Burgemeester en wethouders
gemeente Schiedam
Postbus 1501 3100 EA Schiedam Stadskantoor Stadserf 1 3112 DZ Schiedam T 010 246 55 55 F 010 473 59 78 W www.schiedam.nl
t.a.v. Leden van de Gemeenteraad
UW KENMERK
ONS KENMERK
DATUM
UW BRIEF VAN
DOORK1ESNUMMER
E-MAIL
010-2465221
[email protected]
26 februari 2007
ONDERWERP
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening
Geachte mevrouw, heer, Het college heeft in haar collegewerkprogramma opgenomen dat zij met een plan zou komen voor het verder uitbreiden van schuldhulpverlening. Inmiddels is het 'uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008' vastgesteld in het college. Met dit plan wordt uitvoering gegeven aan de doelstelling van het college om schulden te helpen voorkomen en ondersteuning te geven bij reeds ontstane schuldenproblematiek. Zo heeft het college geld uitgetrokken voor een aantal budgetteringscursussen (bestaande uit 8 lessen van 3 uur) waarin mensen wordt geleerd hoe zij verantwoord met geld kunnen omgaan. Dit kunnen werkzoekenden zijn die een reïntegratietraject volgen, maar bijvoorbeeld ook mensen met een schuld bij de woningcorporatie. Er is ook geld uitgetrokken voor voorlichting op scholen (zowel basisscholen als scholen voor voortgezet onderwijs). Het doel van de voorlichting is om jongeren te leren bewust met geld om te gaan en vaardigheden aan te leren waardoor financiële problemen in de toekomst voorkomen kunnen worden. Ook gaat er extra geld naar Humanitas voor het 'project thuisadministratie'. Humanitas zet vrijwilligers in die mensen met financiële problemen thuis helpen met het ordenen en bijhouden van hun administratie. Het gaat (onder andere) om mensen waarvan een partner door overlijden of scheiding is weggevallen, ouderen met alleen AOW en nieuwkomers in Nederland. Teneinde te voorkomen dat mensen met een bijstandsuitkering uit hun woning worden gezet vanwege huurachterstand of worden afgesloten van gas en elektriciteit worden afspraken gemaakt met woningcorporatie en energiebedrijf over de doorbetaling van vaste lasten uit de bijstandsuitkering.
Tot slot is in het plan de verwachting uitgesproken dat circa 800 mensen per jaar terecht kunnen bij Perspectief Schiedam (schuldhulpverlenende instantie van de gemeente) voor budgetadvisering of schuldregeling. Bij budgetadvies wordt advies gegeven over het opzetten van een overzichtelijke administratie, betalen van rekeningen, zelf onderhandelen met schuldeisers, etc. Schuldregeling houdt in dat Perspectief Schiedam bemiddelt tussen de klant en de schuldeiser om de mogelijkheid van een minnelijke regeling van de totale schuldenlast te onderzoeken. Wij vertrouwen er op u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Schiedam, De secretaris, ^ de burgemeester,
S J.E. Diepe veen
W.M. Verver-Aartsen
G
E W fc E N T E
Schiedam UITVOERINGSPLAN Schuldhulpverlening 2007 - 2008 Gemeente Schiedam afdeling Inkomen december 2006
Colofon I-let uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008 is een uitgave van de Gemeente Schiedam, afdeling Inkomen
Tekst André Hartman Correspondentieadres Gemeente Schiedam Postbus 197 3100 AD Schiedam 1(010)246 52 21 F (010) 246 52 98 E-mail
[email protected]
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
Inhoudsopgave
Pagina
1. Inleiding
4
2. Activiteiten gericht op preventie
5
3. Activiteiten gericht op curatie
9
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
1.
