www.researchportal.be - 5 Jan 2016 18:11:39
Onderzoeksprojecten (500 - 1000 van 3455) Zoekfilter: Classificaties: Wiskunde, Classificaties: MENSWETENSCHAPPEN (H)
De causale structuur van wetenschappelijke theorieën en de aard van intertheoretische relaties Universiteit Gent Abstract: Aan de hand van een formeel kader dat gebruik maakt van causale Bayesiaanse netwerken zal ik de causale structuur van de klassieke genetica, delen van de cytologie en delen van de moleculaire genetica in kaart brengen. Daaraan gekoppeld zal ik de relaties tussen de respectievelijke netwerken van deze theorieën analyseren. Dit zal me toelaten het debat over intertheorieën analyseren. Dit zal me toelaten het debat over intertheoretische reductie in de genetica adequaat te benaderen. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Joke Meheus
De cerebrale organisatie van prosodie Universiteit Gent Abstract: Prosodie is een akoestisch signaal te beschrijven in termen van ritme, frequentie, en volume. Het verschilt van elk ander geluid doordat het een suprasegmenteel kenmerk is van spraak. In het huidige onderzoek probeert men aan de hand van fMRI (functionele Magnetische Resonantie Imaging) een netwerk bestaande uit hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van dit talige fenomeen aan te tonen. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Guy Vingerhoets
De chattaal van Vlaamse tieners: een taalgeografische analyse van Vlaamse (sub)standaardiseringsprocessen. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoeksvragen: -In welke mate integreren jongeren morfo-syntactische Brabandismen in hun chattaal? -Wat is de impact van de onafhankelijke variabele 'regionale herkomst'? -Vormt het antwoord op de voorgaande vragen een bevestiging van de stelling dat zich in Vlaanderen een autonoom informeel standaardiseringsproces voltrekt dat gekarakteriseerd wordt door een toenemend/veralgemeend gebruik van de/een Brabants gekleurde tussentaal? -Wat leert dit onderzoek ons over de mogelijkheden van chatmateriaal voor de studie van taalvariatie en taalverandering 'in progress'? Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Reinhild Vandekerckhove
De chattaal van Vlaamse tieners: een taalgeografische analyse van Vlaamse (sub)standaardiseringsprocessen tegen de achtergrond van de internationale chatcultuur. Universiteit Antwerpen Abstract: 1 Chattaal en tienertaal: glocaliseringsprocessen en de impact van het Engels: ONDERZOEKSVRAGEN -Welke rol speelt het Engels in het linguïstisch repertoire van Vlaamse jongeren? Hoe manifesteert de inbedding in de internationale chatcultuur zich in de chattaal van Vlaamse jongeren? -Welke transformatieprocessen ondergaat het Engels in de chatspeak van de tieners (op verschillende niveaus: morfologisch, semantisch, grafematisch)? -In welke mate is er een tijd van globalisering ook nog ruimte voor lokale dynamiek? Vertoont de tienertaal van Vlaamse jongeren nog regionale diversiteit? 2 De evolutie van het Nederlands in Vlaanderen: ONDERZOEKSVRAGEN: -In welke mate integreren jongeren morfo-syntactische en fonologische Brabandismen in hun chattaal: wat zijn de relatieve frequentieverhoudingen tussen Brabantse regiolectische varianten, niet-Brabantse regiolectische varianten en Algemeen Nederlandse varianten voor de verschillende variabelen? -Wat is de impact van de onafhankelijke variabele 'regionale herkomst'? Is er een correlatie tussen de relatieve vertegenwoordiging van Brabantse regiolectismen en de regio waaruit de informant afkomstig is? Integreren jongeren uit West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg Brabandismen in hun chattaal en in welke mate doen ze dat? Of: in welke mate zijn Brabantse regiolectismen expansief? -Wat is de impact van het al dan niet regio-overschrijdend karakter van de chatcommunicatie? Gebruiken jongeren van niet-Brabants/Antwerpse herkomst meer morfo-syntactische en fonologische Brabandismen in 'interregionale' communicatie dan in 'intraregionale' (lokale) communicatie? -Wat is de pragmatische functie van de gehanteerde variëteiten? Vormt het antwoord op de voorgaande vragen een bevestiging van de stelling dat zich in Vlaanderen een autonoom informeel standaardiseringsproces voltrekt dat gekarakteriseerd wordt door een toenemend/veralgemeend gebruik van de/een Brabants gekleurde tussentaal? Wat leert dit onderzoek ons over de mogelijkheden van chatmateriaal voor de studie van taalvariatie en taalverandering 'in progress'? Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Reinhild Vandekerckhove
De christelijke Byzantijnse receptiegeschiedenis van de Griekse versiesvan het Oude Testament. Algemene tendens gekoppeld aan een specifieke benadering via de Commentaar op Spreuken van Malachias Monachus (kritische editie en studie). KU Leuven Abstract: Het onderzoeksobject sensu lato van dit project is de receptie van de verschillende Griekse versies (christelijk en joods) van het Oude Testament in de christelijke Byzantijnse literatuur. Tot op heden is hetnbsp;van de Septuagintatekst en zijn verscheidene joodse revisies en
christelijke recensies niet uitgetekend. Daar waar recente projecten hun spoor proberen te volgen in het Byzantijnseen middeleeuwse jodendom, zal dit project een eerste en a priori vernieuwende impuls bieden voor de studie van de specifiek christelijke receptiegeschiedenis. Bovenal zal aangetoond worden in welke mate Byzantijnse corpora van nut kunnen zijn voor Septuagintastudies. Om zulke vragen adequaat te kunnen beantwoorden, wordt er naast een contextuele studie van deze christelijke Byzantijnse literatuur ook een diepgravende analyse van een welbepaald werk uitgevoerd. Dit onderzoeksobject sensu stricto is de commentaar op het oudtestamentische boek Spreuken van de (laat)Byzantijnse auteur Malachias Monachus Organisaties: • OG Griekse Studies Leuven
Onderzoekers: • Joseph Verheyden • Peter Van Deun • Reinhart Ceulemans
De Cinema van de literatuur in Frankrijk (1918-1948) : van de denkbeeldige tot de praktijken. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • David Martens • Nadja Cohen
De circulatie van kennis in de vroegmoderne wetenschap (ca. 1450-1800) Universiteit Gent Abstract: De veelheid aan microgeschiedenissen die wetenschapshistorici gedurende de voorbije decennia hebben geproduceerd, hebben aangetoond dat elke vorm van kennis als een locaal geconstitueerde entiteit moet worden beschouwd. Maar hoe is wetenschap dan in staat om die locale context te overstijgen? Hoe circuleert kennis? Ons doel is de processen waardoor wetenschappelijke kennis zijn transculturele positie bereikt in kaart te brengen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Fernand Hallyn
?Decline and fall?? Sociale en culturele dynamiek in de Lage Landen in delaat-Romeinse tijd (AD270-450). Universiteit Gent Abstract: Sinds Gibbon?s Decline and fall of the Roman Empire (1776), staat de laat-Romeinse periode bekend als periode van verval. De laatste decennia staat die benadering echter ter discussie. Ons onderzoek wil dit bestuderen vanuit een moderne visie op materiele cultuur. De immigraties die in Romeins perspectief als oorzaak van verval werd neergezet, kunnen we beschouwen als nieuwe sociale en culturele formaties. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Wim De Clercq
De code van het mentale lexicon onderzocht met gedrags- en beeldvormingsstudies Universiteit Gent Abstract: We zullen nagaan of de verwerkingsstroom van visuele woordherkenning in het brein kan gekarakteriseerd worden door enerzijds toenemende selectiviteit en anderzijds door toenemende invariantie. Een voorbeeld van het eerste zijn neuronen die gevoelig zijn voor letters vs sublexicale eenheden vs woorden. Een voorbeeld van het tweede zijn neuronen die al dan niet abstractie maken van hoofd- en vs kleine letter. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Wendy De Moor • Tom Verguts
Decoding the self-generated wave fluctuations and their role in the formation of the solar wind KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Plasma-astrofysica
Onderzoekers: • Stefaan Poedts • Marian Lazar
De cognitieve basis van wetenschap: een wijsgerig onderzoek naar de fundamentele continuïteit tussen wetenschappelijke en prewetenschappelijke vormen van kennisverwerving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hoe is de mens als epistemisch subject feitelijk instaat kennis te verwerven? Wat zijn de natuurlijke (i.e., in de wereld gesitueerde) omstandigheden die wetenschapsbeoefening mogelijk maken? Dit project onderzoekt de implicaties voor de wetenschapsfilosofie van empirisch en theoretisch onderzoek binnen de cognitieve wetenschappen. Uitganspunt is de vraag hoe wetenschap is kunnen uitgroeien tot een betrouwbare epistemisch instrument om de wereld te leren kennen, en, meer specifiek, welke rol menselijke cognitieve processen hierin hebben gespeeld. Binnen de ontwikkelingspsychologie, neurowetenschappen en antropologie zijn er toenemende aanwijzigingen dat ons vermogen tot wetenschappelijke kennisverwerving berust op cognitieve capaciteiten die het ontstaan van wetenschap lang voorafgaan. Er bestaat een fundamentele continuïteit tussen wetenschappelijke en prewentenschappelijke vormen van kennisverwerving. Dergelijk onderzoek is zeer interessant voor wetenschapsfilosofen die pogen een naturalistisch beeld te scheppen van wetenschap als epistemische activiteit. Voortbouwend op mijn doctoraal onderzoek wil ik met dit project een algemeen theoretisch kader uitbouwen voor een cognitieve benadering van wetenschap. Dit zalik vervolgens toetsen aan specifieke casestudies. De nadruk igt op filosofie van de wiskunde, waarmee dit project uitstekend aansluit bij mijn doctoraal onderzoek en reeds gepubliceerde artikelen, en bij de activiteiten van mijn onderzoekscentrum, het Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie.
Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De commerciële maatschap tussen flexibiliteit en vennootschapsvermogen: vennootschapsrecht (back) to the future (17de-18de, en 21ste eeuw). Universiteit Antwerpen Abstract: In de vroege negentiende eeuw leidde de geforceerde tweedeling in een burgerlijk en handelsrecht tot een inperking van de maatschap (societas) met een handelsprogramma. De maatschap met commerciële doeleinden steunt, volgens de Code civil (1804), op in solidum aansprakelijkheid van vennoten en mist een afgezonderd vennootschapsvermogen. Deze regels gaan niet terug op de rechtsleer, op het ius commune van het ancien régime, maar op een beleidskeuze om handelsondernemingen met vennootschapstypes te structureren. In de zeventiende en achttiende eeuw kon een beschermd vennootschapsvermogen wel met een flexibele structuur gepaard gaan. De doctrine en handelspraktijk van die perioden bieden een aanzet tot een juridische uitwerking van minder rigide vennootschapsstructuren in het hedendaagse vennootschapsrecht. Organisaties: • Onderneming en recht
Onderzoekers: • Anne-Marie Van den Bossche • Tammo Wallinga • Dave De ruysscher
De competitie over de commons in de laat middeleeuwse Kempen: Een onverkend gebied. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Tim Soens • Maïka De Keyzer
De complete bibliografie van Hugo Claus. Universiteit Antwerpen Abstract: Het redigeren van twee gecontextualiseerde bibliografieën van het werk van Hugo Claus. De eerste uitgave (2003) bevat een lijst van de verspreide publicaties, ingeleid door een analyse van Claus' publicatiepolitiek, aangevuld met een editie van ongebundelde teksten. De tweede uitgave (2004) bouwt door op de eerste en bevat een lijst van alle boekuitgaven op Claus' naam, aangevuld met het verhaal van zijn relatie met de uitgeverij als literaire institutie en met het fenomeen van het boek. Organisaties: • Literatuurwetenschap • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Georges Wildemeersch
De complexe identiteit van de literatuur (1900-1950). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Jan Baetens • Dirk De Geest • Bart Van Den Bossche • Sascha Bru • David Martens
Decompositie: een tekstgenetisch onderzoek naar literaire meertaligheid. Universiteit Antwerpen Abstract: De opzet van dit project is drievoudig: 1. het compositieproces van meertalige literaire werken reconstrueren; 2. een adequate editiemethode voor de genese van meertalige teksten uitwerken; 3. de studie van het ontstaansproces van meertalige literaire werken aanwenden voor de interpretatie ervan. Hiertoe wordt een initieel onderscheid gemaakt tussen twee soorten meertalige werken, waarbij telkens het latere werk van één auteur als casestudy dient. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Geert Lernout • Dirk Van Hulle
De computationele leerbaarheid van morfologisch complexe talen. Universiteit Antwerpen Abstract: Doelstelling van het project: Traditionele systemen voor spellingcontrole maken gebruik van een woordenlijst. Wanneer een woord niet voorkomt in de woordenlijst, markeert het systeem het woord als "fout". Recente systemen (o.a. Németh 2009) benaderen het probleem van spellingcontrole voor agglutinerende talen vanuit een andere invalshoek: een woord wordt beschouwd als een spelfout, als het niet kan worden gegenereerd door eenachterliggend morfotactisch model. In dit project onderzoeken we hoe een spellingchecker kan gebruikt worden als hulpmiddel bij het automatisch leren van een morfotactisch systeem voor het Swahili. Organisaties:
• Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Guy De Pauw • Walter Daelemans
De conceptuele integratie van de evolutionaire ontwikkelingsbiologie (evo-devo) in de neo-Darwinistische evolutietheorie: de uitwerking van een gen-selectionistische (selfish gene) benadering Universiteit Gent Abstract: Inhoud (max. 60 woorden): De 20ste eeuwse neo-Darwinistische evolutietheorie negeerde de complexe ontwikkelingsprocessen die van genotype tot fenotype leiden. Evo-devo, i.e. de evolutionaire studie van ontwikkelingsprocessen zelf, kwam op in de jaren 1980 en opende de ?zwarte doos? tussen genotype en fenotype. De belangrijkste doelstelling van de 21ste eeuwse evolutiebiologie en bio-filosofie is de constructie van een ?Uitgebreide Evolutionaire Synthese? die evo-devo?s onderzoeksresultaten incorporeert. Wij onderzoeken het verklaringspotentieel van de gen-selectionistische (selfish gene) evolutietheorie om bij te dragen tot deze synthese, en werken een gen-selectionistische conceptualisatie uit van evo-devo. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Johan Braeckman
De constructie en ervaring van fictionele werelden in Jane Austen fan fiction Universiteit Gent Abstract: Dit project bestudeert een corpus Pride and Prejudice fan fiction (i.e. verhalen die geënt zijn op de fictionele wereld van Jane Austens Pride and Prejudice) en reacties van lezers om postklassiek-narratologische theorieën over de fictionele wereld en "immersie" (een leeservaring waarbij de fictionele wereld echt aanvoelt) verder te verfijnen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Bart Keunen
De constructie van de betekenis van architectuur bij inwijdingsrituelen in de Zuidelijke Nederlanden 1564-1700 Universiteit Gent Abstract: De plechtigheden die de aanvang of de voleinding van een belangrijke bouwwerf aangaven (eerstesteenleggingen en inwijdingen van gebouwen), vormen bevoorrechte momenten voor het verwerven van inzicht in de metaforiek die met het gebouw werd geassocieerd. Het project wil middels een nauwgezette analyse van stichtings- en inwijdingsrituelen van belangrijke kerkelijke en burgerlijke gebouwen in de Zuidelijke Nederlanden (1564-1700) nagaan hoe aan deze monumenten betekenis werd toegekend, en welke betekenissen centraal stonden in de beeldvorming rond deze gebouwen. Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw
Onderzoekers: • Bart Verschaffel
De constructie van de Minoïsche samenleving. De formatie en interactie van groepsidentiteit op Kreta in de Midden en vroeg Late Bronstijd (ca. 2100-1470 B.C.) KU Leuven Abstract: De Kretenzische maatschappij uit de Bronstijd werd traditioneel gezien als een homogene entiteit, met identieke kenmerken over het hele eiland.Bij de studie van deze samenleving ging men voornamelijk uit van generaliserende sociale modellen, gebaseerd op de interactie tussen nederzettingen met een gelijkaardige organisatie. Deze nederzettingen, en vooral de elites die hen zouden bestuurd hebben, vormden de belangrijkste sociale eenheid in dit narratief. Recente studies hebben echter aangetoond dater een aanzienlijke temporele en regionale diversiteit bestond in de manier waarop de samenleving was geconstrueerd. Vertrekkend van recente theoretische ontwikkelingen (v.b. materiality, ANT), zal dit project de huidige staat van onderzoek overstijgen aan de hand van een innovatieve enbottom-up studie van de formatie en interactie van groepsidentiteiten op Kreta in de Midden en vroeg Late Bronstijd (ca. 2100-1470 BC). Het project zal nagaan hoe configuraties van ruimte en praktijken associati Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Ilse Schoep • Peter Tomkins • Nathalja Calliauw
(De)constructie van het nieuws over gezondheid: een transdisciplinair onderzoek naar berichtgeving over seniorengerelateerde thema?s. Universiteit Gent Abstract: Op basis van een transdisciplinaire samenwerking tussen communicatiewetenschappen, sociolinguïstiek, geneeskunde en sociologie, onderzoekt dit project de impact van het fel gewijzigde medialandschap op de nieuwsberichtgeving over gezondheid, met een focus op seniorengerelateerde thema?s. Vanuit een holistisch perspectief wordt de rol van verschillende stakeholders geanalyseerd: de farmaceutische industrie, beleidsinstanties, nieuwsmedia, belangengroepen en het grote publiek. Organisaties: • Vakgroep Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • Piet Bracke • Thierry Christiaens • Karin Van De Wal • Daniël Biltereyst • Geert Jacobs
De constructie van morele en politieke (on) verantwoordelijkheden t.o.v. Syrische en Afghaanse vluchtelingen. Een sociologische discoursanalyse van hoe de Belgische media, het publiek, het middenveld en de politiek omgaan met vluchtelingen. Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit onderzoeksproject analyseert de sociaal-culturele condities van moreel kosmopolitisme: hoe en wanneer welke individuen zich verantwoordelijk voelen voor het welzijn van verre anderen. Aan de hand van kwalitatieve case studies worden verschillende kosmopolitische groepen onder de loep genomen: buitenlandjournalisten, vluchtelingenwerkers en jongeren die op uitwisseling geweest zijn. Voor individuen binnen deze groepen wordt gereconstrueerd hoe zij tot hun opvattingen over mondiale verantwoordelijkheid gekomen zijn." Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers: • Christiane Timmerman • Gert Verschraegen • Robin Vandevoordt
De constructie van sociale classificatieschema's: de beroepsstatistiek in België, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten Universiteit Gent Abstract: Veel van de informatie die onze samenleving over zichzelf verwerft, wordt kwantitatief uitgedrukt. In dit onderzoek worden ontstaan en evolutie van die statistische instrumenten in drie staten met sociologische en epistimologische methoden bestudeerd. Het zijn instrumenten die niet alleen de maatschappelijke realiteit beschrijven, maar die realiteit ook veranderen door de selectieve manier waarop zij beschreven én niet beschreven wordt. Organisaties: • Vakgroep Sociologie
Onderzoekers: • Raf Vanderstraeten
De constructie van sociale classificatieschema's: de beroepsstatistiek in België, Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Universiteit Antwerpen Abstract: Sedert het einde van de achttiende eeuw wordt door de statistiek een vloedgolf van 'gedrukte getallen' geproduceerd. De beroepsstatistiek is daarvan een prominent voorbeeld. In het historisch-sociologisch onderzoek is tot op heden vooral aandacht besteed aan de gedrukte getallen. In dit onderzoeksproject wordt echter stilgestaan bij de evolutie van de methodologie en classificatieschema's van die statistiek in België, Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Organisaties: • Facultaire Onderzoeksgroep PSW
Onderzoekers: • Raf Vanderstraeten
De context verbeeld. De visuele context als betekenisgenererende factor bij narratieve en figuratieve constructie van een beeldverhaal Universiteit Hasselt Abstract: In het huidige artistieke klimaat, waarin een graphic novel er al in slaagt om de shortlist te halen van de prestigieuze Libris Literatuurprijs 2008, wordt het beeldverhaal steeds meer als een volwaardig artistiek medium erkend. Net als bij elk zich autonomiserend medium heeft ook het beeldverhaal hierbij nood aan een specifiek ontwerptheoretisch kader. In de bestaande theoretische verhandelingen ligt de nadruk nogal eenzijdig op de gespannen verhouding tussen tekst en beeld, een problematiek die tot nu toe vooral vanuit een filmtheoretische invalshoek werd benaderd. Het voorliggende onderzoeksproject vertrekt van de hypothese dat het medium beeldverhaal over veel meer uniek potentieel beschikt. Het heeft dan ook de ambitie om op zoek te gaan naar het distinctive feature van het genre, naar datgene wat het fundamenteel onderscheidt van andere media zoals film, en een geheel uniek ontwerp mogelijk maakt. Hierbij speelt vooral een inventief gebruik van de visuele context een cruciale rol. Het is de bedoeling om de functionaliteit van deze visuele context te onderzoeken met het oog op de esthetische meerwaarde die dit kan bieden. Bijzondere aandacht gaat in dit onderzoek uit naar de wijze waarop door de visuele context betekenis wordt gecreëerd via codering, waardoor beeldenreeksen als een semiotisch te analyseren code gaan opereren. Deze codering wordt onderzocht via een artistiek onderzoek naar de vorm, de kleur en de combinatie van beide in zowel de figuratieve als narratieve constructie van een beeldverhaal. De masterscriptie van Tom Lambeens, Arme Indiaan, waarin wordt nagegaan hoe een minimale beeldtaal leidt tot een gelaagd en betekenisrijk beeldverhaal, fungeert hierbij reeds als een geslaagde eerste aanzet. Dit onderzoek beoogt in een dialectisch proces via literatuuronderzoek een specifiek op beeldverhaal toegepast semiotische analysemodel te construeren dat vervolgens kan worden gebruikt om onderzoekend te ontwerpen, waarbij het ontwerpresultaat op zijn beurt gebruikt wordt om het semiotische analysemodel te verfijnen en eventueel te verbeteren. Dat zal uiteindelijk resulteren in een ontwerptheoretische uitdieping van het genre vanuit een semiotisch en narratologisch perspectief, en de creatie van een beeldverhaal dat de grenzen van het medium aftast en verlegt. Organisaties: • Niet onderzoeksgroep gebonden projecten • Instituut voor Mobiliteit
Onderzoekers: • Bert WILLEMS
De creatie van de Westerschelde. Een historische kijk op de transformatie van het Westerschelde-estuarium van veenriviertje tot internationale handelsroute ( ca. 1000-ca. 1500). Universiteit Antwerpen Abstract: Het ontstaan van de Westerschelde als belangrijkste monding van de Schelde (ca. 1000-1500) toont aan hoezeer Europa's rivierestuaria in historische tijden nog grootschalige transformatieprocessen ondergingen. Via retrogressieve reconstructie van de Westerschelde in een GISomgeving en geconceptualiseerd vanuit een aktieve rol van de mens, tracht dit project een nieuwe impuls te geven aan het interdisciplinaire onderzoek hieromtrent Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Tim Soens
De creatie van een onderzoeksnetwerk in de menswetenschappen en de sociale wetenschappen in Karnataka (India) Universiteit Gent Abstract: Het project zal een netwerk van onderzoekers creëren aan de universiteiten en colleges van Karnataka dat erop gericht is de menswetenschappen en de sociale wetenschappen te vernieuwen en te dekoloniseren. Op die manier komt het project ook tegemoet aan de lokale vraag naar een wetenschappelijk onderbouwd debat over een hele reeds prangende maatschappelijke uitdagingen en problemen. Het onderzoeksnetwerk zal gecreëerd worden doorheen een reeks activiteiten: workshops, expert classes, lezingenreeksen, nationale conferenties,
onderzoeksactiviteiten, outreach activiteiten (een culturele week, pilot courses aan ingenieurscolleges, en publieke lezingen.) Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
De crisis van de politieke theologie: Naar een theopolitieke antropologie KU Leuven Abstract: Ons project behelst een fundamenteel onderzoek in het veld van de politieke theologie met een dubbele doelstelling. Ten eerste tracht het een overzicht te bieden van het veld als geheel met bijzondere focus op hoe de notie #stad# (polis) gehanteerd wordt door verschillende posities binnen het veld en wat de antropologische en ethische implicaties zijn van deze verschillende opvattingen. Ten tweede pleit het voor een #theologie van de stad#die zichzelf situeert tussen politiek extremisme en politieke irrelevantie. Het zal dit doen op basis van een onderliggende bijbels-theologische opvatting van mens-zijn als homo adorans, in onderscheid tot rivaliserende noties van de mens als homo politicus en homo faber. Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Yves De Maeseneer • Jared Schumacher
De crisis van de religie en het probleem van het katholieke zelf-verstaan. KU Leuven Abstract: De crisis van de religie en het probleem van het katholieke zelf-verstaan. Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Terrence Merrigan • Mathijs Lamberigts • Wim François • Joris Geldhof
De culturele economie van fanwerk in Japan: de handel in dojinshi als een hybride economie van open source culturele goederen KU Leuven Abstract: Media gemaakt door amateurs, zoals amateur-literatuur en amateur-comics, winnen dag na dag aan belang als in culturele economieën over de hele wereld. In Japan bijvoorbeeld schat men de totale waarde van de markt voor amateur-manga (dōjinshi genoemd) op tot een negende van de waarde van de hele commerciële manga-markt. Desondanks is er nog bijna geen onderzoek gevoerd naar deze amateur-manga, waardoor we maar een heel vaagidee hebben wat hun functie in de Japanse manga-markt eigenlijk is. Amateur-media worden niet enkel in Japan maar bijna overal hoe langer hoe belangrijker, en de goed ontwikkelde Japanse markt voor amateur-manga zoueen model kunnen worden voor andere markten van amateur-materiaal. Het doel van dit onderzoeksproject is de rol van amateur-manga als cultureleproducten te verduidelijken, en amateur-manga te ontsluiten voor verderonderzoek door Japanstalige en Engelstalige onderzoekers die zich specialiseren in fans en de media die fans creëren. Meer informatie is Organisaties: • OG Japanse Studies Leuven
Onderzoekers: • Willy Vande Walle • Nele Noppe
De dageraad van de moderne staat: institutionele hervorming, fiscale sanering en de doordringing van de staat in de Oostenrijkse Nederlanden Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject omvat de analyse van drie staatshervormingsprojecten in de achttiende-eeuwse Zuidelijke Nederlanden, die vooral werden ondernomen in de hoop kosten te drukken en belastingsinkomsten te verhogen. Het doel is zicht te krijgen op factoren en actoren die de versterking en modernisering van het centrale staatsapparaat hebben bevorderd of tegengewerkt in een periode waarin de Verlichtingsideeën steeds meer ingang vonden. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • René Vermeir
De deconstructie van grenzen en vertrouwelijkheid in de E.U.: een analyse van historische representaties van de "anderen" en van hedendaagse dagelijkse praktijken in grensgebieden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de vorming van identiteit in de inter-regio Belgisch en Nederlands Limburh aan de hand van drie mogelijke subvragen: voeding ("courses"), huwelijkspatronen ("intercourses") en ideologie ("discourses"). Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Karen ARIJS • PETER SCHOLLIERS
De 'deliberatieve persoonlijkheid': de herintroductie van burgers in de theorie van deliberatieve democratie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Wij streven ernaar om te vinden uit welk persoonlijkheidskenmerken bepalen of mensen deelnemen aan openbare beraadslaging, en hoe deze eigenschappen invloed vormen op het proces van overleg.
Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • Didier CALUWAERTS • CHRISTIAN DESCHOUWER
De derde orde niet-lineaire microscopie Raman in materiële wetenschap. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Moleculaire Visualisatie & Fotonica
Onderzoekers: • Hiroshi Ujii • Maarten Roeffaers
De diachrone studie van de Engelse datiefalternantie Universiteit Gent Abstract: Datiefalternantie verwijst naar het fenomeen waarbij werkwoorden die een soort overdracht uitdrukken, kunnen voorkomen in twee verschillende constructies (bvb. John gave mary a bood vs. John gave a book to Mary). Dit onderzoeksproject beoogt historische beschrijving van de verschillende taalveranderingen die betrokken zijn in het ontstaan en de evolutie van dit type alternantie. Tevens wordt een verklaring gezocht voor deze taalveranderingen. De onderzoeksmethode bestaat uit een literatuurstudie en (historisch) corpusonderzoek. Organisaties: • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Klaas Willems
De diachronie van de Franse werkwoordstijden. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de evolutie en de grammaticalisatie van de Franse conditionnel. Het heeft een drievoudige doelstelling. In de eerste plaats zal getracht worden de belangrijkste veranderingen in kaart te brengen die het gebruik van deze werkwoordsvorm heeft ondergaan, met name wat betreft de contexten waarin de vorm gebruikt wordt en zijn interpretaties in deze contexten. Ten tweede zullen de grammaticalisatiprocessen beschreven worden die de beschreven veranderingen kunnen verklaren, waarbij speciale aandacht zal besteed worden aan de wijze waarop nieuwe gebruiken tot stand komen. Ten slotte zullen de verschillende grammaticalisatiepaden samengevat worden in een "semantische kaart" (semantic map). Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Adeline Patard
De diachronie van Nederlandse modale uitdrukkingen, in het bijzonder de hulpwerkwoorden. Universiteit Antwerpen Abstract: De "empirische" doelstelling van het project omvat een grondige en systematische analyse van de vorm- en betekenisontwikkeling van een steekproef van modale uitdrukkingen, vanaf het Oud- en Vroegmiddelnederlands (Ondl, Vmndl) tot vandaag. De theoretische doelstellingen van het project zijn: - het verfijnen van het inzicht in de processen van grammaticalisatie en (inter)subjectificatie. - het verbeteren van het inzicht in de structuur van de modale betekenissen, hun onderlinge relaties en hun relaties met niet-modale kwalificationele betekenissen en niet-kwalificationele betekenissen. - het aanscherpen van het inzicht in de functionele structuur van, en de vorm-functie-correlaties in de systemen van uitdrukkingsvormen van de verschillende modale betekenissen. - het nagaan van de implicaties van al het voorgaande voor de behandeling van modale betekenissen in een cognitief-functionele taaltheorie, en met name voor de hypothesen in de functionalistische literatuur i.v.m. de gelaagde representatie van kwalificationele categorieën. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Jan Nuyts
De diachronische ontwikkeling van het gebruik van de woordgroepen afgeleid van het Franse travers en het Italiaanse traverso: een onderzoek naar grammaticalisatie en semantische ontwikkeling. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het voorgestelde project wil een eerste stap zijn in de algemene analyse van de diachronische evolutie en de grammaticalisatie op Romaans niveau van twee representatieve, maar vrijwel niet onderzochte prepositionele woordgroepen. Het gaat om de ruimtelijke uitdrukkingen die afgeleid zijn van het Franse travers en het Italiaanse traverso; allen stammen af van het lexicon dat zich vormde rond het Latijns tran(s)versu(m). Het onderzoek behelst een exhaustieve analyse van de evolutie van deze woordgroepen (inclusief de Latijnse) vanaf het klasiek Latijn tot het hedendaags Frans en Italiaans. De reconstructie van de respectievelijke ontwikkelingen zal worden gerealiseerd met behulp van verscheidene digitale databases. Voor een eerste classificatie en voor de formulering van werkhypothesen zal worden uitgegaan van een nog uit te werken, kritische synthese van de resultaten van de bestaande literatuur over het onderwerp. De globale interpretatie van de fenomenen volgt uiteraard naar het einde van het onderzoek toe. Deze studie zal interessante theoretisch-methodologische suggesties kunnen opleveren, die toelaten de beschrijving van grammaticalisatie en de mechanismen van semantische ontwikkeling te verfijnen. Bovendien zal dit project een belangrijke lacune in de diachronische beschrijving van de Franse en Italiaanse preposities weg kunnen werken. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Thomas HOELBEEK • DIRK VANDEN BERGHE
De dialectwoordenschat omtrent 'Eten en Drinken' in de dialecten van Frans-, West-, Oost- en ZeeuwsVlaanderen'
Universiteit Gent Abstract: Digitaal opslaan in een database van dialectlexicografische gegevens voor Frans-, West-, Oost- en Zeeuws-Vlaanderen voor het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten (WVD) m.b.t. 'Eten en Drinken'. De relevante dialectwoordenschat wordt opgevraagd iva mondeling en schriftelijk veldwerk en wordt samengevoegd met het reeds voorhanden ongepubliceerde en gepubliceerde materiaal (sedert 1880). Op basis van het materiaal wordt een woordenboekaflevering in het vooruitzicht gesteld binnen Deel III 'Algemene Woordenschat', sectie 2 'het huiselijk leven' Organisaties: • Vakgroep Nederlandse taalkunde
Onderzoekers: • Magdalena Devos • Jacques Van Keymeulen
De didaskalische verbeelding: Hedendaagse regieboeken als genetische documenten van het artistieke werkproces Vrije Universiteit Brussel Abstract: De veronderstelling van dit project is dat de narratieve structuur, of beter de visuele narratief op het podium, wordt mede-geregisseerd en bepaald door de visuele compositie-technieken die gebruikt worden door de theatermakers tijdens de repetities. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS
De didaskalische verbeelding: Hedendaagse regieboeken als genetische documenten van het artistieke werkproces. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries
De documentatie van het Cappadocisch, een ernstig bedreigde minderheidstaal in Griekenland Universiteit Gent Abstract: Het cappadocisch is een ernstig bedreigde Grieks-Turkse mengtaal gesproken in Griekenland door orthodox-christelijke immigranten na de volkerenruil tussen Griekenland en Turkije in de jaren 1920. het onderzoek richt zich op de documentatie van het Cappadocisch (grammatica, lexicon, tekstcorpora), de socio-linguïstische status van de taal in de twee- tot drietalige taalgemeenschappen (Cappadocisch, Grieks, Turks) en de mogelijkheden tot revitalisatie. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Marc Janse
De dood begrijpen in de utopie: een analyse van de visie, van de ziel en van het hiernamaals in de litaire utopieën van de 17e eeuw. Vrije Universiteit Brussel Abstract: - Het vetrekpunt van het project is de paradox eigen aan het utopisch denken : de utopieën ontwerpen een maatschappij die onveranderlijk is en ahistorisch, dus vrij van de dood ; maar de inwoners van de utopieën moeten wel degelijk sterven. Het onderzoek betreft de manier waarop de utopieën van de 17e eeuw een antwoord geven op deze paradox door het ontwikkelen van bepaalde opvattingen betreffende de dood en het hiernamaals. Deze vraagstelling laat toe de utopieën op een nieuwe manier te classificeren en een aantal belangrijke morele, politieke en literaire implicaties van het utopisch denken te belichten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Daniel ACKE
De dragers van het tekstgeheugen in Middelfranse kronieken. Ledit en de grammaticalisatie van de Franse demonstrativa. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij het onderzoek naar de dragers van het tekstgeheugen in Middelfranse kronieken (14e-15e eeuw), trekt ledit de aandacht. Deze determinant wordt oorspronkelijk enkel in juridische teksten gebruikt en heeft een duidelijk desambiguïserende functie. Het is opvallend dat ledit in de loop van de 14e eeuw steeds vaker verschijnt in literaire prozateksten; dit kan te maken hebben met de grote omwenteling binnen de categorie van de demonstrativa die een eeuw eerder aanving, maar die pas rond de 15e-16e definitief afgerond wordt. Door de herstructurering van de demonstrativa is het tijdelijk niet mogelijk om het contrast te maken dat oorspronkelijk door cist : cil en later door celui-ci : celui-là werd aangegeven. Er is dus nood aan een desambiguïserende determinant; ledit wordt overgenomen uit de juridische taal als geschikt alternatief. Aanvankelijk heeft ledit enkel deze desambiguïserende waarde, maar naar het einde van de 14e eeuw toe leunt het gebruik ervan steeds meer aan bij het bepaald lidwoord. Daarom kunnen we stellen dat ledit een gelijkaardig grammaticalisatieproces doormaakt als het bepaald lidwoord, dat zijn oorsprong heeft in het Latijnse demonstrativum ille. Eens het paradigma van de demonstrativa hersteld is, vanaf de 16e eeuw, wordt ledit weer verbannen naar de juridische taal. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Walter De Mulder • Theofiel Venckeleer • Jesse Mortelmans
De Drievoudige Dynamiek van Geloof in Een God van Liefde: Theorie, Praxis, en Liturgie KU Leuven Abstract: Dit onderzoeksproject beoogt te onderzoeken hoe de fundamenteel-sacramentele theologie van Louis-Marie Chauvet drie noodzakelijke elementen vanchristelijk leven # theorie, praxis, en liturgie # bijeen houdt in een dynamische en bezielende dynamiek. Door gebruik te maken van de inzichten van Emmanuel Levinas, als een voorbeeld van de prioritering van het theoretische, en van de inzichten van Werner Jeanrond, als een voorbeeld van de prioritering van het praktische, streeft dit project ernaar om te laten zien hoe Chauvets inclusie van de liturgie als een noodzakelijk element van het christelijk geloofsleven, in aanvulling op de elementen van theorie en praxis, kan dienen om een overtuigende en aantrekkelijke
verantwoording te geven van de dynamiek van christelijk geloofsleven in onze hedendaagse postmoderne context. Dit project heeft met name aandacht voor het belang van lichamelijkheid voor de ontwikkeling van theologie en voor de wijze waarop Chauvet middels zijn sacramentele benaderin Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Timothy Derrick Witherington
De dynamiek van taalactiviteit - een evolutionaire reconstructie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vanuit een belichaamde filosofie en in overeenstemming met systeemtheoretische benaderingen wordt de vraag naar de historischbiologische ontstaanscontext van de verschillende taalgedragingen gesteld. Het ontstaan van onze taalactiviteit zal in drie fasen gereconstrueerd worden. (1) Aan de hand van studies naar diverse pathologieën en persoonlijkheidsstoornissen (m.b. schizofrenie en afasie), zal de interrelatie tussen emoties, motoriek, denken en taal worden aangetoond. (2) Hierna wordt de taalactiviteit vanuit de antropologie opgedeeld in de verschillende taalgedragingen (emoties, expressies, gebaren en abstract denken). (3) Als laatste fase zal de evolutionaire oorsprong van emoties, expressies , gebaren en abstract denken onderzocht worden, respectievelijk vanuit de ethologie, primatologie, psycholinguïstiek en neurologie, om zo het ontstaan van de taalactiviteit te reconstrueren. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De dynamiek van taalactiviteit - een evolutionaire reconstructie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project wordt de dynamiek van de taalactiviteit bestudeerd vanuit een evolutionair perspectief Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De economie van het hofleven. Interactie tussen hof en stad in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Luc Duerloo • Peter Stabel
De economische, technische, organisatorische en artistieke aspecten van de productie van het geïllustreerde boek in de 17de eeuw. Casestudy: de samenwerking tussen het graveursatelier Galle en de Officina Plantiniana (1600-1676), Universiteit Antwerpen Abstract: Casestudy over de samenwerkingsrelatie tussen de Plantijnse uitgeverij en het Galle-prentenatelier in de periode 1600-1676 op het vlak van de boekillustratie. Deze studie beoogt een analyse van: 1. De productiewijze van de geïllustreerde werken; 2. De samenwerkingsverbanden die bedrijven aangingen om te komen tot een succesvolle productie en distributie van hun producten; 3. De invloed uitgeoefend door geïllustreerde boeken op de vorming van de beeldcultuur; 4. De rol van Antwerpen (en meer bepaald van de uitgeverij Moretus en van het prentenatelier Galle) in de productie en verspreiding van het geïllustreerde boek in Europa tijdens de 17de eeuw. Organisaties: • CENTRUM VOOR CULTUUR- EN STADSGESCHIEDENIS • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Arnout Balis • Alfons Thijs
De eeuwige wederkeer van de revenant Hogeschool Gent Abstract: Ik ben geboren uit Armeense ouders in Syrië en leef sinds mijn jeugd in België. Mijn eigen vreemde, Armeense afkomst en die van anderen is één van de thema’s in mijn werk, dat zich kenmerkt zich door een grote diversiteit aan media: fotografie, tekst, neon, video, geluid, installatie en publicatie. Ik onderzoek vragen rond migratie en verschuivingen in culturele context en betekenis, en tegelijkertijd sta ik stil bij de conceptuele mogelijkheden en potenties van het kunstwerk zelf; de wijze waarop het kan communiceren met de toeschouwer, het verbonden kan worden met een ruimere traditie of de grenzen van het bevattelijke verruimt of doorbreekt. De breuk is het (nood)lot van de vreemdeling; hij heeft definitief iets achter zich gelaten, maar dit blijft hem bespoken, en het blijft zijn identiteit meebepalen. Migratie en diaspora: het herinneren, verdwijnen, vergeten, verliezen, verhuizen, verraden, de verdamping, verbrokkeling van identiteit, taal, familie, cultuur, geschiedenis - het uitdoven van traditie. ‘Ballingschap maakt een kadaver van het oude lichaam, van de oude taal.’ (Kriteva, 1988) ‘Het is een wonder: het moment, vliegensvlug aanwezig, vliegensvlug voorbij, er vóór een niets, erna een niets. Dit moment komt toch nog als spook terug en verstoort de rust van een later moment.’ (Nietzsche, 1873-1876) Dit bespookt worden van de vreemdeling is enerzijds eigen aan ‘het menselijke leven dat op zichzelf terugkomt’, en anderzijds verwant met onze historische ervaring vandaag, die gedefinieerd wordt door de ambigue invloeden en latente aanwezigheid van onopgeloste geschiedenissen, van revenants en van de moderniteit. ‘Eigen aan het menselijke leven is dat het op zichzelf terugkomt, moet terugkomen omdat het nu eenmaal door zijn ‘geweest-zijn’ wordt achternagezeten. … ‘Modern’ is dus vreemd genoeg de ervaring niet aan de eigen tijd, niet aan de moderniteit toe te komen, te worden bespookt door fascinaties, gehechtheden, passies, religies waarvan het kritische bewustzijn zich bevrijd waande.’ (Vande Veire, 1996) Mijn moeder is geboren en opgegroeid in Libanon, en ook ons gezin zou zich vestigen in Beiroet, ware het niet voor de Libanese burgeroorlogen (1975-1991). De Armeense en Libanese geschiedenissen kennen beide ongeëvenaarde, buitengewone catastrofen: enerzijds genocide (die of vergeten is en/of ontkend wordt), anderzijds burgeroorlog (en een eigen soort van vergeten door de ‘unjust and scandalous general amnesty law
that was passed by parliament on 28 March 1991, Law No. 84/91’). (Toufic, 2007) Withdrawl of tradition past a surpassing disaster is één van de concepten van de Libanese filosoof Jalal Toufic (Toufic, 2000). Een buitengewone ramp zorgt, behalve voor verlies (of het uitdoven) van traditie, ook voor de terugkeer van de revenant: een bespookt worden dat specifiek gelieerd is aan de ervaring van (en aan het leven na) de buitengewone ramp. Zowel de Libanesen als de Armeniërs (uit Anatolië, nu in diaspora) kunnen hun doden niet vergeten - elk op hun eigen manier: de Armeense situatie is ontstaan en evolueert sinds 1915, de Libanese sinds 1975. De houding en het discours van de Armeniërs (in diaspora) tegenover de onopgeloste geschiedenis van deze ramp en hun verlies is door de generaties heen geëvolueerd. Terwijl de Libanesen nog middenin de uitlopers van de verschillende burgeroorlogen leven. Deze doden, of liever: undead (Toufic, 2003) blijven terugkomen; de term (of het concept) revenant is afgeleid van het Franse woord revenir. In de huizen van Armeniërs over de hele wereld keren de doden terug op kalenders, posters, in boeken of liederen, op artefacten zoals wandtapijten, bij de jaarlijkse herdenkingen,… In de straten van Beirut verschijnen de revenants ondermeer op posters van martelaren, en andere undead, die een enorme invloed hebben op het leven in Libanon en voor politieke doeleinden worden misbruikt. Een Engelse gezegde leert ons ‘dead men tell no tale’, maar zowel bepaalde personages in fictie (zoals bij Shakespeare), als martelaren via hun vooropgenomen video-testamenten vertellen de doden hun verhalen aan de levenden. In mijn werk sta ik stil bij de conceptuele mogelijkheden en potenties van het kunstwerk zelf. Zoals mijn eigen geschiedenis gelaagd is, zo bevat ook mijn discours verwijzingen naar verschillende filosofen of schrijvers (en hun concepten), zoals Baudelaire, Melville, Duras, Borges, Nietzsche, Toufic, Wittgenstein, Derrida, en anderen. Mijn werk verwijst ook naar andere beeldende kunstenaars door het gebruik van verschillende strategieën van herhaling. Kunstenaars hanteren al lang strategieën van herhaling. Het citeren, kopiëren en modificeren van belangrijke werken uit de kunstgeschiedenis stonden centraal bij het (neo-)klassieke model om kunst te produceren. Dit model werd, gedurende de laatste twee eeuwen, herhaaldelijk betwist door het geloof dat moderne individuen radicaal nieuwe kunst moeten maken door de verdienste van hun eigen spontane creativiteit. Postmoderne critici vielen deze cultus van het individuele genie aan en er ontstond een discursieve ruimte waarin het belang van auteurschap en originaliteit werd betwijfeld. De paradigma’s van strategieën van herhaling (zoals appropriation, re-enactment, remake, retake, repetitie, nabootsing, kopie, verdubbeling, gerneming, etc.) kenmerken sindsdien de hedendaagse kunsten. Mijn eigen positie betreffende appropriation is een andere dan die verdedigd door kunstenaars in het verleden, zoals de generatie kunstenaars en theoretici van de jaren ’80, of die van de popart, surrealisme, dadaïsme of het classicisme. ‘…the specific difference between the momentum of appropriation in the 1980s and today lies in a decisive shift in the relation to the object of appropriation – from the re-use of a dead commodity fetish to the invocation of something that lives through time …’ (Verwoert, 2007) Strategieën van herhaling stellen kritisch in vraag of negeren de eisen en paradigma’s van het modernisme (het geloof in de vooruitgang, de eis van de radicale breuk met het verleden, ...). De herhaling bouwt een labyrint op in plaats van een rechte lijn. Het is net in een labyrint (of een ruïne) dat de revenant kan wederkeren (Toufic, 2003) en een breuk veroorzaken. ‘The cultural experience (that) the discourse of appropriation conveys under the sign of postmodernity is that of a radical temporal incision’ (Verwoert, 2007). De wederkeer kan voor een breuk zorgen, een breuk in de tijd: ‘it makes events untimely through recurrence’ (Toufic, 2000). Deze breuk in de tijd is net wat de revenant – die altijd in wezen oneigentijds is door zijn wederkeer veroorzaakt. Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Fotografie • Vakgroep Autonome kunsten
Onderzoekers: • Mekhitar Garabedian • Manon De Boer
De elektronische editie van de correspondentie en tegen-correspondentie van Louis Paul Boon. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project verricht, op een methodologisch onderbouwde manier en met gebruikmaking van de meest geavanceerde editietechnieken, fundamenteel onderzoek naar de structuren en hyperstructuren in de correspondentie en tegen-correspondentie van Louis Paul Boon. Naast belangrijke (auto)biografische en poëticale inzichten betreffende de schrijver Louis Paul Boon en zijn (literaire) correspondenten, biedt deze elektronische editie, inclusief uitvoerige annotaties, bovendien een brede kijk op de naoorlogse Nederlandse letterkunde en, meer algemeen, het culturele bedrijf in zijn historisch-maatschappelijke context. Organisaties: • L.P. Boon Centrum • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck • Joris Gerits
Deelname aan de Posthumus onderzoeksschool (Nederland). Universiteit Antwerpen Abstract: Deelname aan de Posthumus onderzoeksschool (Nederland). Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé
De emancipatorische elasticiteit van de islam: de relatie tussen goddelijke autoriteit, culturele authenticiteit en menselijke emancipatie in het politieke discours van Egyptische moslimintellectuelen Universiteit Gent Abstract: Mijn doctoraat omvat een onderzoek van de actuele politisering van de islam, aan de hand van een studie van de rol van autoriteit, authenticiteit en emancipatie binnen het hedendaagse discours van moslimintellectuelen in Egypte. Ik leg het politiek-semiotisch proces bloot, een fenomeen waarbij traditionele religieuze tekens potentiële dragers worden van moderne betekenissen, zoals mensenrechten, secularisering, democratie en emancipatie. Organisaties: • Vakgroep Studie van de derde wereld
Onderzoekers: • Sami Zemni • Jo Van Steenbergen
De Emoties van Rationele Actoren. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Bence Nanay • Johannes Van 't Klooster
De encyclopedische roman. Deelonderzoek ter aanvulling van de definitie van het romangenre. Universiteit Antwerpen Abstract: In de Verenigde Staten leeft The Great American Novel nog slechts voort als cliché, maar dat belet een aantal Amerikaanse auteurs niet om totaliserende romans te schrijven'zij het niet zonder invraagstelling van het concept totalisering. Met The Recognitions van William Gaddis en vooral Gravity's Rainbow van Thomas Pynchon als matrix worden recente Amerikaanse encyclopedische romans geanalyseerd op hun historische context, hun representatietechnieken en hun manipulatie van de lezer. Organisaties: • Literatuurwetenschap • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman
De epistemische structuren van pseudowetenschappen en de logica van irrationele overtuigingen: een sceptisch en epistemologisch onderzoek Universiteit Gent Abstract: Veel wetenschappers en filosofen beschouwen zogenaamde 'pseudowetenschappen' niet als een interessant onderzoeksobject, omdat deze theorieën 'evident fout' zijn. Niettemin kan een diepgaand epistemologisch en sceptisch onderzoek naar pseudowetenschappen een licht werpen op verschillende interessante kwesties: 1) de cognitieve mechanismen die irritionele overtuigingen ondersteunen, 2) de kenmerkende epistemische structuren van pseudowetenschap, 3) het wetenschappelijk demarcatiecriterium, 4) epistemische immunisatiestrategieën, 5) de dynamiek van intellectueel zelfbedrog. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Johan Braeckman
De essays van Carlos Fuentes: een retorisch-discursieve benadering. KU Leuven Abstract: Dit onderzoeksproject vormt de eerste systematische studie van het essayistische werk van de hedendaagse Mexicaanse auteur Carlos Fuentes, van wie vooral het fictionele oeuvre werd bestudeerd. De doelstelling van het project bestaat in het beschrijven van de retoriek van het essay zoalsbeoefend door Fuentes, met bijzondere aandacht voor zijn discursieve inbedding en interne verscheidenheid. In plaats van Fuentes essays als ondergeschikt aan zijn romanproductie te beschouwen, zullen we deze teksten als een corpus met een relatieve autonomie behandelen. Vanuit een retorisch oogpunt willen we de specificiteit van Fuentes beschouwende discours in kaart brengen, dat talloze fictionele kenmerken integreert. Door de studie van de narratieve technieken en stijlkenmerken die deessayistische en fictionele vorm gemeen hebben, draagt het project op een meer literair-theoretisch niveau bij tot een beter begrip van de relatie tussen het essay en het fictionele als twee genres of modi. Daarenbo Organisaties: • OG Liter-Discours-Identiteit Kulak
Onderzoekers: • Dagmar Vandebosch • Reindert Dhondt
De ethiek van neuromodulatie Universiteit Gent Abstract: Mijn project is gesitueerd binnen de neurothiek, een domein dat de ethische, wettelijke en sociale implicaties van neurologische kennis en neurologische toepassingen onderzoekt. Ik verricht onderzoek naar de wijsgerige en ethische vragen (zoals vragen over persoonlijke identitiet, mind-body relatie, verantwoordelijkheid en crimineel gedrag) met betrekking tot neuromodulatie (directe interventie in de hersenen) voor psychiatrische stoornissen. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Johan Braeckman
De europeanisering van Belgisch buitenlands beleid: een politiek-wetenschappelijke analyse Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek bestudeert de impact van het Europees buitenlands beleid op Belgisch buitenlands beleid. Hierbij wordt gesteund op twee case studies: de Afrikaanse Grote Meren en het Midden-Oosten. Met het schetsen en verklaren van de determinanten die deze invloed stuwen beoogt dit werk het inzicht in de ruimere relatie tussen nationaal en Europees buitenlands beleid te verruimen. Organisaties: • Vakgroep Politieke wetenschappen
Onderzoekers: • Hendrik Coolsaet
De Europese erfrechtverklaring KU Leuven Abstract: Op 27 juli 2012 publiceerde de Europese Unie een verordening waarin de verwijzingsregels voor internationale nalatenschappen worden geharmoniseerd ('Erfrechtverordening'). In deze verordening wordt tevens een Europese erfrechtverklaring ingesteld, die erfgerechtigden, beheerders van de nalatenschap en testamentuitvoerders moet toelaten hun erfrechtelijke prerogatieven in een andere lidstaat te staven. In die zin biedt de Europese erfrechtverklaring een supranationaal alternatief voor de gelijkaardige nationaalrechtelijke instrumenten die reeds in veel lidstaten bestaan, maar die eerder zelden in een andere lidstaat hun volle werking kunnen ressorteren. In dit proefschrift wordt onderzocht welke de juridische functie is van de Europese erfrechtverklaring, op welke manier de Europese erfrechtverklaring zich verhoudt tot de bestaande
nationaalrechtelijke instrumenten en of de Europese erfrechtverklaring in haar huidige vorm afdoende werking heeft om het doel te vervullen waartoe zij werd Organisaties: • Instituut voor Familiaal Vermogensrecht
Onderzoekers: • Walter Pintens • Alain Laurent Verbeke • Elise Goossens
De evolutie van de zaak , alignement en argument structuur in Indo- Europese Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Taalkunde
Onderzoekers: • Johanna Barddal
De evolutie van het architectuuronderwijs in Antwerpen 1919-1977. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek heeft als onderwerp de evolutie van het architectuuronderwijs in Antwerpen in de periode 1919-1977. Vooropgesteld wordt dat de architectuuropleiding in de loop van de 20ste eeuw belangrijke veranderingen heeft ondergaan, die in nauwe relatie stonden met de ontwikkeling van een regionaal modernisme enerzijds en de evolutie van het professionele kader van de architect anderzijds. Een diepgaande studie van deze veranderingen moet een bredere basis leggen voor bijkomend onderzoek naar de architecten en het patrimonium van het Antwerpse modernisme. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele
De evolutie van het Franse taalkundig denken, 1400-1850 : constanten envariabelen, determinanten, argumentatieschema's. KU Leuven Abstract: Deze studie van de Franse grammaticale traditie tussen 1400 en 1850 omvat : 1) een studie van de ontwikkeling van de Franse grammaticografie; 2) een studie van de relatie tussen taalbeschrijving, taalonder- wijs en de analyse van het Frans. Organisaties: • OG FranItalCo Leuven
Onderzoekers: • Pierre Swiggers
De feminisering van justitie in België (20ste eeuw) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project betreft de feminisering van justitie in België en de impact ervan op de werking van het gerechtelijk apparaat en zijn actoren. In drie opeenvolgende onderdelen gaat de aandacht naar: het begin van die feminisering en de wetgeving die ze mogelijk gemaakt heeft; de evolutie van de man/vrouwverhoudingen en ongelijkheden binnen de magistratuur sinds de jaren 1940-50; de reële en/of vermeende karakteristieken van vrouwelijke rechtspraak, en de bestaande genderbepaalde beeldvorming omtrent justitie en de staat. We spiegelen de Belgische casus daarbij aan evoluties in Frankrijk en Nederland. Dit onderzoek sluit aan bij een groeiende internationale belangstelling voor de dialectiek tussen gender en (ge)recht. We stellen een coherente analyse voor die de ambitie heeft om de verschillende aspecten in de wisselwerking tussen vrouweneisen, gelijke rechten en moderne rechtspraak in hun onderlinge samenhang te begrijpen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van wetenschappelijke literatuur, officiële documenten, benoemingsdossiers, archieven van personen en verenigingen, interviews, en informatie uit buitenlandse documentatiecentra. De link tussen genderperspectieven en rechtstheorie en -geschiedenis opent een geheel nieuw onderzoeksterrein, waarin in het bijzonder de prosopografie van en de beeldvorming omtrent vrouwelijke magistraten in België sterk onderbelicht is in vergelijking met onderzoek terzake in landen die behoren tot de Angelsaksische rechtstraditie. Dit project wil die leemte opvullen. Organisaties: • Onderzoeksgroep Vrouwenstudies • Metajuridica
Onderzoekers: • Eva SCHANDEVYL • MACHTELD DE METSENAERE
De fertiliteitsevolutie van de West-Vlaamse linnenregio in tijden van economische contractie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Economische Geschiedenis Leuven
Onderzoekers: • Erik Buyst • Arne Aelvoet
De filosofie van de geste: een onderzoek van de lichamelijke expressie geïnspireerd door Mead, Vygotsky en MerleauPonty. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het project is een gezamelijke publicatie van David McNeill (University of Chicago) en Liesbet Quaeghebeur over enkele theoretische aspecten van multimodaal taalgebruik, d.w.z. het talig uitdrukkingsvermogen bekeken als lichamelijke aangelegenheid eerder dan als zuiver linguïstische. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Peter Reynaert
De financiële crisis als post-dramatisch treurspel opgevoerd: de retorieortuin, voorzienigheid en spectraliteit in hedendaags Duits(-talig) theater. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Bart Philipsen • Sientje Maes
Definition, Demarcating the Falsifiable and Ramsey-Sentences: A Falsificationist Approach to the Rational Criticism of Public Policy KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Antoon Vandevelde • Timothy Mc Mynne
De formele semantiek van proportionele kwantificering in Nederlands en Engels Hogeschool-Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt een precieze karakterisering en formalisering van de semantiek van de Nederlandse proportionele kwantoren “de meeste/{een/de} meerderheid/{een/de} minderheid/meer dan de helft” en hun Engelse tegenhangers “most/{a/the} majority/ {a/the} minority/more than half”. Een belangrijke innovatie is dat de semantische analyse zal uitgevoerd worden op basis van een gedetailleerde studie van corpusdata en van oordelen van moedertaalsprekers, een methode die zelden wordt toegepast in formeel-semantisch onderzoek. Organisaties: • Centrum voor syntactisch, semantisch en fonologisch onderzoek
Onderzoekers: • DANNY JASPERS
De fotograaf in de stad. Fotohistorisch en fotografisch onderzoek naar de beeldvorming van de stad, vanuit het oeuvre en de praktijk van stadsfotograaf Edmond Sacré (1851-1921 Hogeschool Gent Abstract: De probleemstelling is gericht op de rol van de fotografie in de beeldvorming van een stad rond 1900, vertrekkend van de praktijk van stadsfotograaf E. Sacré. Een tweede onderzoeksvraag betreft de rol van de stadsfotograaf in de huidige tijd. De onderzoeksresultaten zijn gericht op een dubbeltentoonstelling, een symposium over stadsfotografie met daaraan gekoppeld een catalogus in boekvorm en tevens enkele internationale publicaties. Het project is gepland over 3 werkpakketten: de praktijk van Sacré, de hedendaagse rol van de stadsfotograaf en valorisatie door een tentoonstelling, publicatie en symposium. De uitvoering van die werkpakketten is parallel gepland omdat er wederzijdse interactie wordt verwacht waarbij tussenresultaten mogelijks de uitvoering van de werkpakketten kan beïnvloeden. Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Fotografie • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk
Onderzoekers: • Peter De Smet
De Fragmenten van Antigonus van Carystus. KU Leuven Abstract: In dit project zullen de fragmenten van Antigonus van Carystus achtereenvolgens verzameld, kritisch uitgegeven, in het Engels vertaald en historisch becommentarieerd worden. Op basis hierval zal vervolgens een reconstructie plaatsvinden van de auteur Antigonus van Carystus en zal zijn positie binnen de genres van de biografie en de paradoxografie worden vastgesteld.Dit project maakt deel uit van het internationaal onderzoeksproject 'Fragmente der Griechischen Historiker Continued. Part IV: Biography and Antiquarian Literature'. Organisaties: • OG Oudheid Leuven
Onderzoekers: • Willy Clarysse • Stefan Schorn • Birgit Feucht
De functie en betekenis van muziek in de vorming en evolutie van een holebisubcultuur in de stad Antwerpen (1960-2010) Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil tot een beter begrip komen van de functie van muziek in processen van subculturele identificatie, met bijzondere aandacht voor de holebigemeenschap in Antwerpen. Het is bekend dat muziek een belangrijke rol speelt in de vorming en zelfdefinitie van minderheden en subculturen, maar haar rol in de holebigemeenschap is nog niet grondig bestudeerd. Bovendien werden de Vlaamse holebicultuur en haar geschiedenis nog nauwelijks academisch bestudeerd. Het is onze bedoeling om ten eerste in kaart te brengen welk muzikaal repertoire en welke muzikale functies gedeeld werden in de holebiscene van het grootste stedelijke centrum in Vlaanderen, Antwerpen, tussen 1960 (de start van de Antwerpse holebibeweging) en 2010. Ten tweede zullen we analyseren hoe dit repertoire en het gebruik ervan fungeren als subcultureel kapitaal en zo bijdragen tot de vorming van een of meerdere holebisubculturen. Er wordt gebruik gemaakt van een combinatie van kwalitatieve methoden (archiefonderzoek, documentanalyse, diepte-interviews met informanten en participanten in de holebicultuur) om een holistisch zicht te krijgen op historische processen en evoluties in deze muzikale culturen. Dit project brengt inzichten samen uit de mediastudies, holebi-/queer studies en geschiedenis, met als doel de afstand tussen deze disciplines te overbruggen binnen een specifieke case-study. Organisaties: • Media, beleid en cultuur (MPC)
Onderzoekers: • Henk de Smaele • Bart Eeckhout • Alexander Dhoest
De gave van de profetie in 1 Korintiërs 12-14: Een exegetische studie van Paulus' opvatting over profetie in de briefcontext van 1 Korintiërs 12 -14 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • Soeng Yu Li
De gedaanteverandering van de Middelnederlandse verhalende literatuur in de eerste decennia van de boekdrukkunst (ca. 1477-ca. 1540). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Willaert
De gedichten van Pseudo-Hadewijch Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek heeft als doel de analyse en interpretatie in hun context van de gedichten van pseudo-Hadewijch m.n. de nummers 17 tot 29 van de Mengeldichten (J. Van Mierlo, 1952). Het onderzoek focust op de handschriftelijke overlevering, de taalkundige en formele aspecten van het corpus, de omgeving van het ontstaan en de identificatie van de bronnen in het licht van de weerklank die ze in de werken van Jan van Ruusbroec gekend hebben. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Joris Reynaert • Sabine Verhulst
De geleende blik. Een onderzoek naar de 'verplaatsing' in tijd en ruimte van het fotografische beeld in de schilderijen van Karin Hanssen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe in de hedendaagse schilderkunst gebruik wordt gemaakt van de 'flashback' door de werking ervan te definiëren en af te bakenen naar vorm, inhoud en inzet - dit zowel in de praktijk als in de theorievorming. Het onderzoek naar het formuleren en het gebruik van de fotografische terugblik (flashback) zal gebeuren aan de hand van het beeldende werk (nieuw en bestaand) van Karin Hanssen in vergelijking met dat van verwante kunstenaars. Het soort beeld dat in deze context als bronmateriaal dienst doet, is het publieke, conventionele fotografische beeld uit het recente verleden (ca.1950-ca.1980). Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte
De genese van Samuel Becketts roman Comment c'est / How It Is. Universiteit Antwerpen Abstract: Een elektronische genetisch-kritische editie van Becketts roman Comment c'est/How It Is, gecodeerd in XML (eXtensible Markup Language), bestaande uit transcripties en facsimile's van de 14 manuscriptversies van Comment c'est (facsimile's en transcripties) plus alle versies van Becketts eigen vertaling naar het Engels, met een kritisch apparaat om de lezer door de manuscripten te leiden. De editie gaat gepaard met een monografie waarin de genese van de tekst wordt geanalyseerd. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Geert Lernout • Dirk Van Hulle
De gerechtvaardigde verwachting van diocese clerici in het licht van canon 384 van de codex van het kerkelijk recht KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Bijzondere Faculteit Kerkelijk Recht
Onderzoekers: • Henri Torfs • Edward Morgan
De geschiedenis van de SERV en van het sociaal-economisch overleg in Vlaanderen (1980-2010) Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoek wordt nagegaan in hoeverre het regionaliseringsproces de institutionalisering van het sociaal-economisch overleg in België heeft beïnvloed. De nadruk ligt hierbij op het Vlaamse niveau, met als uitgangspunt het ontstaan, de werking en de specifieke identiteit van één welbepaald advies- en overlegorgaan, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
De globale uitdaging van mensenrechten integratie: naar een gebruikers perspectief Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond mensenrechten als een geïntegreerd geheel vanuit een gebruikersperspectief Organisaties: • Internationaal en Europees recht • Metajuridica
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS • PAUL DE HERT
De Godsvrede als instrument van sociale competitie: naar Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoek het publiek gedrag van de elites van de tiende tot twaalfde eeuw teneinde een beeld te krijgen van de competitieve aspecten van de Godsvrede-beweging. Rituele argumenten die verwezen naar de Godsvrede werden ingezet als instrument van sociale competitie; aaneenschakelingen van dergelijke ?performances? belichaamden tevens de sociale aspiraties van de elites. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Steven Vanderputten
De God van het rode vierkant. Over de rol van abstracte kunst in de bemiddeling van de liturgie KU Leuven Abstract: Een toenemend aantal mensen staat sceptisch tegenover religieuze waarheidsaanspraken en geloofsbelijdenissen om hen toegang te verschaffen tot het heilige. Velen kijken daarom in de richting van kunstenaars die op een meer spontane en instinctieve manier naar het heilige zoeken door middel van beelden en symbolen. In het verlangen en de missie van de rooms-katholieke Kerk om mensen in een intensere verhouding te brengen tot het paasmysterie, is de Kerk er zich terdege van bewust om aan de concreteomstandigheden en de noden van de tijd tegemoet te komen. Daarom heeft ze altijd de #nobele hulp# van de schone kunsten opgezocht en beweert zedat ze zich met geen enkele bijzondere stijl identificeert (SC 122-123). Tegelijk valt het op dat noch in het leerambtelijke spreken noch in theologisch onderzoek ruime aandacht is besteed aan de rol van abstracte kunst in de pogingen om de actieve deelname van mensen in de liturgie tebevorderen. Om het bemiddelende potentieel van abstracte kunst bij Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Joris Geldhof
De Griekse aulos-mythen: een omvattend en geïntegreerd onderzoek naar de rol van de aulos-muziek in het religieuze denken van de oude Grieken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het centrale onderzoeksobject van deze studie is het thema muziek in de Grieks antieke mythologie. De hypothese is dat kennis daarvan, ook van belang is voor meer algemene (systematische) muziekkwesties. Aldus is de doelstelling tweeledig : 1) de hoedanigheid doorgronden waaronder muziek zich in de Griekse mythen voordoet, d.i. het mythologisch onderzoeksdeel en 2) diens betekenis duiden in het licht van pertinente musicologische theorieën, d.i. het musicologisch onderzoeksdeel. De einddoelstelling is niet te concluderen tot het feitelijk eertijds geloof- of muziekleven, maar wel tot het in de mythen uitgedrukt sociaal-religieus construct muziek. Vandaar krijgt dit onderzoek de toenaam systematisch (vs. historisch) mee. Organisaties: • Centrum Leo Apostel
Onderzoekers: • Diederik AERTS
De Griekse en Russisch-Orthodoxe kerken tegenover de erkenning van de doop van niet-orthodoxe christenen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Peter De Mey • N. N.
