, spel en sport te maken.

Pedagogische Hulpverlening (SPH) vormen

tot muziek. en wat MAM betreft, van boksen en spel-

samen de Academie voor Sociale Studies.

therapie tot beeldcommunicatie. In de hoorcolleges

Studenten SPH of MWD (ook in deeltijd)

is aandacht voor visies op speltherapie en creatieve

Onlangs koppelden oud-studenten op een alumni-

kunnen sinds kort kiezen voor de

therapie en de betekenis hiervan voor hulpverlening.

dag terug dat ze het muzisch agogische aspect in

verdiepingsminor Creatief Agogisch

deze minor heeft ongeveer zeven contacturen per

de opleiding heel belangrijk vinden. een ontdekking

Hulpverlenen.

week. daarnaast maakt de student een werkstuk

die ze vaak pas doen als ze stage lopen of aan het

gebaseerd op een eigen therapeutisch thema en is

werk zijn. Manusama: ‘dan pas valt het kwartje,

er zelfstudie aan de hand van vakliteratuur.

soms zelfs de rijksdaalder, dat wij in een taalcul-

De CHE-opleidingen Maatschappelijk

‘eigenlijk is creatief hulpverlenen een verwarrende

Feeling met Schiller

Rijksdaalder

tuur leven waarin alles besproken moet worden. Maar buiten het spreken, denkt en voelt een mens. de klei, de verf, of de noten zijn een middel om

deze minor kiezen’, legt Manusama uit. ‘wel moet

te communiceren. dat is van grote waarde voor

‘wat de studenten krijgen is Muzisch Agogische

je feeling hebben met het idee dat de mens

hulpverleners en hun cliënten.’

Methodiek (MAM), wat raakt aan speltherapie en

spelenderwijs het meeste leert. Zelf hanteer ik altijd

creatieve therapie. Met die vakken zit je op het

de uitdrukking van friedrich Schiller, duits filosoof

Meer lezen? Op www.che.nl is onder Sociale Studies

snijvlak van begeleiden - waarvoor we opleiden - en

uit begin 18e eeuw: “In de mate dat een mens kan

nog veel meer informatie over deze en andere

behandelen.

spelen is hij pas volwaardig mens”.’

minoren te lezen.

23

▼

‘Het zijn niet alleen creatieve mensen die voor

term’ zegt Ben Manusama, docent Sociale Studies.

w w w. c h e . n l

Column

De man die ja was Reinier Sonneveld

Ik heb lang gedacht dat geloven over nee ging. Nee tegen andere kerken. Nee tegen ‘de paapsche mis’. Nee tegen de wereld. Nee tegen verleidingen. Nee tegen het leven. Toen las ik de Bijbel. En ontdekte dat geloven om een persoon gaat. En

Jezus is ja tegen mijn woede. Hij is geen ja-knikker

dat die persoon ja is. ‘Hij belichaamt het ja,’ staat er

die alles maar laat gebeuren, maar Hij zal luisteren

letterlijk in 2 Korintiërs 1:19. Een persoon die ja is…

naar de verdrukten, de ongehoorden, de stemlozen,

Dat klinkt wonderlijk. Dat lijkt op een blauw uur of

en zal verpletterend recht doen.

een eenzaam priemgetal. Maar zo werkt poëzie. Ik heb een lange lijst gemaakt waarin Jezus dan zo ja-ig is. Ik zie het als een loflied, een beetje zoals Psalm 150. Hier een hele korte samenvatting: Jezus is ja tegen vrouwen. Geen denker had ooit nog vrouwen helemaal gelijk genoemd aan mannen. De huidige emancipatie is een van de duidelijkste overwinningen van de ideeën van Jezus. Jezus is ja tegen mannen. Ik moet er niet aan denken dat in elke kerk een gekruisigde halfnaakte vrouw zou hangen. Juist een man die kan dienen is een voorbeeld dat mannen bevrijdt. Jezus is ja tegen mijn angst. Hij had geen angst voor angst. Hij vond niet dat je daar boven moest gaan.

zal Hij mij dat niet verbieden. Jezus is ja tegen mijn vermoeidheid. Van niemand wordt in de bijbel zo vaak gezegd dat Hij sliep, als juist over de grootste van allemaal, Hijzelf. Jezus is ja tegen mijn schaamte. Zonder Hem zou ik niet echt weten waarom ik me schuldig voel; maar Hij wijst het aan en erkent mij hierin. Jezus is ja tegen mijn hoop. Zonder Hem zou ik ‘zomaar’ hopen, in het wilde weg, voor de vuist weg. Jezus is ja tegen de dood. Hij belegerde de dood en besmette het dodenrijk met zijn licht, waardoor het daar nooit met hetzelfde is. Jezus is ja tegen het leven.

▼

staan, maar het moest aankijken en erdoorheen

Jezus is ja tegen mijn keuzes. Als ik naar de hel wil,

24

Creatief met woorden

CHE overtuigend anders

een ‘creatief’ kruiswoordraadsel. Veel woorden in de puzzel hebben te maken met het onderwerp creativiteit. Voor de cijfers rechts onder in de vakjes geldt: gelijke cijfers zijn gelijke letters. de ij is 1 letter.

Horizontaal 1. schepsel 2. animo 5. oorsprong 6. bedenksels 8. instemming 9. voorstelling 10. periode 11. voortbrengen 13. creatie

Verticaal 1. klankkunst 2. op die manier 3. inval 4. heden 5. hersens (mv) 7. kiem 9. zijn 12. drang 16. mogelijkheid 17. dichterbij komen 19. scheppen 20. kunst 21. haast 22. lichaamsdeel

14. schepper 15. peinzen 18. inzicht

24. gravure 25. verlangen

23. actie 27. origineel 28. ontwerp

26. mysterie 29. ik heb ‘t!

30. geschapen vrouw

31. kunstwerk 32. smart

33. bezieling 34. manier

Breinbrekers Enge dieren in het bos…

Too close to call...

Een aantal ontdekkingsreizigers moet door een stukje

In een klein dorp worden verkiezingen voor de

oerwoud. Ze zijn wat bang voor de dieren die er in het

gemeenteraad gehouden, er doen 4 partijen mee. Er

oerwoud zitten en winnen daarom inlichtingen in bij de

worden in totaal 1050 geldige stemmen uitgebracht

plaatselijke bevolking. Niemand kan hen precies vertellen

en nadat de stemmen geteld zijn komt het volgende

welke dieren er zitten maar een drietal bewoners weet

resultaat uit de bus:

hen het volgende te melden:

Partij groen krijgt 70 stemmen meer dan partij blauw, 120

Bewoner 1: op 4 na zijn het allemaal giraffen.

stemmen meer dan partij rood en 160 stemmen meer dan

Bewoner 2: op 4 na zijn het allemaal buffels.

partij geel.

Bewoner 3: op 4 na zijn het allemaal leeuwen. De ontdekkingsreizigers zijn vooral bang voor de leeuwen.

Hoeveel stemmen kreeg partij geel?