Inleiding
De fracties van PVDA, SP en CDA hebben in het coalitieakkoord 2006 - 2010 het volgende opgenomen over schuldhulpverlening. "Het aantal mensen met problematische schulden neemt hand over hand toe. De mogelijkheden van schuldhulpverlening worden verruimd. Coalitiepartijen kiezen voor een integrale aanpak met een accent op voorkomen dat mensen opnieuw in de financiële problemen komen. Voorlichting om schulden te voorkomen, bijvoorbeeld aan jongeren en aan mensen die gebruik maken van voedselbanken, krijgt bijzondere aandacht". In het coliegewerkprogramma 2006 - 2010 is opgenomen dat het college komt met een plan voor het verder uitbreiden van de schuldhulpverlening. Als doelstellingen voor schuldhulpverlening zijn opgenomen: • •
•
het vergroten van de maatschappelijke zelfredzaamheid van jongeren door voorlichting te geven op scholen over het voorkomen van schulden (preventie). het aanbieden van budgetcursussen aan inwoners van Schiedam die niet (voldoende) in staat zijn om hun financiële huishouding te regelen (met risico van huisuitzetting, onverzekerd zijn voor ziektekosten, etc). aanbodontwikkeling voor specifieke doelgroepen.
Met dit uitvoeringsplan schuldhulpverlening voor de jaren 2007 en 2008 wordt invulling gegeven aan bovenstaande doelstellingen.
Leeswijzer In hoofdstuk 2 en 3 worden de activiteiten benoemd die de afdeling Inkomen in de periode januari 2007 tot en met december 2008 gaat uitvoeren om de schuldenproblematiek te lijf te gaan. Per activiteit wordt aangegeven wat de doelstelling, is, welke resultaten worden verwacht, hoeveel budget nodig is, wie verantwoordelijk is en wanneer de activiteit wordt uitgevoerd. De activiteiten die gericht zijn op preventie (het voorkomen of vroegtijdig aanpakken van schulden) komen in hoofdstuk 2 aan de orde. De activiteiten die gericht zijn op curatie (hulp bij reeds ontstane schuldenproblematiek) worden in hoofdstuk 3 behandeld.
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
2.
Activiteiten gericht op preventie
In onderstaand overzicht komen de activiteiten aan de orde die zijn gericht op het voorkomen of vroegtijdig aanpakken van schulden. 1. Budgetteringscursussen
Omschrijving
Uit het oogpunt van preventie worden budgetteringscursussen georganiseerd om mensen te leren hoe zij een overzichtelijke administratie kunnen voeren, begrotingen kunnen maken en verantwoord met geld kunnen omgaan.
Doelstelling 2007 - Op jaarbasis worden 10 budgetteringscursussen georganiseerd voor 2008 gemiddeld 10 deelnemers per cursus (100 deelnemers per jaar). De cursussen bestaan uit 8 lessen van 3 uur met een doorlooptijd van 4 weken. Tot de doelgroep behoren in ieder geval: • • •
»
personen die deelnemen aan de Workfirstmethode via Schiewerk personen met een WWB uitkering die een traject volgen gericht op zorg, sociale activering of uitstroom naar werk personen met een (problematische) schuld bij woningcorporatie, energiebedrijf en/of zorgverzekeraar (op basis van een convenant tussen deze organisaties en de gemeente) werknemers van Schiedamse bedrijven en instellingen die een convenant hebben gesloten met de gemeente over schuldenpreventie.
Het doel van de cursussen is: • •
•
de deelnemers bewust te maken van hoe zij met geld omgaan de deelnemers kennis en vaardigheden bij te brengen zodat zij in staat zijn om een verantwoorde financiële huishouding te voeren (opstellen van maand- en jaarbegroting, etc.) de deelnemers kennis en vaardigheden bij te brengen zodat zij financiële problemen kunnen voorkomen of adequaat kunnen aanpakken.
Na afloop van elke cursus wordt met de deelnemers op twee momenten een evaluatie gehouden. De eerste direct aan het eind van de cursus (mondeling en schriftelijk) en een volgende 6 maanden later. Hierdoor kan de effectiviteit van de cursussen over een langere tijd worden gemeten.
Benodigd budget
De kosten van een budgetteringscursus (inclusief materiaalkosten) bedragen circa € 3.500. Uitgaande van 10 cursussen per jaar bedragen deze kosten dan € 35.000 op jaarbasis. Van bedrijven en instellingen wordt een bijdrage gevraagd in de kosten van de cursussen. De werkelijke kosten voor de gemeente vallen dus lager uit.