De Griekse weergave van Hebreeuws woordspel in de specifieke literaire context van het janus parallellisme in het boek Job, als inhoudelijk gerelateerd criterium in de karakterisering van de vertaaltechniek van de Septuaginta. KU Leuven Abstract: Als onderdeel van het onderzoeksproject #De ontwikkeling van inhoudelijk georiënteerde criteria ter karakterisering van de vertaaltechniek van de Septuaginta. Een tekstkritisch onderzoek naar de Griekse weergave vanHebreeuws taal- en woordspel# (OT 09/001; promotor B. Lemmelijn) beoogthet voorliggende doctoraatsproject een tekstkritisch onderzoek naar de Griekse weergave van Hebreeuws woordspel in de specifieke literaire context van het janus parallellisme in het boek Job. Dit onderzoek kadert binnen de bredere opzet van de ontwikkeling van inhoudelijk georiënteerde criteria ter karakterisering van de vertaaltechniek van de Septuaginta (LXX), als aanvulling op de resultaten van de zogenoemde #kwantitatieve# en #kwalitatieve# benaderingen van de vertaaltechniek. Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Bénédicte Lemmelijn • Marieke Dhont
De grondoorzaken van het internationaal terrorisme. Een longitudinaal onderzoek naar de opkomst en het verdwijnen van opeenvolgende golven van grootschalige terroristische activiteiten Universiteit Gent Abstract: Voornaamste onderzoekshypothese is dat heel specifieke grondoorzaken aan de basis liggen van het huidige internationaal terrorisme. Voorlopig onderzoek heeft uigewezen dat de voorbije 150 jaar opeenvolgende fases met duidelijke golven van internationaal terrorisme kunnen worden waargenomen. Ons onderzoek dat longitudinaal en comparatief opgezet is beoogt een systematische vergelijking van deze golven. Met name een geopolitieke en maatschappelijke contextanalyse van het internationaal terrorisme aspireert het blootleggen van gemeenschappelijke grondoorzaken en lange termijn inzichten. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste wiskunde en informatica
Onderzoekers: • Hendrik Coolsaet
De grote afname van procesvoering verklaard. De impact van sociaal-economische veranderingen op patronen van procesvoering in vroegmodern Europa. De casus van Brugge en het Brugse Vrije Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project bestudeert een fascinerend fenomeen dat voor de vroegmoderne periode voor meerdere gebieden in West-Europa is beschreven. Terwijl burgerlijke rechtbanken tijdens de zestiende eeuw hun activiteiten sterk zagen toenemen omdat steeds meer mensen burgerlijke zaken aanspanden, nam de vraag naar geschilbeslechting door burgerlijke rechtbanken vanaf ongeveer het midden van de zeventiende eeuw af. Vooral tijdens de achttiende eeuw was er een opvallende af-name van procesvoering. Tot nu toe is geen overtuigende verklaring gevonden voor dit opmerkelijke fenomeen. Dit project brengt de afname van procesvoering voor burgerlijke rechtbanken nader in kaart voor twee casussen waarvoor bijzonder rijk archiefmateriaal beschikbaar is: Brugge en het Brugse Vrije. Het rijke bronnenmateriaal staat toe om de sociale positie van eisers en gedaagden voor de rechtbanken in kaart te brengen, en om zo vast te stellen of de afname van procesvoering verbonden was met sociaal-economische veranderingen. De onderzoeker creëert databases met de namen van de partijen en de aard van de zaken enerzijds en van de sociale status van stedelingen en dorpelingen anderzijds. Door beide databases te linken, worden vernieuwende analyses gevoerd. Zo levert het project een belangrijke bijdrage aan ons begrip van de grote afname van procesvoering. Daarnaast staat het ook toe om precies in kaart te brengen welke sociale groepen hun weg vonden naar formele rechtbanken om hun geschillen te beslechten. Dit biedt een zeldzame sociaal gedifferentieerde kijk op het dagelijkse leven van gewone mensen in Brugge en het Brugse Vrije tijdens de Nieuwe Tijd. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Ans VERVAEKE • Griet VERMEESCH
De hedendaagse encyclopedische roman in de Verenigde Staten : Muziek als Thema en Vorm. Universiteit Antwerpen Abstract: Muziek speelt een belangrijke rol in de hedendaagse Amerikaanse encyclopedische roman, die de hele Amerikaanse realiteit probeert to evoceren. Het onderzoek is gericht op de functie van muziek (als thema en vormelement) in dit genre, en dan meer bepaald in Thomas Pynchons Gravity's Rainbow (1973) - de matrix voor de jongere generatie encyclopedische auteurs - en David Foster Wallace's Infinite Jest (1996), de meest zichtbare van de recente encyclopedische roman in de Verenigde Staten. Organisaties: • Literatuurwetenschap • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman
De hedendaagse historische roman over New York City. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek wil een antwoord bieden op volgende vier hoofdvragen: (1) De literair-historische vraag naar aanwijsbare verschuivingen die ons toelaten het fenomeen van de hedendaagse historische roman over New York te duiden binnen de (Amerikaanse) literatuurgeschiedenis. (2) De genretypologische vraag naar de rol van queeste-en zoekverhalen in het bestudeerde corpus. (3) De documentaire vraag naar de omgang van schrijvers met historische bronnen. (4) De politiek-ideologische vraag naar het eventueel maatschappijkritische gehalte van de fictionele wereldbeelden die auteurs ontwikkelen. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Herman • Peter Stabel • Bart Eeckhout
De hedendaagse oecumenische betekenis van Theologie crucis: De recontextualisering van Luthers Heidelbergs dispuut door middel van Bonhoeffers Community-of-the-Cross KU Leuven Abstract: Hoe zal Luthers beroemde Heidelberger Disputation van 1518 worden herdacht op haar 500ste verjaardag? Het belang van dit dispuut en haar boodschap van de theologia crucis kan niet worden overschat. In de hedendaagsecontext # na een eeuw van oecumene # hebben de ecclesiologen ingezien dat Luthers theologia crucis zelf zich leent tot oecumenisme, waarbij hethistorisch onderzoek van de Leuvense Jezuïet Jos Vercruysse, een belangrijke rol speelde. Om de dialoog tussen Lutheranen en Katholieken aan temoedigen zullen we ook Dietrich Bonhoeffer bestuderen, de Lutherse theoloog van het kruis par excellence, omdat hij, tijdens de aanvangsperiodevan de oecumenische beweging, de theologia crucis uitwerkte tot een originele en oecumenische ecclesiologie. Verder wordt, in het kader van verdere filosofische ontwikkelingen zoals William Desmonds metaxologie, eennieuw model van een oecumenische en metaxologische ecclesiologiacrucis voorgesteld. Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Peter De Mey • Wim François • Michael Ray Fletcher
De Heilige Geest als de glorie van de Drie-eenheid - Gregorius van Nyssa s Adversus Macedonianos: een triniteitstheologie van de aanbidding
KU Leuven Abstract: Dit onderzoek levert een in de Nederlandse taal geschreven synthetischevisie op het geschrift Adversus Macedonianos van Gregorius van Nyssa. Het integraal onderzoek naar dit geschrift brengt de samenhang van het geschrift in beeld en maakt zichtbaar welke belangwekkende relatie de verschillende theologische elementen en de gehanteerde retorische en stilistische middelen met elkaar hebben. Na een uitgebreide inleiding en een Nederlandse vertaling van het geschrift volgt er een commentaar per hoofdstuk, dat de centrale concepten opspoort en beschrijft en de ordening vanhet geschrift vaststelt. De synthetische analyse loopt uit op een beschrijving van de in dit geschrift aanwezige triniteitstheologie van de aanbidding. Een afrondend hoofdstuk onderzoekt Gregorius# visie op theologie als spreken over God, doxologie als spreken tot God, theologia als spreken van God en beschrijft de overgang die Gregorius in dit geschrift maakt van theologisch denken en spreken naar de cultus van de Drie-e Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Johan Leemans • N. N.
De hellenistische biografie: antiquarische literatuur, roddel of historiografie? Verzameling van de fragmenten met commentaren en synthesen in het kader van "Fragmente der Griechischen Historiker Continued". KU Leuven Abstract: Dit project stelt tot doel het herevalueren van de hellenistische biografie als literair genre en als historische bron. In dit opzicht is het nodig de fragmenten van deze teksten te verzamelen, te becommentariëren en op basis hiervan de literaire persoonlijkheid van elke auteur individueel te reconstrueren. Het meest veelbelovend voor een dergelijke onderneming zijn de vroege Griekse biografen Aristoxenus, Neanthes en Antigonus, en sommige laathellenistische auteurs, die de werken van hun voorgangers als bronmateriaal gebruikt hebben en die zelf als bron gebruikt zijn door de auteurs die de bewaarde fragmenen van de hellenistische biografie overgeleverd hebben.Dit project maakt deel uit van het internationale project "Fragmente der Griechishen Historiker Continued. Part IV: Biography and Antiquarian Literature", mede opgericht door Guido Schepens van de K.U.Leuven, en momenteel gecoördineerd door Stefan Schorn. Organisaties: • OG Oudheid Leuven
Onderzoekers: • Willy Clarysse • Stefan Schorn
De her-ontdekking van de muzikale oppervlakte: de rol van secundaire parameters in de constitutie van de klassieke vorm. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Musicologie Leuven
Onderzoekers: • Pieter Bergé • Markus Neuwirth
De herontdekking van een vergeten kritische traditie: de victoriaanse en modernistische kritiek van Newmans religieuze apologetiek en haar hedendaagse betekenis KU Leuven Abstract: Dit doctoraatsproject biedt een systematische analyse van Newmans religieuze apologetiek, die haar victoriaanse, modernistische en hedendaagse critici met elkaar in verbinding brengt. Het legt de kritische interpretatietraditie van Newmans apologetiek door liberaal protestantse en agnostische victoriaanse denkers bloot. Deze traditie wordt op haar beurt opgenomen, uitgewerkt en bekritiseerd door Newmans modernistische lezers. Deze kritische traditie wordt systematisch genegeerd in veel hedendaags Newman onderzoek, aangezien dit vertrekt vanuit de gedachte dat Newman deredelijkheid van het geloof succesvol herdefinieert in zijn apologetische project. Dit doctoraatsproject brengt de vroege kritieken van Newmansapologetiek die deze aanname in vraag stellen in dialoog met hedendaagse Newman interpretaties, en biedt zo een omvattende en originele lezing van Newmans relieuze apologetiek en haar hedendaagse betekenis. Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Terrence Merrigan • Gerard Jan Zuijdwegt
De heropbouw van de joodse gemeenschap te Antwerpen na de Tweede Wereldoorlog (1944-1960). Universiteit Antwerpen Abstract: De heropbouw van de joodse gemeenschap te Antwerpen na de Tweede Wereldoorlog (1944-1960). Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Veerle J W M Vanden Daelen • Herman Van Goethem
De heroriëntering van het negentiende-eeuwse Griekse proza: een literatuurtheoretische bijdrage aan de hand van Bachtins chronotooptheorie Universiteit Gent Abstract: In de lijn van een aantal recente bijdragen van historische aard, beoogt dit project om de heroriëntering van het 19de-eeuwse Griekse proza vanuit theoretische invalshoek te benaderen, in het bijzonder aan de hand van Bachtins chronotooptheorie. Hierbij zal de interactie tussen drie tekstklassen centraal staan: de romantische roman voor 1850, en het historische en realistische proza erna. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Freddy Decreus
De herschikking van de functie van emoties in de theologische ethiek. Lectuur van het Traktaat over de passies van Thomas van Aquino in dialoogmet Martha Nussbaum
KU Leuven Abstract: Het project onderzoekt de functie van emoties bij ethische overwegingen. In de eerste plaats zullen we putten uit de inzichten van de morele psychologie om het verband tussen emotie en ethiek aan te tonen. Ten tweede zullen we een analyse en kritische beoordeling van de geschriften van Thomas van Aquino betreffende de passies uitwerken, meerbepaald omtrent de vragen 22-48 van de IaIIae van de Summa theologiae, het zogenaamde Traktaat over de passies. Vervolgens zullen we het huidige begrip in de theologische ethiek aangaande de uiteenzetting door Thomas van Aquino omtrent emoties voorstellen en evalueren. Daarbij beschrijven we twee groepen denkers, met name, enerzijds, theologen die theologische ethiek aanzien als een rationele praktijk, en alsdusdanig een negatieve bijklank toekennen aan de rol van emoties bij ethisch onderzoek, en, anderzijds, theologen die ethiek aanzien als een existentiële oefening, en bijgevolg pogen om de rol van emoties bij ethische overwegingen te herwaardere Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Yves De Maeseneer • Vaiva Adomaityte
De heruitvinding van het verleden. Re-enactment in de hedendaagse dans- en performancekunst. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt de impact van re-enactment op de ontologie van hedendaagse dans- en performancekunst. Steeds vaker worden choreografieën of performances uit het verleden hernomen. Dit markeert een fundamentele verschuiving: de behoefte om grensverleggend werk te creëren wordt ingeruild voor een uitgesproken interesse in de artistieke erfenis. Een herziening van de gangbare opvattingen over de wezenskenmerken van deze praktijken dringt zich op. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Timmy De Laet
De heruitvinding van het verleden. Re-enactment in de hedendaagse dans- en performancekunst. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt de impact van re-enactment op de ontologie van hedendaagse dans- en performancekunst. Steeds vaker worden choreografieën of performances uit het verleden hernomen. Dit markeert een fundamentele verschuiving: de behoefte om grensverleggend werk te creëren wordt ingeruild voor een uitgesproken interesse in de artistieke erfenis. Een herziening van de gangbare opvattingen over de wezenskenmerken van deze praktijken dringt zich op. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Timmy De Laet
De historisch-ecologische analyse van boslandschappen in de Antwerpse Kempen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit interdisciplinaire project worden en aantal oude bossen (permanent aanwezig sinds 1775) in de huidige provincie Antwerpen onderzocht als historische landschappen, waarin naar gelang de bezitsverhoudingen, de toegang tot het bos en de socio-economische strategieën van boseigenaars en -gebruikers, het bos anders conceptueel werd ingevuld (als jachtpark, als vrijwoud, als marktgericht hakhoutbos of als gemeenschappelijk bos), waardoor bossen van elkaar konden verschillen qua beheervorm, botanische samenstelling, eco-technologische inrichting en ruimtelijke inrichting. We willen dus te weten komen welke wederkerige relaties er in het ancien regime bestonden tussen enerzijds sociale en economische variabelen (bezit, macht, markt) en anderzijds landschappelijke en biologische variabelen. Deze vragen worden toegepast op vier oude boscomplexen in de huidige provincie Antwerpen, met zowel een relevante variatie aan socio-economische variabelen, als met een voldoende heuristische mogelijkheden (qua historisch archiefmateriaal, qua natuurhistorische ecologische waarden en qua landschappelijke relicten). In deze samenwerking tussen natuurwetenschappers en humane wetenschappers en tussen twee universiteiten en een overheid (provincie Antwerpen) wordt zo waardevol landschappelijk erfgoed bestudeerd in comparatief perspectief met belangrijke consequenties op zowel methodologisch, thematisch als beheersmatig vlak. Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Anneleen DE JAEGHER • Dries TYS
de historische ontwikkeling van onderschikkende voegwoorden uit het causaal-conditioneel-concessieve betekenisspectrum in het West-Germaans. Een bijdrage tot de theodistiek in het kader van de functionele taaltypologie Universiteit Gent Abstract: Dit historisch-contrastief onderzoek naar de morfosyntactische en semantische ontwikkeling van onderschikkende voegwoorden uit het causaal-conditioneel-concessieve (overwegend synchroon) functioneel-taaltypologisch onderzoek differentiëren en - indien nodig - nuanceren, en (b) het Theodisk preciezer binnen het West-Germaans situeren en zijn overlappingen met andere onderverdelingen van het West-Germaans nader bepalen. Organisaties: • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Luc De Grauwe • Torsten Leuschner
De homogene moraliteit van de comedias moralistas van J. Ruiz de Alarcón in vraag gesteld: een reconstructie van de morele heterogeniteit van de Latijnse en Spaanse hypoteksten. Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject stapt af van voorgaande biografisch georiënteerde analyses en stelt de morele homogeniteit van Alarcóns komedies in vraag door ze te plaatsen tegenover de heterogene moraliteit van de bronteksten. Onze voornaamste doelstelling is inzicht verwerven in de totstandkoming en specificiteit van Alarcóns moraliteitsgedachte aan de hand van de studie van de Latijnse en Spaanse bronteksten, gebaseerd op Genettes hypertekstualiteitsmodel. Organisaties:
• Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Eugenia Houvenaghel
De 'horizontale stad' in de Middeleeuwen. Suburbane bewoning in de Zuidelijke Lage Landen (laat 15de-16de eeuw). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel • Tim Soens • Tineke Van de Walle
De horizonten van de geest: Confucianistisch neotraditionalisme en Chinese identiteit in de filosofie van Tang Junyi Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoeksproject zal het denken van de filosoof Tang Junyi wordent bestudeerd als representatieve (traditionalistische) oriëntatie binnen het hedendaagse Chinese denken. Door een onderzoek van zijn "Het bestaan en de horizonten van de geest" wordt geanalyseerd hoe Tang het de waarde van het Confucianisme voor China en de mondiale samenleving tracht te herinterpreteren en herbevestigen in het aanzicht van de moderniteit. Organisaties: • Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië
Onderzoekers: • Bart Dessein
De horizonten van Guibertus van Gembloers (1124/25-1214). Historisch-antropologisch onderzoek naar de wereld van een benedictijnse briefschrijver uit de decennia na de 'crisis' van het traditionele cenobitisme Universiteit Gent Abstract: Vanuit de briefwisseling van de benedictijner monnik Guibertus van Gembloers wil dit historisch-antropologische onderzoek nagaan hoe het traditionele benedictinisme in de Zuidelijke Nederlanden zich wist te positioneren, zowel maatschappelijk als spiritueel, tijdens de decennia volgend op de vermeende (crisis' in het traditionele cenobitisme (Van Engen, 1986). Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jeroen Deploige
De houding van een liberale politieke filosofie tegenover de technische rationaliteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sedert de zeventiende eeuw wordt het westerse denken beheerst door cartesiaanse grondslagen. Dit denken gaat uit van vaste fundamenten, streeft naar zekerheid en beheersbaarheid, meent de menselijke geest als een spiegel van de natuur te kunnen beschouwen en is zo in wezen technisch georiënteerd. De teloorgang van marxistisch geïnspireerde maatschappijmodellen en het in vraag stellen van de westerse verzorgingsstaat naar sociaal-democratisch model maken de vraag naar een liberale politieke filosofie meer dan ooit actueel. Kan een denken worden geformuleerd dat kritisch staat tegenover deze technische rationaliteit, die immers de pluraliteit uitsluit en die veronderstelt het wezen van mens en maatschappij te kennen en het denken en handelen te moeten richten op een voorafgegeven model? Als mogelijke oplossing kan worden gedacht aan een liberale - in de Angelsaksische betekenis -, participatorische politiek, waarin de burgerlijke maatschappij (civil society) opnieuw een rol zou kunnen spelen. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen • Metajuridica
Onderzoekers: • JOHAN STUY • JOZEF VAN BELLINGEN • MAURICE WEYEMBERGH
De houding van een liberale politieke filosofie tegenover de technische rationaliteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sedert de zeventiende eeuw wordt het westerse denken beheerst door cartesiaanse grondslagen. Dit denken gaat uit van vaste fundamenten, streeft naar zekerheid en beheersbaarheid, meent de menselijke geest als een spiegel van de natuur te kunnen beschouwen en is zo in wezen technisch georiënteerd. De teloorgang van marxistisch geïnspireerde maatschappijmodellen en het in vraag stellen van de westerse verzorgingsstaat naar sociaal-democratisch model maken de vraag naar een liberale politieke filosofie meer dan ooit actueel. Kan een denken worden geformuleerd dat kritisch staat tegenover deze technische rationaliteit, die immers de pluraliteit uitsluit en die veronderstelt het wezen van mens en maatschappij te kennen en het denken en handelen te moeten richten op een voorafgegeven model? Als mogelijke oplossing kan worden gedacht aan een liberale - in de Angelsaksische betekenis -, participatorische politiek, waarin de burgerlijke maatschappij (civil society) opnieuw een rol zou kunnen spelen. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JOHAN STUY • JOZEF VAN BELLINGEN • MAURICE WEYEMBERGH
De humanistische rechtsgeleerdheid en de opkomst van het klassieke volkenrecht. KU Leuven Abstract: Het doel van dit onderzoeksproject is het analyseren van de bijdrage die de humanistische juristen van de 16de eeuw en in het bijzonder de juristen die deel uitmaken van de Franse School van Bourges geleverd hebben aan de ontluikende rechtsgeleerdheid van het volkenrecht. Ten eerste zullen de ideeën van de humanistische rechtsgeleerden met betrekking tot enkele centrale vraagstukken over oorlog en vrede in kaart worden gebracht.Ten tweede worden deze bevindingen geconfronteerd met de laat-middeleeuwse Romeinse rechtsgeleerdheid (civilistiek) zodat het mogelijk wordt te bepalen in hoeverre de humanistische bijdrage aan het volkenrecht niet enkel op de Oudheid is gebaseerd, maar ook op de latere Romeinsrechtelijke traditie. Ten derde wordt de impact van het humanisme op de groteauteurs van het volkenrecht van de late 16de en
vroege 17de eeuw, in het bijzonder Gentili en Grotius, geduid. Organisaties: • OE Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis
Onderzoekers: • Randall Lesaffer
De iconografie van de Middeleeuws Franse roman antique. Universiteit Antwerpen Abstract: De iconografie van de Middeleeuws Franse roman antique. Organisaties: • Franse literatuur • Literatuur van de moderniteit • Individueel onderzoek letterkunde
Onderzoekers: • Catherine Schockaert • Herman Braet • Paul Pelckmans
De icoon als venster voor de ecologische dialoog KU Leuven Abstract: In dit onderzoek zal worden nagegaan of een 'iconische benadering' van de natuur een vruchtbare invalshoek kan bieden voor een christelijke ecotheologie die leidt tot een liturgische, ascetische en ethische dynamiek. Onderzocht zal worden of een dergelijke ecotheologie ook geloofwaardigis in de dialoog met de milieubeweging. Dit is van belang omwille van de sterke polarisering en de wederzijdse scepsis tussen de milieubewegingen het christendom op ecologisch vlak, voornamelijk omwille van de tegenstelling antropocentrisme versus biocentrisme/ecocentrisme. Bestudeerd wordt hoe het theïsme in het jodendom en de orthodoxe theologie van de icoon inspiratie kunnen bieden. Bovendien wordt nagegaan welke elementen van iconiciteit in de actuele christelijke theologie zinvolle ecologische perspectieven kunnen bieden. Tegelijk blijkt er in de recente milieufilosofie een wending naar het esthetische. Onderzocht zal worden in hoeverre deze esthetische en iconische benaderingen van de natuur gelijk Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • Francis Van den Noortgaete
De idee van een 'civiele cultuur': rechtvaardigheid en stabiliteit in de religieus pluralistische samenleving. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject exploreert, vanuit het perspectief van de politieke filosofie en de ethiek, de mogelijkheid om religieuze diversiteit binnen een samenleving tot een zekere verzoening te brengen. Het concept van een 'civiele cultuur' (culture of civility) wordt hiertoe uitgewerkt. Hieronder wordt de noodzaak verstaan om een niet-institutionele consensus te bereiken over een gedeelde traditie van burgerschap in een context van religieus pluralisme. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Willem Lemmens
De identificatie van de technieken van middeleeuwse en renaissance muurschilderingen in de Lage Landen ? Noodzaak van deze kennis voor het erfgoedbeleid en voor de conservatie-praktijk. Universiteit Gent Abstract: In deze studie worden bindmiddelen van ongeveer 100 monsters van circa 20 sites van muurschilderingen uit de Lage Landen, gedateerd tussen ca. 1300 en 1600, geïdentificeerd. De studie beoogt een eerste zicht op de technieken van de muurschilderkunst. De noodzaak van deze resultaten voor de conservatie praktijk zal onderstreept worden. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Peter Vandenabeele
De impact van grootschalig geweld en post-conflict herstel op sociale mobiliteit. Een exploratie van de aard en onderliggende dynamieken van sociale transformatie in Rwanda en Burundi. Veldwerk in Burundi. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Ontwikkeling: processen, actoren en beleid
Onderzoekers: • Bert Ingelaere
De industriële geschiedenis van Oost-Vlaanderen. Een werkinstrument. Universiteit Gent Abstract: Samenstelling en publicatie van een werkinstrument voor de studie van de industriële geschiedenis van Oost-Vlaanderen. Dit bevat : een bibliografie, een kritisch bronnenoverzicht, een adressenlijst. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
De infrastructuur en de globalisering. De Zuid-Nederlandse drukpersproductie en de vorming van het koloniale imperium in Nieuw-Granada en Rio de la Plata, 1535-1800 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Werner Thomas • Cesar Esponda de la Campa
De Inhoudelijk-Wetenschappelijke uitwerking van het project landschapspark Middelkerke. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De gemeente Middelkerke wenst de geschiedenis en het erfgoed van haar hinterland te ontsluiten voor het grote publiek. De bedoeling is om een netwerk van thematische fiets- en wandelroutes uit te werken, gekoppeld aan een historische bezoekerscentrum in het oud-gemeentehuis van Slijpe. De krijtlijnen van dit project werden uitgeschreven in een masterplan, opgemaakt door de firma Visual Dimension. Dit plan werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen van Middelkerke op 30/10/2007. Het houdt een aantal suggesties is met betrekking tot specifieke erfgoedsites die ontsloten kunnen worden en de wijze waarop technologisch het best kan gebeuren. Op basis van dit masterplan dient nu overgegaan te worden tot de uitwerking van de specifieke inhoud: enerzijds voor het fiets- en wandelroutenetwerk, anderzijds voor de invulling van het oud-gemeentehuis van Slijpe. De voorliggende opdracht houdt concreet in dat: 1.met betrekking tot het fiets- en wandelnetwerk: -het masterplan vanuit inhoudelijk-wetenschappelijk standpunt kritisch wordt bekeken en dat de selectie van de erfgoedsites (POI - points of interest), in samenspraak met de dienst Erfgoed en Museum, scherp wordt gesteld; -per POI wordt een wetenschappelijk verantwoorde, toegankelijke tekst aangeleverd die de site kadert in tijd en ruimte en zijn historisch belang aantoont; -per POI wordt een voorstel uitgewerkt van fotos, illustraties, reconstructietekeningen, enz. die kunnen worden gebruikt om het verhaal te ondersteunen en/of te visualiseren. In de mate van het mogelijke wordt dit iconografisch materiaal meegeleverd; -op basis van de geselecteerde POIs, en het knooppuntennetwerk van de provincie, wordt een voorstel gedaan van enkele thematische routes; 2.met betrekking tot het oud-gemeentehuis van Slijpe: -er wordt, in samenspraak met de dienst Erfgoed en Museum, een inhoudelijk programma ontwikkeld voor het historisch bezoekerscentrum in het oud-gemeentehuis van Slijpe. -per ruimte worden wetenschappelijk verantwoorde, toegankelijke teksten aangeleverd -per ruimte wordt een voorstel uitgewerkt van fotos, illustraties, reconstructietekeningen, enz. die kunnen worden gebruikt om het verhaal te ondersteunen en/of te visualiseren. In de mate van het mogelijke wordt dit iconografisch materiaal meegeleverd; Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Sarah DEPESTEL • Dries TYS
