www.researchportal.be - 25 Jun 2016 13:16:06
Onderzoeksprojecten (1500 - 2000 van 3455) Zoekfilter: Classificaties: MENSWETENSCHAPPEN (H)
Literatuur in wording: voorgeschiedenissen van een modern concept (12e-18e eeuw). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Veerle Fraeters
Literatuur in wording: voorgeschiedenissen van een modern concept ( 12e-18e eeuw) Universiteit Gent Abstract: De komende vijf jaar zal deze WOG onderzoeksinitiatieven lanceren over de genealogie van het moderne literatuurconcept. Het Ruusbroecgenootschap participeert met onderzoek naar de ontwikkeling van (1) genealogische, poëticale en stilistische kenmerken van religieus proza en religieuze lyriek, en (2) regionale en culturele netwerken waarbinnen religieuze teksten en ideeën circuleerden. Organisaties: • Letterkunde
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
Literatuur in vertaling Universiteit Gent Abstract: Het betreft onderzoek over literatuur vertalen op het snijpunt van twee disciplines: de literatuur- en de vertaalwetenschap (HoGent, departement Vertaalkunde UGent, meerdere literatuurdepartementen). Deze samenwerking kan inzichten opleveren over concepten, methodologie en paradigmawissels met betrekking tot literaire procédés, strategieën en conventies alsook met betrekking tot processen van receptie en canonisering. Bedoeling is ook om de momenteel gefragmenteerde expertise te bundelen. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Ilse Logie
Literatuur en "the extended mind": een herziening van het modernisme. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project past het begrip 'extended mind' toe op het literaire modernisme. De interactie van een schrijver met zijn of haar manuscripten wordt beschouwd als integraal aspect van de 'extended mind', dat rechtstreekse gevolgen kan hebben voor de bewustzijnsvoorstelling van personages. De focus op bewustzijnsvoorstelling in het literaire modernisme wordt vaak voorgesteld als een 'inward turn'; deze visie wordt herzien via manuscriptonderzoek en cognitieve narratologie. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Geert Lernout • Luc Herman • Dirk Van Hulle
Literatuur en mediavernieuwing: het probleem van de genreveranderingen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoeksdomein Het genrebegrip is een van de oudste, meest gereputeerde en meest fundamentele categorieën van de literatuur en de literatuurstudie. Literaire genres zijn alomtegenwoordig; men treft ze zowel aan in fictie als in non-fictie, zowel in het highbrow- als in het lowbrow-segment van de cultuur, zowel bij vernieuwende als bij traditionele teksten, zowel bij gedrukte literatuur als bij literatuur die op andere manieren wordt gerealiseerd of opgevoerd. Er bestaan bijgevolg talloze publicaties die de notie van het genre algemeen of meer concreet bestuderen en trachten te conceptualiseren. Van oudsher heeft men daarbij vooral oog gehad voor genretaxonomieën en voor de wezensomschrijving van genres. Sommigen beschouwen genres als specifieke vormen van menselijk spreken waarvan de essentiële kenmerken kunnen worden vastgelegd, terwijl anderen er juist van uitgaan dat genres slechts kunnen worden beschreven vanuit een functionalistisch (en dus relativistisch en niet-essentialistisch) perspectief. Meer recent heeft de digitale revolutie geleid tot fundamentele veranderingen in de literatuur en tot een groeiend bewustzijn van het belang van de specifieke 'mediatiseringen' en de materiële verschijningsvormen van literatuur. Dergelijke ontwikkelingen dwingen onderzoekers om de 'theorie' en de 'praktijk' van het genre radicaal te herdenken, en om de notie van het genre nadrukkelijker te analyseren binnen het meer dynamische kader van het 'generische'. Doelstellingen en onderzoeksvragen Het voorgestelde onderzoek positioneert zich in de voorhoede van die recente ontwikkelingen in de genretheorie. Het project -- op basis van materiële, contextuele en historische aspecten van de literatuur van de laat-negentiende, twintigste en eenentwintigste eeuw -- een reeks van nieuwe vragen aan de orde met betrekking tot de verhouding tussen genrevorming en veranderingen op mediatechnologisch vlak: 1) Hoe wijzigen genres door het verschijnen van nieuwe-mediatechnologieën en, omgekeerd, op welke manier dragen nieuwe-mediatechnologieën bij tot het ontstaan van nieuwe genres? 2) Welke rol speelt literatuur bij de institutionalisering van die nieuwe-mediatechnologieën (die vaak slechts 'overleven' als ze erin slagen nieuwe en specifieke inhouden tot stand te brengen)? 3) Welke repercussies heeft deze nieuwe benadering van genres voor onze ideeën over literatuur en, belangrijker, voor de uiteenlopende manieren waarop we met literatuur omgaan (schrijven, lezen, uitgeven, becommentariëren, etc.)? Wat zijn de gevolgen voor de sleutelaspecten van de literaire ervaring, zoals bijvoorbeeld de notie 'fictie'? 4) Wat is het statuut van een notie als literair genre binnen die praktijken, die sterk worden gevormd en beïnvloed door veranderingen op het vlak van media?
5) Hoe kunnen we het traditionele genreconcept nieuw leven inblazen, niet zozeer als een set van formele en thematische voorschriften, maar als een culturele praktijk die gekenmerkt wordt door de nieuwe relaties tussen productie en receptie in een mediacontext die in het teken staat van een onmiskenbare hybriditeit. De verschuiving van de notie 'genre' (als een statisch taxonomisch principe) naar het principe van het 'generische' is in dit licht cruciaal. Meer in het algemeen focust het voorgestelde onderzoek op drie types van vragen: 1) genre en verandering: de studie van het principe van genretransformaties; 2) genre en literatuur: de studie van de grenzen van de literatuur (het documentaire versus het literaire, het fictionele versus het niet-fictionele, het echte versus het onechte, het ongemedieerde versus het gemedieerde, het gedrukte versus het ongedrukte woord) en de impact daarvan op genrekenmerken, genresystemen, genretheorieën; 3) genre en maatschappij: de studie van de culturele en sociale impact van de transformaties (auteurs- en lezerstheorieën, de literaire gemeenschap, literatuuronderwijs, waardesystemen, feedback op het medium, grensvervaging tussen tekst en context, werk en niet-werk) Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Literatuur en cultuur in beweging: literaire vertalers (m/v) in Vlaanderen, 1830-1914. Een analyse van hun bemiddeling bij de receptie van literatuur, hun vertaalopvattingen en de culturele beeldvorming via tekstinterne vertaalstrategieën en procedés. Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Nederlands
Onderzoekers: • Stefaan Evenepoel • Liselotte Vandenbussche
Literatuur die de censor nooit onder ogen kreeg! Het alternatieve literaire circuit in Antwerpen aan het einde van de zeventiende eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Het vertrekpunt van het onderzoek is Het Mengelmoes, een tot nu toe onontgonnen Antwerps handschrift uit 1696. Het bevat een doelbewust samengestelde collectie van meer dan 300 teksten, veelal liederen, die nooit aan de kerkelijke censuur werden onderworpen. Via een analyse van deze teksten in hun historische context, en een vergelijking van de teksten in Het Mengelmoes met door de censor goedgekeurde teksten uit parallelle genres (bv. liederen in de Nederlandse Liederenbank), wil ik achterhalen hoe de teksten en liederen functioneerden. Het doel van het onderzoek is het bepalen van een referentiekader voor de alternatieve literatuur in de zeventiende-eeuwse Zuidelijke Nederlanden. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus • Sven Molenaar
Literature and media innovation: the question of genre transformations. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Jan Baetens
Literacy development in bilingual children: Evidence from French-English and French-Dutch Immersion programs. Universiteit Antwerpen Abstract: Literacy development in bilingual children: Evidence from French-English and French-Dutch Immersion programs. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Dominiek Sandra
Linguïstische indicatoren van vertaald Nederlands: een kwantitatief corpusonderzoek naar de status van grammaticale alternanties Hogeschool Gent Abstract: Het onderhavige onderzoeksproject beoogt op een objectieve, generaliseerbare en repliceerbare manier na te gaan in welke mate de functie van grammaticale-variatiefenomenen in vertaald Nederlands verschilt van die in nietvertaald Nederlands. Inzicht in dat voorlopig nog onverkende aspect van vertalingen zal niet alleen een diepgaander en fijnkorreliger beeld vande specificiteit van vertaalde teksten opleveren, maar zal daarenboven ook voorzien in indirecte informatie over het vertaalproces in het algemeen en, meer in het bijzonder, over de mate waarin universele vertaalmechanismen als motivatie voor de functieverschillen aangewend kunnen worden. Om de doelstelling te realiseren, zal gebruik gemaakt worden van corpuslinguïstische onderzoeksmethoden. Het project zal zo ook bijdragen tot de methodologische innovatie die momenteel in de vertaalwetenschap aan de gang is, enerzijds door de aandacht te verschuiven van oppervlaktefenomenen naar de onderliggende motivaties van die fenomenen, en anderzijds door resoluut te kiezen voor een combinatie van complexe kwantitatieve (statistische) technieken en kwalitatieve interpretaties. Tot slot heeft het onderhavige project ook als doel om het Nederlands als object van vertaalwetenschappelijk onderzoek aansluiting te laten vinden bij de recente ontwikkelingen binnen de internationale vertaalwetenschap: ondanks het feit dat het Nederlands tot de top-tien behoort van talen die als doeltaal van vertaling fungeren (volgens de Index Translationum van UNESCO), blijft de studie van vertaalde teksten in het Nederlands grotendeels afwezig in het internationale debat. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Nederlands
Onderzoekers: • Gert De Sutter • Willy Vandeweghe
Linguistische en psycholinguïstische determinanten van de doeltreffendheid van expliciete instructie in tweedetaalverwerving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoek tracht op een experimentele wijze na te gaan in welke mate en onder welke omstandigheden expliciete instructie over grammaticale structuren van een tweede taal de verwerving van impliciet kennis van die taal (gunstig) beïnvloedt. Om deze invloed na te gaan zal een algemene hypothese getest worden. Daarna zullen wij ons toespitsen op de structuren en regels. Hiervoor zullen wij gebruik maken van een aantal onafhankelijke linguïstische en psycholinguïstische variabelen. Voor de te leren structuren zijn dat (a) de linguïstische-typlogische gemarkeerdheid en (b) de contrastieve gemarkeerdheid. Voor de te leren regel zijn dat (a) haar betrouwbaarheid en (b) haar psycholinguïtische complexiteit. Voor elk van de vier variabelen hebben wij een hypothese geformuleert die d.m.v. een experimenteel design zullen onderzocht worden in een klascontext waarbij het type expliciete instructie constant gehouden wordt. Er zullen dus 6 groepen van 20 personen elk getest worden die twee controle conditites en 4 experimentele condities vertegenwoordigen. Organisaties: • Germaanse Talen • Romaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD • Alexis HOUSEN
Linguïstische complexiteit, accuraatheid en vlotheid in de verwerving en productie van een tweede taal. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het tweede-taalverwervingsonderzoek wordt geconfronteerd met twee paradoxen (Ellis 1994:107). De eerste, the paradox of formal instruction, over de problematische relatie tussen impliciete en expliciete kennis in tweede-taalverwerving, vormt reeds het onderwerp van twee door het FWO-Vlaanderen gesubsidieerde onderzoeksprojecten van de Onderzoeksgroep Vreemde-TaalVerwerving en -Onderwijs (VTVO) van de Vrije Universiteit Brussel ("Linguïstische en psycholinguïstische aspecten van taalbeschouwend onderricht en hun rol in het vreemdetaalverwervingsproces", van FWO-aspirante L. Hendrix en "Linguïstische en psycholinguïstische determinanten van de doeltreffendheid van expliciete instructie op het tweede-taalverwervingsproces" promotors M. Pierrard en A. Housen). Met het huidige project wil deze onderszoeksgroep, in samenwerking met Belgische en buitenlandse partners, haar onderzoeksdomein uitbreiden naar de tweede paradox, die in navolging van Ellis (1994) de fluency-accuracy-complexity paradox of second language acquisition genoemd wordt. Deze paradox bestaat erin dat de drie belangrijkste parameters van taalcompetentie, nl. vlotheid, accuraatheid en complexiteit, zich schijnbaar onafhankelijk van elkaar ontwikkelen in het tweede-taalleerproces. Sommige tweede-taal (T2) leerders of groepen T2-leerders ontwikkelen een vlot maar weinig complex en weinig accuraat taalgebruik in hun T2, anderen worden accuraat maar weinig vlot en complex in hun taalgebruik, enz. Het voorgestelde onderzoek wil een theoretisch en empirisch gefundeerde verklaring vinden voor deze paradox door de ontwikkeling van deze drie parameters te bestuderen in de taalproductie van Nederlandstalige leerders van het Frans en het Engels. De empirische bevindingen zullen worden gerelateerd aan drie factoren die de hoofdcomponenten vormen in een geïntegreerd model van T2-verwerving en -verwerking. (a)contextuele factoren: de aard en de hoeveelheid van de T2 input en output van de leerder. Deze factoren veroorzaken variatie in vlotheid, complexiteit en accuraatheid tussen verschillende groepen T2-leerders (inter-groep variatie). (b) individuele factoren : persoonlijkheidskenmerken van de individuele leerder (bijv. graad van extraversie) en zijn socio-psychologische oriëntatie (bijv. sterkte en orientatie van taalleermotivatie). Deze factoren zijn verantwoordelijk voor variatie tussen individuele leerders van eenzelfde groep (inter-individuele variatie). (c) psycholinguïstische factoren: de cognitieve en psycholinguïstische processen en mechanismen in de verwerving en verwerking van T2-kennis. De hypothese is dat deze factoren verantwoordelijk zijn voor de a-synchrone ontwikkeling van vlotheid, complexiteit en accuraatheid in het T2gebruik van de individuele leerder (intra-individuele variatie). De klemtoon in het onderzoek zal vooral liggen op de derde component, de rol van psycholinguïstische factoren in de ontwikkeling van linguïstische T2-compententie. Hierin onderscheiden wij vier subprocessen: verwerving, herstructuring, implementatie en automatisering. 1. Verwerving van nieuwe linguïstische kennis (mentale representaties: symbolen, regels, structuren) door analyse van de T2-input en de integratie van relevante informatie als declaratieve kennis in het lange-termijn geheugen. 2. Implementatie (activering) van taalkennis voor taalgebruik (productie en comprehentie). In navolging van Levelt (1989) en De Bot (1992) wordt aangenomen dat het taalproductieproces drie componenten omvat: een conceptualizer, een formulator en een articulator. Deze componenten werken op basis van procedurale kennis. 3. Automatisering van de aanvankelijk declaratieve kennis in procedurale kennis. Automatisering omvat verschillende fases en subprocessen, zoals compositie (compilatie en proceduralisering) en tuning (generalisatie en discriminatie) (Anderson 1983, 1993). Automatisering maakt verwerkingscapaciteit vrij die wordt aangewend voor de verwerving en implementatie van nieuwe linguïstische kennis (McLaughlin 1987; Van Patten 1987). 4. Herstructuring van bestaande, procedurale kennis als gevolg van de verwerving, implementatie en automatisering van nieuwe declaratieve kennis (McLaughlin 1987, 1990; Karmiloff-Smith 1986). Organisaties: • Germaanse Talen • Romaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD • Alexis HOUSEN
Linguïstische beschrijving van minderheidstalen met behulp van automatische leertechnieken. Universiteit Antwerpen Abstract: Linguïstisch geannotateerde tekstcorpora zijn een belangrijk hulpmiddel bij de taaltechnologische ontsluiting van een taal. Voor commercieel interessante talen, zoals het Engels en het Nederlands, kunnen bestaande geannoteerde corpora gebruikt worden om accurate en robuste taaltechnologische toepassingen te ontwikkelen. Als er geen vooraf geannoteerde corpora beschikbaar zijn, wat het geval is bij minderheidstalen, zijn de traditionele datagebaseerde algoritmen echter onbruikbaar. Dit project onderzoekt de geautomatiseerde linguïstische beschrijving van minderheidstalen op basis van alternatieve classificatietechnieken. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van algoritmen die het gebrek aan geannoteerde corpora omzeilen door zelf een eerste classificatie af te leiden. Die classificatie kan gebaseerd zijn op corpora met lopende tekst (techniek: "unsupervised learning") of op bestaande, geannoteerde corpora voor een andere taal (techniek: "kennistransfer"). De methodologie die in dit project wordt voorgesteld, laat toe om het gebruik en de werking van de respectieve classificatietechnieken systematisch te vergelijken en te evalueren.
Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Guy De Pauw • Walter Daelemans
Linguistische autobiografieën van Europese migranten in de VS. Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Michael Boyden • Lieve Jooken
Linguïstiek. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Taalkunde Leuven
Onderzoekers: • Jeroen Van Craenenbroeck
Lingua Cluster: Meer euregionale buurtalen-, culturenkennis, hefboom voor euregionale sociale en economische mobiliteit Universiteit Hasselt Abstract: De cluster omvat een zestal acties die enerzijds het geheel van het initieel onderwijs gaande van de kleuterleeftijd tot het hoger onderwijs, en anderzijds ook de arbeidsmarktgerichte voortgezette opleidingen omvatten. Verder zal zowel het onderwijs in de reële klassituatie als het virtueel taalleren aandacht krijgen. Het Centrum van Toegepaste Linguïstiek van de universiteit Hasselt zal op de eerste plaats instaan voor de realisatie van het virtuele talenleerplatform, waarbij niet alleen de zuiver talige component maar ook de cultuurgelinkte communicatieve aspecten zullen aan bod komen. Het platform zal een gevarieerde reeks instrumenten omvatten: een taalleerplatform, een cultuurcommunicatief platform, een sitotheek met een inventaris van geanalyseerde nuttige internetsites, een makelaardij van leermateriaal met een EMR-inslag, de uitwisselingsbeurs voor het opzetten van taalgemengde activiteiten met klassen uit meerdere subregio's van de EMR ... Organisaties: • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek
Onderzoekers: • Martine VERJANS
L'imaginaire nobiliaire dans la littérature française - 1900-1950 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • David Martens • Aleide Vanmol
L'image difforme dans l'Art clunisien; Ses racines théologiques. Un regard sur Dieu à travers le Cosmos KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • N. N. • Hans Geybels
Lijsten vertellen: een dynamische studie van de aard en de functie van literaire lijsten. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Bart Vervaeck
Lijsten vertellen: een dynamische studie van de aard en de functie van literaire lijsten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman
Liggend (be)Leven: Architectuur ontwerpen voor een heilzame ziekenhuisomgeving.
KU Leuven Abstract: Ondanks heel wat inspanningen vanuit de zorgsector blijft een ziekenhuisopname voor de meeste mensen een allesbehalve aangename ervaring. Ook het zorggebouw speelt en rol bij deze beleving. Bovendien wordt deze specifieke ziekenhuisomgeving vaak ervaren vanuit een, voor de ontwerper, a-typisch gebruikersperspectief, nl. liggend.Deze vaststellingenresulteren in een tweeledige doelstelling. Enerzijds worden de ruimtelijke aspecten, die het welbevinden van patiënten in een ziekenhuisomgeving beïnvloeden, geïdentificeerd en gedocumenteerd. Een verbeterde kennis rond ruimtebeleving vanuit een liggend perspectief staat hierbij centraal. Anderzijds worden de resultaten van het eerste luik vertaald naar eenwetenschappelijk gevalideerde, praktisch bruikbare ontwerpmethodiek voor architecten. Met dit onderzoek wordt aan architecten de middelen gegeven om zorggebouwen te ontwerpen die optimaal inspelen op de behoeften van patiënten en andere gebruikers. Organisaties: • Departement Architectuur
Onderzoekers: • Chantal Van Audenhove • Ann Heylighen • Margo Annemans
Liefde als bron van moraliteit Universiteit Antwerpen Abstract: Liefde en moraal zijn belangrijke sturende krachten in het leven, maar de verhouding tussen beide is complex. Ter voorbereiding op de aanvraag van een grote beurs worden filosofische perspectieven op de verhouding tussen liefde en moraal verzameld, onder andere door het organiseren van een Symposium in Antwerpen en het deelnemen aan internationale conferenties. De hypothese is dat moraal niet wezenlijk botst met liefde maar liefde vooronderstelt. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Katrien Schaubroeck
Lied, muziek en dans in het Zuid-Nederlandse toneel van de zeventiende eeuw. Een onderzoek naar de functie van muzikale elementen. Universiteit Antwerpen Abstract: In vrijwel alle 17de-eeuwse toneelopvoeringen komen muzikale elementen voor. Liederen waren vaak een structureel onderdeel van de tekst, muzikanten zorgden voor begeleiding en sfeerschepping, dans en ballet moest de voorstelling visueel aantrekkelijk maken. Het project wil zowel de literaire, musicologische als theaterwetenschappelijke aspecten van het Zuid-Nederlandse toneel bestuderen aan de hand van een aantal literair-muzikale parameters aan de productiezijde, zowel bij de auteurs als bij de uitvoerenden, en aan de zijde van het publiek. Daarbij wordt gelet op institutionele, geografische, gender- en genreverschillen. Organisaties: • CENTRUM VOOR NEDERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus
Liederenbank van de Zuidelijke Nederlanden: een inventaris van het 17de-eeuwse Nederlandstalige lied in de vorm van een online raadpleegbare gedigitaliseerde databank en CD-rom. Universiteit Antwerpen Abstract: Het lied speelt in de 17de-eeuwse maatschappij een belangrijke rol. Het lied was immers een medium dat in zeer brede lagen van de bevolking werd geproduceerd en gerecycleerd, zowel in een profane als in een religieuze context en voor alle leeftijden. Het project beoogt de ontsluiting van alle Nederlandstalige liederen uit de 17de eeuw, uit de Zuidelijke Nederlanden, in een databank 'De Liederenbank van de Zuidelijke Nederlanden'. Via deze digitale ontsluiting van de inhoud, vorm en melodie van het 17de-eeuwse Zuid-Nederlandse lied kan een tot nog toe ongeïnventariseerd gebied in de Nederlandse letterkunde én de musicologie wetenschappelijk onderzocht worden. Het project heeft een literaire en cultuurhistorische waarde. De liederen zijn belangrijk voor het onderzoek op het gebied van de literatuurgeschiedenis, cultuurgeschiedenis, en volkskunde. Organisaties: • CENTRUM VOOR NEDERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus
Licht en de spirituele reis volgens Gregorius van Nyssa. Een spiritueel-theologisch onderzoek naar Gregorius van Nyssas gebruik van de Licht-metafoor KU Leuven Abstract: Dit doctoraatsproject wil de rol van het licht in de menselijke, spirituele reis in Gregorius van Nyssa#s werken uitklaren. Dit zal gedaan worden door een systematisch onderzoek naar Gregorius# gebruik van de Licht-metafoor te voeren, waarbij het werk grotendeels zal bestaan uit het analyseren van alle teksten over #licht# in Gregorius# geschriften. Ter voorbereiding zal echter onderzoek gedaan worden naar het begrip #licht# inde Alexandrijnse traditie. Daarenboven zal het ook belangrijk zijn om te kijken hoe Gregorius de menselijke, spirituele reis beschrijft in zijnwerken. Gregorius# teksten over #licht# zullen dan ook in relatie tot deze twee contexten worden geanalyseerd. Een diep theologische reflectie over de betekenis van de Licht-metafoor behoort eveneens tot deze analyse, alsook haar connectie met de spirituele reis. Dit zal aangevuld worden door een kort onderzoek naar de rol van duisternis in de menselijke, spirituele reis, door zowel sleutelteksten te analyseren als secunda Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Johan Leemans • Hui Xia
Lichaamsbeelden in de hedendaagse Belgische podiumkunsten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksproject heeft als doelstelling de analyse van de verschillende manieren waarop lichamelijkheid in het recente Belgische theater wordt ingezet. Meer specifiek richt het onderzoek zich op de breuklijn van het visuele theater van de jaren '80 waarin het lichaam als een gesloten formele en visuele gestalte wordt opgevoerd naar meer hedendaagse vormen van lichamelijkheid. Verschillende vormen van hedendaagse lichaamsrepresentaties -het heterogene, zwakke, terminale, verbonden, tussenin, zelfs obsolete lichaam- zullen worden onderzocht m.b.t. het Belgische theater. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van allerhande innovatieve theorieën en geëigende methodologie die een nieuw licht kunnen werpen op concepten als hybriditeit, 'terminale' identiteit, artificialiteit, etc. Zij helpen inzicht te krijgen op de complexe rol en functie van de
'opvoering' (performing) in de hedendaagse cultuur - dat brede veld waarin we voortdurend nieuwe strategieën en articulatiemogelijkheden bedenken voor het actuele lichaam. Aangezien het Belgische theater erg actief en creatief voortdurend nieuwe lichaamsbeelden creëert, kan het helpen inzicht te verwerven in deze erg actuele materie. Organisaties: • Theaterwetenschap • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries
Lib@Web: Management van Elektronische Informatie en Digitale Bibliotheken. Universiteit Antwerpen Abstract: De algemene doelstelling van het project is het bijdragen tot de algemene doelstelling van de partner-laden door opleiding van experten in een efficiënter beheer van de digitale en electronische documentaire informatie-bronnen. Organisaties: • Universitair beheer en administratie
Onderzoekers: • Egbert De Smet
Liber Floridus 1121. De wereld in een boek Universiteit Gent Abstract: Liber Floridus 1121 De wereld in een boek wil de vroeg 12de-eeuwse encyclopedie geschreven door Lambertus, een kanunnik van SintOmaars, bij het bredere publiek in de kijker stellen. Niet alleen het handschrift als object krijgt de aandacht, maar ook de inhoud. In tentoonstelling en publicatie wordt getoond hoe de twaalfde-eeuwse auteur Lambertus van Sint-Omaars naar de wereld keek. Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Philippe De Maeyer
Liberale proletariërs aller landen, verenigt u!? Liberale internationalistische principes binnen de internationale vrije vakbeweging (1949-1969). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Mijn doctoraal onderzoek wordt gefinancierd door een doctoraatsbeurs van het FWO-Vlaanderen. Mijn aspirantenmandaat begon op 1 oktober 2003 en eindigt op 30 september 2007. Deze aanvraag betreft een predoctoraal opvangmandaat volgend op mijn FWO-aspirantenmandaat om mijn doctoraat af te ronden (geplande verdediging: februari/maart 2008). Daarnaast is het de bedoeling om dit opvangmandaat te gebruiken om het doctoraatsonderzoek te valoriseren door middel van wetenschappelijke publicaties en om aanvragen voor externe postdoctorale financiering voor te bereiden en in te dienen. Ik plan een beroep te doen op financierende instanties zowel binnen als buiten Europa zoals het FWO, de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), het European University Institute (EUI)te Firenze en de Latijns-Amerikaanse Facultad Latinomericana de Ciencas Sociales (FLASCO) Verder zal ik geëngageerd blijven in de wetenschappelijke activiteiten die gepland zijn voor 2008, zoals de organisatie van conferenties, publicaties, lezingen, enz. Hat voorstel (zie luik2, punt7) geeft een overzicht van de output die gerealiseerd werd vanaf de aanvang van mijn FWO-aspirantmandaat en van de geplande activiteiten voor de academische jaren 2006/7 en 2007/8. Hierin wordt een samenvatting weergegeven van het doctoraatsonderzoek, de publicatiemogelijkheden en de aanvragen die tijdens het opvangmandaat zullen ingediend worden bij externe financieringskanalen. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • GUY VANTHEMSCHE
Lexicale en morfosyntactische ontwikkeling bij jonge kinderen met een cochleaire implantatie : een crosslinguïstisch onderzoek van het Nederlands en het Hebreeuws. Universiteit Antwerpen Abstract: (1) De studie van de lexicale en morfosyntactische aspecten van de taalverwerving in een populatie van CI kinderen, in vergelijking met een groep van NH kinderen (gelijk(e) leeftijd I taalontwikkelingniveau). In dit opzicht sluit het dit project perfect aan bij het lopende FWO Onderzoeksproject over spraak- en taalverwerving bij jonge CI kinderen. (2) Een crosslingurstische vergelijking van gematchte CI kinderen die Nederlands resp. Hebreeuws als moedertaal verwerven. waardoor de toetsing van specifieke hypothesen over taalverwervingsmechanismen mogelijk wordt, gezien de interessante opposities tussen deze typologisch heel verschillende talen (zie verder). De afgeleide doelstellingen hebben betrekking op interventieprogramma.s na een CI. discrepanties tussen de verwerving bij CI en NH kinderen. kunnen specifieke repercussie hebben voor interventieprogramma's. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis
Lexiaal-syntactische representaties in tweetalige zinsproductie Universiteit Gent Abstract: De bedoeling van dit project is te onderzoeken hoe syntactische informatie beschikbaar gemaakt wordt bij het spreken in een tweede taal. Een fundamentele vraag in het tweetaligheidsonderzoek is de mate waarin tweetaligen een gedeeld/gescheiden opslagsysteem voor elke taal hebben. Gebruik makend van het syntactische priming paradigma, waarbij een proefpersoon en een medewerker van het experiment plaatjes aan elkaar beschrijven, zouden we dit nagaan op syntaxniveau. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • André Vandierendonck
Levenslopen aan de rafelrand: 'bedelaars' en 'landlopers' in Belgische Rijksweldadigheidskolonies. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In 'Levenslopen aan de rafelrand' wordt nagegaan welke mannen en vrouwen tijdens de jaren 1890-1910 in Belgische Rijksweldadigheidskolonies terecht kwamen en waarom. Onderzocht wordt in welke mate het ging om personen vervolgd in het kader van een
geconcerteerde repressie ten aanzien van bedelaars en landlopers en in welke mate om vrijwillige opnamen. In eerste instantie leidt dit naar een analyse van doelstellingen der beleidsmakers en de lokale variaties in de toepassing van de wetgeving. Op de tweede plaats willen we de levenslopen van de onderscheiden groepen 'kolonisten' recontrueren. Wat was er zo specifiek aan hun levenstraject dat ze ofwel voor vervolging in aanmerking kwamen ofwel op eigen initiatief een verblijf binnen de muren opzochten? Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Anne WINTER • CATHARINA LIS
Levensbeschouwing en Detentie. KU Leuven Abstract: Het project 'Levensbeschouwing en detentie' richt zich op de problematiek van de levensbeschouwelijke rechten van gedetineerden. Nagegaan zal worden hoe op maatschappelijk en wetenschappelijk niveau aandacht voor deze rechten kan gevraagd worden en hoe onderzoek rond een aantal deelthema's kan geïnitieerd en gecoördineerd worden. De betekenis van religieuze en andere levensbeschouwing in de context van detentie zal bestudeerd worden, met een bijzondere aandacht voor de herstelgerichte praktijkvan de geestelijk verzorgers. Daarnaast zal op theoretisch vlak aandacht uitgaan naar de betekenis van de straf en de strafrechtsbedeling in het licht van levensbeschouwelijke tradities. Organisaties: • Leuvens Instituut vr Criminologie (LINC)
Onderzoekers: • Ivo Aertsen
Leven en creativiteit in het denken van Henri Bergson KU Leuven Abstract: Het doel van dit onderzoek is een bergosniaans concept van leven te onderwerpen aan een algemene studie omtrent de presupposities die dit modelbepalen.Door Bergson's ideeën te opponeren aan die van de fenomenologie (Sartre, Heidegger) en door hedendaagse modellen van het leven (evolutie theorieën) en van het bewustijn erbij te betrekken, hoopt de onderzoeker de verborgen spirituele en theologische dimensies en vooronderstellingen te expliciteren die in het werk van de auteur van L'évolution créatrice aanwezig zijn. Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Roland Breeur • N. N.
Levende Teksten. Historiografie en Literatuur in de vroeg-Byzantijnse tijd Universiteit Gent Abstract: Het project bestudeert een specifiek fenomeen uit de vroeg-byzantijnse historiografie: vele geschiedwerken werden herwerkt maar bleven circuleren onder de naam van de originele auteur. Dit roept de vraag op in welke mate ons modern begrip van literatuur en auteurschap op deze periode van toepassing is. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Peter Van Nuffelen
Leven aan de grond. Levensstandaard en lichaamslengte in Vlaanderen , 1780 - 1900 Universiteit Gent Abstract: Gemiddelde lichaamslente is een van de beste meetstaven om de socio-economische omstandigheden in een samenleving te bestuderen en kan dienen om historische (on) gelijkheden bloot te leggen. Wij onderzoeken de lichaamslengte van gevangenen in Vlaanderen tijdens het laatste kwart van de 18de en de 19de eeuw. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Isabelle Devos
Leuvense canonisten vormen voor de toekomst van Kerk en Samenleving. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Bijzondere Faculteit Kerkelijk Recht
Onderzoekers: • Henri Torfs
Leuven Children of Immigrants Longitudinal Study (LeuvenCILS) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Sociale en Culturele Psychologie
Onderzoekers: • Karine Verschueren • Jacques Billiet • Ides Nicaise • Marc Swyngedouw • Karen Phalet • Bart Meuleman • Batja Gomes de Mesquita
L’être et le jouant. Het zijn in het spelen Hogeschool Gent Abstract: Theoretische studie van de klassieke acteermodellen, getoetst aan een vergelijkend onderzoek met de hedendaagse context; Praktische studie van de anatomie voor het bewegen; Empirisch en exploratief onderzoek naar de mogelijkheden om de artistieke performatieve presentie van
de speler te intensifiëren. Dit onderzoek vertrekt vanuit de mening van de onderzoeker dat in de dramatische praktijk het lichaam van de speler het cruciale instrument is voor de communicatie of het ‘uit-bewegen’ (e-motion) van creatieve emotionele bewustzijnsinhouden. Het valt de onderzoeker op dat men in de recentste post-dramatische theorie voor de beoordeling van de functie van ‘the body’ van de speler, veelal éénduidig redeneert vanuit de waarneming van de fysieke manifestaties van die creatieve bewustzijnsinhouden. Anders gezegd, veronderstellen de theatertheoretici dat de fysieke veruiterlijking van de ervaringen van de speler, onproblematisch vertaalbaar is naar algemeen geldende acteermodellen. Deze acteermodellen vertalen de wijze waarop de speler zich als performer moet verhouden tot de processen die aan de grondslag liggen van de veruitwendiging van de theatrale situatie. Dit onderzoek spitst zich dan ook toe op de wijze waarop de speler zélf zijn lichaam ervaart als materiële drager van tekens en hoe hij via een bewustwordingsproces van het eigen lichamelijk functioneren en organiseren en via fysieke trainingen de performatieve presentie van het spelen kan intensifiëren. Het onderzoek wil een duidelijker beeld geven van wat er gebeurt wanneer spelers op het toneel een complexe theatrale situatie vertolken vanuit hun tweeledige statuut als performer, en als uitvoerder van een ‘rol’. Wat weerhoudt een speler ervan om zijn innerlijke belevingswereld in alle vrijheid te communiceren naar een ‘hier en nu’ gebeurtenis? Welke fysiek-emotioneelzintuiglijke processen liggen aan de basis van de zelfexpressie bij het vertolken van een complexe theatrale situatie? Welke implicaties voor de dramatische praktijk hebben deze inzichten in de betekenis van het concept ‘lichaam’ vanuit het ervaringsperspectief van de speler? De resultaten van dit onderzoek kunnen geïmplementeerd worden in de praktijk van spellessen en dramaprojecten. Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Departement Conservatorium • Vakgroep Drama
Onderzoekers: • Jan Steen • Sam Bogaerts
L'Etranger van Albert Camus: culturele transfers en descriptief-interpretatieve analyse van de vertalingen in het Engels, Nederlands, Portugees en Spaans Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Desiree Schyns • Roosje Dejonghe
Lessen gegeven door Dr. An Jacobs aan Hogeschool Antwerpen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Lessen gegeven door Dr. An Jacobs aan Hogeschool Antwerpen Organisaties: • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • CAROLINE PAUWELS • An JACOBS
Les romans de Pierre Jean Jouve: un genre lu à la lumière de la psychanalyse et de la religion KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Machteld Castelein
Les Oblats de Marie Immaculée en Belgique, des origines à 1970 KU Leuven Abstract: Op basis van bronnen bewaard in de archieven van de Belgische provincies van de orde, in het generaal Archief van de orde te Rome en in diocesane archieven, gaat dit proefschrift op zoek naar de ontwikkeling en de historische evolutie van de congregatie van de Paters Oblaten van de Onbevlekte Maagd Maria (OMI) in België. De gebruikte methode is de historisch-kritische methode van historici op basis van een onderzoek op oorspronkelijke bronnen. De context zal worden bestudeerd aan de hand van gepubliceerde literatuur over het onderwerp en over de geschiedenis van de katholieke Kerk in ons land. Daarnaast worden ook statistische analyse, tekstanalyse en prosopografie als hulpwetenschappen bij deze studie gehanteerd. Dit proefschrift situeert zich in de actuele trend van de geschiedenis van religieuze missionaire congregaties in de hedendaagse tijd en in het huidige wetenschappelijk discours van de geschiedenis van de evangelisatie. Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Dries Vanysacker • Eddy Louchez
Les Farces : aspects parodiques, cathartiques et linguistiques. Universiteit Antwerpen Abstract: Les Farces : aspects parodiques, cathartiques et linguistiques. Organisaties: • Individueel onderzoek letterkunde
Onderzoekers: • Herman Braet • Vessela Guenova
Les éclipses dans la tradition antique et médiévale: théories scientifiques et non scientifiques. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Griekse Studies Leuven
Onderzoekers: • Geert Roskam • Peter Van Deun
Les "cabinets des lettrés" de l'extrême contemporain: entre présence de la mémoire lettrée et histoire du présent Universiteit Gent Abstract: Bestaande academische studies benadrukken steevast in welke mate het narratieve proza van hedendaagse Franse auteurs als Quignard, Macé, Michon, Bergounioux of Puech wordt gekenmerkt door een grote eruditie en een bijzondere dialoog met de literaire zowel als literair-theoretische (Franse) canon. Door middel van tekstuele en contextuele analyse wordt nagegaan in hoeverre deze schrijvers zich al dan niet identificeren met een dergelijke perceptie van hun oeuvre. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pierre Schoentjes
Leren en geheugen herenigd: de effecten van herinneringsmanipulaties op selectieve conditionering. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Leerpsych. en Exp. Psychopathologie
Onderzoekers: • Bram Vervliet
Leren als gedeelde praktijk. Een nieuwe kijk op kennisverwerving in kloostergemeenschappen tijdens de volle middeleeuwen. Universiteit Gent Abstract: The project aims to re-evaluate education in monastic contexts of 11th-12th century by relying on the concept of ?community of practice? and thus stressing active social participation in the processing of knowledge, beliefs and attitudes. This will be achieved through a comparative analysis of the preserved monastic correspondence, which will address the contents, contexts and perception of the learning process. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Steven Vanderputten
L'épiscopat de l'Inde du Sud: Une étude théologique d'un point de vue catholique KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Peter De Mey
L'entretien d'écrivain: étude d'un genre et de ses mutations médiologiques KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • David Martens • Guillaume Willem
Le mystère pascal dans la vie et les écrits de Madeleine Delbrêl. L'assimilation et l'expansion du mystère pascal par l'existence chrétienne. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Leo Kenis
L'Eglise, sacrement universel du salut à l'heure de la mondialisation. Regards sur la théologie de Walter Kasper KU Leuven Abstract: The Church is and remains the universal sacrament of salvation. In itself this essence of the Church is no synonym to opacity. Instead, it is full of overtures to every hint of good that can be found in each person,people, culture and human realization. And in order for the Church to be truly an actor and protagonist of this history, it has to open itself to a dialogue. It is for this reason that I have chosen globalization asthe subject of this dialogue with the Church so that the latter, by purifying the former of its limitations, will bring it to perfection of Gods glory and the salvation of the world. Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Kristof Struys • Thaddée Kumakinga Kwakombe
LEglise et les mystères de léglise dans les homélies de Narsai de Nisibe: Une traduction et étude fondée sur la dédicace de lEglise KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Joseph Verheyden
Legerdienst als burgerplicht? Een politiek-sociale geschiedenis van de relatie tussen leger en burgersamenleving in België (1830-1914) Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project analyseert in welke mate en hoe legerdienst in België een doorgeefluik kon zijn van normen en waarden tussen het leger en de burgersamenleving in de periode 1830-1914. Het stelt met name de vraag of dienstplicht 'civiliserende' effecten heeft gehad op het leger dan wel of er een 'militariserende' invloed van is uitgegaan op de burgersamenleving. Concreet doet het dit via een onderzoek van de nationale politieke arena. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Maarten Van Ginderachter
Legal translation: a comparison of concept systems. Arabophone Morocco versus francophone Belgium. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Nabije Oosten Studies Leuven
Onderzoekers: • Helge Daniëls • Hendrik Kockaert • Lahousseine Id-Youss
Leesonderwijs en E-hype. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil succesvolle leesbevorderende media en bij behorende strategieën inventariseren, ontsluiten voor en vertalen naar de opleidingspraktijk van de lerarenopleiding. Het wil de competenties van lerarenopleiders vergroten door hen hiermee te laten werken om zo de leesattitude van studenten in de lerarenopleding aan te scherpen, zodat die op hun beurt ook zullen experimenteren met nieuwe tools. Organisaties: • Didactica
Onderzoekers: • Mathea Simons
Leesfilm KU Leuven Abstract: In Leesfilm wordt de dialectiek tussen beeld en woord onderzocht, vertrekkend vanuit een eigen praxis in experimentele film. In die praxis delen de beeld- en woordlaag dezelfde tijd- en ruimtedimensie, er vindt echter ook een ontkoppeling of disjunctie plaats: de woordlaag is niet de 'eigen' tekst van het beeld, maar in de eerste plaats een tekstlaag 'los' van het beeld. Werken in die disjunctie is een moeilijke evenwichtsoefening: in dit 'multiversum' van beeld en woord werken de twee verschillende codes op een verschillende manier in op de verbeelding van de toeschouwer.Doel van het onderzoek is verschillende mogelijke formules te creëren voor een beeld-woordsyntaxis. Hiertoe wordt een dubbele strategie gebruikt, waarbij experiment, empirie en theorie in elkaar haken. De eerste methode is de ontwikkeling van experimentele werken waarin bewegend beeld en woord gecombineerd worden: leesfilms. Elke component afzonderlijk wordt daarbij gedacht en gecreëerd vanuit de verschillende betro Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • Jan Baetens
Leesbaarheid en typografie in de nieuwe media. Hogeschool Gent Abstract: Er is een eeuwenoude traditie op het vlak van boekdrukkunst en leescultuur. Die traditie wordt volgens sommigen sterk bedreigd door nieuwe technologieën. De vraag is aan welke criteria die nieuwste media moeten voldoen om ons hetzelfde comfort en dezelfde kennis te verschaffen. Vanuit de traditie van het boek en de typografie (de erfenis van Gutenberg) wordt geprobeerd een antwoord te vinden op de vraag aan welke criteria de hedendaagse typografie zou moeten voldoen om een volwaardige synthese te bewerkstelligen tussen beeld en tekst. Of draait alles toch uit op een iconic turn, waarin de tekst volledig verdrukt en platgedrukt wordt door de beeldcultuur? In de (nabije) toekomst zal massaal op het scherm gelezen worden. Grote tekstvolumes (romans, essays, enz.) zullen gelezen en geraadpleegd worden via het net en andere digitale kanalen. Deze teksten zijn vaak nog abominabel qua vormgeving en typografie. Hoe kunnen wij de kwaliteit van dit soort ‘schermteksten’, en dus het comfort van de lezer verbeteren? Hoe kunnen we esthetisch verantwoorde cultuurproducten maken door het koppelen van traditie en moderniteit, het analoge en digitale, letter en beeld, inhoud en vorm? Er zal hierbij ook aandacht besteed worden aan ‘meervoudige geletterdheid’. Men moet immers op heel veel verschillende niveaus kunnen ‘lezen’. Bestaande digitale bibliotheken (dbnl, Project Gutenberg, enz.) en uitgeverijen dienen als basis voor het onderzoek. Deze websites worden grondig geanalyseerd (inhoud/vorm). Er worden aan de hand van de resultaten modellen uitgewerkt. Met het lettertype Monitor (Ourtype) worden literaire experimenten uitgevoerd en er wordt een project met ‘digitale poëzie’ uitgewerkt Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Vormgeving
Onderzoekers: • Danny Dobbelaere
Leerstoel UCSIA-IJS/UA Joods-Christelijke verhoudingen. Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van de leerstoel is de bevordering van de studie van de geschiedenis van het Jodendom en de hebraïstiek vanuit perspectief van de joods-christelijke dialoog om aldus de plaats van deze traditie binnen de hedendaagse Europese cultuur te duiden en haar bijdrage tot de interreligieuze dialoog te onderzoeken. Organisaties: • Instituut Joodse Studies
Onderzoekers: • Vivian Liska
Leerlingenvervoer in Vlaanderen: mogelijheden en voorwaarden. KU Leuven Abstract: In het buitengewoon onderwijs kan een kind vervoer krijgen naar dedichtstbijzijnde school van zijn keuze. Het vervoersysteem dat vormkrijgt op basis van dit afstandscriterium heeft steeds vaker te kampenmet lange reistijden voor de leerlingen uit het buitengewoon onderwijs.Dit onderzoek heeft als doel om een alternatief uit te werken voor hetcriterium afstand voor het leerlingenvervoer in het buitengewoononderwijs.Om hier een antwoord op te kunnen bieden wordt in het voorgesteldeonderzoeksopzet de mobilitei tsproblematiek geïntegreerd met eenpedagogische en organisatorische invalshoek. De lange reistijden bijleerlingenvervoer kunnen namelijk toegeschreven worden aan verschillendebeïnvloedende factoren die we kunnen categoriseren onder drieinvalshoeken: de organisatie van het buitengewoon onderwijs,administratieve behandeling van het recht op leerlingenvervoer en tenslotte de organisatie vanhet leerlingenvervoer. Voor elk van dezefactoren wordt het Vlaamse buitengewoon onderwijs met het Organisaties: • OE Instituut voor de Overheid
Onderzoekers: • Annie Hondeghem
"Le Cul entre deux chaises". De representatie van de intermediaire conditie van immigranten door middel van een intermedia benadering van het documentaire fotoportret KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Stéphane Symons • Hana Miletic
LECTIO. Leuven Centre for the Study of the Transmission of Texts and Ideas in Antiquity, the Middle Ages and the Renaissance KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Johan Leemans • Michèle Goyens • Peter Van Deun • Brigitte Meijns • Jan Papy • Gerd Van Riel • Russell Friedman • Stefan Schorn
L'écrivain comme corps médietisé: schénographis de la généricité auctoriale" KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • David Martens
Le Concept de Révélation chez Henri de Lubac. Perspectives d'une herméneutique de la dimension sociale de la foi chrétienne. KU Leuven Abstract: Sous ce titre, nous prenons appui sur Henri de Lubac à travers l#examendu concept de Révélation tel qu#il se déploie dans sa théologie afin demieux approfondir pour notre temps la question du rapport entre condition humaine aujourd#hui et action salvifique divine, de manière à faire redécouvrir au mieux le pour nous de la dimension sociale des dogmes chrétiens. Comment tracer une voie d#existence qui inscrive le concept de Révélation dans l#humanité de nos expériences historiques individuelles, sociales et #cosmiques ? La première partie entend baliser le contexte d#émergence de la pensée théologique d#Henri de Lubac et de ses présupposés anthropologico-philosophiques au travers du dialogue et des contacts avec ses amis, ses maîtres inspirateurs et les influences qu#il a eu à subir. La deuxième est consacrée à l#analyse de la conception lubaciennede la Révélation. Après un bref rappel historique sur l#évolution du débat autour de ce thème d#importance, nous en venons à indiquer l#intel Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • N. N. • Joris Geldhof
Le caractère analogique de la catéchèse d'inspiration catéchuménale KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Frederiek Depoortere
Leadher travel grant Universiteit Gent Abstract: De Universiteiten van Al-Qud en van Gent hebben een samenwerking uitgebouwd waarbij ze de Palestijnen willen helpen om hen uit hun intellectueel isolement te halen. Al Quds is de grootste universiteit in de Palestijnse gebieden en de enige om een volledige opleiding in de geneeskunde aan te bieden. Deze opleiding zal als case voor de ICT- en informatiegerichte samenwerking dienen. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica
Onderzoekers: • Henri Verhaaren
'Law and Autonomic Computing: Mutual Transformations'- (Besteding sabbatical leave 2009-2010) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Recht en autonome computers : wederzijdse transformaties Organisaties: • Recht Wetenschap Technologie en Samenleving • Metajuridica
Onderzoekers: • SERGE GUTWIRTH • Mireille HILDEBRANDT
La traducción de la ironía en un corpus literario. Análisis basado en fragmentos de novelas hispano-americanas (siglo XX) y sus traducciones al francés, inglés y neerlandés. Hogeschool Gent Abstract: Ironie in vertalingen. Aan de hand van een beperkt (reeds vertaald) corpus wordt nagegaan hoe ironie werd vertaald. Daartoe worden volgende aspecten onderzocht: 1. ironie in literaire werken 2. ironie in vertaling 3. analyse van het corpus. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Spaans
Onderzoekers: • Hildegard Vermeiren • July De Wilde
Latijnse autoriteit en constructionele transparantie aan het werk: neologismen in het Franse medische vocabularium van de middeleeuwen en hun voortbestaan. KU Leuven Abstract: The formation of Modern French scientific vocabulary has followed a number of strict morphological patterns since approx. the 18th century, called neoclassical composition (a.o. Cottez 1980, Corbin Paul 2000, Fradin 2003, Namer 2009: 315 ff., Villoing 2012). Up till then, linguistic processes were much less uniform, during the Middle Ages in particular, a period of intensive translation activity characterized by a needfor an adequate vocabulary in specific target languages. This project aims at investigating why certain French neologisms thatnbsp;emerged in the field of medicine during the Middle Ages managed to survive, while others disappeared after some time. Our hypothesis is that morphology, in particular constructional transparency, contributed in a crucial manner to lexical preservation: more specifically, words showing aclose formal relation with the Latin equivalent from which they were borrowed, could stand the test of time better than original French creations, i.e. deriva Organisaties: • OG FranItalCo Leuven
Onderzoekers: • Michèle Goyens
Latijnse autoriteit en constructionele transparantie aan het werk: neologismen in het Franse medische vocabularium van de middeleeuwen en hun voortbestaan. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FranItalCo Leuven
Onderzoekers: • Michèle Goyens • Kristel Van Goethem • Céline Szecel
Latijns Amerika - Europa: een herbepaling van de grenzen van de modernekunst. Een onderzoek naar de Europese ervaring van Rio de la Plata-kunstenaars tussen 1900 en 1930. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Hilde Van Gelder • Javier Gimeno Martinez • Laurens Dhaenens
La théologie morale dans son rapport à la théologie ascétique et mystique chez Saint François de Sales KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:
• OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • N. N.
