Ontsluiting Parkeergarage Onderzoek naar de ontsluiting van de parkeervoorzieningen voor de ontwikkeling van Parkeerterrein P2 aan de Laanstraat
CONCEPT
Opdrachtgever: Gemeente Baarn
ECORYS Transport en Mobiliteit Drs Marco Martens Ir Ewald Dijkstra
Amsterdam, 5 december 2009
ECORYS Amsterdam Rhijnspoorplein 28 1018 TX Amsterdam T 020 638 97 56 F 020 638 98 36 E
[email protected] W www.ecorys.nl K.v.K. nr. 24316726
Inhoudsopgave
1 Inleiding en vraagstelling
4
2 Ontsluitingsmogelijkheden per straat 2.1 Huidige situatie en methodiek 2.2 Eemnesserweg 2.3 Teding van Berkhoutstraat 2.4 Nieuwstraat.
5 5 6 7 9
3 Parkeeroplossing en ontsluiting.
10
1 Inleiding en vraagstelling
De gemeente Baarn heeft de intentie uitgesproken om samen met private partners het “Parkeerterrein Laanstraat” te ontwikkelen. Haar adviseur heeft voor dit project een ontwikkelingsvisie vastgesteld welke door de gemeenteraad inmiddels is vastgesteld. Deze ontwikkeling leidt tot een grotere parkeerbehoefte binnen het plangebied. De omvang van de parkeerbehoefte is sterk afhankelijk van de reguleringsmaatregelen die de gemeente neemt. In het uiterste geval worden binnen het plangebied 470 parkeerplaatsen gerealiseerd, waarvan 116 voor bewoners. In de minimale variant gaat het om 116 bewonersplaatsen en 157 openbare plaatsen; totaal 273 plaatsen. Deze voorzieningen worden deels op maaiveld gerealiseerd en deels in een ondergrondse garage. De 116 bewonersplaatsen worden in de garage gerealiseerd. De vraagstelling luidt: Zijn er aanvullende verkeersmaatregelen nodig voor de ontsluiting van de parkeervoorzieningen? Voor het beantwoorden van deze vraag is het nodig om inzicht te hebben in de huidige verkeersstromen. Daarbij staat de vraag centraal of de capaciteit van de toeleidende wegen voldoende is om de toekomstige verkeerstroom aan te kunnen en de toe- of afvoer van voertuigen naar het plangebied te kunnen verwerken, zonder dat het gevaar bestaat dat congestie ontstaat. Aan de hand van de theoretische maximale wegcapaciteit in relatie tot het feitelijk gebruik is te bepalen of de aanvoerwegen voldoende capaciteit hebben om de in- en uitgaande verkeerstroom van de garage te kunnen verwerken. Deze aanpak is overigens ook besproken met een vertegenwoordiger van het CROW.
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
4
2 Ontsluitingsmogelijkheden per straat
2.1
Huidige situatie en methodiek Het plangebied wordt thans ontsloten via de Eemnesserweg en via de Nieuwstraat. Beide straten maken onderdeel uit van een 30 km Zone. Het maximaal aantal voertuigen dat binnen een uur over een weg kan rijden is gelijk aan de maximale snelheid in meters gedeeld door 2x de gemiddelde voertuiglengte. Deze laatste is opgebouwd uit de lengte van het voertuig en de ruimte tussen twee voertuigen. Bij 30 km/u is deze laatste gelijk aan één voertuiglengte. Bij een hogere snelheid dient deze afstand groter te zijn. Bij een gemiddelde lengte van een voertuig van 5 meter, bedraagt de theoretisch maximale capaciteit 30.000/(5 x 2) = 3.000 voertuigen per uur. Nu zal het in de praktijk niet voorkomen dat deze capaciteit wordt gehaald. De gemiddelde snelheid ligt vaak lager, omdat men moet afremmen of stoppen voor andere verkeersdeelnemers of verkeerssituaties. Als nu de gemiddelde snelheid bekend is waarmee een groep voertuigen een bepaald punt passeert, dan is dat een indicatie voor de feitelijke capaciteit van de weg. Stel dat de gemiddelde snelheid geen 30 km/u bedraagt, maar 10 km/u dan bedraagt de feitelijke capaciteit minimaal 10.000/(5 x 2) = 1.000 voertuigen per uur. In het kader van het onderzoek zijn tellingen uitgevoerd op de onderstaande locaties
Figuur 1. Tellocaties