Hoeveel leeuwen zitten er in het gebied? Oplossingen op pagina 37. Elke dag nieuwe breinbrekers op www.puzzelvaria.nl

25

w w w. c h e . n l

Out Of tHe BOx ReLAtIe

‘Luiheid helpt om creatiever te zijn’

Jan Hoetmer, van controller tot totally out of control manager ‘Het woord Anders vat mooi samen hoe ik werk, hoe ik denk en hoe ik

innovatie. twee jaar geleden werd Jan Hoetmer

het leven neem. Samen met Beter is het een van de mooiste woorden

een innovatieprogramma. Binnen twee maanden

die ik ken. Iets ánders doen om het te verbeteren. Bekijk iets van de andere kant en de oplossing lacht je tegemoet. Van die benadering

door de directie gevraagd om vorm te geven aan was hij manager van de nieuw gecreëerde afdeling Creatieve Bedrijfsvoering. Zonder kennis en ervaring. Andersdenken werd zijn dagelijks brood.

kan ik genieten. Met die instelling kun je bij anderen een positieve

Leidinggevenden grootste struikelblok

verandering activeren. en bij jezelf. Kijk maar naar mij!’

van idee tot innovatie. Als mensen zien dat

‘Vertrouwen is het sleutelwoord in het proces hun ideeën binnen de organisatie serieus genomen worden, ben je al een heel eind. Om

Het andersdenken van Jan Hoetmer (48) heeft

ideeën over betrokkenheid. Medewerkers die

die communicatie voor alle partijen voortdurend

bij directie en medewerkers van nedtrain al heel

zich verantwoordelijk voelen voor hun werk

transparant en oprecht te houden, moet je

wat reacties losgemaakt. Positieve, dan wel te

en bedrijf en daarom alert en kritisch zijn op

barrières slechten. de belangrijkste blokkade

verstaan. Als manager Creatieve Bedrijfsvoering

verbeterpunten.

voor een gezonde ideeënstroom bleken bij

genereert hij ideeën die als innovatie het

nedtrain de leidinggevenden. Zij zitten te strak

bedrijf efficiëntere werkwijzen opleveren.

Het bedrijf kent hem. Maar hij kent het bedrijf

in tijd en targets om medewerkers te begeleiden

en daarmee uiteraard een kostenbesparing.

ook. Zeventien jaar was hij controller bij

bij het aandragen van ideeën. In die bottleneck

Maar meer dan dat gaat het losweken van

nedtrain. de organisatie was dringend toe aan

strandden veel invallen. Hetzelfde gold voor die

26

CHE overtuigend anders Praktijkideeën

oude beproefde ideeënbox: geen terugkoppeling

weinig vooruitzicht meer was in de organisatie.

en een veranalyseren van het idee. Kortom, er

In een zeer bijzondere brainstormsessie met hen

zat geen enkel schot in de schat die binnen de

over hun eigen toekomst, ontstond het fenomeen

organisatie aanwezig moest zijn.’

de ideecoach. nu draaien zij enthousiast mee in

Hoe simpel is simpel? Het op elkaar aansluiten van de tractiemotoren

het innovatieproces.’

van twee treinen gebeurt met

De geest houdt van uitdaging

Verkeerde aansluitingen geven

geen halve maatregelen. Samen met een

medewerkers van Creatieve Bedrijfsvoering:

reizigers. Twee monteurs bedachten

nedtrain-gideonsbende organiseerde hij ‘Boter

een coach Gedragsverandering die een

bij de vis’, een innovatiewedstrijd vol glamour

positieve werkhouding bevordert met onder

waar werknemers voor een kritische jury hun

andere complimentencoaches en een manager

idee of oplossing presenteren.

werkvereenvoudiging die onnodige bureaucratie

De glitter en glamour van een idee

Om het vertrouwen terug te winnen en de ideeënkraan open te zetten, nam Jan Hoetmer

veel draden en onder tijdsdruk. vertragingen en geïrriteerde

Onmisbaar in het geheel zijn de twee

een simpele oplossing: geef elke kabel en isolator een eigen kleur en nummer.

te lijf gaat. Beiden banen de weg naar een

schot in de schat die

binnen de organisatie aanwezig moest zijn’

verlengstok voor inspecties. Voor de dagelijkse visuele inspectie van de

toestand waarin medewerkers vrijelijk ideeën

‘Er zat geen enkel

Een ander schot in de roos is de

onderkant van een trein moest deze

kunnen uiten die met aandacht worden ontvangen.

altijd naar een onderhoudsloods

‘Regelmatig houden wij bij problemen

monteur de verlengstok met

gerangeerd worden. Tot een

brainstormsessies om met een werkende out-ofthe-box oplossing te komen. Van iedere honderd ideeën zijn er tien kansrijk en één daarvan kán

lamp en spiegel bedacht. Nu kunnen onderhoudsmedewerkers onmiddellijk en overal de onderkant van een trein inspecteren. Gouden

een innovatie zijn. de afgelopen zes maanden

ideeën die besparen op herstel-,

hebben we 1.655 ideeën ontvangen. Reken maar

verwissel- en vervangingskosten.

uit, daar zullen zeker zestien baanbrekende gedachtes bij zitten. 263 ideeën zijn tot nu toe geïmplementeerd. Als je mensen op een positieve

‘tijdens de wedstrijd zetten we de medewerkers

manier uitdaagt en prikkelt, komt er ook echt iets

letterlijk en figuurlijk in het zonnetje, want

opbouwends uit. de geest houdt van uitdaging.

NedTrain

professionele tv-studio, dus met presentator,

Luiheid helpt om creatiever te zijn. weet

belichting en camerateam. Ziet de jury brood in

je waarom de creativiteit na je 45e enorm

NedTrain is meer dan 150 jaar

een idee, dan krijgt de indiener direct een cheque

toeneemt? Je staat meer open voor impulsen

mee om het idee te realiseren. de cheque is

omdat je minder energie verspilt aan de ratrace.

getekend door de directeur en kan oplopen tot

Koppel dat aan verkregen inzicht, kennis en

40.000 euro. Ideecoaches begeleiden de indiener

ervaring en je hebt een mix die je in staat stelt

bij het uitwerken. de ideecoaches zijn overigens

‘los te gaan’. Ik ga er van uit dat mensen willen

ook geboren uit een idee. Zij zijn relatief oudere

veranderen om zich te verbeteren. waarbij elk

werknemers met veel ervaringsjaren voor wie er

stap, hoe klein dan ook, telt.’

de aanpak doet niet onder voor die van een

de specialist in onderhoud en service, reiniging en revisie van rollend materieel. Op meer dan dertig strategische plaatsen onderhoudt de NS-dochter 24 uur per dag, zeven dagen per week, de

▼

spoorvoertuigen van klanten. Bij NedTrain werken 3.500 mensen.

Otto Taborskyprijs voor De Luistercoach de Koninklijke Marechaussee en NedTrain. Over het werk publiceerden

(P&A) hebben met hun afstudeerproject De Luistercoach op 8 mei

zij samen met hun opdrachtgever Michiel de Ronde, docent bij de

op de conferentie voor loopbaanadviseurs, de Otto Taborskyprijs

academie Mens & Organisatie, een artikel in het tijdschrift voor

gewonnen. De Luistercoach is een methodiek voor persoons- en

Supervisie en Coaching. Aan de prijs is voor de studenten een bedrag

organisatieontwikkeling die men kan toepassen op trajecten voor

van € 1500,- verbonden.

▼

Wendy Stolker en Corwin Vente van de opleiding Personeel & Arbeid

organisatieverandering. Wendy en Corwin onderzochten trajecten bij

27

w w w. c h e . n l

Out of the box stage

‘De kerk is er voor de sociale cohesie in de wijk’

Afstudeerstage in Zaans multicultureel stadsdeel Chris Simonse (24) studeert af aan de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk met het project Samen Thuis in de Christelijk Gereformeerde Kerk van Zaanstad. Dat project overstijgt de kerkmuren. Chris is vooral te vinden in de nabijgelegen Hofwijk.