De Innerlijke stem van het literaire sanctuarium : de vorming van schrijvers tot profetische lofprijzing. Profetische sapientialisering van dePsalmen en Hodayot verzameling in het Tweede Tempel Jodendom. KU Leuven Abstract: Sinds de jaren 90 zijn alle rollen van Qumran toegankelijk. Dardoor kan de collectie worden gezien als een geheel. Met de definitieve publicatie in 2009 van de langste en meest complete Hodayot Psalmen rol van Grot 1 (1QHa), worden vergelijkende studies met andere Psalmen en liturgische verzamelingen uit het einde van de Tweede Tempelperiode mogelijk gemaakt. Nieuwe perspectieven in MT Psalmenand Hodayot studies worden gepubliceerd met steeds meer aandacht voor het tekstuele profiel van de verzamelingen als geheel zoals die onstaan door schrijven en kopiëren. Het project bekijkt de composities van de Hodayot en MT Psalmen zowel als onderdeel van het proces van ascetische en pedagogische vorming van devoorbeeldige vrome schrijver en als individuele en collectieve opvoering van een script voor de overdracht van identiteitsvorming en traditie. Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • N. N. • Eibert Tigchelaar
De institutionalisering van de vroeg 19e-eeuwse Gentse cultuurscène - De hernieuwde positie van de academie en de architect. Universiteit Gent Abstract: In de vroege negentiende eeuw emancipeerde de architectuur als artistieke discipline in de stad Gent. Door de sociale positie van de architect en de institutionalisering van het artistiek onderwijs centraal te stellen, wordt een genuanceerd beeld ontwikkeld op het Gentse cultureel en intellectueel milieu. Dit gebeurt aan de hand van archiefonderzoek en analyses van representatieve casestudies. Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw
Onderzoekers: • Bart Verschaffel • Maarten Delbeke
De integratie van immigranten-ambachtslieden in stedelijke arbeidsmarkten: het hertogdom Brabant van ca. 1450 tot ca. 1800 (casussen: Antwerpen en Brussel). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt de immigratie en integratiemogelijkheden van ambachtslieden in vroegmoderne steden op een integrale manier te onderzoeken. Er wordt geopteerd voor een combinatie van regionaal en lokaal perspectief, met aandacht zowel voor interacties tussen steden als voor specifieke ontwikkelingen binnen steden, sectoren en beroepen. Concreet gaat het om ambachtslieden (in de brede zin van het woord) die naar de belangrijkste steden van het hertogdom Brabant migreerden tussen circa 1450 en circa 1800, met als uitgewerkte case-studies Antwerpen en Brussel. Dit lange-termijnperspectief is noodzakelijk om conjuncturele ontwikkelingen te overstijgen, dus om zicht te krijgen op 'structurele' verschuivingen, die economisch, politiek-institutioneel en/of cultureel van aard zijn. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bert De Munck • Hilde Greefs
De interactie tussen Aktionsart en grammaticale tijd. Een vergelijkend onderzoek naar de polyfunctionaliteit van uitdrukkingen van het heden in het werkwoordelijke paradigma. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een studie van de interface tussen Aktionsart (of lexicaal aspect) en grammaticale tijd vanuit een taalvergelijkend perspectief, waarbij de aandacht specifiek zal uitgaan naar de interactie tussen de klasse van dynamische werkwoorden en de uitdrukking van tegenwoordige tijd. De hypothese die hier naar voren wordt geschoven, is dat er in verschillende talen bij de verwijzing naar dynamische (i.e. veranderlijke, nietstatische) gebeurtenissen in het heden een conceptueel probleem optreedt, dat leidt tot een opvallende polyfunctionaliteit van de markeerder in kwestie: tegenwoordige tijd bij statische werkwoorden, en een niettegenwoordige interpretatie bij dynamische (bv., als een verleden of toekomende tijd). Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Frank Brisard • Marie-Astrid De Wit
De interactie tussen fonologie en orthografie bij het proces van visuele woordherkenning: afhankelijkheid leidt tot eenheid? Universiteit Antwerpen Abstract: In de meeste talen met een alfabetisch schrijfsysteem is de uitspraak van een woord vaak niet de som van de utspraak van elk individueel letterteken in dat woord. Er zijn diverse gevallen waar de ene letter de uitspraak van de andere bepaalt. Vergelijk bij voorbeeld de Nederlandse woorden MOOT-MOET-MORT, waar de uitspraak van de letter O door de volgende letter bepaald wordt. Talen verschillen echter in de mate waarin letters in hun uitspraak van elkaar afhangen. Het onderzoek richt zich specifiek op de vraag hoe dergelijke afhankelijkheidsrelaties tussen letters (dwz relaties die een effect hebben op het vlak van uitspraak) de verwerking van het woord beïnvloeden. Organisaties: • CENTRUM VOOR PSYCHOLINGUISTIEK • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Dominiek Sandra • Heike Martensen
De interactie tussen opslag en verwerking bij het onthouden en representeren van zinnen Universiteit Gent Abstract: Het werkgeheugen is enerzijds betrokken in het begrijpen en produceren van zinnen (onthouden welke woorden voorheen kwamen, onthouden van de woordvolgorde, bijhouden van syntatische informatie, ?) anderzijds wordt het werkgeheugen geholpen door taalgerelateerde aspecten (cf. onthouden van zinvolle woordgroepen tgo losstaande woorden). In dit onderzoeksproject wordt deze wederzijdse interactie van werkgeheugen en zinsverwerking verder onderzocht met behulp van zowel leestaken als werkgeheugentaken. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Robert Hartsuiker • Tim Desmet
De interactie tussen tijd en lexicaal en grammaticaal aspect. Een vergelijkend onderzoek naar de polyfunctionaliteit van uitdrukkingen van het heden in het werkwoordelijke paradigma. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een studie van de interface tussen Aktionsart (of lexicaal aspect) en grammaticale tijd vanuit een taalvergelijkend perspectief, waarbij de aandacht specifiek zal uitgaan naar de interactie tussen de klasse van dynamische werkwoorden en de uitdrukking van tegenwoordige tijd. De hypothese die hier naar voren wordt geschoven, is dat er in verschillende talen bij de verwijzing naar dynamische (i.e. veranderlijke, nietstatische) gebeurtenissen in het heden een conceptueel probleem optreedt, dat leidt tot een opvallende polyfunctionaliteit van de markeerder in kwestie: tegenwoordige tijd bij statische werkwoorden, en een niettegenwoordige interpretatie bij dynamische (bv., als een verleden of toekomende tijd). Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Frank Brisard • Marie-Astrid De Wit
De interactie tussen tijd en lexicaal en grammaticaal aspect. Een vergelijkend onderzoek naar de polyfunctionaliteit van uitdrukkingen van het heden in het werkwoordelijke paradigma. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een studie van de interface tussen Aktionsart (of lexicaal aspect) en grammaticale tijd vanuit een taalvergelijkend perspectief, waarbij de aandacht specifiek zal uitgaan naar de interactie tussen de klasse van dynamische werkwoorden en de uitdrukking van tegenwoordige tijd. De hypothese die hier naar voren wordt geschoven, is dat er in verschillende talen bij de verwijzing naar dynamische (i.e. veranderlijke, nietstatische) gebeurtenissen in het heden een conceptueel probleem optreedt, dat leidt tot een opvallende polyfunctionaliteit van de markeerder in kwestie: tegenwoordige tijd bij statische werkwoorden, en een niettegenwoordige interpretatie bij dynamische (bv., als een verleden of toekomende tijd). Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Frank Brisard • Marie-Astrid De Wit
De Interactie van ethische en wetenschappelijke argumenten in het debat over stamcelonderzoek Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de wisselwerking van ethische en wetenschappelijke argumenten in het debat over stamcelonderzoek, met bijzondere nadruk op het embryonaal stamalonderzoek. De implicaties van nieuwe technieken op ethische druk zullen worden bestudeerd. De Interactie van ethische en wetenschappelijke argumenten in het debat over stamcelonderzoek.
Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Guido Pennings
De interactie van gender en sociale klasse in de chattaal van Vlaamse tieners. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans • Reinhild Vandekerckhove
De interactionele dynamiek van meertaligheid en 'translanguaging' in de Belgische asielprocedure Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt hoe met talige diversiteit , meertaligheid en ?translanguaging? wordt omgegaan in de Belgische asielprocedure. Op basis van linguïstisch-etnografische data analyseert deze studie taalideologische problemen die verband houden met concurrerende vormen van meertaligheid in procedurele interactie, met bijzondere aandacht voor de tolkpraktijk en LADO toepassingen, en wordt nagegaan hoe deze interactionele processen de juridisch-institutionele constructie van bewijsmateriaal en identiteit in asielzaken kunnen sturen. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Stefaan Slembrouck
De internationale handel en de economische ontwikkeling in de Oostenrijkse Nederlanden, 1759-1791 Universiteit Antwerpen Abstract: Het project "Internationale handel en economische ontwikkeling in de Oostenrijkse Nederlanden, 1759-1791", heeft als doel om de tot dusver genegeerde, dialectische relatie tussen handel en groei in deze streken tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw uit te klaren. De impact van internationale handel zal onderzocht worden aan de hand een aantal economische sleutelsectoren. Dit debat laat een nieuw licht schijnen op zowel de geschiedenis van de Zuidelijke Nederlanden als op het levendige internationaal groeidebat. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Ann Coenen
De internationale handel en de economische ontwikkeling in de Oostenrijkse Nederlanden, 1760-1790. Universiteit Antwerpen Abstract: Met deze onderzoeksaanvraag streven we ernaar de impact te bestuderen van de internationale handel op de economische ontwikkeling van de Oostenrijkse Nederlanden in de achttiende eeuw. Dankzij een systematische verwerking van de douanestatistieken (Raad van Financiën) wordt een omvattende studie van internationale handel en internationale handelspolitiek mogelijk. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Wilhelmina De Smedt
De internationale handel van de Nederlanden in cijfers: verwerking van de belastingsregisters van het midden van de zestiende eeuw in een relationale databank Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zullen een reeks mid-zestiende-eeuwse registers over de belasting op import en export naar en uit de Nederlanden ingegeven worden in een relationele databank die online beschikbaar zal gemaakt worden. De data laten een gedetailleerde analyse toe van de internationale handel in een economische bloeiperiode van de regio. De volumes van bepaalde goederencategorieën (bv. textiel) zullen berekend worden, net zoals de relatieve rol van specifieke groepen kooplieden (Nederlandse en buitenlandse kooplieden) en handelssteden in de import en export. Zo kunnen we voor zowel de Nederlandse handelssteden als voor de handelsgroepen commerciële profielen samenstellen die het onderzoek dat nu vooral gebruik maakt van totale cijfers toelaat een stap voorwaarts te zetten. De data-input zal uitgevoerd worden door studenten geschiedenis als vakantiejob onder supervisie van de projectaanvrager. De data worden ingezet in de publicatie van het proefschrift van de aanvrager bij een Engelstalige uitgever en in een of meerdere A1-artikel(s) (afhankelijk van de resultaten van de databank) in een tijdschrift gespecialiseerd in de economische geschiedenis. Door het online beschikbaar stellen van de databank kunnen zowel Belgische als buitenlandse onderzoekers deze data gebruiken en waar mogelijk combineren met soortgelijke bronnen uit andere Europese regio's. Zo kunnen we de vroegmoderne Nederlanden als een nieuw stuk in de puzzel van de geschiedenis van de Europese handel ingepast worden. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Jeroen Puttevils
De investeringen in de vierde Kondratieff-cyclus en de woon-en werksatisfactie van (creatieve) bewoners. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksvoorstel heeft de volgende doelstellingen: -het uitvoeren en ordenen van een data-verzameling over het al dan niet samenvallen van de vierde Kondratieff lange-termijncyclus en de stedenbouwkundige investeringspatronen in Amsterdam en Antwerpen, -het verduidelijken hoe en waarom de bovenstaande investeringspatronen de aantrekkelijkheid van een metropool voor haar bewoners (inzonderheid de creatieve klasse zoals gedefinieerd door R. Florida) fundamenteel kunnen veranderen. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers:
• Luc Goossens
De invloed van daltonisme in de genese en interpretatie van de schilderkunstige figuratie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • Stéphane Symons • Mike Carremans
De invloed van de fonograaf en grammafoon op het literariteitsdenken inde modernistische literatuur van de Lage Landen, 1890-1940 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Sascha Bru • Tom Willaert
De invloed van de geproduceerde tekst op het schrijfproces van professionele schrijvers. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject bouwt verder op het paradigma dat in het proefschrift van Mariëlle Leijten (2007) uitgewerkt werd. Daarin werd nagegaan hoe professionele schrijvers een strategie ontwikkelen waarbij ze een evenwicht zoeken tussen de evaluatie (en revisie) van de reeds geproduceerde tekst en het formuleren van nieuwe tekst. in deze studie herwerken we de oorspronkelijke taakstelling en spitsen we het onderzoek toe op individuele verschillen (self-monitoring en capaciteit van het werkgeheugen). Via de analyse van oogbewegingen gaan we op zoek naar procespatronen die het formuleringsproces kenmerken. Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes • Mariëlle Leijten
De invloed van de instructiemethode op de taakkennis en de zelfeffectiviteitsoordelen van onervaren schrijvers : een vergelijking tussen observerend leren en het traditionele leren-door-doen. Universiteit Antwerpen Abstract: De invloed van de instructiemethode op de taakkennis en de zelfeffectiviteitsoordelen van onervaren schrijvers : een vergelijking tussen observerend leren en het traditionele leren-door-doen. Organisaties: • Didactica
Onderzoekers: • Jules Frans Daems
De invloed van de Jezuïtische spiritualiteit op het nationalistische en algemeen-politieke gedachtegoed in Vlaanderen in de eerste helft van de twintigste eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project ligt in het verlengde van het vierjarig onderzoek naar de eerste bestaansjaren van het Ruusbroecgenootschap (1925). Dit onderzoek bracht een belangrijk probleem aan het licht: een nog niet nader gedefinieerd aspect van de Jezuïtische spiritualiteit blijkt een aanzienlijke impact te hebben gehad op het nationalistische en zelfs algemeen-politieke denken in Vlaanderen in de 1ste helft van de 20ste eeuw. Het project zal aandacht geven aan: °het 'valse mysticisme' binnen de Belgische (Vlaamse) Jezuïetenprovincie °de invloed van de spiritualiteit binnen deze s.j.-provincie op het nationalistische gedachtegoed van de Vlaamse ordeleden °de politieke invloed van de Jezuïtische spiritualiteit op de Vlaamse samenleving. Organisaties: • RUUSBROECGENOOTSCHAP • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Herman Van Goethem • Guido De Baere
De invloed van gemarkeerde hyperlinks op leerprocessen in vreemde talen: een cognitieve benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: In papieren teksten worden markeringen meestal gebruikt om de structuur en inhoud te verduidelijken. In on-line teksten krijgen markeringen ook nog een andere functie. Ze worden gebruikt om hyperlinks aan te geven en trekken zo de aandacht van de lezer. De vraag rijst of deze nieuwe functie van tekstmarkeringen een fundamentele verandering in het vreemde-taallezen teweegbrengt. Dit onderzoek wil experimenteel nagaan of gemarkeerde hyperlinks een invloed hebben op de woordenschatverwerving, het tekstbegrip en de achterliggende cognitieve processen die het lezen ondersteunen. Organisaties: • VAKGROEP TAAL EN COMMUNICATIE • Management
Onderzoekers: • Walter Geerts • Luc Van Waes
De invloed van het gehoor op de vroege lexicale ontwikkeling van dove kinderen met en zonder cochleair implantaat. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij congenitaal dove kinderen met een Cochleair Implantaat kan men observeren dat de vroege taalverwerving doorgaans via twee modaliteiten verloopt; zowel met gesproken woorden als gebaren; dove kinderen zonder CI verwerven de taal veelal monolinguaal, d.m.v. gebaren. Door de vroege lexicale ontwikkeling van beide groepen longitudinaal te bestuderen en bovendien te vergelijken met die van normaal horende
kinderen, zal het onderzoek de vraag beantwoorden of er in kinderen met CI sprake is van een simultane ontwikkeling, waarbij er invloed van de éne modaliteit op de andere is; dan wel van twee gescheiden ontwikkelingspaden voor beide modaliteiten. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis
De invloed van het montageprincipe in de film op L.P. Boons 'Mijn kleine oorlog' (1947), 'De Kapellekensbaan' (1953) en 'Zomer te Ter-Muren' (1956): een literair historische situering en grondige formele analyse. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project zal aandacht besteden aan de formele aspecten van Louis-Paul Boons werk. Door doorgedreven systematisch onderzoek naar de manier waarop Boons teksten zijn 'gemaakt', alsook naar de effecten van de benutte kunstgrepen zal de literair-historische betekenis van deze radicale romanvernieuwer zowel in de Vlaamse als in een internationale context scherper gedefinieerd kunnen worden. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck • Liesbeth Vantorre
De invloed van nationale juridische culturen op de theorie en praktijk van het internationaal publiekrecht: een vergelijkende case studie van Frankrijk en de Verenigde Staten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Internationaal publiek recht is traditioneel beschouwd als een universeel lichaam van normen die staten en bepaalde andere entiteiten bindt. Ondanks de universaliteit, kan men vaststellen dat beoefenaars van internationaal recht het vaak oneens zijn met vakgenoten uit andere landen. Hoewel er al verschillende redenen opgegeven zijn, heeft een mogelijke reden nog weinig aandacht gekregen: de nationale wettelijke cultuur. Dit project vertrekt vanuit het standpunt dat nationale wettelijke cultuur de manier vorm geeft aan de wijze waarop recht beoefenaars internationaal recht bekijken. De ambitie van dit project is om een alternatief te bieden aan de perceptie rond internationaal recht, en om te contribueren aan vergelijkend internationaal recht. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • ERIK FRANCKX
De invloed van online en face-to-face bemiddeling KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Arbeids- & Org.psych. & Opleid.kunde
Onderzoekers: • Martin Euwema
De invloed van spraakherkenning op het schrijfproces. Contrastief onderzoek naar de invloed van spraakherkenning, dicteerapparatuur en toetsenbord en muis op het schrijfproces. Universiteit Antwerpen Abstract: In het voorliggende project willen we ons, door een contrastieve benadering tussen spraakherkenning, dicteermodus en toetsenbord&muis-modus, enerzijds richten op modusspecifieke kenmerken van schrijfprocessen. Anderzijds hopen we een bijdrage te kunnen leveren aan de fundamentele theorievorming over cognitieve schrijfprocessen door aan de hand van ons onderzoek modusoverstijgende of universele cognitieve processen te beschrijven. Organisaties: • VAKGROEP TAAL EN COMMUNICATIE • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes
De invloed van tekstrepresentatie op het leesproces tijdens het schrijven Universiteit Antwerpen Abstract: (Professionele) schrijvers onderbreken het tekstproductieproces voortdurend om hun reeds-geproduceerde-tekst te monitoren. Dit proces van 'lezen tijdens schrijven' is tot nu toe onderbelicht geweest maar dankzij technologische ontwikkelingen kunnen we nu het leesgedrag tijdens schrijven bestuderen. In ons onderzoek gaan we na hoe bij het (her)lezen de cognitieve oriëntatie van het schrijfproces verschuift en wat de relatie is tussen lezen en schrijven enerzijds en lezen en reviseren anderzijds. Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes • Mariëlle Leijten
De invloed van tweetaligheid op cognitief functioneren en ontwikkeling van dementie Universiteit Gent Abstract: Recente studie hebben aangetoond dat bij twee- of meertalige personen, de klinische manifestaties van dementie meer dan 4 jaar later optrad in vergelijking met eentalige bejaarden. Een mogelijke verklaring is dat tweetalige subjecten een beter functionerend controlemechanisme hebben. In dit onderzoeksproject worden de onderliggenede cognitieve en talige processen onderzocht die verantwoordelijk zijn voor de cognitieve voordelen van tweetaligheid bij patiënten met dementie. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Wouter Duyck
De invloed van vroege (vóór de leeftijd van 6 maanden) en late (op volwassen leeftijd) primaire palatale sluiting aan spraak kenmerken bij kinderen en volwassenen met een aangeboren geïsoleerde kloven in Uganda
Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Spraak-, Taal- en Gehoorwetenschappen
Onderzoekers: • Kristiane Van Lierde
De islamisering van de moderniteit: Islamisme en/of Islamitisch reveil bij studenten en rond plaatsen van eredienst van Marokkaanse en Turkse herkomst in België. Universiteit Antwerpen Abstract: Het gaat om een verlenging van een eerder goedgekeurd FWO-project (zie P105/P00527) die gelegitimeerd wordt door het verder uitwerken van de bestaande vraagstelling en anderzijds door het invoegen van enkele bijkomende onderzoeksvragen en onderzoekstechnieken (islambeleving op het organisatorisch niveau van moskeën) Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers: • Jean Vranken
De Islamisering van de moderniteit: Islamisme en/of Islamitisch reveil bij studenten en rond plaatsen van eredienst van Marokkaanse en Turkse herkomst in België Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit onderzoek gaan we na in hoeverre Islamisme een factor is in het leven van studenten van Marokkaanse en Turkse herkomst aan Vlaamse universiteiten en ten tweede in hoeverre islamisme verklaard kan worden als een middenklasse fenomeen dat optreedt in periodes van versnelde sociale en maatschappelijke verandering. We onderzoeken in hoeverre deze Islambeleving zich concreet vertaalt in de sociale netwerken van de jongeren, zowel op nationaal als internationaal niveau. Daarnaast richten we ons op vier specifieke plaatsen van collectief uitgedrukte eredienst-fundamentalisme, i.c. moskeeën, en integreren dat in zijn ruimer weefsel. De specificiteit van de Islambeleving bij jongens en meisjes en de invloed vanuit het land van herkomst op deze Islambeleving worden eveneens onderzocht. Dit gebeurt aan de hand van een veldonderzoek op basis van de methode van participerende observatie en netwerkanalyse. Hierbij maken we gebruik van theoretische ontwikkelingen met betrekking tot Islam, sociale netwerken en ethno-nationalisme. Organisaties: • OASeS - ONDERZOEKSGROEP ARMOEDE, SOCIALE UITSLUITING EN DE STAD • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers: • Jean Vranken
De Jespersen-cyclus. Universiteit Antwerpen Abstract: De term 'Jespersen-cyclus' verwijst naar een set van hypotheses over de ontwikkeling van negatiemarkeerdes. De data waarop de hypotheses steuen komen uit de Europese standaardttalen. Het project heeft twee grote doelstellingen. De eerste doelstelling is een uitbreiding van het onderzoeksterrein naar talen buiten Europa, en de tweede is het verfijnen van de analyse. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera
De "Joodse buurt" in Antwerpen. Geografisch en symbolisch ruimtegebruik van Joodse vreemdelingen in een stedelijke context (ca.1900-1950). Universiteit Antwerpen Abstract: De verhouding van etnische en godsdienstige minderheden in een stedelijke context wordt traditioneel gekenmerkt door twee op het eerste zicht tegenstrijdige bewegingen. Enerzijds wordt van minderheden verwacht dat zij zich integreren. Maar anderzijds willen zij ook hun identiteit bewaren. Hiertoe creëren en behouden minderheidsgroepen symbolische en materiële grenzen, een vorm van (zelf-)segregatie, tussen zichzelf en de hen omringende samenleving. Dit project onderzoekt voor een concrete casus, met name de Joodse gemeenschap van Antwerpen in de eerste helft van de twintigste eeuw, hoe deze twee mechanismen zich manifesteren. De mate waarin de Tweede Wereldoorlog met zijn tragische gevolgen voor de Joodse gemeenschap deze mechanismen beïnvloedde is een belangrijk aspect van het onderzoek. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Veerle J W M Vanden Daelen • Marnix Beyen
De Joodse Opstand (66-70 n.Chr.): een socio-antropologische studie naar de oorzaken Universiteit Gent Abstract: Dit project past sociologische en antropologische methoden toe om de patstelling in het onderzoek naar de Joodse Opstand te doorbreken. Deze is gebaseerd op de impliciete aanname van monocausale verklaringsmodellen. De focus ligt op het verval van de sociale orde aan de hand van een analythische scheiding van de ethische en de politieke controle orde. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Peter Van Nuffelen
De Joodse Opstand (66-70 n.Chr.): een socio-antropologische studie naar de oorzaken Universiteit Gent Abstract: Dit project past sociologische en antropologische methoden toe om de paststelling in het onderzoek naar de Joodse opstand te doorbreken. Deze is gebaseerd op de impliciete aanname van monocausale verklaringsmodellen. De focus ligt op het verval van de sociale orde aan de hand van een analytische scheiding van de ethische en de politieke controle orde. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers:
• Peter Van Nuffelen
De Kabinetskaart van Ferraris onder de loupe, nieuw onderzoek in het licht van nieuwe technieken Universiteit Gent Abstract: Ferraris? Kabinetskaart (1770-1778) is de oudste grootschalige, gebiedsdekkende topografische kaart van onze regio. In een eerste fase worden de semiologie, semantiek, geometrische vervormingen en geodetische grondslag van de kaart onder de loep genomen en filiaties uit en naar ander kaartmateriaal bestudeerd. De zo opgedane kennis wordt gebruikt om de kaart te integreren in een historisch G.I.S. met vage elementen. Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Erik Thoen • Philippe De Maeyer • Nico Van de Weghe
De katholieke charismatische vernieuwing in het Aartsbisdom Colombo, SriLanka. Een theologische en pastorale reflectie KU Leuven Abstract: De Katholieke Charismatische Vernieuwing (KCV) en het Pentecostalisme (christelijke gemeenschappen buiten de belangrijkste kerkelijke gemeenschappen) zullen onderzocht worden om eventueele vergeten en onontgonnen, maar dynamische dimensies te herontdekken voor het revitalisering van dekerk in het aartsbisdom Colombo, Sri Lanka. We proberen te achterhalen waarom katholieken aangetrokken worden tot de Katholieke Charismatische Vernieuwing en tot pentecostale gemeenschappen. In dit licht zal de theologische basis van de KCV onderzocht worden. Er zal een model gepresenteerd worden voor de revitaliseirng van de kerk in Colombo alsook een evaluatie van de KCV. Pastorale implicaties van charismatische aspecten zullen kritisch aan de orde komen, evenals bepaalde specifeke kwesties, medemet het oog op een mogelijke vernieuwig van het parochiale leven. Organisaties: • OE Pastoraaltheol. en Empirische Theol.