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
5
2.2
Eemnesserweg Op de Eemnesserweg is met radarapparatuur op twee locaties de verkeersintensiteit in beide richtingen gemeten. Deze meting heeft plaatsgevonden van donderdag 5 november tot en met zaterdag 7 november. Van de twee metingen is er een deels mislukt. Van die meting zijn er de vrijdag en zaterdag zijn geen gegevens geregistreerd. De andere meting is volledig geslaagd en de beschikbare gegevens bieden voldoende basis om uitspraken te doen over de maximale wegcapaciteit. De intensiteiten zijn weergegeven in onderstaande tabel. van west naar oost tijd
donderdag
van oost naar west
vrijdag
zaterdag
vrijdag
zaterdag
0-1
6
9
29
donderdag 8
14
29
1-2
2
3
73
6
4
18
2-3
0
0
33
0
0
16
3-4
1
3
78
1
0
6
4-5
2
3
4
3
3
5
5-6
12
8
4
11
12
6
6-7
29
29
8
17
16
8
7-8
116
101
16
107
81
21
8-9
234
202
99
288
288
159
9-10
179
210
159
259
341
254
10-11
248
254
262
270
334
324
11-12
210
274
318
319
363
334
12-13
243
266
218
303
355
378
13-14
211
282
284
315
337
340
14-15
231
297
296
347
376
335
15-16
278
308
289
399
410
331
16-17
296
289
304
405
394
314
17-18
273
263
244
353
328
212
18-19
154
192
107
207
252
151
19-20
102
168
78
141
209
90
20-21
68
125
59
81
108
65
21-22
67
72
43
60
69
50
22-23
49
38
37
52
43
43
23-24
24
39
43
24
42
40
totaal
3035
3435
3085
3976
4379
3529
Tabel 1. Intensiteiten Eemnesserweg
Naast de intensiteiten zijn ook de snelheden gemeten van de voertuigen die het meetpunt zijn gepasseerd. Voor de drukste richting (van oost naar west) is de gemiddelde snelheid bepaald voor de gehele periode, per dag en voor het drukste uur. De waarde voor dit laatste moment is het laagst. Als we deze als maatgevend beschouwen, dan bedraagt de maximale capaciteit van de Eemnesserweg 2300 voertuigen per uur.
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
6
km/u
lengte voertuig
capaciteit
gemiddeld alles
24,31
5
2431
gemiddeld donderdag
24,88
5
2488
gemiddeld vrijdag
23,93
5
2393
gemiddeld zaterdag
24,62
5
2462
gemiddeld drukste moment
23,00
5
2300
Tabel 2. Wegcapaciteit per moment
Gevolgen voor parkeeroplossing. Stel dat in de huidige situatie op het drukste uur 470 voertuigen extra het parkeerterrein oprijden en 470 voertuigen afrijden. In dat geval bedraagt de noodzakelijke wegintensiteit van de Eemnesserweg van oost naar west 410 + 470 = 880 voertuigen per uur en van west naar oost 308 + 470 = 778 voertuigen per uur. In beide gevallen circa 1/3 van de aanwezige capaciteit. Natuurlijk verminderd bij het toevoegen van extra auto’s ook de gemiddelde snelheid, en daarmee ook de capaciteit. Pas bij een gemiddelde snelheid van dan 9 km/u wordt een maximale capaciteit van 900 voertuigen per uur bereikt. Wat betekent dit voor de parkeeroplossing op het plangebied? In de eerste plaats is er geen sprake van een toevoeging van 470 parkeerplaatsen, maar van circa 260. Voorts is er altijd wel een deel van de bewoners aanwezig. Een deel van de 116 parkeerplaatsen voor bewoners is altijd in gebruik. De kans dat het hele parkeerterrein in één uur volledig wordt gevuld en ook volledig leegloopt, is dan ook 0%. De maximaal benodigde wegcapaciteit van de Eemnesserweg zal daarom veel lager zijn dan 900 voertuigen per uur. Een capaciteit van rond de 600 voertuigen per uur volstaat. Dit betekent dat zelfs in de basisvariant het gehele parkeren in het plangebied desgewenst is te ontsluiten via de Eemnesserweg. Een aanvullende ontsluiting is, vanuit de wegcapaciteit gezien niet noodzakelijk. Er kunnen natuurlijk wel andere redenen zijn om de ontsluiting (deels) anders te realiseren. Voorwaarde is natuurlijk wel dat de parkeeroplossing zo wordt vormgegeven dat er geen congestie ontstaat binnen de parkeervoorziening.