Las asimetrías conceptuales y denominativas en el ámbito del derecho constitucional belga y español Hogeschool Gent Abstract: Met dit doctoraat willen wij de vertalers toegang verlenen tot fraseologische gegevens die de geëikte manier van uitdrukken in een bepaalde context weergeven, met een bepaald communicatief doel, om correcte vertalingen van juridische teksten af te leveren. Bovendien, kan het incorporeren van dergelijke fraseologische informatie in een database leiden tot het aanmaken van computergestuurde vertaalhulpmiddelen. Dat kan de sleutel zijn van een nieuwe generatie van terminologie-databases en kennisbanken. Dit project heeft als basisdoelstelling na te gaan in hoeverre, parallel aan het algemene taalgebruik in de wetenschappelijke teksten, de fraseologische eenheden van de algemene taal voorkomen in de vaktaal, in ons geval de juridische taal eigen aan het grondwettelijk recht. Bovendien beogen wij na te gaan of het model nuttig is aan de hand van een contrasterende vergelijking tussen de fraseologische eenheden in het Nederlands, het Frans en het Spaans. Wij hopen gegevens te kunnen verstrekken over de grote lexicale rijkdom die het juridisch taalgebruik eigen aan het familierecht kenmerkt. Wij beogen, in de mate dat de studiebeperking het toelaat, te verduidelijken in welke mate de fraseologische informatie in de terminografische beschrijving van het juridisch taalgebruik eigen aan het grondwettelijk recht belangrijk is voor de vertaler. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Spaans
Onderzoekers:
"La Révolution du Temps": revolutionaire talen en chronopolitiek in de Oostenrijkse Nederlanden en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1780-1790) Universiteit Gent Abstract: Dit project zal de chronopolitiek bestuderen in de politieke talen van de pamfletten en opiniepers in de Oostenrijkse Nederlanden en de Republike (1780-1790). Wij definiëren 'chronopolitiek' als de relatie tussen tijdsperspectieven en hun impact op het politiek vertoog en praktijk. Een studie van deze chronopolitiek zal nieuwe inzichten opleveren in de politieke cultuur en intellectuele geschiedenis van de Lage Landen. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Steven Vanden Broecke
La "renaissance' culturelle belge de 1880 au regard de la Renaissance des XVe et XVIe siècles. Portrait d'une imitation créatrice. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch. • OG Vertaling & Interc. Transfer Leuven
Onderzoekers: • Lieven D'hulst • Stanislas Pays
L'apport d'une penseé du tragique au discernement moral. Approche philosophique et théologique KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • N. N. • Yves De Maeseneer
"L'union fait la force? Literaire samenwerking in Groot-Britanië in de lange negentiende eeuw" Universiteit Gent Abstract: Dit doctoraat vormt een belangrijke aanvulling op lopend onderzoek naar literaire samenwerking in de negentiende eeuw, dat hoofdzakelijk focust op schrijverskoppels, maar voorlopig weinig aandacht besteedde aan de rol van salons en schrijversnetwerken. Een theoretisch referentiekader (Perre Bourdieu, Judith Butlers theorie van de " performativity") wordt aangevuld met case studies en onderzoek naar het economisch belang van multiple autorship. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor
LANQUA : Language Network for Quality Assurance Universiteit Hasselt Abstract: Het contract is een samenwerkingsovereenkomst in het kader van een EU-gesponsord project gecoördineerd door de University of Southampton en waaraan meer dan 60 EU-universiteiten meewerken. CTL werkt mee aan de subgroep "Interculturele verschillen" gecoördineerd door de Portugese universiteit van Faro. Doel is het opstellen van kwaliteitsstandaarden voor de opleidingen van vreemde-taalleraars en deze operationaliseren zodat EU-kwaliteitslabels kunnen toegekend worden. Organisaties: • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek
Onderzoekers:
• Willem CLIJSTERS
Language use in a multilingual urban environment Vrije Universiteit Brussel Abstract: Taalgebruik in een meertalige stedelijke omgeving. Een vergelijkend perspectief van economische, educatieve en migratieaspecten. Eén van de fundamentele conclusies uit het onderzoek naar het Brusselse taalgebruik is dat het belang van het Nederlands of het Frans niet louter kan worden afgeleid van het aantal inwoners en de politieke machtsverhoudingen tussen de gemeenschappen. De relatie tussen taal en economie is één van de belangrijkste factoren die de evolutie van het taalgebruik sturen. Voor het Engels lijkt dit evident, maar ook voor andere talen is de economische waarde van de taal medebepalend voor haar evolutie in een meertalige omgeving. Dit project wil deze relatie verder uitdiepen en focust hierbij op 3 aspecten: een sociolinguïstische kijk op de impact van globalisering en de economie op de Brusselse meetaligheid, onderwijs in een meertalige omgeving en het inherente doorbreken van taalbarrières op dit vlak en de invloed van arbeidsmigratie en migrantengemeenschappen op het taalgebruik in Brussel. Binnen deze aspecten komen telkens twee elementen aan bod: een analyse van de Brusselse situatie en een vergelijking met andere meertalige steden. (contact: Rudi Janssens) Organisaties: • Geschiedenis • Taal- en Letterkunde • Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum
Onderzoekers: • RUDI JANSSENS • Alexis HOUSEN • ELS WITTE
Language teachers as learners: an analysis of variables influencing sustainable professional development KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Centrum voor Taal en Onderwijs Leuven
Onderzoekers: • Kristiaan Van den Branden • Jo Drijkoningen
Language origins and language classification in the writings of early christian latin authors KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FranItalCo Leuven
Onderzoekers: • Pierre Swiggers • Gert Partoens • Tim Denecker
Language learning through task-based interaction with chatbots KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FranItalCo Kulak
Onderzoekers: • Piet Desmet • Serge Bibauw
Lange-termijn follow-up van ouders en kinderen in het kader van internationale adopties KU Leuven Abstract: Deze studie wil meer inzicht verkrijgen in de ontwikkelingstrajecten van adoptiekinderen en hun ouders Organisaties: • OG Klinische Psychologie
Onderzoekers: • Nicole Vliegen • Patrick Luyten
Landschapsarcheologie van de Grote Oorlog: een niet-invasieve benadering Universiteit Gent Abstract: De frontzone van Wereldoorlog I heeft diepe sporen nagelaten in het landschap, maar ook het landschap heeft de loop van de oorlogsactiviteiten beinvloed. Het idee is dat door de evolutie van het landschap te reconstrueren men ook beter zich krijgt op deze wisselwerking en deze kan gebruiken om een waarderingskaart op te stellen van mogelijke waardevolle plaatsen of fenomenen. Organisaties: • Vakgroep Bodembeheer
Onderzoekers: • Jean Bourgeois • Marc Van Meirvenne • Veerle Van Eetvelde
Landschappelijke en sociale archeologie van de nomadische volkeren in het Altaj-gebergte van de Bronstijd tot de Turske periode (2de millenium v.C. - 1500 n.C.) Universiteit Gent Abstract: Het Altaj-gebergte ligt bezaaid met funeraire en rituele monumenten van nomadische volkeren (2de millenium voor tot midden 2de millenium van onze tijdrekening). Sedert meeedere jaren zijn valleien van het Altaj grondig geïnventariseerd. Deze data moeten toelaten een landschappelijke evenals sociologische studie van deze culturen op te maken. Tevens willen wij de volledige inventaris van de onderzochte valleien publiceren. Organisaties:
• Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Jean Bourgeois
Land en natuurlijke hulpbronnen in de Romeinse wereld/Land and natural resources in the Roman world. Brussel 26-28 mei 2011 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De conferentie 'Land en natuurlijke hulpbronnen in de Romeinse wereld', gehouden in Brussel op 26-28 mei, heeft als doel het gedetailleerd bestuderen van de vele manieren waarop de Romeinen hun land en natuurlijke hulpbronnen gebruikten, hoe ze dachten over deze werkwijzen, en hoe dit bijdroeg tot het economisch ontwikkelen van hun rijk. We zijn niet per se geïnteresseerd in de werkwijze op zich, maar eerder in de structuren die deze werkwijze mogelijk maakte. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Peter ERDKAMP
Landbouw in tropisch Afrika. Agrarische wetenschap en kennisnetwerken in Belgisch Congo, 1908-1960 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle • Stephanie Kerckhofs
Landbouwers en de markt in Vlaanderen, 1750-1900. De markt in de Vlaamse rurale samenleving, de commercialisering van de landbouw en de strijd om de markt, tijdens de overgang van een traditionele naar een geïntegreerde economie Universiteit Gent Abstract: Centraal in dit onderzoek staat de concrete 'markt', i.e. de specifieke plaats waar (wekelijks) landbouwproducten werden verkocht en gekocht. Dergelijke markten functioneerden anders en hadden een andere 'functie' dan vaak wordt aangenomen. Dit onderzoek bekijkt de markt op een geïntegreerde manier (economisch, politiek, sociaal), om zo de rol van dit mechanisme in de Vlaamse rurale maatschappij beter begrijpen. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
La naissance de l'aniconisme en Israel et l'évolution de culte de Yhwh KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Pierre Van Hecke • N. N.
"La main de l'histoire se fatigue". Vertogen over verledens in Antwerpen en Brussel tijdens de Franse periode. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck • Marnix Beyen • Brecht Deseure
La conservation des manuscrits, étude du vieilissement naturel de papiers imprégnés d'encres ferrogaliques. Universiteit Antwerpen Abstract: La conservation des manuscrits, étude du vieilissement naturel de papiers imprégnés d'encres ferrogaliques. Organisaties: • AXES
Onderzoekers: • Koen Janssens
La compréhension et la production des verbes ser et estar dans l'enseignement de l'espagnol à l'Université KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Nicole Delbecque
Labbaye cistercienne de Vaucelles aux XIIe et XIIIe siècles: étude architecturale et darchéologie du bâti (Commune de Les Rues-des-Vignes, 59) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:
• Departement Architectuur
Onderzoekers: • Thomas Coomans de Brachène • N. N.
Laatmiddeleeuwse stedelijke historiografie in politieke context in de Lage landen en Engeland Universiteit Gent Abstract: Dit project vergelijkt stedelijke en regionale historiografie in Engeland, de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden tijdens de laatmiddeleeuwse periode, met bijzondere aandacht voor de manier waarop oorsprongsmythes gebruikt worden. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jan Dumolyn
Laatmiddeleeuwse geestelijke literatuur : vorm en functie Universiteit Antwerpen Abstract: De studie van literaire aspecten van laatmiddeleeuwse geestelijke literatuur in functioneel perspectief. Organisaties: • CENTRUM VOOR SPIRITUALITEIT(RUUSBROECGENOOTSCHAP) • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Thomas Mertens
Laat-middeleeuwse 'Besloten hofjes' in de Lage Landen. Bijdrage tot gender en artistieke expressie KU Leuven Abstract: During the late Middle Ages a unique type of mixed media recycled andremnant art arose in houses of religious women in the Low Countries:Enclosed Gardens. These are retables, sometimes with painted side panels, the central section filled not only with narrative sculpture, but also with all sorts of trinkets and hand-worked textiles. Adornments include relics, wax medallions, gemstones set in silver, pilgrimage souvenirs, parchment banderoles, flowers made from textiles with silk thread, semi-precious stones, pearls and quilling (a decorative technique using rolled paper). The ensemble is an impressive and one-of-a-kind display and presents as an intoxicating garden. In this research project the exceptional heritage of such Enclosed Gardens is interpreted from a range of approaches. The Enclosed Garden is studiedas a symbol of paradise and mystical union, as the sanctuaryof interiority, as thenbsp;of the sensorium (in particular the sense of smell), as a typical gendered product, and Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Barbara Baert
Laat-antieke hagiografische fictie en de antieke roman: een thematisch-ideologische en retorisch-narratologische analyse van generische markering Universiteit Gent Abstract: Literair-technisch onderzoek van christelijke Griekse en Latijnse fictieteksten (vierde tot zesde eeuw n. Chr.) Acta Martyrum en Passiones van de late Oudheid: generische specificiteit tegenover de antieke roman, formele analyse van de verteltechnieken, constructie van roman-topoi en typering van karakters; structuralistische narratologie en antieke retorica werpen nieuw licht op de traditie van de martelarenverering. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Marc Van Uytfanghe • Danny Praet • Koen De Temmerman
Kwetsbaarheid en/in de interreligieuze dialoog: een filosofisch, theologisch en godsdienstwetenschappelijk onderzoek naar het impact van de fragiliteit van geloofscommitments op de interreligieuze ontmoeting. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Didier Pollefeyt • Johan Verstraeten • Marianne Moyaert
Kwantumkansrekening in cognitie: Een casestudie in beslissingsmodellen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Kwant. Psychologie en Indiv. Verschillen
Onderzoekers: • Francis Tuerlinckx • Wolfgang Vanpaemel
Kwaliteit, veiligheid en gezondheid van voeding sinds 1950: maatschappelijke controverse en biotechnologische veranderingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project richt zich op de jaren voorafgaand aan voedselschandalen uit de jaren 1990, met een langetermijn visie om veranderingen in de representatie van voedselveiligheid, voedselkwaliteit en vertrouwen van de consument te onderzoeken. De wijze van winkelen voor de dagelijkse voeding is drastisch veranderd gedurende de tweede helft van de 20e eeuw. Supermarkten werden de meest verspreide vorm van kleinhandel in West - Europa (met maximaal 90 % van de totale omzet) . Dit veranderde de verhoudingen tussen klant en winkel wat het vertrouwen betreft. Een sterke en betrouwbare merkidentiteit was nodig om een constante stroom van klanten te verzekeren. De centrale focus van deze studie ligt op de manier waarop deze grootschalige kleinhandelaars de band met hun klanten hebben vorm gegeven.
Organisaties: • Sociaal-culturele voedingsstudies • Industriêle Microbiologie • Geschiedenis • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • Filip DEGREEF • PETER SCHOLLIERS • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT • Luc DE VUYST • FREDERIC LEROY
Kwalificatie en voorvraag - de lege lata en de lege europea ferenda KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Instituut voor Europees Recht
Onderzoekers: • Geert Van Calster • Sara Berte
Kunstveilingen: tussen oude glorie en nieuwe rages. Cultuurconsumptie en distributie tijdens de achttiende eeuw, casus Antwerpen en Brussel. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel een verklaring te bieden voor het opmerkelijk succes van de kunstveiling als kanaal voor cultuurconsumptie en ¿distributie in de eeuw van de verlichting: welke waren de socio-culturele en economische randvoorwaarden die het mogelijk maakten dat het veilingcircuit in een periode van snel verschuivende smaken en de opkomst van de gespecialiseerde winkel toch een grote stempel kon drukken op de eigentijdse cultuurbeleving? Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Arnout Balis • Bruno Blondé
Kunstveilingen op het snijpunt van cultuur en economie. Schilderijenconsumptie en -distributie in Antwerpen en Brussel tijdens de achttiende eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Kunstveilingen op het snijpunt van cultuur en economie. Schilderijenconsumptie en -distributie in Antwerpen en Brussel tijdens de achttiende eeuw. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Filip Vermeylen • Dries Lyna
Kunstveilingen op het snijpunt van cultuur en economie. Schilderijenconsumptie en -distributie in Antwerpen en Brussel tijdens de achttiende eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel een verklaring te bieden voor het opmerkelijke succes van de kunstveiling als kanaal voor cultuur-consumptie en ¿distributie in de eeuw van de verlichting: welke waren de socio-culturele en economische randvoorwaarden die het mogelijk maakten dat het veilingcircuit in een periode van snel verschuivende smaken en de opkomst van de gespecialiseerde winkel toch een grote stempel kon drukken op de eigentijdse cultuurbeleving? Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Filip Vermeylen • Dries Lyna
Kunst tegen de stroom van 'collectieve Sisyphus' in: de casus van Allan Sekula's 'Ship of Fools / The Dockers' Museum' (2010-2013). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Hilde Van Gelder • Mieke Bleyen
Kunstenplatform Vrije Universiteit Brussel Abstract: Kunstenplatform Organisaties: • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • KATIA SEGERS
Kunst en luxeconsumptie in het zeventiende- en achttiende-eeuwse Brussel, maatwerk en confectie in het spanningsveld tussen hof, adel en burgerij.
Universiteit Antwerpen Abstract: In ons onderzoek zal een kwalitatief-kwantitatieve benadering complementair zijn aan een psycho- sociologische benadering van de kunstconsumptie als onderdeel van de volledige materiële cultuur van de hoofdstedelijke bevolking. De doelstelling van dit project reikt verder dan het in kaart brengen van {veranderingen in) de materiële cultuur bij verschillende sociale groepen. Hierbij zullen we ons laten leiden door vragen naar het precieze functioneren van deze {inter)stedelijke kunstmarkt, de identiteit van kopers en verzamelaars, de aard van de kunstobjecten die zij begeerden en waarom zij dat deden; naar de dialectische relatie tussen markt en mecenaat. Deze vragen zullen ons zowel naar de sociaaleconomische geschiedenis als naar de mentaliteitsgeschiedenis voeren. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Bert De Munck • Veerle De Laet
Kunst- en luxeconsumptie als sociale strategie in het spanningsveld tussen hof, adel en bugerij? Een onderzoek naar mode en smaak in het zeventiende en achttiende-eeuwse Brussel. Universiteit Antwerpen Abstract: In ons onderzoek zal een kwalitatief-kwantitatieve benadering complementair zijn aan een psycho- sociologische benadering van de kunstconsumptie als onderdeel van de volledige materiële cultuur van de hoofdstedelijke bevolking. De doelstelling van dit project reikt verder dan het in kaart brengen van {veranderingen in) de materiële cultuur bij verschillende sociale groepen. Hierbij zullen we ons laten leiden door vragen naar het precieze functioneren van deze {inter)stedelijke kunstmarkt, de identiteit van kopers en verzamelaars, de aard van de kunstobjecten die zij begeerden en waarom zij dat deden; naar de dialectische relatie tussen markt en mecenaat. Deze vragen zullen ons zowel naar de sociaaleconomische geschiedenis als naar de mentaliteitsgeschiedenis voeren. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Veerle De Laet
Kritische tentoonstellingsanalyse: een onderzoek naar het gebruik van retorische middelen bij tentoonstellingsmodellen ontwikkeld na 1945 Hogeschool Gent Abstract: Doelstelling van het onderzoeksproject is de ontwikkeling van een analytisch kader voor het kritisch bestuderen van tentoonstellingen. Hiertoe behoren de ontwikkeling van (1) een methode en aangepaste terminologie voor het beschrijven van een tentoonstelling(ssite), en (2) modellen voor het kritisch analyseren en evalueren van tentoonstellingen. Het onderzoek beperkt zich tot tentoonstellingsmodellen die na 1945 werden ontwikkeld, waarbij de onderzoeker bijzondere aandacht zal besteden aan de retorische middelen die bij een tentoonstelling (kunnen) worden ingezet. Het theoretisch kader waarbinnen wordt gewerkt kan worden omschreven als een combinatie van post-structuralisme en mediatheorie. Enkele hedendaagse tentoonstelling fungeren hierbij als case-study. Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk
Onderzoekers: • Peter De Smet
Kritische studie van Hugo Grotius 'Historia Gotthorum' en 'De origine gentium Americanarum' vanuit ideologisch en methodologisch perspectief. KU Leuven Abstract: Dit project heeft tot doel een kritische studie vanuit zowel het ideologische als het methodologische perspectief uit te werken van Historia Gotthorum (1655) en De origine gentium Americanarum (1642-1643), twee historisch-etnografische werken van de internationaal bekende Nederlandse humanist Hugo Grotius (1583-1645). Verder zullen beide werken gesitueerd worden binnen de context van een bredere traditie van historische etnografie in vroeg-modern Europa en tegen de achtergrond van het intellectueleklimaat van het Europa van de zeventiende eeuw. Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Toon Van Houdt • Gert Partoens • Lydia Janssen
Kritische analyse Sigmund Freuds 'Der Mann Moses'. Hedendaagse reflecties over religie & traditie in naturalistische antropologie. Natuur als overvloed. Niet-reductionistisch alternatief naturalisme: religiekritiek Spinoza, Nietzsche &Freud Vrije Universiteit Brussel Abstract: 1. Algemene situering van het postdoctoraal onderzoek De voorbije zeven jaar heb ik de religiekritiek van Freud onderzocht. Als postdoctoraal onderzoeker heb ik me toegelegd op de problematiek van het naturalisme in zijn werk over Mozes (Freud, 1939). Voor Freud kan de religie niet vanuit het bovennatuurlijke worden begrepen en hij stelt twee alternatieven voor: de religiekritiek vanuit de wetenschappelijke rationaliteit (onder meer het positivisme, Freud 1927, 1933) of het beschrijven van de religie als een mogelijkheid voor culturele evolutie (Freuds werk over Mozes, waarin het monotheïsme een Verlichting 'avant la lettre' is. Spinoza en Schiller spelen een grote rol). Tegelijk is Freuds denken over religie naturalistisch. Hij ontkent niet dat de beleving van de religieuze mens 'religieus' is, maar wel dat deze beleving het laatste is dat over religie kan worden gezegd. Hiermee begint de zoektocht naar de oorsprong van de religie en de genealogie van de cultuur. In dit kader heb ik ook de invloed van Darwin en Lamarck op Freud geëvalueerd. Vooral in zijn laatste werk biedt Freud een niet-reductionistische visie op de religie (Freud 1939 zie vorig project). 2. Context van het hedendaagse debat omtrent religie en wetenschappen De negentiende-eeuwse tegenstelling tussen religie en wetenschap is nog deels terug te vinden in het hedendaagse debat, wanneer de wetenschappelijke pogingen om de religie te verklaren lijnrecht tegenover de apologie van de eigenheid van de religie staan. Een voorbeeld van deze laatste strekking is Eliade, voor wie elke poging om de oorsprong van de religie te vatten, gedoemd is om de essentie van de religie, het heilige, te miskennen (Eliade, 1969, 158). Daartegenover toont de opmars van evolutionaire interpretaties van de religie het vertrouwen in methodes en veronderstellingen voor de mens en de cultuur, die oorspronkelijk alleen op de biologie van toepassing waren (P. Boyer 1999, S. Atran 2002, D. Hamer 2005, Pinker 2004, Dennett 2005). 'Naturalisme' lijkt dan hoofdzakelijk één invulling te kennen: het wetenschappelijke darwinisme (als adaptationisme). Dit hedendaagse darwinisme draagt echter een aantal basisvooronderstellingen van haar negentiende-eeuwse erfenis mee. Malthus' populatiewet was voor Darwin een 'natuurlijke wet' voor de mens: strijd, tekort en schaarste bepalen menselijke verhoudingen. Natuurlijke selectie betekent dat veranderingen gedacht worden vanuit utiliteit en voordeel. Evolutie ontwikkelt zich volgens een bepaalde rationaliteit, wat leidt tot een optimalisatie van adaptaties en plezier-pijn reflecties veroorzaken vooruitgang. Daarbij heeft de recente convergentie tussen evolutionaire biologie en cognitieve psychologie de
aandacht toegespitst op de cognitieve aspecten van evolutie. Naturalisme impliceert de continuïteit tussen de mens en de rest van de natuur. Door deze continuïteit als een analogie tussen natuurlijke en culturele processen te beschouwen, lijken de aanhangers van dit reductionistische naturalisme echter de mogelijkheid verloren te hebben om nieuwe inzichten bij te brengen, die het oorspronkelijke denkkader over de natuur verlaten. Tegelijk wordt deze interpretatie van naturalisme onterecht voorgesteld als het meest overtuigende immanente alternatief voor een essentialistische en transcendente visie op religie. 3. Opzet en invulling van het onderzoek Dit project wil een filosofische uitweg bieden voor de impasse, door de mogelijkheid te onderzoeken van een religiekritiek die wel degelijk naturalistisch is, zonder reductionistisch te zijn. Vanuit de bovengeschetste problematiek en het reeds gevoerde onderzoek komen drie auteurs in aanmerking: Spinoza, Nietzsche en Freud. De hypothese van het project is dat ze een originele bijdrage hebben geleverd aan de naturalistische religiekritiek en dat hun perspectief een mogelijk alternatief biedt voor de impliciete veronderstellingen van het wetenschappelijke naturalisme. Tevens heeft het onderzoek naar een niet-reductionistisch naturalisme ook methodologische implicaties, in het bijzonder voor de 'genetische drogredenering' in het werk van Freud en Nietzsche. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Tinneke BEECKMAN
Kritiek van de literaire ethiek: metafoor, metonymie en synecdoche in Engelse en Amerikaanse poëzie en proza van de negentiende eeuw Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek naar literaire ethiek wil aantonen dat de ethiek van een tekst in het geheel van zijn retorische constellatie tot stand komt. Het ethische potentieel van metafoor (en zijn afhankelijke figuur, synechdoche) wordt opnieuw geëvalueerd door die conceptuele relaties van metafoor te onderzoeken die identiteit overstijgen (bv. Substitutie, negatie, spanning). Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Gert Buelens • Benjamin Biebuyck
Kristalgroei in metaal-organische roosters ontrafeld door tweedeharmonische lichtverstrooiing: van fundamenteel onderzoek tot kristal design. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Moleculaire Visualisatie & Fotonica
Onderzoekers: • Thierry Verbiest • Stijn Van Cleuvenbergen
Krediet wetenschappelijke opdracht G. Van de Vijver Universiteit Gent Abstract: Epistemologische studie van Kants derde Kritiek, de Kritiek van het Oordeelsvermogen, met als bedoeling te onderzoeken (i) wat de rol ervan is voor het coherent begrijpen van Kants twee andere Kritieken, (ii) wat de rol ervant kan zijn in het actueel begrijpen van objectiviteit vanuit een transcendentraal gezichtspunt. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Gertrudis Van de Vijver
Krediet voor wetenschappelijke opdracht H. Symoens Universiteit Gent Abstract: Gedurende het academiejaar 2006-2007 zal een boek geschreven worden over de relaties tussen de Universiteit van Orléans en de studenten uit de Lage Landen die er een juridische opleiding volgden, en dit voor de 15de-17de eeuw. De monografie zal bestaan uit een reeks voorheen gepubliceerde artikels die zullen aanpast worden en enkele nieuw te schrijven hoofdstukken. Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis
Onderzoekers: • Hildegarde Symoens
Krediet voor 4de jaar van PhD Beurs award Tran Van Thuy Vrije Universiteit Brussel Abstract: Internationaal recht, internationaal maritiem recht en Zeerecht. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • ERIK FRANCKX • Tran VAN THUY
Krediet, vertrouwen en sociale relaties te Antwerpen in de 18de eeuw Vrije Universiteit Brussel Abstract: Buitenlands historisch onderzoek suggereert dat consumptiepatronen in de Nieuwe Tijd ingrijpende veranderingen hebben ondergaan. Uit onderzoek van boedelinventarissen is gebleken dat er in de loop van de 18de eeuw meer en een gevarieerder aantal consumptiegoederen werden aangeschaft. Hoe huishoudens deze (nieuwe) consumptiegoederen konden aankopen blijft echter een open vraag. Niet alleen omdat voor dezelfde periode werd vastgesteld dat de koopkracht er op achteruitging, maar ook en vooral wegens het gebrek aan contante betaalmiddelen. Om die reden is een historisch onderzoek naar krediet in de vroegmoderne periode uiterst relevant. Voor wat de Zuidelijke Nederlanden betreft werd er immers enkel maar onderzoek verricht naar de in de zeventiende eeuw opgerichte Bergen van Barmhartigheid. Doel van dit doctoraat is licht te werpen op de betekenis van krediet in relatie tot de zogenaamde consumptierevolutie. Uitgangspunt vormt de vraag in welke mate sociale middengroepen in Antwerpen in kredietnetwerken betrokken waren en wat daar de economische en sociale implicaties van waren. Wie kreeg er met andere woorden toegang tot krediet en waarom? Welke rol speelden eer, reputatie en vertrouwen op de stedelijke kredietmarkt? Daarnaast wordt ook onderzocht op welke manier financiële conflicten werden opgelost. Organisaties:
• Geschiedenis
Onderzoekers: • HUGO SOLY • Bart WILLEMS
'kredeieten aan navorsers' Vrije Universiteit Brussel Abstract: Selectie en gradatie van grammaticale inhouden in F2 handboeken (Frans als tweede taal) Organisaties: • Romaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD
Koppeling van schrijfprocesdata aan lexica. Universiteit Antwerpen Abstract: In het schrijfonderzoek is de laatste decennia sterk de nadruk komen te liggen op de analyse van schrijfprocessen. Digitale loginginstrumenten hebben dit onderzoek in een stroomversnelling gebracht. Met dit project willen we de basis leggen voor een nieuwe stap in het schrijfprocesonderzoek. Daarbij aggregeren we schrijfprocesdata van het letterniveau (toetsaanslag) tot het woordniveau door ze te koppelen aan lexica en Naturally Language Processing tools. Een dergelijke koppeling vormt een belangrijke basis voor meer linguïstisch georiënteerd schrijfprocesonderzoek. Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes
Koppeling Databank ondergrond Vlaanderen en bibliotheek van de vakgroep geologie en bodemkunde van de UGentpilootproject op basis van digitalisatie archief Prof. Em. W. De Breuck Universiteit Gent Abstract: ALBON wenst de ondergrondwaarnemingen, en meer specifiek de boorgegevens, onder haar beheer in DOV zo kwalitatief mogelijk te beheren. Om deze doelstelling te kunnen bereiken is het noodzakelijk dat de originele data daarvoor zo volledig mogelijk ter beschikking zijn van DOV en haar gebruikers en dat maximaal wordt samengewerkt met wie aan de bron van de gegevens ligt. Het persoonlijk archief van Prof. Em. W. De Breuck is aan DOV geschonken met de wens de informatie zo veel mogelijk via DOV te ontsluiten mits privacy-gevoeligheid van de gegevens te respecteren wanneer dit zich zou voordoen. Een deel van dit archief is reeds opgenomen in biblio.ugent.be, een deel van de ondergrondwaarnemingen is reeds beschikbaar in DOV via vroegere digitalisatieopdrachten en/of wegens het feit dat opdrachten destijds in opdracht van de DOV-partners zijn uitgevoerd. Het archief heeft echter in zijn geheel een grote waarde zodat ervoor moet gezorgd worden dat alles ontsloten worden, mede in navolging van de vernieuwde richtlijn m.b.t. hergebruik van overheidsinformatie die sedert de herziening ook van toepassing is op universiteitsbibliotheken. Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde
Onderzoekers: • Veerle Cnudde
Knowing the Particular: Thomist Perspectives in the Renaissance, from Henry of Gorkum to Dominicus of Flandria KU Leuven Abstract: This dissertation will take up the problem of 'knowledge of the particular' in the Aristotelian tradition, looking at Thomistic interpretationsof this theme in the neglected 15th century. The very historical foundations of 'Thomism' - as a viable mode of philosophical enquiry - have yet to be fully uncovered, remaining burried in late-Scholastic and Renaissance thought. The Thomistic tradition has, by and large, been determined and characterized by the various trends that arose following Aeterni Patris (1879), absorbing much from their dialogue with contemporary philosophy. The example of 'Transcendental Thomism' in the 20th century comesto mind - exemplified by Rahner and Lonergan - borrowing much from Kantian epistemology in its reconciliation with modernity. The current project is, in a way, a return to the sources. Granted, Thomas Aquinas himself continues to receive much scholary attention; however, it is in the 15th century that we find the first commentators of Aquinas and 'coll Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Andrea Robiglio • Brian Garcia
Kloosterlijke en profane mannelijkheden: een vergelijkende studie naar de evolutie en perceptie van hoogmiddeleeuwse mannelijkheidsidealen (late elfde tot vroege veertiende eeuw) Universiteit Gent Abstract: Dit projext stelt een diachroon en comparatief onderzoek voor, gebaseerd op een gevarieerd corpus aan narratieven en traktaten, naar het ontstaan, de evolutie en de doeltreffendheid van middeleeuwse mannelijkheidsidealen in monastieke en profane milieus in de Nederlanden. De periode tussen de tweede helft van de elfde en het begin van de veertiende eeuw wordt in beschouwing genomen. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jeroen Deploige
Klinisch en neurofysiologisch onderzoek van auditieve discriminatie bij afatici met fonologische inputstoornissen Universiteit Gent Abstract: In deze studie zal de focus liggen op problemen met fonologische inputverwerking bij afatici. Om de gevoeligheid voor fonetische contrasten in afatici en gematchte controles te bestuderen, zullen de Mismatch Negativity en P300 gebruikt worden. Drie blokken van monosyllabische woorden zullen aangewend worden als stimuli. Deze methode moet toelaten om specifieke patronen van contrastgevoeligheid te detecteren. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Patrick Santens
Kleren bouwen: Een onderzoek naar ontwerp in mode via architectuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Alexandra Verschueren
Kleren bouwen. Een onderzoek naar ontwerpen in mode via architectuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Alexandra Verschueren
Klemtoon op de overeenkomsten tussen de menselijke en de dierlijke geest. Pleidooi tegen de overintellectualisering van de menselijke geest. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksvoorstel in de "philosophy of mind", psychologie en cognitieve wetenschappen focust op mentale staten die objecten voorstellen als eetbaar, beklimbaar, bereikbaar, etc., m.a.w. als toelatend om doelgerichte acties uit te voeren. Vier stellingen komen hierbij aan bod. Ten eerste, spelen deze mentale staten een zeer belangrijke rol in het mentale leven, omdat een mentale staat van deze aard nodig is telkens een intentionele actie wordt uitgevoerd. Ten tweede, zijn deze mentale staten in feite perceptuele staten. Een belangrijke vraag in de filosofie van de perceptie is welke eigenschappen in de perceptie aan objecten worden toegeschreven. Vorm, grootte en kleur zijn voor de hand liggende eigenschappen, maar de kandidaat stelt dat objecten worden gepercipieerd als een eigenschap hebbende die minder duidelijk perceptueel is, m.n. de eigenschap van het toelaten tot een actie. Vandaar de benaming actie-georiënteerde perceptuele staten. Ten derde, dieren en kleine kinderen kunnen in actie-georiënteerde perceptuele staten verkeren, zelfs als zij niet in staat zijn tot sommige meer complexe mentale staten zoals gedachten of geloof. Deze mentale staten zijn dus basiselementen zowel evolutionair als in de individuele ontwikkeling. Ten vierde, ook op verklarend vlak zijn deze mentale staten elementair, in de zin dat de wijze waarop zij de wereld representeren op een relatief eenvoudige manier kan worden verklaard die niet van toepassing is op meer complexe mentale staten. Er is geen monolithische verklaring voor de werking van de menselijke geest: verschillende verklaringsschema's zijn van toepassing voor de verschillende mentale staten. De onderliggende motivering voor de focus van het onderzoek op deze actie-georiënteerde perceptuele staten is om de overeenkomsten te beklemtonen tussen de menselijke en de dierlijke geest. Een groot deel van wat in de menselijke geest gebeurt is zeer gelijkend aan de eenvoudige mentale processen bij dieren. De complexe linguïstische en intellectuele vaardigheden van de menselijke geest zouden kunnen worden omschreven als "de kers op de taart". Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Bence Nanay
Klemtoon en ritme in de vroege spraak van horende kinderen en dove kinderen met een cochleair implantaat: Een longitudinaal onderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Baby's zijn van bij de geboorte gevoelig voor het ritme van de omgevingstaal: zij luisteren preferentieel naar woorden die het meest frequente klemtoonpatroon van de moedertaal hebben, en zij kunnen een onderscheid maken tussen het "staccato" ritme van Romaanse talen en het "morse" ritme van Germaanse talen. Dus de klemtoonpatronen en de ritmiek van de omgevingstaal spelen al van heel vroeg in het eerste levensjaar een belangrijke rol in bijvoorbeeld de segmentatie van spraak. Hierover is o.m. onder impuls van P. Jusczyck de laatste decennia veel onderzoek over verricht. Het is dan ook opmerkelijk dat relatief weinig geweten is over hoe en wanneer baby's en peuters die ritmiek in hun eigen vocale productie brengen. In dit project onderzoeken wij de klankproducties van baby's en peuters tijdens de eerste twee levensjaren, m.n. de brabbels (pretalige consonantvocaal sequenties) en de vroege woordproducties. Wij zullen nagaan of en hoe in die klankproducties klemtoon gerealiseerd wordt aan de hand van (1) perceptuele beoordelingen en (2) metingen van de akoestische correlaten van klemtoon (F0 fluctuaties, duurverschillen en intensitietsverschillen in disyllabische vocaliseringen). Daarnaast zullen wij het ritme van vocaliseringen onderzoeken met metrieken die in de literatuur al gebruikt werden voor het meten van de verschillen tussen "stress-timed" en "syllable-timed" talen. Uiteraard zijn wij in dit onderzoek in de eerste plaats geïnteresseerd inde relatie tussen de correlaten van klemtoon en ritme in de vocale productie van de kinderen met die van hun primaire verzorgers. Een tweede doelstelling betreft de rol van het gehoor in de prosodische ontwikkeling. Verloopt de prosodische ontwikkeling gelijkaardig bij normaal horende kinderen en bij doof geboren kinderen met een cochleair implantaat? Wat is precies de rol van de "hoorleeftijd" in de prosodische ontwikkeling? Met dit project beogen wij dus een fundamentele bijdrage te leveren tot de kennis over de prosodische ontwikkeling in de pretalige en de vroegtalige ontwikkeling, een domein dat tot op heden in de literatuur eerder schaars aan bod is gekomen. En wij willen een baanbrekend onderzoek verrichten naar de prosodische ontwikkeling bij dove kinderen met een cochleair implantaat. Klemtoon en ritme werden – voor zover ons bekend – nog nooit onderzocht in deze populatie. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis • Michèle Pettinato
Kleinhandel en kleinhandelaars in Maastricht tijdens de achttiende eeuw.
Vrije Universiteit Brussel Abstract: Kleinhandel en kleinhandelaars tijdens het Ancien Régime kregen tot nog toe maar weinig aandacht. Met uitzondering van enkele belangrijke bijdragen met betrekking tot de ons omringende landen geldt deze stelling des te meer waar het de Nederlanden betreft. Niet toevallig handelt het voorgestelde project over kleinhandel aan het einde van het Ancien Régime. In de loop van de achttiende eeuw voltrokken zich immers veranderingen die een grote impact hadden op de kleinhandel en de kleinhandelaars. In Europa ontwikkelde zich tijdens de zeventiende en vooral achttiende eeuw een markt voor nieuwsoortige producten. Bijgevolg beschikten kleinhandelaars in toenemende mate over een gevarieerd winkelwarenaanbod. Een volgende verandering greep plaats op het vlak van de consument: het zou namelijk voor een steeds groter deel van de bevolking mogelijk geweest zijn om zich materiële goederen aan te schaffen, die voorheen voorbehouden waren aan de elite. Het voorgestelde onderzoek betreft een studie naar kleinhandel en kleinhandelaars in Maastricht. Belangrijk hierbij is het gegeven dat Maastricht zich in een grensregio situeerde: tijdens het Ancien Régime maakte de stad deel uit van zowel de Republiek der Verenigde Provinciën als van het prinsbisdom Luik, voorts lagen de Habsburgse Nederlanden en de Rijnlandse territoria niet veraf. De strategische ligging bevorderde de uitbouw van Maastricht tot een belangrijke vestingstad, met een permanente aanwezigheid van militaire troepen. In concreto bestaat de opzet van het project erin te onderzoeken welke impact bovengenoemde transformaties op het vlak van productie en consumptie op de kleinhandelssector hadden. Onze hypothese luidt dat detailhandelaars zich met toenemend succes tussen de producent of groothandelaar enerzijds en de consument anderzijds plaatsten. Daar dit onderzoek gebeurt op basis van bronnenmateriaal van de middelgrote stad Maastricht, als een case study, leidt dit op zijn beurt tot een verfijning van de onderzoeksvragen. Nagegaan wordt verder of de ligging in een grensgebied en de voortdurende aanwezigheid van een soldatenpopulatie invloed hadden op de veranderingen in de goederendistributie. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Erwin STEEGEN • HUGO SOLY
Klankreductie, frequentie en woordvolgorde. Naar een taalgebruiksgebaseerde analyse van klankreductie in (semi)lexicale constructies Universiteit Gent Abstract: In het onderzoek worden reductiefenomenen over de woordgrenzen heen bestudeerd die niet verklaard kunnen worden door mechanismen als het streven naar uitspraakgemak en woordfrequentie. De onderzoekshypothese is dat de vorming van constructies, zoals beschreven in de constructiegrammatica en het grammaticalisatieonderzoek, kan bijdragen tot verregaande reductie van vaste woordsequenties. De interactie van klankreductie, frequentie en de vorming van constructies wordt in Nederlandstalige corpusdata onderzocht. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse taalkunde
Onderzoekers: • Magdalena Devos
Klank – Kleur – (… in stilte) Hogeschool Gent Abstract: Het project Klank – Kleur – (...in stilte) vertrekt vanuit de persoonlijke compositorische activiteit van de onderzoeker. In zijn recentste composities speelt de muzikale parameter timbre (klankkleur), en de manier waarop deze zich ontplooit in een omgeving van stilte (Klank kleurt stilte...), een steeds belangrijkere rol. In de laatste vijftig jaar hebben klank, kleur en stilte als compositorische bouwstenen sterk aan belang gewonnen. Uiteraard zijn er radicale voorbeelden als John Cage (1912-1992), die met zijn 4’33” (1952) als het ware de vermuzikalisering van de stilte verwezenlijkte, of de ‘musique concrète instrumentale’ van Helmut Lachenmann (°1935). Maar ook de muziek van Luigi Nono (1924-1990), Salvatore Sciarrino (°1947) of de jonge Matthias Pintscher (°1972) – muziek die zich soms op de grens van het waarneembare bevindt, waar ruis, zwevingen, subtiele kleurverschillen of juist plotse erupties de voornaamste compositorische bouwstenen zijn – wordt gekenmerkt door een sterke nadruk op het gebruik van de muzikale parameter klankkleur. Dit onderzoek valt uiteen in twee fasen. In een eerste fase wordt een breder muziekesthetisch, muziekfilosofisch en muzieksociologisch kader gegenereerd, waarbinnen het specifieke gebruik van klank, kleur en stilte na 1950 kadert. In een tweede fase worden enkele specifieke compositorische technieken onder de loep genomen. Hierbij wordt vooral gefocust op het belang van muzikale gestiek en raakvlakken tussen visuele en auditieve perceptie als compositorisch element. In deze tweede fase is er een erg nauwe samenhang tussen het descriptieve en artistieke luik van het project, waarbij onderzoek op werkbaarheid wordt getoetst in de artistieke creatie en de nauwgezette uitvoering daarvan Organisaties: • Departement Conservatorium • Vakgroep Scheppende Muziek
Onderzoekers: • Frank Nuyts • Daan Janssens
Klank en licht in beweging: onderzoek naar een media-onafhankelijke intermediale methode voor muziekcompositie Vrije Universiteit Brussel Abstract: onderzoek naar een media-onafhankelijke intermediale methode voor muziekcompositie Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
Kinderfilosofie in Vlaanderen ? Theoretische haalbaarheid en praktische uitwerking van kind erfilosofie in de context van het Vlaamse onderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Begin jaren '70 ontwikkelde Matthew Lipman de opvatting om met kinderen van zeer jonge leeftijd (4-tot 6-jarigen) te filosoferen als voorbereiding op universitaire studies. Daartoe heeft hij een centrum (IAPC) opgericht van waaruit onderzoek wordt verricht naar materiaal, leermethodes en opleidingen voor leerkrachten. Lipmans basisidee vertrekt van een maatschappelijk- normatief standpunt, waar een onbetwistbare waarde wordt gehecht aan logica en de rede. Aansluitend hierbij hebben in Nederland K. Van Der Leeuw en B. Heesen 'Het Centrum voor Kinderfilosofie 'opgericht. Het kind creatief leren denken als persoonlijke verrijking is hier het hoofdmotief. In Vlaanderen is de ontwikkeling van kinderfilosofie nog in een beginstadium zoniet onontgonnen. Dit project zal de mogelijkheid op theoretische grond en de praktische haalbaarheid onderzoeken wat betreft kinderfilosofie in Vlaanderen, rekening houdend met de specifieke Vlaamse schoolcontext. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
Kiezen voor multiconvivialiteit of sociale uitsluiting? Een praktische en theoretische juridische analyse van de geboden mogelijkheden voor een solidair gewestelijk stadsproject inzake veiligheid en overlast. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het huidige onderzoeksproject heeft als opzet specifiek voor Brussel na te gaan welke rol het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de lokale overheden kunnen spelenin een geintegreerd integraal veiligheidsbeleid en dit in de specifieke context van een stedelijke gediversifieerde bevolkingssamenstelling. Uitgangspunt hierbij is dat een legitieme veiligheidspolitiek door alle bevolkingsgroepen moet worden gedragen en en een coherent antwoord dient te bieden op de realiteit van de stedelijke diversiteit, dus zonder (arbitrair) uit te sluiten noch te assimileren. Vertrekpunt van dit onderzoek betreft de vaststelling dat gemeenten belangrijke nieuwe bevoegdheden hebben gekregen inzake overlast en veiligheid. Mede door de rekbaarheid van deze begrippen, rijst de bekommernis voor de aanwending van dergelijk nieuw instrumentarium op een wijze die sociale uitsluiting met zich meebrengt, in het bijzonder van minderheidsgroepen. Aldus peilt de centrale onderzoeksvraag van dit project naar de regierol die het Gewest kan spelen om haar 19 gemeenten te sturen bij de conceptualisering van hun lokaal overlast- en veiligheidsbeleid, zodat hierbij geen sociale uitsluiting plaatsgrijpt, doch daarentegen een gewestelijke ontwikkeling naar multiconvivialiteit (multivconvivialité) in de hand wordt gewerkt. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • PAUL DE HERT
Kierkegaard's existentiële hermeneutiek als een antwoord op de crisis in de hedendaagse plichtsethiek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Project omtrent Kierkegaards gedachtengoed binnen de problematiek van de crisis in de hedendaagse plichtsethiek Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Karl VERSTRYNGE
Kierkegaards ethiek van de zelfwording. Een hedendaagse deugdethiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Johan Taels • Jurjan Compaijen
Kesselt-Op de Schans (Limburg, Belgium) and the Lower / Middle Palaeolithic transition in Northwestern Europe. KU Leuven Abstract: In dit project wordt op zoek gegaan naar het bestaan van een gedragsmatige basis voor de overgang van oud- naar middenpalaeolithicum (ca. 300-250 ka BP). Vooreerst vindt aan de hand van bestaande literatuur een kritische studie plaats naar de archeologische betekenis van het begrip transitie, waarbij zowel functie en perceptie van een dergelijke overgang in de archeologische systematiek als de analyse-eenheden aan de basis van deze opdeling onderzocht worden. De wijze waarop diepgaande gedragsveranderingen tot stand kunnen komen in een context van archaïsche homininen, zich vervolgens verspreiden en de wijze waarop deze uiteindelijk gereflecteerd worden in het archeologisch bestand, worden verkend en gespecificeerd in een theoretisch kader. In een tweede fase zullen deze verwachtingen geconfronteerd worden met de resultaten van de analyse van een aantal lithische reductiesequenties uit dit tijdskader. Deze hoge resolutie data zetten aan tot een reflectie omtrent continuïteit en innov Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Philip Van Peer • Ann Van Baelen
Kerkmuziek en confessionalisering in transformatie. Casus Antwerpen, ca. 1585-1794. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt de wisselwerking tussen religieuze muziek en een stedelijke maatschappij tijdens een periode van belangrijke transformaties te bestuderen. Enerzijds zal nagegaan worden hoe religieuze muziek gebruikt wordt als middel bij het tot stand brengen en handhaven van een confessionele identiteit, anderzijds zal de invloed van religieuze, politieke en sociaal-culturele veranderingen op de productie en consumptie van religieuze muziek in kaart gebracht worden. Via een doorgedreven historische contextualisering van het stedelijk muziekleven en haar actoren wil deze studie nieuwe inzichten ontwikkelen betreffende de mogelijke betekenissen en het functioneren van religieuze muziek binnen een urbane omgeving. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Guido Marnef • Stefanie Beghein
Kerkmuziek en confessionalisering in transformatie. Casus Antwerpen, ca. 1585-1794. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt de wisselwerking tussen religieuze muziek en een stedelijke maatschappij tijdens een periode van belangrijke transformaties te bestuderen. Enerzijds zal nagegaan worden hoe religieuze muziek gebruikt wordt als middel bij het tot stand brengen en handhaven van een confessionele identiteit, anderzijds zal de invloed van religieuze, politieke en sociaal-culturele veranderingen op de productie en consumptie van religieuze muziek in kaart gebracht worden. Via een doorgedreven historische contextualisering van het stedelijk muziekleven en haar actoren wil deze studie nieuwe inzichten ontwikkelen betreffende de mogelijke betekenissen en het functioneren van religieuze muziek binnen een urbane omgeving. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers:
• Bruno Blondé • Guido Marnef • Stefanie Beghein
Kerkelijke Architectuur in een Verlicht Tijdperk: De Ethiek en Esthetiek van de Verering in 18de Eeuws 'Europa' Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek gaat na hoe de leer van de menselijke passie, de esthetica en de devotie in de achttiende eeuw een invloed hebben gehad op het denken omtrent kerkelijke architectuur. De uitwisseling van deze gedachten en informatie over de confessionele grenzen heen en hun respectievelijke impact op het architectuurontwerp staan centraal en bevragen het universele principe van het Classicisme bevragen. Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw
Onderzoekers: • Maarten Delbeke
Kennisoverdracht tijdens de Macedoonse renaissance weerspiegeld in het Florilegium Coislinianum. KU Leuven Abstract: The Coislin Anthology (named after one of its principal manuscript witnesses, Paris, Coisl. 294) is a monumental anonymous anthology that was compiled in the Macedonian Renaissance of Byzantium (9/10th century). Whereas the original copy of the florilegium has not been preserved, no less than three different recensions have come down to us. The books of thecompilation are arranged alphabetically and deal with a broad range of topics. Critical editions have been made of Letters Alpha, Bêta, Gamma, Êta, Thêta, Epsilon and Psi: all of them have been prepared within the Institute for Early Christian and Byzantine Studies, in which the Coislinflorilegium in particular and Byzantine anthological literature in general have been a main research interest since 2006.While being an anthology, the Coislin florilegium nonetheless functioned as a finished Byzantine literary product that reflects the intellectual and cultural interests of the society in which it was produced. The society in question Organisaties: • OG Griekse Studies Leuven
Onderzoekers: • Peter Van Deun • Reinhart Ceulemans
Kennis in Perspectief: epistemologische studie van complexe dynamische systemen met een bijdrage tot de ontwikkeling van een actuele transcendentale wetenschapsfilosofie Universiteit Gent Abstract: Onderzoek vanuit de complexe dynamische systeem-theorie, van de verhouding tussen ontologie - epistemologie, meerbepaald van de context-specifieke aard van kennis: (i) literatuurstudie van de organisationele aspecten van levende systemen, binnen ruimtelijke en temporele condities, parallel aan die van cognitieve processen, (ii) uitwerking van een inherent perspectivistische epistemologie, (iii) analyse van het intentioneel karakter ervan binnen een fenomenologisch en/of transcendentaal wetenschapsfilosofisch kader. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Gertrudis Van de Vijver
Kennis door aanbidding: De epistemologische fundering van liturgische theologie KU Leuven Abstract: De basis van dit project is het geloof dat door samen te aanbidden, mensen een soort van kennis vergaren dat niet kan worden omschreven als gaande over iets. Deze kennis lijkt eerder te gaan door iets en kan niet gescheiden worden van zijn context in het aanbidden. Ondanks het centraal belang van aanbidden in Christelijke praktijken is er, tot op de dag van vandaag geen diepgaande studie geweest naar de verschillende dimensies van deze soorten kennis in het veld van liturgische studies. Dit project tracht eer te doen aan de ervaring van diegenen die deelnemen in liturgische (of rituele) viering door de filosofische fundering van hedendaagse liturgische studies te onderzoeken. Om dit te doen moeten de vooronderstellingen van liturgische theologen in verband met de aard van de kennis in vraag gesteld worden en daarnaast moet de filosofische basisvan hun gedachten onderzocht worden. Het project zelf zal interdisciplinair zijn en omvat het werk van zowel theologen als filosofen met Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Joris Geldhof • Trevor Maine
Kenniscreatie en kenniscirculatie in de Oostenrijkse Nederlanden: de runderpestepizoötie van 1769 - 1785 in het hertogdom Brabant en het Graafschap Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck • Tim Soens • Filip Van Roosbroeck
Kenniscreatie en kenniscirculatie in de Oostenrijkse Nederlanden: de runderpestepizoötie van 1769 - 1785 in het hertogdom Brabant en het graafschap Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck • Tim Soens • Filip Van Roosbroeck
Kenniscirculatie in de Lage Landen. Stromen van technische kennis in het westelijk kerngebied van de Lage Landen tussen ca. 1400 en 1700. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van dit project is te onderzoeken, hoe de circulatie van technische kennis in de Late Middeleeuwen en het begin van de Nieuwe Tijden (c. 1400-1700) verliep, in welke mate de omvang of wijze van kenniscirculatie veranderingen onderging en waardoor deze veranderingen (of de afwezigheid ervan) kunnen worden verklaard. Er wordt daarbij gefocust op de steden Haarlem en Rotterdam in het Noorden, en Antwerpen en Gent in het Zuiden. Wat de sectoren aangaat, zal het onderzoek zich concentreren op de lakenbereiding (ververs, droogscheerders, persers), de houtbewerking (timmerlieden, schrijnwerkers, kuipers, scheepstimmerlui) en de edelsmeedkunst (goud- en zilversmeden). Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Bert De Munck • Peter Stabel
Kenneth Burkes leesmethode in het spanningsveld tussen de 'intrinsieke' en 'extrinsieke' benadering van literatuur Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek beoogt een analyse van de leesmethode van Kenneth Burke tegen de achtergrond van het spanningsveld tussen 'intrinsic' en 'extrinsic approaches'. Op basis van een corpus aan voorbeeldlezingen, waarbij Burkes analyse van een aantal literaire teksten wordt geconfronteerd met lezingen door generatiegenoten als Brooks, Richards en Girard, probeer ik aan te tonen op welk econcrete manier hij met dit spanningsveld omgaat en hoe het zijn denken heeft beïnvloed. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
Katholieke Territoria in een suburbaan landschap. Religie en verstedelij België, 1945-1975. KU Leuven Abstract: Dit project bestudeert hoe, in een context van industrialisering, verstedelijking en secularizering, de Belgische Katholieke Kerk trachtte om een religieuze aanwezigheid te verzekeren in het snel groeiende voorstedelijke landschap in België in de naoorlogse periode (1945-1975). Het project is opgevat als een vierjarig doctoraatstraject, en is gestructureerdvolgens vier onderzoekslijnen die overeenkomen met opeenvolgende stappen in de onderzoeksactiviteiten: 'Expertise', 'Territorium','Beleid Discours' en 'Strategie'. De centrale hypothese van ditproject is dat de ontwikkeling van Katholieke infrastructuur (kerken, scholen, zorginstellingen, lokalen voor middenveld) moet beschouwd wordenals een impliciete vorm van stedenbouw die fundamenteel heeft bijgedragen aan de decentrale ruimtelijke ontwikkeling van België. Verder zal ditonderzoek ook toelaten om de kerkelijke overheden te positioneren in een spanningsveld tussen planning en pragmatiek aan de ene kant, en tussennbsp;innovatie en t Organisaties: • Architectuur Sint-Lucas
Onderzoekers: • Jan De Maeyer • Sven Sterken
Katholieke dialoogschool: een nieuw paradigm voor katholieke secundairescholen in de Verenigde Staten: theoretische, empirische en pastorale perspectieven. KU Leuven Abstract: De demografie van het katholiek onderwijs in de Verenigde Staten is in sterke mate aan het veranderen. Deze nieuwe culturele context daagt met name katholieke secundaire scholen uit om hun traditionele plaats als centra van katholieke vorming te herdenken en te vernieuwen. Dit project wil onderzoeken in welke mate het model van de katholieke dialoogschool mogelijkheden biedt voor hedendaagse Amerikaanse, katholieke, secundaire scholen. De methodologie van dit project omvat een analyse van de socio-culturele context van Amerikaanse katholieke scholen, een kritisch onderzoek naar verschillende benaderingen van de institutionele identiteit van deze scholen, een empirisch onderzoek naar de heersende opvattingen van Amerikaanse secundaire scholen inzake identiteit, geloof en dialoog; en een theologische reflectie op de fundamenten van de katholieke dialoogschool en de beschrijving van het model zelf. Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Didier Pollefeyt • Michael Richards
Katholieke Bijbelstudies na Trente: Franciscus Toletus & Cornelius a Lapide KU Leuven Abstract: Dit proefschrift beoogt een bijdrage te leveren aan het onderzoek naar de katholieke bijbelstudies in de tweede helft van de zestiende en het eerste deel van de zeventiende eeuw; het is een terrein dat in het moderne onderzoek grotendeels werd verwaarloosd. Steunend op recente studies echter (Delville, Wicks, François, O'Malley) wil mijn onderzoek vooral inzoomen op het bijbelse werk van kardinaal Franciscus Toletus en Cornelius a Lapide, beiden jezuïeten. Door het inleiden, vertalen en analyseren van een deel van hun commentaar op het Johannesevangelie (nl.