28

CHE overtuigend anders

Al verhuisd naar Zaanstad?

maar noemen we het nummer van de bladzijde

bewoners te informeren over de activiteiten,

‘Ja! Vanuit Wageningen ben ik afgelopen

als we een bijbelgedeelte lezen. We hebben

ook die van de partners. Maandelijks komen

voorjaar naar Zaanstad gegaan. Ik leerde

weinig orgelmuziek, maar muziek die door

we bijeen. Samen werken we aan de sociale

Menorah, de Christelijk Gereformeerde Kerk,

een bredere doelgroep wordt herkend. En we

cohesie. En voor ons als kerk betekent Samen

kennen tijdens mijn stage twee jaar geleden.

drinken vooraf koffie om ontmoeting mogelijk

Thuis dat je bij God altijd thuis kunt komen. De

Het contact bleef en in mijn vierde jaar werd

te maken.’

kerk werkt diaconaal en missionair. Niemand

ik voor een afstudeeropdracht teruggevraagd. Inmiddels werk ik ook twee dagen per week voor wat nu mijn eigen kerk is.’

Wat houdt je afstudeeropdracht in?

‘In opdracht van de kerk rol ik allerlei

Vanwaar jullie gerichtheid op de Hofwijk?

valt over onze missionaire doelstelling, maar we houden het helder. Voor missionaire

‘De kerk klopte drie jaar geleden aan bij de

activiteiten, zoals de Alpha-cursus, een

gemeente Zaanstad met de vraag: voor welke

kennismaking met het christelijk geloof,

wijk kunnen we een sportief evenement

gebruikt de kerk geen subsidiegeld.’

organiseren? De plaatselijke overheid vond

activiteiten uit in de Hofwijk, een multiculturele stadswijk. Dit doen we onder de naam Samen Thuis. Het varieert van bezoekwerk tot het invullen van belastingpapieren. Er zijn spelavonden, vrouwenochtenden en kindermiddagen. Heel veel gemeenteleden zijn

‘Nederlanders willen altijd iets

organiseren. In veel culturen is ontmoeting op zichzelf al een doel’

als vrijwilliger bij dit werk betrokken.’

Hoe kreeg je de gemeenteleden zover?

Kan iedere kerk zo’n project oppakken of moet je ervoor in een probleemwijk huisvesten?

‘Deze kerk was tot vijf jaar geleden erg vergrijsd

dat de Hofwijk die ondersteuning goed kon

en naar binnen gericht. Het kleine clubje

gebruiken. Het is een leuke multiculturele wijk.

mensen dat er nog was besloot zich naar buiten

Ik houd niet van het woord achterstandswijk.

te richten. In mijn stage, twee jaar geleden,

In een Vinexwijk weet je toch ook niet wat zich

vroegen we iedereen een talentenbank in te

achter de ramen afspeelt? Mij trekt juist de

Zolang je als kerk maar gastvrij bent en de blik

vullen met de gave waarmee jij de mensen

diversiteit. Veel mensen zijn bang voor andere

naar buiten richt.’

uit de buurt kon dienen. Denk aan schilderen,

culturen, maar wanneer je elkaar ontmoet zie

tuinieren of kinderwerk. Daar kwam flink

je de rijkdom van de verschillen. Je leert hoe

respons op. Omdat veel mensen graag iets voor

anderen tegen geloof, familieverbanden en het

de kinderen wilden doen, startten we als eerste

leven aankijken.’

met kindermiddagen. De kerk groeide van de nieuwe focus. Nu zijn er 120 leden. Onze groei komt ook van nieuwe aanwas. Zo’n dertig à veertig procent.’

Gaat het enthousiasme van de kerkleden niet over na verloop van tijd?

‘Ha ha, helemaal niet. De cultuur in deze kerk is: we gaan wat doen en we gaan het direct doen. Ik heb door deze stage wel geleerd hoe belangrijk investeren in vrijwilligers is. Zij

De door jou gemaakte site hofwijktopwijk.nl maakt niet meteen helder dat hier een kerkgenootschap achter zit.

‘Wat in de Hofwijk gebeurt zou overal kunnen.

Welke dingen heb jij persoonlijk geleerd in je stage? ‘Mijn wereld is groter geworden. Ik richtte

me vroeger meer op mijn eigen christelijke omgeving. Ik besefte toen niet hoeveel mensen daar buiten staan en wil de gastvrijheid die God ons leert graag waarmaken. Ik geniet van de

‘Klopt! We werken ook heel nadrukkelijk samen

ontmoetingen. Nederlanders willen altijd iets

met de lokale overheid en sociale partners zoals

organiseren. In veel culturen is ontmoeting op

welzijnsorganisaties en woningcorporaties.

zichzelf al een doel.’

En ook de wijkagent. De site is bedoeld om de

Hoe ziet jouw loopbaan er over vijf jaar uit?

‘Ik zie me nog steeds in de wijk. Hopelijk vanuit

hebben veel aandacht nodig om gemotiveerd

een plaats die vijf dagen per week open is. We

te blijven.’

starten nu met een inloopcentrum dat twee

Wat betekent de nieuwe aanwas voor de wijze waarop de diensten invulling krijgen?

dagen per week open gaat. En ik vraag me af of onze blanke kerk multicultureler wordt of dat we aparte vieringen gaan organiseren. Met meer ruimte voor dans, zang, muziek en eten. Daarin bestaat nu nog wel een kloof met onze

Dus zeggen we niet: ‘Mattheüs 6 vers zoveel,

blanke kerk.’

29

▼

‘Veel. Het zijn mensen zonder kerkelijke traditie.

w w w. c h e . n l

Gebruik je

talenten in Azië en de Arabische wereld

Je zoekt een baan in de zorg en wilt werken bij een werkgever met een positief christelijke identiteit? Kijk eerst scherp naar wat je zelf wilt en maak dan kennis met Agathos! Wij bieden al 40 jaar zorg en hulpverlening in de thuissituatie: hulp bij huishouden, persoonlijke verzorging, verpleging en psychosociale hulpverlening. We verlenen integrale zorg vanuit 6 rayons door geheel Nederland. Totaal zijn iedere dag ongeveer 600 medewerkers aan het werk. Denk je dat je bij Agathos past en zoek je een concrete baan met inhoud? Surf dan regelmatig naar onze website - www.agathos-thuiszorg.nl en houd de vacatures scherp in de gaten.

Interserve zoekt christenen die willen getuigen van hun geloof en willen dienen in hun beroep. Uitzendingen vanaf drie maanden. Interesse? Kijk op www.interserve.nl

De Stelling

CHE overtuigend anders

‘de volwassene denkt te veel, heeft te veel littekenweefsel en wordt beperkt door te veel kennis en te veel begrenzingen en regels en veronderstellingen en vooropgezette ideeën’, schrijft Jack foster - 35 jaar creativiteitsontwikkelaar in de reclame - in het boek eureka! Ontdek de geheimen van creativiteit en kom tot betere ideeën.

‘Voor christenen is het lastiger om creatief te zijn. Hun vooronderstellingen werken tegen.’

Eens ‘eens. Als christen kijk je vanuit een bepaald perspectief. dat leg je jezelf op. dus ik denk zeker dat het voor christenen belemmerend kan zijn om creatief te zijn. Maar onmogelijk is het niet. Iedereen leeft met vooronderstellingen. Je moet je er bewust van zijn. Misschien moet je je geloof even uitschakelen in een creatief proces.’

‘eens. Christenen leggen zichzelf beperkingen op. Ik vind het jammer dat ik het eens ben met de stelling want zo zou het niet moeten zijn. Creativiteit is iets moois. Leef niet vanuit beperkingen maar vanuit vrijheid.’