2.3
Teding van Berkhoutstraat De ontwikkeling voorziet in een verbinding met de Teding van Berkhoutstraat. De mogelijkheid bestaat om het maaiveld parkeren te verlaten via deze straat en de Nieuwstraat. Ook in de Teding van Berkhoutstraat zijn parkeertellingen uitgevoerd. Deze zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
7
richting zuid donderdag
zaterdag
donderdag
0-1
4
1
10
2
1
5
1-2
1
0
1
2
0
4
2-3
1
1
5
2
1
6
3-4
0
0
0
1
0
0
4-5
1
1
1
1
1
0
5-6
1
1
1
1
1
1
6-7
6
7
3
7
8
2
tijd
vrijdag
richting noord vrijdag
zaterdag
7-8
31
27
6
29
21
6
8-9
126
88
55
83
70
45
9-10
73
59
66
57
39
60
10-11
80
71
66
60
62
52
11-12
90
75
65
65
56
55
12-13
63
74
65
43
57
52
13-14
76
57
82
56
53
69
14-15
77
96
76
64
84
58
15-16
78
79
72
52
63
55
16-17
71
66
63
65
58
46
17-18
63
57
42
49
53
38
18-19
46
30
35
36
40
32
19-20
32
30
19
30
44
14
20-21
15
19
14
17
38
16
21-22
6
16
7
7
16
11
22-23
8
10
7
9
8
8
23-24
3
8
9
2
5
13
totaal
952
873
770
740
779
648
Tabel 3. Verkeersintensiteiten Teding van Berkhoutstraat
Evenals de Eemnesserweg is de Teding van Berkhoutstraat een weg in een 30 km zone. In theorie zou ook deze weg geschikt kunnen zijn om het parkeerareaal van het plangebied te ontsluiten, ware het niet dat deze straat overgaat in de Laanstraat. Een dergelijke ontsluiting van het parkeerareaal zou betekenen dat het autovrije karakter van de Laanstraat hinderlijk wordt onderbroken door het verkeer dat hierover rijdt van en naar de Spoorstraat. Vanuit die optiek is het niet wenselijk om de Teding van Berkhoutstraat in haar huidige vorm te gebruiken als de primaire ontsluiting van de parkeeroplossing. Het inrijden en het grootschalig uitrijden van het terrein via de Teding van Berkhoutstraat kan het beste worden beperkt. Een verbinding is wel geschikt als: Uitgang van het parkeren op maaiveld mits ook de Nieuwstraat die functie vervult. Ingang voor eventuele parkeerplaatsen op maaiveld die bij de woningen horen (plaatsen op eigen terrein). Uitgang van de parkeergarage, mits de noord-zuidverbinding over de Laanstraat onmogelijk wordt gemaakt
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
8
2.4
Nieuwstraat. De Nieuwstraat fungeert als tweede ontsluiting van het parkeerterrein. De functie als uitrit is echter belangrijker dam die van de inrit, zoals ook blijkt uit onderstaande tabel. Dit is het gevolg van het feit dat de Nieuwstraat één rijrichting (van zuid naar noord) heeft. Er rijden beduidend meer auto’s tussen de inrit en de Eemnesserweg dan tussen de Laanstraat en de inrit. tijd 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 totaal
ten zuiden van inrit donderdag vrijdag zaterdag 16 13 22 3 5 20 1 4 14 0 0 14 2 1 5 5 4 5 19 14 6 41 47 29 106 87 52 109 137 107 114 118 146 138 119 137 95 142 155 137 150 157 157 138 171 177 167 166 169 163 185 221 183 139 124 152 74 92 100 56 42 81 39 43 55 32 29 26 24 27 31 25 1867 1937 1780
ten noorden van inrit donderdag vrijdag zaterdag 17 13 20 4 5 23 1 3 13 0 0 12 2 1 5 3 3 9 18 11 8 38 42 24 103 85 62 123 144 137 139 166 153 164 161 199 125 175 193 191 156 194 170 198 206 184 197 205 189 196 210 262 220 163 145 153 86 101 128 63 48 96 45 46 55 38 33 29 28 29 31 28 2135 2268 2124
Tabel 4. Verkeersintensiteiten Nieuwstraat Omdat het een éénrichting weg betreft is ook de Nieuwstraat is niet geschikt als primaire ontsluiting van de parkeeroplossing. Wel kan deze locatie fungeren als secundaire ontsluiting of primaire ontsluiting van het parkeren op het maaiveld, mits deze ook via de Eemnesserweg wordt ontsloten.