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
De kosten voor de budgetteringscursussen worden gedekt uit: • • •
€ 17.500,-- in 2007 ( = 5 cursussen) uit de Tijdelijke subsidieregeling schuldhulpverlening 2006' (subsidie loopt tot 1 juni 2007) € 17.500,-- in 2007 ( = 5 cursussen) uit de structurele toevoeginti in de begroting van € 35.000,- in 2007 [ € 35.000,- in 2008 ( = 10 cursussen) uit de structurele toevoegiihg in de begroting van € 70.000,-vanaf 2008.
Voor zover de cursussen onderdeel zijn van een reïntegratietraject kan bok financiële dekking worden gezocht in het werkdeel WWB. Zoals hiervoojr al aangegeven zullen de werkelijke kosten vermoedelijk lager uitvallen orrjdat deelnemende bedrijven en instellingen een bijdrage in de kosten gevraagd zal worden.
Teamleider Perspectief Schiedam
31 december 2008
2. Voorlichting jongeren
Omschrijving
Uit onderzoeken van Nibud blijkt dat bijna 40% van de werkende jongeren onder de 25 jaar een schuld heeft van gemiddeld 900 euro. Van de jongeren die nog bij hun ouders wonen, heeft één op de drie eeh schuld van 750 euro. Maar als ze daarna alleen wonen, is dit aantal verdubbeld en heeft maar liefst twee op de drie jongeren een schuld van gemiddeld 1750 euro. Ook veel scholieren op middelbare scholen kampen met schulden. Uit het oogpunt van preventie worden (gratis) voorlichtingsbijeenkomsten op middelbare scholen en basisscholen (groep 8) georganiseerd met als d<>el om te bereiken dat jongeren beter inzicht krijgen in hun financiën, en nadenken voor ze hun geld uitgeven.
Doelstelling 2007 2008
Op de Schiedamse scholen voor basisonderwijs (groep 8) en voortgezet onderwijs (15, 16, 17-jarigen) wordt voorlichting gegeven over het voorkomen van schulden. De voorlichting wordt klassikaal gegeven, ledere week wordt aan één klas voorlichting gegeven. Een voorlichting beslaat gemiddeld twee lesuren. Eind 2007 zal bekeken worden of het nodig is om de voorlichting aan de scholen uit te breiden. Het doel van de voorlichting is om jongeren te leren bewust met geld om te gaan en vaardigheden aan te leren waardoor financiële problemen in dé toekomst voorkomen kunnen worden. Direct aan het eind van de voorlichting wordt een (mondelinge en schriftelijke) evaluatie gehouden om de effectiviteit van de voorlichting te kunnen meten. De resultaten worden meegenomen bij de beoordeling of de voorlichting aan de scholen in 2008 uitgebreid zal worden.
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
Benodigd budget
De kosten van een voorlichting bedragen circa € 100,-- per lesuur (inclusief materiaalkosten, ontwikkelkosten, etc). Uitgaande van 40 klassen x 2 lesuren per jaar bedragen de kosten circa € 8.000 op jaarbasis.
Dekking
De kosten voor de voorlichtingsbijeenkomsten kunnen worden gedekt ijit: • •
circa € 4.000,-- in 2007 uit de 'Tijdelijke subsidieregeling schuldhulpverlening 2006' (subsidie loopt tot 1 juni 2007) circa € 4.000,- in 2007 uit de structurele toevoeging in de begroeting van € 35.000,- in 2007 circa € 8.000,- in 2008 uit de structurele toevoeging in de begrolting van € 70.000,- in 2008. Mogelijk vallen de kosten in 2008 hoger uit indien de voorlichting wordt uitgebreid.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
3. Doorbetalingen van vaste lasten
Omschrijving
Uit het oogpunt van preventie is het gewenst om heldere afspraken te maken met (in ieder geval) woningcorporatie, energiebedrijf en zorgverzekeraar over noodzakelijke betalingen uit de toegekende bijstand. Indien in een vroegtijdig stadium afspraken gemaakt kunnen worden over de doorbetaling van huur, energielasten en ziektekostenpremie kan erger (bijvoorbeeld een woningontruiming) worden voorkomen.