Joh 17), hoop ik meer klaarheid te brengen in een weinig belicht onderzoeksterreinen vooral aan te tonen hoe katholieke Bijbelcommentatoren poogden om historische en Bijbelhumanistische verworvenheden te integreren in een hermeneutiek die tegelijk ook trouw wilde blijven aan het magisterium en detraditie van de Kerk. Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • N. N. • Wim François
Kaste, Gemeenschap en Tradities in Karnataka, India (jaar 2) Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de aard van de Indische samenleving begint meestal met de vooronderstelling dat er een kastenhiërarchie bestaat, dat die bepaalt is door een ideologisch kader of religieuze teksten en dat ze geworteld is in de Hindoe religie. Dit project gaat door veldwerk interviews en enquêtes na of zo een kastenstelsel bestaat als ervaringsrealiteit van zij die in de samenleving van Karnataka leven. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
Kaste, Gemeenschap en Tradities in Karnataka, India Universiteit Gent Abstract: Het veldwerk project onderzoekt de ontwikkeling en het bestaan van een "kastensysteem" in India. In samenwerking met Kuvempu University, Karantaka, India, worden de complexiteiten blootgelegd van een regio van 250 kilometer. Het veldwerk verzamelt de empirische verhalen over het "kastensysteem" die door de lokale bevolking worden overgeleverd. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
KASKA - De traditie van de toekomst / de toekomst van de traditie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek naar de status van Antwerpen als modestad (internationale, creatieve, culturele en economische uitstraling) past in de viering (in 2013) van de 350ste verjaardag van KASKA en de 50ste verjaardag van de modeafdeling. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele
Karterend inventariserend veldonderzoek Kanaalkruising Sluiskil Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een paleolandschappelijke en archeologische kartering van een polderlandschap in Zeeuws-Vlaanderen, dat naar aanleiding van de aanleg van een tunnel onder het kanaal Gent-Terneuzen zal verdwijnen. De kartering zal uitgevoerd worden d.m.v. manuele en mechanische boringen in een grid van 30 x 30 m (landschappelijke kartering) of 10 x 10m (archeologische kartering). Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Philippe Crombé
Karakter en deugdzaam leven: naar een rehabilitatie van deugden in de visie van de rooms-katholieke kerk op morele opvoeding KU Leuven Abstract: Karakterontwikkeling en deugdzaam leven zijn twee essentiële kenmerken van morele opvoeding. In het verre verleden hebben zowel de katholieke kerk als de Indische traditie hier de nadruk op gelegd. Noch in Gravissimum Educationis (1965) noch in latere documenten van de Congregatie voor Katholieke Opvoeding is er expliciet sprake van deugden. Sedert de zeventiger jaren van de 20ste eeuw werd morele opvoeding vooral waardenopvoeding. In dezelfde lijn vraagt het Indische Report of Parliamentary Standing Committee on Value Education (S.B. Chavan Report, 1999) om de morele erosie in de samenleving te keren door meer aandacht te besteden aan waardenopvoeding in scholen. Het rapport beschouwt waarden als synoniem vandeugden wat aanleiding gaf tot felle discussies met zowel verantwoordelijken van Katholieke scholen als verdedigers van het oude Indische Gurukul opvoedingssysteem. Gezien deze context is het interessant om de Wirkungsgeschichte van Gravissimum Educationis en de documenten van de Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • John Christopher
Kants Theory of Imagination in the Critique of Pure Reason KU Leuven Abstract: This project examines the role of imagination in Kant#s Critique of Pure Reason (CPR). In sharp distinction to most commentaries, the project claims that Kant#s account of the imagination in the first Critique can only be understood in light of his sources. While the rationalists assigned the imagination to sensibility, the empiricists connected the imagination to thought. I argue that the accounts of David Hume (1711-1766) and, on the other side, Christian Wolff (1679-1754) and his followers inspired Kant#s view on the pivotal role of the imagination in the productionof both a priori and empirical knowledge. Kant#s resolve is to state that sensibility and the understanding are brought together because of theactivity of the imagination. On his account, the imagination is both empirical and pure, but it is not always clear how Kant conceives of the relation between the various guises of the imagination. This issue has puzzled many commentators, especially with regard to the differences Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Karin de Boer
Kants kritische begrip van een metafysisch systeem: zijn oorsprong, kenmerken en transformatie in de vroege postKantiaanse filosofie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Karin de Boer
Kants Kritiek van de zuivere rede in het licht van Baumgartens Metaphysica. KU Leuven Abstract: Dit project onderzoekt Kants Kritiek van de zuivere rede (1781/87) in het licht van zijn langdurige uiteenzetting met Baumgartens Metaphysica. Het project heeft als doel om langs deze weg de belangrijkste kenmerken te achterhalen van het metafysische systeem dat Kant van plan was te ontwikkelen maar feitelijk nooit geschreven heeft. Door dit onderzoek kan de relatie tussen 'kritiek' en 'systeem' in Kants denken op nieuwe wijze begrepen worden. Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Karin de Boer • Arnaud Pelletier
Kant's Critique of Pure Reason in light of Baumgarten's Metaphysics KU Leuven Abstract: The project examines the Critique of Pure Reason in light of Kant's lif-long engagement with Baumgarten's Metaphysics in order to reconstruct the main features of the metaphysical sytem that he projected but never achieved. Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Karin de Boer • Mihaela Vatavu
Kant on Biblical Interpretation KU Leuven Abstract: The provisional title of this dissertation is: #Kant on Biblical Interpretation.# This research project will investigate into the principles of Kant#s philosophical interpretation of the Bible within the boundariesof mere reason, particularly vis-à-vis his concept of #truth# and the proper relation between philosophy and revelation, as well as into the role of Scriptural exegesis in Kant#s philosophy of religion. Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Martin Moors • N. N.
Kant in the Theological/Religious Space KU Leuven Abstract: The philosophy of Kant is widely acknowledged to have had a major impact on theology. The chief problem Kant faces in his theological/religiousspace is the following: does he reduce religion to morality or vice versa. This question can be rephrased in two ways: loosely, does Kant regard morality as the single explanatory factor in terms of which all that is necessary to religion can be explained? And strictly, does Kant believe religion can be explained away as nothing but a special form or interpretation of morality? To many readers of Kant in the past the answer to our question seems so obvious that for them Kant clearly does reduce religion to morality. But I want to (re)examine Kant#s own claims with an open mind and we will find that the affirmative answer to our question isnot faithful to Kant#s true intentions. In my thesis I want to illustrate how Kant#s religious texts can inform critical debates about a range of religious topics: the problem of theodicy and evil, philosophica Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • André Cloots • N. N.
Kan kunst de mens van de technologie redden? Een kunstfilosofische analyse van mediakunst Hogeschool Gent Abstract: Dit postdoctoraal onderzoek beoogt een filosofische analyse van het creatieve en het kritische potentieel van mediakunst. Deze artistieke experimenten met technologie zijn hybride in meerdere betekenissen. (1) Ze mixen allerlei media, genres en kunstvormen. (2) Ze confronteren het virtuele (digitale) met het reële (dagdagelijkse en het publieke). (3) Ze richten zich op het raakvlak tussen kunst en wetenschap (bijv. de zogenaamde postfenomenologie), tussen kunst en politiek (cf. hacktivisme) en tussen kunst en design (cf. creatieve industrieën), enz. Dit brengt ons tot de volgende onderzoeksvragen: • Is het spelenderwijs aftasten van nieuwe technologie geen manier om technologie te ontsluiten en te democratiseren? • Biedt mediakunst een laboratorium dat een radicaal verschillende vorm van onderzoek en kennis evoceert? In hoeverre democratiseert het hybride karakter van mediakunst de andere kunsten? En ten slotte, biedt mediakunst ons uiteindelijk geen unieke cultuurkritiek? Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk • Vakgroep Autonome kunsten
Onderzoekers: • Robrecht Vanderbeeken • Hans Op De Beeck
Kaderovereenkomst UCSIA - Wetenschappelijke en administratieve ondersteuning van de Pastorale Dienst. Universiteit Antwerpen Abstract: Kaderovereenkomst UCSIA - Wetenschappelijke en administratieve ondersteuning van de Pastorale Dienst. Organisaties: • Universitair beheer en administratie
Onderzoekers: • Johan Vanhoutte
Justitie en Samenleving: Sociopolitieke justitiegeschiedenis in België (1795-2005) Universiteit Gent Abstract: Een interdisciplinair diepgaand onderzoek van de Belgische justitie op vier vlakken: de evolutie van het beleid van de diverse actoren de collectieve praktijken van de actoren profielen van de collectieve actoren in de wereld van het recht een overkoepelend onderzoek gericht op specifieke periodes van ontstaan en crisis. Zo worden 4 thematische domeinen onderzocht: burgerlijk recht, strafrecht, prosopografie en bronnen. Organisaties: • Vakgroep Grondslagen en geschiedenis van het recht
Onderzoekers: • Dirk Heirbaut • Georges Martyn
Justitie & Bevolking. De Belgische ervaring in internationaal perspectief, 1795-2015 Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek naar "Justitie in relatie tot de samenleving" is een groeiend domein. Vaak ontbreekt er echter een multidimensionale aanpak binnen de sociale wetenschappen. Bouwend op de ervaringen en resultaten van een vorig IUAP-project over "Justitie & Samenleving" (IUAP P6/01), dat belangrijke lacunes in de kennis van de Belgische nationale gerechtelijke geschiedenis aanpakte vanuit een top-down en institutioneel perspectief, breidt het huidige project de blik verder uit om het thema van de relaties tussen Justitie en bevolkingen te bestuderen vanuit een interdisciplinair lange-termijn perspectief, waarbij de periode van 1795 tot op heden wordt behandeld. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Bruno De Wever
'Just-in-time en Externe Logistiek' KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Japanse Studies Leuven
Onderzoekers: • Dimitri Vanoverbeke • Anton Peersman
JuriGenT Hogeschool Gent Abstract: tweetalige juridische termenbank Nederlands-Spaans Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Spaans
Onderzoekers: • Carine De Groote • Patricia Vanden Bulcke
Juridisering van arbeidsongevallen in de westerse industrialiserende wereld Universiteit Gent Abstract: Centraal in dit project staat het proces van juridisering waaraan arbeidsongevallen op het einde van de negentiende eeuw onderhevig waren. De ontwikkelingen in zeven industrialiserende landen worden bestudeerd om op zoek te gaan naar de triggers en catalysatoren van juridisering. Concreet worden de administratieve, gerechtelijke, wetgevende en doctrinaire dimensies van juridisering geanalyseerd. Doel is een beter inzicht te krijgen in de werking van het complexe fenomeen juridisering. Organisaties: • Vakgroep Grondslagen en geschiedenis van het recht
Onderzoekers: • Dirk Heirbaut • Georges Martyn
Juridisch advies omtrent impact van de Europese Unie reglementering op de Vlaamse werkgelegenheidsmaatregelen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Juridisch advies omtrent impact van de Europese Unie reglementering op de Vlaamse werkgelegenheidsmaatregelen. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • TONY JORIS
Juridisch advies met betrekking tot religieuze tekens in onderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Vlaamse Overheid - dept. Onderwijs en vorming van de Vlaamse Gemeenschap' hebben voor het project ' Juridisch advies met betrekking tot religieuze tekens in onderwijs. ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • PAUL DE HERT
Junior college Taal. KU Leuven Abstract: Junior College is een initiatief van de KU Leuven en KU Leuven Kulak omwetenschap op hoog niveau tot in de klas te brengen. Modules rond wiskunde, geschiedenis en taal bieden aan gemotiveerde en getalenteerde leerlingen een interessant programma. Recente academischwetenschappelijke inzichten verdiepen de inhoud van bestaande vakken. De leerlingen worden uitgedaagd om hun intellectuele grenzen te verkennen en hun belangstelling voor wetenschap en onderzoek te exploreren. Ze leren zichzelf, hun interesses en hun eigen potentieel beter inschatten. Junior College wil zo een brug slaan tussen het secundair onderwijs en de universiteit en de studiekeuzebekwaamheid bevorderen.Junior College Taal wil leerlingen van het secundair onderwijs laten kennismaken met literair-wetenschappelijk, taalkundig en communicatiewetenschappelijk onderzoek. Het ontwikkelt hiervoor lesmateriaal dat de leerlingen op school met hun leerkrachtenkunnen doornemen en biedt de leerlingen daarnaast jaarlijks twee unive Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • Liesbet Heyvaert • Dagmar Vandebosch
Judith Butler revisited: gender en seksualiteit in het werk van Edith Wharton en Djuna Barnes Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek wil nagaan welk potentieel de vernieuwende theorie van Judith Butler biedt voor het cultuurhistorisch onderzoek naar 'gender' en 'seksuele identiteit' (voornamelijk vanuit psychoanalytisch perspectief), door haar theorie toe te passen op de romans van Edith Wharton (laat-Victoraanse literatuur) en Djuna Barnes (modernistische literatuur) en zo aan een kritische analyse te onderwerpen. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor • Gert Buelens
Jozef Guislain (1797-1860) en de armen van geest. Een biografie als caleidoscoop van het ontstaatn van de psychiatrie in België Universiteit Gent Abstract: Deze biografie van Jozef Guislain schetst leven en werk van de pionier van de Belgische psychiatrie. Aandacht gaat uit naar Guislain en Guislain-instituut, de ontwikkeling van de moderne psychiatrie, de evolutie van de ziekenzorg en de relatie religie-geneeskunde. Hoofdpersonage wordt gepositioneerd in eht internationale veld van de psychiatrische geschiedenis en in de Belgische politieke, sociale en cultuurgeschiedenis. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere
Jozef Guislain (1797-1860) en de armen van geest. Een biografie als caleidoscoop van het ontstaan van de psychiatrie in BelgiË Universiteit Gent Abstract: Deze biografie van Jozef Guislain schetst leven en werk van de pionier van de Belgische psychiatrie. Aandacht gaat uit naar Guislain en Guislain-instituut, de ontwikkeling van de moderne psychiatrie, de evolutie van de ziekenzorg en de relatie religie-geneeskunde. Hoofdpersonage wordt gepositioneerd in het internationale veld van de psychiatrische geschiedenis en in de Belgische politieke, sociale en cultuurgeschiedenis. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere • Jurgen Pieters
Joodse Natie – Zionistische Staat – Goddelijke Wet: De Kritische Politieke Theologie van de Joodse Dialogische Filosofie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Instituut Joodse Studies
Onderzoekers: • Vivian Liska • Arthur Cools • Dennis Baert
Joodse identiteit in de DDR(-literatuur). Universiteit Antwerpen Abstract: Joodse identiteit in de DDR(-literatuur). Organisaties: • Literatuurwetenschap • Instituut Joodse Studies
Onderzoekers: • Vivian Liska
Jongeren tussen opleiding en werk in Brabantse en Vlaamse steden, 1500-1800: sociale, culturele en economische aspecten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vele stedelijke jongeren - vooral maar niet uitsluitend jongens - verlieten tijdens de vroegmoderne periode het ouderlijk huis om in het atelier van een ambachtsmeester een opleiding te krijgen, met als doel zelf een geschoolde ambachtsman te worden en in de hoop zich ooit als zelfstandige meester te kunnen vestigen. Het is evident dat het leerlingstelsel impact had op vele verschillende gebieden van het sociale en
culturele leven, en dat ht tevens belangrijke consequenties had voor het functioneren van stedelijke economieën. Doel van de promotors is licht te werpen op de sociale, culturele en economische dimensies van het leerlingstelsel en de veranderingen die daarin plaatsvonden tijdens de vroegmoderne periode, met bijzondere aandacht voor de vraag welke de consequenties waren van het samenvallen, zowel ruimtelijk als temporeel, van leren, werken en wonen. Organisaties: • Communicatiewetenschappen • Pedagogiek en Orthopedagogiek • Geschiedenis
Onderzoekers: • FRANKY SIMON • CATHARINA LIS • HUGO SOLY • Bert DE MUNCK
Jongeren tussen opleiding en werk in Brabantse en Vlaamse steden, 1500-1800: sociale, culturele en economische aspecten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vele stedelijke jongeren - vooral maar niet uitsluitend jongens - verlieten tijdens de vroegmoderne periode het ouderlijk huis om in het atelier van een ambachtsmeester een opleiding te krijgen, met als doel zelf een geschoolde ambachtsman te worden en in de hoop zich ooit als zelfstandige meester te kunnen vestigen. Het is evident dat het leerlingstelsel impact had op vele verschillende gebieden van het sociale en culturele leven, en dat ht tevens belangrijke consequenties had voor het functioneren van stedelijke economieën. Doel van de promotors is licht te werpen op de sociale, culturele en economische dimensies van het leerlingstelsel en de veranderingen die daarin plaatsvonden tijdens de vroegmoderne periode, met bijzondere aandacht voor de vraag welke de consequenties waren van het samenvallen, zowel ruimtelijk als temporeel, van leren, werken en wonen. Organisaties: • Centrum voor de Pre-industriële Productieprocessen en Arbeidsverhoudingen • Pedagogiek en Orthopedagogiek
Onderzoekers: • FRANKY SIMON • CATHARINA LIS • HUGO SOLY
John Henry Newmans theologie van de geschiedenis: de 'Theological Imaginary' KU Leuven Abstract: Dit project heeft tot doel John Henry Newmans theologie van de (kerk-)geschiedenis kritisch te onderzoeken. Newmans belangstelling voor de geschiedenis van de kerk (en het belang hiervan voor zijn persoonlijk religieuze ontwikkeling en zijn theologie) is algemeen bekend. Er bestaat echter geen omvattende studie over Newmans opvatting m.b.t. de plaats diede studie van de kerkgeschiedenis moet innemen in de theologie # d.w.z.de rol die de discipline van kerkgeschiedenis zou kunnen / zou moeten spelen bij de ontwikkeling van een verantwoorde theologische Weltanschauung. Dit project beoogt een viervoudige doelstelling: (i) een analyse van de wijze waarop Newman de kerkgeschiedenis beoefent met bijzondere aandacht voor zijn benadering van de Kerkvaders; (ii) een analyse van Newmans theorie over de doctrinele ontwikkeling met bijzondere aandacht voor de rol die hierin gespeeld wordt door de religieuze verbeelding; (iii) een analyse van de wijze waarop Newmans beoefening van de kerkg Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Johan Leemans • Terrence Merrigan • Christopher Cimorelli
Johan Daisne (1912-1978). Tussen magie en werkelijkheid KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • N. N.
Japanse Attitudes towards Sir Frederic Leith Ross' Plans for Monetary Reform in China, 1935 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Japanse Studies Leuven
Onderzoekers: • Willy Vande Walle • Yukiko Yokohata
Japan en de Europese Unie na de Koude Oorlog: van Economisch Conflict naar Politiek Bondgenootschap KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Japanse Studies Leuven
Onderzoekers: • Willy Vande Walle • Dimitri Vanoverbeke • Nicholas Peeters
James Thomsons The Seasons (1730-46) en Genettes theorieën over para- en hypertekstualiteit Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een grondige interdisciplinaire studie van James Thomsons The Seasons en de verschillende soorten tekstualiteit die dit werk in het leven roept. Onderzoek naar de drukcultuur, receptiestudie én een rigoureuze toepassing van Genettes theorieën over para- en hypotekstualiteit zullen toelaten een subtiel kader te ontwerpen waarbinnen Thomsons transpositie en transformatie van vroegere teksten moeten begrepen worden. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Sandro Jung
Jain inferentietheorieën in het licht van de moderne logica Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel concepten over inferentie en contextuele redenering in Jainisme te onderzoeken door het uitgeven, vertalen en bestuderen van Prabhâcandra?s Prameyakamalamârtanda (11e E.), ?De zon voor de lotussen van het kenbare?. Deze studie zal gevoerd worden binnen de dialoog tussen theorieën over redenering in het klassieke India en hedendaagse Westerse ontwikkelingen in interactieve en dynamische logica?s. Organisaties: • Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië
Onderzoekers: • Eva De Clercq
Jacques-Nicolas Lemmens: leven en werk van een Belgisch organist, gezien vanuit de 19e-eeuwse orgelpraktijk en met focus op de École d'Orgue basée sur le plain-chant romain (1862). Universiteit Antwerpen Abstract: Jacques-Nicolas Lemmens (1823-1881) wordt algemeen beschouwd als een sleutelfiguur voor de ontwikkeling van de orgelmuziek in de 19e eeuw: zijn invloed als pedagoog, virtuoos en componist reikte tot ver buiten de landsgrenzen. In schril contrast met zijn roem staat de beperkte informatie die er over hem te vinden is. Een diepgravend artistiek onderzoek naar zijn betekenis en invloed, samen met de kadering van zijn werk binnen de Europese orgelcontext, en met focus op zijn École d'Orgue basée sur le plain-chant romain (1862) kan een belangrijke bijdrage leveren tot het praktijkonderzoek naar de 19e-eeuwse orgelmuziek in België. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele
Jacques-Nicolas Lemmens (1823-1881) en de stichting van de Ecole de Musique religieuse de Malines. Universiteit Antwerpen Abstract: Jacques-Nicolas Lemmens (1823-1881) was niet alleen een beroemd organist, maar ook de stichter van de École de Musique religieuse de Malines: een historisch personage dat in de loop van de tijd onderhevig is geweest aan een zekere mystificatie. Dit onderzoek focust op Lemmens' motivaties om in 1879 een school voor religieuze muziek op te richten en wil deze stichting in een ruimere politieke, historische en artistieke context plaatsen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé
'Jack The Bear': Een comparatieve analyse van de innovaties in het contrabasspel van Jimmie Blanton. Universiteit Antwerpen Abstract: Jimmie Blanton wordt algemeen beschouwd als één van de primaire innovators van het contrabasspel in de jazz. Er is tot op heden echter nog nooit getracht precies en systematisch vast te stellen op welke vlakken hij vernieuwend was. Dit artistiek onderzoek wil vanuit een sterke nexus theorie – praktijk komen tot een grondig begrip van de innovatieve aspecten in het contrabasspel van Blanton om zo de lacunes in te vullen die momenteel hierrond nog heersen. Organisaties: • Media, beleid en cultuur (MPC)
Onderzoekers: • Alexander Dhoest
Jaarverslag karakterisering in de variaties van het Engels Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie
Onderzoekers: • Bernard De Clerck
IWT-TBM-DYSL-X. KU Leuven Abstract: DYSL-X: A game based tool for early risk detection of dyslexia in preschoolers. Organisaties: • OE Gezins- en Orthopedagogiek
Onderzoekers: • Pol Ghesquière • Ann Goeleven • Jan Wouters
IWT-LBO-BACTERIËLE PATHOGENEN. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Gentechnologie
Onderzoekers: • Rob Lavigne
IUAP - PIA V/09 Universiteit Gent Abstract: Onderzoek van de transformatie in urbane en rurale context binnen het Romeinse Rijk. Interdisciplinaire archeologische benadering van de overgang van de laat-Romeinse Oudheid naar de Vroege Middeleeuwen. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
IUAP 7/26 Stad en samenleving in de Lage Landen (ca. 1200-ca. 1850). De ?condition urbaine?: tussen veerkracht en kwetsbaarheid Universiteit Gent Abstract: Geïnspireerd door de uitdagingen van de hedendaagse urbanisering, onderwerpt het IAP 'City & Society' het concept van ?stedelijke veerkracht? voor de casus van de Lage Landen. aan een kritische analyse. Drie onderzoekslijnen staan hierbij centraal: (1) de milieuuitdagingen van het stedelijke leven: veerkracht en nooddruft; (2) stedelijke geheugens; (3) stedelijke gemeenschapsvorming: inclusie en exclusie. Deze thema?s worden vanuit een uitdrukkelijk internationaal en interdisciplinair perspectief benaderd (visuele en literaire cultuur, archeologie, geografie,?). Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Marc Boone
Italiaanse linguïstiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Italiaanse linguïstiek. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Dieter Vermandere
Is verval van recht een algemeen rechtsbeginsel? Een juridisch grondslagenonderzoek Universiteit Gent Abstract: Het verval als beëindigingsgrond van een recht of een rechtshandeling is een rechtsfiguur die in meerdere takken van het privaatrecht een uiteenlopende invullen krijgt. In dit onderzoek wordt de draagwijdte, de rol en de functie van deze rechtsfiguur bestudeerd en nagegaan of deze rechtsfiguur een algemeen karakter kan toegemeten worden en als algemeen rechtsbeginsel kan erkend worden. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Annelies Wylleman
Is the sky really the limit? De (toegevoegde) waarde van teledetectie in de GIS-analyse van een archeologische field survey Universiteit Gent Abstract: Verfijning van geo-archeologische methodologie via toepassing van een reeks methodes van kartering, analyse en interpretatie op origineel en secundair remote sensing materiaal uit de 'potenza valley survey' (C. Italië, Marche). IS the sky really the limit? De (toegevoegde) waarde van teledetectie in de GIS-analyse van een archeologische field survey. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
Is Latijn discourse-configurationeel? Informatiestructuur, woordvolgorde, en het potentieel tot structurele ambiguïteit. Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt of Latijn kan worden beschouwd als een (discourse-)configurationele taal, en dus of er bij het analyseren van de Latijnse syntaxis rekening moet worden gehouden met structurele ambiguïteit. Om dit te testen wordt een corpusgebaseerd experiment uitgevoerd dat nagaat of informatiestructuur een statistisch betere predictor is voor lineaire woordvolgorde of voor (structurele) syntactische positie. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse taalkunde
Onderzoekers: • Liliane Haegeman
Islamitische interpretaties als hefbomen bij de emancipatie van moslima's. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek zal worden nagegaan in hoeverre jonge moslimvrouwen in Vlaanderen op zoek gaan naar religieuze antwoorden op moderne, Westerse samenlevingsproblemen. Wat zijn de middelen en strategieën die zij gebruiken om allereerst te interpreteren en vervolgens hun persoonlijke interpretarie(s) draagkracht te geen ? Dit onderzoeksproject schenkt aandacht aan vrouwen en hun rol in het vormgeven van nieuwe
verhoudingen binnen de islamitische Sunni orthodoxie, een onderwerp dat ook in opinievormingen aangaande islam een rol speelt. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES) • Centrum voor Migratie en Interculturele Studies (CeMIS)
Onderzoekers: • Christiane Timmerman • Sonja Spee
Islamitische identiteiten in Vlaanderen (1964-heden). Universiteit Antwerpen Abstract: Vanuit een pragmatisch-linguïstisch, cultuurhistorisch en etnografisch perspectief bestudeert dit project publiek toegankelijk en geëliciteerd discours dat geproduceerd wordt door Vlaamse moslims. Dit gebeurt met het oog op de analyse van islamitische politieke zelfbeelden zoals die zich sinds 1964 ontwikkelen binnen islamitische gemeenschappen in Vlaanderen. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren • Marie-Claire Foblets • Henk de Smaele
Islam in de Europese jeugdliteratuur Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het is de bedoeling na te gaan op welke manier moslims en de islam worden beschreven in recente Europese jeugdliteratuur. Het tekstcorpus bestaat uit een vijftigtal jeugdboeken die in de jaren tachtig en negentig (1980-2000) in het Nederlands, Engels, Duits of Frans verschenen zijn en moslims en de islam in een Europees land thematiseren. Omdat de studie interdisciplinair is en met een brede waaier van sociologische, psychologische, ethische, poli-tieke en economische problemen uit de menswetenschappen te maken heeft, is het noodzakelijk een multidisciplinaire aanpak te hanteren. De analyse houdt rekening met de leeftijdsgroep waarvoor de boeken bedoeld zijn en met de maatschappelijke situatie van de moslims onder de migranten in verschillende Europese landen. De werkhypothese luidt dat de manier waarop moslims worden beschreven duidelijke verschillen vertoont bij autochtone en bij allochtone auteurs. Centraal staat de vraag op welke manier de jeugdromans van autochtone en allochtone auteurs culturele en wereldbeschouwelijke diversiteit benaderen en welke ethische normen zij vooronderstellen en(of) propageren. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy
Is in de mijn iedereen zwart? Materiële cultuur en het dagelijkse leven van Limburgse mijnwerkers, 1900-1960. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het betreft een onderzoek naar de alledaagse handelingen van Limburgse mijnwerkersgezinnen in de periode 1900-1960. Het is verrassend vast te stellen dat het fundamentele proces van versnelde ontwikkeling op het vlak van consumptie en levensstandaard slechts weinig werd onderzocht. Onderhavig projectvoorstel wil net onderzoeken hoe Belgische arbeidersgezinnen die snelle veranderingen beleefd hebben: betekenisgeving aan die "consumptierevolutie" staat dus centraal. De verhouding tussen arbeidersgezinnen, objecten, sociale relaties en bijhorende wisselende associaties worden blootgelegd. De alledaagsheid, die vaak verborgen blijft achter allerlei deuren, wordt hier blootgelegd aan de hand van drie deelvragen. Primo de wooncultuur (inrichting en uitrusting van de mijnwerkerswoningen), die een uitgelezen middel is om een licht te werpen op de aspiraties en wereldbeelden van de bewoners. Secundo staan we stil bij de persoonlijke intimiteit: kledij en kapsels zijn veelzeggend over de manier waarop mensen zich voorstellen naar de buitenwereld toe. Tertio belichten we eet- en feestcultuur, (nieuwe) tradities die in de mijngemeenschap gevierd werden en die kunnen opereren als een constructieve bouwsteen in de werking en de identiteit van een gemeenschap. Dit onderzoek legt voornamelijk de nadruk op het gebruik van foto's als unieke historische bron in de studie naar verborgen, banale praktijken, die bijdragen tot inzicht in actuele problemen. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Joeri JANUARIUS • PETER SCHOLLIERS
Is er toekomst voor de hermeneutische wending in de theologie? Een historisch- en systematisch-theologisch onderzoek naar de theologie van Edward Schillebeeckx (1914-2009) en zijn hedendaagse receptie. KU Leuven Abstract: Het werk van Edward Schillebeeckx (1914-2009) markeert de overgang van een premoderne, neothomistische theologie naar een laatmoderne, hermeneutische theologie. Het opzet van dit project is zowel historisch-theologisch as sytematisch-theologisch: (a) het wenst de hermeneutische wending in het werk van Schillebeeckx na te gaan en (b) vervolgens de relevantievan deze theologie te onderzoeken. Een dualiteit in het werk van Schillebeeckx zal dienen als leessleutel. Schillebeeckx werk is ten diepste getekend door twee intuïties: een scheppingstheologische (de wereld is van God) en een hermeneutische (traditie kan enkel herwonnen worden in relatie tot de actuele context). Beide intuïties worden samen gehouden door de idee van de negatieve contrastervaring: ervaringen van lijden en onrecht die ex negativo het verlangen van mensen naar heelheid openbaren. Deze contrastervaringen hebben Schillebeeckx in staat gesteld om hedendaagse situatie en christelijke traditie te correleren en zo ee Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Leo Kenis • Frederiek Depoortere
Is de onset-rime structuur van belang in het impliciete en expliciete klankbewustzijn van jonge kinderen? Een crosslinguïstische studie bij Engelstalige en Nederlandstalige kleuters en beginnende lezers. Universiteit Antwerpen
Abstract: Deze studie onderzoekt of onsets en rimes eenheden zijn in het klankbewustzijn van jonge kinderen. De onset-rime hypothese is algemeen aanvaard maar bijna exclusief gebaseerd op Engelstalig onderzoek. Recente experimenten in het Nederlands vonden geen evidentie voor deze hypothese. Om na te gaan of taalverschillen verantwoordelijk zijn voor deze dissociatie wordt een cross-linguïstische vergelijking gemaakt met Engelstalige en Nederlandstalige kleuters en beginnende lezers. Taken die het impliciete en expliciete klankbewustzijn meten worden gebruikt (b.v. geheugentaak versus segmentatietaak). Organisaties: • CENTRUM VOOR PSYCHOLINGUISTIEK • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Jules Frans Daems • Dominiek Sandra • Heike Martensen
Ironie in de hedendaagse Franse roman na 1980 Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoek de impact van ironie in de hedendaagse Franse literatuur. Het betreft een onderzoek naar vorm en strategieen gebruikt door een steeds frequenter voorkomende schrijftrant. Het project onderzoekt zowel individuele teksten, als groepen auteurs (ihb les éditions de Minuit) en stelt zich voor tot een classificatie te komen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pierre Schoentjes
IRISnet II:Analyse van internationale best practices met betrekking tot glasvezel breedband communicatienetwerken in een stedelijk milieu. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In Europe overwegen vele steden om te investeren in breedband optische netwerken. Dit rapport werd besteld door het Centrum voor Informatica van het Brussels Hoofdstedelijk gewest in het kader van het nadenken over de toekomst van het bestaande breedband netwerk IRISNET. Het rapport start van de assumptie dat de belangrijkste doelstelling van een toekomstig IRISNET II nog steeds het verbinden van administratieve en publieke sites zal zijn in een volledig geconvergeerd breedband netwerk. Echter, gezien vele steden een rol spelen in het stimuleren van fibre to the home (FTTH) netwerken, zal deze studie ook deze evoluties bespreken. Dit rapport omvat een literatuurstudie over fibre networks in steden, de onderliggende doelstellingen, de mogelijke business modellen en de rol van de overheid. Daarnaast worden vijf casestudies uitgevoerd die representatief zijn voor wat er gebeurd in Europese steden. Deze cases staan op zichzelf, maar dienen ook als voorbeeld in de meer algemene delen van het rapport. De terms of reference van dit rapport omvatten het uitzetten van best practices met betrekking tot fibre netwerken in Europa. Organisaties: • Studies van Media Informatie en Tele-Communicatie • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • CAROLINE PAUWELS • PIETER BALLON • Leo VAN AUDENHOVE
I Promessi Sposi als 'hypotekst': 'verderzettingen' in proza en herwerkingen voor operalibretti. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project neemt in de eerste plaats vanuit een intertekstueel oogpunt de romans tot voorwerp die men traditioneel beschouwt als "verderzettingen" van Manzoni's I Promessi sposi. Ondanks het feit dat deze werken sterker onderworpen geweest zijn aan directe invloeden van Manzoni's roman, zijn ze ten onrechte vergeten door de literatuurstudie. Daar waar ze bij hun eerste uitgave geloofd werden in apologetische recensies, worden ze vandaag nauwelijks nog in beschouwing genomen door moderne onderzoekers, die zich beperken tot enkele oppervlakkige aanhalingen in literaire naslagwerken (enkel La Monaca di Monza van Giovanni Rosini genoot van enkele beperkte autonome kritische beschouwingen). Hun auteurs hadden zich voorgenomen de inhoud van hun model verder uit te bouwen door een bepaalde episode van de roman aan de basis te leggen van een nieuw verhaal, of door de lezer een proleptische of een analeptische vertelling aan te bieden die bijkomende informatie kon verschaffen over de gebeurtenissen beschreven door Manzoni. Het gaat ook hier om historische romans: La Monaca di Monza van Giovanni Rosini (1829), L'Innominato van Luigi Gualtieri (1860), alsook I Figli di Renzo Tramaglino e di Lucia Mondella en Lasco il bandito della Valsassina van Antonio Balbiani (1870 en 1872-73). Ondanks evidente paratekstuele aanwijzigingen, die de bedoeling van deze werken om zich te meten met hun hypotekst duidelijk naar voor brengen, bestaan tot op heden geen gegronde studies die zowel de linguïstische als de thematische aanknooppunten tussen de romans analyseren. Pretenderen de literaire aspecten van deze werken te minimaliseren door hen eenvoudigweg te classificeren onder de rubriek "verderzettingen" zou zonder twijfel gelijkstaan aan een miskenning van hun intrinsieke waarde. Het tweede deel van het project belicht de vormelijke en inhoudelijke aspecten van de reducties van I Promessi sposi voor de opera. In tegenstelling tot de aangehaalde historische romans gaat het in deze gevallen bijna uitsluitend om herwerkingen in versvorm. Ook hun doelstellingen naar het publiek toe zijn verschillend: daar waar de "verderzettingen" in proza in de eerste plaats streven naar een verder uitdiepen van de plot, proberen de libretti aan de hand van een herwerking van cruciale episodes de inhoud van de roman eerder compact aan het publiek voor te stellen. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Ann PEETERS • DIRK VANDEN BERGHE
"I Promessi sposi" als "hypotekst": "verderzettingen" in proza en herwerkingen voor operalibretti. Vrije Universiteit Brussel Abstract: -I Promessi sposi als "hypotekst": "verderzettingen" in proza en herwerkingen voor operalibretti 1.Algemene inleiding Niet toevallig worden Alessandro Manzoni's I Promessi sposi (1840) beschouwd als de eerste echte moderne Italiaanse roman. Na enkele interpretaties van het recent doorgedrongen Angelsaksisch prozamodel, is Manzoni er als eerste in geslaagd, mede door de invoering van nieuwe narratieve parameters, de lectuur van een literair meesterwerk toe te laten aan een bredere laag van de bevolking. In zijn traktaat Del Romanzo storico uitte hij zijn standpunt met betrekking tot de soms hevige debatten tussen Klassieken en Modernen en wees hij tevens op de noodzakelijke aanwezigheid van historische realiteit in het nieuwe en veelbesproken genre "roman". Daarenboven heeft Manzoni aan de hand van een scherpe kritiek op de geschetste periode in I Promessi sposi zijn stempel gedrukt op het groeiend proces van Italiaans collectief bewustzijn. Door zijn jarenlange zoektocht naar een algemeen aanvaarde linguïstische norm is Manzoni erin geslaagd zijn literair project te koppelen aan
welbeschouwde ideeën met betrekking tot de moderne samenleving. De inspanningen die hij leverde om zijn roman te zuiveren van taalkundige onnauwkeurigheden (bv. archaismen, barbarismen en dialectismen) hebben een belangrijke rol gespeeld in de zoektocht naar een taalkundige realiteit die kon tegemoetkomen aan de noden van een moderne samenleving. Gedurende eeuwen worstelde Italië immers met het probleem van een grote afstand tussen de geschreven cultuurtaal en de omgangstaal. Naast de verspreiding van deze onontkenbare waarden op literair en sociaal vlak hebben I Promessi sposi ook gefungeerd als "hypotekst" voor een uitgebreid aantal artistieke werken in de periodes vlak na de twee publicaties van de roman (1827-1829 en 1840). In de eerste plaats dient aandacht besteed te worden aan de auteurs die, mede dankzij het enorme succes van het meesterwerk, een nieuwe narratieve context gecreëerd hebben rond bepaalde inhoudelijke aspecten van de intrige. Zo baseerden Giovanni Rosini, Antonio Balbiani en Luigi Gualtieri hun "verderzettingen" op de avonturen van de twee verloofden, evenwel zonder het succes van hun model te evenaren. Daarnaast vervullen ook andere romanschrijvers, die de belangrijkste vernieuwingen van de Manzoniaanse poëtica in hun werken integreerden zonder noodzakelijkerwijze terug te vallen op inhoudelijke hernemingen, een cruciale rol in de geschiedenis van de 19e eeuwse Italiaanse roman: hier kan men Bazzoni, Guerazzi en Rovani aanhalen. Maar de invloed van I Promessi sposi beperkt zich niet uitsluitend tot "verderzettingen" in proza: in een periode van de eerste jaren na de uitgave van de Ventisettana tot op heden werd het succesverhaal door een vijftiental opera's vertolkt. Tenslotte mag een heterogene groep artiesten waarvan de creaties zich op de roman geïnspireerd hebben, niet over het hoofd gezien worden (werken voor theater, films, zelfs beeldromans en figuratieve realisaties). 2.Aflijning van het studieobject Het voorgestelde doctoraatsproject betreft, op methodologisch vlak, een intertekstueel onderzoek, dat zal worden ingekaderd in een genreproblematiek. In de eerste plaats worden de romans tot voorwerp genomen, die men traditioneel beschouwt als "verderzettingen" van I Promessi sposi. Ondanks het feit dat deze werken het sterkst onderworpen geweest zijn aan de meest uiteenlopende directe invloeden van Manzoni's roman, zijn ze ten onrechte vergeten door de literatuurstudie. Daar waar ze bij hun eerste uitgave geloofd werden in apologetische recensies, worden ze vandaag nauwelijks nog in beschouwing genomen door moderne onderzoekers, die zich beperken tot enkele oppervlakkige aanhalingen in literaire naslagwerken (enkel La Monaca di Monza van Giovanni Rosini genoot van enkele beperkte autonome kritische beschouwingen). Hun auteurs hadden zich voorgenomen de inhoud van hun model verder uit te bouwen door een bepaalde episode van de roman aan de basis te leggen van een nieuw verhaal, of door de lezer een proleptische of een analeptische vertelling aan te bieden die bijkomende informatie kon verschaffen over de gebeurtenissen beschreven door Manzoni. Het betreft eveneens historische romans: La Monaca di Monza van Giovanni Rosini (1829), L'Innominato van Luigi Gualtieri (1860) en I Figli di Renzo Tramaglino e di Lucia Mondella van Antonio Balbiani (1872-73). Ondanks evidente paratekstuele aanwijzigingen, die de bedoeling van deze werken om zich te meten met hun hypotekst duidelijk naar voor brengen, bestaan tot op heden geen gegronde studies die zowel de linguïstische als de thematische aanknooppunten tussen de romans analyseren. Pretenderen de literaire waarde van deze werken te minimaliseren door hen eenvoudigweg te classificeren onder de rubriek "verderzettingen" zou zonder twijfel gelijkstaan aan een miskenning van hun intrinsieke waarde. Het tweede deel van het project zal op grondige wijze de vormelijke en inhoudelijke aspecten van de reducties van I Promessi sposi voor de opera belichten. In tegenstelling tot de aangehaalde historische romans gaat het in deze gevallen bijna uitsluitend om herwerkingen in versvorm. Ook hun doelstellingen naar het publiek toe zijn verschillend: daar waar de "verderzettingen" in proza in de eerste plaats streven naar een verder uitdiepen van de plot, proberen de libretti aan de hand van een herwerking van cruciale episodes de inhoud van de roman eerder compact aan het publiek voor te stellen. Tot op heden is onvoldoende onderzoek verricht naar de complexe verbanden tussen I Promessi sposi en deze teksten; zelfs de bibliografie van de primaire bronnen, vaak verwaarloosd omwille van het eerder hybride literaire genre waartoe ze behoren, dient dringend vervolledigd te worden. 3.Doelstellingen en verloop van het onderzoek A. "Verderzettingen" in proza Vooreerst stelt zich het probleem van de bepaling van een gemeenschappelijke noemer waaronder de onderzochte romans geclassificeerd zouden kunnen worden. Zoals aangehaald, worden deze vaak als "verderzettingen" beschouwd, ook daar waar de auteurs zelf hun werken anders definiëren: Balbiani spreekt over een "seguito", Gualtieri over een "commento". In deze context dient opgemerkt te worden dat de term "verderzetting" niet alleen een stilistische imitatie van de hypotekst impliceert, maar eveneens een beredeneerde overname van de intrige en de ideologie van de auteur. Verder onderzoek zal uitmaken of het gebruik van deze definitie kan worden gegrond. Punt 1 van dit project vermeldt het onbetwistbaar belang van de taalkundige vernieuwingen die Manzoni doorvoerde ten gunste van de literaire productie in Italië na de eenmaking. In het literair-comparatief onderzoek zullen we ons dan ook moeten afvragen hoe men de weerslag van deze veranderingen terugvindt, rekening houdend met morfologische, syntactische, orthografische en lexicale karakteristieken, evenals met de overname van terugkerende stijlprocédés, dialectale varianten, plurilinguïsme, linguïstische "polyfonie", enz. Een derde, niet minder belangrijk deel van het onderzoek, zal bestaan uit een analyse van de thematische aspecten die hypotekst en hypertekst met elkaar verbinden. Na vastgesteld te hebben welke episodes hernomen werden, zal het nodig zijn te verifiëren of men te maken heeft met een eenvoudige 'herneming'; of met een 'nabootsing' sui generis (aanpassing van gebeurtenissen uit I Promessi sposi aan de intrige van de nieuwe vertelling); of nog met een 'vervolg' (cfr. Gérard Genette; een bepaalde episode in de hypertekst is dan een supplement dat bijkomende informatie verschaft ten opzichte van het origineel). Uiteindelijk zal een comparatieve analyse van de thematische aspecten meer duidelijkheid brengen over de globale houding van de schrijvers-"verderzetters" ten opzichte van de fundamentele elementen van het Manzoniaans meesterwerk, zoals de historische samenhang, de religiebenadering van de schrijver of nog de sociale status van de personages. Ondanks het feit dat de romans in kwestie naar traditionele maatstaven als historische romans geklasseerd worden, zijn zij in een tijdspanne van verscheidene decennia gepubliceerd: La Monaca di Monza verscheen in 1829, bijna onmiddellijk na de eerste uitgave van I Promessi sposi in 1827, L'Innominato van Gualtieri werd in 1860 gedrukt en in 1872-1873 zagen I figli di Renzo Tramaglino e di Lucia Mondella het levenslicht, een roman die al bijna tot de "Scapigliatura" mag gerekend worden. Daarenboven gaat het om een periode die in het bijzonder getekend werd door niet te verwaarlozen historische veranderingen. Van fundamenteel belang is bijgevolg het nauwkeurig bepalen in welke mate de evolutie van het politiek en sociaal klimaat in het Italië van de 19e eeuw het verband tussen I Promessi sposi en de hierop gebaseerde teksten beïnvloed heeft. In het tweede luik van het onderzoek omtrent de genrekarakteristieken van deze romans zal overgegaan worden tot een analyse van de positie die de "verderzetters" innemen tegenover de historische roman als dusdanig. Manzoni belichtte op duidelijke wijze zijn visie in het reeds geciteerde Del romanzo storico. Het zal dan ook van aanzienlijk belang zijn na te gaan wat het standpunt van de "verderzetters" was in de debatten rond de verhouding tussen historische werkelijkheid en literaire creatie. Hiernaast moet onderzocht worden in welke mate de historische gebeurtenissen waarop Manzoni de aandacht vestigde al dan niet hernomen geweest zijn. Binnen dit kader dient een uitdiepend onderzoek gevoerd naar de historische waarde van de aangehaalde gebeurtenissen, of met andere woorden: stemt de versie van de auteur overeen met wetenschappelijke bronnen die de beschreven periode belichten? B. Reducties tot operalibretti Wat de uitdieping van de operateksten betreft, zal het allereerst noodzakelijk zijn een exacte en volledige bibliografie van deze werken op te stellen. Door het gebrek aan auteursrechten in de periode waarin de meeste van deze opera's opgevoerd werden en het bijkomend probleem van de vaak onvolledige informatie in de huidige catalogi, is het beeld van de auteurs en/of coauteurs, van het exacte aantal herwerkingen, van de publicatiedata en zelfs van de locaties waar de overgebleven exemplaren bewaard worden tot op heden erg fragmentair. Mijn licentieverhandeling toont aan dat een analyse van de inhoudelijke aspecten van de libretti toelaat duidelijke verschillen waar te nemen tussen de werken die zich baseerden op de eerste uitgave van I Promessi sposi en diegene die de definitieve uitgave van 1840 als beginpunt namen. Door een aanvullend onderzoek naar de vormelijke aspecten zullen we een meer globaal beeld verkrijgen van deze herwerkingen in versvorm en kunnen nagaan of ook hier sprake is van merkbare verschillen die verband houden met de publicatiedatum van hun literair model. Tenslotte zal het nuttig zijn na te gaan of de linguïstische invloeden en de keuze van de hernomen episodes in de herwerkingen voor operalibretti eerder traditioneel "genregebonden" zijn, of dat eerder typisch inhoudelijke en taalkundige componenten uit I Promessi sposi in het licht gezet worden (een analoge problematiek geldt voor de "verderzettingen" in proza).