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
9
3 Parkeeroplossing en ontsluiting.
Op basis van bovenstaande bevindingen in combinatie met de benodigde aantallen parkeerplaatsen kunnen Nieuwstraat en Eemnesserweg hun functie als ontsluiting van de parkeervoorziening P2 ook in de toekomst vervullen van de Parkeeroplossingen binnen het plangebied. Dat de parkeervoorziening, in de basisvariant, wordt uitgebreid naar 470 parkeerplaatsen is daarbij geen probleem. Ook in de andere varianten, waarbij minder parkeerplaatsen worden gerealiseerd, kunnen deze wegen deze rol blijven vervullen Deze constatering betekent dat kan worden gekozen voor de stedenbouwkundig meest wenselijke oplossing, voor zover dat: Niet leidt tot substantieel extra verkeer over de Laanstraat tussen de Teding ven Berkhoutstraat en de Spoorstraat. De in- en uitgang van de parkeervoorziening(en) aan de Nieuwstraat alleen in stand wordt gehouden in combinatie met een in en uitgang van deze voorziening(en) aan de Eemnesserweg. Dit betekent overigens niet dat de uitbreiding van het parkeerareaal onopgemerkt zal blijven. Bij een stijging van het autoverkeer met 10% zullen aanwonende de straat als significant drukker ervaren. Gelet op het feit dat de stijging van het autoverkeer tot 100% kan gaan stijgen (Teding van Berkhoutstraat) moet men rekening houden met dit gegeven. Maar nogmaals: de aantallen geven geen aanleiding tot profielwijziging. Het zal op de Eemnesserweg vaker voorkomen dat men moet wachten op een auto die het plangebied betreedt. Dit zal vooral het geval in de westelijke richting, omdat dan de zuidelijke rijbaan moet worden overgestoken. Van structurele congestie zal echter geen sprake zijn. Dat dit gevolgen heeft voor de gemiddelde snelheid en daarmee de wegcapaciteit is in de berekeningen meegenomen. Daarnaast dient bij het ontsluiten van de parkeeroplossing(en) rekening te worden gehouden met: Ontsluiting bewonersplaatsen in de garage. Deze moet toegankelijk zijn via een aparte oprit. Hiermee hebben bewoners altijd toegang tot hun vaste parkeerplaats en hoeven zij niet in de rij te staan als de parkeergarage onverhoopt vol mocht zijn voor bezoekers. Ook in de situatie waarbij bewoners geen vaste plaats hebben, maar wel plaatsgarantie in de garage, is een aparte oprit wenselijk. In beide gevallen volstaat het om de oprit vorm te geven als wisselstrook die bij grote drukte wordt gebruikt als bewonersingang. Maaiveldparkeren. Ontsluiting van het maaiveld parkeren vindt bij voorkeur plaats via de Eemnesserweg in eventueel in combinatie met de Nieuwstraat. Bij de ontsluiting via de Eemnesserweg moet de automobilist tijdig de keuze krijgen Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
10
tussen parkeren op maaiveld of gebruik maken van de garage. Dit mag niet leiden tot congestie ter plaatse. De uitgang van het maaiveldparkeren bevindt zich aan de Nieuwstraat en de Teding van Berkhoutstraat. Laanstraat autovrij? Het stuk Laanstraat tussen de Teding van Berkhoutstraat en de Spoorstraat is thans niet autovrij. Het autoverkeer over dit stuk straat is echter beperkt. Indien de Teding van Berkhoutstraat gaat functioneren als uitgang van de parkeervoorziening, dan neemt ook het verkeer over dit stuk Laanstraat toe. Vooral het verkeer in zuidelijke richting gaat daar gebruik van maken omdat zij daarmee een heel stuk afsnijden. In praktische zin kan dit leiden tot (bijna) een verdubbeling van het autoverkeer over dit stuk Laanstraat. Het autovrij maken van dit weg deel, of alleen een verkeer in de noordelijke richting toelaten is aan te raden. Toegang tot de garage