Sander van ’t foort

Sophia Barmentlo

derdejaarsstudent MeR

derdejaarsstudent Communicatie

Oneens ‘Oneens. Ik loop niet tegen beperkingen op. God is mijn creatieve voorbeeld. dat stimuleert mij om mijn fantasie te gebruiken en mijn leven te kleuren. daarmee wil ik ook anderen dienen. Concreet? Ik organiseer creatieve cursussen in ons buurtcentrum. Met mijn zoon van zeven praat ik vaak over de levende kunst die alleen God kan maken, zoals de bloesembomen.’

31

‘Oneens. Al zal het waar zijn als je vastgebeiteld bent aan je christelijke schuitje. Hoe ik dat zo zeker weet? Christen zijn heeft alles te maken met je niet beperkt voelen. Je kunt vastzitten aan tradities, maar voor mij is dat niet het ware geloof. Het ware geloof vind ik geloof zonder veroordeling. God is creatief. Als mens bezitten we een fractie van zijn scheppingskracht.’

Agnes Buitelaar

Hein Oldeman

oud-student SPH

docent MeR

w w w. c h e . n l

nieuws

Na diploma direct aan de slag Studeren en dan? Voor veel studenten komt binnenkort een einde aan de studietijd. De opleiding wordt afgerond met een afstudeerscriptie en -gesprek, gevolgd door een feestelijke diploma-uitreiking. Lody van de Kamp en Jacoline Jonker zijn twee van deze gelukkigen. Zij ontvingen hun bachelordiploma Leraar Godsdienst en Godsdienst Pastoraal Werk. Jacoline Jonker: ‘Ik kijk echt terug op een mooie studietijd. Ik heb veel geleerd en ben gevormd door vriendschappen in Ede en gesprekken met medestudenten. De hoogtepunten? De boeiende colleges van Pieter Siebesma en Robert Doornebal en de themaweken! Nu werk ik in het christelijke hostel de Shelter in ▼

Amsterdam waar ik ook stage heb gelopen.’

Symposium en reünie 30 jaar Journalistiek

Tevredenheid en onvrede onder kerkelijk werkers

De opleiding Journalistiek viert donderdag 5 november 2009 haar

Op woensdag 24 juni 2009 presenteert het lectoraat

30-jarige jubileum met een symposium en een reünie.

Gemeenteopbouw de uitkomsten van een groot onderzoek naar de loopbaanontwikkeling en knelpunten van kerkelijk werkers.

Tijdens het symposium staat de samenwerking tussen de

Op grond van signalen uit de beroepsgroep deed het lectoraat

journalist en de communicatiespecialist centraal en is er speciale

in samenwerking met beroepsverenigingen en onder andere de

aandacht voor hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ook

Protestantse kerk onderzoek onder werknemers en werkgevers.

wordt een eenmalig tijdschrift voor communicatiespecialisten en journalisten gelanceerd. Het symposium voor belangstellenden wordt ’s middags gehouden en de reünie voor oud-studenten ‘s avonds in Cultura in Ede. ▼

Meer info of aanmelden: www.che.nl.

Is de onvrede echt groot en wat mag van de werkgevers verwacht worden? Deelname aan dit symposium (13.30-17.00 uur) kost 1 25,- inclusief het rapport. Meer informatie en aanmelden: www.che.nl/gemeenteopbouw.

Onderzoek onder evangelische voorgangers

In mei presenteerde het lectoraat een onderzoek onder evangelische voorgangers. Dit onderzoek laat zien dat evangelische voorgangers veel belang hechten aan de eredienst en aan de persoonlijke bekering. Er lijkt een spanning te bestaan tussen enerzijds een groot missionair bewustzijn en anderzijds een laag aantal uren dat hieraan feitelijk wordt besteed. Een ander mogelijk spanningsveld is het grote gezag dat evangelische voorgangers aan de Bijbel geven, terwijl velen onder hen tegelijk vrijere overtuigingen hebben over bepaalde ethische kwesties en historiciteit van sommige Bijbelboeken. De resultaten zijn te vinden op de website van het ▼

lectoraat Gemeenteopbouw www.che.nl/gemeenteopbouw

32

CHE overtuigend anders

Studenten Journalistiek winnen Voet tussen de Deur

de tweede inspirerende Salt-Stone

Studenten Journalistiek van de CHe mogen onder begeleiding van

dag wordt donderdagmiddag 29

het team van vakblad de Journalist een special maken waarvoor

oktober op de CHe gehouden voor

zij zelf het idee aanleverden. de jury koos unaniem voor het café-

vierdejaarsstudenten en eerstejaars

concept van de edese studenten, waar het café als metafoor wordt

alumni.

gebruikt voor de bladformule.

Het zout der aarde, een rots in

Met de prijs Voet tussen de deur ontvingen de studenten elk 500

de samenleving. de link is snel

euro. Ook krijgen zij een redactiebudget van 5000 euro. Het eerste

gemaakt naar Salt-Stone. Maar wat kan jij nu echt betekenen als

exemplaar van dit speciale tijdschrift wordt tijdens de nacht van de

startende christen-professional op de werkvloer? Hoe kun je jouw

Journalistiek op 26 september gepresenteerd.

overtuigingen praktisch inzetten in je loopbaan? wat doe je met

ede viel op door het vasthouden van de focus. Ook al stelde de jury

je CHe-achtergrond in de toekomst? tijdens Salt-Stone dagen wij

kritische vragen over de oubollige status van het café, de studenten

je uit hét verschil te maken in jouw vakgebied door interessante

bleven strak vasthouden aan hun tijdschriftconcept, waarin rubrie-

workshops en sprekers. Ook wordt de CHe-CV•Koersprijs 2009

ken voortaan bierviltjes heten.

uitgereikt en worden de deelnemers aan het x-pand Leiderschaps▼

en Coachingstraject bekendgemaakt.

▼

Salt-Stone voor startende christen-professionals

Retourtje Jakarta – Ede dony Vernianto (27) uit Indonesië studeert drie maanden aan

toerisme een andere

de CHe. Samen met dertien studenten uit Hongarije, Roemenië

functie in dit vak te

en turkije volgt hij het internationale blok bij de opleiding

vinden. Ik heb het

Communicatie. ‘Via internet en de organisatie voor studeren

in ede goed naar

in het buitenland - nuffic - vond ik het korte internationale

m’n zin. Mijn buddy,

progamma van de CHe.’

communicatiestudent Roel, helpt me goed op weg en we doen naast

ben daarna in het toerisme gaan werken. Ik wil graag mijn

het studeren ook andere

nederlands verbeteren en hoop straks na een opleiding

leuke dingen.’

▼

‘Ik heb zelf nederlandse literatuur en cultuur gestudeerd en

CHE neemt naastgelegen pand in gebruik de CHe heeft een pand aan de edese Zandlaan in gebruik

de hogeschool ontwikkelt zich als kenniscentrum en dit

genomen. Het pand is gekocht van PtC+, praktijkschool in de

betekent dat er ruimte nodig is voor kenniscirculatie.

sectoren, plant, dier & techniek. door de aankoop kan de groeiende

Hierin staan goede relaties met het werkveld,

hogeschool ook in de toekomst studenten en medewerkers goede

studenten, docenten en lectoren centraal.

onderwijshuisvesting bieden.

dat betekent dat de diverse opleidingen ook in de huisvesting een eigen gezicht krijgen. daarnaast wil de

de ruime indeling en de natuurlijke lichtinval. de afgelopen jaren

hogeschool rekening houden

is met de groei van het aantal studenten tot 4.000, de hogeschool

met een toekomstige groei

verbouwd en werd een noodgebouw geplaatst.

van studentenaantallen.