4.Bibliografie - Alice DI STEFANO, "I Promessi sposi" cantano, in Rassegna della letteratura italiana, 1998 (CII), n. 2 (juli-december 1998), pp. 484-499. - EAD., "Addio umil casetta..." (canta Renzo), in Sincronie, V, n. 10 (juli-december 2001), pp. 151-174. - Anne-Christine FAITROP-PORTA, "I Promessi sposi". Riduzioni teatrali, Firenze, Leo S. Olschki Editore, 2001. - Lia FAVA GUZZETTA, L'età romantica e il romanzo storico in Italia, Roma, Bonacci, 1988. - Gérard GENETTE, Palimpsestes: la littérature au second degré, Paris, Seuil, 1982. - Alessandro MANZONI, Del romanzo storico e, in genere, dei componimenti misti di storia e d'invenzione, in Edizione nazionale ed europea delle opere di Alessandro Manzoni (vol.14), a cura di Giancarlo Vigorelli, Milano, Centro nazionale di studi manzoniani, 2000. - Antonia MAZZA TONUCCI, Fortuna di un personaggio, in Vita e processo di Suor Virginia Maria de Leyva Monaca di Monza, a cura di Umberto Colombo, Milano, Garzanti, 1985, pp.873-924. Organisaties: • Centrum voor Literatuur- en Cultuurwetenschappen • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Ann PEETERS • DIRK VANDEN BERGHE
In welke mate zijn gesprekken in literaire teksten afhankelijke van gender-specifieke variabelen? Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het is de bedoeling dialogen tussen mannen en vrouwen in recente literaire teksten vanuit het gender-perspectief discoursanalytisch te analyseren. In 1999 - in het eerste jaar van het project - hebben de leden van de werkgroep zich vertrouwd gemaakt met de recente literatuur over (feministische) discoursanalyse. In 2000 hebben zij gesprekken in vertelproza van vrouwelijke Zwitserse auteurs uit de jaren 1970 tot 2000 geanalyseerd. Er bleek dat niet alle werken van het tekstcorpus optimaal geschikt zijn voor dit onderzoek omdat er maar relatief weinig dialogen in voorkomen en omdat vele gesprekken op monologen lijken. In 2001 heeft de groep zich op de analyse van populaire literatuur geconcentreerd en ook literaire werken van mannen bij het onderzoek betrokken. Over dialogen in literaire prozawerken is er nog niet veel gender-specifiek onderzoek verricht; dankzij de steun van de OZR kan de werkgroep pionierswerk verrichten. De onderzoeksgroep is interuniversitair en biedt een wetenschappelijk forum aan doctorandi Duitse taal- en letterkunde uit het hele land. Het project is interdisciplinair: taal- en letterkundigen werken actief mee in deze onderzoeksgroep. Op die manier kan de groep bijdragen tot het overbruggen van de kloof tussen taal- en literatuurwetenschap. In 2000 heeft de groep driemaal vergaderd. Er werden teksten van Zwitserse schrijfsters geanalyseerd. S. Bossaert gaf een lezing over de resultaten van haar licentieverhandeling over 'Taal en gender. Linguïstische analyse van de interactie in de schoolklas en bij een vrouwelijke arts'. In de tweede helft van het jaar 2000 bleek het noodzakelijk het tekstcorpus uit te breiden en wat meer te variëren dan oorspronkelijk gepland. Er is meer tijd nodig om meer teksten van uiteenlopende aard te analyseren. De tot nu toe behaalde resultaten zijn interessant en veelbelovend. Bovendien biedt de onderzoeksgroep een goed forum aan jonge onderzoekers Duitse taal- en letterkunde uit het hele land. Graag zou de onderzoeksgroep het onderzoek in de komende jaren verder willen uitdiepen en de resultaten in 2002 openbaar bekend maken in het kader van een colloquium en een wetenschappelijke bundel van de proceedings. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy
In welke mate is de receptie van literarire werken afhankelijk van geslachtsspecifieke verschillen ? Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de literatuurwetenschap werd tot nu toe niet veel aandacht besteed aan de vraag, of genderspecifieke concepten van belang zijn voor de receptie van literaire werken. Het triadische communicatiemodel (auteur-tekst-lezer) maakt geen verschil tussen mannelijke en vrouwelijke lezers. Het is de bedoeling, in het kader van het projectonderzoek na te gaan, of en op welke manier geslachtsspecifieke verschillen de receptie van literaire teksten mede bepalen. Het empirisch onderzoek van reacties van vrouwelijke en mannelijke lezers op literaire teksten zal centraal staan. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL VANHELLEPUTTE • MADELINE LUTJEHARMS • Margrit MULLER Heidy
In welke mate is de receptie van literaire werken afhankelijk van geslachtsspecifieke verschillen ? Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het is de bedoeling de receptie van enkele literaire teksten van schrijfsters vanuit het gender-perspectief te analyseren. Ook populaire literatuur wordt bij het onderzoek betrokken. De onderzoeksgroep is interdisciplinair en interuniversitair. Hij is een aantrekkelijk forum voor jonge onderzoekers Duitse taal- en letterkunde uit het hele land. De deelnemers geven om de beurt lezingen over resultaten van hun onderzoek die gevolgd worden door discussies over de gevolgde metodologie. Graag zou de onderzoeksgroep het onderzoek in de komende jaren verder willen uitdiepen. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL VANHELLEPUTTE • MADELINE LUTJEHARMS • Margrit MULLER Heidy
Invisible Presence: The Poor Clares of Central Italy; Families, Veil and Patronage, c. 1350-1550 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Barbara Baert • N. N.
• Julie Beckers
Investigating Urban Design Workshops in Flanders: Researching DesignerlyResearch (Een verkenning van stedenbouwkundige ontwerpworkshops in Vlaanderen: ontwerpend onderzoek onderzocht) KU Leuven Abstract: Vanaf de jaren 1990 groeide het besef dat de discipline stedenbouw aan een fundamentele heruitvinding toe was. Zoals elders in Europa lag de oorzaak in de stedelijke en industriële infrastructuur (zoals slachthuizen, rangeerterreinen en werkplaatsen) die in onbruik waren geraakt in het postindustriële tijdperk. Modernistische masterplannen volstonden niet om de transformatie van deze brownfields op gang te brengen. Een grondigeverkenning en prospectie van deze sites was nodig en stadsontwerp bleekhiervoor een interessant instrument te zijn. De voorafgegane modernistische normen en richtlijnen maakten plaats voor het baanbrekende stadsontwerp van de jaren 1990 dat ook een hernieuwde interpretatie van ontwerpend onderzoek inleidde. Ontwerp werd namelijk ingezet om onderzoek te verrichten.Over ontwerpend onderzoek bestaat nog steeds aanzienlijkwat verwarring en discussie. Recent werden in Vlaanderen een heel aantal conferenties en seminaries over het onderwerp georganiseerd door verschill Organisaties: • Architectuur en Ontwerpen
Onderzoekers: • Bruno De Meulder • Veerle Cox
Investigating the theoretical foundations and extensions of computational models of lexical-semantic processes KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG QLVL Leuven
Onderzoekers: • Dirk Geeraerts • Dirk Speelman • Margaux Smets
Investeren in technische kennis in de diamantsector te Antwerpen, tweede helft zestiende - begin negentiende eeuw Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt het investeren in technische kennis onderzocht voor de Antwerpse diamantsector in de vroegmoderne periode. Centraal staan de vragen 1) hoe het leren op de werkvloer veranderde ten gevolge van de veranderingen in de productiestructuren en de productinnovaties, 2) welke rol investeringen in de transfer van technische kennis speelden in de ontwikkeling van deze skill-intensieve sector en 3) welke rol instellingen speelden in het aangaan van die investeringen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck
Inventarisatie van de literatuur over stadsstudies Universiteit Gent Abstract: Op basis van een inventarisatie van de literatuur over stadsstudies, ?settler? kolonialisme en politieke economie, kijkt dit proefschrift naar de geschiedenis en de geografie van infrastructurele netwerken (elektriciteit en wegen)om de ruimtelijke modaliteiten van ?settler? kolonialisme en ongelijke ontwikkeling te analyseren in Palestina. In het bijzonder onderzoekt dit proefschrift hoe infrastructuren worden gecoproduceerd en bestuurd en hoe ze politieke en socio-economische ongelijkheid en segregatie in de praktijk creëren. Organisaties: • Vakgroep Studie van de derde wereld
Onderzoekers: • Sami Zemni
Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I-relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout) Universiteit Gent Abstract: Bij het uitvoeren van de opdracht: Analyse en lokalisatie van WO I-luchtfoto's van de regio Antwerpen uit het Imperial War Museum (Londen) is duidelijk geworden dat heel wat op deze engelse WO I-luchtfoto's zichtbare militaire relicten, nog steeds aanwezig en zichtbaar zijn in het landschap. De dienst Erfgoed wenst over te gaan tot een onderzoek naar dit kwetsbare erfgoed dat met de herdenking van de eerste wereldoorlog op alle bestuursniveaus de nodige aandacht krijgt. Nar het beëindigen van deze opdracht zal er aldus een volledig beeld zijn van het bewaarde militaire erfgoed van het Antwerpse deel van de zogenaamde 'Vesting Antwerpen/Festung Antwerpen'. Al deze informatie zal eveneens op een wetenschappelijk correcte en uniforme wijze gedocumenteerd zijn. De opdracht behelst bureauonderzoek, veldwerk en rapportage. De opdracht resulteert in een digitaal en papieren rapport. Er dienen minimaal drie overlegmomenten voorzien te worden: een startvergadering, een tussentijds overleg en een valuatievergadering Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Jean Bourgeois
Intonatie van pijporgels met behulp van fysische modellering. Hogeschool Gent Abstract: Alhoewel het concept van de fluit als muzikale klankbron al in de prehistorie bekend was en het om een naar hedendaagse normen betrekkelijk eenvoudig object lijkt te gaan, wachten nog vele vragen omtrent de essentie van de werking ervan op een duidelijk en algemeen aanvaard antwoord. Vandaar dat intonatie van pijporgels tot op heden een vaardigheid is die door ervaren specialisten wordt verricht en als een artistieke daad wordt beschouwd. Het reconstrueren van de oorspronkelijke intonatie is ook de belangrijkste opgave bij restauratie van muziekinstrumenten en dit probleem is vaak het voorwerp van heftige polemieken tussen experten, niet in het minst door het ontbreken van een consensus of zelfs van een minimale gemeenschappelijke taal. Er wordt en werd reeds heel wat onderzoek verricht rond objectivering van het intonatieproces, over het algemeen uitgaande van bepaalde fonemiseringen van klankspecificiteiten en het zoeken naar associaties met de geometrie van de pijp. Veel minder aandacht is tot nog toe gegaan naar het zoeken van correlaties tussen de klank en de luchtstroming in de pijp, wat nochtans de rechtstreekse bron vormt van die klank. Het is natuurlijk een moeilijk onderzoeksterrein, alleen al omwille van de complexiteit van de stromingsverschijnselen en de onmogelijkheid tot rechtstreekse observatie ervan. Het behalen van zinvolle resultaten vereist hier een grondig inzicht in zowel de stroming als de determinerende eigenschappen in de klank, zodat modellen gebouwd kunnen worden die specifiek op het
uitwerken van correlaties tussen beide zijn afgestemd. De op dit ogenblik wereldwijd verst gevorderde onderzoeksgroepen op gebied van de akoestiek van orgelpijpen zijn onder meer de afdeling Transportfysica aan de Technische Universiteit Eindhoven (prof. A. Hirschberg), het Förderverein Orgelforschung in Stuttgart (dr. J. Angster en prof. A. Miklos) en enkele wereldwijd verspreide, individueel werkende onderzoekers, bijvoorbeeld in Frankrijk. In België is er geen specifieke onder¬zoeks¬activiteit op dit gebied, maar aan de Gentse universiteit wordt op enkele plaatsen wel aanverwante research gedaan, waar dit onderzoeksproject zeker aansluiting bij kan vinden. Dit project wil een bijdrage leveren in de problematiek rond de intonatie van pijporgels. Doelstelling is een referentiekader te ontwikkelen, met behulp van de techniek van fysische modellering, in termen waarvan de intonateur tot op zekere hoogte zijn werkwijze kan uitdrukken, en dat eveneens toelaat de specificaties van pijporgels te vervolledigen met interpretatievrije gegevens over de totstandkoming en aard van hun klank. De intonatiekwestie is ook in een aantal grote orgelprojecten in België onafwendbaar aan de orde, in het bijzonder bij enkele belangrijke restauratieprojecten, waar de kunstzin en vaardigheid van de intonateur zich ten dienste horen te stellen van wat oorspronkelijk door de bouwers in de instrumenten werd gelegd. Resultaten: het onderzoek heeft tot doel aan te tonen dat het bij de intonatie in het pijporgel gelegde klankidioom objectief aantoonbaar en kwantificeerbaar is. Het zoveel mogelijk expliciteren en karakteriseren van deze klankidiomen is van het grootste belang, gezien de impact die zij te allen tijde gehad hebben op de muziekschepping. Deze boodschap is bestemd voor al wie in staat is zichzelf permanent te bevragen over muziekuitvoerings¬praktijk en de relatie tussen klankesthetiek in muziekinhoud. Meer algemeen wordt gehoopt met het onderzoek een bijdrage te kunnen leveren tot een beter begrip van productie van (muzikaal) geluid door luchtstromingen en hun interactie met stromingsgrenzen – een vrij recent, boeiend en veelbelovend onderzoeksdomein. Organisaties: • Departement Conservatorium • Vakgroep Scheppende Muziek • Vakgroep Instrumentenbouw
Onderzoekers: • Godfried-Willem Raes • Dirk Steenbrugge
Intimiteit en Seksualiteit Woonzorgcentra: ethische versie en aanbevelingen voor de zorgpraktijk. KU Leuven Abstract: Ondanks de groeiende erkenning van het belang van sexuele expressie bijouderen, is sexualiteit bij bewoners van woonzorgcentra nog steeds een problematiek die op weinig aandacht kan rekenen. Heel wat stereotypes endiscriminatorische opvattingen versterken het beeld van de a-sexuele oudere. De toenemende kwetsbaarheid van de oudere versterkt nog het probleem. Het gevolg hiervan is dat omgaan met sexuele expressie van een bewoner van een woonzorgcentrum als zeer moeilijk wordt ervaren, wat bovendien een emotioneel belastende factor is voor familieleden en hulpverleners. De betrokkenen weten vaak niet hoe ze moeten omgaan met sexuele expressie van ouderen.In dit project wordt een ethisch visie ontwikkeld die het mogelijk maakt om intimiteit en seksualiteit in de context van woonzorgcentra ter sprake te brengen. Tevens worden ethische richtlijnen ontwikkeld die de zorg op het vlak van intimiteit en seksualiteit in woonzorgcentra optimaliseren. Organisaties: • Interfac. Centr. Biomed. Ethiek & Recht
Onderzoekers: • Chris Gastmans
Interuniversitaire Buitenlandse Francqui-Leerstoel toegekend 2001-2002 aan Prof. John DERMOTT-DEVINE (Jurist Univ. College Dublin, Univ South Africa & Univ. Cape Town en dir. Centre for marine studies). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Interuniversitaire Buitenlandse Francqui-Leerstoel toegekend 2001-2002 aan Prof. John DERMOTT-DEVINE (Jurist Univ. College Dublin, Univ South Africa & Univ. Cape Town en dir. Centre for marine studies). Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • ERIK FRANCKX
Intertekstualiteit in het werk van Primo Levi. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project geeft een zo volledig mogelijk overzicht van de intertekstualiteit in de werken van Primo Levi. Daarbij wordt in de eerste plaats dieper ingegaan op de rol die intertekstualiteit speelt in een getuigenis over de holocaust-ervaring : het verschijnen van literaire 'auctores' in het kader van een 'uniek' drama leidt tot historiciseren van de gebeurtenissen. Verder dient de intertekstualiteit in Levi als casus voor de intertekstuele praktijk: bij Levi is er een voortdurende spanning tussen de nieuwe tekst en de originele tekst, die gedeeltelijk wordt geabsorbeerd maar gedeeltelijk ook wordt geweigerd, waardoor het mechanisme van de intertekstualiteit duidelijk wordt. Tenslotte wordt de nadruk gelegd op het verband tussen de verschillende werken van Levi, doorheen de herhaling van de intertekstuele praktijken. Organisaties: • Italiaans • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Walter Geerts
Intertekstualiteit en informatiestromen. Universiteit Antwerpen Abstract: Taalkundige studie van de wijze waarop betekenissen worden gegenereerd en getransformeerd in informatiestromen binnen de context van de globalisering. Bijzondere aandacht gaat uit naar intertekstuele processen benaderd vanuit etnografisch ondersteund taalpragmatisch ideologieonderzoek, met focus op verschillen in het gebruik van implicietheid en differentiatie in de verwijzing naar bronnen. De concrete casus die onderzocht zal worden betreft de internationale geschreven media in het Engels, de geschreven pers in het Nederlands in Vlaanderen, en de geschreven pers in het Frans in België, Frankrijk, Congo en West-Afrika. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Patrick Dendale • Jozef Verschueren • Walter De Mulder
Intersecties van cultureel geheugen en mensenrechten: Het geval Dave Eggers Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de relatie tussen cultureel geheugen en mensenrechten via een grondige en systematische analyse van het werk van de hedendaagse Amerikaanse auteur Dave Eggers, dat succesvolle romans, collaboratieve getuigenissen, uitgeefinitiatieven en sociaal
activisme omvat. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Stef Craps
Interreligieus vredesonderwijs voor ontwikkeling in Noord-Ghana: de jeugd als actor KU Leuven Abstract: In dit onderzoek focussen we op het Noorden van Ghana, dat te kampen heeft met verlies, pijn, honger, moeilijke leefomstandigheden, lage scholing, gebrekkige gezondheidsvoorzieningen en een moeilijke ontwikkeling, onder andere door ernstige interreligieuze en interculturele conflicten en geweld. Om dit tij te keren en ontwikkeling mogelijk te maken zal eerst aan vrede gewerkt moeten worden. Daarvoor zijn mensen nodig die tolerant, respectvol en eerbiedig zijn en samen kunnen werken aan een betere toekomst voor iedereen. Onze stelling is dat mensen een vredesvorming geven, met als specifiek doel terugkerende religieuze conflicten vermijden en de waarde van vrede aantonen, noodzakelijk is, en zelfs interetnischeconflicten kan oplossen. Specifiek in onze benadering is de aandacht die we geven aan de jeugd, enerzijds als drijvende kracht (agent) in het uitlokken en intensiveren van conflicten, maar anderzijds als actoren dievredesprocessen kunnen bevorderen. Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • Nora Nonterah
Interne verbale monitoring: spraak perceptie of voorwaartse modellen? Universiteit Gent Abstract: In een serie experimenten proberen we te onderzoeken of foutdetectie tijdens het spraakproductie proces plaatsvindt via spraakperceptie systemen of dat de foutdetectie in de spraakrproductiesystemen reeds plaats vind. Om uit te vinden welk van deze theorieen het best overeenkomen met de werkelijkheid onderzoeken we diverse groepen (studenten, laesie patienten, parkinson patienten) met verschillende technieken (gedragsdata, eye-tracking, fMRI, TMS, tDCS). Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Robert Hartsuiker
Internationale Wetenschappelijke Samenwerking: Rijksuniversiteit Groningen - VUB. Thema: Neurolinguistics Titel project: A neurolinguistic analysis of Foreign Accent Syndrome Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het buitenlandsaccent-syndroom (foreign accent syndrome, FAS) is een zeldzame aandoening waardoor spraakpatronen veranderen. Dit is vaak het geval na een beroerte of een hoofdletsel. Patiënten met FAS verliezen hun eigen accent en in de plaats daarvan neemt hun stem een vreemde toon aan. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Peter MARIEN
Internationale Wetenschappelijke Samenwerking: Rijksuniversiteit Groningen - VUB. Thema: Media and Journalism studies Titel project: Journalism of Connectivity. How Social Media affect Journalism Practice, News Coverage and Public Participation in the... Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project bestudeert de invloed van sociale media op de journalistieke praktijk en op het nieuws in Nederland en Vlaanderen. De onderzoeksvragen zijn: (1) hoe integreren politieke, sport- en regionale journalisten van kranten en openbare en commerciële zenders sociale media in hun dagelijkse nieuwsgaringsroutines en welke invloed is er op hun professionele identiteit; (2) hoe gebruiken journalisten en nieuwsorganisaties (informatie van) sociale media in hun nieuwsteksten en verspreidingsstrategieën; (3) hoe beïnvloeden sociale media de inhoud en vorm van nieuws en informatieverspreiding, die essentieel zijn voor duurzame democratische samenlevingen. Ontstaat er een nieuwe 'journalistiek van de connectiviteit'? Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Martina TEMMERMAN
Internationale netwerken van de zakengemeenschap in Antwerpen tijdens de negentiende eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel is inzicht te verkrijgen in de uitbouw, de functie en de werking van internationale netwerken van zakenlieden. Door het in kaart brengen van de internationale relaties van de zakenelite in de havenstad Antwerpen tijdens de negentiende eeuw zal dit project bijdragen tot een meer nauwkeurige typologie van netwerken en tot een diepere kennis van de manier waarop de cosmopolitische zakengemeenschap in Europa opereerde. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Hilde Greefs
Internationale conferentie "Perspectives on Mathematical practices 2007" Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project heeft als bedoeling de organisatie van een internationale conferentie als follow-up van een eerdere conferentie in 2003. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Bart VAN KERKHOVE • JEAN VAN BENDEGEM
Internationale conferentie "Conference on the Historical Use of Images". 10 & 11 maart 2009 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Colloquium over het gebruik van iconografische bronnen voor historisch onderzoek. Organisaties: • Sociaal-culturele voedingsstudies • Geschiedenis
Onderzoekers: • Joeri JANUARIUS • Nelleke TEUGHELS • PETER SCHOLLIERS
Internationale Conferentie: Computers, Privacy & Data Protection (CPDP 2010) 29 & 30 januari 2010 (ikv IPAVUB) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Internationale Conferentie: Computers, Privacy & Data Protection (CPDP 2010) 29 & 30 januari 2010 (ikv IPAVUB) Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • SERGE GUTWIRTH
Internationaal symposium : Multilingual neuroimaging research in Brussels and Europe- state of art and policy implications (22 september 2006 in Mariott Hotel Brussel) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit symposium is het aanbieden van een platform voor neuroimaging onderzoek en onderzoek over bi/multilingualisme en de mogelijke implicaties voor het wetenschappelijke en educatieve beleid Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • PIERRE VAN DE CRAEN • Katrien MONDT
Internationaal netwerk voor sensorisch onderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Bence Nanay
Internationaal congres: The Contribution of Non-Western Legal Systems to international Human Rights Law. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De conferentie analyseert hoe niet-westerse juridische systemen bijdragen tot het universeel mensenrechtensysteem Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS
Internationaal congres over "Elfriede Jelinek : Stücke für oder gegen das Theater?" (9-10 november 2006) Vrije Universiteit Brussel Abstract: -"Ich will kein Theater. Ich will ein anderes Theater", zo luidt de paradox waarmee Elfriede Jelinek haar theater omschrijft. Haar theaterteksten werden tot nog toe hoofdzakelijk als 'literatuur' gerecipieerd, maar recente studies concentreren zich meer en meer op een theateresthetische of dramaturgische lectuur, daarbij geïnspireerd door concepten zoals het 'postdramatische' theater en de 'niet-dramatische' theatertekst. Met programmatische teksten en uitspraken heeft Jelinek zelf herhaaldelijk aan de discussie over het specifieke karakter van haar theaterwerk deelgenomen; zo heeft zij bijvoorbeeld de theorie en de praktijk van het postdramatische theater met een begrip als "Sprachflächen" (in de plaats van 'dialogen') beïnvloed. Het congres - georganiseerd door de Vrije Universiteit Brussel in samenwerking met en in de ruimtes van de Koninklijke Vlaamse Academie van België - wil Jelineks theater onderzoeken binnen de context van de theatergeschiedenis en de geschiedenis van de opvoeringspraktijk. Bovendien wil het congres de discussie tussen germanisten en theaterwetenschappers stimuleren; Jelineks teksten zijn immers bij uitstek geschikt voor een interdisciplinaire dialoog tussen filologische, dramaturgische en opvoeringsgerichte analyses. Organisaties: • Centrum voor Literatuur- en Cultuurwetenschappen • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy • Inge ARTEEL
Internationaal congres 2007 (16 en 17 maart 2007) : Accountability of human rights violations by international organizations - aansprakelijkheid voor schendingen vanmensenrechten door internationale organisaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Deze internationale conferentie analyseert of internationale organisaties rekenschapplichtig zijn voor mensenrechtenschendingen. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS
Internationaal congres 2007 (16 en 17 maart 2007) : Accountability of human rights violations by international organizations - aansprakelijkheid voor schendingen van mensenrechten door internationale organisaties. Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De internationale conferentie analyseert of en hoe internationale organisaties rekenschapplichtig zijn voor mensenrechtenschendingen. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS
Internationaal colloquium "Welke plaats voor de islam in het nieuwe Europa?" Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ECICV. UA levert aan ECICV de resultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers: • Luc Goossens
Internationaal colloquium: "Eetcultuur: convergenties en divergenties in Europa sedert 1800. De keuken van de elite, bourgeoisie en middenklassen" (Brussel, 10 - 11 december 2010) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject bestudeert de voedingsgewoonten van de laatste twee eeuwen om inzicht te verkrijgen in sociale en culturele diversiteit en convergentie. Deze tweedaagse internationale colloquium zal de top zijn van het onderzoeksprogramma waarin FOST het onderzoek presenteert en vergelijkt met werk van international gerenommeerde studenten. Organisaties: • Sociaal-culturele voedingsstudies • Geschiedenis
Onderzoekers: • Nelleke TEUGHELS • PETER SCHOLLIERS • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT • Danielle DE VOOGHT
Intermedialiteit in literatuur en podiumkunsten. Een case study: hedendaagse Faust adaptaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project theoretizeert in eerste aanleg de multimediale interacties binnen en tussen en voorstellingen, op thematisch/discursief, narratief, dramaturgisch en theatraal niveau, met oog zowel voor de productieve als receptieve kant. omdat deze interacties vooral draaien rond tekst, beeld en lichaam, dienen literairwetenschappelijke methodes en semiotoek aangevuld te worden met een gemengde fenomenologie van het beeld en het lichaam, in een poging om het multimediale onderzoeksvoorwerp volediger te vatten. Afgezien van de noodzaak van een beter aangepaste en deels vernieuwde metodologie, vormen de kwestie van de aard en grad van participatie en kritische maatschappelijke interventie via een door de media beheerste kunst voorlopige knelpunten van het onderzoek. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Intermedialiteit in literatuur en podiumkunsten Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project theoretiseert in eerste aanleg de multimediale interacties binnen en tussen teksten en voorstellingen, op thematisch/discursief, narratief, dramaturgisch en theatraal niveau, met oog zowel voor de productieve als receprieve kant. Omdat deze interacties vooral draaien rond tekst, beeld en lichaam, dienen literairwetenschappelijke methodes en semiotiek aangevuld te worden met een gemengde fenomenologie van het lichaam en het beeld, in een poging om het multimediale onderzoeksvoorwerp vollediger te vatten. Afgezien van de noodzaak van een beter aangepaste en deels vernieuwde methodologie, vormen de kwestie van aard en graad van participatie en kritische maatschappelijke interventie via een door de media beheerste kunst voorlopige knelpunten van het onderzoek. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Intermedialiteit en wederzijdse beïnvloeding in de poëzie van Ted Hughes en Sylvia Plath. Vrije Universiteit Brussel Abstract: aanvraag toto postdoctoraal opvangmandaat volgend op FWO-aspirantmandaat , ter voorbereiding van een aanvraag op het FWO postdoctoraal mandaat. Het postdoctoraal project zal een verdere uitdieping van het doctoraal project "Intermedialiteit en wederzijdse beïnvloeding in de poëzie van Ted Hughes en Sylvia Plath" zijn. Ted Highes en Sylvia Plath zijn het meest besproken en becommentarieerde literaire koppel van de 20ste eeuw, maar hun smaenwerkingsverband is tot op heden steeds gepolariseerd. Hun poëtische werken werden los van elkaar bestudeerd, waardoor de critici tot eenzijdige analyses (autobiografie, confessionalisme) kwamen. Mijn doctoraal onderzoek brengt het echtpaar weer samen vanuit het perspectief van wederzijdse beïnvloeding en peilt naar gelijkenissen en interferenties in stijl, auteursstrategiën, thematiek, beeldspraak en poëtica. Verder conceptualiseert en analyseert het de wederzijdse beïnvloeding door de klemtoon te leggen op hun intermediaal werk, waarin een duidelijke vermenging tussen artistieke disciplines en media (fotografie, schilderskunst, grafiek) plaatsvindt, en waarin er een unieke spanning tussen woord en beeld bestaat. In het postdoctoraal project wil ik enkele unieke facetten van hun samenwerking dieper belichten: met name de invloed van Plaths unieke schilderijen en fotocollages op haar kunstbeeld en poëtica, de wederzijdse beïnvloeding ("Call & response") in de gedichten van via "reverse-side affection", i.e. het gebruik maken van ieders kladversies waardoor woorden uit het ene gedicht door de pagina heen filteren in het andere gedicht, en Highes' samenwerking met exclusieve drukkerijen voor de gelimiteerde uitgaven van zijn gedichten. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Interdisciplinaire kunsthistorische-archeologische studie van beeldsnijwerk van de Zuidelijke Nederlanden in de zestiende eeuw. (zie verder ook FWONL29 en FWOAL177 vanaf 2001 + bijv. ov tss Kon. Musea vr Kunst en Gesch. en VUB)
Vrije Universiteit Brussel Abstract: een interdisciplinaire benadering -materieel-technologisch, kunsthistoroischen historisch- van de zestiende-eeuwse beeldsnijproduktie in de Zuidelijke Nederlanden kan leiden tot nieuwe criteria om deze kunstwerken correcter te situeren in tijd en plaats. Een proefonderzoek van twee jaar op een beperkt aantal stukken gaf hiervoor de indicaties. Een doorgevoerd onderzoek op een groter aantal stukken, gekoppeld aan een uitgebreide bronnenstudie, moet deze criteria grondig funderen, vervolledigen en bijsturen, en leiden tot de opbouw van een referentiekader voor de totaliteit van de beeldsnijproduktie van deze periode en dit gebied. Met behulp van de volledige geïnformatiseerde verwerking van deze gegevens zullen de resultaten zo systematisch mogelijk toegepast kunnen worden. Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • FRANS VERHAEGHE • CARL VAN DE VELDE
Interculturele competentie: de rol van modale partikels bij de verwerving van formeel en informeel taalgebruik in het Duits. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is onderzoek naar de rol van modale partikels bij de verwerving van formeel en informeel taalgebruik van het Duits (bij Nederlandstaligen). De onderzoeksopzet kadert binnen de actuele problematiek van de verwerving van sociolinguïstische competentie ter bevordering van interculturele communicatie. Het voorgestelde onderzoek wil nagaan hoe Nederlandstalige leerders van het Duits omgaan met formeel en informeel taalgebruik in de doeltaal. Daarbij wordt er specifiek gelet op hun interpretatie (receptie) en gebruik (productie) van modale partikels in verschillende registers. Uit het weinige onderzoek totnogtoe over dit thema is namelijk gebleken dat de modale partikels vaak een probleem vormen bij de verwerving van het Duits als vreemde taal, zelfs voor gevorderden. Hierdoor ontstaan bij interculturele communicatie vaak misverstanden, die het imago van het Duits als vreemde taal geen goed doen. Daarom zal er ook worden gekeken naar het verband tussen formaliteit en beleefdheid (gedefinieerd in termen van modaliteit) en de rol van het al dan niet gebruiken van modale partikels daarbij. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • KATJA LOCHTMAN • WIM VANDENBUSSCHE
Interculturele competentie: de rol van modale partikels bij de verwerving van formeel en informeel taalgebruik in het Duits. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is onderzoek naar de rol van modale partikels bij de verwerving van formeel en informeel taalgebruik van het Duits (bij Nederlandstaligen). De onderzoeksopzet kadert binnen de actuele problematiek van de verwerving van sociolinguïstische competentie ter bevordering van interculturele communicatie. Het voorgestelde onderzoek wil nagaan hoe Nederlandstalige leerders van het Duits omgaan met formeel en informeel taalgebruik in de doeltaal. Daarbij wordt er specifiek gelet op hun interpretatie (receptie) en gebruik (productie) van modale partikels in verschillende registers. Uit het weinige onderzoek totnogtoe over dit thema is namelijk gebleken dat de modale partikels vaak een probleem vormen bij de verwerving van het Duits als vreemde taal, zelfs voor gevorderden. Hierdoor ontstaan bij interculturele communicatie vaak misverstanden, die het imago van het Duits als vreemde taal geen goed doen. Daarom zal er ook worden gekeken naar het verband tussen formaliteit en beleefdheid (gedefinieerd in termen van modaliteit) en de rol van het al dan niet gebruiken van modale partikels daarbij. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • KATJA LOCHTMAN
Interculturele communicatie in rechtbanken.(deel 1 en 2) Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project stelt zich tot doel (i) een wetenschappelijke analyse te bieden van vertaal- en communicatiestoornissen in strafzaken waarbij anderstalige verdachten betrokken zijn en de mogelijke gevolgen aan te duiden die dergelijke stoornissen op de rechterlijke besluitvorming kunnen hebben; (ii) denkpistes van mogelijke aanbeveling terzake voor te stellen. Het onderhavige voorstel heeft betrekking op een eerste pilootproject voor de duur van twee jaar, met een eerste contractuele overeenkomst voor 1 jaar. Organisaties: • Linguistiek • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren
INTERcCOM: Interculturele Communicatie in de Euregio Maas-Rijn Universiteit Hasselt Abstract: De Euregio Maas-Rijn, de provincies Limburg en het land Noord-Rijn Westfalen hebben dit onlangs erkend door een omvangrijke ondersteuning van een ambitieus project: INTERcCOM: Interculturele communicatie in de Euregio Maas-Rijn. INTERcCOM wordt ontwikkeld door een internationaal consortium: Provinciale Hogeschool Limburg (PHL), Centrum Toegepaste Linguïstiek - Universiteit Hasselt (CTL-UHasselt), CommArt International (spin-off UHasselt), Hogeschool Zuyd, Institut Supérieur des Langues Vivantes - Université de Liège (ISLV - Ulg), RheinischWestphälische Technische Hochschule (RWTH) Aachen en Gymnasium St. Leonhard Aken. Het project heeft als hoofddoelstelling om op een innovatieve manier en via interactieve e-modules (blended learning) studenten uit de Euregio Maas-Rijn beter te leren communiceren in de drie Euregionale talen: Frans, Nederlands en Duits. Hierbij wordt eveneens rekening gehouden met alle cultuurverschillen die in deze complexe grensregio bestaan. Bovendien voorzien de modules een onderdeel voor (potentiële) studenten afkomstig uit Polen en Turkije. Aan de ontwikkeling gaat een uitgebreid onderzoek vooraf naar taal- en cultuurverschillen, enerzijds tussen de vijf deelregio's van de EMR onderling, anderzijds tussen Turkije, Polen en de EMR. INTERcCOM streeft dus naar een versterking van de communicatieve vaardigheden van toekomstige deelnemers op de Euregionale arbeidsmarkt. Ook om die reden zullen de onderzoeksresultaten verder benut worden ten dienste van de bedrijfswereld. Organisaties: • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek
Onderzoekers: • Martine VERJANS
Interacties tussen fonologie en orthografie met betrekking tot Duitse woordherkenning Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Martina Penke
Intentionaliteit en belichaming - Een historische en epistemologische analyse vanuit een transcendentaal en een naturaliserend perspectief Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk
Onderzoekers: • Helena De Preester
Intellectuele migratie en de duurzaamheid van intellectuele netwerken (1890-1940) Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de sociale condities van intellectuele migratie van buitenlandse studenten en wetenschappen van en naar Brussel (1891 - 1914) enerzijds, en de duurzaamheid van intellectuele netwerken voor, tijdens en na WO1 anderzijds. "Cohesive subgroups" van studenten en wetenschappers aan de Universiteit Nouvelle en de Université Libre zullen wordengeïdentificeerd, de impact van hun aanwezigheid zal worden onderzocht en de ecolutie van de sociale en culturele en infrastructuur waarin transnationale circulatie plaatsvond zal worden blootgelegd. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Christophe Verbruggen
Intellectuele migratie en de duurzaamheid van intellectuele netwerken (1890-1940) Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de sociale condities van intellectuele migratie van buitenlandse studenten en wetenschappers van en naar Brussel (1891-1914) enerzijds, en de duurzaamheid van intellectuele netwerken voor, tijdens en na WOI anderzijds. "Cohesive subgroups" van studenten en wetenschappers aan de Université Nouvelle en de Université Libre zullen worden geïdentificeerd, de impact van hun aanwezigheid zal worden onderzocht en de evolutie van de sociale en culturele infrastructuur waarin transnationale circulatie plaatsvond zal worden blootgelegd. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Christophe Verbruggen
Intellectual Curiosity in Medieval and Early Renaissance Philosophy KU Leuven Abstract: The aim is to research intellectual curiosity in medieval and early Renaissance philosophy, taking Augustine as starting point before concentrating on the conflict between the Augustinian and Aristotelian conception of the human desire to know in scholastic philosophy, and finally completing the picture by looking at the reception of this scholastic debate in the first Renaissance histories of philosophy. Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • N. N. • Andrea Robiglio
Integriteit in management: een ethisch onderzoek naar de relatie tussenindividuele integriteit en integriteit op het niveau van organisaties. Met een specifieke aandacht voor de Indische context in dialoog met MuelKaptein en Johan Wempe KU Leuven Abstract: Het is duidelijk aantoonbaar dat in India ethiek in de praktijk van managers in een politieke, kerkelijke en ondernemingscontext achteruitgaat.Zelfs wanneer men rekening houdt met het feit dat morele opvoeding een verplicht onderwerp is in scholen en dat er specifieke gedragscodes zijnvoor managers, kan niemand het feitelijk onethische gedrag ontkennen dat vaak aanwezig is onder managers en werknemers in zowel profit als non-profit organisaties. Integriteit op het niveau van de organisatie (corporate integrity) lijkt dan een mogelijke oplossing te zijn, maar op zichzelf garandeert dit nog geen individuele integriteit. Bedrijfsorganisaties zijn morele actoren, maar individuen zijn de reele constitutieve elementen die een belangrijke rol spelen in het bereiken van resultaten. Daarom is het van belang om de relatie te exploreren tussen persoonlijke integriteit en de integriteit van organisaties en dit vanuit de hypothese dat de personalistische interpretatie van #corporate integrity# kan Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • Augustine Joseph
Insubordination in complement clauses: a typological study KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:
• OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Jean-Christophe Verstraete • An Van linden • Sarah D'Hertefelt
Insubordinatie in het deontische domein: een semantische en constructionele typologie. KU Leuven Abstract: Dit project bestudeert het weinig onderzocht fenomeen van insubordinatie, met speciale aandacht voor constructies binnen het deontische betekenisdomein. Geïnsubordineerde constructies gebruiken markeerders die normaal gezien geassocieerd zijn met subordinatie (onderschikking), maar fungeren als zelfstandige uitingen (Evans 2007: 367). Een voorbeeld is een als-zin die een verzoek uitdrukt (Als u hier zou kunnen tekenen). Dit project onderzoekt twee vragen. Ten eerste gaat het na welke types van deontische betekenis kunnen worden uitgedrukt door geïnsubordineerde constructies, en hoe die semantisch gerelateerd kunnen worden aan de klassieke uitdrukkingsvormen van deontische modaliteit, zoals modale hulpwerkwoorden of werkwoordelijke wijzen. Ten tweede vergelijkt het geïnsubordineerde constructies met hun gesubordineerde tegenhangers, om te bepalen hoe deontische betekenissen ontstaan uit de 'bouwstenen' van de geïnsubordineerde constructies. De hypotheses van deze onderzoeksvragen zijn: Organisaties: • OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Jean-Christophe Verstraete • An Van linden
INSTAP grant: Onderzoek van de bewoningshorizonten in de Cyprische havenstad 'Hala Sultan Tekke' tijdens de 14de tot 12de eeuw v.o.t. in het kader van het onderzoek van internationale contacten in het oostelijk Mediterrane bekken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project heeft betrekking op het 2012 post-opgravingsonderzoek van de Zweedse opgravingen te Hala Sultan Tekke (Cyprus) (19792005). Aangezien de architectuur en de mobiele materiële cultuur in de huizen C en H getuigen van het kosmopolitisch karakter van Hala Sultan Tekke, zullen de inzichten in de opeenvolgende bewoningsfases en de daaraan gekoppelde materiële cultuur, ook bijdragen tot een beter begrip van 1) de aard van de internationale handelscontacten waarin Hala Sultan Tekke was betrokken, 2) de effecten van groeiende internationale contacten op een gemeenschap, en 3) hoe en waarom Hala Sultan Tekke weerstand kon bieden tegen de algemene beroering veroorzaakt door de Zeevolkeren. De volgende specifieke onderzoeksdoelen worden voor 2012 geformuleerd: 1) In situ studie en digitale documentatie van de architecturale resten, 2) Tien kleinschalige sondages in huizen C en H om de de relatie tussen welbepaalde muren en opeenvolgende bewoningsfases te duiden, 3) Studie van het materiaal dat door de Zweedse missies was opgegraven in huizen C en H, 4) Vergelijking van de resultaten uit deze drie onderzoeken met de data in de archieven van de Zweedse missie. Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • KARIN NYS
Installatiekrediet nieuwe ZAP. De relatie tussen evidentialiteit, aangehaalde rede, polyphonie en geasserteerde waarheid in het Frans. Universiteit Antwerpen Abstract: Installatiekrediet nieuwe ZAP. De relatie tussen evidentialiteit, aangehaalde rede, polyphonie en geasserteerde waarheid in het Frans. Organisaties: • Taalkunde • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Patrick Dendale
INSPECTflow. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • Patrick De Causmaecker
Insha'Allah. Een studie van de geloofsovertuigingen,houdingen en praktijken in verband met sterven en dood van oudere moslimvrouwen van Turkse of Marokkaanse origine in Antwerpen, België KU Leuven Abstract: Dit doctoraatsproject bestudeert de houding, het geloof en de praktijken ten aanzien van sterven en dood bij oudere moslimvrouwen van Turkse enMarokkaanse origine in Antwerpen. De focus zal hierbij worden gelegd opde volgende specifieke aspecten: hun houding en praktijken ten aanzien van ouderenzorg (1); hun religieuze visie op sterven, dood en het hiernamaals (2); hun geloof en praktijken (inclusief rituelen) ten aanzien vanspirituele stervensbegeleiding (3); hun praktijken (voornamelijk dan rituelen) op het moment van sterven en de daaropvolgende uren en dagen (inclusief begrafenisrituelen en de keuze van begraafplaatsen) (4); hun houding, geloof en praktijken ten aanzien van rouwen en herdenking (5). We zullen hiervoor enerzijds vanuit interdisciplinair perspectief een status-quaestionis opmaken van de theoretische en empirische literatuur omtrent dit onderwerp. Anderzijds zal er ook eigen empirisch onderzoek wordenuitgevoerd. Hierbij komt de focus te liggen op de werkelijke geloofs Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Bert Broeckaert • Annelien Van der Borght
INSCHRIJVINGEN: Arbeid, arbeidsrelaties en beroepsidentiteiten in hotels, restaurants n cafés (18de-20ste eeuw) Brussel 16/12/2011 - 17/12/2011 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De geschiedenis van het dagelijks leven op de werkvloer is een onderontwikkeld terrein en dat geldt zeker voor de horeca. Dit project zal de dagelijkse praktijken op de werkvloer in de Brusselse horeca (1910-1940) bestuderen evenals de expliciete en impliciete, geschreven en
ongeschreven regels die er het functioneren stuurden. Daarvoor zal gebruik worden gemaakt van verzoeningsdossiers, vonnissen en persoonlijke brieven van werkgevers en werknemers die zich in de archieven van de werkrechtersraden bevinden. Zij geven een idee van het dagelijkse reilen en zeilen en de manier waarop klagers en verweerders hun taken, hun rechten, hun plichten en hun arbeidsrelatie definieerden. Eveneens gebruikmakend van het bronnenmateriaal van de bevoegde vakbondscentrales en ego-documenten zal het ondoorzichtig statuut van verschillende categorieën binnen het horecapersoneel (koks, maîtres d'hôtel, kelners, serveersters) worden onderzocht, evenals het loonsysteem, de aard van de arbeidsconflicten en de modaliteiten inzake het einde van de werkrelatie. Er zal ook worden nagegaan hoe koks, maîtres d'hôtel, kelners en serveersters hun beroepsidentiteit construeerden. Daarbij zal de aandacht o.m. gaan naar de verschillen tussen de koks die in de coulissen werkten en het zaalpersoneel dat front stage opereerde en van dienstbaarheid zijn broodwinning maakte. Ook zal het belang worden onderzocht van on the job training en gender in de constructie van een beroepsidentiteit. Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT
In overeenstemming met de eeuwigheid: zang en spiritualiteit van de Moderne Devotie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Thomas Mertens
#In organis et in discantu# . Organistenpraxis tussen Gregoriaans en Polyfonie. Een wetenschappelijke en artistieke studie over een in 2003 ontdekt maar verder nog onbekend Tongers orgelhandschrift uit 1626, dit in functie van de uitvoeringspraktijk in he KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Jan Papy • Carolus Van Eyndhoven • Luc Ponet
Innovatieproject : Leren in een virtuele realiteit : Virtueel experimenteren (97-98) (VIRTEX) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project stelt zich tot doel om een leeromgeving (op het Web) te creëren die de studenten toelaat om snel en realistisch een onderzoeksmethode op te zetten en het resultaat van die specifieke methode te evalueren.De enquête-omgeving omvat een soort virtuele stad, met allerlei wijken met specifieke socio-economische kenmerken. Van alle individuen in die stad (de populatie) worden data in een centrale databank opgenomen. De student maakt een aantal keuzen om een bepaald aspect van de inwoners van de stad te onderzoeken. De keuzen betreffen de soort steekproef (bvb. random, systematisch, ...), de steekproefgrootte, het aantal vragen in de enquête, de antwoordmogelijkheden voor de vragen (verschillende schaaltypes, ...) etc. Al deze keuzen leiden tot een bepaalde dataset die door de student geanalyseerd wordt; de onderzoeksresultaten worden vervolgens geïnterpreteerd. Deze resultaten zijn afhankelijk van de gemaakte keuzen. De student vergelijkt de resultaten met de populatiewaarden en -desgewenst- met de resultaten voor alternatieve onderzoeksopzetten (meer of minder proefpersonen, ja/neen-items versus ratingschalen, ...).Door dit project wordt een unieke leeromgeving geboden waarbij de studenten ervaren in welke mate ze vat kunnen hebben op de kwaliteit van hun data (en hoe ze die kwaliteit kunnen afstemmen op hun onderzoeksvragen). Het virtueel experimenteren biedt studenten de gelegenheid inzicht te verwerven in hoe ze de meest geschikte methode kunnen opzetten om de gestelde onderzoeksvragen te beantwoorden. Organisaties: • Arbeids- en Organisatiepsychologie
Onderzoekers: • PETER THEUNS • Walentina COOLS
Innovatieproject : Leerlijnen voor leerstijlgedifferentieerd en competentiegericht onderwijs : ontwikkeling van algemene en domeinspecifieke competenties voor mens- en maatschappijwetenschappen in een digitale leeromgeving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt het ontwerpen en ontwikkelen van flexibele, kwaliteitsvolle en doelmatige leeromgevingen en nieuwe onderwijsmethoden en technieken; het ontwikkelen en produceren van generieke elektronische studiematerialen en toetsen; het scholen en trainen van docenten in het omgaan met de nieuwe onderwijstechnologie. Het project gaat uit van de vaststelling dat studenten er een verschillende leerstijl op nahouden, zoals aangetoond door onderzoek van Kolb en Vermunt. Hiertoe wordt de inhoud van een opleidingsonderdeel bewerkt om vervolgens 2 leertrajecten met het oog op informatieverwerving aan de studenten aan te bieden: leren vanuit ervaring en leren vanuit concepten en theorieën. De individuele student kan het traject kiezen dat het beste aansluit bij zijn/haar leerstijl met het oog op verwerven van inzichten en vaardigheden. Concreet zullen leerlijnen ontwikkeld worden m.b.t. algemene en domeinspecifieke vaardigheden voor studenten uit de Humane Wetenschappen die vertrekkend vanuit de meest geschikte instap, ervaring of concept, de student de stadia conceptualiserend, experimenterend, ondervindend en reflecterend leren laten doorlopen. Het einddoel is voor alle studenten het ontwikkelen van algemene cognitieve vaardigheden. De uitwerking zal gebeuren in een elektronische omgeving (website) die flexibel leren, rekening houdend met afstand en eigen tempo, mogelijk maakt. Het project bouwt verder op de expertise en verwezenlijkingen van het STIHO4-project 'Analyseraster Historische vaardigheden'. Het project kadert eveneens binnen competentiegericht leren, zoals geformuleerd in de beginselverklaring van de VUB omtrent het vernieuwd onderwijsconcept. De actieve rol van de student krijgt dan ook een prominente plaats, met nadruk op constructivistisch leren. Organisaties: • Lerarenopleiding
Onderzoekers: • HERLINDA VAN LOOY
Innovatieproject :Gedifferentieerde toepassingen van een geïnformatiseerd analyseraster in functie van het zelfstandigbegeleid aanleren van historische vaardigheden door studenten uit het hoger onderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project beoogt het ontwerpen en ontwikkelen van een digitale leeromgeving voor het zelfstandig-begeleid leren van basisvaardigheden inzake historisch denken en historisch-kritische reflectie, met als doelgroep de eerstejaarsstudenten hoger onderwijs. Bij de ontwikkeling van het product wordt voortgebouwd op de reeds aangeleerde historische vaardigheden waarbij de studenten zelf toepassingen maken van onderzoek betreffende historische informatie (historische bronnen, inzichten, beeldvorming). Methodologisch is er een sterke verankering in de historisch-wetenschappelijke onderzoeksmethode. De eerste vernieuwende bijdrage van het project ligt hierin dat didactisch als het ware de verplichting kan worden gecreëerd naar de meest diepgaande verwerking van historische vaardigheden te gaan, in relatie tot de dieptestructuur van de historische discipline. De tweede bijdrage is ook de mogelijkheid om de progressie in het leren van historische vaardighedenzelf te sturen in interactie met de medestudenten en met docenten. Organisaties: • Centrum voor Westers Hellenisme
Onderzoekers: • WERNER GOEGEBEUR
Innovatie en communicatie in de Middeleeuwen: nieuwe aspecten van de sociaal-economische geschiedenis en de cultuurgeschiedenis van de late Middeleeuwen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek richt zich op de historische dimensie van de drang naar innovatie en de noodzaak van communicatie in het economisch handelen. Met name worden de laat-middeleeuwse praktijken van internationale handel en industriële productie onder de loep genomen om fundamentele processen op de grens van de economie, culturele praktijk en maatschappelijke organisatie te analyseren en te duiden. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel
Inhoud en drager : een filosofisch onderzoek van een fundamenteel thema in de cognitiewetenschap. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een belangrijk punt binnen de cognitieve wetenschappen en de filosofische discussie hierin is de relatie tussen 'vehicles' en 'contents' - de relatie tussen de inhoud van perceptuele en cognitieve processen en de 'dragers' van deze inhouden die intern zijn aan de individuele ontvangers. De filosofische discussie betreft de vraag of men apriorimoet stipuleren dat er een 'isomorphism' is tussen de drager en inhoud. Op het empirisch niveau ziet men tal van modellen die worden voorgesteld, waarbij de isomorfisme niet wordt nageleefd. Organisaties: • Artificiele Intelligentie • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers: • LUC STEELS • JEAN VAN BENDEGEM