Doelstelling 2007
Convenanten afsluiten met woningcorporatie, energiebedrijf en zorgverzekeraar waarin afspraken worden gemaakt over doorbetaling vaste lasten via de uitkering.
Benodigd budget
Deze activiteit kan binnen het bestaande budget worden uitgevoerd.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam (voor het afsluiten van de convenanten) en teamleider Inkomensmanagement (voor de inhoudingen en doorbetalingen).
Datum gereed
1 juli 2007 (afsluiten convenanten)
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
4. Thuisadministratie
Omschrijving
Een groeiend aantal mensen slaagt er niet in de eigen financiële huishouding op orde te houden. Uit ervaringen van professionele schuldhulpverlenerls blijkt dat veel problemen voorkomen kunnen worden als mensen tijdig hulp wordt geboden bij het ordenen en bijhouden van hun financiële administratie. In het 'project thuisadministratie' van Humanitas wordt deze hulp geboden door vrijwilligers die daar voldoende deskundig in zijn. De waarde van de inzet van vrijwilligers is (naast dat het minder financiële middelen vraagt), dat de vrijwilliger een gelijkwaardige relatie met de cliënt heeft en zelf bepaalt hoeveel tijd hij of zij wil inzetten. Door de laagdrempelige hulp wordt in een vroeg stadium ondersteuning geboden, opdat er geen echte ernstige problemen ontstaan, waardoor schuldhulpverlening noodzakelijk zou worden.
Doelstelling 2007
Bij circa 50 cliënten ondersteuning bieden bij het ordenen en bijhouden van hun financiële administratie. Deze activiteit wordt uitbesteed aan Humanitas. Medio 2007 wordt een evaluatie verzorgd. Op basis van deze evaluatie zal worden besloten over de voortzetting van het project.
\
— Benodigd budget
Deze activiteit kost circa € 26.000,-- op jaarbasis.
Dekking
Deze kosten worden in 2007 gedekt uit de Tijdelijke subsidieregeling schuldhulpverlening 2006'. Indien de evaluatie aanleiding geeft om het project in 2008 voort te zetten zal alsdan opnieuw dekking gezocht moeten worden voor dit project.
Verantwoordelijk
Begeleidingscommissie waarin de gemeente Schiedam is vertegenwoordigd. Deze commissie bewaakt de voortgang van het project.
Datum gereed
31 december 2007
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
3.
Activiteiten gericht op curatie
In onderstaand overzicht komen de activiteiten aan de orde die zijn gericht op ondersteuning bij reeds ontstane schuldenproblematiek. 5. Schuldbemiddeling/budgetadvisering als onderdeel van reïntegratie
Omschrijving
Bij reïntegratie moet in een zo vroeg mogelijk stadium aan de schulden problematiek worden gewerkt. Als dat niet gebeurt is er een gerede kanis dat de reïntegratie niet slaagt. De schuldenproblematiek kan het leven van een schuldenaar zo beheersen dat hij zich niet of onvoldoende kan concenteren op het (zoeken naar) werk. Ook zitten veel werkgevers niet te wachten op een werknemer met schulden. Door het regelen van de schulden krijgt de schuldenaar de rust om zich op een reïntegratietraject en/of een betaalde baan te richten. De hulpverlening bij reeds ontstane schulden kan bestaan uit budgetad /ies of schuldbemiddeling. Bij budgetadvies wordt advies gegeven over het opzetten van een overzichtelijke administratie, betalen van rekeningen, zelf onderhandelen met schuldeisers, etc. Bij schuldbemiadeling (of schuldregeling) wordt door Perspectief Schiedam bemiddeld tussen de klant en de schuldeiser om de mogelijkheid van een minnelijke regeling van de totale schuldenlast te onderzoeken. Indien ei een regeling tot stand is gekomen voert Perspectief Schiedam het financiee beheer uit. Dit houdt in dat het inkomen van de schuldenaar wordt ingehouden. Een deel wordt gereserveerd voor aflossing, het andere deel gaat naar pe schuldenaar. Het merendeel van de klanten komt overigens niet in aanmerking voor dleze schuldbemiddeling (of schuldregeling). Het kan bijvoorbeeld zijn dat de schulden niet problematisch zijn. Het kan ook zijn dat de schulden niet geregeld kunnen worden omdat schuldeisers niet mee zullen werken aa|n een regeling.