33

▼

Het pand biedt veel mogelijkheden voor onderwijsactiviteiten door

w w w. c h e . n l

CHE

COMMUNIcATIE

‘Ga je daarna solliciteren?’

EVC vergroot kansen op arbeidsmarkt

‘Als secretaresse op de communicatieafdeling van het Rode Kruis ontdekte ik dat communicatie echt mijn vak is. ’ Antine Alderliesten wil graag meer in haar werkveld. Ze heeft twintig jaar werkervaring, waarvan meer dan tien jaar in de communicatie. In haar huidige baan is ze communicatieadviseur bij bureau Qside in Gorinchem. Haar papieren? Vwo en een (Europese) secretaresseopleiding. Omdat Alderliesten meer wil, koos zij voor het EVC-traject (Erkennen van Verworven Competenties).

34

CHE overtuigend anders

Johan van de Minkelis is de werkgever van Alderliesten. Op zijn communicatiebureau in Gorinchem werken meerdere oudstudenten van de CHe. Ook stagiairs vinden ieder jaar hun weg naar Qside. toevallig is dat niet. Van 1996 tot 2001 gaf Van de Minkelis

Ben je werkzaam in het communicatievak? Heb je veel ervaring maar geen (hbo)diploma?

als praktijkdocent les op de CHe, eerst op de opleiding Journalistiek, later op de opleiding Communicatie. ‘Mijn ervaring als werkgever

Op de CHE kun je vanaf dit jaar starten met de duale opleiding

is dat CHe’ers doorgaans uit het goede hout zijn gesneden. Soms

Communicatie. ‘Een opleiding die we op maat maken’, vertelt

tref je er die in de praktijk wat ambachtelijke vaardigheden

Maarten Bakker, opleidingscoördinator. ‘Na het EVC-traject

moeten bijleren, maar het zijn mensen die ergens voor gaan.

kun je als student op je eigen niveau instappen. Eerder

Betrouwbaarheid en je afspraken nakomen zijn belangrijk in ons

gedane cursussen, een mbo-opleiding, werkervaring, alles

vak. Ook de begeleiding vanuit de CHe is doorgaans goed’, is de

kan meetellen om in een hoger jaar in te stromen. En je kunt

mening van Van de Minkelis.

de studie in een duale variant doen, dus in combinatie met je baan en in je eigen tempo. En van de CHE krijg je uiteraard

Qside startte in 2005 en werkt vooral voor de overheid en non-

een zorgvuldige begeleiding.’

profi torganisaties in onderwijs, zorg en welzijn. Van de Minkelis: Meer weten? Neem contact op met Maarten Bakker,

Inmiddels zijn we met negen mensen en hebben we ruimte om te

[email protected] of bel 0318 696300.

investeren in de loopbanen van de medewerkers. In 2008 hoorde ik

▼

‘Als beginnend bedrijf wil je vooral dat de schoorsteen gaat roken.

op een netwerkdag dat de CHe actief werkt met eVC.’

‘Een EVC brengt in kaart wat je in huis hebt’

Wat is EVC? Door het erkennen van verworven competenties (EVC) maak je inzichtelijk wat je waard bent op de arbeidsmarkt. Veel mensen functioneren op een hoger niveau dan hun laatst behaalde

Boeiende papierwinkel

diploma!

inmiddels is Alderliesten klaar met het vastleggen van haar

Voor het communicatiewerkveld zijn negen competenties

Van de Minkelis bracht het eVC-verhaal terug naar kantoor en competenties. ‘Het is een intensief traject’, vertelt ze. ‘Het zou twaalf tot twintig uur tijd kosten, maar dat was in mijn geval onzin. Ik ben er veel langer mee bezig geweest. Je moet nauwkeurig je kennisniveau beschrijven én een portfolio maken van wat je in het communicatiewerkveld hebt gedaan.’ wat de uitkomst ook wordt, Alderliesten ziet nu al voordelen van het voorwerk. ‘Ik heb goed in beeld gekregen waar ik sta en wat ik nog kan leren.’ ‘een eVC-traject komt ook ten goede aan de professionalisering van Qside’, zegt Van de Minkelis. ‘Al wist ik het in grote lijnen, het eVC-traject onderstreept op papier wat een collega in huis heeft en

vastgesteld. Onderzoek en analyse is er een, realiseren van communicatieprojecten ook. Wat jouw kennis en ervaring op die negen gebieden is, leg je zorgvuldig vast op papier. Dat doe je in een portfolio waarin je ook voorbeelden laat zien van afgeronde communicatiewerkzaamheden. Daarna beoordelen twee assesoren het dossier en volgt een uitgebreid gesprek. De CHE heeft aan de negen competenties eigen onderdelen toegevoegd waarin je onder meer je visie beschrijft en reflecteert op je vakgebied.

wat je bedrijf er mee kan.’

Een EVC kost 1.150 euro. Het EVC-traject is ook mogelijk

Hogerop met hbo

Verpleegkunde, Godsdienst Pastoraal Werk, Leraar

nodig heeft om haar hbo-diploma te halen? ‘dan ga ik dat zeker

Personeel & Arbeid, Management Economie & Recht en

bij de opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening,

wat als blijkt dat Alderliesten enkele vakken en een eindscriptie

Mijn keuze voor de duale opleiding Communicatie hangt af van

Maatschappelijk Werk & Dienstverlening! Lees er over op www.che.nl.

▼

doen! Ik ben nu in afwachting van mijn gesprek met de assessoren.

Basisonderwijs, Leraar Godsdienst/Levensbeschouwing,

de studielast die ik tegemoet kan zien. Het zou mooi zijn om het hbo-diploma te hebben.’ Van de Minkelis, lachend: ‘en dan nu de ▼

hamvraag: ga je daarna solliciteren?’ www.qside.nl

35

w w w. c h e . n l

Jouw mening... Jouw krant... ”Ik wil een krant die mij helpt mijn mening te vormen”

5ko0rti% ng

Jongerenabonnement

Jongerenabonnement – voor de helft van de prijs Studeren kost geld. Op kamers wonen nog meer. Ben jij 24 jaar of

Stuur een kopie van je ID-kaart naar Reformatorisch Dagblad BV,

jonger en woon je niet meer thuis, dan betaal je de helft van de

Afdeling Abonneeservice, Antwoordnummer 92, 7300 AB Apeldoorn,

normale prijs. Deze korting geldt voor een standaardabonnement, het

geef de abonnementsvorm aan en ontvang een krant die verder kijkt*.

WeekendPlusabonnement en een abonnement op de E-paper. * Wij sturen je een formulier ter ondertekening dat je niet meer thuis woont. Je mag het abonnement ieder jaar maximaal 3 maanden onderbreken.

www.refdag.nl/abonneren

COLuMn

Antwoorden Breinbrekers Enge dieren in het bos

Het aantal giraffen noemen we G, het aantal buffels B en het aantal Leeuwen

Woorden voor iedereen

L. Als alle dieren op vier na giraffen zijn, dan is het aantal buffels + leeuwen dus samen vier (B + L = 4). Als alle dieren op vier na buffels zijn, dan is het aantal giraffen + leeuwen ook vier (G + L = 4). Als alle dieren op vier na leeuwen zijn, dan is het aantal giraffen + buffels ook vier (G + B = 4). Als B + L = 4 en G + L = 4, dan moeten B en G dus even groot zijn (B = G). Als B = G en B + G = 4 dan geldt B = 2 en G = 2. Hieruit volgt dan dat L ook 2 moet zijn. In het gebied zitten dus 2 giraffen, 2 buffels en 2 leeuwen. Het juiste antwoord was: 2.