In het voetspoor van Newton? 's Gravesande wetenschappelijke methodologie Vrije Universiteit Brussel Abstract: This proposal will scrutinize W.J. s Gravesande's (1688-1742) scientific methodology, who was one of the most influential advocates of Newtonianism on the Continent. s Gravesande further developed Newton's natural philosophy and dealt with physical problems that were left unaddressed by Newton. Surprisingly, there are few detailed studies of 's Gravesande's methodological views proper and their relevance for his scientific practice. This research project seeks to fill in this scholarly void by providing a historical and philosophical account of s Gravesande's methodology both in precept and in practice. Following s Gravesande's own statements, many scholars have been led to believe that 's Gravesande was a follower of Newton's methodology without, however, providing detailed justification for this claim. The overarching goal of this research proposal is to explicate s Gravesande's scientific methodology and to determine whether or not his methodology may be rightfully considered as Newtonian. The promoter of this research project has recently provided a historically detailed and systematically rich account of Newton's methodology. In the research project at hand, this account will be used to ascertain whether s Gravesande's methodology was based on Newton's methodology (and, if so, to what extent) or whether he was relying on different methods. Given its set-up, this research proposal will have broader implications for the study of 18th-century Newtonianism in general. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Steffen DUCHEYNE
In het atelier van Rubens. Justus van Egmont (1602-1674), leven en werk. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Katlijne Van der Stighelen • Koenraad Brosens
Informele bewijsbaarheid in de wiskunde als partiële notie. Universiteit Gent Abstract: Het onderwerp van dit onderzoek betreft zowel filosofische benaderingen van informele bewijsbaarheid als formele theorieën daarvoor. Ik zal de problemen onderzoeken waar de huidige theorieën mee kampen, inbegrepen hun gebrekkige filosofische motivering. Daarnaast zal ik de relatie onderzoeken tussen waarheidstheorieën en de notie van informele bewijsbaarheid. Ik zal een theorie ontwikkelen voor informele bewijsbaarheid die analoog is aan Kripkes waarheidstheorie. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Joke Meheus • Rafal Urbaniak
Information, networks and survival in international expansion of European small and medium-sized enterprises. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE IBSE Antwerpen
Onderzoekers: • Ernst Verwaal • Anna Pastwa
Informatie-structuur in de Middeleeuws Griekse volkse politikos stichos romans Universiteit Gent Abstract: Ik zal de taal van de latere Middeleeuws Griekse (12e-16e eeuw) volkse romans, geschreven in het metrum van de poltikos stichos, onderzoeken binnen het modern theoretisch kader van de informatie-structuur (belangrijkste concept: intonatie-units), aangezien men heeft vastgesteld dat deze teksten een oraal discours aannemen. Speciale aandacht zal uitgaan naar woordvolgorde, partikels, clitica, dislocaties, parentheses en discours markers. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Marc Janse
INEX: convergerende en tegenstrijdige ethische waarden in het continuüm interne/externe veiligheid in Europa Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veiligheid en onveiligheid zijn sociale, culturele en politieke concepten. Het interdisciplinair project INEX is ontworpen rond 2 onderzoeksassen: thematisch en geopolitiek. Het thematische onderzoeksas heeft 4 velden: 1. de ethische gevolgen van de proliferatie van veiligheidstechnologiën 2. de legale dilemma's die zich ontwikkelen van transnationale veiligheidsarrangementen 3. de ethische en waarde vraagstellingen rond de veranderende rol van veiligheidsmensen. 4. de gevolgen van de veranderende rol van buitenlandse veiligheidsbeleid Organisaties: • Recht Wetenschap Technologie en Samenleving • Metajuridica
Onderzoekers: • Gloria GONZALEZ FUSTER • Rocco BELLANOVA • SERGE GUTWIRTH • PAUL DE HERT
Indisch realisme in hedendaags perspectief Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek richt zich op vergelijkende filosofie en combineert hedendaagse westerse metaphysica met de Indische metaphysica van de Nyaya-Vaisesika school. De vier belangrijkste interessevelden zijn: 1. categorieën van zijn, 2. ruimte en tijd en 3. de verbinding geest-lichaam en persoonlijke identiteit. Organisaties: • Talen en Culturen
Onderzoekers: • Erik Weber • Eva De Clercq
(In-)Differenties - Alteriteit in het werk van Josef Winkler Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit congres focust op het thema alteriteit in het werk van de Oostenrijkse auteur Josef Winkler. Het wordt georganiseerd in samenwerking met het Institut für Germanistik van de Universität Wien. Oostenrijkse, Duitse, Tsjechische en Belgische onderzoekers zullen er met elkaar in dialoog gaan, onder hen zowel gerenommeerde Winkler-specialisten als beginnende Winkler-onderzoekers. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Inge ARTEEL
In de voetsporen van Arnold Geulincx: de filosofische disputaties van Johannes Swartenhengst. Olie op het vuur van de Leidse curatoren in de cartesiaanse strijd gedurende de Vroege Verlichting (1670-1675). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Introductie onderwerp Johannes Swartenhe(y)ngst (1644-?) was een Leidse filosofiestudent die op 22 april 1670 zijn magister in de filosofie behaalde met de verhandeling Disputatio philosophica inauguralis continens Considerationes quasdam circa mentem eiusque functiones; & corpus. In onze eindverhandeling van 2005 hebben wij deze disputatio pro gradu vertaald, en daarnaast hebben wij getracht deze geulincxiaanse disputatie in te bedden in de politieke, religieuze en intellectuele context in de Noordelijke Nederlanden gedurende de Vroege Verlichting (Israel 1995 & 2001; Jacob 1981; Van Bunge 2001). Na zijn doctorale verdediging wordt Swartenhengst tot lector aan de Leidse universiteit benoemd van februari 1672 tot december 1675, en in deze periode produceert hij veertien disputationes sub praesidio die door zijn studenten tijdens de lessen worden verdedigd. In onze 'disseration' van 2006 hebben wij een dergelijke oefendisputatie vertaald die handelt over de natuurlijke wet (Disputatio ethico-politica de lege naturali, 1672). Voor zover wij Swartenhengsts disputaties tot noch toe hebben vertaald herkennen wij naast een algemene cartesiaanse ondertoon ook de doordringende invloed van zijn leermeester Arnold Geulincx (1624-69). Een volledige vertaling en interpretatie van Swartenhengsts werk zal ten eerste nieuw primair bronnenmateriaal aan het licht brengen, en ten tweede biedt het een verbeterd inzicht in de geulincxiaanse filosofie en haar nawerking te Leiden. Wellicht verhelderen deze disputaties daarnaast de aanleiding van het plotselinge ontslag van Swartenhengst en zijn collega C. Bontekoe in het najaar van 1675 (Otterspeer 2002; Thijssen- Schoute 1954; Van Ruler 2003; Wiesenfeldt 2002). Doelstelling onderzoek Vorig jaar hebben wij in The National Library of Scotland (NLS) en de Universitäts- und Landesbibliothek Bonn (ULB) respectievelijk twaalf en twee voorheen onbekende disputaties op naam van Johannes Swartenhengst gevonden (Swartenhengst 1672 t/m 75). Swartenhengst schreef deze disputaties tijdens zijn jaren als lector aan de Leidse universiteit, en vanuit een cartesiaans-geulincxiaanse invalshoek bespreekt hij in deze disputaties zowel ethisch-politieke, logische, als natuurwetenschappelijke kwesties. De twaalf disputaties in de NLS vormen een onderdeel van de weinig bekende Dieterichs Collectie, die in totaal c. 33.000 Duitse en Nederlandse disputaties bevat waarvan een gedeelte uniek en ongekend is. De collectie is samengesteld door de Duitse boekenverzamelaar G.S. Dieterichs (1721-1805), en ze is na diens overlijden
opgekocht door The Advocates' Library (voorloper NLS) via J.F. Gleditsch in Leipzig (Nix 2002). Het doel van het voorgestelde onderzoek is ten eerste een overzicht te vormen van deze collectie, die wij inhoudelijk en historisch zullen toelichten op een internationale conferentie te Rotterdam in maart 2007. Ten tweede zullen wij trachten een diepgaand inzicht te verkrijgen in de relatie tussen de denkbeelden van Swartenhengst en Geulincx door middel van een grondige inhoudelijke en filologische analyse van het oeuvre van beide filosofen. Onze derde doelstelling is te achterhalen welke invloed de persoon Johannes Swartenhengst - als zijnde Geulincx' erfgenaam - heeft gehad binnen de zowel op nationaal als universitair niveau woedende strijd rondom het cartesianisme. Dit nieuwe bronnenmateriaal biedt een unieke gelegenheid om de onmiddellijke voortzetting van het geulincxiaanse gedachtegoed, en de receptie van diens filosofie te Leiden, in de eerste jaren na zijn overlijden te bestuderen. Wetenschappelijk belang onderzoek Het wetenschappelijke belang van het voorgestelde onderzoek ligt ten eerste in het feit dat door middel van dit onderzoek nieuwe teksten uit de geschiedenis worden opgelicht, die een aanvulling bieden op het recente onderzoek rondom de Vroege Verlichting in de Nederlanden. Ten tweede worden door middel van dit onderzoek de schijnwerpers gericht op de in Edinburgh aanwezige Dieterichs collectie. Deze in het totaal uit c. 52.000 items bestaande collectie, bevat c. 33.000 zeventiende- en achttiende eeuwse, uit Nederland en Duitsland afkomstige disputaties, die men onvolledig heeft gecatalogiseerd in een handmatig catalogus die enkel in de NLS zelf geraadpleegd kan worden. Dit verklaart waarom verschillende zeldzame, in deze collectie aanwezige disputaties, binnen de Vlaams-Nederlandse onderzoekstraditie rondom de Vroege Verlichting over het hoofd zijn gezien. Een onderzoek naar de disputaties van zowel Swartenhengst, als aanverwante figuren binnen deze collectie, biedt ten eerste een aanvulling op het huidige onderzoek rondom de Vroege Verlichting, en kan daarnaast op lange termijn de hoop bieden op financiering voor een betere catalogisering van de collectie. Ten derde wordt door middel van dit onderzoek naar Swartenhengsts disputaties nieuwe kennis ontsloten omtrent de receptie van Geulincx' filosofie binnen het cartesiaanse landschap in Leiden. In het kader van een receptiestudie van Geulincx' gedachtegoed zullen wij naast Swartenhengsts disputaties ook teksten van zijn andere leerlingen C. Bontekoe, R. Burthogge en P. Hunyadi bestuderen. Daarnaast zullen wij Geulinx' filosofie in verband brengen met het gedachtegoed van gelijktijdige denkers (zoals J. Coccejus, T. Craanen, A. Heereboord, A. Heidanus, J. de Raei, H. Regius, B. Spinoza, G. Voetius en B. de Volder), die allen een component vormen binnen de algemene receptie van het cartesianisme in de Nederlanden. Tenslotte zullen wij ook de invloed van verschillende strekkingen (zoals het atomisme, copernicanisme, erudiet libertinisme, de neo-stoa en het pantheïsme) op het intellectuele debat in beschouwing nemen. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • ELSE WALRAVENS
Indeterminisme en instabilmiteit in negentiende-eeuwse natuurkunde Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject gaat ver het eind-negentiende-eeuwse debat over fysisch deterlinisme, over de verschillende manieren waarop natuurkundigen en filosofen dit determinisme in twijfel trokken of verwierpen, en over de vraag of determinisme beschouwd werd ( en zou moeten worden) ams een puur fysische of als een filosofische aangelegenheid. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Eric Schliesser
(In) De sporen van Hadewijch. Inventarisatie van de wetenschappelijke en literair-artistieke receptie van Hadewijch van 1838 tot vandaag Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt een exhaustieve inventarisatie van de wetenschappelijke en literair-artistieke receptie van het werk van Hadewijch vanaf de ontdekking van de handschriften in 1838 tot en met vandaag. Dit bronnencorpus zal ten dienste staan van (1) een grote Hadewijchtentoonstelling die in 2015 wordt georganiseerd door het Letterenhuis in samenwerking met het Ruusbroecgenootschap, (2) de editie van de bundel 'Brill Companion to Hadewijch' (in voorbereiding), en (3) de uitbouw van nieuwe onderzoekslijn over de Wirkungsgeschichte van Hadewijchs werk in enerzijds het academische veld en anderzijds het literair-artistieke veld met aandacht voor de dynamische interactie tussen beiden. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Veerle Fraeters
In de Nederlanden gepubliceerde reisgidsen (1600-1800). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen de reislitertuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en dynamiek van de Europese toeristische ruimte Universiteit Antwerpen Abstract: In de Nederlanden gepubliceerde reisgidsen (1600-1800). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen de reislitertuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en dynamiek van de Europese toeristische ruimte Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Guido Marnef
In de marge van de moderniteit? Commerciële recyclage in een tijd van transformatie, ca. 1750- ca. 1850. Universiteit Antwerpen Abstract: In de marge van de moderniteit? Commerciële recyclage in een tijd van transformatie, ca. 1750- ca. 1850. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Ilja Van Damme
In de liefde zoals in de oorlog. De oorlogsmetaforiek in het Hooglied KU Leuven Abstract: Een van de meest fascinerende en intrigerende aspecten van het Hoogliedis zijn sterk ontwikkelde netwerk van metaforen. Oorlogsmetaforen behoren tot de meer opmerkelijke metaforen in dit netwerk. Tussen de geliefden spelen zich dingen af die de dichter klaarblijkelijk alleen in militaire termen kon uitdrukken: zowel de geliefden als de liefde zelf vertonen oorlogsachtige kenmerken. Het doel van dit onderzoeksproject is 1) eensystematische en exhaustieve analyse te bieden van alle oorlogsmetaforen in het licht van de recente ontwikkelingen in de cognitieve linguistiek, 2) de dynamiek van de oorlogsmetaforen en #vergelijkingen in het gedicht als een geheel te schetsen en 3) deze metaforen in relatie te lezenmet de andere metaforen die samen het Hooglied vormgeven.
Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Pierre Van Hecke
In de ban van het leren: de 'lerende samenleving' als uitdaging voor de publieke rol van de school, de universiteit en de gezinsopvoeding. KU Leuven Abstract: De alomtegenwoordigheid van de 'taal van het leren' in de pedagogische theorie en praktijk en het daarmee samenhangende verdwijnen van meer traditionele referenties zoals 'onderwijs' en 'opvoeding' vormen het uitgangspunt van dit onderzoek. Er wordt beroep gedaan op een combinatie van empirische methodologieën en meer fundamenteel theoretischen filosofisch werk om te onderzoeken hoe de actuele evolutie naar 'leeromgevingen' de traditionele 'pedagogische instituties' (gezin, school, universiteit)transformeert. Meer bepaald willen we nagaan hoe deze evolutie de aard van de associaties verandert die in die sites geconfigureerd worden en vooral hoe hun publieke karakter daardoor beroerd wordt. Uitgaande van etnografisch onderzoek in concrete case-studies (professionele leergemeenschappen op het niveau van ouders, leerkrachten en docenten, alsook gezinnen en colleges)zal een cartografie en morfologie ontwikkeld worden. Die zullen de vormen van communaliteit in kaart brengen als sociale prak Organisaties: • OE Educatie, Cultuur en Samenleving
Onderzoekers: • Stefan Ramaekers • Jan Masschelein • Maarten Simons
In de ban van de dood. Comparatief onderzoek naar de vorming van religieuze groepsculturen onder invloed van de Moderne Devotie in de laatmiddeleeuwse Nederlanden Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de vraag welke rol de gedeelde doodsbeleving - enerzijds de creatie van continuïteit met het verleden (de herinnering aan overleden medereligieuzen), anderzijds de vooruitblik op de eigen, onvermijdelijke dood - heeft gespeeld in de vorming en overdracht van specifieke religieuze groepsidentiteiten en -culturen. Heel bijzondere aandacht wordt besteed aan het onderzoek van de teksten in hun handschriftelijke context. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jeroen Deploige
Incubatorennetwerk(t) Universiteit Hasselt Abstract: Bij onderzoekers van kennisinstellingen bestaat een duidelijke nood aan begeleiding en ondersteuning bij ondernemerschapsactiviteiten. Onderzoekers hebben vaak een technologie ter beschikking die een waardevol valorisatiepotentieel biedt, maar zijn in de eerste plaats onderzoeker. De overgang van onderzoeker naar ondernemer is niet altijd vanzelfsprekend, omdat de technische kennis van de onderzoeker aangevuld dient te worden met een hele waaier van bedrijfseconomische aspecten. Hiervoor is vaak echter slechts een beperkt (of onbestaand) budget beschikbaar. Daarom biedt dit project een belangrijke tegemoetkoming naar onderzoekers en de kennisinstellingen, die zich vertaalt in een ondersteuning van kwaliteitsvolle technologievalorisatie, de oprichting en groei van nieuwe, gezonde bedrijven en uiteindelijk ook de groei van de regionale economie. Dit project biedt een sterke aanvulling op de reguliere werking van de betrokken partners. Dit project maakt het de partnerinstellingen mogelijk om zowel instelling- als grens- overschrijdende projecten uit te werken. Daarnaast wisselen de partners best practices uit om potentiële spin-offs te scouten en begeleiden. De internationale dimensie in dit project biedt een grote meerwaarde aan zowel de partners als de deelnemers van dit project. De partners leren van elkaars ervaringen in het opzetten en helpen groeien van spin-offbedrijven uit onderzoeksinstellingen; onderzoekers uit deze kennisinstellingen leren van elkaar en van ervaren coaches belangrijke aspecten rond het opzetten en managen van technologie-gebaseerde bedrijven. De internationale context biedt enerzijds een schaalvoordeel: dankzij de betrokkenheid van zes partners wordt een kritische massa van ondernemende onderzoekers samengebracht. Anderzijds komen de coaches en deelnemers in contact met de ondernemerscultuur uit andere landen; dit biedt ook een boeiende inspiratiebron om van elkaar te leren. Organisaties: • Niet onderzoeksgroep gebonden projecten
Onderzoekers: • Ann BIJNENS
Incrementele semantische verwerking van zinnen: hoe komen we tot specifieke interpretaties? Universiteit Antwerpen Abstract: De opzet van het voorgestelde project is om inzichten uit mijn eigen psycholinguïstisch onderzoek naar semantische verwerking te verbinden met de meest recente theorieën in de hedendaagse generatieve semantiek. Door middel van oogbewegingsonderzoek zullen linguïstische principes, die beschrijven hoe er gekomen wordt tot semantisch verrijkte interpretaties, getest worden. Het Underspecification Model dat ik voorgesteld heb voor de on-line verwerking van figuurlijk taalgebruik kan hierdoor uitgebreid en verfijnd worden. De bedoeling is om uiteindelijk te komen tot een algemeen model van de on-line, incrementele semantische verwerking van geschreven taal. Organisaties: • CENTRUM VOOR PSYCHOLINGUISTIEK • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Jules Frans Daems • Dominiek Sandra • Steven Frisson
INCO Conferentie: Rethinking Religion in India II: Rethinking Secularism, 10-13 January 2009, New Delhi, India Universiteit Gent Abstract: Deze conferentie maakt deel uit van een cluster van vijf conferentie rond gerelateerde thema's. Deze tweede was gericht op de vraag: als de kaders uit de religious studies ontoereikend zijn om India te bestuderen, hoe moeten we dan een reeks conflicten en andere feiten verklaren die over het algemeen gekoppeld worden aan 'religie'? In de Platform sessies werd een gericht debat gevoerd over de vraag
of 'secularisme' een oplossing kan zijn voor religieus geweld. In de Ronde Tafel gesprekken werden verschillende sub-thema's aangesneden. Er waren ook Parallel Paper sessies waarin jonge onderzoekers van over heel de wereld hun werk presenteren. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
INCO Conferentie: Europa en Zuid-Azië: Voorbij de stereotypen, 7-10 mei 2008 Universiteit Gent Abstract: In de interactie tussen Europa en Zuid-Azië creëren de wederzijdse stereotypen veel problemen, zowel in de zakenwereld, de media, de internationale politieke relaties en de ontwikkelingssamenwerking. Europa wordt vaak gezien als statisch, protectionistisch en zelf als een racistische cultuur; Zuid-Azië wordt gezien als een diep religieuze regio waar armoede, religieus gewel den kastendiscriminatie troef zijn. Wat zijn stereotypen, waar komen ze vandaag en waarom blijven ze hangen? Deze conferentie zal deze vragen exploreren tegen de achtergrond van het EC ASIA-LINK project DEVHAS (2006-2008). Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
Incarnatie en Religieuze Epistemologie. Transcendentale versus hermeneutische benaderingen van religieuze waarheidsclaims KU Leuven Abstract: Sinds de Moderniteit ziet de theologische epistemologie zich voor het probleem gesteld om zowel de universaliteit als de particulariteit van religieuze waarheidsaanspraken te verantwoorden. Moderne correlatietheologen zoals Karl Rahner en Edward Schillebeeckx benaderden dit probleem vanuit een perspectief van universaliteit. Door gebruik te maken van nieuw ontwikkelde transcendentale en hermeneutische benaderingen probeerden zij de christelijke traditie met de seculiere context te correleren. Maar het moderne theologische project kwam onder druk met de opkomst vanhet postmoderne denken. De moderne focus op universaliteit en continuïteit werd bekritiseerd en correlatietheologie kreeg het verwijt dat ze tétranscendentaal en niet hermeneutisch genoeg was. Hedendaagse theologen, die de nadruk leggen op historiciteit, alteriteit en pluraliteit, hebben het epistemologisch perspectief verschoven naar de particulariteit. Echter een dergelijke radicalisering van de hermeneutiek resulteert in ge Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Marinus de Jong
In 'gezegende' toestand? Visies op moederlijke gezondheid en reproductie in België en Italië (17de tot begin 20ste eeuw). Universiteit Gent Abstract: Ik onderzoek in welke mate medicalisering in verschillende sociale bevolkingslagen een rol speelde in de Europese vruchtbaarheidstransitie, d.i. het proces van dalende geboortecijfers als gevolg van geboortebeperkend gedrag binnen het huwelijk. Gezondheid werd tussen de 17de en 20ste eeuw steeds meer als ?werkbaar? beschouwd. Ik focus op de gezonfdheid van moeders, voornamelijk in realtie tot zwangerschap, geboorte en kraamtijd. Hopsitaalsarchieven en cijfers over kraambedsterfte zullen worden gebruikt. Desalniettemin ligt de nadruk van het onderzoek niet op het reconstrueren van de reële impact van verbeteringen in de gezondheidszorg, maar veeleer op de perceptie van gezondheid en medische zorg in verschillende lagen van de bevolking en hoe deze visies een rol speelden in reproductieve beslissingen van koppels en individuen. Het is namelijk voor verschillende Europese contexten aangetoond dat de gezondheid van moeders een doorslaggevend argument was om de gezinsgrootte te beperken in het begin van de 20ste eeuw. De motivaties in eerdere fases van de vruchtbaarheidstransitie zijn minder gekend. Ik gebruik kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethodes op micro-niveau om de evolutie van dergelijke ideeën op de lange termijn te analyseren. Ik doe dat voor verschillende sociale groepen in twee Europese contexten: Vlaanderen (België) en Lazio (Italië). Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Erik Thoen
Impulsfinanciering voor de realisatie van een dienstenarchitectuur voor uitwisseling van onderzoeksinformatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorwerp van dit project is de realisatie aan de zijde van de dataleverancier van een incrementeel aanleveringsbeleid van volledige, actuele, correcte en geïntegreerde onderzoeksinformatie, via een gestandaardiseerde interface en een gestandaardiseerd uitwisselingsformaat met metadata waarvan de semantiek beschreven werd via het Data Governance Center. Organisaties: • Universitair beheer en administratie
Onderzoekers: • Tim Engels
Importers, exporters and productivity: a portrait of slovenian firms that trade¨goods. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Monetaire & Informatie-econ. Leuven
Onderzoekers: • Jozef Konings
Implicit Learning, a necessity to remedy Low Achievement in English as a Second Language: A Social Psychological Approach in Tamil Nadu State (India) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG QLVL Leuven
Onderzoekers: • Koen Jaspaert • Promildon Lobo Nazarene Lobo
(Im) Perfect Design A research that aims to develop an innovative design method to unite the design strategies of the prototypical craftsman and industrial designer in contemporary jewellery design KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Duurzaam Materialenbeheer
Onderzoekers: • Ludo Froyen • Lore Langendries
Impact of intracellular distribution of protein aggregates on resuscitation after hydrostatic pressure stress in Escherichia coli O157:H7 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Centr. Levensmidd.- & Microb. Technol.
Onderzoekers: • Abram Aertsen
Impact of computer-based feedback on ESL-learning Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Sonia Vandepitte
Immigrants and Exclusion. Should Borders be Open? KU Leuven Abstract: The proposed research aims to analyze what makes a migration policy 'just' by focusing on the question: Is a policy of open borders the only morally defensible option or are there legitimate reasons for excluding would-be immigrants from entering? Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Helder De Schutter • Emmanuel Crispino Gameli Akakpo
"Il viaggiatore-scrittore italiano contemporaneo come critico culturale" Universiteit Antwerpen Abstract: "Il viaggiatore-scrittore italiano contemporaneo come critico culturale" Organisaties: • Italiaans • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Walter Geerts • Kirsten Wolfs
Illustreren van de ruimtelijke verandering via een sociale doorlichting vanuit een historsich perspectief door BRIO binnen het project : Migratie als factor in het Brussels verstedelijkingsproces. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het centrale uitgangspunt van dit project is na te gaan wie er in bepaalde Brusselse wijken vandaag woont en hoe deze situatie verschilt dan wel overeenkomt met een aantal momentopnames in het verleden. Organisaties: • Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum
Onderzoekers: • MACHTELD DE METSENAERE
Illocutieve strekking, informatiestructuur en zinsconstructie van de vraagzin. Algemene theorie met toepassing op het Frans Universiteit Gent Abstract: Het voorstel ambieert een coherent theoretisch kader te ontwikkelen voor de beschrijving van drie essentiële aspecten van vraagzinnen op basis van een specifieke hypothese over hun semantische aard. De beschrijving spitst zich toe op Franse vraagzinnen, omdat die specifieke kenmerken bezitten die elke theoretische benadering zwaar op de proef stellen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Dominique Willems
(ikv VLV95) : het taalgebruik en het omgaan met anderstaligheid in de sportclubs in de rand rond Brussel. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Gegeven de diversiteit aan thuistalen van de bevolking in de rand rond Brussel worden sportclubs geconfronteerd met het feit dat hun spelers vaak verschillende talen spreken, hetgeen het voor de trainers en het bestuur extra moeilijk maakt. In dit onderzoek wordt in de eerste plaats gekeken in welke mate dat probleem zich effectief manifesteert binnen de verschillende regio's en op verschillende niveaus (van de
contacten onderling tussen de spelers tot de contacten met de overheid). Hierna wordt gekeken hoe men tegen deze problematiek aankijkt en hoe men er mee omgaat, zowel op het niveau van de club als op het gemeentelijke niveau. Organisaties: • Geschiedenis • Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum
Onderzoekers: • RUDI JANSSENS • ELS WITTE
'Ik schrijf een eigen Claus-taal'. Een stilistische analyse van de taalvariatie in het proza van Hugo Claus (1929-2008) Universiteit Antwerpen Abstract: Taal en taalnormen zijn in België altijd het voorwerp van politiek en cultureel debat geweest. Frans- en Nederlandstaligen stonden daarin doorgaans tegenover elkaar, maar dat betekent niet dat in Vlaanderen altijd eenstemmigheid heerste. Integendeel, sinds het ontstaan van België woedt in Vlaanderen een bijwijlen felle discussie over de te volgen taalnorm, die, schematisch weergegeven, draait om de mate waarin de Vlaming zijn taal aan het (Noord-)Nederlands hoort aan te passen. De bepleiters van de strikte invoering van een (Noord-)Nederlandse norm trokken officieel aan het langste eind, maar in de praktijk liep de aanvaarding en de naleving van deze norm in Vlaanderen lang niet altijd op rolletjes. Lange tijd is er flink geïnvesteerd om de sinds eind 19de eeuw als ABN bekend staande standaard in Vlaanderen te implementeren. Deze standaardiseringsdruk nam in de 20ste eeuw hand over hand toe en sloeg na de Tweede Wereldoorlog om in wat taalkundigen vandaag 'hyperstandaardisering' noemen. Juist in deze periode begint Hugo Claus te experimenteren met een mengtaal van Standaardnederlands en Vlaamse dialecten, die hij zelf bestempelde als 'Claus-taal'. Hoewel Claus behalve een van de meest gelauwerde ook een van de meest bestudeerde auteurs is in het Nederlandse taalgebied, bestaan er precies over deze 'Claus-taal' veel onduidelijkheden. Met mijn onderzoek wil ik de taalvariatie in romans en verhalen van Claus systematisch onder de loep nemen en uitzoeken hoe deze Claus-taal werkt, hoe ze past in de poëtica van de schrijver en hoe ze heeft ingegrepen op de taaldiscussies in Vlaanderen van de voorbije decennia, in het bijzonder de discussie over de zogenaamde 'tussentaal'. Daarbij zal ik taal- en literatuurwetenschappelijke onderzoeksmethoden met elkaar combineren en in het bijzonder enkele vernieuwende, aan het internationale Stylistics-onderzoek ontleende methodes inzetten. Onderhavig voorstel pakt niet alleen een leemte in de Claus-studie aan, maar wil ook op theoretisch niveau het op elkaar betrekken van taal- en literatuurwetenschappelijk onderzoek stimuleren. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kevin Absillis • Wendy Lemmens
Iedereen Auteur! Een vergelijkende studie van normatieve poëtica's in Amerikaanse en Franse handboeken voor narratief proza in de 21ste eeuw. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Anneleen Masschelein
Iedere diepzinnige geest heeft een masker nodig: Napoleon, Kaspar Hauser en de familieroman in het werk en de waan van Friedrich Nietzche. Een pscyhohistorische analyse Universiteit Gent Abstract: We willen aantonen dat Nietzchers waan geen accumulatie van afzonderlijke voorstellingen is die ontspringen aan de deviante creativiteit van een ziek filosoof. Integendeel: ze vormt één coherent geheel met motieven en thematische complexen die frequent opduiken in zijn werken en schrijfsels en op een gegeven moment één dreigende constellatie gaan vormen die de directe aanleiding is voor de uitbarsting van de waan. Er is dus geen bruek tussen de "nog-gezonde" en de "zieke" Nietzche. Het onderzoek van deze imaginatieve continuïteit zal ons in staat stellen de verschillende delen van Nietzsches waan in één geheel te integreren en ze te begrijpen als bouwstenen van zijn in hoofdzaak op de receptie van historische fenomenen en personen gebaseerde psychobiografie. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Jan Art • Benjamin Biebuyck
Identity and Interaction in the Neolithic Island Aegean. The Production, circulation and Consumption of Ceramic Vessels on Chios. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Ilse Schoep • Brecht Lambrechts • Peter Tomkins
Identiteitsconstructie: dagelijks leven, ontmoetingsplaatsen en beelden van Italiaanse migranten in Brussel 1880-1935. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project beoogt bij te dragen tot de studie van de "lived experience" en beeldvorming van migranten in hun onthaalsteden. Het sluit aan bij recent onderzoek m.b.t. identiteitsconstructie dat vooral tot uiting komt bij confrontatie meyt de andere(n). Het project wil onderzoek doen naar processen van integratie, cohesie, segregatie en racisme. Het richt zich op de Italiaanse gemeenschap in Brussel tussen 1880 en 1935. Constructie van identiteit (eigenheid) zal worden bestudeerd vanuit twee nauw met elkaar verwante invalshoeken: de dagelijkse levensomstandigheden van Italianen in Brussel en de wijze waarop deze mensen werden bekeken door de autochtone bevolking. Wat het eerste betreft, richt het onderzoek zich op de huisvesting van migranten, hun beroepen, de winkels waar ze zich bevoorraadden en hun sociale en culturele contacten. Ruime aandacht zal gaan naar de publieke plaatsen van de Italiaanse gemeenschap (winkels, restaurants, cafés, clubs, kerken, markten, ...). Het aanverwante luik (de "blik van de Brusselaar") betreft een studie naar beeldvoring in pers en literatuur. Wat dit luik betreft, ligt het accent op de vier jaren waarin Brussel een internationale tentoonstelling herbergde, wat gepriviligieerde momenten van confrontatie en contact betekenden. Aan bronnen geen gebrek: bevolkings- en vreemdelingenregisters, advertenties (kranten, weekbladen, brochures), lokale,
nationale en internationale kranten, politiearchieven (in Brussel en Firenze), adresboeken, mondelinge geschiedenis, iconografisch materiaal. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Olivier DE MARET • PETER SCHOLLIERS
Identiteit, functie en expansie van de Vlaamse barok in Europese context. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé
Identiteit en stigmatisering; de Romeinse vrijgelatene. Een kwalitatieve analyse van de socialisering en stratificatie van en de interactie tussen vrijgelaten en vrijgeboren Romeinen. Universiteit Gent Abstract: Dit project focust op de sterk ondergewaardeerde groep van Romeinse vrijgelatenen. De doelstelling is uit te maken welke processen de interactie tussen Romeinse elites en vrijgeboren burgers enerzijds en de ambivalente ?klasse? van vrijgelatenen anderzijds beïnvloedden en bepaalden. Eerder dan ?de smet van slavernij? zomaar aan te nemen en het te gebruiken als een explanans, willen wij het bestuderen als een explanandum: een sociaal fenomeen dat onderzoeksaandacht op zich verdient. Meerbepaald de discriminatiemechanismen die de vrijgelatene zowel definieerden als uitsloten, staan daarbij centraal. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Koenraad Verboven
IDEM KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Musicologie Leuven
Onderzoekers: • Ignace Bossuyt • David Burn
Ideeën, internationale bleeidsnetwerken en politieke transfer in de ontwikkeling van de moderne welvaartsstaat. Een ideeëngeschiedenis van de Internationale Arbeidsoragnisatie (IAO) tussen 1930 en 1980 Universiteit Gent Abstract: Centraal staat het onderzoek naar de 'intellectuele rol' van de Internationale Arbeidsorganisatie in het internationaal sociaalpolitieke discours over de oorsprong en de ontwikkeling van de Keynesiaanse welvaartsstaat tussen 1930 en eind jaren 1970. Gebruik makend van het concept 'politieke transfer' wordt de IAO onderzocht als een kennislaboratorium, waar nieuwe modellen, paradigma's en ideeën over de welvaartsstaat werden gegenereerd, uitgewisseld en getransfereerd naar de nationale staten. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere
ICT integratie in het taalonderwijs aan de Plantijnhogeschool : onderzoek met het oog op het verlenen van beleidsondersteunende adviezen. Universiteit Antwerpen Abstract: Naar aanleiding van de opening van de nieuwe campus, de goedkeuring van het nieuwe Beleidskader Onderwijsontwikkeling en het opstellen van een ICT-strategie beoogt dit project onderzoek op het vlak van ICT-integratie in het taalonderwijs aan de Plantijnhogeschool met het oog op het verlenen van beleidsondersteunende adviezen. Organisaties: • Didascalia • Didascalia
Onderzoekers: • Wilfried Decoo
Iconiciteit en de symbolische orde van de natuurlijke taal. Een studie naar de grondslagen van de iconiciteitstheorie op het raakvlak tussen taalwetenschap en metatheorie. Universiteit Antwerpen Abstract: Het iconiciteitsprincipe voorspelt dat de structuur van de taal de structuur van de werkelijkheid weerspiegelt. Dit principe interageert met andere principes. Het project poogt het bereik van het iconiciteitsprincipe te bepalen. Organisaties: • Linguistiek • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera
Hypercommunicatie: literatuur als mediakritiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar de plaats van het object literatuur in het hedendaagse medialandschap: hoe verhoudt literatuur zich tot de media en is literatuur een medium ? Speciale aandacht gaat uit naar het gegeven hypertext. Organisaties:
• Franse literatuur • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Frank Schuerewegen
'Hy dwong het volk door toneel te luisteren naar hun plichten'. Maatschappijkritiek in het zeventiende-eeuwse theater in de Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: In de zeventiende eeuw werd het theater professioneel. Toneelstukken werden voor een klein publiek in de schouwburg opgevoerd en het was voornamelijk op vermaak gericht. Auteurs moesten daarom andere middelen aanwenden om maatschappijkritiek te uiten. De meeste stukken verschenen in de zeventiende eeuw ook in druk, waardoor auteurs een ruimer publiek konden bereiken. Kritiek op politieke gebeurtenissen werd eerder al regelmatig onderzocht. In veel toneelstukken werd er echter ook commentaar geleverd op de alledaagse realiteit: gewoontes, tradities, trends, seksualiteit, religie, standen, beroepsgroepen, rolpatronen, geld, enz. In dit onderzoek wordt de inhoud, strategie en functie van deze vorm van maatschappijkritiek bestudeerd in een representatief corpus van ernstige en komische toneelstukken uit de Lage Landen. De toneelteksten worden in hun historische context geplaatst en getoetst aan de contemporaine theatertheorie om de strategische keuzes van de toneeldichters in Noord en Zuid te verklaren. Dit onderzoek wil op die manier een nieuw inzicht bieden in de verhouding tussen theater en maatschappij in de zeventiende eeuw. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus • Johanna Ferket
Hybride literatuur, hybride agency: de status van de literaire tekst in Edward Saids cultuuranalyse Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de status van literaire teksten en de implicaties daarvan op de conceptualisering van agency in Edward Saids cultuurkritiek. Door Saids contrapuntische leesmethode aan een retorische analyse te onderwerpen, analyseert dit project de incorporatie en toepassing van Saids interteksten en de vormende invloed van deze interteksten op de status van literatuur en de correlerende visie op agency. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
Hybride identiteiten en tweedetaalverwerving in meertalige contexten. Een comparatieve studie van twee- en eentalige adolescenten in de Belgische en Canadese hoofdstedelijke regio's. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject is een voortzetting van het door de onderzoeksraad van de VUB gefinanclerde project Taal en identiteit in Brussel. Onderzoek naar de relatie tussen tweedetaalverwerving, motivatie en identiteit by adolescenten in een meertalige context, Het doel is een comparatieve studie van de relatie tussen tweedetaalverwerving en identiteit in de Belgische en Canadese hoofdstedelljke regio's. Recent onderzoek toont aan dat taalleerders die in meertalige en multiculturele contexten wonen hybride identiteitsprofielen (Bakhtin 1981) vertonen. De ontwikkeling van nieuwe instrumenten gebaseerd op comparatieve studies en gemengd kwantitatief-kwalitatief onderzoek is nodig om aan deze nieuwe maatschappelijke realiteit tegemoet te komen. Dit project beantwoordt aan deze noodzaak. De vergelijking van tweedetaalverwerving bij een- en tweetallge adolescenten in de Canadese en Belgische context heeft tot doel (1) te onderzoeken in welke mate adolescenten hybride talige, regionale en nationale identiteiten vertonen via analyse van lnteractionele taaldata op microniveau, (2) een instrument te ontwikkelen dat een grootschalige crosscontextuele analyse van hybride identiteiten toelaat. Dit onderzoek is zeer innoverend m.b.t onderzoeksmethodologie en het is te verwachten dat het bijdraagt tot belangrijke theoretische wat betreft tweedetaalverwerving in meertalige regio's. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • PIERRE VAN DE CRAEN
Hybride identiteiten: cross-contextueel en multi-methodologisch onderzoek naar de relatie tussen tweedetaalverwerving, identiteit en gemeenschapsideologieën Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Nederlands
Onderzoekers: • Evy Ceuleers
Husserl's Phenomenology of Meaning, Expression, and Thought KU Leuven Abstract: This dissertation would utilize Husserl's revisions to the "Sixth Logical Investigation" to ask novel questions of and introduce a clear structure to his philosophy of meaning and expression. Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Ullrich Melle • N. N. • Nicolas Fernando de Warren
Humor en intertekstualiteit als ideologiekritische strategieën in het oeuvre van Thomas Brussig Universiteit Gent Abstract: Thomas Brussigs wendeliteratuur kenmerkt zich door een ideologiekritiek, gericht op zowel de DDR, haar vertegenwoordigers en de absurde realisaties van hun ideologische programma, alsook op de contemporaine politieke en sociale ontwikkelingen in het verenigde Duitsland.
Het project onderzoekt hoe humor en intertekstualiteit als productie- en receptie-esthetisch bepalende elementen meespelen in deze caleidoscopische en ideologiekritische thematisering van de jongste Duitse geschiedenis. Organisaties: • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Benjamin Biebuyck
Human rights and international legal discourse. 2010: Uitgave tijdschrift. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt de publicatie van een internationaal juridisch tijdschrift. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS
Humanist Jurisprudence and the Emergence of the Law of Nations KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis
Onderzoekers: • Randall Lesaffer • James Mearns
Human Flourishing and Transcendence. Charles Taylor: Between Radical Orthodoxy and Exclusive Secularism KU Leuven Abstract: Basing itself on the writings of Charles Taylor, the dissertation aims at exploring the issues of human flourishing and transcendence against the backdrop of two seemingly opposite tendencies in this regard, namely,Radical Orthodoxy and Exclusive Secularism. In his A Secular Age, Taylor offers a nuanced picture of secularization, and treads a middle path between the previously mentioned extreme tendencies represented by (John Milbank, Catherine Pickstock, Graham Ward, and Philip Blond,) et.al on the one hand, and (Friedrich Nietzsche, Alan Badiou, Slavoj Zizek, Richard Dawkins, Christopher Hitchens, Daniel Dennet and Sam Harris) et.al on the other. This dissertation will not only expose and assess three significant views concerning the nature and extent of human flourishing but also make a critical investigation into the viability of Taylor#s attemptto recuperate some sense of religious transcendence for a satisfactory account of human flourishing. Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • William Desmond • Manoj Francis
Hugo Claus en het engagement (1960-1970). Universiteit Antwerpen Abstract: De centrale onderzoeksvraag peilt naar de verhouding van de trits vorm-inhoud-engagement. Is het engagement op inhoudelijk vlak te situeren, zoals bijv. uitgesproken in de tendensroman, of op formeel vlak, bijv. door een specifieke omgang met het (taal)materiaal, of op beide vlakken tegelijk? Sinds het werk van Sartre en Adorno behoort de relatie tussen antithetische begrippen als experiment en engagement, autonomie en expressie, creatio en mimesis tot de kern van het onderzoeksgebied over literatuur, maatschappij en politiek. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Georges Wildemeersch
Houdingen en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patienten. Een empirisch onderzoek aan de hand van een schriftelijke bevraging van een representatieve steekproef van huisartsen en specialisten in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In België komt het onderzoek over 'Handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten' (HALP) maar langzaam op gang. Verschillende bevragingen van artsen laten zien dat hun attitudes t.a.v. passieve en actieve levensverkorting zijn gewijzigd. Ook de houding van de bevolking is aan verandering onderhevig. Berichten uit de medische praktijk leren dat er thans ook levensverkortend wordt gehandeld. Valide en betrouwbare gegevens inzake attitudes en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van hun patiënten ontbreken evenwel geheel in Vlaanderen. Bovendien zijn een aantal bio-ethische vragen bij deze praktijk onbeantwoord : geschieden deze praktijken wel met inachtneming van voldoende zorgvuldigheidscriteria ? Is de patiënt voldoende voorgelicht over deze beslissingen ? Gebeuren al deze beslissingen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt ? Deze studie heeft als doel HALP's in kaart te brengen voor Vlaanderen. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde • Medische Sociologie
Onderzoekers: • FREDDY LOUCKX • LUC DELIENS
Houdingen en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patienten. (Co-financiering NFWO-project) Vrije Universiteit Brussel Abstract: In België komt het onderzoek over 'Handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten' (HALP) maar langzaam op gang. Verschillende bevragingen van artsen laten zien dat hun attitudes t.a.v. passieve en actieve levensverkorting zijn gewijzigd. Ook de houding van de bevolking is
aan verandering onderhevig. Berichten uit de medische praktijk leren dat er thans ook levensverkortend wordt gehandeld. Valide en betrouwbare gegevens inzake attitudes en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van hun patiënten ontbreken evenwel geheel in Vlaanderen. Bovendien zijn een aantal bio-ethische vragen bij deze praktijk onbeantwoord. Geschieden deze praktijken wel met inachtneming van voldoende zorgvuldigheidscriteria ? Is de patiënt voldoende voorgelicht over deze beslissingen ? Gebeuren al deze beslissingen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt ? Deze studie heeft als doel de HALP's in kaart te brengen voor Vlaanderen. Organisaties: • Medische Sociologie
Onderzoekers: • FREDDY LOUCKX
Houdingen en handelwijzen rond het levenseinde van patiënten (Halps) in 6 Europese landen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De vooruitgang in de medische technologie en de toenemende aandacht voor de autonomie van de patiënt hebben het wetenschappelijk debat over de rol van de geneeskunde aan het levenseinde van patiënten bevorderd. In dit epidemiologisch onderzoeksproject worden in 6 Europese landen (België, Nederland, Italië, Zwitserland, Zweden, Denemarken) het gedrag en de attitudes van artsen t.a.v. 'beslissingen rond het levenseinde' onderzocht. Twee studies worden opgezet : een retrospectief sterfgevallenonderzoek (N=5000) en een artsenonderzoek (N=3000). Voor het eerste onderzoek zal met een sterfgevallenonderzoek gewerkt worden, voor het tweede onderzoek met een bevraging van een representatieve groep van artsen. Gegevens worden enkel via artsen bekomen, er zijn geen patiënten betrokken bij dit onderzoek. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde
Onderzoekers: • JOHAN BILSEN • LUC DELIENS • REGINALD DESCHEPPER
Houdingen en handelswijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten. Een empirisch onderzoek aan de hand van een schriftelijke bevraging van een representatieve steekproef van huisartsen en specialisten in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: 1) Wat is de frequentie van voorkomen van handelswijzen rond het levenseinde van patiënten HALP (niet opstarten van een behandeling of staken van een behandeling intensivering van pijn- en /of symptoombestrijding, en toedienen, verstrekken of voorschrijven van levensbeëindigende middelen.2) Omstandigheden van de handelswijzen (bio-etische kwalificaties van deze HALP's) 3) Sociologisch profiel van de betrokken actoren De onderzoeksmethode wijkt fundamenteel af van de methode in de oorspronkelijke aanvraag. Hierdoor werden de kosten ok drastisch verhoogd. Oorspronkelijk was er een "artsenbevraging" voorzien met een steekproefomvang van N=2000. Door een positief advies van de Orde van Geneesheren was het mogelijk een meer betrouwbare en meer valide methode te gebruiken, nl. een "sterfgevallenoderzoek". De handelswijzen van artsen rond het levenseinde van hun patiënten worden dan onderzocht aan de hand van concrete overlijdens. Om de schattingen van de hogervermelde handelswijzen binnen aanvaardbare betrouwbaarheidsintervallen te kunnen realiseren. Dienen we een "gerealiseerde" steekproefomvang van ongeveer 2000 enquêtes te bereiken. Aan een verwachte respons van ongeveer 50% betekende dit een steekproefomvang van 4000 sterfongevallen. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde • Medische Sociologie
Onderzoekers: • FREDDY LOUCKX • JOHAN BILSEN • LUC DELIENS
Hoop figureren: Een discursieve en retorisch-tropologische analyse van de politiek van de mensheid in de fictie en nonfictie van H. G. Wells. KU Leuven Abstract: Dit project beslaat een corpus van (een selectie van) literaire, journalistieke, autobiografische, wetenschappelijke en theoretische geschriften van Herbert George (H. G.) Wells. De klemtoon ligt op de poging die Wells onderneemt de disruptieve krachten die de moderniteit kenmerkt te mediëren, krachten die tijdens zijn leven op apocalyptische wijze resulteerden in oorlogen, revoluties en economische crises. Wells, een populaire stem in fictionele en non-fictionele setting, keek naar de meest diverse discursieve modi om zijn boodschap van socialisme, democratiseringvan het onderwijs en wereldvrede kwijt te kunnen; het is dan ook een van de belangrijke doelen van dit project om tot een juist begrip te komenvan de technieken die Wells gebruikte om een optimale resonantie te bekomen, wat leidt tot een meer algemene appreciatie van de geschiedenis van de publieke intellectueel als een significante literaire actor. De boodschap van hoop, uitgesponnen door esthetische en politnbsp;ieke re Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Ortwijn de Graef • Jan Vanvelk
Homofobie en culturele evolutie: een filosofische verkenning. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Centr. Logica en Analyt. Wijsbegeerte
Onderzoekers: • Andreas De Block • Siegfried Dewitte
Holocene landscape dynamics and settlement patterns in the 15th Upper Egyptian nome KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties: • OG Nabije Oosten Studies Leuven
Onderzoekers: • Harco Willems
Hollandus' sporen. Het alchemistische Hollandus-corpus en zijn verspreiding in de Nederlanden en in Europa tot ca. 1600. Universiteit Antwerpen Abstract: Onder de vele fascinerende en tot nu toe nauwelijks bestudeerde alchemistische teksten die in de 16de eeuw in onze gewesten zijn ontstaan, trekt het zogenaamde 'Hollandus-corpus' meteen de aandacht. Het tekstbestand dat op naam van de obscure Isaac Hollandus en/of Johannes Isaaci Hollandus is overgeleverd, vormt de belangrijkste bijdrage uit ons taalgebied aan de Europese alchemistische teksttraditie. Het werd tot in de vroege 19de eeuw in verschillende Europese talen vertaald, gedrukt en afgeschreven. Het onderzoek omvat een studie van de inhoud, de oorsprong en de receptie van dit invloedrijke tekstcorpus. Gezien de omvang en de langdurige doorwerking van het materiaal wordt het onderzoek toegespitst op het tekstbestand tot ca. 1600. De studie van enerzijds de ontstaansgeschiedenis (bronnenonderzoek, datering, auteurschap) en anderzijds de overleveringsgeschiedenis (welke kopieën en vertalingen door welke verzamelaars, editeurs en uitgevers) van de handschriften en drukken zal nieuwe inzichten opleveren over de auteur(s) van de Hollandusteksten en over de kanalen waarlangs deze teksten over heel Europa werden verspreid. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Veerle Fraeters • Guido Marnef
Hoge resolutie Rb-Sr en Pb isotopengeochemie: toepassingen in geologisch en archeometrisch onderzoek Universiteit Gent Abstract: Ontwikkeling van methodes (inclusief monstervoorbereiding) voor isotopische analyse van Sr en Pb via multi-collector ICPmassaspectrometrie. Inzetten van de ontwikkelde methodes voor: oorsprongsbepaling van magma's, bepaling van het vormingstijdstip van mineralen, paleoceanografische studies en de herkomstanalyse van archeologische artefacten. Evaluatie van de mogelijkheden van laser ablatie (LA) als monsterintroductiemethode bij MC-ICPMS voor de directe puntanalyse van vaste materialen. Organisaties: • Vakgroep Analytische chemie
Onderzoekers: • Frank Vanhaecke
Hoe normatief is het verleden? Over morele verantwoordelijkheid en christelijke etiek in de context van Noord-India KU Leuven Abstract: Punjab (Noord-India), een Indische deelstaat met veel tradities en talrijke religies, kent een verleden dat gekenmerkt wordt door rivaliteit ophet vlak van tradities die als zeer normatief worden ervaren. Bovendienhebben hindoeïstische, sikhistische, islamitische, christelijke en moderne tradities deze verwardheid alleen nog maar groter gemaakt. Daarom gaan we in dit onderzoek na hoe normatief het verleden is voor de toekomstvan de Noord-Indiërs. De vraag blijft wat er op ethisch vlak gevolgd dient te worden en wanneer? In de woorden van McIntyre, wiens traditie en welke rationaliteit is overheersend of het meest weerzinwekkend? De morele dilemma#s, veroorzaakt door de rivaliteit tussen de vele tradities enverzwaard door hun normativiteit, zijn het middelpunt van ons project. We zullen deze morele dilemma#s die veroorzaakt worden door systemen zoals het bruidsschatsysteem, het kinderhuwelijk, kinderarbeid, discriminatie tegenover meisjes en het sati systeem, evalueren vanuit het oogpun Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • N. N.