Onderzoekers: • Marc Steen • Paththinikuttige Claude Nishantha Nonis
De katholieke kerk over de demografische groei en het (neo-)malthusiaans beleid. Een blik op de context van Rwanda. KU Leuven Abstract: Het voorliggende onderzoeksproject draagt bij tot het debat omtrent de groei van de wereldbevolking met een specifieke blik op de context van Rwanda. Het bestaat uit vier delen. Ten eerste wordt een historisch overzicht van de demografische groei op basis van statistische data gegeven, om de situatie in het verleden, het heden en de toekomst beter begrijpen, inzicht te krijgen in de dynamiek van deze ontwikkeling en een beeld te vormen van de distributie op internationaal, nationaal en regionaal (in casu Rwandees) niveau. Ten tweede wordt de (Neo-) Malthusiaanse stelling onderzocht en de invloed ervan op het demografisch beleid geanalyseerd. Tevens wordt de plausibiliteit ervan nagegaan met betrekking tot geboortecontrole. Ten derde komt de evaluatie van de relevantie van de Katholieke leer aan bod, die vaak beperkt was tot de seksuele ethiek in relatie tot het al dan niet toestaan van het gebruik van anticonceptiemiddelen. Hierbij zullen ook bisschoppen en theologen aan het woord kome Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan De Tavernier • N. N.
De katholieke roman in Vlaanderen: 1918-1968.nbsp; KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Pieter Verstraeten
De kerk in het midden. Een onderzoek naar de stedelijke parochie en parochiekerk in de Zuidelijke Nederlanden (ca. 14501700). Universiteit Antwerpen Abstract: De opzet van dit project is een onderzoek naar de betekenis van de stadsparochie en de stedelijke parochiekerk in de Zuidelijke Nederlanden in de periode van ca. 1450 tot 1700. Daarbij zullen de archieven die deze instituties zelf genereerden en/of bewaarden centraal worden gesteld en zal in hoofdzaak het perspectief van de parochianen worden gehanteerd. Daartoe zullen twee casestudies worden uitgewerkt, met name de Sint-Jacobskerk in Gent en de Sint-Jacobskerk in Antwerpen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Guido Marnef
De Klassieke Cadens. Fysionomie, Typologie en de Totstandkoming van Vorm. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Musicologie Leuven
Onderzoekers: • Pieter Bergé
De kleppenfluit tussen 1790 en 1850: haar historische uitvoeringspraktijk en de consequenties daarvan voor de huidige praktijk in solo- en kamermuziek met klavier en strijkers, gezien vanuit het perspectief van de uitvoerende musicus. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit doctoraat is een artistiek en theoretisch diepgaand onderzoek van de ingetoetst kleppenfluit in zijn glorietijd (ca. 17901850).
Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Peter SWINNEN
De kloof overbruggen: coördinatieproblemen, handelstechnieken en de organisatie van de internationale handel in laatmiddeleeuwse Europese steden. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit boekproject wil een fundamentele bijdrage leveren tot onze kennis van het laatmiddeleeuwse handelswezen. Met name zullen experten worden verzameld in een publicatie die de coördinatieproblemen, en de oplossingen die kooplieden in deze periode van algemene herstructurering uitwerkten, in een comparatief kader wil inventariseren en op hun performantie controleren. Focus van deze studie zijn de grote handelsknooppunten in Noordwest-Europa. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel
De 'Kloosterkwestie". Religieuze instituten en hun patrimonium in België, 1773-1921. Ontwikkelng, beheer en maatschappelijk debat. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject zal de financieel-maatschappelijke impact duiden en evalueren van de religieuze instituten (orden/congregaties) in de Zuidelijke Nederlanden/België tijdens de periode 1773 tot 1921. Door cruciale patronen en evoluties te identificeren, zal het belangrijke inzichten aandragen aangaande het reveil en de organisatie van het religieus leven in de negentiende-eeuwse samenleving en de wijze waarop het burgerlijk en politiek werd gecontesteerd. Het omvat twee complementaire invalshoeken. 1) de reconstructie van en de identificatie van patronen inzake de herkomst en het beheer van het roerend en onroerend patrimonium van de religieuze instituten. 2) Het bepalen van de karakteristieken en determinanten van het debat en de socio-politieke vertogen aangaande de organisatie van de religieuze instituten en hun financieel-maatschappelijke impact. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • ROEL DE GROOF • JEFFREY TYSSENS • ELS WITTE
De kortverhalencyclus in Ierland: Van Jane Barlow tot Donal Ryan KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Elke D'hoker • Debbie Brouckmans
De Laatste Modernist? Paul De Vree (1909-1982); een interdisciplinaire ontmoeting. Universiteit Antwerpen Abstract: Vertrekkend vanuit zijn interdisciplinaire privé-archief, worden de activiteiten en het netwerk van dichter, criticus, uitgever, kunstenaar en catalysator Paul De Vree (1909-1982) voor het eerst in kaart en in beeld gebracht. Daarbij wordt aandacht besteed aan de rol van het (en dit) archief voor het geheugen van de avant-garde, de visuele poëzie als crossover-strategie van de neo-avant-garde, de rol van het naoorlogse Antwerpen als broeinest van avant-gardeinitiatieven en De Vree als 'missing link' tussen de historische avant-garde (jaren twintig) en de neo-avantgarde (jaren zestig). Het interdisciplinair onderzoek combineert invalshoeken uit literatuurwetenschap, kunstgeschiedenis en theaterwetenschap, en mikt op een tentoonstelling, een monografie en een interdisciplinair symposium met publicatie. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Georges Wildemeersch
De Lage Landen en 'Der Sturm'. Een bijdrage tot de beschrijving en analyse van het Nederlands-Vlaamse aandeel in de Europese historische avant-garde. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de universiteiten van Antwerpen en Groningen. In het Antwerpse onderzoek komt de nadruk te liggen op de vraag hoe het literaire en artistieke expressionisme in Vlaanderen vorm kreeg door een reeks contacten en uitwisselingen met vertegenwoordigers van de internationale avant-garde in het algemeen en leden van het 'concern' Der Sturm in het bijzonder. Bijzondere aandacht krijgen de vragen waarom het expressionisme niet al voor de Grote Oorlog wortel schoot in Vlaanderen/België, wat de impact van de Vlaamse Beweging was op de introductie en de ontwikkeling van het expressionisme in Vlaanderen en in hoeverre werkelijk kan worden gesproken van een 'Vlaamse' variant van het expressionisme. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck
De Lage Landen in het nieuws. Italiaanse berichten, beschouwingen en geschiedenissen over de tachtigjarige oorlog (ca. 1560-1640) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers:
• Bart Van Den Bossche • Carl Cools • Nina Lamal
De late oudheid in het noordelijk Adriatische gebied: onderzoek naar stedelijke en rurale occupatie en handelsroutes via aardewerkanalyse Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeksproject betreft de studie van het aardewerk aangetroffen in het noordelijk Ardriatisch gebied (Italië) gedurende de laatRomeinse periode en vroege middeleeuwen (3de-9de eeuw na Chr.). De stedelijke en rurale transformatie wordt regionaal bestudeerd in de Potenza vallei in het kader van het Potenza Valley Survey-project. Handelsroutes en regionale distributiepatronen worden bestudeerd in het bredere kader van het noordelijk Adriatisch zeegebied. Petrografische en chemische analyses van het aardewerk dragen bij tot de herkomstanalyse Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
De late oudheid in het noordelijk Adriatisch gebied: onderzoek naar stedelijke en rurale occupatie en handelsroutes via aardewerkanalyse. Universiteit Gent Abstract: De late oudheid in het noordelijk Adriatisch gebied: onderzoek naar stedelijke en rurale occupatie en handelsroutes via aardewerkanalyse. Organisaties: • Vakgroep Plantaardige productie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
De Latijnse verb phrase: delimitatie, interne structuur en diachrone evolutie Universiteit Gent Abstract: Het project betreft de syntaxis van de Latijnse Verb Phrase en Tense Phrase, en meer specifiek de positie van het werkwoord ten opzichte van de argumenten en functionele elementen zoals bijwoorden en negatie. Het onderzoek is gebaseerd op een corpusanalyse, met teksten van 350 v.Chr. tot 550 n.Chr. Het theoretische kader is dat van de generatieve syntaxis. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Liliane Haegeman
De Laurion doorgelicht: Archeo-topografische analyse van ertswasserijen en hun watervoorzieningssystemen in de zilverateliers van Attica Universiteit Gent Abstract: Het onderwerp van het voorgestelde onderzoek richt zich tot de Laurionstreek in Attica. Het opzet is via GIS een overzicht te creëren van de aldaar gesitueerde archeologische structuren die in verband kunnen gebracht worden met metallurgische activiteiten. Hierdoor wordt de interne en externe werking ervan als het ware blootgelegd. Specifieke aandacht zal besteed worden aan de watervoorzieningssystemen van de zilverateliers. Organisaties: • Vakgroep Studie van de derde wereld
Onderzoekers: • Sami Zemni • Christopher Parker
De Laurion doorgelicht: Archeo-topografische analyse van ertwasserijen en hun watervoorzieningsystemen in de zilverateliers van Attica Universiteit Gent Abstract: Het onderwerp van het voorgestelde onderzoek richt zich tot de Laurionstreek in Attica. Het opzet is via GIS een overzicht te creëren van de aldaar gesitueerde archeologische structuren die in verband kunnen gebracht worden met metallurgische activiteiten. Hierdoor wordt de interne en externe werking ervan als het ware blootgelegd. Specifieke aandacht zal besteed worden aan de watervoorzieningssystemen van de zilverateliers. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Roald Docter
De Laurion doorgelicht: Arche- topografische analyse van ertswasserijen en hun watervoorzieningsystemen in de zilverateliers van Attica. Universiteit Gent Abstract: Het onderwerp van het voorgestelde onderzoek richt zich tot de Laurionstreek in Attica. Het opzet is via GIS een overzicht te creëren van de aldaar gesitueerde archeologische structuren die in verbank kunnen gebracht worden met metallurgische activiteiten. Hierdoor wordt de interne en externe werking ervan als het ware blootgelegd. De specifieke aandacht zal besteed worden aan de watervoorzieningssystemen van de zilverateliers. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Roald Docter
De leef- en denkwereld van noordelijke prehistorische jager-verzamelaars: etnografische en etnoarcheologische theorie en analyse van de gedrags- en materiële expressie van de relatie tussen ideologie en ecologie Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeksproject bestaat uit de toepassing van het nieuwe antropologische paradigma op de studie van Noord-Europese prehistorische jager-verzamelaars, met focus op de relatie tussen ecologie en ideologie. Doel is de ontwikkeling van een nieuw interpretatief kader voor de analyse van het leven en denken van noordelijke jager-verzamelaars door confrontatie van de antropologische theorie met de FinaalPaleolithische en Mesolithische data.
Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Philippe Crombé
De legitimatie van het publieke omroepbestel in de 21ste eeuw: op zoek naar een nieuwe theoretische onderbouw Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van het voorgestelde onderzoek is, ten eerste, om te onderzoeken welke theoretische argumenten voor en tegen de publieke omroep zijn aangebracht. Dit gebeurt vanuit een multidisciplinair theoretische en historische hoek, waarbij de dynamische interpretaties van de openbare dienst na verloop van tijd geïnterpreteerd worden. Ten tweede, verschuivend naar het empirisch gedeelte van de studie, zal het onderzoek uitmaken welke middelen (d.w.z. retoriek en beleidsinstrumenten) nationale regeringen toepassen om de publieke omroep te legitimeren. De studies lopen in de UK, Duitsland, Nederland en Vlaanderen. Verder zal het onderzoek toelichten of een 'grand theory' voor de publieke omroep nog steeds mogelijk is in de 21ste eeuw, en zo ja, bespreekt het de belangrijkst elementen voor zo'n theorie. Organisaties: • Studies van Media Informatie en Tele-Communicatie • Internationaal en Europees recht • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • Sebastian OBERTHUR • CAROLINE PAUWELS • Karen DONDERS
Delen van/zonder gehelen: individu, gemeenschap en natie in de kortverhalencyclus in Ierland. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Elke D'hoker
De leraarskamer ontsloten. Archivering en ontsluiting van een verzameling gesproken Standaardnederlands, afkomstig van leraren Nederlands. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van dit project is de systematische archivering en ontsluiting van ca. 200 uren gesproken Standaardnederlands, afkomstig van 160 leraren Nederlands uit Vlaanderen en Nederland. Het gaat om een uiterst waardevolle verzameling spraak. Bij de samenstelling van het corpus werd rekening gehouden met diverse sociale en linguïstische variabelen. Bovendien gaat het om opnamen van hoge (stereo)kwaliteit. Het corpus kan als basis dienen voor zowel fonetisch, fonologisch als sociolinguïstisch onderzoek. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Hanne Kloots
De levende lijn - Animatie, beeldende kunst en performativiteit, een media-archeologisch onderzoek Hogeschool Gent Abstract: Door de digitalisering is de theorievorming rond het bewegende beeld op vele niveau’s aan herdefinitie toe. Animatie is nu niet langer een aparte discipline of een special effect, het maakt nu vaak onmerkbaar en integraal deel uit van de meeste productieprocessen van bewegende beelden. Het vakgebied van de filmtheorie dient daardoor opnieuw gedefinieerd. Maar de historische animatiefilm is alsnog veel minder sterk systematisch onderzocht, laat staan theoretisch zo onderbouwd als de klassieke, narratieve film. In ons onderzoek nemen we de historische ‘format’ van de eerste animatiefilms als uitgangspunt voor het ontwikkeling van een kritisch/theoretisch model dat vervolgens wordt getoetst op digitale equivalenten van die zogeheten ‘lightning sketches’, de live presentatie van grafische, actief bewegende, niet-analoge, instabiele beelden in permanente verandering. waarbij de creatie van een sneltekenaar een eigen leven gaat leiden (Stuart Blackton, Emile Cohl, Winsor McCay). De algemene doelstelling is een interdisciplinair denkkader te ontwikkelen dat, vanuit een historisch perspectief, een aantal begrippen en taxonomiën aanreikt waarmee zowel de klassieke voorbeelden uit de animatiefilm als bepaalde actuele toepassingen van computergrafische beeldproductie zoals generatieve kunst kritisch kunnen geanalyseerd worden. Het is de bedoeling, om naast een revisie van een deel van de gecanoniseerde (animatie-) filmgeschiedenis, ook een terminologie en een theoretisch kader te ontwikkelen, bruikbaar voor zowel de kritische analyse van historische voorbeelden als de interpretatie van hedendaagse digitale praktijken. Niet alleen de verschijningsvorm, maar ook de intentie erachter dient geproblematiseerd ; animatie als een uiting van manipulatie, een verlangen naar controle, of juist omgekeerd animatie als commentaar en sociale kritiek, een bevrijdend alternatief voor de dominerende beeldcultuur. Een belangrijke bijkomende doelstelling is vervolgens te onderzoeken hoe media-archeologie en beeldende kunst in theorie en praktijk een dialoog kunnen aangaan (expositie/filmprogrammatie). Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk • Vakgroep Audiovisuele kunsten
Onderzoekers: • Steven Jacobs • Edwin Carels
De levensavond van Justus Lipsius : werken en briefwisseling van de latere Leuvense periode (1601-1606) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De concrete resultaten beoogd met het ingediende project : a) Een synthetische biografie van de oudere Lipsius, zoals reeds omschreven ; b) Een uitgave met vertaling en commentaar van beide onuitgegeven en onbestudeerde traktatenvan Lipsius, en een synthetische studie van deze werken in de context van Lipsius' oeuvre ; c) De publicatie in de ILE-reeks van de correspondentie van het jaar 1601 en volgende . Concreet plannen wij drie volumes persklaar te maken . Organisaties: • Latijn-Grieks
Onderzoekers:
• RUDOLF DE SMET
De levensavond van Justus Lipsius: werken en briefwisseling van de latere Leuvense periode (1601-1606) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De concrete resultaten beoogd met het ingediende project : a) Een synthetische biografie van de oudere Lipsius, zoals reeds omschreven ; b) Een uitgave met vertaling en commentaar van beide onuitgegeven en onbestudeerde traktatenvan Lipsius, en een synthetische studie van deze werken in de context van Lipsius' oeuvre ; c) De publicatie in de ILE-reeks van de correspondentie van het jaar 1601 en volgende . Concreet plannen wij drie volumes persklaar te maken . Organisaties: • Latijn-Grieks
Onderzoekers: • RUDOLF DE SMET
De linkse Nietzscheanen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hoewel Nietzsche als conservatieve en zelfs reactionaire denker op politiek vlak en als elitist op cultureel vlak doorgaat, en terecht, heeft hij een niet te onderschatten invloed op linkse denkers uitgeoefend. Ons project wil die paradox analyseren en een onderzoek naar de identiteit van die denkers doorvoeren. Wij beschouwen als linkse Nietzscheanen de linkse denkers die positief op Nietzsche reageren en bepaalde van zijn thema's opnemen. Daarbij zal de notie links gedefinieerd en de confrontatie tussen de linkse positieve en negatieve receptie van Nietzsche ontleed moeten worden. De linkse Nietzscheanen zullen verder diachronisch en synchronisch met elkaar vergeleken worden. De vraag zal ook gesteld worden of postmoderne interpretaties van Nietzsche zijn perspectivisme hernieuwd of verrijkt hebben. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • MAURICE WEYEMBERGH
De logica van de markt. Steineronderwijs in een neoliberale context Universiteit Gent Abstract: Dit project zal 1) de onderwijsopvattingen en -filosofie van Rudolf Steiner bestuderen 2) maar vooral onderzoeken op welke manier deze vorm kregen en krijgen in de dagelijkse onderwijspraktijk in Vlaanderen tussen 1954 en vandaag, en 3) bevragen in welke zin bepalde implementaties van zijn iedeeën een alternatief kunnen aanbieden voor de dominante logica van de markt in het onderwijs. Organisaties: • Vakgroep Pedagogiek
Onderzoekers: • Pieter Dhondt
De logica van de markt. Steineronderwijs in een neoliberale context Universiteit Gent Abstract: Dit project zal 1) de onderwijsopvattingen en -filosofie van Rudolf Steiner bestuderen, 2) maar vooral onderzoeken op welke manier deze vorm kregen en krijgen in de dagelijkse onderwijspraktijk in Vlaanderen tussen 1954 en vandaag, en 3) bevragen in welke zin bepaalde implementaties van zijn ideeën een alternatief kunnen aanbieden voor de dominante logica van de markt in het onderwijs. Organisaties: • Vakgroep Pedagogiek
Onderzoekers: • Pieter Dhondt
De logica van Willem Stanley Jevons (1835-1882) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een vorig OZR-project (1971131490) leverde (onder meer) een schat aan ongepubliceerd materiaal op met betrekking tot de logica van William Stanley Jevons. Dit project is gericht op de verwerking van dit materiaal, en dient onder meer ter financiering van een nieuw bezoek aan de Jevons-archieven. Meer bepaal komen volgende thema's aan bod in dit project: (1) De conceptie en werking van Jevons' logische abacus, (2) De rol van Jevons bij het prioriteitsdebat omtrent de kwantificatie van het predicaat, (3) Jevons' kritiek op de logica van Mill, (4) Jevons en Boole over probability theory, (5) Universality of method bij Jevons en Boole, (6) De relatie tussen Jevons en Peirce. Met dit project willen we enerzijds nog meer ongepubliceerd materiaal verzamelen, en anderzijds dat materiaal verwerken in internationale publicaties. Organisaties: • Economisch, Monetair en Financieel Beleid
Onderzoekers: • DIRK FRANTZEN
De lokroep van Vrouwe Fortuna: loterijen en economische cultuur in de 15de- en 16de-eeuwse Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Gokken en risico's nemen is van alle tijden. Producten als krasbiljetjes en loterijtickets zijn nog steeds erg populair en leveren zowel private bedrijven als overheden aanzienlijke winsten op. Die aantrekkingskracht is allesbehalve nieuw en in elke historische samenleving kwam gokgedrag voor. Echter, in vijftiende-eeuws Italië en de Nederlanden (huidige België en Nederland) deed er zich een belangrijke kentering voor: gokken werd geïnstitutionaliseerd in de vorm van loterijen. Stedelijke en centrale overheden, gilden, broederschappen, kooplieden en ondernemers, allemaal begonnen ze loterijen te organiseren om winst te maken. Dit project vraagt zich af wie lootjeskopers waren, hoe groot deze groep was, hoe organisatoren hun loterij ontwierpen om zoveel mogelijk kopers aan te trekken en hoe dit gokgedrag te rijmen viel met bestaande sociale waarden en normen. De 15de- en 16de-eeuwse Nederlanden, als één van de eerste gebieden waar loterijen georganiseerd werden, vormen hiervoor de ideale gevalstudie. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel • Jeroen Puttevils
?De machine (her)schrijven: modernisme, technologie, gender? Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de relatie tussen literatuur en technologie in de werken van drie vroeg-twintigste-eeuwse vrouwelijke auteurs: Mina Loy, Nancy Cunard en Bryher. Hoewel het modernistische technologische project vaak wordt gelinkt aan een mannelijke esthetiek van oorlog en
geweld, gebruikten deze vrouwelijke auteurs technologie om een meer inclusieve en gelijke gemeenschap te verbeelden. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Maryse Demoor
De manifestatie van gods rechtvaardigheid in Christus en menselijke rechtvaardiging door het geloof: een theocentrische lezing van Rom 3,21-26 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • Varghese Poulose Zonder naam
De materialiteit der manieren of de gemanierdheid van de materialiteit? Tafelcultuur en tafelmanieren in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne Zuidelijke Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Tot op heden blijft een studie naar de materiële cultuur van de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne eettafel nog uit. In het zog van de microstoria en de Alltagsgeschichte is er echter sedert de jaren '80 al heel wat inkt gevloeid over zowel de materiële aspecten van zowel eetkamer als keuken. De introductie van nieuwe objecten en materialen werd geanalyseerd alsook de sociale reikwijdte ervan werden geduid. Dat ook de culturele appreciatie en cultivering van een "burgerlijke geciviliseerde tafelcultuur" meer en meer zichtbaar werd, is een stelling die sterk aanleunt bij Elias' civilisatiemodel en vooral in de Angelsaksische historiografie reeds de uitgangshypothese werd van menige studie over didactische literatuur en manierenboekjes. Hoewel de zestiende-eeuwse steden in de Zuidelijke Nederlanden reeds vaak werden aangestipt als centra waar niet alleen de benodigde infrastructuur en know-how voor productinnovaties aanwezig waren maar ook een constante kruisbestuiving van sociaalculturele gedragsrepertoires dialoog voerde met de nieuwe stedelijke middengroepen, zijn ze echter stiefmoederlijk behandeld. Dit onderzoeksproject beoogt daarom zowel de materiële aspecten van het tafelen te duiden, alsook de culturele kaders waarbinnen tafelgerei zich kon ontwikkelen als middelaar voor de constructie van sociaal en cultureel kapitaal. Samen met boedelinventarissen zal daarom ook een systematische analyse van manierenboekjes en gedragsliteratuur de ruggengraat van dit onderzoek vormen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Peter Stabel • Inneke Baatsen
De materialiteit van manieren en de gemanierdheid van de materialiteit. Tafelen en tafelcultuur in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne Zuidelijke Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Tot op heden blijft een studie naar de materiële cultuur van de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne eettafel nog uit. In het zog van de microstoria en de Alltagsgeschichte is er echter sedert de jaren '80 al heel wat inkt gevloeid over zowel de materiële aspecten van zowel eetkamer als keuken. De introductie van nieuwe objecten en materialen werd geanalyseerd alsook de sociale reikwijdte ervan werden geduid. Dat ook de culturele appreciatie en cultivering van een "burgerlijke geciviliseerde tafelcultuur" meer en meer zichtbaar werd, is een stelling die sterk aanleunt bij Elias' civilisatiemodel en vooral in de Angelsaksische historiografie reeds de uitgangshypothese werd van menige studie over didactische literatuur en manierenboekjes. Hoewel de zestiende-eeuwse steden in de Zuidelijke Nederlanden reeds vaak werden aangestipt als centra waar niet alleen de benodigde infrastructuur en know-how voor productinnovaties aanwezig waren maar ook een constante kruisbestuiving van sociaalculturele gedragsrepertoires dialoog voerde met de nieuwe stedelijke middengroepen, zijn ze echter stiefmoederlijk behandeld. Dit onderzoeksproject beoogt daarom zowel de materiële aspecten van het tafelen te duiden, alsook de culturele kaders waarbinnen tafelgerei zich kon ontwikkelen als middelaar voor de constructie van sociaal en cultureel kapitaal. Samen met boedelinventarissen zal daarom ook een systematische analyse van manierenboekjes en gedragsliteratuur de ruggengraat van dit onderzoek vormen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Peter Stabel • Inneke Baatsen
Dem Doketismus auf der Spur: Eine kritische Sichtung der Forschungsgeschichte unter besonderer Berücksichtigung des Ignatius von Antiochien und der Johanneischen Literatur KU Leuven Abstract: This project proposes to study the origins and earliest traces of #Docetism# in ancient Christian literature. It starts from the widespread observation that both the labels #Docetic# and #Docetism# are in themselvesproblematic. They are used in ancient literature and modern scholarshipto denote a variety of phenomena that all have something to do with ways of explaining, and thereby denying or somehow obscuring, the reality of Jesus# suffering at the cross. Because Johannine literature and the letters of Ignatius of Antioch offer (some of) the earliest traces of reflexion on Docetism that are to be found in Christian theology, these willbe in the centre of my research. I will study these two corpuses of texts on the hypothesis that too often they have been understood in light of later developments in Christian dogma with regard to the person of Jesus Christ , not in the least the strong emphasis on his double nature. Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Joseph Verheyden • Ines Luthe
De mentale representatie van meercijferige getallen en samengestelde woorden Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt aan de hand van de priming-methode de mentale representatie van meercijferige getallen en samengestelde woorden onderzocht. Het werk is gecentreerd rond de vragen of begincijfers of letters beter zichtbaar zijn, of de benoeming van woorden en getallen semantisch gemedieerd is en of het benoemingsproces kan in gang gezet worden op basis van partiele informatie.
Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Robert Hartsuiker
De metafysica en wiskunde van botsingen Universiteit Gent Abstract: Dit project behelst de eerste systematische studie naar de conceptuele en experimentele grondslagen van een cruciale episode in de wetenschapsgeschiedenis: het grondvesten van een europese consensus door Huygens, Wallis, en Wren van de botsingsregels, gepromoot door de Londonse Royal Society in 1668-9. Door het samenvoegen van Galileaanse en Cartesiaanse principes met oudere fysische principes creëerden ze een onderzoeksdomein dat een cruciale stap vooruit betekende naar latere, ambitieuzere projecten van Huygens en Newton. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Eric Schliesser
De Metafysica van het meetproces. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit onderzoek is het opbouwen van een specifiek theoretisch kader voor het concept "experimentele waarneming", zowel vanuit het ontologische als vanuit het logische gezichtspunt. De sleutel hiertoe is aan te tonen dat elk experimenteel project een niet-triviale ontologische verschuiving in het deel van de werkelijkheid - het "physicshe syteem" - dat erdoor bestudeerd wordt, veroorzaakt. Dit heeft gevolgen voor de notie "objectiviteit": men kan niet simpelweg het testresultaat van een meting nemen en op basis daarvan conclusies trekken over de eraan ten grondslag liggende realiteit, omdat die op een onherleidbare manier is aangetast. Men zou kunnen stellen dat een ontologische zwarte doos de betrekking bemiddelt tussen de "gegeven" werkelijkheid en de wetenschappelijke theorie¨en die haar, uitgaande van "empirisch" verkregen gegevens, beschrijven. Anders gesteld: het is mijn bedoeling die zwarte doss te openen en de inhoud ervan bloot te leggen. Organisaties: • Centrum Leo Apostel
Onderzoekers: • Diederik AERTS
De Middelnederduitse 'Flos unde Blankeflos'. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit receptieonderzoek beoogt te achterhalen op welke wijzen de tekstuele samenstelling van de vijf codices die de Middelnederduitse Flos unde Blankeflos bevatten de receptie van deze tekst beïnvloedt en hoe de handschriften hierin overeenkomen en verschillen. Eerst wordt de overlevering van de tekst onderzocht, tot slot worden tekst en codex t.o.v. de Middelnederduitse literatuur en de Europese Floire et Blanchefleurtraditie besproken. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Willaert • Elisabeth de Bruijn
De Middelnederduitse 'Flos unde Blankeflos'. Tekst, codex en context. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit receptieonderzoek beoogt te achterhalen op welke wijzen de tekstuele samenstelling van de vijf codices die de Middelnederduitse Flos unde Blankeflos bevatten de receptie van deze tekst beïnvloedt en hoe de handschriften hierin overeenkomen en verschillen. Eerst wordt de overlevering van de tekst onderzocht, tot slot worden tekst en codex t.o.v. de Middelnederduitse literatuur en de Europese Floire et Blanchefleurtraditie besproken. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Willaert • Elisabeth de Bruijn
DemoCom. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Antoon Braeckman
Democracy and discontent. Political conflict in an age of individualism KU Leuven Abstract: Democracy, although firmly established, is faced with protests and discontent throughout the Western world. This research investigates this discontent as the tension between democratic ideals (freedom, equality) on the one hand, and actual and eradicable social inequalities on the otherhand. More specifically, it will explore the potential of this tension to transform society and politics. A number of political theories have been concerned with a similar project, but the theoretical framework of contemporary French liberalism is the most promising # and yet underutilized # way to analyze this tension. French liberalism addressesthe threats to democracy posed by two salient features of contemporary society, namely individualism and the demise of the nation state. These developments, so they argue, are harmful because they make it impossiblefor politics to stage conflict. Nevertheless, I argue that in repudiating individualism and adhering to the nation state, contemporary French liberal Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Raf Geenens • Liesbeth Schoonheim
Democratisering van onderuit? De impact van de Eerste Wereldoorlog op de directe interacties tussen Volksvertegenwoordigers en 'gewone burgers' in België en Frankrijk, 1910-1930
Universiteit Antwerpen Abstract: Veelal wordt de Eerste Wereldoorlog voorgesteld als een katalysator van democratiserende processen. Voor de offers die zij hadden gebracht voor de staat, hoopten bevolkingen in en buiten Europa immers beloond te worden met een toegenomen politieke zeggenschap in die staat. Terwijl tot op heden uitvoerig is onderzocht hoe deze claim is verwoord door georganiseerde bewegingen en politieke elites, wil dit project onderzoeken of en hoe zij tot uitdrukking werd gebracht door 'gewone', niet-georganiseerde burgers. Concreet wordt, op basis van de bewaarde correspondenties, een grootschalig onderzoek verricht naar de interacties tussen 'gewone burgers' en Volksvertegenwoordigers in België en Frankrijk tussen 1910 en 1930. Daarin wordt niet alleen nagegaan of de 'gewone burgers' expliciet democratiserende verzoeken tot de Volksvertegenwoordigers richtten, maar ook of hun taal zelf 'democratiseerde'. Om de impact van deze democratiserende impulsen van onderuit te meten, wordt bovendien nagegaan of zij ook sporen nalieten in de parlementaire acties en vertogen van de onderzochte Volksvertegenwoordigers. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Marnix Beyen • Karen Lauwers
Democratizing citizenship. On the tension between radical democracy andcitizenship KU Leuven Abstract: The premise of this project is the observation that classical accounts of citizenship focusing on citizenship as a status or habitus fail to take note of political actors that appropriate the language of citizenship outside of the dominant institutions of citizenship. This is whythis project will take cue from Étienne Balibar and Engin Isin: according to these philosophers, we should stop thinking of citizenship as a status that is (or is not) conferred upon individuals by a state because of the particular community they belong to, but as something that is, in the form of political struggles, collectively claimed (Balibar) or enacted (Isin). Moreover, this project will argue that Balibar and Isin take account of extra-institutional citizenship practices because they think of citizenship practices as democratic practices. However, since they conceive of democracy not as a regime, but as the process of 'the democratization of democracy', we are confronted with a tension between democ Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Antoon Braeckman • Christiaan Boonen
De modaliteit van het krijgen, een Birmaans en typologisch perspectief. Universiteit Antwerpen Abstract: Het Birmaans illustreert dat modale hulpwerkworoden van mogelijkheid hun oorsprong kunnen vinden in een lexicaal werkwoord 'krijgen'. Het ontstaanspad van mogelijkheid uit 'krijgen' is typologisch onderbelicht. Dit project hoopt de fenomenen uit het Birmaans in kaart te brengen, en er ook de cross-linguïstische relevantie van te bepalen. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera
De modellering van interactieve aligneringsprocessen. Een multimodale en multifocale benadering. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG MIDI Leuven
Onderzoekers: • Kurt Feyaerts • Geert Brône
De modernisatie van de Westerse wereld. Een interantionaal historisch-comparatief onderzoek naar huwelijkspartnerkeuze (1800-1914) Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een historisch-comparatieve analyse van partnerkeuze naar sociale origine op basis van een internationale dataset bestaande uit uniform gecodeerde huwelijksakten. Op basis hiervan worden de modernisatie-hypothese en alternatieve verklaringen voor de evolutie van maatschappelijke openheid onderzocht. Organisaties: • Vakgroep Sociologie
Onderzoekers: • Bart Van de Putte
De mogelijkheden en moeilijkheden van de vergelijkende theologie KU Leuven Abstract: Dit project onderzoekt de vooronderstellingen en de ambities van de ontluikende discipline van de vergelijkende theologie en de relatie van deze discipline tot zowel de theologie van de religies als de vergelijkendecultuurwetenschappen. De centrale vraag is of de vergelijkende theologie (i) in staat is om een antwoord te bieden op de vragen die problematisch geworden zijn in de theologie van de religies # m.n. de mogelijkheidvan de zgn. dubbele lidmaatschap, de aanspraak op universele religieuzeervaring, het idee van een universele openbaring, en de mogelijkheid van een universeel religieusdiscours # en (ii) of deze discipline voldoende rekening houdt met de verworvenheden van de vergelijkende cultuurwetenschappen. Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Terrence Merrigan • Ashlee Kirk
Demografische en economische veranderingen in de pre-industriële Nederlanden: de aanzet tot een databank van vroegmoderne parochieregisters Universiteit Antwerpen Abstract: Wat veroorzaakte de geboorte van moderne economische groei? Historici en economen verwijzen steeds vaker naar het demografische gedrag van huishoudens om dergelijke grote vragen te beantwoorden. Dit project creëert een omvattende databank gebaseerd op vroegmoderne parochieregisters, en levert zo de noodzakelijke (en ontbrekende) empirische fundamenten voor de studie van demografische en economische
verandering in de pre-industriële Nederlanden. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Jord Hanus
De mondalisering van moderne grenzen en clandestiene maritieme migratienetwerken (1882-1938): een vergelijkend onderzoek tussen Atlantische en Pacifische migratie systemen Universiteit Gent Abstract: Het project analyseert de opkomst van racistische grenzen aan migratie, de vorming van illegale migratienetwerken hierrond, pogingen van regeringen om internationale akkoorden inzake migratie af te sluiten en de centrale rol van scheepvaartmaatschappijen in dit proces gedurende de eerste periode van versnelde globalisatie (1882-1938). Het vergelijkt dit voor Pacifische en Atlantische migratiesystemen naar de VS en hoe dit het migratiebeleid op de Amerikaanse continenten beïnvloedde. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
De morele implicaties van de ontologische status van personen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project heeft tot doel een grondslagenonderzoek uit te voeren naar de verschillende percepties en benaderingswijzen in de literatuur betreffende het probleem van niet-bestaande personen. Alle ethische theorieën blijken tekort te schieten op het ogenblik dat domeinen worden benaderd waarin ook niet-bestaande personen als moreel relevant worden beschouwd. De belangrijkste doelen van dit project zijn: (1) het aanbrengen van een structuur zowel in de verschillende modale categorieën ( mogelijk, toekomstig, potentieel, gewezen, enz.) als in de criteria waarmee de categorieën worden onderscheiden; (2) het zoeken naar een gemeenschappelijk kader door de inconsistenties in de verschillende benaderingen te elimineren; en (3) het verduidelijken van de principes en concepties die ten grondslag liggen aan de verschillende filosofische perspectieven. Drie filosofen zijn toonaangevend in deze discussie: Derek Parfit, Jan Narveson en Joel Feinberg. Om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de problematiek, zullen alle domeinen waarin wordt gewerkt met niet-bestaande personen worden bestudeerd: (1) milieuproblematiek; bevolkingsproblemen en toekomstige generaties; (2) prenatale diagnose en "wrongful birth" situaties; (3) bestaansinducerende handelingen en medisch geassisteerde voortplanting; (4) postmortale schade en rechten. Het onderzoek zal worden uitgewerkt m.b.v. de methode van het brede reflectieve evenwicht (J. Rawls, N. Daniels, K. Nielsen). Het is een dynamisch coherentiemodel waarbij wordt gestreeft naar een integratie van drie grote componenten: morele oordelen en intuïties, morele principes en relevante achtergrondtheoriën. De methode vergroot de mogelijkheid om een rationele keuze te maken tussen concurrerende morele concepties. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JOHAN STUY
De morele implicaties van de ontologische status van personen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project bestaat uit een filosofische analyse van de verschillende interpretaties en benaderingshoeken in de literatuur betreffende het probleem van de 'niet-bestaande personen'. Alle morele theoriën bevatten een zekere opvatting van het individu en deze lijkt niet in staat om situaties waarin de betreffende persoon een niet-bestaand persoon is te structureren . De belangrijkste doelstellingen zijn : 1) De verschillende modaal categoriën van een persoon structureren en de criteria gebruikt om deze categoriën te onderscheiden, 2) gezien vanuit een overkoepelend en algemeen kader d.m.v. het elimineren van mogelijke onregelmatigheden in de benaderingen en 3) de onderliggende principes en opvattingen van de verschillende filosofische uitgangspunten te onthullen . Drie filosofen kunnen als hoofdrolspelers in het debat genoemd worden nl. : Derek Parfit, Jan Narveson en Joel Feinberg . Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen • Gynecologie - Urologie
Onderzoekers: • JOHAN STUY • PAUL DEVROEY
De morele implicaties van de ontologische status van personen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project bestaat uit een filosofische analyse van de verschillende interpretaties en benaderingshoeken in de literatuur betreffende het probleem van de 'niet-bestaande personen'. Alle morele theoriën bevatten een zekere opvatting van het individu en deze lijkt niet in staat om situaties waarin de betreffende persoon een niet-bestaand persoon is te structureren . De belangrijkste doelstellingen zijn : 1) De verschillende modaal categoriën van een persoon structureren en de criteria gebruikt om deze categoriën te onderscheiden, 2) gezien vanuit een overkoepelend en algemeen kader d.m.v. het elimineren van mogelijke onregelmatigheden in de benaderingen en 3) de onderliggende principes en opvattingen van de verschillende filosofische uitgangspunten te onthullen . Drie filosofen kunnen als hoofdrolspelers in het debat genoemd worden nl. : Derek Parfit, Jan Narveson en Joel Feinberg . Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen • Gynecologie - Urologie
Onderzoekers: • JOHAN STUY • PAUL DEVROEY
De Multiple Functional Load van grammaticale taaltekens in tekstconstructie en taalveranderingsprocessen. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Jean-Christophe Verstraete • Bert Cornillie • Kristin Davidse • An Van linden
De muziek van Christoph Graupner: ontsluiting en verspreiding Hogeschool Gent Abstract: Het onderzoek spitst zich toe op het verzamelen van de gegevens en bronnen omtrent leven en werk van Graupner en wil ze archiveren in een toekomstgerichte vorm, waarbij een model ontwikkeld zal worden om zowel de geïnteresseerde huismuzikant als de muziekwetenschapper een antwoord te geven op zoveel mogelijk toekomstige vragen en opzoekingen. Deze informatie zal beschikbaar zijn in de vorm van een uitgebreide relationele en multimediale (woord, klank, beeld) database, toegankelijk via internet en een geïntegreerde zoekfunctie. Uiteindelijk zullen via onderzoek naar historische uitvoeringspraktijk en omzetting naar moderne muzieknotatie de uitvoering (concerten) en opname (cd) van representatieve werken de ontsluiting in de praktijk bekrachtigen. Dit gebeurt in samenwerking met partners (cd-label, concertorganisatoren, bestaande ensembles). Organisaties: • Departement Conservatorium • Vakgroep Scheppende Muziek • Vakgroep Theorie • Vakgroep Instrument
Onderzoekers: • Florian Heyerick • Godfried-Willem Raes
De mythes van de jacht in de Italiaanse poëtica van de 14de tot de 17de eeuw: literaire, artistieke en filosofische perspectieven Universiteit Gent Abstract: Onderzoek rond het archetype van de jacht bestaande uit drie hoofddelen: ten eerste de studie van de antieke bronnen van de jachtmythes ("Diana en Actaeon" en "Venus en Adonis"), ten tweede de analyse van Italiaanse literaire teksten uit Renaissance en Barok die de mythes hernemen en ten derde de studie van de relaties tussen die teksten en de contemporaine kunstproductie. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Sabine Verhulst
De narratieve constructie van religieuze identiteiten in Duitstalige moslim fictie geschreven door auteurs van Iraanse of Irakese afkomst. Universiteit Gent Abstract: Na 2001 kende moslimfictie in het Duits een aanzienelijke stijging. Mijn onderzoeksproject analyseert de religieuze praktijken en ervaringen van Islam en de narratieve constructie van religieuze identiteiten in literaire teksten geschreven in het Duits door auteurs van Iraanse en Iraakse origine aan de hand van een retorische en narratologische methodologie. Organisaties: • Letterkunde
Onderzoekers: • Benjamin Biebuyck • Gunther Martens
De natie in de stad: imagining the nation beyond Benedict Anderson. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project is een aanzet tot internationale samenwerking met partners in Oxford en Leiden. Doel is de historische kennis over natievormingsprocessen in de 19de eeuw in een fundamenteel nieuwe richting te sturen. Met name het paradigma van de imagined communities van B. Anderson wordt ter discussie gesteld via een comparatief onderzoek naar de verbeelding van de natie binnen verschillende stedelijke milieus in België, Nederland en Duitsland. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Maarten Van Ginderachter
De nationaal-populistische verleiding : een interdisciplinaire en lokale verkenning. Universiteit Antwerpen Abstract: Het primaire doel van het onderzoeksproject is tweeledig : 1) Het komen tot nieuwe (aanvullende) verklaringen van electoraal succes van nationaal-populistische politieke partijen; 2) Het (verder) ontwikkelen en integreren van interdisciplinaire (m.n. etnografische) methoden en van een nieuw (sub-lokaal) perspectief in de politieke partijen. Organisaties: • Extremisme en democratie
Onderzoekers: • Caspar Mudde
De naweeën van een nederlaag. Een prosopografische studie van de Franse componisten vanaf de Frans-Pruisische Oorlog (1870-1871) tot aan de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) Universiteit Gent Abstract: Na de Frans-Pruisische oorlog creëerde het politieke, sociaal-economische en culturele landschap een sterke verdeeldheid binnen de Franse muziekscène. Via prosopografisch onderzoek - waarbij de wisselwerking wordt bestudeerd tussen enerzijds het oeuvre en anderzijds de politieke, sociaal-economische en culturele achtergrond van de Franse componisten - wordt nagegaan welke de structuren en de transformatieprocessen waren van het Frans muzikaal 'veld' tussen 1871 en 1914. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Jan Art • Francis Maes
De Nederlandse literatuur en het literaire bedrijf in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815-1830: interactie en differentiatie.
Universiteit Antwerpen Abstract: Object van onderzoek is de literaire interactie tussen Noord en Zuid tijdens de periode van het Verenigd Koninkrijk (1815-1830) waarin de Nederlandse overheid een actieve taal- en cultuurpolitiek voerde die was gericht op de algehele samensmelting tot één natie van twee landen met een verschillende cultureel en politiek verleden. Het is de bedoeling zowel in Noord- als Zuid-Nederland de productie, distributie en consumptie van literatuur in kaart te brengen en daarbij systematisch na te gaan of en in welke mate er sprake is van interactie en integratie op de diverse domeinen van de literaire communicatie (publicaties, auteurschap, uitgeverij, genootschappen, tijdschriften, literaire kritiek, lezerspubliek etc.) Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Piet Couttenier
De Nepantla generatie: het identiteitsdiscours in de essays van de tweede generatie Spaanse ballingen in Mexico. Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt het identiteitsdiscours in de essayistische teksten geschreven door de kinderen van de Republikeinse ballingen in Mexico. Deze zogenaamde ?Nepantla? generatie, naar het Nahuatl woord voor ?tussen twee werelden? wordt gekenmerkt door haar complexe en meervoudige culturele identiteit. Door middel van de discoursanalyse van de essays van een representatieve groep van auteurs van deze generatie wordt er onderzocht hoe deze Spaans-Mexicaanse schrijvers erin slaagden een identiteit te construeren vanuit de spanning tussen Europese en de Amerikaanse cultuur. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Eugenia Houvenaghel
De netwerken van de Vlaamse zakenelite: post-fordisme en de federalisering in België Universiteit Gent Abstract: Ik beoog de reconstructie van de netwerken van het Vlaams Economisch Verbond door middel van een netwerkanalyse. Ik hoop aan te tonen welk aandeel het VEV had in twee fundamentele maatschappelijke tranformaties van de afgelopen veertig jaar: de transitie van een zeer gestandaardiseerde economie (fordisme) naar een flexibele kenniseconomie (post-fordisme) en de federalisering van de Belgische staat. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Bruno De Wever
Denkbeelden in het postgenomisch tijdperk. Wetenschapsfilosofisch onderzoek naar de betekenis van complexiteitsdenken in Systeem Biologie voor de moleculaire biologie en filosofie van de biologie, de duurzaamheidsgedachte in de landbouw en beeldvorming in Universiteit Gent Abstract: Dit interdisciplinaire project brengt onderzoek uit de wijsbegeerte, de moleculaire biologie, de landbouwwetenschappen, en de communicatiewetenschappen samen. In het bijzonder onderzoekt het in hoeverre het complexiteitsdenken in de huidige filosofie van de biologie en de Ssyteem Biologie de orthodoxie van het gencentrisme ondervragen en bijsturen, en welke implicaties een denken in termen van organismen als complexe en dynamische systemen heeft voor het wetenschappelijk-maatschappelijk debat rond duurzame landbouw en voor de beeldvorming rond biologie en (genetisch gemodificeerde) organismen in diverse media. Organisaties: • Vakgroep Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • Gertrudis Van de Vijver • Hans Verstraeten
De Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden als een literair en cultureel 'entrepôt' voor de zeventiende-eeuwse Britse letterkunde, 1603-1688 Universiteit Gent Abstract: Het project will via 'close reading' van een ruim corpus van niet-canonieke teksten, in samenhang met een sociaalhistorische studie van de diverse Nederlandse loci waarin zij tot stand kwamen en/of waarop zij betrekking hadden, een nieuw perspectief creëren op de continentale inbedding van de zeventiende-eeuwse Britse literatuur. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Jean Pierre Vander Motten
De normativiteit van het recht. Een meta-ethische evaluatie van het interpretivisme. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Georgios Pavlakos • Katrien Schaubroeck
De notie 'prise en charge / commitment' in de taalkunde. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt de karakterisering van de fundamentele notie (non-)prise en charge / (non-)commitment, die gebruikt wordt bij de beschrijving van zeer diverse fenomenen in de enunciatieve taalkunde. Daarbij zullen onderzocht worden : de mechanismen en markers van (non)prise en charge, de soorten en graden van (non-)prise en charge, de draagwijdte en grenzen van het fenomeen, haar 'subjecten', het precieze 'object' en het 'tijdstip' van de prise en charge en de diverse 'lagen' van prise en charge in een polyfone marker. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers:
• Patrick Dendale
De Nouvelle Théologie herbekeken: een kritisch onderzoek van Yves Congars theologische conflicten. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts
De Nouvelle Théologie herbekeken: een kritisch onderzoek van Yves Congars theologische conflicten. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts • Andrew Meszaros
De (on)deelbaarheid van het kind KU Leuven Abstract: In de huidige generatie is het weinig kinderen gegeven om tot aan het bereiken van hun meerderjarigheid een gezin te vormen met hun beide wettelijke ouders. Gelet op het zeer liberale karakter van de Belgische echtscheidingswetgeving België heeft na de Scandinavische landen en Nederland de kortste juridische procedure om uit de echt te scheiden ligt de drempel naar de echtscheiding laag en kinderen van samenwonende koppels hebben een nog hogere kans om een relatiebreuk van hun ouders mee te maken. In 2006 dwong de Belgische wetgever de rechters voor de eerste maal in een wettelijk keurslijf bij hun oordeel over de verblijfsregelingen van minderjarigen en verplichtte hen om bij betwistingen inzake de verblijfsregeling van kinderen prioritair te onderzoeken ofde regeling van co-ouderschap kon uitgesproken worden. In dezelfde wet creëerde hij een coherent wettelijk kader voor dwangmaatregelen, dat eenouder ter wille kon zijn bij de weigering tot uitvoering van een verblijfsregeling do Organisaties: • Instituut Familierecht en Jeugdrecht
Onderzoekers: • Patrick Senaeve • Christine Van Roy
De ongerechtvaardigde verrijking in het Belgisch privaatrecht: een onderzoek naar de werking van een algemeen verrijkingsverbod KU Leuven Abstract: Een leverancier van stookolie vult per vergissing de tank van een verkeerde persoon. De leverancier eist dat de ontvanger de factuur betaalt opgrond van de onverschuldigde betaling. Toch past de rechtspraak in dergelijke feitenconstellaties frequent de vordering uit ongerechtvaardigde verrijking toe. De ongedaanmaking van ongewettigde vermogensverschuivingen blijkt een gedeelde eigenschap te zijn van de onverschuldigde betaling en de ongerechtvaardigde verrijking. Deze functionele gemeenschappelijkheid doet de vraag rijzen hoe het algemene verbod van ongerechtvaardigdeverrijking zich verhoudt ten opzichte van concrete restitutievorderingen. Wanneer kan de ongerechtvaardigde verrijking effectief voorzien in een autonome restitutieverbintenis en wanneer fungeert het slechts alsverklaring voor concrete rechtsfiguren?Een functioneel en inductief rechtsvergelijkende methode zal uitmaken op welke manier de werkingvan de ongerechtvaardigde verrijking een positiefrechtelijk rol kan en dient te Organisaties: • Faculteit Rechtsgeleerdheid Brussel
Onderzoekers: • Sophie Styns • Annick De Boeck • Jonas Lambrechts
De ontdekking van de Franse reportatieve conditionnel door grammaticografen Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt wanneer grammaticografen het bestaan van de Franse reportatieve conditionnel hebben ontdekt en hoe ze die aanvankelijk hebben beschreven. Het verbreedt eerder gepubliceerd onderzoek door verdere grammatica's uit de 17e-19e eeuw, in digitale of papieren vorm op te sporen en te (gaan) bestuderen. Het moet nieuwe elementen aanbrengen in het onderzoek naar de etymologie en vroege betekenis van de reportatieve conditionnel. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Patrick Dendale
De ontwikkeling van ArcheoGML: een conceptueel datamodel voor een 4D archeologisch GIS Universiteit Gent Abstract: Het voorgesteld onderzoek beoogt een eerste stap te zetten in de richting van een formele definitie van een conceptueel datamodel voor vierdimensionale archeologische data en analyses. De gebruikersvereisten nemen hierbij een centrale positie in het ontwikkelingsproces in. Het model zal stapsgewijs ontwikkeld worden via testcases op archeologische sites met een continue terugkoppeling naar de gedecteerde gebruikersvereisten. Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Philippe De Maeyer
De ontwikkeling van Augustinus' denken over straf als 'genademiddel' inzijn anti-Manicheese en anti-Donatistische polemiek KU Leuven Abstract: Augustine is well known both for his emphasis on interiority in his doctrine of grace and for his justification of coercion against Donatism. Although conversion and perseverance are ultimately an interior divine gift, the external means of punishment also have a role to play in the
economy of grace. The genealogy of Augustine#s thought on punishment as a #means of grace# has not yet been object of systematic study. This project aims at filling this gap by chronologically studying Augustine#s thought on the relationship between punishment and grace in the context of both is anti-Manichean and his anti-Donatist polemics. The main themes that will be addressed in this study are: Augustine#s concept of the pedagogical character of the punishment of the first sin, punishment as a pedagogical means within salvation history; state-sponsored violence and theconcept of martyrdom. Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts • Anthony Dupont • Bartholomeus van Egmond
De ontwikkeling van de absolute constructie in het Engels: de interactie tussen interne en externe factoren van taalverandering. KU Leuven Abstract: Mijn project heeft tot doel een veelomvattende corpusstudie aan te bieden over de ontwikkeling van de absolute constructie (AC) in het Engels, vanaf de eerste geattesteerde voorbeelden in het Oud-Engels tot het heden. Hedendaags Engelse voorbeelden zijn: '"That's better," he said, his spirits raising a little.' en 'With the teacher refusing to comply, Barry took the matter to the dean'. De specifieke onderzoeksvragen onderliggend aan deze studie kunnen als volgt geformuleerd worden. Eersten vooral wenst het project een volledige descriptieve omschrijving te geven van de ontwikkeling van de AC. Deze descriptieve component toont aan dat de AC wordt gekarakteriseerd door een fluctuerende frequentie, veranderende semantische eigenschappen en een toenemende structurele flexibiliteit. Ten tweede kunnen de waargenomen veranderingen het best gezienworden als het resultaat van een combinatie van interne en externe factoren die elkaar niet noodzakelijk opvolgen maar ook tegelijkertijnbsp;d werkz Organisaties: • OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Hubert Cuyckens • Peter Petré • Nikki van de Pol
De ontwikkeling van de conditionalis in de Romaanse talen. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van het project is vanuit formeel historisch perspectief de ontwikkeling van conditionalis-vormen in drie Romaanse talen (Frans, Italiaans en Roemeens) te bestuderen naar morfologische, semantische en discursieve eigenschappen. Bovendien wil het project de temporele en modale eigenschappen van de conditionalis toetsen in het licht van economie- en inertiebeginselen. Organisaties: • Taalkunde • Centrum voor Roemenië studies
Onderzoekers: • Liliane Tasmowski • Yves D'Hulst
De ontwikkeling van de identiteit van Singalese kloosters in de vijfde eeuw Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt de ontwikkeling van de identiteit van Singalese kloosters in de vijfde eeuw. Het identificatieproces van de Mahaviharanikaya zal worden bestudeerd met een bijzondere aandacht voor de invloed van de andere Singalese nikayas door middel van een onderzoek naar reflecties van deze scholen in de Pali commentaren die ons zijn overgeleverd. Organisaties: • Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië
Onderzoekers: • Ann Heirman
De ontwikkeling van een fiscale administratie in het licht van een groeiende 'state capacity' en 'infrastructural power' in de Zuidelijke Nederlanden en België, 1795-1852 Universiteit Gent Abstract: Met de Franse revolutie kwam er een nieuw belastingstelsel en belastingadministratie; cruciale elementen in het staatsvormingsproces en de inrichting van de maatschappij. Dit onderzoeksproject belicht het opmerkelijke contrast tussen de continuïteit van een klassieke fiscaliteit en de economische ontbolstering van België in de periode 1795-1852. Welke plaats nam de fiscus in de vorming van een moderne Belgische ?fiscal state? in? Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
De ontwikkeling van een methodologisch model voor het onderzoek van de evolutie van mens en maatschappij binnen paleo-omgevingen: "naar een geoarcheologische duurzame ontwikkeling". Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hoewel in de laatste drie decennia archeologen en geologen regelmatig deelgenoten zijn in dezelfde projecten, blijkt toch dat ze vaak naast i.p.v. met elkaar opereren. In het beste geval bemonsteren geologen (en bij uitbreiding andere natuurwetenschappers) tijdens een archeologische campagne zelf de omgeving en de materiële cultuur van de site; al te vaak echter krijgen ze stalen ter analyse toegestuurd zonder zelf enig beeld van de onderzoekssituatie te hebben gevormd. Vervolgens, in de publicatiefase, worden de resultaten van de natuurwetenschappelijke analyses meestal als een afzonderlijk hoofdstuk (vaak een appendix) aan het rapport van het archeologisch onderzoek toegevoegd zonder dat er een gezamenlijke kritische reflectie is geweest tussen archeologen en geologen. Het onderzoekspotentieel wordt met zulke werkwijze dus niet ten volle benut. Ook in natuurwetenschappelijke studies met een sterk archeologisch/historische dimensie (bv. herkomstonderzoek van grondstoffen) blijkt nog al te vaak dat er onvoldoende of niet werd gereflecteerd met archeologen/historici over de resultaten, wat foutieve socio-economische en/of culturele interpretaties tot gevolg kan hebben (e.g., Bryan et al. 1997, Herscher 1998). Het archeologisch en geologisch onderzoek wordt bijgevolg zelden in dialoog uitgevoerd. Vanuit hun opleiding binnen respectievelijk de humane en de exacte wetenschappen zijn archeologen en geologen getraind in een verschillende 'onderzoekstaal'. Met het voorgestelde HOA-project willen we een paradigma verandering teweegbrengen: door onderzoekers op te leiden die beide 'onderzoekstalen' beheersen en die dus als Leonardo da Vinci's zowel vanuit de invalshoek van de humane wetenschappen als die van de exacte wetenschappen kunnen opereren, moet er een
onderzoeksmeerwaarde tot stand komen in beide onderzoeksdisciplines. In het 'gezamenlijk' onderzoek van archeologen en geologen, zoals bijvoorbeeld de studie van sedimenten in door de mens gebruikte grotten (e.g., Laville et al. 1980) of het bepalen van oude kustlijnen (e.g., Van Andel 1989), zijn de onderzoeksvragen steeds gericht op vraagstukken uit het verleden, meer bepaald geplaatst in een stratigrafische en evolutieve context. Dit is een problematiek waar de 21ste eeuwse mens zich maar matig bij betrokken voelt, wat hem/haar ertoe neigt om deze studies als 'luxeonderzoek' te bestempelen, aangezien de maatschappelijke relevantie ogenschijnlijk niet verder lijkt te reiken dan de eventuele creatie van toeristische trekpleisters. Het voorgestelde HOA-project wil aantonen dat door middel van de inschakeling van de studie van paleo-omgevingen in het onderzoek naar duurzame ontwikkeling, de studie van het verleden wel degelijk maatschappelijk relevant kan zijn voor de mens van de 21ste eeuw. Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie • Geologie
Onderzoekers: • VIRGINIE RENSON • Jan COENAERTS • Philippe CLAEYS • KARIN NYS
De ontwikkeling van een webapp voor communicatie met anderstalige moeders in de zorgsector. Universiteit Gent Abstract: In samenwerking met Kind & Gezin en Kruispunt Migratie-Integratie vzw wil dit project van de Universiteit Gent een impuls geven aan het werken met technologische tools in de dienstverlening voor anderstalige moeders. Concreet wil dit project een app ontwikkelen die de communicatie in de dienstverlening tussen zorgverstrekkers (verpleegkundigen/artsen) van Kind & Gezin en anderstalige moeders met een beperkte kennis van het Nederlands gemakkelijker maakt. De focus ligt op de grootstedelijke regio?s Antwerpen, Brussel en Gent, waar een hogere aanwezigheid is van anderstalige moeders. Organisaties: • Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie
Onderzoekers: • Veronique Hoste
De ontwikkeling van het Centre for the Study of Local Cultures aan Kuvempu University, India Universiteit Gent Abstract: Het project werkt mee aan de heropleving van de sociale wetenschappen en de menswetenschappen(zowel onderzoek als onderwijs) aan een rurale universiteit in Zuid-India. Het onderzoekscentrum Centre for the Study of Local Cultures (CSLC) richt zich op vernieuwend onderzoek naar de Indiase cultuur en samenleving, voornamelijk rond de problematieken van kaste/ongelijkheid en pluralisme/conflict. De doelstelling is ook om een feed-back loop met de locale samenleving in Karnataka te onderhouden (met NGO's, locale beleidmakers en de officiële instanties). Tegelijk zal er ook gewerkt worden aan de opstart van een Academie die het onderzoek in de menswetenschappen en de sociale wetenschappen op een institutionele manier moet behartigen. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Balagangadhara Rao
De ontwikkeling van het conditioneel gebruik van modale werkwoorden in het West-Germaans Universiteit Gent Abstract: Het project gaat de historische ontwikkeling na van het ?voorwaardelijk? gebruik van modale werkwoorden in het Westgermaans. Aangezien verschillende modale betekenissen die tijdens de grammaticalisatie van modale werkwoorden ontstaan met verschillende structurele posities blijken te correleren wordt uitgegaan van de hypothese dat betekenisverandering samengaat met structurele verandering. Dit comparatief onderzoek is gebaseerd op een historische corpusstudie van verscheidene Westgermaanse talen. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Liliane Haegeman • Torsten Leuschner
De ontwikkeling van multimediaal cursusmateriaal Frans Vantage 1 en 2 voor B.I.S. Online. Universiteit Antwerpen Abstract: De officiële online cursus Frans - niveau vantage - voor BIS Volwassenenonderwijs omvat 240 lessen die gelijkmatig verdeeld zijn over de vier vaardigheden; zijnde spreken, schrijven, luisteren en lezen. De 15 contexten - door de DVO gedefinieerd in "Opleidingsprofielen Moderne Talen" - zorgen voor de noodzakelijke variatie in de cursus. In elke les wordt deze context gecombineerd met een specifieke eindterm om zo een taaltaak te formuleren voor de cursist. De cursus is volledig gebaseerd op het Internet en voorziet in bijkomend materiaal zoals extra documenten, pdf files, audio-en videomateriaal, on line woordenboeken en grammatica's, links naar interessante sites, enz. Naast de vier taalvaardigheden scherpt de cursist ook volgende vaardigheden aan bij het doorlopen van de cursus: computervaardigheid, zelfredzaamheid, leren werken met informatiebronnen op het internet, informatie leren opzoeken op het net, een kritische houding ontwikkelen tegenover de gevonden informatie en zelfevaluatie van de eigen antwoorden. Organisaties: • Didascalia • Didascalia
Onderzoekers: • Wilfried Decoo
(De ontwikkeling van ) taalbeheersing en attitudes van Franstalige en Nederlandstalige leerlingen in het Brussels Nederlandstalig secundair onderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vele Franstalige Brusselaars sturen hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs. Deze tendens stuit op verzet vanuit zowel Franstalige als Nederlandstalige politieke kringen en onderwijsmiddens. Dit project beoogt een grondige analyse van (a) de ontwikkelingen het uiteindelijke niveau van de moedertaal Frans en de tweede taal Nederlands bij Franstalige leerlingen in het Nederlandstalig secundair onderwijs in Brussel, en (b) de ontwikkeling van percepties van en attitudes t.o.v. beide talen en hun sprekers bij deze leerlingen. Het is de bedoeling op nauwkeurige en genuanceerde wijze de gevolgen te onderzoeken van deze vorm van "wilde immersie" op de kennis en de perceptie van beide talen.