Too close to call

Als de 1050 stemmen precies gelijkmatig waren verdeeld zou iedere partij 1050

Peter Blokhuis Opleidingsmanager Journalistiek & Communicatie er is verschrikkelijk veel nieuws, er worden per dag ontzettend veel teksten geschreven en er zijn zeer veel organisaties die menen dat ze voor u, geachte lezer, een boodschap hebben. de wereld trilt van taal. er is niemand die al die woorden kan opnemen en ongelukkig is de mens die meent dat hij daar een poging toe moet doen. Al heb je de hele dag internet elk vrij uur, wat je hoort en leest is niets in vergelijking met wat

het 70 / 4 = 17,5 stemmen, van rood 120 / 4 = 30 stemmen en van geel 160 / 4 = 40 stemmen. In totaal krijgt groen dus 17,5 + 30 + 40 = 87,5 stemmen meer dan het gemiddelde van 262,5. Groen krijgt dus 262,5 + 87,5 = 350 stemmen. uit de opgave volgt nu eenvoudig hoe de stemmen zijn verdeeld: - Groen: 350 - Blauw: 280 - Rood: 230 - Geel: 190 totaal: 350 + 280 + 230 + 190 = 1050. Het juiste antwoord was: 190.

▼

de radio aan, lees je drie kranten en een boek per dag en raadpleeg je

/ 4 = 262,5 stemmen krijgen. Groen krijgt de meeste stemmen. Van blauw pakt

er dagelijks wordt geproduceerd. Advertentie

wie meent dat hij iets moet met de veelheid, wordt ongelukkig. Hij raakt zichzelf gemakkelijk kwijt. de vraag die maakt dat een mens bij zichzelf

QSIDE

blijft, is: wat heb ik nodig? Het antwoord op deze vraag wordt gegeven

bureau voor organisatie en communicatie

door een goede journalist. die schept orde in de informatie chaos en reikt je aan wat je moet weten over de wereld waarin je leeft.

heeft regelmatig vacatures voor de functie van

Maar wat te doen met al die boodschappen van organisaties in je omgeving die zo duidelijk iets tegen je willen zeggen? Pure opdringerigheid en pogingen je iets aan te smeren van mensen die

Communicatie-adviseur

zich communicatiespecialist noemen? dat is een al te negatieve interpretatie. Het is goed om te weten wie je buren zijn. natuurlijk, ze schreeuwen wel eens te hard maar wat ze óók doen is vertellen

Kijk op www.qside.nl

wie ze zijn en wat ze doen. Stel je voor dat ze dat niet deden en dat je in een wereld woonde waarin de gordijnen van huizen dicht zouden zijn, gebouwen geen ramen zouden hebben, de mensen, mannen en vrouwen, zwaar gesluierd op straat zouden lopen en niemand je aan zou spreken. die wereld zou angstaanjagend zijn, alles zou vreemd en bedreigend overkomen. dat het gelukkig anders is, danken wij aan er woorden zijn die de wereld leefbaar maken.

▼

communicatiespecialisten. Samen met journalisten zorgen zij ervoor dat

Een ongeboren kindje van 10 weken is ruim 4 centimeter lang

hoofd en hersenen ogen oren neus armen

De opleidingen Communicatie en Journalistiek bestaan in 2009 30 jaar. Op 5 november wijden ze een jubileumcongres aan de betekenis van

om leven

handen en vingers

hart en longen

journalisten en communicatie specialisten voor een leefbare samenleving. tel. 035 624 43 52 [email protected] www.schreeuwomleven.nl Hulpverlening: tel. 035 621 42 05 [email protected] www.erishulp.nl

37

mond

romp

nieren, lever en darmen

voeten en tenen benen

Vraag uw exemplaar aan!

w w w. c h e . n l

Ben jij net afgestudeerd op de CHE? Wij feliciteren je van harte met je bachelordiploma en wensen je veel succes met je verdere loopbaan!

FILA1/4CHE

14-05-2009

10:44

Pagina 1

Werken als verpleegkundige of begeleider/sociotherapeut in de psychiatrie? Kijk voor onze vacatures op www.werkenbijaltrecht.nl Altrecht. Daar haal je het beste uit jezelf.

(Bi jna ) afg est ud eer d SPH ? Wi j zij n op zoe k na ar jou !

Voor onze intramurale vestiging in Rotterdam, waar een groep cliënten woont met een verstandelijke beperking en bijbehorende psychiatrische problemen, hebben wij meerdere vacatures voor de functie van:

Mentor Zorgbegeleider m|v 24 - 36 uur

Wie zijn wij? Stichting Filadelfia Zorgverlening is een evangelische zorgorganisatie. Wij bieden begeleiding aan mensen met een verstandelijke beperking en diverse bijkomende bijzondere hulp- en zorgvragen.

actief lid zijn van een kerk. Als mentor ben je het eerste aanspreekpunt met betrekking tot kwaliteit van zorg en eerstverantwoordelijke met betrekking tot de uitvoering van de zorg- en begeleiding aan cliënten.

Wat vinden wij belangrijk? Wij zoeken gedreven medewerkers, met hart voor onze bewoners, die vanuit hun geloof werken en

Wat kunnen wij jou bieden? > Uitdaging om vanuit je geloof te werken > Een open werkklimaat > Salariëring volgens de CAO > Gehandicaptenzorg > Een leuke baan op korte termijn!

Stichting Filadelfia Zorgverlening

Heb je interesse? Mail je CV naar: [email protected] Je kunt ook onze website bezoeken: www.filadelfia.nl

We zien uit naar je reactie!

De Molen 30, 3994 DB Houten

OPLeIdInGen

CHE overtuigend anders

‘Wij zijn hun lopende agenda’s’ Leerwerkplaats/best practice

eerstejaars bij Korsakov-patiënten twee eerstejaars studenten Verpleegkunde doorliepen

Arie Barendrecht

daarom niet. Ze weten vaak wel dat hun ziekte door alcoholmisbruik komt. Aan veel patiënten zie je overigens ook niet dat er iets mis is. wel is het beangstigend dat de gemiddelde leeftijd van de Korsakov-patiënten daalt. er is zelfs al een patiënt van 25 jaar gesignaleerd!’

onlangs tien weken leerwerkplaats/best practice

Inlevende benadering

op de Korsakov-afdeling van Slingedael, onderdeel

passen we de empatisch-directieve benadering toe. Vanwege een bepaalde

‘Om de patiënten te laten luisteren, te stimuleren en in actie te krijgen,

van Zorggroep Rijnmond. In die opzet wordt een

achtergrond, als vereenzaamde alleenstaande of als zwerver, kunnen ze zich

groot beroep gedaan op je creativiteit, flexibiliteit en

reageren. een inlevende houding scheelt dan al behoorlijk. Onze benadering

verantwoordelijkheidsgevoel. Eerstejaarsstudent Arie Barendrecht: ‘Sturing, sturing en sturing. dat is

het centrale begrip in de omgang met Korsakov-patiënten. Als je ’s morgens het dagprogramma met ze doorneemt, kunnen ze vijf minuten later al

behoorlijk angstig en onzeker voelen. en daarom soms bijzonder agressief laat mij begrijpen waarom ze zo reageren en de aanpak biedt mij dan alle ruimte voor creativiteit om elke persoon in elke situatie rustig en begripvol tegemoet te treden.’