Doelstellingen) 2007 en 2008
De verwachting is dat voor circa 50 klanten per jaar schuldhulpverlening geboden kan worden als onderdeel van een traject gericht op zorg, sociale activering of uitstroom naar werk. Bij circa 90% (45 klanten) zal dit gaan om budgetadvies. Circa 10% van deze groep (5 klanten) komt in aanmerking voor schuldbemiddeling.
Benodigd budget
Deze activiteit kan uit het reïntegratiebudget WWB worden gefinancierd
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
6. Schuldbemiddeling/budgetadvisering overige klanten
i
Omschrijving
Naast de hiervoor beschreven doelgroep (activiteit 5) kunnen ook ande e inwoners van Schiedam met (problematische) schulden terecht bij de a deling Inkomen voor schuldbemiddeling of budgetadvisering. Er wordt geen inkomenseis gesteld voor toelating.
Doelstelling(en) 2007 en 2008
De verwachting is dat voor circa 800 klanten per jaar (zonder traject ge icht op zorg, sociale activering of werk) schuldhulpverlening geboden kan worden jn. Bij circa 95% (760 klanten) zal dit gaan om budgetadvies. Circa 5% var deze groep (40 klanten) komt in aanmerking voor schuldbemiddeling.
Benodigd budget
Deze activiteit kan binnen het bestaande budget schuldhulpverlening wbrden uitgevoerd.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
:
7. Afgeven WSNP - verklaring
Omschrijving
In de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) '\s bepaald dat de gemeente verantwoordelijk is voor het afgeven van de zogenaamde WSNPverklaring. In deze verklaring wordt aangegeven welke inspanningen ziji verricht om een zogenaamde 'minnelijke regeling' te treffen. Via de WSNP kunnen kredietverstrekkers en andere schuldeisers gedwongen worden om mee te werken aan een afbetalingsregeling die voor de schuldenaar haalbaar is. Op basis van de WSNP - verklaring bepaalt de rechter of een schuldenaar in aanmerking komt voor een wettelijke schuldsanering.
Doelstelling(en) 2007 en 2008
De verwachting is dat voor circa 40 klanten per jaar een WSNP-verklaring wordt aangevraagd.
Benodigd budget
Deze activiteit kan binnen het bestaande budget schuldhulpverlening worden uitgevoerd.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
10
8. Budgetbeheer
Omschrijving
Onder budgetbeheer wordt verstaan dat het inkomen van de klant worct gestort op een aparte rekening waaruit uitgaven worden gedaan en reserveringen worden ingehouden. De afdeling Inkomen voert voor eer beperkt aantal klanten het budgetbeheer uit.
Doelstelling(en) 2007 en 2008
De verwachting is dat voor circa 10 klanten per jaar budgetbeheer worct uitgevoerd door Perspectief Schiedam. In 2007 zal de mogelijkheid worden onderzocht om het budgetbeheer bij een derde partij onder te brengen.
Benodigd budget
Deze activiteit kan binnen het bestaande budget schuldhulpverlening warden uitgevoerd.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
9. Saneringskredieten
Omschrijving
Bij een saneringskrediet worden de schulden in één keer geheel of gedeeltelijk afgekocht. De schuldenaar heeft dan nog maar een schuld, namelijk bij de kredietinstelling, die hij afbetaalt in driejaar. Met de Gemeentelijke Kredietbank (GKB) Rotterdam zijn afspraken gerhaakt over het verstrekken van saneringskredieten aan inwoners van Schiedam. De afdeling Inkomen dient een voorstel in bij de GKB Rotterdam en staat borg voor het krediet.
Doelstelling(en) 2007 en 2008
De verwachting is dat aan circa 10 klanten per jaar een saneringskrediet wordt verstrekt.
Benodigd budget
Deze activiteit kan binnen het bestaande budget schuldhulpverlening warden uitgevoerd.
Verantwoordelijk
Teamleider Perspectief Schiedam
Datum gereed
31 december 2008
Uitvoeringsplan schuldhulpverlening 2007 - 2008
11