Organisaties: • Germaanse Talen • Lerarenopleiding • Romaanse Talen
Onderzoekers: • NADINE ENGELS • MICHEL PIERRARD • Alexis HOUSEN
De ontwikkeling van zinsverbinding en complexe zinnen in de tweedetaalverwerving van het Nederlands en het Frans. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is om een betere inzicht te verkrijgen hoe mensen talen aanleren alsmede de linguïstische theorie rond de zinsstructuur te testen. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD • Alexis HOUSEN
De oorkonden en de kanselarij van de graven van Holland en Henegouwen, 1299-1345. Een onderzoek naar de schriftelijke communicatie tussen vorst en onderdanen in tijden van personele unie. Universiteit Gent Abstract: In dit VNC-projectonderzoek staat de organisatie van de grafelijke kanselarij tijdens de personele unie van Henegouwen en HollandZeeland onder de Avesnes (1299-1345) centraal, met een aanloop vanaf 1280 voor Henegouwen. Door onderzoek van dictamen en scriptio, wordt getracht de intellectuele en materiële auteurs van de originele oorkonden waarin de graven genoemd worden, te situeren om de communicatie- en bestuursstrategieën en staatsvormingsprocessen te achterhalen. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Thérèse de Hemptinne
De oostelijke voorstad van Sagalassos. Een chronologische, functionele en socio-economische studie van een vrijwel ongekend antiek urbaan fenomeen. KU Leuven Abstract: Het project wenst het vrijwel niet geëxploreerde antieke fenomeen van urbane periferie in kaart te brengen, gebaseerd op concreet archeologischonderzoek in de oostelijke wijken van de antieke stad Sagalassos. Voorafgaand onderzoek plaats de oudste sporen van activiteit in de oostelijkeperiferie in de Klassiek/Hellenistische periode (5de-2de eeuwen v. Chr.), terwijl de jongste archeologische sporen de VroegByzantijnse periodebetreffen (7de eeuw na Chr.). In deze periode van een millennium en meer, zullen de oorsprong van het fenomeen voorstad omschreven worden en ook de ontwikkeling en verval ervan, vanuit een interdisciplinair onderzoeksprogramma. Het project zal bijdragen tot debatten over de rol van de artisanale wereld tot regionale economieën, de complexe en evoluerende sociale matrix waarin het fenomeen voorstad zich ontwikkelde, en de studievan antiek urbanisme in het algemeen. Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Jeroen Poblome • Patrick Degryse
De Opbouw van Architectuurtheorie in Vlaanderen 1965-1995 KU Leuven Abstract: De inzet van het doctoraatsproject is een beter begrip van de Belgischearchitectuurtheorie uit de tweede helft van de twintigste eeuw (1965 - 1995). Als onderzoeksgebied wordt Vlaanderen aangeduid en met uitbreiding Louvain-la-Neuve en Brussel. Het onderzoek beperkt zich met andere woorden niet tot Nederlandstalig België. Interdisciplinariteit staat voorop. Tekstmateriaal uit de sociologie, fenomenologie of (kunst)geschiedenisgaan hand in hand met opiniestukken uit de architectuurkritiek. Dit project maakt deel uit van een tweeluik. Simultaan met de studie van het tekstuele oeuvre, wordt onderzoek verricht naar de architectuurtheorie alspedagogisch instrument en discipline. Een bijzondere aandacht gaat hierbij naar maquettes en divers didactisch materiaal. Het onderzoek naar het tekstuele oeuvre zal zich dan ook ontwikkelen in nauwe samenwerking enoverleg met de verantwoordelijke van deze projectlijn, Elke Couchez. Het doel van dit onderzoek is een beter inzicht te verwerven in het aan Organisaties: • Architectuur en Maatschappij
Onderzoekers: • Yves Schoonjans • Hildegarde Heynen • Rajesh Heynickx • Lien Carton
De opkomst van de Terramare 'cultuur'? Een archeologische studie naar de sociaaleconomische ontwikkelingen van de midden bronstijd in de Po-vlakte (Noord-Italië). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Archeologie Leuven
Onderzoekers: • Ilse Schoep • Jonas Danckers
De opkomst van een 'moderne' arbeidsmarkt? Het profiel van landarbeiders in een vroegmodern, commercieel akkerbouwsysteem: de Wase polders (1650-1850) Universiteit Antwerpen Abstract: In de recente geschiedenis blijft het transitiedebat over de overgang van een feodale rurale samenleving, naar een peasant-maatschappij en tenslotte naar een kapitalistische rurale economie, prominent aanwezig. In dit transitieproces worden polderboeren vaak gezien als pioniers die
de weg effenden naar grootschalige en marktgerichte landbouw. Het ontstaan van rurale loonarbeid wordt hierbij gezien als de voorbode van een 'moderne' marktwerking. Dankzij dit project kan de vroegmoderne arbeidsmarkt van de Wase polders in kaart gebracht worden. Vragen naar de marktwerking, naar de oorsprong en de reikwijdte van het arbeidsleger vormen de leidraad: zijn de polderboeren met hun arbeidsvraag pioniers in het ontstaan van een 'moderne' arbeidsmarkt? Of zijn de systemen nog steeds 'traditioneel' en bijgevolg gericht op informele relaties en op wederkerigheid? Om hierop een afdoend antwoord te geven is er nood aan een grootschalige analyse van het profiel van de arbeiders die in dienst van polderboeren traden. Door de inzet van drie jobstudenten is het mogelijk om een massa aan archief te verwerken, op zoek naar informatie over arbeidsrelaties. Aangezien dergelijke gegevens moeilijk op te sporen zijn, er een hele waaier aan bronnen moet doorgenomen worden (memorie- en grootboeken, boedels) en het studiegebied zeer uitgebreid is, kan enkel projectfinanciering leiden tot de uitbouw van een databank, nodig voor publicaties en raadpleegbaar voor de collega's van het departement. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Reinoud Vermoesen
De opkomst van massaconsumptie in België (1945-1989). De sociale en politieke constructie van een welvaartsmaatschappij. Universiteit Gent Abstract: Massaconsumptie werd een belangrijk fenomeen in de Keynesiaanse welvaartsstaat, maar niet zonder bemiddelaars tussen staat en burger. Deze speelden een regulerende en educatieve rol. Zowel de Association des Consommateurs, de wegdeemsterende coöperatieves en nieuwe sociale bewegingen zoals Anders Gaan Leven profileerden zich op het thema. Door te kijken naar institutionele structuren (zoaals de Raad van het Verbruik) en de discours en acties van deze belangengroepen, komen ?les trentes glorieuses? in een nieuw licht te staan. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere
De opstand als burgeroorlog: Anwerpen en de Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek willen we focussen op de burgeroorlog-dimensie van de Nederlandse Opstand. De complexe processen die inwonders in de Lage Landen verdeelden kregen immers nog te weinig aandacht. Het veronderstelt een systematische aandacht voor politieke, religieuze, culturele en sociaal-economische factoren en een nauwkeurig oog voor regionale verschillen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Guido Marnef
De optica van de Renaissance: de toeëigening van optische kennis door praktische wiskundigen met specifieke aandacht voor optische instrumenten in verzamelingen en de visuele taal van de optica van de Renaissance Universiteit Gent Abstract: Dit project hoopt de kloof te dichten die in het wetenschapshistorische onderzoek naar de geschiedenis van de optica bestaat tussen de middeleeuwen en de wetenschappelijke revolutie van de zeventiende eeuw. Er wordt nagegaan hoe de praktische wiskundigen van de Renaissance zich de middeleeuwse optica hebben toegeëigend binnen de vijftiende en zestiende-eeuwse culturele en cognitieve context waarin zij opereerden. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Fernand Hallyn
De organisatie van het Joods leven in België in het interbellum. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds vzw Kazerne Dossin. UA levert aan vzw Kazerne Dossin de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Herman Van Goethem
De organisatie van het tweetalig geheugen: Evidentie via gedragsmaten en electrofysiologische technieken Universiteit Gent Abstract: Dit beoogt een beter inzicht te verschaffen in de globale organisatie van het tweetalig geheugen. Op basis van experimentele data zal worden nagegaan hoe lexicale en semantische aspecten van de moedertaal (L1-woorden) en de tweede taal (L2-woorden) zijn gerepresenteerd in het tweetalig geheugen, en welke verbindingen er tussen deze representaties bestaan. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Robert Hartsuiker
De oude vrijster. Analyse van de bestaansstrategieën van nooit gehuwde vrouwen tijdens de vroegmoderne tijd. Casus: het Brugse Vrije, 1730-1850 Universiteit Gent Abstract: De bedoeling van deze studie is om te onderzoeken welke strategieën nooit gehuwde vrouwen ontwikkelden om hun bestaan in verschillende productiesystemen te verzekeren tijdens de 18de eeuw. Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis
Onderzoekers: • Isabelle Devos
De overgang van afgegrensde naar (deels) onafgegrensde gebeurtenisconstruering in het Middel-Engels. KU Leuven Abstract: In dit postdoctoraal onderzoek gaat Peter Petré na hoe een radicale verschuiving in de vertelstructuur in het Engels voortvloeide uit meervoudige grammaticale veranderingen. De Oud-Engelse taalstructuur (zoals die van het Nederlands) was gunstig voor een seriële vertelstructuur, alsof verteld door de ogen van een protagonist die gebeurtenissen ervaart als afgegrensd (de ene na de andere). Dit soort construering maakt typisch gebruik van tijdsbijwoorden zoals dan aan het begin van de zin, vaak gepaard met inversie van het onderwerp (Toen zochten ze naar de moordenaar van Hendrik. Toen vonden ze hem, en toen eiste hij dat ze zich overgaven). Daartegenover biedt de grammatica van het huidige Engels meer ruimte voor onafgegrensd vertellen, een verteltype vergelijkbaar met een filmcamera die de hele scene overschouwt, en ziet hoe gebeurtenissen (deels) overlappen (Water was dripping down. The man started digging and the sand is caving in). Tot nog toe werd verondersteld dat de kritische o Organisaties: • OG FunC Leuven
Onderzoekers: • Hubert Cuyckens • Peter Petré
De overheidswaarborg in het publiek en privaat recht KU Leuven Abstract: In dit onderzoek zal worden nagegaan hoe overheidswaarborgen als instrument kunnen worden ingezet, onder andere in het licht van financieel-economische crisissen. De recente onrust op de financiële markten illustreert dat bij beleidsmakers het besef toeneemt dat er in bepaalde omstandigheden maatregelen nodig zijn om de (vrijemarkt)economie bij te stellen en het vertrouwen in het systeem te waarborgen. De overheidswaarborg is een dergelijke maatregel. De overheid kan optreden als persoonlijke zekerheidssteller, waarbij zij zich ertoe verbindt de verplichtingen van een schuldenaar (geheel of gedeeltelijk) na te komen wanneer deze in gebreke zou blijven. De overheid gebruiktop die manier haar economisch gewicht als onderpand om het evenwicht inde markt te herstellen. De vraag stelt zich welke regels hierbij moeten worden nageleefd. Traditioneel wordt er aangenomen dat overheidswaarborgen enkel via het publiek recht (de publiekrechtelijke weg) kunnen worden toegekend. Toch kan men zich Organisaties: • Inst. voor Handels- en Insolventierecht
Onderzoekers: • Joeri Vananroye • Steven Lierman • Karel-Jan Vandormael
De overlevingskansen van nieuwe politieke partijen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Politiek is de wijze waarop in een samenleving de belangentegenstellingen van groepen en individuen tot hun recht komen - meestal op basis van onderhandelingen - op de verschillende bestuurlijke en maatschappelijke niveaus. In dit project gaan we na wat de overlevingskansen zijn van nieuwe politieke partijen. Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • CHRISTIAN DESCHOUWER
De pastorale relativizering van de Latijnse Vulgaat in de postconciliaire Kerk: Een studie van de latere geschiedenis van een Bijbelse vertaling KU Leuven Abstract: Er is tot op heden weinig diepgaand onderzoek gebeurd met betrekking tot de opgemerkte pastorale relativizering van de Latijnse Vulgaat in de postconciliaire Kerk. Deze studie heeft als doel enkele hypothetische veranderingen in Bijbelse studies, kerkelijke censuur en liturgie te verifidren als bepalende factoren in de status- en plaatsvermindering van de Latijnse Vulgaat in het leven van de hedendaagse Kerk. Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts • N. N. • Wim François
De paulinische eigenschappen 'sarks' ('vlees') en 'pneuma' ('geest') in recente West-Europese bijbelvertalingen. Een studie over concordant vertalen, contrastieve lexicografie en vertaalinterpretatie Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de manier waarop de Griekse termen 'sarks' en 'pneuma' worden weergegeven in Nederlandse, Engelse, Franse en Duitse vertalingen uit de tweede helft van de twintigste eeuw. De paulinische eigenschappen 'sarks' ('vlees') en 'pneuma' ('geest') in recente West-Europese bijbelvertalingen. Een studie over concordant vertalen, contrastieve lexicografie en vertaalinterpretatie. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen
De Paulus van Augustinus bekeken door Beda. Kritische editie, inhoudelijke analyse en receptiestudie van de Collectio ex opusculis sancti Augustini inlas Pauli apostoli van Beda Venerabilis. KU Leuven Abstract: De Collectio ex opusculis sancti Augustini in epistulas Pauli apostoli van Bede Venerabilis biedt een systematische commentaar op de brieven van Paulus door middel van citaten uit het werk van Augustinus. Het is de oudste bewaarde Paulus-commentaar van dit type en heeft de middeleeuwse (Augustiniaanse) lezing van Paul sterk beïnvloed via zijn impact op enkele belangrijke Karolingische Paulus-commentaren. Ons project heeft twee luiken: (1) Alhoewel de Collectio drie hoofdfiguren uit de Westerse intellectuele geschiedenis met elkaar verbindt (Paulus, Augustinus, Beda) and belangrijke onderzoekers de noodzaak van een editie hebben beklemtoond, is het werk nog steeds niet kritisch uitgegeven. Dit project beoogt de editio princeps van het werk te publiceren in het Corpus Christianorum. Series Latina. (2) Het gebrek aan een kritische editie van de Collectio verklaart waarom Bedas exegese van Paulus nog grondig is bestudeerd. Dit project beoogt deze lacune op te vullen door een analyse van:
Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Gert Partoens • Anthony Dupont
De perceptie-beïnvloedende omgeving (context) als creatief principe in de Belgische beeldende kunst sinds Marcel Broodthaers Hogeschool Gent Abstract: Het onderwerp van mijn onderzoek bevindt zich in het veld van de betekenisproductie, op het niveau van de propositie (en de receptie) van de hedendaagse vrije beeldende kunst. Vanuit deze algemeenheid wordt gefocust op het aspect “omgeving”, de fysische omgeving en vooral de mentale omgeving (de betekenisbeïnvloedende omgeving of context) waarin het werk tot stand komt, van waaruit het wordt aangeboden en wordt ontvangen. Beide beïnvloedende omgevingen worden samengebracht door de term perceptie-beïnvloedende omgeving. Om het onderzoek verder te kunnen verfijnen en toepassen wordt de blik gericht naar het aspect van de kunstproductie in België van de vrije beeldende kunst sinds Marcel Broodthaers. Het onderwerp laat zich benaderen vanuit twee onderscheiden grote onderdelen: 1. Werkzaamheid van de perceptie-beïnvloedende omgeving (context) bij de productie en receptie van de hedendaagse beeldende kunstpropositie._ Dit eerste deel is veel meer dan een inleiding. De contextuele benadering van de kunstpropositie is immers nieuw en werd nog niet uitgewerkt. Daarom stel ik zelf een werkmodel voor dat vertrekt vanuit de stelling dat éénzelfde specifieke kunstpropositie, gezien als betekenaar of keten van betekenaars (dus als tekst), steeds weer een andere betekenis zal produceren, naarmate diezelfde kunstpropositie zich bevindt in een andere context (cut & paste-principe). Om werkbaar te zijn is een contextueel werkmodel noodzakelijk. Voor dit model ga ik uit van drie hoofdcontexten: 1. formele of structurele context (de specifiek gebruikte beeldtalen); 2. particuliere context (producent en/of beschouwer); 3. cultuurhistorische en kunsttheoretische context. Vanuit deze drie hoofdcontexten dient situationeel en casueel een aantal afgeleide contexten te worden geselecteerd, gemotiveerd, weerhouden en uitgewerkt. 2. Toepassing van deze werkzaamheid, casus: de Belgische vrije beeldende kunst Het tweede gedeelte wil dit model toepassen op de Belgische vrije beeldende kunst sinds Marcel Broodthaers. De keuze van dit oeuvre als vertrekpunt is zeer gericht omdat het aanwenden van contextualiteit als creatief principe ( m.i.v. de principes van de-contextualisering en hercontextualisering in het verlengde van Marcel Duchamp) de kern van Broodthaers’ artistieke strategie uitmaakt. Vanuit dit paradigma wordt de Belgische kunstsituatie verkend. In de schilderkunst vormen de lege betekenaars het vertrekpunt voor Walter Swennen terwijl het principe van de contextverschuiving bij het bevragen en relativeren van tekensystemen in sociaal opzicht het werk typeert van Jef Geys. De huidige generatie symbolische contextenbouwers in België is meer individualistisch ingesteld. De focus zal hier worden gericht op Joëlle Tuerlinckx. Ze treedt op als soeverein bespeler en ontwerper van particuliere contexten die parallel aan de gegeven symbolische werkelijkheid een eigen individueel beleefde, niet strikt vastgelegde maar open symbolische werkelijkheid ontwerpt als een parallel open symbolisch systeem, een particulier symbolisch universum. Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Theoretische omkadering van de kunstpraktijk
Onderzoekers:
De perceptie van verandering in het modeveld Universiteit Gent Abstract: Verandering wordt ald inherent beschouwd aan mode door mensen in de mode-industrie en de academische wereld. Waar dat vroeger (begin 20ste eeuw) wel het geval was, wordt er vandaag de dag nauwelijks gereflecteerd over de essentiële status die verandering heeft binnen het modeveld. Dit project onderzoekt de overeenkomsten en verschillen in de attitudes t.a.v. verandering in het modeveld door te focussen op de perceptie van 'cultural intermediaries'. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Freddy Mortier
De performatieve constructie van bisschoppelijke autoriteit in elfde-eeuws Lotharingen: naar een geïntegreerde analyse van speech acts, ritueel gedrag en ruimtelijke representatie. Universiteit Gent Abstract: Dit project wil via een vernieuwende comparatieve analyse de relatie onderzoeken tussen speech acts, rituelen en ruimtelijke ordening in de constructie van bisschoppelijke autoriteit in de ?lange elfde eeuw? (ongeveer 980-1120). Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Steven Vanderputten
De planeet op de tafel: Wallace Stevens als werelddichter. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject wil bijdragen aan de manier waarop de canonieke modernistische dichter Wallace Stevens wordt gelezen als een transnationale en mondiale dichter. Het wil een meer systematische focus aan zulk onderzoek bieden, een gamma aan relevante data ter beschikking stellen die in de Stevenskritiek nog niet voorhanden zijn, evalueren wat er kritisch op het spel staat bij het transnationaliseren van deze dichter, en de huidige theorieën over wereldliteratuur, ecokritiek en culturele topografie herijken door middel van het complexe poëtische gedachtengoed van Stevens. Zijn hoofdtitel ontleent het project aan het gedicht waarin Stevens terugblikte op zijn eigen poëtische carrière, "The Planet on the Table". Onder deze noemer zal de figuur van Stevens als "werelddichter" bestudeerd worden vanuit een variatie aan complementaire invalshoeken die georganiseerd worden in drie hoofddelen: "Wallace Stevens in de wereld" (dat gebaseerd zal zijn op archiefonderzoek), "De wereld door de ogen van Wallace Stevens" (dat gebruik zal maken van theorieën over wereldliteratuur, ecokritiek en een combinatie van retorica en culturele topografie) en "De wereld na Wallace Stevens" (dat case-studies zal bevatten over vertalingen, bewerkingen en virtuele representaties). Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers:
• Bart Eeckhout • Lesley Janssen
De poëtica van het Griekse romantische proza (1830-1850) en het genre van de avonturenroman Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt - de relatie te beschrijven van Griekse romantische romans geschreven vóór 1850 met de avonturenroman, en intertekstuele relaties met Antieke of Byzantijnse modellen te tonen; - tekstanalyses te maken om generisch patroon en ideologische functie van Nieuwgriekse avonturenroman aan het licht te brengen; - te bepalen hoe genre en functie passen in de Griekse en Europese Romantiek Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Gunnar De Boel
De poëtiek van het economische in de Duitse roman (1850 1900). KU Leuven Abstract: Hoewel het economische een belangrijke rol speelt in de Duitse romans van de tweede helft van de negentiende eeuw, is er tot op heden nauwelijks onderzoek verricht naar de literaire representatie van het economischean sich. Dat is opvallend, vooral omdat gedurende dezelfde periode ingrijpende economische veranderingen plaatsvonden, die de politieke integratie en unificatie van Duitsland begeleidden. Recent cultureel onderzoek heeft de gelijkenissen tussen economisch discours en andere vormen van discours blootgelegd, zoals de natuurwetenschappen, religie en literatuur. Op die manier is aangetoond dat economische kennis in grote mate schatplichtig is aan haar culturele representaties. Aangezien economische kennis een product is van politieke en wetenschappelijke theorieën, blijkt de economische wetenschap, ondanks haar autonome statuut, sterk voort te bouwen op de overlappingen van andere kennisvormen. Het corpus bestaat uit vier romans:nbsp;Buddenbrooks (1901), Freytags Soll und Haben Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Bart Philipsen • Sven Fabré
De politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel-19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, 1945-2000. De beeldvorming van de Brusselse Vlamingen in en door de media. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Centrum voor de Interdisciplinaire Studie van Brussel heeft vanaf zijn ontstaan de Brusselse problematiek als centraal uitgangspunt gehad en met het FWO-onderzoek naar de politieke vertegenwoordiging van de Vlamingen in Brussel-19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, zijn we erin geslaagd een beeld te krijgen van de Vlaamse aanwezigheid in Brussel op politiek en electoraal vlak. In de loop van de voorbije jaren is baanbrekend werk geleverd voor wat de dataverzameling van de lokale verkiezingen betreft: kiescijfers, zetelaantallen en percentages, gegevens over de verkozenen, samenstelling van de raden en de colleges/executieve, etc... werden bijeengebracht en dit voor alle gemeenteraadsverkiezingen sinds de na-oorlogse periode, de agglomeratieverkiezing en de verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit leidde reeds tot een aantal publicaties met betrekking tot de politieke en electrorale strategieën in Brussel en over de kieswetgeving op verschillende institutionele niveaus. In combinatie met de literatuur en de krachtlijnen van het databestand was het mogelijk een beschrijving te geven van de belangrijkste politieke en electorale evluties? De huidige stand van het onderzoek laat ons toe een aantal merkwaardige verschuivingen vast te stellen die ons onderzoek verder zullen leiden. zo bleek de relatie tussen de Vlaamse aanwezigheid en het Brussels Hoofdstedelijk beleid sterk afhankelijk van de wisselwerking tussen de verschillende actoren op het politieke forum. De wijze waarop de politieke partijen, de instellingen, de gemeenschappen en gewesten, de actie- en drukkingsgroepen zich in het Brusselse voortbewegen, worden nu verder onderzocht. Het zoeken naar verklaringsmodellen voor het ontrafelen van de complexiteit binnen de Brusselse politiek, hangt echter heel sterk af van het algemene beeld van deze verschillende politieke actoren. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • ELS WITTE
De politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel-19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, 1946-1989. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De opzet van het onderzoek is te komen tot een analyse van de politieke situatie van de Nederlandstalige Brusselaars in de 19 gemeenten van de agglomeratie van 1946 tot 1995. De 9 gemeenteraadsverkiezingen die sinds 1946 plaatsvonden, zullen samen met de 3 'Brusselse' verkiezingen (Agglomeratieraadsverkiezingen in 1971 en de verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989 en 1995) als raamwerk dienen voor de rekonstruktie van de gemeentelijke en gewestelijke politieke situatie van de Vlamingen. Het spreekt voor zich dat we met dit onderzoek niet kunnen voorbijgaan aan de wisselwerking lokale-nationale politiek, omdat de betrokken periode bij uitstek wordt gekenmerkt door het zoeken naar oplossingen voor de kommunautaire problemen op wetgevend vlak. Brussel, omwille van haar ligging pal op deze konfliktlijn, heeft daarin steeds een centrale plaats ingenomen. Zoveel mogelijk gegevens, die relevant zijn om de Vlaamse vertegenwoordiging in de gemeente- en gewestpolitiek te verklaren, zullen worden bijééngebracht. Verkiezingsuitslagen, gegevens over het kiezerskorps, de politieke partijen, de drukkingsgroepen en de zuilorganisaties, de kieskampognes en over koalitievorming in Brussel zullen onder de loep worden genomen. Organisaties: • Politieke Wetenschappen • Germaanse Talen • Geschiedenis • Metajuridica
Onderzoekers: • HUGO BAETENS BEARDSMORE • CHRISTIAN DESCHOUWER • MACHTELD DE METSENAERE • ELS WITTE
De politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel - 19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, 1946-1995 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De opzet van het onderzoek is te komen tot een analyse van de politieke situatie van de Nederlandstalige Brusselaars in de 19 gemeenten van de agglomeratie van 1946 tot 1995. De 9 gemeenteraadsverkiezingen die sinds 1946 plaatsvonden, zullen samen met de 3 'Brusselse' verkiezingen (Agglomeratieraadsverkiezingen in 1971 en de verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989 en 1995) als raamwerk dienen voor de rekonstruktie van de gemeentelijke en gewestelijke politieke situatie van de Vlamingen. Het spreekt voor zich dat we met
dit onderzoek niet kunnen voorbijgaan aan de wisselwerking lokale-nationale politiek, omdat de betrokken periode bij uitstek wordt gekenmerkt door het zoeken naar oplossingen voor de kommunautaire problemen op wetgevend vlak. Brussel, omwille van haar ligging pal op deze konfliktlijn, heeft daarin steeds een centrale plaats ingenomen. Zoveel mogelijk gegevens, die relevant zijn om de Vlaamse vertegenwoordiging in de gemeente- en gewestpolitiek te verklaren, zullen worden bijééngebracht. Verkiezingsuitslagen, gegevens over het kiezerskorps, de politieke partijen, de drukkingsgroepen en de zuilorganisaties, de kieskampognes en over koalitievorming in Brussel zullen onder de loep worden genomen. Organisaties: • Politieke Wetenschappen • Germaanse Talen • Geschiedenis • Metajuridica
Onderzoekers: • HUGO BAETENS BEARDSMORE • CHRISTIAN DESCHOUWER • MACHTELD DE METSENAERE • ELS WITTE
De politieke economie van humanitaire organisaties in conflictsituaties: casus Grote Meren/West-Tanzania. Universiteit Gent Abstract: Een onderzoek naar hoe hulporganisaties en hun activiteiten naar vluchtelingen toe kaderen in de bredere context van 'complex political emergencies' en wat de impact kan zijn van een dergelijke externe humanitaire interventie op het verloop en de intensiteit van het conflict. Organisaties: • Vakgroep Studie van de derde wereld
Onderzoekers: • Ruddy Doom • Jan Blommaert • Marleen Renders
De politieke eigenheid van Antwerpen. Een politiek-cultureel onderzoek van het Antwerpse electorale gebeuren in 1919, 1928 en 1936. Universiteit Antwerpen Abstract: Het electorale gebeuren in het arrondissement Antwerpen gedurende de nationale verkiezingen van 1919, 1928 en 1936 wordt aan een multi-actoriële politiek-culturele analyse onderworpen. Nagegaan wordt hoe in het discours en de praktijken van politieke elites, intermediaire structuren, journalisten en kiezers de politieke eigenheid van Antwerpen werd gearticuleerd, en in welke mate deze eigenheid berustte op een gevoel van vervreemding tegenover de nationale politiek. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Herman Van Goethem • Marnix Beyen