Martin te Lintel Hekkert, begeleidend docent Verpleegkunde: ‘de leer-

weer zijn vergeten wat ze over een half uur moeten doen. Iets plannen is

werkplaats is meer dan meelopen met een werkbegeleider. de studenten

voor hen vaak een moeilijke of onmogelijke opgave. we geven de patiënten

worden toegevoegd aan een zelfstandig team van vier studenten en hebben

handvaten waarmee ze de dag kunnen doorkomen. Van dagbesteding,

eigen verantwoordelijkheden. de zelfstandigheid wordt gestimuleert omdat

lunch tot fitness, eigenlijk zijn wij hun lopende agenda’s.’

studenten op elkaar zijn aangewezen en van elkaar kunnen leren. werken vanuit de principes van best practices dwingt hen constant na te denken hoe de kwaliteit van zorg beter kan en hoe kennis kan worden ontwikkeld. dat

maar ik had mezelf al flink ingelezen. Geschrokken van de patiënten ben ik

vereist naast een hbo-kennisniveau een flinke inzet van de studenten.’

Het syndroom van Korsakov

geheugenfuncties, een gebrekkig concentratievermogen en beper-

Het Korsakov syndroom ontstaat veelal als gevolg van jarenlang en

kingen op het gebied van de planning en coördinatie. Korsakov-

continu alcoholgebruik in combinatie met een slecht eetpatroon.

patiënten zijn vaak snel afgeleid en niet altijd in staat structuur

Dit leidt tot een tekort aan vitamine B1 en beschadiging van

aan te brengen in hun handelen. Een arbeidsmatige dagbesteding

bepaalde hersengebieden met als gevolg stoornissen van

ervaren zij als zinvol, zij putten hier eigenwaarde uit.

▼

39

▼

‘Het Syndroom van Korsakov hadden we op de CHe nog niet behandeld,

w w w. c h e . n l

Publicaties CHE

Anje Maria de Sonn aville

LICHTLIJNEN

Recent verschenen boeken, dvd’s van CHe-medewerkers: dVd Hoe Calvijn ben jij?

Kennismaking met Calvijn en calvinisme Bert van den Burg (CHE, red.), dr. William den Boer (TUA, IR, red) deze dVd bevat acht afzonderlijk te bekijken documentairefragmenten op verschillende niveau’s. Hierin worden diverse aspecten van leven, werk en invloed van Johannes Calvijn (1509-1564) en van het calvinisme op een voor jongeren aansprekende manier belicht. de dVd sluit aan bij de ontwikkelde lesbrieven. deze documentaire is in opdracht van het Instituut

voor Reformatieonderzoek (theologische universiteit Apeldoorn) geproduceerd door derdejaarsstudenten Journalistiek van de CHe. www.calvijn2009.nl, € 24,95, ISBN: 9789079771042

Het betoverde land achter het filmdoek een christelijke blik op film en fantasy Dr. Bart Cusveller

dit boek bevat een verzameling bijdragen van verschillende auteurs. Zij werpen

Lichtlijnen

Anje Maria de Sonnaville de landingsbanen van een luchthaven worden gemarkeerd met allerlei betekenisvolle lichtlijnen. Het Approach Lighting System, ALS, helpt de piloot om zich vanuit de lucht op de grond te oriënteren en de hem toegewezen baan veilig te naderen. de derde bundel gedichten van Anje Maria de Sonnaville, Lichtlijnen, is ontstaan midden in de weerbarstige werkelijkheid van leven met een levensbedreigende ziekte. tegen de donkere achtergrond van de prognose worden grote en kleine gebeurtenissen als heldere lichten herkend en op een rij gezet. Anje Maria de Sonnaville-de Groot was achttien jaar docent Verpleegkunde en supervisor aan de CHe. Als gevolg van de progressieve spierziekte ALS is zij nu afhankelijk van verpleegkundige zorg. Uitgeverij Filippus/Jongbloed, www.jongbloed.com, 96 pag., ca. € 11,-, ISBN: 9789076890319

Examdoeenje samen

examen doe je samen

ARJAN VAN VUGT (RED.)

vanuit eigen ervaring en achtergrond een

Survivalgids voor examenkandidaten Drs. A.W. van Vugt (red.)

christelijke blik op de merkwaardige

Hoe ga ik om met stress? wat zijn

werelden van het genre fantasy en

handige manieren om snel te leren?

sciencefiction. Cees Pelgrim, verbonden

Maar ook: hoe betrek ik God bij keuzes

aan de Academie voor educatie, schreef

die ik dit jaar moet maken? Kan ik

mee en Bart Cusveller, docent

ervan uitgaan dat God me helpt als ik

Verpleegkunde, verzorgde de eindredactie.

erom bid?

Uitgeverij Motief, www.buijten.nl, 136 pag.,

Voor de examenperiode zelf geeft het

€ 15,90, ISBN: 9789058813985

Vrij om te kiezen

survivalgids voor examen

JES!

kandidaten

boek 28 dagboekstukjes die bemoedigen en stimuleren om God juist nú aan het woord te laten. Het boek is geschreven in een bondige en directe Keuzes maken in een mediacultuur Mr.drs. Timon Ramaker Help, ik moet kiezen! Vele tientallen keren per dag maak je keuzes, niet eens altijd bewust. In onze cultuur vinden we het terecht belangrijk dat je op allerlei gebieden je eigen keuzes kunt maken. Maar daardoor bestaat het risico dat je verdwaalt in het keuzelandschap. Hoe vrij ben je eigenlijk nog als je móet kiezen? timon Ramaker, docent media-ethiek, filosofie en religie aan de opleidingen Journalistiek en Communicatie beschrijft hoe wij leven in een keuze-, belevings- en mediacultuur. Vervolgens schetst hij de verrassende betekenis van de

Bijbelse ethiek voor het maken van keuzes en biedt hij daarbij praktische handvatten. dit boek is niet alleen interessant voor studenten, maar voor iedereen die kritisch nadenkt over keuzes maken. Uitgeverij Boekencentrum, www.boekencentrum.nl, CHE Reeks nr. 5, 116 pag., € 11,90, ISBN: 9789023923404

gedicht en

stijl, met soms een vleugje humor. daardoor is het geschikt voor zowel vmbo- als havo- en vwo-leerlingen. Aan dit boek werkten mee: ernst Adam, Hans de Braal, Paul Haring, Marije Lagendijk-Ouwerkerk, Herman van wijngaarden en nico van der Voet. Arjan van Vugt is manager aan de CHe. Boekencentrum Uitgevers, www.boekencentrum.nl 80 pag., ca. € 10,00, ISBN: 9789023923640, verschijnt augustus 2009

waterspiegel Helga Warmels

Janno heeft geen vader. die is lang geleden doodgegaan. Hoe is dat gebeurd? en wat is er waar van de verhalen dat er een monster in de singel zwemt? Als Janno van zijn moeder geen antwoorden krijgt, besluit hij zelf op onderzoek uit te gaan. Het boek is bedoeld voor kinderen vanaf 9 jaar. Uitgeverij Callenbach, www.callenbach.com, 109 pag, € 9,95, ISBN: 9789026615306

40

De vierkante meters van..

CHE overtuigend anders

‘Ik breng hier veel tijd door dus mijn werkplek moet gezellig, fris en opgeruimd zijn. Hier vind je ook de zaken die mij echt aan het hart gaan en waar ik mij voor inzet, zoals way of Life, de nPVjongerenorganisatie die opkomt voor de beschermwaardigheid van het leven. de overzichtelijke en praktische aanpak werkt heel goed voor mij.’