voor bezoekers. De garage gaat worden gebruikt tussen twee soorten bezoekers. Bezoekers met een boodschappenkarretje en Bezoekers zonder boodschappenkarretje. De ontsluiting voor de boodschappenkarretjes vindt idealiter zo dicht mogelijk bij de uitgang van de supermarkt plaats. Deze ontsluiting is tevens overdekt. De mogelijkheden zijn een ‘Tapis Roulant’ of een ‘Supermarktlift’ (grote lift waar 6 boodschappenkarren en de bijbehorende klanten in kunnen). Beide hebben hun eigen voor en nadelen. Het winkelend publiek geeft over het algemeen de voorkeur aan de tapis roulant, omdat deze geen wachttijd kent voor het betreden. Beide moeten worden onderhouden of raken defect. Dat betekent dat een back-up voorziening aanwezig moet zijn. Men moet altijd met een winkelwagen de garage in en uit kunnen. Als wordt gekozen voor een tapis roulant kan een supermarktlift als back-up dienen. Beide ontsluitingen moeten nabij de supermarkten worden gerealiseerd. Deze winkels zijn ook bepalend voor de openingstijden van de garage. Het is dan ook niet noodzakelijk om elders binnen het plangebied een solitaire opgang voor bezoeker te realiseren. De loopafstanden zijn niet van een dusdanige omvang, dat dat nodig is. Ook voor de supermarkten kan dat leiden tot extra klandizie. Niet alleen wordt daarmee bespaard op de opgang, maar ook op een extra kassasysteem waar een dergelijke opgang vergezeld van moet gaan. Toegang van de garage voor bewoners. Bewoners beschikken bij voorkeur tot een eigen opgang die uitkomt bij het bewonersgedeelte in de garage. Deze opgang kan alleen worden betreden met een (digitale)sleutel, en dus niet door onbevoegden. Ook hier geldt dat een back-up voor de toegang noodzakelijk is. Bij 116 plaatsen zijn twee opgangen nodig, waarvan minimaal 1 met een lift. Stallingsplaatsen voor winkelwagens. Een klant die boodschappen heeft gehaald brengt zijn winkelwagen niet terug naar de winkel. Het is daarom noodzakelijk dat op ieder parkeerterrein binnen het plangebied wordt voorzien in stallingsplaatsen voor winkelwagens. Per supermarkt (en als Kraaij ook met winkelwagens gaat werken ook voor deze winkel) minimaal 10 meter stallingruimte. Op een parkeerplaats kunnen 2 rijen van 5 meter staan. Deze stallingsplaatsen bevinden zich op een redelijke afstand van alle parkeerplaatsen op de betreffende locatie. Het niet of onvoldoende oplossen van de winkelwagenproblematiek kan leiden tot ‘zwerfkarren’ op het parkeerterrein c.q. –garage. Sociale veiligheid (voor bewoners). Iedereen en zeker bewoners moeten geen onveilig gevoel krijgen in de parkeergarage. Het is daarom belangrijk dat er geen
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
11
onbevoegden in de garage rondzwerven en vandaar in de wooncomplexen kunnen komen. Het ontwerp van de garage speelt daarbij een belangrijke rol (verlichting, zichtlijnen etc.), maar is niets waard als er geen afdoende toegangscontrole wordt toegepast. In de minimale variant is de garage buiten sluitingstijden alleen toegankelijk voor abonnementhouders (lees: bewoners). Afsluiting van de garage door middel van een speedgate ligt daarbij het meest voor de hand. Fietsen in de garage. Of beter gezegd: geen fietsen in de parkeergarage! Zeker in een garage voor een supermarkt kan het toestaan van fietsen in de garage tot onveilige situaties leiden. Ook komt het de sociale veiligheid niet ten goede. Eventuele ondergrondse bergingen voor de woningen vindt dan ook niet plaats via de garage, maar via een eigen toegang. Fietsparkeren voor bezoekers wordt op maaiveld geregeld.
Concept rapport Ontsluiting parkeergarage.doc - concept
12