Hoe met historische helden een theatrale leugen construeren als klankbord voor actuele waarheidsparadigmas? KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Bart Philipsen • Geert Kestens • N. N.
Hoe krachtig is Validiv? Een empirische studie naar de impact van interventies ter bevordering van een positieve benadering van meertaligheid in het Vlaams onderwijs. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Centrum voor Taal en Onderwijs Leuven
Onderzoekers: • Koen Van Gorp • Kristiaan Van den Branden • Lies Strobbe
Hoe kan de radical Verlichting geactualiseerd worden zonder haar radicaliteit te verliezen? Fichtes conceptie van de radicale Verlichting en de betekenis ervan voor het hedendaags debat over vrijheid, tolerantie en pluralisme. Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de historisch- coneptuele mogelijkheidsvoorwaarden voor een nieuwe conceptie van de radicale Verlichting die, anders dan de traditionele visie en de recentste studies van de Verlichting, a)ook verlichte filosofieën met een religieuze dimensie kan omvatten en b) tot een kritiek op het hedendaags politiek- filosofische debat over de relaties tussen individuen, maatschappij(en) en staat kan bijdragen. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers:
• Gertrudis Van de Vijver
Hoe het verleden te (her)schrijven: denken over geschiedenis in Amerikaanse avant-garde poëzie Universiteit Gent Abstract: Dit postdoc. project onderzoekt hoe Amerikaanse avant-garde dichters (de modernist William Carlos Williams, de postmodernist Charles Olson en de hedendaagse dichter Susan Howe) nadenken over de aard en de representatie van het verleden. Een cliché wil dat twintigste-eeuwse Amerikaanse historici, in tegenstelling tot hun Europese collega?s, weinig aandacht hebben besteed aan the idea of history. Dit project traceert een Amerikaans meta-historisch debat in het werk van drie ?poet historians?. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor
Hoe barbaars waren de barbaren? Het beeld van 'de ander' in de hellenistische historiografie. KU Leuven Abstract: Voor de Grieken waren alle niet-Griekssprekende volkeren barbaren. Een dergelijk wereldbeeld definieert de eigen identiteit door de tegenstelling met de ander en geeft uitdrukking aan het eigen gevoel van superioriteit; het trauma veroorzaakt door de Perzische Oorlogen was een belangrijke factor in de ontwikkeling van deze tegenstelling. De voorstelling van de barbaren in de Griekse historiografie uit klassieke periode en bijde Romeinse geschiedschrijvers is al vaak bestudeerd, maar de geschiedschrijving uit hellenistische periode (ca. 336-30 BC) wordt nog al te vaak genegeerd. Het was nochtans een periode van grote bloei voor de historiografie, de contacten tussen Grieken en andere volkeren namen toe en bovendien waren de Grieken nu de baas over de aloude Perzische vijanddankzij de verovering van het Oosten door Alexander de Grote. Het is dan ook zeer relevant om na te gaan hoe de hellenistische geschiedschrijvers de barbaarse volkeren voorstelden en hoe scherp het onderscheid tusse Organisaties: • OG Oudheid Leuven
Onderzoekers: • Alexander Meeus • Stefan Schorn
Hobbes's Theory of Justice KU Leuven Abstract: Hobbes Theorie van Rechtvaardigheid. Deze dissertatie streeft ernaar een omvattende, historisch geïnformeerde,filosofische analyse van de theorie van rechtvaardigheid van de Engelsefilosoof Thomas Hobbes (1588-1679) te bieden. Het bestudeert zijn veranderendeconceptualiseringen van rechtvaardigheid en verwante termen, en toont de plaatsen rol van rechtvaardigheid in zijn morele, politieke, en rechtsfilosofie.De dissertatie bestaat uit acht hoofdstukken,verdeeld over drie delen: Moraal, Politiek en Recht. Deel 1 behandelt derelatie tussen rechtvaardigheid, natuurwet, en het goede. Deel 2 richt zich metname op distributieve rechtvaardigheid en eigendomsrecht. Deel 3 onderzoekt deverbanden tussen rechtvaardigheid, hoogverraad, en de wet.HNL" lang="NL">oofdstuk 1 argumenteert dat Hobbes verdediging van de relatieve aard van alle waarde het hem onmogelijkmaakte plek te geven aan de notie morele goedheid. Omdat hij het j Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Helder De Schutter • Johannes Olsthoorn
History and Freedom - Phenomenology of Hannah Arendt and Jan Patocka KU Leuven Abstract: Our project aims at investigating two principal axes of reflection of Hannah Arendt (1906-1975) and Jan Patocka (1907-1977), namely history andfreedom, in order characterize the transformation of phenomenology beyond the German terrain in the post-war era. The two philosophers are now recognized as the most important thinkers among the phenomenologists in the second generation, who were tremendously influenced by the two pioneer phenomenologists Edmund Husserl (1859-1938) and Martin Heidegger (1889-1976). The peculiarity of their reflections lies in their attempts to explicate the sense of the experience of totalitarianism and technologisation of culture, distinctive in the history of the 20th century and to rethink the fundamental problem of human freedom. We hope to respond to the following questions. In what ways are they successful in giving an account of the constitution of historical meanings and human freedom by employing the phenomenological reflection? To what extent do they t Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Nicolas Fernando de Warren
Historisering van de Amerikaanse literatuur en literaire kritiek van na 9/11 aan de hand van biopolitiek en een genalogie van staatloosheid Universiteit Gent Abstract: Dit project zal aantonen hoe een genealogie van staatloosheid kan worden gebruikt als kader voor onderzoek naar de tot op heden onderbelichte verbanden tussen Amerikaanse literatuur van voor en na 9/11. Het zal het blijvende belang bewijzen van het concept ?het naakte leven? in de Amerikaanse cultuur door het dolende hoofdpersonage uit de 9/11--?canon te vergelijken met vroegere historische en esthetische representaties van staatloosheid. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Stef Craps
Historisch onderzoek 30 jaar OVAM Universiteit Gent Abstract: De Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij in historisch perspectief. Naar aanleiding van de dertigste verjaardag van de afvalstoffenmaatschappij ontstond in 2010 een samenwerking tussen het Instituut voor Publieksgeschiedenis (UGent) en de OVAM, met als doel een vlot toegankelijk boek te schrijven. Om de oprichting van de OVAM te duiden, plaatst het door Torsten Feys geschreven boek de afvalproblematiek en bodemvervuiling in een langetermijnperspectief. Tegen deze achtergrond worden de realisaties, beleidslijnen, interne veranderingen en plannen van de OVAM besproken.
Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Bruno De Wever • Christophe Verbruggen
Historisch-kritische editie van Willem Kloos' poëzie, met een editietheoretisch commentaar Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek is gefocust op een tekstgerichte studie van de volledige poëzie van Willem Kloos. In een historisch-kritische editie worden alle variante lezingen van Kloos' gedichten gepresenteerd. Naast een studie van de ontstaans- en drukgeschiedenis, van de variante lezingen van alle gedichten en een editieverantwoording wordt uitvoerig ingegaan op de receptie(geschiedenis) van Kloos' poëzie. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Yves T'Sjoen
Historisch-kritische editie van de nagelaten en ongebundelde lyrische poëzie van Guido Gezelle Universiteit Antwerpen Abstract: Historisch-kritische editie van de nagelaten en ongebundelde lyrische poëzie van Guido Gezelle (1830-1899) , bestaande uit een kritische uitgave van de leestekst van de gedichten, een variantenapparaat met de volledige teskstontwikkeling van de gedichten, woordverklaring en commentaar over de ontstaans- en publicatiegeschiedenis van de gedichten. Organisaties: • CENTRUM VOOR NEDERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Piet Couttenier
Historische pakhuizen: behoud en herbestemming Universiteit Gent Abstract: Pakhuizen zijn merkwaardige getuigen van de geschiedenis van de industrie en van de handel in stedelijke context. De historische pakhuizen beantwoorden niet langer aan de hedendaagse eisen en zijn bijgevolg vaak zonder bestemming. Hun behoud is relevant vermits het getuigen zijn van de sociale en economische geschiedenis. Het onderzoek beoogt inzicht te verwerven in de architectuur en de typologie van historische pakhuizen in Brussel, Gent en Antwerpen met het oog op de ontwikkeling van herbestemmingsprespectieven. Het onderzoek wil methodologische modellen ontwikkelen om dit gebouwtype beter te begrijpen en te valoriseren Organisaties: • Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen
Onderzoekers: • Linda Van Santvoort
Historische landschapsanalyse in het kader van het Europese project "Archaeolandscapes Europe" Universiteit Gent Abstract: Het "In Flanders Fields Museum" schreef een opdracht uit betreffende een Historisch-strategische landschapsanalyse in kader van het project "Archaeolandscapes Europe". Het huidige landschap van de Westhoek staat hierin centraal, een landschap waarop de Eerste Wereldoorlog een enorme impact heeft gehad en grote sporen heeft achtergeltaten. Het landschap wordt dan ook algemeen erkend als "laatste getuige" (Chielens et al 2006), maar er is nog weinig systematisch onderzoek gebeurd naar de gevolgen die de oorlogsactiviteiten gehad hebben op het landschap en naar de rol van WOI in de landschapsdynamiek van de Westhoek. De centrale, belangrijke, vraag uit het bestek wordt dan ook als volgt omschreven: "Hoe sterk en op welke manier getuigt het huidige landschap nog van de herinneringen van voor WO I?". De historische luchtfoto's verzameld in de "Great War Aerial photography database" (Stichelbaut et al) zijn een zeer uitzonderlijke en belangrijke bron om deze vraag te beantwoorden. Doelstelling 1: een historische landschapskarakterisatie van het landschap op basis van de toestand tijdens WOI, periode WOII en de recente periode. Doelstelling 2: Analyse van de evolutie (dynamiek) van het landschap (landgebruik en lijnvormige landschapselementen Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Veerle Van Eetvelde
Historische film als kritisch palimpsest. KU Leuven Abstract: Het debat over historische film is tot dusver hoofdzakelijk gebaseerd op een corpus aan films die zich in de negentiende of twintigste eeuw afspelen waarbij er quasi enkel aandacht was voor de relatie tussen de filmische representatie en de gekende historische feiten van een bepaalde periode. Deze werkwijze schiet evenwel tekort voor films die zich in de middeleeuwen afspelen omwille van de relatieve schaarste in historische kennis over deze periode. Daarenboven is er weinig aandacht voor de niet-historische bronnen die filmmakers vaak gebruiken om hun representatie van het verleden vorm te geven, hoewel het plausibel is dat ook deze een invloed hebben op het historische besef van de kijker.Dit onderzoek wil zich op deze twee blinde vlekken focussen. Omwille van de relatieve schaarste aan historische kennis valt aan te nemen dat films die zich in de middeleeuwen afspelen meer gebruik moeten maken van niet-historische bronnen. Hoewel deze bronnen vaak gezien worden als een soort 'inbraa Organisaties: • OE Instituut voor Mediastudies
Onderzoekers: • Tom Verschaffel • Wilhelmus Hesling • Tom Vercruysse
Historisch ecologisch onderzoek in de Lage Kempen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Regionaal Landschap Lage Kempen investeert in een levend landschap Een landschap waar er ruimte is voor natuur én mensen
Een landschap waar cultuur en natuur samenkomen Een landschap waar tradities en nieuwe gebruiken elkaar aanvullen Dit doen we door samen met verschillende partners kansen te benutten en te creëren. We verbinden inwoners en bezoekers met het landschap uit de Lage Kempen. We laten hen het landschap beleven en waarderen, zodat ze er mee zorg voor dragen. Het Regionaal Landschap Lage Kempen vind je in het noorden en westen van de provincie Limburg, uitgestrekt over 15 gemeenten. Het is het meest waardevolle natuur- en groengebied in Vlaanderen! Hier vind je maar liefst 36% echt 'gaaf' (nauwelijks door grote ingrepen gewijzigd) landschap én meer bossen dan het Vlaamse gemiddelde! Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Dries TYS
Historische biografie, hagiograpfie and het wonderlijke in laat-Middeleeuws Egypte, Syrië en Frankrijk: een vergelijkende studie van het diachroon gebruik van mirabilia in de biografische tradities van Baybars, Qal?w?n, al-N??ir Mu?ammad en Louis IX. Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek beoogt een vergelijkende studie te maken van de historische biografische tradities rond de Mamlukensultans Baybars, Qal?w?n en al-N??ir Mu?ammad en de Franse koning Louis IX. Een specifieke focus zal hierbij liggen op het gebruik van mirabilia, wonderlijke anecdotes op de grens tussen feit, fictie en hagiografie, in grote mate aanwezig in biografische tradities over deze verschillende monarchen. Organisaties: • Talen en Culturen
Onderzoekers: • Jo Van Steenbergen
Historiografische fictie en fictieve historiciteit in het Centraal-Amerikaanse en Hispano-Caribische verhalend proza (tweede helft van de twintigste eeuw). Universiteit Antwerpen Abstract: Het bestuderen van de historische roman (in de zin van Lukacs) en de getuigenisroman (in bredere zin dan "testimonio") binnen het Caribische en Centraal-Amerikaanse verhalend proza. Een analyse van de personages met speciale aandacht voor de plaats van minderheden, onderzoek naar de discursieve strategieën, reflectie over het (meta)historische, relatie met overheersende trends in het genre binnen de LatijnsAmerikaanse literatuur, zijn enkele van de aandachtspunten. Organisaties: • Spaans • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Rita De Maeseneer
Histoire Croisée en culturele kruisbestuiving tussen België en Groot-Brittannië: Laurence Binyon, Olivier Destrée, hun netwerken en periodieken, 1890-1930. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project wil, binnen de theoretische context van histoire croisée, een diepgaande en vernieuwende analyse brengen van de BelgischBritse culturele contacten en uitwisselingen in de periode 1890-1930. De aanvragers gaan uit van het standpunt dat de overgang tussen generaties in die periode geleidelijk was en geen breuk betekende tussen de negentiende eeuw of het 'victorianisme' en de vroeg-twintigste eeuw of het 'modernisme' zoals voorheen werd beweerd, en dat die overgang werd meebepaald door invloeden uit het buitenland die via bemiddelaars, hun netwerken en hun tijdschriften liepen. De hypothese van voorliggend project is dat de Belgisch-Britse betrekkingen in die periode een grote impact hadden op het werk van bekende auteurs en kunstenaars en dat dit voor België gebeurde via de kringen rond Olivier Destrée (bijv. op Karel van de Woestijne) en in Groot-Brittannië via de kringen rond Laurence Binyon (bijv op Ezra Pound). Het project gaat er tevens van uit dat de kunstenaarsnetwerken van de betrokken periode bestonden uit een divers gezelschap van literatoren, visuele kunstenaars en musici en dat de invloeden zich dan ook in verschillende artistieke disciplines vertaalden. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • HANS VANDEVOORDE
Histoire Croisée en culturele kruisbestuiving tussen België en Groot-Brittannië: Laurence Binyon, Olivier Destrée, en hun netwerken en periodieken, 1890-1930 Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek zal het netwerk van dichter en oriëntalist Laurence Binyon (1869-1943) in kaart brengen, met bijzondere aandacht voor zijn Belgische contacten. Binyon was een invloedrijk figuur in Groot-Brittannië rond de eeuwwisseling. Zijn twee interesses, Noord-Europese kunst en Aziatische kunst vormden de basis voor zijn connecties met kunstenaars wereldwijd. Om dat in kaart te brengen zullen we histoire croisée methode volgen, een methodologie die nog vrij nieuw is in literaire kritiek. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor
HISSTER. Ontwikkeling van een databank van sterfte-statistieken uit de 19de en 20ste eeuw beschikbaar op lokaal niveau Universiteit Gent Abstract: HISSTER beoogt de ontwikkeling van een gegevensbank voor historische statistieken met betrekking tot sterfte in Vlaanderen en België die beschikbaar zijn tot op het niveau van de gemeenten sinds 1841. De databank is bedoeld om het patrimonium van historische gegevens aangaande sterfte en doodsoorzaken dat Vlaanderen en België rijk is, te beschermen, te exploiteren en toegankelijk te maken voor wetenschappelijk onderzoek. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Isabelle Devos
HISSTAT ontwikkeling centrale gegevensbank van statistieken uit de 19de en 20ste eeuw beschikbaar op lokaal niveau Universiteit Gent Abstract: Het voorliggende voorstel beoogt de ontwikkeling van een centrale gegevensbank voor historische statistieken in Vlaanderen en België die beschikbaar zijn tot op het niveau van de gemeenten sinds 1795. De databank is bedoeld om het rijke patrimonium van historische tellingen dat Vlaanderen en België rijk is, te beschermen, te exploiteren en toegankelijk te maken voor uiteenlopende toepassingen en voor een breed publiek. De centrale gegevensbank is voorzien van een informatiesysteem dat de bewerking van digitale statistieken en het vervaardigen van historische kaarten mogelijk maakt. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
Hispano-Vlaamse elites in de Habsburgse Nederlanden. Transregionale huwelijken en gemengde identiteiten, 1659-1708. KU Leuven Abstract: Firm ties between local elites were crucial to the functioning of earlymodern composite states. During the second half of the seventeenth century, however, existing ties to the ruling Spanish-Habsburg dynasty facedpressure in the Southern Netherlands due to international war. Rather surprisingly, and often forgotten, Hispano-Flemish elites persisted; moreover, similar elites emerged through new mixed marriages. So far, research has not solved the conundrum why this could happen under these difficult circumstances of continued tense relationships between Spain and theSouthern Netherlands. In addition, these new elites supported Habsburg rule while anchoring themselves in local power structures. This gave rise to mixed identities, which were at odds with the proto-national Belgian identity suggested by recent scholarship. Drawing on archival sources, printed and iconographical sources in Spain and Belgium, this projectwill closely investigate both mechanisms of network and identity for Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Werner Thomas • Violet Soen
Hispano-Flemish Elites in the Habsburg Netherlands. Transregional Marriages and Mixed Identities, 1659-1708 KU Leuven Abstract: Firm ties between local elites were crucial to the functioning of earlymodern composite states. During the second half of the seventeenth century, however, existing ties to the ruling Spanish-Habsburg dynasty facedpressure in the Southern Netherlands due to international war. Rather surprisingly, and often forgotten, Hispano-Flemish elites persisted; moreover, similar elites emerged through new mixed marriages. So far, research has not solved the conundrum why this could happen under these difficult circumstances of continued tense relationships between Spain and theSouthern Netherlands. In addition, these new elites supported Habsburg rule while anchoring themselves in local power structures. This gave rise to mixed identities, which were at odds with the proto-national ‘ moreover, similar elites emerged through new mixed marriages. So far, research has not solved the conundrum why this could happen under these difficult circumstances of continued tense relationships between Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Werner Thomas • Violet Soen • Sophie Verreyken
Het zwijgen van de opera. Een inleidend onderzoek naar de betekenis van de performatieve wending in de esthetica voor de uitvoeringspraktijk van de opera. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek stelt de vraag naar de relevantie van de "performatieve wending" in de esthetica voor de opera. In een theoretisch luik wordt de centrale terminologie kritisch belicht. In een historisch-esthetisch luik wordt op basis van de receptie van Pelléas et Mélisande in het muziektheater, nagegaan hoe een opera-historische ontwikkeling van betekenis is geweest voor deze wending. Een praktijkgericht luik onderzoekt de relevantie van de wending voor de hedendaagse opera-opvoering. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries • Christian Berg
Het zelfmoordthema in de Franse tragedie van de 17de eeuw: van het "Theater d'horreur" tot Corneille en Racine Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek betreft een thematische studie van de 17de eeuwse Franse tragedie in het teken van het zelfmoordthema. Binnen dit genre zal het onderzoek betrekking hebben op de "tragédie baroque" (tot rond 1630), met als voornaamste vertegenwoordigers Hardy en Rotrou), tot de zogenaamde "klassieke" (maar zeer verschillende) tragedies van Corneille en Racine. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Fernand Hallyn
"Het zangspel tussen Franse vaudeville en Vlaamse opera": een tekstanalytische, literair-historische en muziekhistorische analyse van de zangspelen uit de bibliotheek van het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de ontsluiting en valorisatie van de collectie zangspelen uit de negentiende eeuw, bewaard in de bibliotheek van het Koninklijk Vlaams Conservatorium. De zangspelen worden door een multidisciplinair team bestudeerd vanuit de literatuurgeschiedenis, de muziekgeschiedenis en de dramaturgie. Die gediversifieerde benadering laat toe om het genre in een breed cultuurhistorisch kader te situeren als voorloper van de Vlaamse opera en als bouwsteen in de constructie van een Vlaamse identiteit. Het project resulteert in een studiedag, een try-out en een publicatie. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Piet Couttenier
Het wijzigende gelaat van Aristoteles' logica aan de Oude Leuvense Universiteit (1425-1797). Continuïteit en innovatie in de collegedictaten en hun Europse context. KU Leuven Abstract: A major source for the history of the University of Leuven is the largecollection of manuscripts containing notes taken by students during their lecture courses. For the period 1425-1797 more than 500 of these "student notebooks" are known to survive in the public domain, and that fromthe Arts Faculty alone. A number of notebooks also document the teaching at the faculties of Law, Medicine, and Theology. The student notebooksthus represent an unparalleled source of information about what was taught in Leuven, allowing us to trace in detail the transmission to Leuvenstudents of new ideas connected with the Renaissance, the Reformation, the beginning of modern philosophy, and the scientific revolution. Moreover, the sheer number of surviving student notebooks from Leuven in especially the later part of the period means that we can often trace over time the changing reception of these broader European intellectual currents. In this way, the notebooks offer us a unique look anbsp;t Leuven Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Jan Papy
Het werk van de Vader en het voedsel van Jezus: de rol van degene die zendt en het motief van zenden in het evangelie volgens Johannes, met bijzondere aandacht voor Joh 4:31-48 KU Leuven Abstract: Het concept van missie is in het vierde evangelie nauw verbonden met Jezus# karakterisering van de Vader als degene die zendt. Hoewel het missionaire aspect van het Johannesevangelie in de afgelopen jaren meer aandacht heeft gekregen in de exegese, is er geen exclusief onderzoek verricht naar de rol van de Vader in het motief van het zenden. Door Joh 4:31-38 te lezen tegen de achtergrond van het evangelie in zijn geheel zullen we de handelingen van degene die zendt en het motief van #zenden# onderzoeken. We zullen hierbij vijf centrale aspecten behandelen: (I) In de synoptische evangeliën wordt Jezus voorgesteld als de #zender#, terwijl inJohannes de nadruk ligt op de Vader. Daarom zullen we ons bezig houden met de bronnenkwestie van Joh 4:31-38 en de mogelijke afhankelijkheid van de synoptische evangeliën (Mt 8:37-38 en Lc 10:1-12). (II) We zullen de karakterisering van de Vader bespreken, waarbij we ons met name zullen richten op 4:31-38. We bespreken het probleem waarom de Vader afw Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • N. N.
Het welzijn van de stedelijke bevolking van Romeins Keizerlijk Sagalassos (Pisidië, ZW Turkije) vergeleken met de MidByzantijnse lokale gemeenschap (1ste-6de eeuw n. Chr. en 10de-13de eeuw n. Chr.) KU Leuven Abstract: Mensen zijn door de eeuwen heen, op verschillende plaatsen en in de grote variatie aan culturen en samenlevingen die de wereldgeschiedenis kent, op zeer verscheidene manieren omgegaan met de doden. De enorme variatie aan begravingsvormen (crematie t.o.v. inhumatie), grafvormen (grafmonumenten, mausolea, asurnen, enz.), oriëntaties, lichaamsposities enbijgaven zijn hier een getuige van. Naast deze sociale elementen die weals archeologen kunnen bestuderen, zijn er ook de biologische, die het onderzoeksobject van een groot areaal aan specialisten zijn. Zo kunnen forensische of fysische antropologen op basis van het skelet van een individu het geslacht, de leeftijd en de lichaamsgrootte bepalen, maar ook ziektes, doodsoorzaken, traumas en arbeidscondities zijn hieruit af te lezen. Genetici kunnen dan weer het DNA van deze reeds lang overleden personen ontcijferen en zo verwantschappen, ziektes en migraties blootleggen. Ook is het mogelijk om via stabiele stikstof-, koolstof- en zwavelisot Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Jeroen Poblome • Ronny Decorte • Willem Van Neer • Sam Cleymans
Het welzijn van de stedelijke bevolking van Romeins Keizerlijk Sagalassos (Pisidië, ZW Turkije) vergeleken met de MidByzantijnse lokale gemeenschap (1ste-6de eeuw n. Chr. en 10de-13de eeuw n. Chr.) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Jeroen Poblome • Ronny Decorte • Willem Van Neer
Het VP ellipsis-mysterie: een onderzoek naar de restricties op de crosslinguïstische distributie van VP-ellipsis. Universiteit Gent Abstract: VP-ellipsis (VPE) heeft een beperkte cross-linguïstische distributie: het komt voor in het Engels, terwijl verschillende gerelateerde talen, zoals Nederlands of Frans, het niet toelaten. Hiervoor is tot nu toe nog geen sluitende verklaring gevonden in de generatieve literatuur. Door talen met en zonder VPE te vergelijken, wil dit onderzoeksproject een antwoord geven op de vraag naar de distributie van VPE. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Liliane Haegeman
Het Victoriaanse sonnet als spiegel van het genderdebat Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject richt zich op het Victoriaanse sonnet als spiegel van het negentiende-eeuwse genderdebat. Aan de hand van een aantal repressentatieve sonnettencycli wordt gekeken hoe de auteurs, in het licht van de aan de gang zijnde discussies over de rol van mannen en vrouwen in de maatschappij, omgaan met de genologische erfenis van het sonnet Organisaties:
• Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor
Het verstrekken of intrekken van kunstmatige voeding en hydratatie aan patiënten die zich in een persisterende vegetatieve toestand bevinden: een fundamenteel onderzoek naar de onderliggende theologische vooronderstellingen in het huidige ethische debat KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Chris Gastmans • N. N. • Yves De Maeseneer
Het verhaal van Zacheüs (Lc 19.1-10) en Lucas visie op de Redding vande Rijken] KU Leuven Abstract: Lucas lijkt verschillende en zelfs contrasterende antwoorden te hebben op de vraag of en hoe de rijken gered kunnen worden. In sommige passagessuggereert hij dat die redding eenvoudigweg onmogelijk is, dat elke poging daartoe tot mislukken gedoemd is (bv. Lc 18.18-30; Hand. 5.111); maar er zijn ook verhalen die een optimistischer beeld schetsen, zoals hetverhaal van Zacheüs of dat van Lydia in Hand. 16.11-15. Er kan geargumenteerd worden dat beide antwoorden elkaar niet uitsluiten, maar eerder tezamen gelezen en begrepen dienen te worden als twee luiken van eenzelfde visie. Deze stelling zal onderbouwd worden met een historisch-kritische studie van de tekst en context van Lc 19.1-10 met bijzondere aandacht voor zowel literair-kritische als sociaalwetenschappelijke punten. Wat op het eerste zicht onmogelijk lijkt, wordt later mogelijk. Zacheüs speelt een belangrijke rol in die visie. Lucas herschreef een vroegere versievan dit verhaal tot een zoektocht, een verslag van een succesvolle Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Joseph Verheyden
Het verband tussen impliciete segmentatiepatronen en de ontwikkeling van expliciete segmentatie, lees- en spelvaardigheden. Universiteit Antwerpen Abstract: Deze longitudinale studie bestudeert hoe jonge niet-lezers spraak segmenteren op een onbewust (impliciet) en intentioneel (expliciet) niveau en onderzoekt of individuele verschillen in het impliciete segmentatieproces weerspiegeld worden in de latere ontwikkeling van expliciete segmentatie, lezen en spellen. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Dominiek Sandra • Astrid Geudens
Het verband tussen (het gebrek aan) communicatie over seksualiteit in private en publieke contexten en seksualiteitsbeleving en seksueel welzijn bij vrouwen met een ruggenmergletsel Universiteit Gent Abstract: Vijf studies analyseren via thematische analyse, interpretatieve fenomenologie en autoethnografie hoe vrouwen met een ruggenmergletsel hun seksualiteit beleven, hoe deze percepties samenhangen met hun (gebrek aan) communicatie-ervaringen omtrent seksualiteit in intieme interactie (met partners, vrienden) en publieke contexten (zorgsector, media, onderwijs), en hoe deze ervaringen kunnen verklaard worden door de percepties/evaluaties van private en publieke actoren omtrent communicatie over seksualiteit. Organisaties: • Vakgroep Orthopedagogiek
Onderzoekers: • Geert Van Hove
Het vastleggen van dansbewegingen, intensiteiten en belichaamde ervaringen: onderzoek naar nieuwe mogelijkheden die dititale media bieden voor dansanalyse- en notatie op basis van Fase (1982) van Anne Teresa De Keersmaeker en ROSAS Universiteit Gent Abstract: Bij het vertalen van dansbewegingen in tekens gaat belangrijke informatie over de belichaamde ervaring van dans vaak verloren. MoCap(Motion Capture) is een technologie die bewegingen in kaart kan brengen en een articulering kan bieden van de interactie tussen muziekpatronen en basale dansbewegingen. Dit onderzoeksproject is gericht op het vinden van nieuwe kansen en mogelijkheden die digitale media bieden voor een dansanalyse- en notatie van de dansvoorstelling Fase - Four Movements to the Music of Steve Reich (1982), gemaakt door de Vlaamse choreografe Anne Teresa de Keersmaeker en haar dansgezelschap ROSAS. Organisaties: • Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen
Onderzoekers: • Marc Leman • Christel Stalpaert • Katharina Pewny
Het urnenveld van Neerharen-Rekem: onderzoek naar demografie, sociaal-economische verhoudingen en ideologie van een prehistorische gemeenschap tijdens de Late Bronstijd/Vroeg ijzertijd in West-Europa Vrije Universiteit Brussel Abstract: De hoofddoelstelling van dit project is om via het onderzoek van urnenvelden iets te leren over de sociaal-economische verhoudingen en demografische evoluties van een prehistorische gemeenschap, en te onderzoeken of dergelijke sites ons inzicht verschaffen in ritueel gedrag en denkbeelden tijdens de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd. Het grafveld van Neerharen-Rekem behoort tot de Urnenveldencultuur (1050-450 v. Chr.), waarvan de restanten over heel Centraal en WestEuropa worden aangetroffen. Het werd tijdens de opgravingen, tussen 1955 en 1985, al snel duidelijk dat deze site verschilde van andere sites uit dezelfde periode. Ze telde rond de 230 graven, terwijl het gekende gemiddelde schommelt rond de 25 graven, en naast het aardewerk bleven ook de metalen giften zeer goed bewaard, wat eveneens vrij uitzonderlijk is voor deze regio. Van bijna alle graven werden de crematieresten gerecupereerd, waardoor ze bruikbaar zijn voor antropologische analyses (uitgevoerd door het IAP).
De data verkregen uit het typologisch en het ruimtelijk onderzoek van het grafveld zullen dus kunnen worden aan de resulaten van de fysischantropologische analyses. Het onderzoek richt zich eveneens op macro-culturele schaal. Ondermeer op basis van een aantal zeldzame kenmerken van het aardewerk kunnen parallellen en contacten met buitenlandse sites worden onderzocht en de mate waarin de Maas hierbij een rol heeft gespeeld. Zo kan het grafveld volledig worden gekaderd in de toenmalige socio-economische context op locaal en (inter)regionaal vlak, iets wat voor deze regio nog niet eerder is gebeurd. Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Barbara TEMMERMAN • Marc DE BIE
Het uitgevershuis A. Manteau en het literaire veld in Vlaanderen (1945-1970). Universiteit Antwerpen Abstract: Vervolg op onderzoeksproject 3181 - Het uitgevershuis A. Manteau en het literaire veld in Vlaanderen (1938-1945). Het eerste deel van dit vervolgonderzoek is opgebouwd rond de figuur van Hugo Claus; in het tweede deel staat de generatie Vandeloo/Ruyslinck centraal. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de door Manteau in de markt gezette vertalingen van buitenlandse literatuur (Malaparte,Sagan). Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck
Het uitgevershuis A. Manteau en het literaire veld in Vlaanderen (1938-1953). Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek wordt gereconstrueerd hoe 'uitgeverij A. Manteau' in een nog sterk verzuilde cultuur kon uitgroeien tot een waarmerk van 'literaire kwaliteit'. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de uitgeverspolitiek van directrice Angèle Manteau tijdens de Tweede Wereldoorlog. Centraal staat de figuur van Louis Paul Boon, die in 1943 bij het uitgevershuis A. Manteau debuteerde en in de vroege jaren vijftig overstapte naar de Amsterdamse uitgeverij De Arbeiderspers. Organisaties: • L.P. Boon Centrum • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck
Het uitgeversfonds en socio-economisch netwerk van Hans I Liefrinck (ca. 1515-1573), een Antwerpse prentmaker en uitgever in een dynastie van prentmakers in de Nederlanden. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Jan Van der Stock • Jeroen Luyckx
Het uitbreiden van de Online Froissart, een gegevensbank voor de studie van de laat-middeleeuwse boekproductie Universiteit Antwerpen Abstract: Recent is veel aandacht besteed aan middeleeuwse boekproductie. Het was complex om de grote handschriften te vervaardigen die zijn overgeleverd uit bv. het vroeg-vijftiende-eeuwse Parijs. Een interessant probleem betreft de kopiisten van handschriften: soms schijnen tot 20 scribenten te hebben bijgedragen aan een boek maar hun handschriften zijn erg moeilijk te onderscheiden. Het is daarom belangrijk om objectieve methodes te ontwikkelen voor het betrouwbaar onderscheiden van deze scribenten. In mijn doctoraat heb ik gewezen op de meerwaarde van "stylometrische" technieken voor dergelijke problemen. De meeste scribenten hanteerden een individueel spellingsprofiel op een zo consequente wijze dat algoritmes vaak automatisch de hand van een kopiist kunnen herkennen in een nieuwe, ongeziene kopie. Dergelijke tekst-gebaseerde identificaties kan men bewerkstelligen via technieken uit de Computerlinguïstiek en de Artificiële Intelligentie. De Online Froissart is een waardevolle gegevensbank in dit opzicht. Deze bevat een electronische editie van verschillende vroeg-vijftiende-eeuwse, Parijse afschriften van de Chroniques van Jean Froissart. Dit Klein Project is gericht op de uitbreiding van de Online Froissart, omdat deze databank ideaal is voor onderzoek naar de tekstgebaseerde herkenning van laat-middeleeuwse kopiisten. Op verschillende vlakken vormt dit project een aanvulling bij mijn recent gestarte postdoc-project, waarin kopiistherkenning een belangrijk onderwerp vormt. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Mike Kestemont
Het trainen van talent? Selectie- en beoordelingsprocedures aan de Academies voor Schone Kunsten in Antwerpen en Den Haag, 1650-1850. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck • Dries Lyna
Het totaliserende genre. William Gaddis, Thomas Pynchon en de encyclopedische roman in de Verenigde Staten. Universiteit Antwerpen Abstract: 1. Hoe kan de 'encyclopedie' als tekst nuttig worden gemaakt voor de benaming van een literair genre? Denis Diderot definieert de encyclopedie als een geheel van kennis waarin verandering centraal staat (Anderson). Deze definitie gaat wellicht niet zonder meer op voor Diderots eigen encyclopédie; maar werd in elk geval door diverse literatuurwetenschappers (Rasula, Clark) aangegrepen om de encyclopedische
roman te beschrijven als de narrativisering van de beperkingen van de encyclopedie. 2. Is het zinvol om Gravity's Rainbow en The Recognitions te rangschikken 'binnen' een bepaald genre? Is de relatief jonge term 'encyclopedische roman' het meest geschikt ter benoeming van de vele vergelijkingspunten tussen deze twee romans? En hoe verhoudt zich de encyclopedische roman tot de Menippische satire (Kharpertian, Weisenburger) en tot de anatomy van Northrop Frye? 3. Hoe doen Gravity's Rainbow en The Recognitions de illusie van totaliteit ontstaan? Wat is de functie van deze totaliteit in de twee romans? Gaddis thematiseert de valsmunterij in de kunstwereld en roept daarbij de vraag op naar de 'authenticiteit' van (het totaliteitsproject van) zijn eigen roman. Pynchon doet bij de lezer een creatieve paranoia ontstaan die de illusie van een coherent geheel tegelijk versterkt en aanvreet. Welke literaire strategieën dragen bij tot deze effecten? 4. Hoe functioneert de encyclopedische roman (met als matrix Gravity's Rainbow en The Recognitions) in het Amerikaanse genresysteem? Is dit een elitair genre, dat wordt gerecipieerd als een uiting van een academisch 'postmodernisme', of wordt de encyclopedische roman veeleer gezien als een signaal van hergroepering op het gebied van de wetenschap, als een indicatie van een blijvend streven naar coherentie en totaliteit in de voorstelling en ervaring van kennis? Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman • Petrus Van Ewijk
Het totaliserende genre. William Gaddis, Thomas Pynchon en de encyclopedische roman in de Verenigde Staten. Universiteit Antwerpen Abstract: 1. Hoe kan de 'encyclopedie' als tekst nuttig worden gemaakt voor de benaming van een literair genre? Denis Diderot definieert de encyclopedie als een geheel van kennis waarin verandering centraal staat (Anderson). Deze definitie gaat wellicht niet zonder meer op voor Diderots eigen encyclopédie; maar werd in elk geval door diverse literatuurwetenschappers (Rasula, Clark) aangegrepen om de encyclopedische roman te beschrijven als de narrativisering van de beperkingen van de encyclopedie. 2. Is het zinvol om Gravity's Rainbow en The Recognitions te rangschikken 'binnen' een bepaald genre? Is de relatief jonge term 'encyclopedische roman' het meest geschikt ter benoeming van de vele vergelijkingspunten tussen deze twee romans? En hoe verhoudt zich de encyclopedische roman tot de Menippische satire (Kharpertian, Weisenburger) en tot de anatomy van Northrop Frye? 3. Hoe doen Gravity's Rainbow en The Recognitions de illusie van totaliteit ontstaan? Wat is de functie van deze totaliteit in de twee romans? Gaddis thematiseert de valsmunterij in de kunstwereld en roept daarbij de vraag op naar de 'authenticiteit' van (het totaliteitsproject van) zijn eigen roman. Pynchon doet bij de lezer een creatieve paranoia ontstaan die de illusie van een coherent geheel tegelijk versterkt en aanvreet. Welke literaire strategieën dragen bij tot deze effecten? 4. Hoe functioneert de encyclopedische roman (met als matrix Gravity's Rainbow en The Recognitions) in het Amerikaanse genresysteem? Is dit een elitair genre, dat wordt gerecipieerd als een uiting van een academisch 'postmodernisme', of wordt de encyclopedische roman veeleer gezien als een signaal van hergroepering op het gebied van de wetenschap, als een indicatie van een blijvend streven naar coherentie en totaliteit in de voorstelling en ervaring van kennis? Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman • Petrus Van Ewijk
Het toetsen van fraseologische kennis in vreemdetaalverwerving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dankzij het nieuwe onderzoeksthema Taaltoetsontwikkeling voor vreemdetaalverwervingsonderzoek en de geassocieerde 0,1 ZAPfunctie kan de onderzoeksgroep AQUILANG verschillende aspecten van de reeds ontwikkelde expertise in vreemdetaaldidactiek op innoverende manier met elkaar te integreren in betreffend project (" Het toetsen van fraseologische kennis in vreemdetaalverwerving") dat zich richt op de ontwikkeling van - en het onderzoek naar- toetsen voor het meten van collocationele kennis in een vreemdetaal (Engels en Spaans). Volgens recente inzichten in de vreemdetaaldidactiek is vlot en effectief taalgebruik immers grotendeels afhankelijk van het kunne herkennen en recycleren van meerwoordcombinaties, die in de literatuur vaak "Chunks" genoemd worden. Het project heeft als doelstellingen (a) een meetinstrument (Discriminating Collocations Test) te ontwikkelen om de fraseologische kennis van vreemdetaalleerders in kaart te brengen en in verband te brengen met hun andere vaardigheden in de vreemde taal (bv. de morfologische en syntactische vaardigheden), en (b) een nieuw integratief toetsformaat (Deleted Essentials Test) dat een verbetering vormt op de wijd verspreide CLOZE en c-tests ( zie Eyckmans et al. 2004) te verfijnen en verspreiden. De toetsformaten worden iet enkel ontwikkeld voor beginners maar ook, en vooral voor meer gevorderde niveaus van vreemdetaalontwikkeling. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • June EYCKMANS
Het tempelcomplex van Pessinus: fundamenteel archeologisch onderzoek van de functionaliteit, morfologische samenhang en chronologie van een heiligdom in Asia Minor Universiteit Gent Abstract: Hoofddoel is het scherp stellen van de datering van het heiligdom (agora, tempel, trappentheater, ?) van Pessinus. Een materiaalstudie (met bijzondere aandacht voor nieuw Frygisch materiaal) en het vastleggen van stratigrafische sequenties is daarbij belangrijk. Verder behoort een reconstructie van plan en opstand tot de doelstellingen. Met de nieuwe informatie kan een bredere interpretatie aan het tempelcomplex gegeven worden. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
Het structureren van informatie door meertalige sprekers: code-switching als een markeerder van topic-comment of focus-achtergrond. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers:
• Jozef Verschueren • Bram Vertommen
Het structureren van informatie door meertalige sprekers: code-switching als een markeerder van topic-comment of focus-achtergrond. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren • Bram Vertommen
Het spektakel van het socialisme. Een transnationaal en interdisciplinair sociaal- en architectuurhistorisch onderzoek van volkshuizen in Europese steden (1890-1914). Universiteit Gent Abstract: Dit doctoraatsonderzoek tracht de wisselwerkingen te ontrafelen tussen architectuur en de politieke cultuur van socialistische arbeidersbewegingen in vooroorlogs Europa door te focussen op het architectuurfenomeen van volkshuizen. Het beoogt hiertoe een grondige transnationale en interdisciplinaire studie van enkele grootschalige volkshuizen waarbij onderzocht wordt hoe architecten rond 1900 een antwoord ontwikkelden op een complexe mix van ideologie, zelfbewustzijn, esthetiek en techniek. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere • Christel Stalpaert • Fredie Floré
Het seriële wezen van experimenten Universiteit Gent Abstract: Dit project stelt een systematische, filosofische analyse voor van experimenten opgevat in termen van series. Het project heeft als doel te verhelderen hoe experimenten verbonden worden in reeksen, specifiek in de vroeg moderne periode waar seriële experimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriële experimentatie wordt gebruikt om kennis te genereren. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Maarten Van Dyck • Eric Schliesser
Het schooltoneel van de jezuïten in de provincia Flandro-Belgica tijdens het ancien régime (1575-1773). Universiteit Antwerpen Abstract: Deze studie zal het schooltoneel van de jezuïeten in de provincia Flandro-Belgica als een samenhangend geheel behandelen. Door het internationale karakter van het jezuïetentoneel zal dit een nieuw licht werpen op opvattingen, werkwijzen en tendensen die karakteristiek zijn zowel voor deze provincie als voor het jezuïetentoneel elders in de wereld. Om het belang en de invloed ervan te onderzoeken zullen de kenmerken ervan worden vergeleken met het contemporaine wereldlijke toneel in het Nederlands en met het schooltoneel van andere orden die hier actief waren. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus • Goran Proot
Het scheurende weefsel. Familie, vrienden en buren: alledaagse sociale relaties in een veranderende stedelijke omgeving (Brussel - Antwerpen 1715-'90). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Gerrit Verhoeven
Het Sawa Corpus ¿ een parallel corpus "Engels ¿ Kiswahili". Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een opgelijnd parallel corpus voor het talenpaar Engels ¿ Kiswahili door middel van semi-automatische annotatie. Deze oplijning faciliteert niet alleen onderzoek naar statistische automatische vertaling, maar maakt ook projectie van annotatie mogelijk. In dit project onderzoeken we hoe dependentie-analyses uit de brontaal (Engels) kunnen worden geprojecteerd op de doeltaal (Kiswahili). Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Guy De Pauw
HET RITORNEL. Een nieuw concept KU Leuven Abstract: Gilles Deleuze en Félix Guattari maken het ritornel tot hun belangrijkste filosofisch concept. In dit proefschrift wil ik het ritornel situerenin hun werk en zowel de artistieke als de filosofische functie die ze het toekennen, toelichten. Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Roland Breeur • N. N.