Annemarie van Vliet - Van de Beek (26) Communicatieadviseur bij de nPV (nederlandse Patiënten Vereniging) in Veenendaal. Studeerde Communicatie en is precies en betrokken. Leidt in haar vrije tijd gehandicaptenkampen.

felipe van Braak (21)

derdejaars hbo-V, woonde in Haïti en Burkino faso. Bekleedt zijn muur met verkeersovertredingen, graffiti en een brief met foto van zijn adoptiekind in Burkino faso.

‘Ach, die muur… was ik ooit van plan te schilderen, maar de uitvoering bleef hangen in ‘het ontwerp’. Aan koken besteed ik weinig tijd, pizza verschijnt hier op het menu. en eten doe ik op de bank,

het belangrijkste meubel: zit, eet en slaapt geweldig. Mijn bureau heb ik welgeteld eenmaal gebruikt, daar ligt te veel troep op. Ik vind het prima zo.‘

w w w. c h e . n l

Agenda

juni augustus

Symposium Tevredenheid en onvrede onder kerkelijk werkers Lectoraat Gemeenteopbouw 24 juni

... en nog meer in augustus:

Open Avond voor deeltijders 27 augustus - 18.30 - 21.00 uur

28 augustus 2009 31 augustus 2009

september

Master Contextuele Hulpverlening Transfer Sociale Studies

Opening academisch jaar met studenten en

medewerkers CHe

Start post-hbo Praktijkondersteuner Huisartsenpraktijk GGZ transfer Verpleegkunde

Start Masterclass Coachen in het Onderwijs transfer educatie

8 september

Omgaan met een lastige groep Start module Zorg in de klas

transfer educatie

10 september

Start cursus Zicht op

Start post-hbo

Speltherapie

ontwikkelingswerk

transfer Sociale Studies

transfer Mens en Organisatie

18 september

17 september

Symposium Kinderen in de virtuele wereld

Start post-hbo Intensieve Ambulante Gezinsbegeleiding

23 september

25 september

transfer educatie

... en nog meer in september: 1 september 2009

10 september 2009

10 september 2009 16 september 2009

transfer Sociale Studies

Start opleiding Vakleerkracht bewegingsonderwijs

16 september 2009

Transfer Educatie

17 september 2009

zorgstructuur in de basisschool

17 september 2009

Start post-hbo Contextuele Hulpverlening

18 september 2009

Start post-hbo management voor non-profit

22 september 2009

via Pabo

Start module Zorg in de klas: Visie op zorg/

Transfer Educatie

Transfer Sociale Studies organisaties

Transfer Mens & Organisatie

Start cursus Startende ICO (Interne Coach Opleider)

Transfer Educatie

Start cursus zicht op ontwikkelingswerk

Transfer Mens & Organisatie

Start module Zorg in de klas: Gesprekstechnieken

Transfer Educatie

Start post-hbo Supervisie & Coaching

Transfer Sociale Studies

training werken met de luistercoach

(www.deluistercoach.nl)

Transfer Mens & Organisatie

42

CHE overtuigend anders

Meer informatie: www.che.nl/agenda

oktober Start post-hbo

... en nog meer in oktober:

Ouderenadviseur

datum n.n.b.

transfer Sociale Studies Symposium

Start post-hbo Coaching

Transfer Sociale Studies

datum n.n.b.

Vroeg Engels

transfer educatie 7 oktober

Start post-hbo Schoolmaatschappelijk werk

Transfer Sociale Studies

datum n.n.b.

Start post-hbo Huiselijk Geweld

8 oktober 2009

Start module Zorg in de klas:

29 oktober 2009

transfer educatie 8 oktober

30 okt en 6 nov

Dyslexie

Transfer Sociale Studies

Start module Zorg in de klas: Handelingsplannen

schrijven (basis)

Transfer Educatie

Salt-Stone voor vierdejaarsstudenten en

eerstejaars alumni

Marketing & Communicatie

2-daagse training Praktisch leidinggeven

Transfer Mens & Organisatie

Training Time- en stressmanagement transfer Mens & Organisatie 9 oktober

november Start post-hbo

Verslavingszorg 2009-2010 transfer Sociale Studies 3 november

Open Dag CHE

14 november 10.00-14.00 uur

december SCHERP is het officiële relatiemagazine van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE). SCHERP richt zich op alle relaties van de CHE in alle domeinen waar zij voor opleidt: studenten, oud-studenten, stagebedrijven of -instellingen en kerkelijke gemeenten. SCHERP verschijnt driemaal per jaar in een oplage van 12.000 exemplaren. ISSN: 1876-9535.

5 november 2009 5 november 2009 18 november 2009 20 november 2009

Telefoon: 0318 – 696300 E-mail: [email protected] Hoofdredacteur Arjan van Vugt Eindredacteur Richard van Bruinnessen/Muntz

Start cursus IB basisniveau

Transfer Educatie

Start module Zorg in de klas: Rekenen

Transfer Educatie

Start post-hbo Bedrijfsmaatschappelijk werk

Transfer Sociale Studies

training conflicthantering

Transfer Mens & Organisatie

10 december

Redactiecoördinatie Margreet van der Hauw Cateleijn Schenk/Muntz Met medewerking van Peter Blokhuis, Rieke Celebi, Benjamin Hoddenbagh, Reinier Sonneveld, Marijke Toorman Ontwerp en vormgeving Muntz, Amersfoort

DE VOLGENDE SCHERP KOMT UIT IN NOVEMBER MET ALS THEMA OVER DE GRENS

43

Journalistiek & Communicatie

transfer educatie

3 december Redactieadres Postadres: Postbus 80, 6710 BB Ede Bezoekadres: Oude Kerkweg 100, 6717 JS Ede

30 jaar Journalistiek: Symposium en reunie,

meer info of aanmelden via www.che.nl

Start module Zorg in de klas

Start module Zorg in de klas

Colofon

5 november 2009

Lezen

Intervisie, hoe doe je dat? transfer educatie

... en nog meer in november:

Fotografie Els Jacobi, Stefani Buijsman/Muntz, Kor van der Helm, Leo de Jong/Muntz, Arjan Scholten/Muntz, eigen archiefmateriaal geïnterviewden Uitgever Afdeling Marketing & Communicatie, CHE Druk Torendruk Nijkerk Gedrukt op FSC gecertificeerd papier

Advertentie-exploitatie Christelijke Hogeschool Ede Telefoon: 0318 – 696300 E-mail: [email protected] De redactie is niet aansprakelijk voor de inhoud van advertenties en aanbiedingen in SCHERP. Nabestelling SCHERP is na te bestellen ( 5,- incl. verzendkosten) via het redactieadres.

Wil je SCHERP niet meer ontvangen? Stuur dan een bericht naar [email protected] of het redactieadres.

w w w. c h e . n l

Oogvoor

mensen

Word nu lid en betaal voor de eerste 6 maanden slechts 30 euro* Als lid van christennetwerk|gmv ben je lid van een christelijke vakbond en kun je participeren in een netwerk van medechristenen. Meld je nu aan als lid en ervaar de voordelen! *Deze aanbieding is geldig t/m 7 juli 2009 in combinatie met een lidmaatschap voor

minimaal 1 jaar. Na zes maanden berekenen wij je automatisch het voor jou geldende contri butietarief door. De contributie is vrijwel altijd verrekenbaar met je brutoloon. In de praktijk betekent dit een voordeel van minimaal 30%. Wij informeren je hier graag over.

Hanzelaan 342 8017 JL Zwolle Tel: 038 - 42 54 379 E-mail: [email protected]