Het radicale personalisme van Max Scheler. De heroverweging van het metafysische rijk van waarden, gevoelens en verstand. KU Leuven Abstract: Ons doctoraatsproject stelt voor om Scheler's radicaal personalisme te onderzoeken, door zowel zijn diepe inbedding in de toegepaste fenomenologie en ethiek te onderstrepen, als het te contrasteren met het ethisch personalisme, dit laatste gepresenteerd door Peter H. Spader, één van de meest eminente commentatoren van Scheler. Onze belangrijkste hypothese is - om Scheler's ethisch personalisme te begrijpen # dat er een diep onderzoek vereist is naar zijn fenomenologische methode. Wij zijn van plan, door het presenteren van de verschillende dimensies van het begrip van de persoon, aan te tonen, hoe Max Scheler's radicalisme wordt geformuleerd in zijn fenomenologische ethiek en tevens aan te geven welke de historische en ethische gevolgen zijn van een dergelijke benadering. Het doctoraatsonderzoek maakt gebruik van een klassieke fenomenologische methode met behulp van de hermeneutiek. Ons project wil aantonen dat Scheler's radicaal personalisme, vooral in het licht van zijn tweede rango Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • Sandorne Orszagh
Het prothetische denken. Lichaam en techniek in het (post)modernistische tijdperk. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dir project heeft in eerste aanleg tot doel de epistemologische condities, de cultuurhistorische context en de verschijningsvormen van de modernistische topos van de technologische of prothetische mens-machine te bestuderen. In tweede aanleg wordt deze drievoudige problematiek geactualiseerd, naar de na-oorlogse periode en het postmodernisme toe. belangrijk zijn hier de transnationale kanalen en netwegen waarlangs het desbetreffende ideeëngoed van de historische avant-garde doorgegeven werd. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Het prothetisch denken. Lichaam en techniek in het (post)modernistische tijdperk. Universiteit Antwerpen Abstract: Rond de eeuwwisseling zijn de epistemologische condities van de omgang met het menselijk lichaam radicaal gewijzigd. Zowel in de humane als in de exacte wetenschappen is er een nieuw mensbeeld opgetreden dat heeft geleid tot een herziening (herformulering) van de functies van het menselijk lichaam: men beschouwt dit lichaam niet langer meer als een omhulsel van de ziel, maar als een autonoom gegeven dat kan interageren met de nieuwe technologieën. Modernistische schrijvers en kunstenaars zijn gefascineerd door de vermenging (of interactie) tussen het levende en het mechanische, tussen de mens en de machine. Een nieuw hybride wezen wordt leven ingeblazen: de mens-machine, de technologische of prothetische mens. Deze evolutie wordt ondersteund door een nieuw soort denken, nl. het prothetische denken, waarbij alle extensies van het menselijke lichaam (zowel werk- als zintuigen) aanzien worden als prothesen. De problematiek van het prothetische lichaam kan dus niet losgekoppeld worden van een grondige historisch-epistemologische fundering die de hele twintigste eeuw bestrijkt, en dient gestaafd te worden zowel met theoretische als met concrete bijdragen. Organisaties: • Italiaans • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Walter Geerts
Het probleem van negatieve attributen in de theologie: het debat tussenThomas van Aquino en Johannes Duns Scotus en haar hedendaagse betekenis. KU Leuven Abstract: Traditioneel zijn er veel uitspraken gedaan over God in termen van negatieve eigenschappen, zoals "God is eeuwig", i.e. dat Hij buiten de tijd staat, of "God is oneindig", i.e. dat Hij niet begrensd is. Wat betekenen dergelijke uitspraken? Over dit onderwerp, uitvoerig besproken in de hedendaagse godsdienstfilosofie, werd al hevig gedebatteerd in de middeleeuwen. Thomas van Aquino en John Duns Scotus bieden twee diametraal tegenovergestelde visies op dit onderwerp. Daar waar Thomas denkt dat dergelijke uitspraken over God nietzeggend zijn, beschouwt Scotus ze wel degelijk als informatief.Dit project probeert op de eerste plaats de Thomas-Scotus tegenstelling uit een hedendaagse analytische hoek te verklaren door te onderzoeken hoeveel relevantie Thomas en Scotus toekennen aan niet-theologische wetenschappelijke kennis over bv. de eeuwigheid van dewereld voor een begrip van Gods eeuwigheid. Mijn claim is dat, omdat Thomas wetenschappelijke kennis niet belangrijk vindt, terwijl Scotus da Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Russell Friedman • Can Laurens Loewe
Het probleem van de verandering en de synthese - profilering van CLEA op de internationale scene en binnen de VUB (opvolging 2e jaar) Vrije Universiteit Brussel Abstract: CLEA wil het probleem van de verandering en de synthese benaderen vanuit 7 verschillende basisbewegingen, waarbij dit project vooral de omkadering van deze bewegingen verzorgt, om zo een synthese mogelijk te maken. In een eerste fase werden actuele problemen met wetenschappelijke kennis daaromtrent geconfronteerd (zie o.m. lezingenreeks "foundations", lessen- en lezingenreeks "stemmen"). De verschillende basisbewegingen zijn: (1) Het Socio-Cultureel Aspect, (2) Het Socio- Economisch Aspect (SEA), (3) Het wereldbeelden Aspect (WEA), (4) Het Biologisch-Ontologisch Aspect (BOA), (5) Het Fysisch-Ontologisch Aspect( FOA), (6) Het Historisch-paradigmatisch Aspect en (7) Het Algemene Systeemtheorie Aspect (ASA). Sinds het succesvolle congres "Einstein meets Magritte" (1995) en de publicatie van 8 volumes erover (1997-1998), heeft deze omkadering een dynamiek gekregen die zich nog steeds manifesteerd : (1) in het onderzoek naar similariteiten en ontgrenzing van kunst en wetenschap, en de historische wereldbeelden in kunst en wetenschap (onderzoek Ernest Mathijs), (2) in de internationale onderzoeksgemeenschap, gecoördineerd door CLEA, (3) in het interuniversitair onderzoeksproject (VUB-KUL-RUG) naar de gelaagde structuur
van de realiteit, (4) in publicaties (special volume "foundations of science" 1998), in de onderzoeken die in de verschillende werkgroepen worden gevoerd, (6) in de verderzetting van de "foundations"-reeks, (7) en in verdere internationale contacten. CLEA streeft aldus naar de verdere uitbouw van een expertise die op efficiente wijze de problematiek van de verandering en de synthese onderzoekt. Organisaties: • Centrum Leo Apostel • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • FRANCIS HEYLIGHEN • Diederik AERTS
Het perspectief van het kind in literaire teksten over de Holocaust. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project analyseert de eigenschappen, functies en werking van het kindperspectief in de Holocaustliteratuur. Het is vrijblijvend noch toevallig dat een groot aantal teksten over de Holocaust deze narratologische strategie kiest. Het met onschuld, onwetendheid en kwetsbaarheid geassocieerde kind contrasteert maximaal met het extreme, berekend geweld van de Holocaust. Organisaties: • Instituut Joodse Studies
Onderzoekers: • Katrien Vloeberghs • Vivian Liska
Het onzichtbare beleid? Actoren en hun interacties in het stedelijke architectuurbeleid in Vlaanderen, 1950-1980. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject bestudeert publieke overheidsarchitectuur op het stedelijke niveau in het Vlaanderen van de jaren 1950-1980, een periode die in de literatuur gekend is voor de marginalisering van publieke architectuur en voor het ontbreken van elk 'kwaliteitsvol' beleid. In dit project wordt deze stelling in twijfel getrokken én bieden we een oplossing door methodologisch verder te gaan dan de biografische en typologische studies die het historiografische landschap domineren. Het onderzoek richt zich daarom niet op het architectuurobject of de ontwerper op zich, maar wel op de link tussen de diverse actoren, hun interacties en impact op het stedelijke architectuurbeleid. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Hilde Greefs • Henk de Smaele • Inge Bertels
Het onvergeeflijke KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Nicolas Fernando de Warren
Het ontwikkelen van hyperpolyfone muziek Hogeschool Gent Abstract: Het ontwikkelen van hyperpolyfone muziek (meerstemmigheid met een eigen tempo en stijl per stem) o.a. door live algoritmische improvisaties vormt de hoofdbrok van mijn onderzoek Organisaties: • Departement Conservatorium • Vakgroep Scheppende Muziek
Onderzoekers: • Hans Roels • Godfried-Willem Raes
Het ontwikkelen van Alexander Schmemanns concept over de sacramentaliteit van de wereld tot een theologisch model voor Nieuwe Evangelisatie. KU Leuven Abstract: Het voorliggend onderzoek wil Alexander Schmemann's concept over de sacramentaliteit van de wereld integreren in de discussie over de Nieuwe Evangelisatie. Deze dissertatie heeft als doel een model voor de kerk-wereld relatie in te stellen op basis van de liturgische theologie, met als vooruitzicht de Katholieke Kerk te assisteren in haar taak het evangeliedoor te geven in de huidige context. Terwijl het onderzoek zich verdiept in de discussie tussen de toonaangevende deskundige benaderingen van de kerk-wereld dialoog, streeft het onderzoek er specifiek naar een epistemologische band te verwoorden tussen de celebratie en de proclamatie. Door de wereld te bekijken binnen een liturgisch paradigma, vervult Schmemann#s theologie die taak als de voornaamste bron van inspiratie en leidraad. Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Joris Geldhof • Viktoriya Lebzyak
Het ontwerpen van een monitoring voor het beleid naar anderstaligen in de Vlaamse rand. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project peilt naar de manier waarop het Vlaams karakter en de taalverschuivingsprocessen in de Vlaamse Rand kunnen gemeten worden. Ze moeten de basis vormen van een monitoringinstrument dat op permanente basis het beleid rond het taalgebruik in de Rand kan adviseren en evalueren. Organisaties: • Geschiedenis • Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum
Onderzoekers: • RUDI JANSSENS • ROEL DE GROOF
Het ontstaan van markeerders in het semantische domein van irrealiteit in de Mandetalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgestelde project beoogt een beter inzicht te krijgen op het ontstaan en de evolutie van diverse markeerders in het semantische domein van irrealiteit in de Mandetalen (gesproken in West Afrika). Omdat deze talen onderbeschreven zijn, moet ik actief primaire gegevens verzamelen. De middelen van dit BOF-project moeten mij in staat stellen veldwerk te verrichten en twee kleine corpora aan te maken. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Dmitry Idiatov
Het ontstaansproces van stedelijke wetgeving: de impact van middengroepen. Antwerpen in de achttiende eeuw. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Stedelijke wetgeving - Antwerpen 18de eeuw Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • HUGO SOLY • Griet VERMEESCH
Het ontsluiten van twee archiefbestanden uit het Moskou-archief aanwezig in het documentatiecentrum van het KLMMRA. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Koninklijk Museum van het Leger en van krijgsgeschiedenis' hebben voor het project ' Het ontsluiten van twee archiefbestanden uit het Moskou-archief aanwezig in het documentatiecentrum van het KLM-MRA.' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • FRANCOIS SCHEELINGS
Het onderscheid tussen kerkelijk recht en pastoraaltheologie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Bijzondere Faculteit Kerkelijk Recht
Onderzoekers: • Marco Ventura • James Campbell
Het onderricht van Aristoteles' logica aan de Oude Leuvense Universiteit (1425-1797).Continuïteit en innovatie in de collegedictaten en hunEuropese context. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Jan Papy • Russell Friedman
Het oeuvre van Rebecca Brown: een plaatsbepaling binnen de hedendaagse Engelstalige letterkunde. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgestelde project wil het oeuvre van de Amerikaanse schrijfster Rebecca Brown (°1956) voor het eerst wetenschappelijk ontsluiten. Het onderzoek zal zowel een comparatistische dimensie hebben als een sociologische verklaringsgrond bieden voor de veeleer marginale plaats die Brown binnen het veld van de hedendaagse Engelstalige letterkunde inneemt. In het comparatistische gedeelte worden twee onderzoeksvragen beantwoord: (1) Wat is de aard van het minimalisme dat Brown beoefent? (2) Hoe is het werk van Brown intertekstueel verankerd in de moderne Engelstalige letterkunde? Ook het sociologische gedeelte valt uiteen in twee onderzoeksvragen: (1) Wat maakt het literaire wereldbeeld van Brown zo weinig populair? (2) Welke externe invloed oefent het hedendaagse Amerikaanse boekbedrijf uit op de algemene aandacht die het werk van Brown krijgt? Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Bart Eeckhout • Lies Xhonneux
Het ?oeuvre? van de kunstenaar: kracht en zwakte van een concept Universiteit Gent Abstract: Inhoudelijke voorbereiding en organisatie van een publiek symposium aan de UGent Vakgroep Architectuur & Stedenbouw op donderdag 19 april 2007, in het Nederlands, omtrent de kunstenaarsmonografiën en het belang van de notie van het kunstenaarsoeuvre, begeleidend bij de tentoonstelling ?7 Kunstenaars? in het Raveelmuseum te Machelen. Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw
Onderzoekers: • Bart Verschaffel
Het ‘neopittoreske’ landschapsbeeld.
Hogeschool Gent Abstract: In de 18de eeuw trachtte de Engelse schilder William Gilpin (1724–1804) de ‘ideale afbeelding’ van een natuurlijk landschap te creëren. Hij formuleerde een aantal criteria en paste die toe in aquarellen, die volgens hem model stonden voor een ‘perfecte’ afbeelding van het natuurlijke landschap. Later werden deze criteria beschouwd als de principes van het pittoreske en werd hun toepassing ook uitgebreid tot andere media. Sinds het midden van de 19de eeuw en tot op vandaag is er vanuit de fotografie interesse voor Gilpins werk. Dit onderzoeksproject, dat parallel aan de verdere ontwikkeling van mijn artistieke praktijk verloopt en zowel bestaat uit een visueel-artistiek gedeelte als een tekstcomponent, omvat een dubbele vraagstelling. Enerzijds zal worden nagegaan waarom bepaalde landschapsbeelden als pittoresk ervaren worden. Anderzijds zal het belang worden onderzocht van de notie van het pittoreske voor de visualisering van het hedendaagse landschap. Wat is precies de betekenis van het pittoreske vandaag? Is het nog zinvol om deze categorie te hanteren? Is het nog actueel als concept? Hoe verhoudt het zich tot het landschap? Wat zijn de actuele definities en de criteria ervan? Zijn er vandaag andere types van het ideale landschap relevant die vergelijkbaar zijn met het pittoreske? Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Fotografie
Onderzoekers: • Armand Mevis
Het Nederlands in Brussel: een kwalitatief onderzoek op basis van netwerkanalyse. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project is een voortzetting van het onderzoek "taalverhoudingen, taalverschuivingen en (taal)identiteit in Brussel" (BRUT), dat, onder leiding van prof. dr. Baetens Beardsmore en prof. dr. De Metsenaere in 1996 werd gehonoreerd via onderzoeksprogramma humane wetenschappen (zgn. Van Den Brande gelden), maar waarvan het micro-linguistische deelonderzoek door personeels- en administratieve problemen pas in januari 1998 aangevat is en reeds eind december afloopt. Het hier voorgestelde project beantwoordt aan de grote nood die er heerst om de Brusselse taalstructuren in kaart te brengen. Het onderzoek bestaat uit een kwalitatieve analyse van het gebruik van het Nederlands in Brussel. Omdat taalgedrag, vooral linguïstische variatie in een twee- of meertalige gemeenschap, sociaal gemotiveerd is, vertrekken we van dagelijkse interacties tussen individuen binnen een relevante communicatieve context. Daarom wordt een beroep gedaan op sociale netwerkanalyse aangezien deze aanpak ons in staat stelt het gebruik van het Nederlands te verklaren vanuit de onderliggende dynamiek die sprekers ertoe aanzet taal op een specifieke manier te hanteren. Door de sociale netwerk variabelen te correleren aan de typerende taalkundige variabelen ontstaat een duidelijk beeld van de sociolinguïstische systematiek die het gebruik van het Nederlands ondersteunt. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • PIERRE VAN DE CRAEN
Het moeilijke probleem van het bewustzijn: een epistemologische benadering - een onderzoek naar de conceptuele grenzen aan het interdisciplinair denken over het bewustzijn. Universiteit Antwerpen Abstract: De kern van het hard problem of consciousness (het 'moeilijke probleem van het bewustzijn') (Chalmers) is de vraag hoe de essentieel fysische processen in ons zenuwstelsel aanleiding kunnen geven tot de essentieel niet-fysische, kwalitatieve ervaringen (qualia) die ons fenonenaal bewustzijn constitueren. Zowel filosofen als wetenschappers hebben geprobeerd deze vraag te beantwoorden. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Joachim Leilich • Lars De Nul
Het 'moeilijke' probleem van het bewustzijn: een epistemologische benadering. Een interdisciplinair onderzoek naar de conceptuele beperkingen van het denken over het bewustzijn. Universiteit Antwerpen Abstract: De kern van het hard problem of consciousness (het 'moeilijke probleem van het bewustzijn') (Chalmers) is de vraag hoe de essentieel fysische processen in ons zenuwstelsel aanleiding kunnen geven tot de essentieel niet-fysische, kwalitatieve ervaringen (qualia) die ons fenonenaal bewustzijn constitueren. Zowel filosofen als wetenschappers hebben geprobeerd deze vraag te beantwoorden. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Joachim Leilich • Lars De Nul
Het moderne subject in hedendaagse politieke filosofie. Een epistemologische en metafysische analyse van het postfoundationalistische perspectief op subjectiviteit. Universiteit Gent Abstract: Wijsgerig onderzoek naar politieke ontologie; voornamelijk door vergelijking van epistemologische en metafysische assumpties met betrekking tot het subject in vroeg-moderne politieke filosofie en binnen de post-foundationalistische strekking in de hedendaagse politieke filosofie. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Gertrudis Van de Vijver • Emiliano Acosta
Het Middellandse-Zeegebied als een linguïstisch areaal : Synchrone structuren en diachrone processen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het is de bedoeling van het project te onderzoeken in hoeverre de talen van rond de Middellandse Zee elkaar beinvloed hebben op het gebied van de grammatica. Het onderzoek viseert vooral fonologie en morfologie. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Andreas D Ammann
Het metatheater van Tennessee Williams Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project tracht enkele van de minder vaak bestudeerde toneelstukken, geschreven door de Amerikaanse toneelschrijver Tennessee Williams(1911-1983) die gebruik maakte van de metatheatrale theorie, te onderzoeken. Dit onderzoek zal proberen Williams dramatisering van verschillende houdingen tegenover het toneel door te lichten en zo een beter inzicht te verkrijgen van zijn eigen kunst. Het doel is om een studie te maken van Williams metadrama dat zich in de loop der tijd ontwikkelde, terwijl de algemene literatuur verschoof van het modernisme naar het meer zelf-reflecterende postmodernisme. Uiteindelijk, daar het studiemateriaal bedoeld was om gespeeld te worden, zal mijn studie een aantal producties van William belichten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
Het messianisme en zijn transformaties in het theater. Een vergelijkend onderzoek naar de betekenis van mythe en religieuze beeldvorming in het Vlaamse toneel. Universiteit Antwerpen Abstract: Het is bekend dat de scharnierpunten van de internationale theatergeschiedenis worden gemarkeerd door omwentelingen in de omgang met christelijke mythen (klassieke tragedie, barokke treurspel, romantisch drama). De begrippen ÔsubjectiviteitÕ en Ômythische ordeÕ vormen ook in het zogenaamde postmetafysische tijdperk de polen waarrond zich de reflectie van kunst beweegt. Met name het Vlaamse theater in de twintigste eeuw kan geduid worden in termen van het religieuze. Een historisch parallel, die toalaat de appropriatie van de christelijke mythevorming te onderzoeken ten aanzien van twee kernperioden, is in dat opzicht verhelderend. De eerste periode loopt van 1965 tot 1975 en onderscheidt zich door de betrachtingen van een avant-garde die inzichten als die van Artaud, Grotowski en Brecht articuleert in termen van authenticiteit en ontvoogding. De tweede periode loopt van 1985 tot heden en biedt in eerste instantie interessante aanknopingspunten in het werk van Alain Platel, Jan Decorte, Erik De Volder en Filip Vanluchene. De algemene hypothese hieromtrent luidt dat de eerste periode een antithetische houding ten aanzien van de christelijke mythe tentoonspreidt, terwijl de tweede in de mythe precies de onhoudbaarheid reflecteert van het antithetische denkschema als zodanig. Het recente theater geeft met andere woorden de onhoudbaarheid aan van binaire opposities door te wijzen op de structurele ambivalentie van elk idealisme. Organisaties: • Theaterwetenschap • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries • Kurt Vanhoutte
Het (mee)lijdende lichaam voor Diderot Pijn en kwelling in de beeldende kunst en podiumkunsten (ca. 1600 - 1790) 21 + 22/11/2013 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Conferentie naar aanleiding van de 300ste verjaardag van Diderot. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Karel VANHAESEBROUCK
Het mag opnieuw over geloof gaan. Een verkenning van Merold Westphals fenomenologie van het geloof in het licht van de gevolgen ervan voor een hedendaagse godsdienstfilosofie en fundamentele theologie KU Leuven Abstract: De actuele respons op het probleem van de ontotheologie heeft een spanning gecreëerd tussen theologen en filosofen aangaande de wijze waarop men God kan denken buiten als grond van het bestaan, hoe zo'n God het bestaan ontmoet, en of dergelijke pogingen om aan de ontotheologie te ontsnappen niet meer problemen veroorzaken dan dat ze er oplossen. Merold Westphals fenomenologie van het geloof postuleert dat geloof een wijze van verstaan is dat op intellectueel vlak de gelijke is van het wetenschappelijk-berekenende denken, en beter de relatie kan articuleren tussen God en mens. Het doel van dit onderzoeksproject bestaat erin deze fenomenologie van het geloof te bestuderen om te zien of het de verhouding tussen geloof en rede kan herdefiniëren zonder in de ontotheologie terug te vallen. De idee van een geleefde fenomenologie van het geloof als een intellectueel en ethisch vertoog kan wellicht de rol van de rede, intuïtie en geloof in de huidige cultuur herbepalen. De gevolgen hiervan voor Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Justin Sands
Het maatschappelijk 'gezicht' van kunst en cultuur. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoeksproject wil het maatschappelijk 'gezicht' van kunst en cultuur onderzoeken of dus nagan welke plaats kunst en cultuur bekleden binnen het maatschappelijk gebeuren. Deze interdisciplinaire studie wil dus niet alleen alle aandacht richten op monocausale verbanden, maar integendeel kunst en cultuur opvatten als maatschappelijke activiteiten die onlosmakelijk verbonden zijn met het maatschappelijk gebeuren in het algemeen en de sociale structuur in het bijzonder. Als basisgedachte hanteren we de stelling dat artistieke en culturelel activiteiten niet alleen essentiële, maar tevens noodzakelijke handelingen zijn die in belangrijke mate mee vorm geven aan maatschappelijke mechanismen en structuren. In een eerste luik willen we onderzoeken hoe het kunstbegrip ontstond en evolueerde doorheen de geschiedenis, en aangeven hoe het zich historisch verhoudt tot veranderende maatschappelijke structuren. In een tweede luik willen we de verhouding tussen kunst en cultuur en sociale structuue onderzoeken met een economische analyse van de vraag naar kunst en cultuur. In een derde luik bestuderen we de relatie tussen kunst en realiteit, waarbij we enerzijds onderzoeken op welke wijze het beeld de realiteit representeert en anderzijds op welke wijze de interpretatie van de realiteit via het beeld verloopt. Vanuit de interdisciplinaire theoretische analyses van dit onderzoeksproject wilen we vervolgens werken naar een globale visie omtrent het maatschappelijk 'gezicht' van kunst en cultuur, waaruit we conclusies hopen te trekken naar het cultureel beleid toe. Als vierde luik van dit onderzoeksproject willen we daarom ook ruimer samenwerkingsverband opstarten met collega's uit het artistiek hoger onderwijs, dat theoretische analyse koppelt aan praktisch beleidsvoorbereidend onderzoek. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers:
• JEAN VAN BENDEGEM
Het literariteitsdenken in het modernisme herbekeken: over de fonograafen grammofoon in de literatuur van de Lage Landen, 1890-1940. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Sascha Bru
Het literaire veld in het 11de-eeuwse Konstantinopel. De poëtische corpora van Ioannes Mauropous, Christophoros van Mytilene en Michaël Psellos: een contextuele studie Universiteit Gent Abstract: Retorisch-genetische en literair-sociologische studie van het poëtische oeuvre van de drie midden-byzantijnse dichters Ioannes Mauropous, Christophoros van Mytilene en Michaël Psellos (11de eeuw). Doelstellingen: tekstkritische verbeteringen, hermeneutische verklaring en literatuurwetenschappelijke anlayse, met behulp van het instrumentarium van Pierre Bourdieu. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen • Marc De Groote
Het literaire en literair-kritische werk van Bernard Frank (1929-2006). KU Leuven Abstract: Het opzet van dit driejarige onderzoeksproject is een tekstuele, intertekstuele en contextuele analyse van het literair-kritische en het literaire werk van de Franse criticus, journalist en romanschrijver Bernard Frank (1929-2006). Deze casestudy over een belangrijke maar niettemin onderbelichte figuur uit de naoorlogse Franse literatuur wordt aangegrepen om een centrale problematiek uit de hedendaagse literatuurgeschiedschrijving en literatuurtheorie te onderzoeken. Meer bepaald wordt via de analyse van het werk van Frank de inzetbaarheid nagegaan van zowel meer traditionele als recente concepten voor de beschrijving van literaire fenomenen en literaire dynamiek van de twintigsteeeuwse Franse literatuur: "autonomie"/ "heteronomie", "links"/ "rechts", "politisering"/ "depolitisering", "engagement"/ "stijl", "sacralisering"/ "Devalorisering" of nog "avant-garde"/ "arrière-garde". Tegelijk beoogt dit project de eigenheid van het literaire en literair-kritische spreken van Frank in kaart Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • Jan Baetens • Laurence Van Nuijs
Het lichaam-subject als transcendentale voorwaarde voor taalgebruik. Merleau-Ponty en het actuele debat rond belichaamdheid in de linguïstische pragmatiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Door de recente introductie van 'belichaamdheid' in de linguïstische pragmatiek ligt de vergelijking met het taalfilosofische werk van Merleau-Ponty, de denker van het lichaam-subject, voor de hand. Op deze manier kunnen twee wetenschapsgebieden die beide de taal als object hebben, maar die in de praktijk weinig weet hebben van elkaars werk, tot een vruchtbare uitwisseling komen. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Walter De Mulder • Peter Reynaert
Het lichaam in de Nederlandse prozavernieuwing op de grenzen van modernisme en postmodernisme (1960-1970) Universiteit Gent Abstract: Dit project wil de narratieve presentatie van het lichaam en de innovatieve functie ervan onderzoeken in de Nederlandstalige prozavernieuwing 1960-1970. Aan de hand van negen romans, die de verschillende vernieuwende tendensen vertegenwoordigen, analyseer ik in een eerste stap de thematische beschrijving van het lichaam via metonymie en metaforiek, en de narratologie van het lichaam. In een tweede stap onderzoek ik hoe vernieuwend dit thematisch en narratologische lichaam is. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Bart Vervaeck
Het leven van Apollonius van Tyana, door Flavius Philostratus. Literaire allusie en compositorische eenheid, literair spel en ideologische ernst Universiteit Gent Abstract: Literaire, retorische en cultuurhistorische analyse en contextualisering van een van de belangrijkste werken uit de Tweede Sofistiek, "het leven van Apollonius van Tyana", door de Griekse auteur Flavius Philostratus (tweede - derde eeuw) Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Marc Van Uytfanghe • Kristoffel Demoen
Het leismo: een sociolinguïstische vergelijkende studie tussen Andalusië en Madrid Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek beoogt een synchronische analyse van het "leismo" in het Spaans - het gebruik van de datiefvorm daar waar men, vanuit syntactisch oogpunt, de accusatiefvorm verwacht - in Andalusië en Madrid. Men zal trachten niet alleen de zuiver linguïstische factoren op te sporen, maar ook, middels enquêtes ter plaatse, de sociolinguïstische factoren te bepalen die de bovengenoemde alsnog kunnen verstoren. Organisaties:
• Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Eugeen Roegiest
Het Latijnse 'sprookje': een literair-functionalistische benadering Universiteit Gent Abstract: Dit project wil inzicht verwerven in het functioneren van een aantal Latijnse teksten in hun omgevende literaire velden en in relatie tot de volkstalige traditie van het literaire sprookje. Het zal resulteren in een literair-historische analyse van hoe deze teksten zich zelfbewust hebben gepositioneerd ten opzichte van bepaalde spanningen in het veld tussen modernistische/innovatieve en classicistische/conservatieve tendensen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Wilhelmus Verbaal
Het landhuis en de spanning tussen moderniteit en traditie in Vlaams verhalend proza: naar een nieuwe lectuur van Maurice Gilliams Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject beoogt een belangrijke herziening van de gangbare academische opvattingen over Maurice Gilliams (1900-1982). Het wil een nieuw licht werpen op het imago van Gilliams, de schrijver 'wiens literaire wereld weinig verband hield met de onmiddellijk aansprekende actualiteit of gangbare voorstellingswereld'. (M. de Jong) Zoals Gilles Deleuze op overtuigende wijze heeft laten zien dat er een andere Proust bestaat dan de van het werkelijke leven vervreemde schrijver die tussen gecapitonneerde muren louter autonome literatuur voor esthetische fijnproevers produceert, zo wil dit project – met gebruikmaking van de meest recente methoden in de literatuurwetenschap – aantonen dat er een andere Gilliams bestaat dan de naar perfectie strevende producent van in zichzelf besloten esthetische objecten. Gilliams zal worden gesitueerd in een culturele context waarin de Vlaamse Beweging een prominente rol speelt en de autonomistische poetica minder vanzelfsprekend is dan in bijvoorbeeld Engeland of Frankrijk. Om Gilliams ook in een internationale context de plaats te geven die hij als modernist verdient, zal zijn werk systematisch in verband worden gebracht met dat van de Engelse romancier en sociale criticus E.M. Forster (1879-1970). Dat zal gebeuren via het literaire topos van 'het landhuis', dat zowel in het oeuvre van Gilliams als in dat van Forster een prominente plaats inneemt. Beide schrijvers cultiveerden ook het imago van de 'geestesaristocraat'. Daarbij moet worden opgemerkt dat Forster in tegenstelling tot Gilliams wél degelijk een hogere opleiding had genoten en lid was van een familie die alle gravitas en sociale invloed had die de Gilliamsen niet hadden. Tegen deze achtergrond zal het voorgestelde onderzoek Gilliams' zorgvuldig geconstrueerde elitistische imago ter discussie stellen. Concreet luidt de centrale onderzoeksvraag: welk effect beoogt en sorteert een schrijver van stilistisch hoogwaardige Vlaamse fictie als Maurice Gilliams in de context van een zich emanciperend Vlaanderen als hij zich het imago van een aristocraat aanmeet, terwijl hij in werkelijkheid evenals de meeste prominente actoren in het literaire veld behoort tot de middenklasse? Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck • Filip De Ceuster
Het kritische gewicht van de psychoanalyse. Een balans van een halve eeuw psychoanalytisch geïnspireerde kritiek op de burgerlijke cultuur. Hogeschool Gent Abstract: Iedereen die de psychoanalyse als wetenschap genegen is, weet dat men voorzichtig moet zijn met het gebruik van psychoanalyse in de cultuurtheorie, maar weinigen zullen eraan twijfelen dat zij iets kan en moet zeggen over allerlei collectieve vormen van idolatrie, enthousiasme, agressie, verslaving, depressie, over de wijze waarop de prestatie- en consumptiecultuur de mens tot in zijn meest intieme affectieve vormen in haar greep heeft, over het belang van onbewuste identificaties en tegenidentificaties in de groep, over allerlei vormen van racisme en ostracisme, enzovoort. De psychoanalyse werd in de tweede helft van de 20ste eeuw dan ook vaak aangewend om niet alleen culturele fenomenen te begrijpen, maar ook als een instrument van kritiek, met name op de manier waarop de burgerlijke samenleving het individu nodeloos psychisch doet lijden. Het is op de ontwikkeling van die cultuurkritiek dat mijn onderzoek zich wil toespitsen. De bedoeling is uiteraard niet om een exhaustief overzicht te schrijven van alle psychoanalytisch geïnspireerde kritische analyses van de burgerlijke cultuur, maar wel om een soort voorlopige balans te maken van het meest belangwekkende dat de psychoanalyse ons op het gebied van cultuurkritiek te bieden heeft. De meeste psychoanalytisch geïnspireerde cultuurkritiek is marxistisch van achtergrond. Men spreekt van ‘freudomarxisme’, een combinatie tussen marxistische ideologiekritiek en analyse van de libidinale oorsprong van symptomen. Ideologie wordt als een collectief symptoom beschouwd van een onbewust conflict waaraan de collectiviteit lijdt. Een typevoorbeeld van zo’n analyse is de poging om Marx’ theorie over ‘het fetisjkarakter van de waar’ te verhelderen met Freuds fetisjismebegrip. Zoals de fetisjist het bestaan van de sexuele differentie (de afwezigheid van de fallus bij de vrouw) ontkent door zich aan een fetisj vast te hechten, zo ontkent de bourgeois in de sfeer van de economische ruil de sociale en dus conflictueuze oorsprong van de waar door de illusie dat de waarde van die waar in de ruil zelf ontstaat. Voor beide, Freud en Marx, geldt de religieuze sfeer als paradigma voor een symptomen producerende toedekking van onderliggende, verdrongen conflicten. In het eerste deel van het proefschrift zal worden stilgestaan bij het belang van de psychoanalyse voor de Frankfurter Schule. Met name twee grote werken worden vanuit die interesse geanalyseerd: Dialektik der Aufklärung (1947) van Theodor W. Adorno en Max Horkheimer, en Eros and Civilization (1955) van Herbert Marcuse. Ook al gaat Marcuses werk veel uitvoeriger in op de freudiaanse theorie, het blijkt dat Adorno en Horkheimers analyse van de paradoxen van de verlichting meer aansluit bij de grondinzichten van Freud dan Marcuses al te optimistische utopisme over de emancipatorische rol die de ‘polymorfe’ driften kunnen spelen, met name zijn geloof dat agressieve impulsen grondig gepacificeerd kunnen worden. Een boeiende uitloper van de Frankfurter Schule is ook het door Nietzsche beïnvloede Life against Death (1959) van Norman O. Brown, met name voor de analyse van de schuldeconomie als wezenlijk voor de burgerlijke psyche. Maar ook bij Brown is de utopische horizon gedateerd. Wat Marcuse, Adorno en Brown ondanks hun grote verschillen met elkaar gemeen hebben, is hun geloof in het emancipatorische karakter van de kunst als sublimatie van de seksuele driften. Een tweede deel zal handelen over een vorm van psychoanalytisch geïnspireerde cultuurkritiek waarin de marxistisch-utopische horizon (nagenoeg) volledig verdwenen is. Twee auteurs worden behandeld. Ten eerste Jean Baudrillard, die in zijn Le système des objets (1968) en La société de consommation (1970) de consumptiemaatschappij beschrijft als een systeem waarin de gebruikswaarde van consumptiewaar slechts een voorwendsel is voor een gegeneraliseerd fetisjisme dat zich blindstaart op objecten die niet meer zijn dan tekens waarmee de mens wordt gevangen in het imaginaire van een totale bevrediging. Ten tweede is er de cultuurcriticus Christopher Lasch die, in de lijn van wat Baudrillard al deed (maar zonder door hem te zijn beïnvloed), met zijn The Culture of Narcissism (1979) niet zozeer de burgerlijke cultuur bekritiseert, maar vooral de pseudo-emancipatorische, ‘linkse’ tegencultuur, die eenvoudig gesteld eigenlijk slechts de zelfonplooiingsmythes van het burgerdom naar de sfeer van de individuele genietingen uitbreidt. De uitgangspunten en conclusies van een kritische theorie hangen natuurlijk telkens in hoge mate
af van hoe de desbetreffende auteur Freud interpreteert: legt men de nadruk op de Eros als een drift die verenigt, dan zal men zoals Marcuse al gauw geloven dat een ‘bevrijding’ van het driftleven emancipatorische effecten zal hebben. Komt de nadruk te liggen op het wezenlijk traumatiserende karakter van de seksualiteit, op de (auto)agressieve driften of de doodsdrift, dan zal men daartegenover een kritische terughoudendheid hebben. Toch hoeft een meer ‘pessimistische’ metapsychologie niet te leiden tot cultuurpessimisme of conservatisme. Dit moet duidelijk worden in het derde en belangrijkste deel. Dit deel zal zich toespitsen op de cultuurkritiek van Slavoj Žižek. Zijn denken is grondig beïnvloed door de meest geavanceerde interpretatie van Freud, namelijk die van Jacques Lacan. Volgens Žižek kunnen, kort gezegd, culturele of politieke systemen zich slechts handhaven, omdat ze ondersteund worden door een onbewust fantasma dat steeds een object van excessief genot betreft. Zo functioneren ideologieën niet zozeer door wat ze letterlijk, op het niveau van de doctrine, beweren, maar doordat ze bij de individuen heimelijk appel doen op dat fantasmatische genot. Žižek is zo interessant omdat hij de lacaniaanse theorie op een verhelderende manier verbindt met de filosofische traditie (Kant, het Duitse idealisme, Marx, Frankfurter Schule, deconstructie), en die theorie weet aan te wenden om de ‘ideologische symptomen’ van de hedendaagse samenleving kritisch onder de loep te nemen. Symptomen zijn bijvoorbeeld de groeiende medicalisering van menselijke problemen, de virtualisering van menselijke relaties, het toenemende racisme, het populisme in de politiek, de lifestyle-cultuur die in alle sectoren van de samenleving oprukt, het vage religieuze bewustzijn van het newage-type, de ironische of zelfs cynische distantie tegenover politiek-ideologische kwesties Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk
Onderzoekers: • Peter De Smet • Frank Vande Veire
Het klankbeeld in de theatrale ruimte. Een onderzoek naar geluidsdramaturgie in de hedendaagse podiumkunsten. Universiteit Antwerpen Abstract: De vraag wordt gesteld naar de dramaturgische functie van het geluidsontwerp in de hedendaagse podiumkunsten. In de recente theaterdramaturgie worden lichaamsbeelden gekoppeld aan klankbeelden. Daarom moeten de mechanismen worden geanalyseerd, die verantwoordelijk zijn voor deze koppeling van concepten. Aan de hand van de elektro-akoestische geluidstheorie wordt nagegaan of technische parameters en mechanismen vertaalbaar zijn in dramaturgische principes, en vice versa. Organisaties: • Theaterwetenschap • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries
Het kerkjuridisch perspectief van kerkelijke basisgemeenschappen (BECs) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Bijzondere Faculteit Kerkelijk Recht
Onderzoekers: • Vincent Mynem Sagandoy • Marco Ventura
Het kasteel Van Aqaba en de oorsprong van Khans in Jordanië : een archeologische benadering. Universiteit Gent Abstract: Deze bijzondere studie kadert in een breder onderzoek met betrekking tot de bewaard gebleven Karavanserails in Jordanië, waarvan het grootste deel door mij werd ondemomen. De combinatie van deze studies zal resulteren in de eerste diachronische beschrijving en analyse van de herkomst en ontwikkeling van de Khans in Jordanië. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Jean Bourgeois
Het karakter van de Priesterlijke Traditie in de Pentateuch: het vloedverhaal (Gn 6,59,19) als testgeval KU Leuven Abstract: Voorliggend onderzoeksproject focust op het karakter en de literaire vorm van de Priesterlijke traditie in de Pentateuch, en dit aan de hand van een detailanalyse van het zogenaamde #Vloedverhaal# in Gn 6,5#9,19 alstestperikoop. Het eerste deel van het beoogde proefschrift zal de geschiedenis van het onderzoek van en het wetenschappelijke debat over de aard van P bespreken, door de aandacht te richten op de twee belangrijkste modellen: P als zelfstandige brontekst en P als creatieve redactie. Het tweede deel zal een literair-kritische en redactie-historische analyse van Gn 6,5#9,19 doorvoeren, teneinde de aard van P in deze particuliere tekst op het spoor te komen en aldus fundamenteel bij te dragen tot de karakterisering van de Priesterlijke traditie in de Pentateuch. Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Bénédicte Lemmelijn • Jianfeng Li
Het Joodse karakter van de Paulinische Jezus. Een exegetische analyse van Rom 1,3; Rom 9,5 en Gal 4,4 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • Jaroslaw Moeglich
Het integrale Joegoslavisme ten tijde van de koninklijke dictatuur (1929-1935) in Joegoslavië - inhoud, verspreiding en wisselwerking met andere nationale ideeën Universiteit Gent
Abstract: Dit doctoraatsproject beoogt een onderzoek naar het integrale Joegoslavisme als nationale idee zoals dat van staatswege vastgelegd werd tijdens de koninklijke dictatuur in Joegoslavië (1929-1935). De aandacht gaat uit naar een inhoudelijke definiëring van de Joegoslavische nationale identiteit, de verspreiding van dat nationale bewustzijn, alsook de wisselwerking met andere vormen van nationaal denken in Joegoslavië tijdens deze periode. Organisaties: • Vakgroep Slavistiek en Oost-Europakunde
Onderzoekers: • Raymond Detrez
Het huwelijk als vennootschap: de juridische positie van gehuwde vrouwen in de zestiende-eeuwse Zuidelijke Nederlanden Vrije Universiteit Brussel Abstract: In the early modern Low Countries, the household was by law built on cooperation between spouses. It was construed as a partnership, which made that the wife - since she was an 'associate' - could sign contracts that were beneficial for the household. Assessing the extent to which this autonomous behaviour was allowed in legal terms, thus detailing the legal position of married women, will contribute to debates on the impact of law on gender status in history, and to discussions regarding the patriarchal nature of sixteenth-century family law, contract law and patrimonial law. It will allow for an adjustment of older legal-historical scholarship that sets forth the general incapacity of married women to sign contracts and to act in court without the authority of their husband. The proposed project will advance conclusions on the basis of an analysis of different types of rules and law that in the 1500s were in use in Antwerp and in Leuven, both of which had a different economic setting and legal regime as to family estates. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • Dave DE RUYSSCHER • Eva SCHANDEVYL
Het horizontale denken. Een reflectie op de structuren en de grenzen van het filosofische denken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project bestaat uit een verheldering van de structuren en de grenzen van het filosofische denken. Als hypothetisch vertrekpunt wordt de Arendtiaanse distinctie tussen denken en kennen aangenomen en geïnterpreteerd als een ideaaltypisch conceptueel kader waarbinnen het denken verschijnt als een activiteit met een eigen dynamiek en een eigen structuur. Deze door dit kader onderscheiden activiteit, wordt vervolgens verder van binnenuit geanalyseerd door ze als een 'dynamische structuurgansheid' voor te stellen, die wordt geconstitueerd door drie interdependente, op elkaar inwerkende 'luiken' die elk een aantal formele kenmerken verzamelen die gewonnen worden uit een reflectie op de ervaring van het denken. In een eerste luik wordt de architectoniek van de denkactiviteit verhelderd. Hier worden haar dialogische structuur, het conceptualiseren en de taligheid, haar destructiviteit, haar gerichtheid op 'meaning' en haar temporaliteit als structurele kenmerken onderzocht. In een tweede luik komt het subjectieve en idiosyncratische aspect van elk filosofisch denken aan bod. Het filosofische denken zal hier als een reflexief-omgaan-met de 'immediacy' van het individuele geworpen-zijn geduid worden. In het derde luik wordt ingegaan op de constitutieve rol die de geschiedenis van de filosofie speelt voor het filosofische denken. Als 'geobjectiveerde neerslag' van gewezen subjectief denken vormt de traditie een corpus dat steeds al wordt meegedacht in het filosofische denken. Door tenslotte aan te tonen hoe deze voor een systematische analyse onderscheiden luiken wederzijds en circulair op elkaar inwerken zullen de grenzen en structuurgansheid van het filosofische denken als 'einheitliches Phänomen' oplichten. Hier kan dan ook de aangenomen striktheid van de hypothetische distinctie ondervraagd en gerelativeerd worden. Organisaties: • Centrum voor de Studie van Verlichting en Vrije Denken • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Marc VAN DEN BOSSCHE • MAURICE WEYEMBERGH
Het hof in brussel in de zeventiende eeuw: de creatie van de Maison Royale de Bruxelles Universiteit Gent Abstract: De samenstelling van het habsburgs hof in Brussel hing grotendeels af van de inzichten van de landvoogd. Omstreeks 1660 wijzigde dit. Sindsdien werden hovelingen niet langer aangeduid als behorend tot de landvoogdelijke hofhouding, maar als leden van het Maison Royale de Bruxelles. Het is deze overgang, van een variërende naar een permanente hofhouding, die tijdens dit onderzoekverblijf zal worden bestudeerd. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • René Vermeir
Het hiërarchische lexicon: een ontrastief onderzoek naar productiviteit en schematiciteit van nominale composita in het Duits, Nederlands en Zweeds Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt de productiviteit en schematiciteit van nominasle samenstellingen in het Duits, Nederlands en Zweetds. A.d.h.v. lexicologische en corpuslinguïstische gegevens worden convergeties en divergenties in kaart gebracht en conclusies getrokken m.b.t. de morfologische theorievorming (met speciale aandacht voor de theorie van het 'hiërarchische lexicon' binnen de constructiemorgologie), de Germaanse taalkunde en de contrastieve taalkunde. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Torsten Leuschner
Het hedendaagse theater in Vlaanderen : een nieuwe periode. Een onderzoek naar de voorzichtige pogingen naar een vernieuwd maatschappelijk engagement en de theatrale vormen die daarbij gebruikt worden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek situeert zich op twee vlakken. Enerzijds is er de vraag of het nog mogelijk is om van hedendaags Vlaams theater te spreken. Internationale coproducties met Nederland ,Franstalig België , Duitsland en de USA zijn schering en inslag. Wat is de weerslag hiervan
voor de functie en de plaats in de maatschappij in Vlaanderen. Anderzijds nemen theatermakers vandaag weer graag hun maatschappijkritische rol op. Meer en meer verwijzen ze expliciet naar de rol die theater in de maatschappij speelt , waarbij -niet onbelangrijk voor ons onderzoekBrussel opnieuw een belangrijke rol schijnt te spelen. Merkwaardig hierbij is ook dat door de overheid het toch wel zeer " multiculturele " Vlaamse theaterlandschap uitgespeeld wordt als een belangrijk en representatief facet van de Vlaamse cultuur. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • BART VERVAECK
Het Guido Gezellearchief: ontsluiting en valorisatie. Inventaris van het volledige corpus poëziehandschriften en brieven en een archiefeditie van de briefwisseling. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de ontsluiting en valorisatie van het Guido Gezellearchief, in depot aanwezig in de historische collectie van de Openbare Bibliotheek te Brugge, ten nauwste gekoppeld aan het wetenschappelijk Gezelleonderzoek bij het Centrum voor Nederlandse Literatuurgeschiedenis (CNL) aan de UFSIA. De ontsluiting creëert via Internet een vlotte, multimediale en permanente toegang tot de bestanden van het Gezellearchief en biedt ook de mogelijkhedi de resultaten van het wetenschappelijk Gezelleonderzoek langs elektronische weg aan te bieden. Rekening houdend met de stand van het onderzoek en de haalbarheidsfactor bestaat het resultaat in de ontsluiting van het corpus van de poëzie en de brieven van Gezelle, waarbij van elke documentaire bron in het archief een digitale kopie, een inventarisbeschrijving en een wetenschappelijk verantwoorde teksteditie in de vorm van een archiefeditie aangeboden wordt. //..Het project biedt (1) de sleutel tot een adequate raadpleging, zowel voor de geïnterseerde gebruiker als voor de navorser, (2) de ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek en (3) een verantwoorde en veilige conservering van 19de eeuwse archiefbestanden. //..Over de noodzaak van de systematische ontsluiitng van en vlotte toegankelijkheid tot het overgeleverde archiefmateriaal van Gezelle, een van de belangrijkste auteurs van de Nederlandse literaire canon, bestaat al lang eensgezindheid. Dat Gezelle centraal staat in het Vlaams cultureel erfgoed staat buiten kijf. De collectie poëziehandschriften is van zeer groteliteraire en cultuurhistorische waarde, maar ook andere onderdelen vanhet archief zijn belangrijk voor onderzoek op het gebied van literatuurgeschiedenins, cultuurgeschiedenis, geschiedenis van de Vlaamse Beweging, de taalkunde, sociologie, volkskunde en antropologie. Het archief vormt de essentiële bron voor het wetenschappelijk Gezelleonderzoek. De poëziehandschriften en de brieven vormen het sluitstuk hiervan en de ontsluiting hiervan is absoluut prioritair. Organisaties: • CENTRUM VOOR NEDERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Piet Couttenier
Het grondvesten van het tiantai-boeddhisme in the Tiantai-bergen: Legitimatietechnieken in de oprichting en heroprichting van een boeddhistische orde op een Chinese bergkam Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoeksproject zal de ontwikkeling van het boeddhistische kloosterleven op de Tiantai-bergen onderzocht worden. De Tiantaibergen waren het heiligdom van een belangrijke Chinese boeddhistische school die kloosters had verspreid over de bergketen. De algemene religieuze infrastructuur van de orde zal onderzocht worden, evenals de tradities van de individuele monastieke instellingen. Organisaties: • Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië
Onderzoekers: • Bart Dessein
Het grondvesten van het tiantai-boeddhisme in de Tiantai bergen: Legitimatietechnieken in de oprichting en heroprichting van een boeddhistische orde op een Chinese bergkam. Universiteit Gent Abstract: De Boeddhistische Tiantai schoolgebouw was anders dan alle andere scholen van het Chinese boeddhisme, want het bleef beperkt aan de Tiantai Mountains, terwijl andere scholen verspreid over heel China. Ik zal aantonen dat de Tiantai school toewijding aan dit gebied het gevolg van de toewijding aan de school oprichter, zhiyi, die de Tiantai koos Bergen als locatie voor zijn school. Organisaties: • Talen en Culturen
Onderzoekers: • Bart Dessein
Het geweten en zijn bezwaren: een grondig onderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Willem Lemmens • Liesbet Vanhaute
Het gesproken Nederlands in Vlaanderen. Percepties en attitudes van een ?spraakmakende? generatie. Universiteit Gent Abstract: In Vlaanderen is in de laatste decennia van de 20e eeuw de tussentaal ontstaan, een nieuwe omgangstaal, met ingrediënten uit zowel de dialecten als de standaardtaal. Om de huidige ontwikkelingen in het gesproken Nederlands te kunnen begrijpen is onderzoek nodig naar de percepties en attitudes van jonge Vlamingen, de nieuwe spraakmakende gemeente, ten aanzien van die tussentaal en de standaardtaal. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Jacques Van Keymeulen • Johan De Caluwe
Het gesproken Nederlands in Vlaanderen. Percepties en attitudes van een 'spraakmakende' generatie Universiteit Gent
Abstract: In Vlaanderen is in de laatste decennia van de 2e0 eeuw de tussentaal ontstaan, een nieuwe omgangstaal, met ingrediënten uit zowel de dialecten als de standaardtaal. Om de huidige ontwikkelingen in het gesproken Nederlands te kunnen begrijpen is onderzoek nodig naar de percepties en attitudes van jonge Vlamingen, de nieuwe spraakmakende gemeente, ten aanzien van die tussentaal en de standaardtaal. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse taalkunde
Onderzoekers: • Johan De Caluwe
Het geloof verliezen: James Joyce en religie. Universiteit Antwerpen Abstract: James Joyce verloor al vroeg zijn katholieke geloof en dit werd een belangrijk thema in zijn werk. Maar zjin interesse voor geloof en ongeloof bleef centraal in zjin latere werk dat dank zij een grondig onderzoek van zijn manuscripten en notebooks voor het eerst ook factueel onderzocht kan worden. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Geert Lernout
Het geheugen van het rijk: de post-imperiale geschiedschrijving van de Late Oudheid Universiteit Gent Abstract: Dit project biedt de eerste alomvattende studie van alle historiografische tradities in het Middellandse Zeegebied in de periode 300-800 n. Chr. Het vertrekt van de hypothese dat de geschiedschrijving van deze periode beschreven kan worden als post-imperiaal: de literaire, culturele en politieke tradities van het Romeinse Rijk blijven het referentiepunt zelfs op het moment dat het rijk grotendeels was verdwenen als politieke eenheid. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Peter Van Nuffelen
Het gebruik van riviervalleien door prehistorische jagers-verzamelaars: een studie in de oostelijke Vlaamse Vallei KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Philip Van Peer
Het gebruik van nominale en verbale gerundieven in hedendaags Engels. Een multifunctionele comparatieve analyse. KU Leuven Abstract: Dit project bestudeert het hedendaagse gebruik van de Engelse nominale en verbale gerundiefconstructie. Nominale gerundieven hebben de interne structuur van een gewone nominale groep (zoals in (1)), verbale gerundieven hebben een interne structuur die meer gelijkt opdie van de zin (zie 2): Is [achieving of the minimum wall thickness] () sufficient to meet fitting design requirements? (COCA) (2) I remembered [him using the word malfunction]. (BNC)Gerundieven (en dan in het bijzonder verbale gerundieven) zijn reeds uitgebreidbeschreven in de literatuur. Bestaande analyses slagen er echter niet in om te verklaren wat precies het verschil is tussen beide structuren inhet hedendaagse Engels, en ze kunnen ook niet verduidelijken waarom de taalgebruiker in bepaalde structurele en discursieve contexten het ene type verkiest boven het andere. Dit project wil de functionele kenmerken van beide constructies opsporen die het gebruik ervan bepalen, en dit vanuit een aantal verschillende perspectie Organisaties: • OG FunC Kulak
Onderzoekers: • Liesbet Heyvaert
Het gebruik van het Engels in Vlaamse media. Een empirisch onderzoek naar de culturele connotaties van het Engels. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek wordt het gebruik van het Engels in Vlaamse media bestudeerd. Aan de hand van drie case studies wordt door middel van een kwantitatieve en kwalitatieve analyse onderzocht welke culturele waarden het Engels in deze media symboliseert. Bijzonder punt van aandacht daarbij is de rol van subculturen en lifestyles. De bevindingen worden gekoppeld aan theorieën rond culturele globalisering en globalisering van de media. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer • An Kuppens • Philippe Meers
Het gebruik van het antieke christendom binnen de romantica als onderdeel van de politieke religie van het Italiaanse fascisme Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt de positie van religie, christelijke en pagane, in het Italiaans fascisme, meer bepaald in de zogeheten 'romanità' of 'Romeinsheid'. Deze mythe was één van de steunpijlers van het fascisme. Het onderzoek naar de positie van religie kadert in de idee van fascisme als vorm van moderne, politieke religie. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Freddy Decreus
Het gebruik van heel grote tekstcorpora om automatisch structuur te vinden in natuurlijke taal. Universiteit Antwerpen Abstract: van teksten en woordenboeken in vele verschillende talen. Deze corpora worden nog niet altijd gebruikt bij het onderzoeken van taalhypothesen en fundamentele vragen in de linguïstiek.
Computers worden nu meer en meer gebruikt, en dit onderzoek wil bijdragen aan het ontwikkelen van deze trend. Het uiteindelijke doel is het introduceren van bestaande technieken in de taaltechnologie om specifieke hypotheses over taalstructuur, -functie, -verandering en 'typologie beter te kunnen bestuderen. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans • Fien De Meulder
Het gebruik van adaptieve logica's voor de praktijk en de filosofie van de wiskunde en het gebruik van wiskundige tools voor de abstracte analyse van adaptieve logica's Universiteit Gent Abstract: Dit project betreft het onderzoek naar de relatie tussen wiskunde en adaptieve logica's (AL's) op drie verschillende vlakken: er wordt onderzocht hoe (a) AL's kunnen gebruikt worden voor de formele modellering van de praktijk van de wiskunde, (b) AL's problemen van de grondslagen van de wiskunde kunnen oplossen en © wiskundige technieken kunnen gebruikt worden voor de abstracte studie van AL's. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Joke Meheus
Het gebeuren van de waarheid: de hermeneutische theologie in dialoog met Alain Badiou.nbsp; KU Leuven Abstract: Alain Badious afwijzing van de hermeneutiek daagt de hermeneutische theologie uit om stil te staan bij haar waarheidsverstaan. Hoe kan er, in het licht van Badious kritiek, binnen het kader van de hermeneutische theologie nog over de waarheid van religieuze tradities gesproken worden? Met het hier voorgestelde onderzoek willen we antwoorden formuleren op deze vraag. In confrontatie met Badiou beogen we zo het project van de hermeneutische theologie te verdiepen. Dit opzet concretiseren we aan de hand van volgende vier onderzoeksvragen: (1) Wat is het alternatief dat Badiou biedt voor de hermeneutiek? (2) Welke zijn de mogelijkheden van Badiou voor de hermeneutische) theologie? (3) Biedt Badiou werkeleijk een alternatief voor de hermeneutiek? (4) Hoe draagt een discussie van Badiou bij aan het ontwikkelen van een waarheidsconcept voor de (hermeneutische) tehologie? Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Jacques Haers • Frederiek Depoortere
Het functioneren van theater in een vroegmoderne stad: De relatie tussen inrichting en repertoire van de Antwerpse theaters tussen 1610 en 1746/1762. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek behandelt het georganiseerde theaterleven in Antwerpen tussen 1610 en 1746 vanuit de relatie tussen theatertekst en theatergebouw. Theaterhistorisch onderzoek beperkt zich vaak tot het repertoire enerzijds of tot het gebouw en de uitrusting anderzijds. Voor de periode 1610-1746 ontbreken beide soorten onderzoek voor Antwerpen. Om een zo compleet mogelijk inzicht in het functioneren van het theater te verwerven, wordt in de wisselwerking en de relatie tussen beide aspecten geanalyseerd. Door de toneelteksten (inhoud, impliciete en expliciete opvoeringsgegevens, enz.) te analyseren in relatie tot de theatergebouwen en de speellocaties (technische & semiotische analyse, CAD/driedimensionale computerreconstructies, publiek, schouwburgbestuur, enz.) wordt het mogelijk de evolutie en het functioneren van het theaterleven tussen 1610 en 1746 op een veel diepgaandere manier te reconstrueren, dan wanneer men zich tot één van beide aspecten zou beperken. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Peeters • Hubert Meeus • Timothy De Paepe
Het functioneren van theater in een vroegmoderne stad: de relatie tussen inrichting en repertoire van de Antwerpse theaters tussen 1610 en 1746. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek behandelt het georganiseerde theaterleven in Antwerpen tussen 1610 en 1746 vanuit de relatie tussen theatertekst en theatergebouw. Theaterhistorisch onderzoek beperkt zich vaak tot het repertoire enerzijds of tot het gebouw en de uitrusting anderzijds. Voor de periode 1610-1746 ontbreken beide soorten onderzoek voor Antwerpen. Om een zo compleet mogelijk inzicht in het functioneren van het theater te verwerven, wordt in de wisselwerking en de relatie tussen beide aspecten geanalyseerd. Door de toneelteksten (inhoud, impliciete en expliciete opvoeringsgegevens, enz.) te analyseren in relatie tot de theatergebouwen en de speellocaties (technische & semiotische analyse, CAD/driedimensionale computerreconstructies, publiek, schouwburgbestuur, enz.) wordt het mogelijk de evolutie en het functioneren van het theaterleven tussen 1610 en 1746 op een veel diepgaandere manier te reconstrueren, dan wanneer men zich tot één van beide aspecten zou beperken. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Peeters • Hubert Meeus • Timothy De Paepe
Het Franse werkwoord in een constructioneel perspectief Universiteit Gent Abstract: Uitwerken van een globale constructiegrammatica van het Franse werkwoord waarbij drie aspecten centraal staan (1) de uitbouw van een adequate werkwoordtypologie; (2) de analyse van de mechanismen die aan de basis liggen van de meest frequente betekenisextensies; (3) de nauwkeurige analyse van een aantal specifieke werkwoordklassen (perceptie, cognitie, transfer en communicatie) Organisaties: • Directie Onderzoeksaangelegendheden
Onderzoekers: • Dominique Willems
Het fictionele leven. Een narratologisch-retorische benadering van karakterisering en fictionaliteit in de Griekse biografen van de keizertijd Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject beoogt een formele beschrijving van fictionaliteit in antieke 'non-fictie met duidelijk fictionele inslag', nl. de sofisten- en filosofenbiografieën van de keizertijd (1ste-4de eeuw n. chr.). Dit gebeurt aan de hand van een narratologisch-retorische analyse van de constructie van karakterisering en levert een bijdrage aan onze kennis van de formele specificiteit van fictionele en non-fictionele narratieve literatuur. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen
Het fenomeen Pirenne (circa 1875 - circa 1975). Een kritisch onderzoek naar succes- en statusvorming Universiteit Gent Abstract: Door zijn egonetwerk te analyseren, wil deze studie de 'organische' manier deconstrueren waarop historicus Henri Pirenne uitgroeide tot een (inter)nationaal fenomeen. Onderzoek van zijn Nachleben moet aantonen hoe de 'mythe' verder werd gereproduceerd. De casus Pirenne zal een licht werpen op de processen van intellectuele sociabiliteit en de invloed van succes en status op de historiografische productie van zijn tijd. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Marc Boone
Het evalueren van de Humane Wetenschappen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project levert een bijdrage tot het meten van de bredere maatschappelijke impact van academische monografieën uit het vakgebied Geschiedenis. Het bouwt verder op eerdere aanwijzingen dat de publicatie-output van de sociale en humane wetenschappen een informerende rol kan spelen ten behoeve van een breed niet- strikt academisch lezerspubliek. De analyse gebruikt hiertoe een nieuwe, 'altmetrische' dataset, de lezersbeoordelingen (een numerieke score) en de besprekingen (geschreven tekst) verzameld op Goodreads.com, een niet-academische en nietcommerciële webstek gewijd aan het verzamelen van lezersbeoordelingen van boeken uit alle genres en disciplines, daarbij inbegrepen Geschiedenis. Deze data werd verrijkt met bibliografische beschrijvingen uit OCLC Worldcat en gecontrasteerd met citatiedata uit academische tijdschriften geïndexeerd in Scopus. De methodologie bestaat uit het berekenen van correlaties: 1° tussen academische (citatie-) impact en maatschappelijke impact (scores en besprekingen), en 2° tussen een grote maatschappelijke impact en diverse boekkarakteristieken zoals jaar en land van publicatie, uitgever, auteursprofiel en onderwerp. Als aanvulling dient een kwalitatieve analyse van de geschreven boekbesprekingen. Organisaties: • Universitair beheer en administratie
Onderzoekers: • Tim Engels
Het eindrijm in de Middelnederlandse epiek (ca. 1200-1500): ontwikkeling, verhouding tot auteurspersoonlijkheid en samenhang met genres. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt het eindrijm in de Middelnederlandse epiek (ca. 1200-1500). Aan de hand van drie onderzoeksvragen wil ik de ontwikkeling ervan in kaart brengen, zijn relevantie voor auteursherkenning bepalen en zijn samenhang met genres onderzoeken. Vanuit een breder literair-historisch perspectief wordt daarbij telkens de vraag gesteld hoe onderscheidend of creatief Middelnederlandse auteurs zich in hun werk opstelden. De methodologie die ik wil gebruiken is computergebaseerd en geautomatiseerd (cf. Hinskens & Van Dalen-Oskam 2007). Het project is op die manier afgestemd op de omvang van het onderzoeksmateriaal en de complexiteit van de onderzoeksvragen. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Walter Daelemans • Frank Willaert • Mike Kestemont
Het eindrijm in de middelnederlandse epiek (ca. 1200-1500): ontwikkeling, verhouding tot auteurspersoonlijkheid en samenhang met genres. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt het eindrijm in de Middelnederlandse epiek (ca. 1200-1500). Aan de hand van drie onderzoeksvragen wil ik de ontwikkeling ervan in kaart brengen, zijn relevantie voor auteursherkenning bepalen en zijn samenhang met genres onderzoeken. Vanuit een breder literair-historisch perspectief wordt daarbij telkens de vraag gesteld hoe onderscheidend of creatief Middelnederlandse auteurs zich in hun werk opstelden. De methodologie die ik wil gebruiken is computergebaseerd en geautomatiseerd (cf. Hinskens & Van Dalen-Oskam 2007). Het project is op die manier afgestemd op de omvang van het onderzoeksmateriaal en de complexiteit van de onderzoeksvragen. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Walter Daelemans • Frank Willaert • Mike Kestemont
Het einde van de secularisering? Charles Taylor en Marcel Gauchet over de betekenis van het religieuze in een geseculariseerde wereld. Universiteit Antwerpen Abstract: De confrontatie tussen Gauchet en Taylor gaat uit van de volgende onderzoeksvraag : wat is de cultureel-maatschappelijke betekenis (de 'plaats') van het religieuze in de seculiere wereld? Doelstelling van deze vraag is de aard van de spanningsverhouding te expliciteren zoals die zich vandaag voordoet tussen de religieuze ervaring die wordt uitgedrukt in termen van het heilige, het goddelijke en het transcendente enerzijds en het voortschrijdende proces van secularisering anderzijds. De actualiteit van deze vraag staat buiten kijf : de vraag naar de plaats en de betekenis van het religieuze in onze samenleving komt onder meer tot uitdrukking in de hernieuwde belangstelling voor de religie, het hoofddoekendebat, het
fenomeen van het oplaaiend fundamentalisme, de individuele zoektocht naar extreme of bijzondere ervaringen, en dergelijke. Bovendien is een gepaste maatschappelijke reactie op deze verschijnselen gebaat met een zo genuanceerd mogelijk inzicht in de onderliggende historische processen en filosofische betekenissen. Gauchet noch Taylor gaan aan genoemde thema's voorbij ¿ wel integendeel : hun reflecties vertrekken juist van de vaststelling dat het religieuze in een seculiere wereld blijft voortbestaan. Deze problematiek is niet bijkomstig in hun filosofisch werk, maar vormt er het kernstuk van en ze wordt bovendien op een wetenschappelijk vernieuwende manier uitgewerkt : beide auteurs verleggen de uitgangspunten van het klassieke seculariseringsdebat zowel door hun breed historisch perspectief op de rol van de religie in de samenleving als door hun antropologisch-sociologische aanpak. Organisaties: • Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers: • Walter Van Herck • Guido Vanheeswijck
?Het einde van de boerensamenlevingen? Een comparatief onderzoek naar de transformatie van boerensamenlevingen and de impact op sociale relaties en ongelijkheid (Noordwest Europa, Midden-Afrika, de Andes, Oostkust van China, 15002000).? Universiteit Gent Abstract: Dit project peilt naar de historische transformatie van boerensamenlevingen in de context van wereld-systemische expansie binnen een vergelijkend analysekader. De Noordzee regio, Oost Congo, de hoogvlakte van de Centrale Andes en de Yangzi delta vertonen divergerende trajecten van boerenincorporatie, zowel in ruimte (zonering binnen de wereld-economy) als in tijd (incorporatiefases). Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
Het economisch leven en discours in de Oostenrijkse literatuur van het Fin-de-siècle tot heden. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt de representatie van het economisch leven en discours in de Oostenrijkse literatuur van het Fin-de-siècle tot heden onderzocht via een systematische, economisch getinte lectuur van literaire teksten uit die periode. Tevens wordt gefocust op methodologische en interdisciplinaire aspecten (de interferentie tussen literatuur(studie) en het economische: Hoe beïnvloeden methoden en inzichten uit de economie het uitzicht van de literatuur/studie? Welke rol spelen literaire teksten en literatuurwetenschap in het economisch leven en discours? Organisaties: • Internationale bedrijfscommunicatie
Onderzoekers: • Ingeborg Dusar
Het 'dolorisme' in de Franse en Frans-Belgische literatuur (1850-1950). Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar het 'dolorisme' en aanverwante begrippen in de Franse en Frans-Belgische literatuur (1850-1950) Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg
Het documentaire paradigma van de moderne beschrijvende poëzie (1900-1950). KU Leuven Abstract: Het doel van mijn onderzoeksproject over het documentaire paradigma in de poëzie (1900-1950) is het ontwikkelen van een theorie van de moderne beschrijvende poëzie. Dit project situeert zich in het verlengde van mijn doctoraatsonderzoek rond de verbeelding in de fotografie, dat éénvan de modellen of de "interpretanten" (interprétants) (Ortel,2008) vormt voor de modernistische poëzie. Het opzet is het bestuderen van een Franstalig corpus van beschrijvende poëzie waarvan de esthetica en/of het epistemologische statuut een documentaire doelstelling inhoudt. Hierbij gaat specifieke aandacht uit naar de manieren waarop de beschrijvende poëzie elementen ontleent aan het domein van het document, via verwijzingen naar extrapoëtische modellen (de roman, het essay, de pers, enz.) en extraliteraire modellen (schilderkunst, cinema, fotografie, radio, enz.). Wat wil deze poëzie precies registreren, documenteren en laten zien? Welke functies en zelfdefiniërende metaforen ontleent ze aan andere domei Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Jan Baetens • David Martens • Anne Reverseau
Het discours over de 'Ander' in de betrekkingen tussen de Bourgondisch-Habsburgse, Mamlukse en Ottomaanse rijken (1389-1529) Universiteit Gent Abstract: Vanaf de vroege 15de eeuw werden de verschillende ragio's van de Euro-mediterrane zone gekenmerkt door opvallend gelijklopende transformaties die hand in hand gingen met groeiende 'connectiviteit' tussen deze regio's, waar interne processen van centralisatie en staatsvorming nauw samenhingen met steeds meer externe interactie tussen de grootmachten in wording. De beeldvorming van de 'Ander' ging door die interactie steeds meer bestaansrecht opeisen. Het is dit wederzijds discours over de 'Ander' tijdens een 'lange 15de eeuw' (1389-1529) tussen de Bourgondisch-Habsburgse, Mamlukse en Ottomaanse Rijken dat de kern vormt van het onderzoek dat hier wordt voorgesteld. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jan Dumolyn
Het denken van de jonge Schelling, gelezen als een hedendaagse aanzet tot een reëel begrip van individuele wilsvrijheid. KU Leuven Abstract: Het filosofisch probleem van individuele wilsvrijheid gaat over een duidelijke spanning tussen twee diepgewortelde en gangbare veronderstellingen. Hoewel mensen in het algemeen wel aannemen dat ze in zekere mate bepaald zijn door hun omgeving en hun verleden, gaan ze er toch vanuit dat ze in een bepaald opzicht toch vrij zijn. Dit is het meest zichtbaar in de toekenning van morele verantwoordelijkheid aan
onszelf en aan andere mensen. Een persoon kan alleen verantwoordelijk voor iets gehouden worden als hij ook anders had kunnen handelen. Maar aan de andere kant veronderstelt de moderne wetenschappelijke methode een materieel en causaal gesloten universum. Deze vorm van determinisme is een werkelijkheidsopvatting die even diep in onze wereldbeschouwing is ingebed als onze spontanemorele reacties. Het is een filosofische taak om te zien of en hoe dezeschijnbaar tegengestelde visies gecombineerd kunnen worden.Het is mijn bedoeling van Schelling in deze discussie te betrekken. Hij had een Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Ludovicus De Vos • Caroline Malevé
Het consumptielandschap in kaart gebracht: digitalisatie van negentiende-eeuwse adresboeken van Antwerpen en Brugge Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil een database opstellen van adresboeken, en dit voor drie goedgekozen sample-jaren (1837, 1867 en 1897) en voor twee verschillende, maar complementaire steden, Antwerpen en Brugge. Adresboeken zijn onderbenutte bronnen die echter unieke informatie geven rond het morfologisch, sociaal en economisch functioneren van steden. Deze database zal aanvankelijk gebruikt worden in het kader van eigen onderzoek naar de retail-infrastructuur en consumptiepatronen in negentiende-eeuwse steden. Daarna is het de bedoeling de database online te zetten voor breder gebruik door de historisch geïnteresseerde onderzoeksgemeenschap. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Ilja Van Damme
Het concept van "functionele oppositie" in de algemene taalkunde tussen1916 en 1966. Methodologisch statuut en technisch-descriptieve relevantie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FranItalCo Leuven
Onderzoekers: • Pierre Swiggers • Estanislao Sofia
Het Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment (CEFR) vertaald naar een Vlaamse bedrijfscontext Hogeschool Gent Abstract: Het onderzoek wil een antwoord vinden op de vraag naar de verhouding tussen de talige functievereisten op de werkvloer en die welke aangeleerd worden binnen het onderwijs aan professionele bachelors bedrijfsmanagement. Hoe is de situatie nu en hoe kunnen functievereisten en schoolse output optimaal worden afgestemd op elkaar? Door een corpus van geschreven en gesproken (ook interactieve) tekst aan te leggen en de competenties van de participanten volgens de tabellen van het CEFR te laten inschalen door de stakeholders, moet een helderder licht schijnen over de verhouding tussen perceptie, werkelijke noden en aanbod. Op basis van deels reeds bestaande technologie kan daarna een tool ontwikkeld worden, die voor bedrijven een efficiëntere selectiemethode garandeert, voor docenten duidelijkere eindcompetenties mogelijk maakt en voor studenten zelfsturing bevordert. Hoewel dit project beperkt blijft tot enerzijds de afstudeerrichtingen Accountancy-Fiscaliteit en Logistiek Management en de sectoren die daarmee samenhangen en anderzijds tot Frans als vreemde taal, zal het door de ontwikkeling van geschikte onderzoeksmethoden de weg vergemakkelijken naar grootschaliger en dieper onderzoek. Organisaties: • Departement Bedrijfsmanagement Mercator • Vakgroep Marketing
Onderzoekers: • Lodewijk De Wilde
Het combineren van spatieel-epistemische logica en dynamische logica voor het redeneren over niet-lokale correlaties in kwantum systemen: een logisch-filosofische studie van kwantum observaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: 1. Inleiding en Objectief van het Onderzoeksproject "Kwantum niet-lokaliteit" verwijst naar één van de meest vreemde effecten uit de microscopische wereld: de manifestatie van niettriviale correlaties tussen de meetresultaten van waarnemingen die gelijktijdig werden uitgevoerd op ruimtelijk gescheiden systemen. Het is een intrigerend feit om vast te stellen dat deze correlaties niet verklaard kunnen worden aan de hand van een vorm van "klassieke communicatie" of via de klassieke overdracht van informatie tussen de systemen. Met andere woorden, "niet-lokaliteit" duidt op Einstein's "spooky action at a distance" tussen de delen van een verweven ("entangled") kwantum systeem: dit is wat er wordt verstaan onder de overdracht van informatie over een "kwantum kanaal". Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Sonja SMETS
Het collectief geheugen van collaborateurs in de naoorlogse Belgische samenleving: een sociaal-politieke geschiedenis (1944-1970) Universiteit Gent Abstract: Collaborateurs in Vlaanderen zijn er in geslaagd de repressie af te schilderen als een anti-Vlaamse, harde en eindeloze operatie. Door een structurele en empirische analyse van bronnen die een licht werpen op de organisaties van collaborateurs en de wijze waarop zij bij andere milieus aansluiting vonden, zal dit onderzoek de ontwikkeling en het succes van dat collectief geheugen in kaart brengen. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Bruno De Wever
Het Brusselse muziekleven 1750-1850 : politieke, economische en sociale aspecten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Voorwerp van het project is een onderzoek naar de sociaal-culturele werkelijkheid waarin professionele musici, actief te Brussel in de periode 1750-1850, hun activiteiten ontplooiden. Er zal worden nagegaan hoe de musici zich verhielden tot de diverse actoren in het maatschappelijke krachtveld en aan welke evoluties deze verhoudingen onderhevig waren. De periode omvat de overgang van de Oostenrijkse absolute monarchie over het Franse en Hollandse regime naar de constitutionele monarchie van het onafhankelijke België. De relatief snelle opeenvolging van regimes bracht Brussel in contact met verschillende cultuursferen en politieke ideologieën. De vraag stelt zich wat de impact daarvan was op het muziekleven. Het wisselend belang van de stad (in de Franse tijd was zij slechts de hoofdplaats van een departement) zal ook toelaten het belang van de hoofdstedelijke functie voor het muziekleven beter te begrijpen. Het onderzoek wordt interdisciplinair en comparatief opgevat Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie • Geschiedenis
Onderzoekers: • Henri VANHULST • Koenraad BUYENS
Het Brugse stadsplan van Marcus Gheeraerts als verklikker van de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne topografie en stadsontwikkeling KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Middeleeuwen Leuven
Onderzoekers: • Bram Jasper Vannieuwenhuyze • Elien Vernackt
Het boek in Italië tussen 1900 en 1950. Paratextuele elementen en typografische technieken. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Bart Van Den Bossche • Sascha Bru • David Martens
Het boeck Lumen Luminum van Jan van der Donck. Inhoud, bronnen en cultuurhistorische achtergronden van een Nederlands alchemistisch prozatractaat . Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar structuur, inhoud en bronnen van het alchemistische prozatractaat Het boeck Lumen Luminum dat is het licht der lichten van Jan van der Donck (één afschrift van 1597); analyse van de religieuze, ethische en (natuur-)filosofische opvattingen in deze tekst in het perspectief van de bronnen en de verwerking daarvan; nader bepalen van de cultuurhistorische context, herkomst en datering; kritische teksteditie met vertaling, inleiding en commentaar. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Veerle Fraeters
Het bewustzijn verhelderd: boekproject van Erik Myin en Dan Hutto. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project wordt aangevraagd ter ondersteuning van het gezamenlijk schrijven van een boek getiteld 'Consciousness Clarified', door de aanvrager en Dan Hutto. In het boek zal een nieuwe positie in het debat over de relatie tussen het fysische en het mentale worden uitgewerkt die vruchtbaar zal blijken voor zowel de filosofie als de wetenschappen, die worstelen met de vraag naar de relatie tussen de ervaring en objectieve wetenschappelijke gegevens. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Erik Myin
Het Belslijntje of de verbeelding van de herinnering. De (analoge) home video als artistieke strategie Vrije Universiteit Brussel Abstract: In 1989 werd besloten om het Belslijntje, een voormalige spoorlijn die België met Nederland verbinden moest, om te vormen tot een idyllisch fietspad. Met die beslissing verdwenen de laatste resten van een sociale entiteit die ontstaan was door de aanwezigheid van het Belslijntje. Vele gezinnen wiens historie verstrengeld was met deze spoorlijn moesten of waren al vertrokken. Al wat restte, was de gedeelde collectieve herinnering aan deze verdwenen spoorlijn. Dat overkwam ook mijn familie die van generatie op generatie met dit treinverkeer verbonden was en sinds het opbreken van de spoorlijn op zoek moest gaan naar een nieuwe identiteit. In een poging om mijn persoonlijke voorgeschiedenis beter te begrijpen, wil ik de de officiële én vooral de persoonlijke, officieuze geschiedenis als vertrekpunt nemen voor een artistiek project waarin de persoonlijke, filmische verbeelding van herinnering en geschiedenis centraal staat. Die transformatie van de collectieve herinnering aan Belslijntje tot mijn geïndividualiseerd "memento" wil ik concretiseren in dit doctoraat in de kunsten. Dit doctoraat in de kunsten wil een vormonderzoek zijn dat voor deze transformatie een gepaste filmtaal wenst te ontwikkelen. In de zoektocht naar die gepaste filmtaal zal ik teruggrijpen naar de home video die ik zal benaderen als een concrete vormtaal, maar als ook als een culturele (en dus fantasmatische vormtaal). In een tweede fase wil ik onderzoeken hoe die vormtaal geïnvesteerd kan worden binnen de kaders van de narratieve film die mij moet toelaten die collectieve herinnering op een persoonlijke wijze te verbeelden. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Karel VANHAESEBROUCK
Het beleid ten aanzien van nieuwkomers in Antwerpen, Gent en Charleroi, 1700-1900. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project betreft een deelonderzoek in het verlengde van het door het FWO gefinancierde postdoc project "Uitwijzing subsidiëring? Lokaal beleid ten aanzien van nieuwkomers in de Zuidelijke Nederlanden, ca. 1700-1900" (01/10/2007-31/09/2010 op naam van Anne Winter), dat een comparatieve analyse beoogt van de motivaties, belangen, en impact van de lokale politiek die in de Zuidelijke Nederlanden ten aanzien van nieuwkomers in de loop van de achttiende en negentiende eeuw werd gevoerd. De processen van proletarisering enerzijds en economische lntegratie anderzijds die deze periode kenmerkten, zorgden voor een groeiende arbeidsmobiliteit, die aanleiding gaf tot velerlei economische, sociale, politieke en cultureelideologische spanningen. Het onthaal van nieuwkomers werd hierbij een bijzonder conflictgeladen materie waarmee verschillende - dikwijls tegenstrijdige - belangen gemoeid waren, en die vele variaties vertoonde doorheen tijd en ruimte. Het postdoc project wil de oorzaken en consequenties van deze variaties onderzoeken aan de hand van een comparatieve benadering die verschillende niveaus van ruimtelijke en diachronische analyse integreert. Het specifieke deelonderzoek waarvoor in deze aanvraag ondersteunende financiering wordt gevraagd, betreft het in kaart brengen van het migratiebeleid ten uitvoer gebracht door de stedelijke administraties van Gent, Antwerpen en Charleroi in de achttiende en negentiende eeuw. De grote verschillen in migratiepatronen en arbeidsmarktstructuur die deze drie steden kenmerkten tijdens de betreffende periode, maken een dergelijk comparatief perspectief ten zeerste geschikt om te evalueren in welke mate (veranderingen in) migratievelden en de lokale opportuniteitsstructuur het gevoerde migratiebeleid beïnvloedden. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Anne WINTER
Het belang van moreel karakter in de hedendaagse cultuurcontext, en de rol van christelijkheid in de karaktereducatie KU Leuven Abstract: Dit project onderzoekt het belang van het moreel karakter in de totale ontwikkeling van kinderen en jeugd. Door het toepassen van een kritische analyse van de eerder besproken theorieën over moreel karakter, en door deelname aan constructief dialoog met hedendaagse cultuur, herbekijkt het de rol van traditionele onderwijsinstellingen als familie, school enreligieuze samenlevingen. De nadruk ligt op de analyse van de consumentencultuur en de marketingstrategieën dewelke kinderen voornamelijk zien als een consumentengroep. De rol van religie zal onderzocht worden met de focus op nieuwe dialoogmodellen, in contrast met iedere vorm van paternalisme en indoctrinatie. The hypothese is dat christelijkheid enkel een significante bijdrage kan leveren aan morele karaktereducatie als het zijn waarden als empathie, aanvaarding en respect doet heropleven. Dit door het aanmoedigen van basissamenlevingen, door het benadrukken van de spirituele en transcendentale dimensie van het leven, en door geën Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • N. N.
Het belang van de vertaling en de vertaler bij de Vlaamse en Nederlandse receptie van het werk van de Oostenrijkse auteur Joseph Roth (1894-1939) Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Petra Campe • Els Snick
Het belang van de impliciete lezer voor de beeldvorming in de literatuur Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het is de bedoeling van de werkgroep, "gender"-gebonden denkbeelden in literaire teksten te analyseren. Voor het onderzoek van denkbeelden en stereotypen in de literatuur is het van groot belang, naast de auteur en de literaire personages ook met de dimensie van de impliciete lezer (W. Iser) rekening te houden, want deze is vatbaar voor manipulatorische ingrepen en voor "gender"-gebonden projecties.Omdat de verhouding tussen verteller en de (denkbeeldige) lezer in autobiografisch vertelproza bijzonder duidelijk naar voren komt, zal het onderzoek worden toegespitst op autobiografisch vertelproza. De eerste onderzoeksresultaten zullen in juli 1998 worden bekendgemaakt naar aanleiding van een internationaal congres over autobiografisch vertelproza van Duitstalige schrijfsters aan de universiteit van Manchester. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy
Het belang, de omvang en de grenzen van wiskundige kennis. KU Leuven Abstract: Het onderwerp van mijn onderzoeksproject is het belang, de omvang en degrenzen van a priori kennis. De achtergrond voor mijn project wordt gevormd door nieuwe algemene theorieën over kennis. Deze theorieën voegen een zogenaamde 'subjunctieve' voorwaarde aan kennis toe. Bijvoorbeeld, om in een bepaalde situatie te weten of het regent moet men in alle situaties die sterk gelijken op de gegeven situatie en waarin men gelooftdat het regent het ook effectief regenen. Een verrassend gevolg van de subjunctivistische theorieën is dat kennis misschien niet meer gesloten is onder bepaalde logische inferenties, bijvoorbeeld modus ponens. Een interessante vaststelling is dat de subjunctivistische theorieën over kennis gebruikt zijn om het belang van het onderscheid tussen a priori en a posteriori kennis in twijfel te trekken. Eén onderzoeksdoelstelling is te onderzoeken hoe nadenken over paradigmatische voorbeelden van a priori kennis de subjunctivistische theorieën over kennis zou kunnen beïnvloe Organisaties:
• OE Centr. Logica en Analyt. Wijsbegeerte
Onderzoekers: • Jan Heylen
Het beheer van studentenmigratie naar België: historiek, stand van zaken en prognoses Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksvoorstel beoogt de studentmigratiestroom in kaart te brengen gedurende een lange termijn. Een statistische analyse van administratieve databanken zal de tendensen die zich hebben afgetekend gedurende de afgelopen decennia (1980-2005) in deze migratiestroom aangeven. De kwantitatieve analyse wordt aangevuld met een kwalitatieve analyse waarbij via literatuuronderzoek, analyse van administratieve dossiers van de Dienst vreemdelingenzaken aangevuld met interviews. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
Het begrip "traditie" in de literatuurtheorieën van Ernst Robert Curtius, Frank Kermode en Antoine Compagnon. KU Leuven Abstract: In hun beschrijving van de literatuurgeschiedenis hebben critici en theoretici diverse concepten met betrekking tot innovatie en traditie geïntroduceerd. Voor zowel artistieke als politieke redenen benadrukken vele vormen van literatuurkritiek echter moderniteit en vernieuwing in plaatsvan continuïteit en navolging. Om die nadruk te corrigeren onderzoekt dit project het onderzoek van drie meer genuanceerde denkers uit verschillende Europese landen en uiteenlopende fasen van de twintigste eeuw. Meer specifiek gaat het om de opvattingen van Ernst Robert Curtius, Frank Kermode en Antoine Compagnon. Vanuit een breed historisch perspectief wijzen deze critici op het feit dat literaire teksten terugkerende gemeenplaatsen of "topoi" gebruiken, dat lezers "klassieke" teksten voortdurend aanpassen aan moderne noden en dat zelfs duidelijk moderne auteurs "anti-moderne" kenmerken vertonen. Dit project verfijnt het conceptuele repertoire van de literatuurgeschiedenis door deze concepten - topos, k Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Ben De Bruyn
Het begrip 'morele schade' in het buitencontractueel aansprakelijkheids-recht: een rechtshistorisch onderzoek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt zicht te krijgen op het ontstaan en de evolutie van het begrip 'morel schade' als grond voor het bekomen van schadevergoeding. Artikel 1382 van het Burgelijk Wetboek dat de buitencontractuele aanspral-kelijkheid regelt, is zeer kort en in algemenebewoordingen gesteld. Hierin wordt enkel van 'schade' gesproken, niet van 'morele schade als grond voor schadevergoeding. Bij de redactie van het Burgelijk wetboek werd in de eerste plaats beoogd om de geleden materiële schade te doen vergoeden door de schadeverwekker. Schade die geen benadeling van het patrimonium meebracht viel daar niet onder. Evenwel kenden de rechters in België na enige aarzeling, reeds in de 19de eeuw schadevergoedingen toe voor morele schade. Hierbij werd aangeknoopt bij de rechtspraktijk uit het Ancien Régime. De vraag is welke de grondslag is voor deze gang van zaken. Welke invloeden hebben gespeeld . Hoe motiveren de rechters hun vonnissen en arresten. De relevantie is des te groter gezien het begrip morele schade tot op vandaag niet gedefinieerd wordt door de wetgeving, an algemeen aanvaard wordt als grond voor schadevergoedingen. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • MICHEL MAGITS
Het begrip 'charisma': een onderzoek naar de katholieke identiteit van scholen geleid door religieuze congregaties KU Leuven Abstract: Het voorliggende doctoraatsproject legt zich toe op verdergaand onderzoek naar de identiteit van katholieke scholen en in het bijzonder scholendie behoren tot een congregationeel netwerk. Speciale aandacht wordt daarbij gegeven aan het scholennetwerk van de Broeders Maristen. In een tijd waarin religieuze congregaties achteruit gaan en hun werk bedreigd wordt, lijkt het relevant om de invloed en het effect te identificeren en in kaart te brengen van de typische kenmerken van de charisma's van waaruit deze congregaties gesticht werden. Een dergelijk onderzoek stimuleert een proces van verandering in deze religieuze instellingen die zich toeleggen op voortdurende vernieuwing. Vele religieuze congregaties denkenactief na over hun toekomst in het licht van het charisma van hun stichting en de daarbij horende spiritualiteit. Bijgevolg is er een groeiend bewustzijn van de zich steeds veranderende en ontwikkelende aard van hunzending. Dit wordt bevestigt door de oproep tot 'Nieuwe Evangelisat Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Didier Pollefeyt
Het beeld voorbij de representatie: een virtuele ontologie als basis voor een filosofie van de fotografie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderhavig project stelt zich de filosofische vraag of beelden representaties zijn van objecten in de werkelijkheid. Fotografische beelden in het bijzonder lijken transparante kopieen te zijn van het werkelijke. We kunnen als het ware door en foto heen kijken en de voorgestelde objecten zien alsof we ze rechtstreeks in de werkelijkheid zagen. De meeste fototheoretici hebben het over foto's in termen van gelijkenis, analogie, gelijkvormigheid, herkenning. Dit zijn de categorieen van het model van de representatie. Voor een heleboel 'artistieke' foto's gaat dit model echter niet op. Foto's van Jeff Wall bijvoorbeeld kunnen niet volstaan met een beschrijving van de afgebeelde objecten en gelijkenissen met andere beelden uit de kunstgeschiedenis. De hypothese van dit onderzoek is dat beelden deels actueel zijn (het zijn representaties van objecten) en deels virtueel (ze beschikken over een interne 'poetische' consistentie die niet gerepresenteerd kan worden). Dit project exploreert een niet representatief discours als een alternatief voor de statische, transparante en volledig actuele status van fotografische beelden. Het introduceert dynamische concepten zoals beweging, duur, herhaling, virtuele series en differentiele relaties. Het doel ervan is te voorzien in een discours dat meer recht doet aan de complexiteit van het ('artistieke') beeld. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • KATHLEEN COESSENS
Het "Balkanisme" binnen de Oostenrijkse literatuur en cultuur: Bosnië-Herzegovina 1878-1918.
Universiteit Antwerpen Abstract: Het project gaat na in hoeverre er binnen de Oostenrijkse cultuur (18e ' 20e eeuw) een imagovorming en een redenering m.b.t. de Balkan aan de gang was, die men met de koloniale literaturen van dat tijdperk zou kunnen vergelijken; m.a.w. wat er voor imago's voor het zelf en het andere/het vreemde van "de Balkan" gecreëerd werden, in het bijzonder i.v.m. Bosnië-Herzegovina dat door Oostenrijk-Hongarije was bezet en geannexeerd (1878-1918). Organisaties: • INTERFACULTAIRE ONDERZOEKSGROEP VERGELIJKENDE LITERATUURWETENSCHAP • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Roland Duhamel • Kathleen Gyssels
Het autobiografische pact revisited: het werk van Christine D'haen en Willem Brakman (nieuwe titel). Nieuwe vormen van authenticiteit? Het autobiografische schrijven in de Nederlandstalige letteren na 1995. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de Nederlandstalige literatuur na 1945 is het populaire autobiografische schrijven weinig onderzocht. Nochtans kent dat schrijven met de mediatisering van de literatuur vanaf 1985 en de verwatering van het postmodernisme vanaf 1995 een grote bloei en diversificatie. In dit onderzoeksproject worden naast de klassieke autobiografie ook de pseudo-autobiografie, de autobiografische roman en de autofictie onderscheiden. In deze (sub)genres worden de voorschriften van de klassieke autobiografie - bv. de identiteit van auteur, verteller en hoofdpersonage en de feitelijkheid - op uiteenlopende wijzen overtreden. De hypothese is dan ook dat verschillende vormen van autobiografisch schrijven van verschillende authenticiteitsclaims uitgaan. Het begrip authenticiteit refereert aan de waarachtigheid (ook vraisemblance en vérité du dire) van het beeld dat de autobiograaf van de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid oproept. Het gaat dus niet om een objectieve, maar om een subjectieve waarheid. Via een pragma-retorische studie; d.i. een studie die de effecten van de retorische strategieën op het leespubliek onderzoekt, gaat dit project na op welke wijze de tekstuele (bv. de drie-eenheid schrijver-verteller-personage), paratekstuele (bv. de ondertitel), extratekstuele (bv. poëticale geschriften) en contextuele strategieën (bv. mediaoptredens) die de authentificatie van een autobiografische tekst bewerkstelligen, vanaf 1995 veranderd zijn. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • HANS VANDEVOORDE
Het algemeen belang als ethisch kader voor ontwikkeling: een navraag inde bijdrage van het katholieke sociale gedachtengoed tot het hedendaagse debat over ontwikkeling KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • Anthonette Mendoza
Het 19de-eeuws corporatisme en de restauratiepraktijk. Een vergelijking van het corporatistische vertoog en de atelierpraktijk (case study: het glasschildersatelier van J.B. de Béthune). Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de studie van de relatie tussen het 19de eeuwse corporatistische discours en de restauratiepraktijk van de betrokken ateliers. Uitgaande van de situatie van het ambachtwezen in de late 18de eeuw wordt een licht geworpen op de organisatie en werking van de ateliers in de neogotiek. De activiteiten van 'Béthune' (en meer bepaald zijn glasatelier) staan centraal in het onderzoek en worden in het kader van een congres vergeleken met andere binnen- en buitenlandse corporatistisch georganiseerde restauratie-ateliers. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck
Hervorming en de bisschop: de houding van het episcopaat ten opzichte van het beheer en de hervorming van religieuze gemeenschappen tijdens de centrale middeleeuwen (Kerkprovincie Reims, ca. 900-ca. 1100) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Middeleeuwen Leuven
Onderzoekers: • Brigitte Meijns • Ortwin Huysmans
Hervorming en de bisschop: de houding van het episcopaat ten opzichte van het beheer en de hervorming van religieuze gemeenschappen tijdens de centrale middeleeuwen (Kerkprovincie Reims, ca. 900−ca. 1100). KU Leuven Abstract: Ofschoon hervorming binnen de Kerk in het algemeen en in religieuze gemeenschappen in het bijzonder al geruime tijd in het middelpunt van de belangstelling staat, wordt het historisch onderzoek nog steeds gekenmerktdoor de aanwezigheid van een dominant interpretatiemodel. Enerzijds worden de bijna revolutionaire veranderingen in de Kerk en in het religieusleven vanaf ca. 1050 verklaard vanuit een top-down perspectief, waarbijde plaatselijke hervormingsinitiatieven beschouwd worden als directe resultaten van de toegenomen centralisatiepolitiek vanuit Rome. Anderzijdsworden de vele fasen van hernieuwing in monastieke en - in mindere mate- kanonikale middens tijdens de tiende en elfde eeuw hoofdzakelijk bestudeerd vanuit het standpunt van charismatische hervormingsabten of vanuit de invloed van specifieke 'hervormingscentra' en de verspreiding van hun consuetudines. Indien het episcopaat al geïntegreerd wordt in dezebenadering, dan wordt het veelal in een negatief daglicht gesteld. Dit pr Organisaties: • OG Middeleeuwen Leuven
Onderzoekers: • Brigitte Meijns
Herstelbetalingen voor Afro-Amerikanen? Een meta-historisch onderzoek over de manier waarop Amerikanen zich verhouden tot de geschiedenis van slavernij Universiteit Gent Abstract: Mijn onderzoek zal nagaan op welke manier de geschiedenis is gebruikt geweest in de recente debatten die plaatsvonden in de Verenigde Staten van Amerika met betrekking tot het idee om herstelbetalingen aan Afro-Amerikanen uit te keren omwille van het historisch onrecht tijdens de periode van slavernij. Dit onderzoek zal een discussie inhouden over de manier waarop moderne maatschappijen het verleden, en de relatie tussen het heden en het verleden, beschouwen. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere
Herdenking De Groote Oorlog 2014-2018 , WO I en wederopbouw. KU Leuven Abstract: Onderzoek en voorbereiding activiteiten n.a.v. de herdenking van De Groote Oorlog in 2014-2018, waarbij de evolutie van de landbouwen de visserijsector tijdens deze periode centraal staat, alsook de ontwikkelingenop het vlak van voedselvoorziening. Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle
Herdenken van de centrale wetenschapsfilosofische concepten voor wetmatigheid in de speciale wetenschappen en logisch preciese formulering van de resulterende theorie Universiteit Gent Abstract: In de speciale wetenschappen hanteert men wetmatige generalisaties - cf. voorspelling, verklaring, ? De traditionele criteria voor wetmatigheid sluiten deze echter uit. Doel van dit project is een nieuw theoretisch kader te vinden voor natuurwetten, op basis daarvan adaptieve logica's voor het redeneren over/met natuurwetten te formuleren en de resultaten te toetsen aan casussen uit verschillende (speciale) wetenschappen. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Joke Meheus
Herbestemming van kloosters, een ontwerpend en typologisch onderzoek Universiteit Hasselt Abstract: Christelijke architectuur gaf de voorbije 1.500 jaar Europese steden, dorpen en platteland in grote mate mee vorm. Kerken en kloosters vormden de kern van leefgemeenschappen en ze structureerden het sociale leven. Tijden veranderen echter, religieuze gebouwen verliezen in een snel tempo hun gebruikers en bewoners. Een grote vraag in dit verband is dan ook of deze panden omwille van hun vaak beladen verleden in aanmerking komen voor herbestemming. Dit onderzoek richt zich specifiek op de typologie van kloosters in de provincie Limburg. Binnen het project wordt de problematiek van leegstaande en/of onderbenutte kloosters in kaart gebracht. Vervolgens wordt er vanuit de methode van ontwerpend onderzoek - door een koppeling van programma met typologie - onderzocht welke scenario's zinvol kunnen zijn voor de toekomst. Organisaties: • ArcK • Niet onderzoeksgroep gebonden projecten
Onderzoekers: • Koenraad VAN CLEEMPOEL
Herautonomisering in de Nederlandse en Engelse modale hulpwerkwoorden: Een comparatieve diachrone corpusstudie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Jan Nuyts
HERA-project CARIB: Caribische connecties: Ontmoeting van Culturen in de Nieuwe Wereld. KU Leuven Abstract: De ontmoeting tussen de culturen uit de Oude en Nieuwe Wereld, is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in de menselijke geschiedenis. DeCaraïben waren het toneel van interacties tussen culturen met een dramatisch verschillende achtergrond, waar na een turbulente koloniale periode de grondslag werd gelegd voor de huidige multi-etnische maatschappijenin de regio. Dit project focust op de interactie en sociale relatie tussen de verschillende gemeenschappen in de Kleine Antillen voor, tijdens en na de ontdekking van de Amerikas (1000-1800 AD). Archeologisch onderzoek in de regio, momenteel grotendeels onbestaande, is noodzakelijk om een meer genuanceerd beeld te krijgen van deze turbulente periode, waarinde oorspronkelijke bewoners van de Kleine Antillen onder steeds meer invloed kwamen te staan van de culturen uit de Grote Antillen en Zuid Amerika, en deelnamen aan een van de laatste fasen van inheemse weerstand tegen koloniale machten. Het project bestudeert hoe binnen deze cultur Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Patrick Degryse
Hendi, een automatische helderheidstool voor Engels en Nederlands discours in parallelle en vergelijkbare teksten Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Bedrijfskunde Aalst • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Toegepaste Informatica/Wiskunde • Vakgroep Taaltechnologie
• Vakgroep Frans • Vakgroep Engels • Vakgroep Spaans
Onderzoekers: • Sonia Vandepitte • Hildegard Vermeiren • Veronique Hoste • Peter Velaerts • Roland Maerivoet • Bart Defrancq
Hemelbestormers. Leuvense theologen en hun streven naar geloofseenheid en kerkvernieuwing (1519-1578). KU Leuven Abstract: Dit onderzoek bestudeert hoe theologische kennis werd ingezet als instrument in de ketterbestrijding en de katholieke hervorming in de 16e eeuw. Daarom wordt eerst de academische theologie onderzocht zoals deze aan de Leuvense theologische faculteit werd ontwikkeld en gedoceerd, als eendynamisch kennissysteem, specifiek in relatie tot de protestante leerstellingen en het internationale politiek-religieuze debat. Zo krijgen we een globaal inzicht in de dynamische werking van een dominant wetenschapssysteem, dat door maatschappelijke evoluties onder druk kwam te staan. Door het activistische profiel van de Leuvense theologen werd de theologie geconfronteerd met maatschappelijke evoluties en processen. Het gebruik van theologie in de praktijk bestudeer ik in enkele casestudies. Ik richt me vooral op de inquisitoriale en de episcopale rol van de theologen. Hier komt de nauwe samenhang tussen ketterbestrijding en katholieke hervorming aan het licht. Een diachrone analyse brengt tendenzen, v Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts • Gert Gielis • Carl Cools
Heiliging door het Paasmysterie. Een studie van de theologische betrekkingen tussen de liturgie van de eucharistie en de liturgie van de getijden in de Romeinse en de Syro-Malabar Rites KU Leuven Abstract: In het kader van de 50ste verjaardag van Sacrosanctum Concilium, onderzoeken we de theologische basis van de liturgie in het bijzonder door middel van een gedetailleerde studie van de relaties tussen liturgie van deeucharistie en de liturgie van de getijden. Hoewel de Raad verklaard het belang van de liturgie van de uren (Goddelijke Office) als officiële openbare gebeden van de Kerk, niet liturgen en theologen niet lijken te hebben gegeven de nodige aandacht voor de betekenis van deze gebeden in het leven en de zending van de Kerk. Daarom willen we de theologische verbanden tussen de liturgie van de eucharistie en de liturgie van de getijden door te kijken goed naar de liturgie zelf, maar ook om magistrale leer, historische studies, en theologische reflecties te onderzoeken. Het project richt zich op de Romeinse Ritus en de Syro-Malabar Rite, die behoort tot de Oost-Syrische traditie, en heeft tot doel om het wederzijds begrip van de verschillende rituelen bij te dragen binnen dezelfde Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Joris Geldhof • Maryann Madhavathu