De politieke poëzie van Guido Gezelle. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de grondige studie en aanvang van contextuele editie van Guido Gezelles politieke poëzie. Het pakket gedichten vormt een volwaardig onderdeel van Gezelles volledige poëzie, maar werd tot nu toe niet opgenomen in de editie van Gezelle volledig dichtwerk. De reconstructie van het corpus, de contextuele studie en de verantwoorde editie van de politieke poëzie zal relevante en nieuwe inzichten genereren over de aard van Gezelles poëtica. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Piet Couttenier
De positie van Hugo Claus als dubbelkunstenaar tussen de experimentelen (1947-1955). Universiteit Antwerpen Abstract: Onder de titel "De positie van Hugo Claus als dubbelkunstenaar tussen de experimentelen (1947-1955)" wordt onderzocht op welke manier het literaire en beeldende werk van Hugo Claus (1929), alsook zijn persoon zich verhouden tot de ontwikkeling van de experimentele dichten schilderkunst in Vlaanderen en Nederland in de periode 1947-1955. Het onderzoek valt uiteen in twee luiken. In het eerste, poëticale luik worden Claus' literatuur- en kunstopvattingen geconfronteerd met de opvattingen van de dichters en schilders uit de Cobra-beweging, de Beweging van Vijftig en de Tijd en Mens-groep. Dit deel van het onderzoek vangt aan met een analyse van Claus' poëziedebuut Kleine reeks (1947), dat nog balanceert op de grens tussen traditie en vernieuwing. Het loopt dan over Claus' prozadebuut De Metsiers (1951), dat als een soort katalysator fungeerde voor zijn keuze tussen een carrière als dichter of als schilder, naar de ontleding van De Oostakkerse gedichten (1955) en Paal en Perk (1955), een bundel die het resultaat is van de samenwerking tussen Hugo Claus en Corneille. In het tweede, biografische luik wordt nagegaan hoe Claus in contact kwam met de - Nederlandse - experimentele kunstenaars, hoe de samenwerking verliep, '. De centrale figuren in dit deel van het onderzoek zijn onder anderen Karel Appel (1921) en Corneille (1922), met wie Claus in de periode 1947-1955 samenwerkte aan De blijde en onvoorziene week (1950), Cinq lithographies en couleurs (1954) [Appel], Over het werk van Corneille. Gevolgd door een gedicht (1951) en Paal en Perk (1955) [Corneille]. Organisaties: • Literatuurwetenschap • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Georges Wildemeersch • Katrien Jacobs
De posthomerica van Quintus Smyrnaeus: analyse in een diachroon en synchroon literair veld Universiteit Gent Abstract: Mijn onderzoeksproject behelst de literaire analyse van een laatantieke Griekse auteur (Quintus Smyrnaeus), die zich in een tegenstrijdige literaire traditi bevindt. Ik zal zijn literaire positie onderzoeken door middel van een narratologische analyse van zijn epos 'Posthomerica' en een intertekstuele vergelijking met relevante diachrone en synchrone bronnen, te beginnen bij Homerus. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen
De Post-romaneske roman: genre, agency en culturele autoriteit in de hedendaagse Engelstalige roman Universiteit Gent Abstract: Dit project verkent vormelijke vernieuwingen in de hedendaagse Engelstalige roman in het licht van noties zoals trauma, melancholie, en verlies. Het onderzoekt de dubbele hypothese [1] dat de verwerking van zulke noties gebruikt wordt om te reflecteren over het hedendaagse status van het romangenre zelf en [2] dat de hedendaagse roman daardoor vorm geeft aan nieuwe vormen van agency, collectiviteit, en subjectiviteit. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Gert Buelens
Depotonderzoek : Realisatie van depotonderzoek ikv uitbouw van een regionaal depotbeleid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project onderzoekt de mogelijkheden om voor instellingen die Vlaams documentair erfgoed beheren, tot een geïntegreerd overkoepelend depotbeleid te komen in Brussel. Opdrachtgever: VGC. Organisaties: • Onderzoekscentrum Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer • Geschiedenis
Onderzoekers: • Bart BALLAUX • FRANCOIS SCHEELINGS
De prehistorische bewoningsevolutie van Zandig-Vlaanderen vanuit een landschappelijk perspectief Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een interdisciplinaire GIS-gerelateerde studie van het landgebruik in Zandig-Vlaanderen (NW-België) tijdens de latere fasen van de steentijden (vanaf 13.000 uncal. BP) tot de kmst van de Romeinen. Bedoeling is de rol en impact van het landschap (flora, bodem en klimaat) op het nederzettingssysteem in een multitemporeel kader te analyseren. Hiertoe zullen 3 tot 4 deelgebieden geselecteerd worden, waaronder 2 met een grote densiteit aan archeologische sites (zgn. clustergebieden) en 2 met een lage densiteit (zgn. "lege" gebieden). In dit onderzoek zullen diverse analysemethoden en -technieken gecombineerd worden: paleo-ecologische analyses (pollen, zaden, vruchten, enz), absolute dateringen (AMS, OSL), morfologische terrein - en bodemmodellering (op basis van DHM, SoilGen), bodem-geofysische prospectie (boringen en electro-magnetische sensor), en landevaluatie. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Jean Bourgeois
De productie en het gebruik van zwart glas in het Romeinse Rijk tijdens de keizertijd (1ste-5de eeuw na Chr.) Een typologische, chronologische, contextuele en archeometrische benadering. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Deze studie belicht een holistische benadering van een zeer specifiek segment binnen de glasproductie doorheen de gehele Romeinse keizertijd en met betrekking tot het gehele Romeinse Rijk. Peter Cosyns onderzocht in welke mate een geïntegreerd totaalbeeld van een klein onderdeel binnen de Romeinse materiële cultuur specifieke patronen kan aanreiken om de kennis van en inzicht in de Romeinse economie in het algemeen en die van de glasproductie en -consumptie in het bijzonder uit te breiden of meer te nuanceren ter aanvulling op de meeste studies rond Romeins glas welke veeleer een beeld weergeven van de totale glasconsumptie beperkt in tijd en ruimte. Binnen het archeologische luik worden in zeven hoofdstukken de verschillende aspecten van de productie, distributie en consumptie uiteengezet met betrekking tot de verschillende artefacttypes in zwart glas - vaatwerk, sieraden, architecturaal decoratiemateriaal en speelstenen. Enerzijds heeft dit onderzoeksonderdeel aangetoond dat de technologische kenmerken van de verschillende artefacttypes en de eruit voortvloeiende karakteristieke vormen en decoratiepatronen tijdsgebonden referenties zijn. Anderzijds heeft de uitgebreide analyse patronen in kaart gebracht die wijzen op regionale differentiatie binnen de globale consumptie van het gehele Romeinse Rijk. Uit het onderzoek is o.a. gebleken dat de productie en consumptie van zwart glazen artefacten in de 2de-3de eeuw na Chr. vooral geconcentreerd lag in de noordwestelijke provincies Gallia Belgica, Germania Inferior en Germania Superior, terwijl in de 4de en 5de eeuw na Chr. die productie en consumptie in het (zuidoostelijk) Mediterraan gebied moet gesitueerd worden. De opgemerkte regionale differentiatie geeft aan dat de Romeinse materiële cultuur is opgebouwd uit een regionaal consumptiegedrag dat gebonden is aan lokale tradities en gebruiken. De chemische analyses (SEM-EDX en LA-ICP-MS) hebben aangetoond dat afhankelijk van de periode van productie en de herkomst van het zwart glas verschillende samenstellingen herkenbaar zijn op basis van het gebruikte zand, de toegevoegde flux en kleurstoffen en of er gewerkt werd met natuurlijk gekleurd dan wel met ontkleurd glas. De resultaten wijzen bovendien op de eigenheid van regionale producties van zwart glazen artefacten alsook op het invoeren van recyclage en het invoeren van innovaties in de glasproductie. Met behulp van optische spectrometrie hebben we aangetoond dat de colorimetrie van de glasmassa verbonden is met haar chemsiche samenstelling. Hierdoor kunnen specifieke kleuren gelieerd worden met een specifieke periode en typologische groepen. Een verdere stap was het vaststellen welke fragmenten van eenzelfde opgraving behoorden tot hetzelfde voorwerp. Hierdoor kan niet-diagnostisch materiaal betekenisvol worden in het onderzoek. Om de waarde van een holistische benadering en zijn representativiteit aan te tonen, werd de productie en consumptie van Romeins zwart glas vanuit verschillende invalshoeken gecontroleerd door de verzamelde gegevens op drie verschillende economische niveaus te benaderen. De macro-economische benadering van een set gegevens over de consumptie van Romeins zwart glazen voorwerpen wijst op een verdoorgedreven beïnvloeding vanuit Rome via belastingheffing en taxatie. De distributie van uniform zwart glazen materiaal in de noordwestelijke provincies Gallia Belgica, Germania Inferior en Germania Superior blijkt uit twee aparte producties te bestaan gescheiden door politieke grenzen - Gallia Belgica enerzijds en de beide Germaniae anderzijds. De case-study rond de meso-economische benadering heeft de complexiteit van 'recyclage' en de meervoudige interpretatiemogelijkheden. De benadering op micro-economisch niveau heeft aangetoond dat een verscheidenheid aan parameters invloed hebben gehad op de ontwikkeling, het succes en het verdwijnen van zwart glazen consumptiegoederen. Organisaties: • Mediteraans Archeologisch Onderzoeksinstituut • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • KARIN NYS • Peter COSYNS
De professionele epuratie van RTT-werkneemsters na de Tweede Wereldoorlog: een genderanalyse van de epuratiedossiers.
Vrije Universiteit Brussel Abstract: De professionele epuratie na de Tweede Wereldoorlog in Belgie vonnde tot nu toe nog niet het onderwerp van systematisch historisch onderzoek; evenmin werd deze problematiek geanalyseerd vanuit een genderperspectief. Nochtans tonen studies uit het buitenland dat de vervolging van de collaboratie duidelijk een gegenderd karakter had en dat welbepaalde constructies van vrouwelijkheid en mannelijkheid hieraan ten grondslag lagen. Via een unieke en tot nu toe nog nooit gebruikte bron, individuele epuratiedossiers van de RTT, werd deze lacune opgevuld. Deze bron werd aangevuld met vakbonds-en verzetsarchieven, persoonlijke archieven, archieven van politieke organisaties, overheidsarchieven en de pers. De verzamelde gegevens werden zowel aan een kwantitatieve als kwalitatieve analyse onderworpen. Hierdoor konden niet alleen de profielen van de van collaboratie beschuldigde werknemers en het bestraffingsbeleid worden geanalyseerd, maar werd (en wordt) eveneens het discours t.a.v. collaboratie doorgelicht op genderconstructies. Meer bepaald werd bijzondere aandacht geschonken aan de beschuldigingen van collaboratie en arbeidscultuur op de RTT. Daarnaast werd de RTT-zuivering ook in een bredere naoorlogse politieke en maatschappelijke context geplaatst. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • MACHTELD DE METSENAERE
De professionele identiteit van de maatschappelijk assistent vanuit legitimatieperspectief Hogeschool Gent Abstract: Onderzoek naar de professionele identiteit van maatschappelijk assistenten als reccurent en contexgebonden gegeven, vanuit legitimatieperspectief. Analyse van de prescriptieve visies omtrent professionele identiteit uit sociologie, agogiek, filosofie. Empirisch onderzoek naar de facto legitimaties van professionele identiteit aan de hand van casuïstiek in focusgroepen. Descriptieve analyse van deze 'practice wisdom'. Synthese van prescriptief buiten- en descriptief binnenperspectief. Organisaties: • Departement Sociaal-agogisch werk • Vakgroep Sociale wetenschappen
Onderzoekers: • Agnes Verbruggen
De profetische reconfiguratie van de diakonia van Paulus in de Tweede brief aan de Korintiërs: een herschatting van de gegevens in het licht van Tweede Tempel Joodse perspectieven op profetie. KU Leuven Abstract: Mijn project beoogt verder te bouwen op een reeds bestaande Leuvense onderzoekstraditie van de Bijbelstudie aangaande de brieven van Paulus aande vroegchristelijke gemeente te Korinthe. In de eerste brief aan de Korinthiërs schreef Paulus naar een gemeenschap verdeeld door interne conflicten. Binnen een relatief kort tijdsbesteknbsp;à twee jaar in de jaren vijftig van de eerste eeuw - was Paulus echter zelf betrokken in een conflict met de leden van de gemeente van Korinthe. In de tweede brief aan de Korinthiërs verdedigt Paulus zijn zending op een defensieven, polemische en apologetische wijze en probeert hij de Korintische gemeenschap terug te winnen van zijn criticasters. Mijn onderzoeksvoorstelwil dieper ingaan op de wijze waarop Paulus zijn apostolische zending zag. De vele referenties naar termen als 'dienaars' en 'dienst'in de brief tonen aan dat Paulus met zijn rivalen vooral hierover debatteerde. Mijn onderzoeksproject wil een nieuw en origineel terrein betreden door inzichte Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • Emmanuel Nathan
De profetische stem van de kerk in een globale maatschappij-kritische studie over de rol van de kerk in de politiek vanuit een Filippijns oogpunt KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Jacques Haers • Warlito Borja
De prosodie van de Masoretische accenten. De syntactische en pragmatische functie van de Hebreeuwse accenten in het Bijbelboek Joshua. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Pierre Van Hecke • Dirk Speelman • N. N.
De publieke rol van kunst. Universiteit Antwerpen Abstract: Kunst is een wezenlijke menselijke activiteit die de bescherming van de wet verdient. De meest hedendaagse grondwetten garanderen een bijzondere bescherming van kunstzinnige uitdrukking als een belangrijk grondwettelijk goed, en erkennen dus de sleutelrol van kunst in het ontplooien van individuen en gemeenschappen. Het project wil licht werpen op de rol van kunst in de publieke sfeer van een democratische polis en conclusies trekken over de bescherming die ze van de staat verdient. Hierbij worden de leden van de locale en internationale hedendaagse kunstgemeenschap gevraagd om de natuur van kunst te heronderhandelen en worden de leden van de rechtsgemeenschap en van het algemene publiek uitgenodigd om hun opvattingen te herzien over de beperkingen en de waarde van kunstzinnige uitdrukking binnen een democratische polis. Organisaties:
• Overheid en Recht
Onderzoekers: • Georgios Pavlakos
De receptie van Augustinus en Pelagius in de Karolingische commentaar bij Romeinen bewaard in Paris. Bibl. Nat. lat. 11574. 'Cultural forgetting' in middeleeuwse theorieën over gratie, vrije wil en predestinatie. KU Leuven Abstract: Dit project is geconcentreerd rond een nooit eerder uitgegeven, anonieme Karolingische commentaar bij de brief van Paulus aan de Romeinen, bewaard in één 9de-eeuws handschrift, Paris Bibl. Nat. lat. 11574. De commentaar bestaat uit fragmenten uit de werken van patristische auteurs. Ik zal de eerste kritische editie van dit werk maken. Daarnaast zal ik een analyse maken van de fragmenten geselecteerd uit de werken van Augustinus en Pelagius, die beide belangrijke bronnen zijn in de commentaar. Inhet verleden concentreerde onderzoek naar middeleeuwse bijbelcommentaren in anthologie-vorm zich ofwel op de waarde van deze teksten voor de reconstructie van de handschriftelijke transmissie van de werken van de Kerkvaders, of op hun rol in theologische en filosofische disputen. Ik zaldeze beide pistes combineren via het concept cultural forgetting, i.e. de noodzakelijkheid dat een bepaalde interpretatie verdwijnt uit het collectief geheugen zodat een volgende generatie haar eigen interpretat Organisaties: • OG Latijnse Literatuurstudie Leuven
Onderzoekers: • Gert Partoens • Shari Boodts
De receptie van het Tweede Vaticaans Concilie tussen proces en product.Een historisch-kritische benadering van het actuele hermeneutiekdebat. KU Leuven Abstract: Doorheen de geschiedenis van het christendom vormen concilies ijkpuntenin de ontwikkeling van het christelijke denken. Conciliebesluiten worden gepercipieerd als autoritatief sluitstuk van een periode van theologische discussie, doch vormen telkens ook de aanzet tot nieuw theologischdebat. Dit samenspel van discontinuïteit en continuïteit kenmerkt ook het Tweede Vaticaans Concilie (1959-1962). Concilies constitueren een uiterst complexe vorm van leergezagsuitoefening, gekarakteriseerd door een aanhoudende spanning tussen het dynamische proces van totstandkoming vanconciliedocumenten enerzijds, en het gestolde eindproduct anderzijds in de vorm van constituties, decreten, verklaringen. Precies deze spanning tussen proces en product, tussen gebeuren en tekst, zorgt in de huidige receptie van Vaticanum II voor problemen (cf. in dit opzicht de opmerkelijke studie van Hünermann 2007). Verrassend hierbij is dat, op basis van dezelfde beschikbare literatuur, men regelmatig tot tegengesteld Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Peter De Mey • Mathijs Lamberigts • Karim Schelkens
De receptie van Oswald Spengler in het Duitse literair-intellectuele discours na 1989. KU Leuven Abstract: De doelstelling van dit project is een retorische en interdiscursieve analyse van de receptie van het werk van de Duitse cultuurfilosoof OswaldSpengler (1880-1936) in het Duitse intellectuele en literaire discours na de val van de Muur in 1989. Vooreerst zal nagegaan worden hoe de kritische "rehabilitatie" van deze vergeten denker in het werk van hedendaagse auteurs kadert binnen de heropleving van zogenaamde conservatief-revolutionaire vertogen na de "Wende". Vervolgens zal in vier casestudies onderzocht worden hoe de gecontesteerde auteurs Reinhard Jirgl, Botho Strauss, Rolf Hochhuth en Peter Sloterdijk zowel in hun essayistisch als in hun literair werk Spengleriaanse tropen en motieven reactiveren en verwerken. De hypothese die hierbij getoetst zal worden is dat deze intertekstuele referenties niet zozeer als ene symptoom van eenduidige ideologische positiebepalingen functioneren, maar veeleer als een als literair te beschouwen strategie om linksrechtstegenstellingen te ontregelen. Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Bart Philipsen • Arne De Winde
De receptie van Platos khôra in de vroegmoderne tijd (1400-1650). KU Leuven Abstract: Wat blijft er over wanneer men het materiële universum tot zijn basisbestanddeel reduceert? Van in het begin werd de wijsbegeerte geconfronteerd met de moeilijkheid dit vreemde substraat conceptueel te vatten, aangezien het wezenlijk onbepaald is. Het aanvaarden van deze onderliggende natuur wijst de wijsbegeerte dan ook op haar eigen beperkingen: in het midden van het filosofische systeem bevindt zich iets wat niet door het discursieve denken gevat kan worden. Dit probleem kent een lange traditie,die begint bij Plato en werd voortgezet door diens leerling Aristoteles. Ogenschijnlijk werd dit onbegrijpelijke element pas in de zeventiende eeuw uit het filosofisch-wetenschappelijke discours verdreven, wegens een verschillende benadering van materie. Dit project wenst dit probleem te behandelen door middel van de receptiestudie van een emblematisch concept gelanceerd door Plato. Deze laatste refereert aan het bovenvermelde substraat als een receptakel van de Ideeën. Volgens Planbsp;to isd Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Gerd Van Riel • Guy Claessens
De receptie van publieksparticipatie. Een publieksgerichte evaluatie van het politieke in hedendaagse participatieve omroeppraktijken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject evalueert de receptie van publieksparticipatie in mainstream audiovisuele programma's en omroepwebsites omtrent politieke thema's. De bevindingen zullen een bijdrage leveren aan debatten over de aard en intensiteit over de crisis in democratische participatie, en meer specifiek in de rol en potentiële bijdrage van omroepen in het versterken en verdiepen van de kwaliteit van burgerparticipatie in het democratische proces. De mogelijkheden van gemedieerde participatie in het politieke debat, zijn door verschillende vormen van publieksparticipatie in televisie- en radioprogramma's, sterk toegenomen. Deze transformatie heeft plaatsgevonden met op de achtergrond de veranderingen in het politieke landschap
en cultuur, de toegenomen economische competitie tussen de omroepen en de innovaties in interactieve informatie en communicatietechnologieën (oa gsm, e-mail & Internet). Met dit project beschrijven we de verschillende manieren waarop audiovisuele programma's bijdragen aan de veranderende politiek-culturele realiteit. Het belangrijkste onderzoeksinstrument wordt de gevalstudie van televisie- en radioprogramma's en van omroepwebsites, waardoor een reeks methodes met elkaar in combinatie gebruikt kunnen worden: interviews, on-line surveys, focusgroep discussies en kwalitatieve en kwantitatieve analyses van programma's en websites / discussiefora. Organisaties: • Culture, Emancipation, Media and Society • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • Maaika SANTANA • Nick RESMANN • Nico CARPENTIER • Leo VAN AUDENHOVE
De rechter en de historicus: een comparatieve en metahistorische analyse van Amerikaanse en Europese historici als expert getuigen in rechtszaken sinds 1945. Universiteit Gent Abstract: De rechter en de historicus is een onderzoeksproject dat zich op een interdisciplinaire en comparatieve wijze toespitst op sociaal relevante onderwerpen waarin historische argumentatie een rol speelt in de rechtszaal. Door een combinatie van onderzoeksmethoden uit de onderzoeksvelden van de publieks- en theoretische geschiedenis en de rechtsleer wordt de forensische geschiedenis kritisch in vraag gesteld en bestudeerd. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Berber Bevernage
De reconstructie van het prehistorische landschap van Stonehenge met elektromagnetische inductie survey. Universiteit Gent Abstract: Om te begrijpen hoe het archeologische landschap van Stonehenge (VK) tot stand kwam, is gedetailleerde informatie over de bodemvariaties op de site onontbeerlijk. Hoewel de site gedurende de voorbije eeuwen intensief archeologisch werd bestudeerd, is er nog weinig gekend over het vroegere natuurlijke landschap van Stonehenge. Dit project doelt erop om dit prehistorische landschap te reconstrueren door meerspoelige elektromagnetische inductiesurvey. Organisaties: • Vakgroep Bodembeheer
Onderzoekers: • Marc Van Meirvenne
Der Einzige - het vergeten existentialisme van Max Stirner. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt een studie van het vergeten existentialisme van Max Stirner (1806-1856). Eerst wordt onderzocht in hoeverre Stirner naast Kierkegaard kan beschouwd worden als voorloper en grondlegger van het existentialisme ¿ een denkpiste die al vaak is gesignaleerd maar nog nooit is uitgewerkt. Daarna wordt nagegaan wat Stirners filosofische notie van de 'Einzige' kan toevoegen aan het belangrijke twintigsteeeuwse, door het existentialisme aangetrokken debat over de verhouding tussen nihilisme en authenticiteit. Organisaties: • Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers: • Geert Van Eekert
De reiscultuur van de Nederlanden (1650-1750). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen reisliteratuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en de ontwikkeling van de Europese toeristische ruimte. Universiteit Antwerpen Abstract: De reiscultuur van de Nederlanden (1650-1750). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen reisliteratuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en de ontwikkeling van de Europese toeristische ruimte. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Gerrit Verhoeven • Guido Marnef
De reiscultuur van de Nederlanden (1650-1750). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen reisliteratuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en de ontwikkeling van de Europese toeristische ruimte. Universiteit Antwerpen Abstract: De reiscultuur van de Nederlanden (1650-1750). Een onderzoek naar de dialectische relatie tussen reisliteratuur en reispraktijk en de invloed hiervan op de genese en de ontwikkeling van de Europese toeristische ruimte. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Gerrit Verhoeven • Guido Marnef
De relatie tussen macht en geweld in de brieven aan de Korintiërs: een confrontatie van het werk van exegeten en recente filosofen KU Leuven Abstract: Ons project is een poging om de relatie tussen macht en geweld in de brieven aan de Korintiërs aan te kaarten. Om dit doel te bereiken, zullen we het beeld van deze concepten in dienst van zowel exegeten als hedendaagse filosofen in vraag stellen. Het is onze hypothese dat macht nooit onvoorwaardelijk goed is, maar dat het een conditio sine qua non van het goede is. Macht kan alleen als goed beschouwd worden als ze functioneertals de emancipatie van het goede. De drievoudige structuur van ons project beoogt: a) een volledige exegetische studie van het
zelfstandig naamwoord dunamis en zijn cognates uit de brieven aan de Korinthiërs weer geven; b) de eschatologische dunamis van de mogelijkheid en de gevolgen daarvan voor het begrip van macht en geweld in het daglicht stellen; c) deproblematische verhouding tussen macht en geweld in overleg met politieke lezingen van Paulus en hedendaagse filosofische meningen over geweld verkennen. ] Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Reimund Bieringer • N. N.
De relatie tussen perceptie en productie van foneemcontrasten in een tweede taal: een experimenteel fonologisch project Universiteit Gent Abstract: Het project handelt over de verwerving van fonologische systemen in een tweede taal. Wanneer een spreker een tweede taal verwerft, moet hij/zij nieuwe foneemcontrasten leren waarnemen en realiseren. Dit project poogt een antwoord te bieden op de vraag naar de aard van de relatie tussen perceptie en productie bij de verwerving van nieuwe foneemcontrasten in een tweede taal. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Annemieke Van Herreweghe
De relevantie van formalisering en nood aan alternatieve logica's vr/d studie van filosofische problemen die voortvloeien uit recente ontwikkelingen in taalfilosofie, filosofie v/d wiskunde,wetenschapsfilosofie en cognitieve wetenschappen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De relevantie van formalisering en nood aan alternatieve logica's vr/d studie van filosofische problemen die voortvloeien uit recente ontwikkelingen in taalfilosofie, filosofie v/d wiskunde,wetenschapsfilosofie en cognitieve wetenschappen. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De relevantie van het concept liefde in het werk van Juliana van Norwich voor Jean-Francois' begrip van het sublieme KU Leuven Abstract: Lyotard benadrukt die secties uit de Joodse traditie waarin de realiteit de #donkere boodschap van een onbekende addressor# is. Hij brengt polemos en obliquiteit naar de voorgrond, wat een hypostasering creëert van het sublieme voor onze antropologie. Voor Juliana zijn de agonistische aspecten van liefde beide (a) geverticaliseerd en (b) geïnstrumentaliseerd. De verticalisatie van lijden garandeert de voorlopige status van allepogingen om lijden hanteerbaar te maken. Christus lijdt eschatologisch.De instrumentalisatie van lijden wekt de hoop dat een boodschap die de duisternis voorbij gaat, gehoord zal worden. Dit samenvallen van tegenovergestelden, tussen een verticaal en instrumentaal engagement met lijden, waarover in Juliana#s teksten onderhandeld wordt, is ingebouwd in de drieledige structuur van mijn onderzoek: (i) hoe beschermen Lyotards sublieme and Juliana#s concept van liefde tegen intensieve en zelfgenoegzamevormen van verafgoding? (ii) Hoe vergemakkelijken deze filosofische Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Robertus Faesen • Bradford William Manderfield
De relevantie van het liefdesbegrip bij Julian of Norwich voor het sublieme bij Jean-Francois Lyotard: een metaxologische analyse van beheersbare transcendentie zonder idolisering. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • William Desmond • Robertus Faesen
De relevantie van niet-klassieke logica's voor de wetenschapsfilosofie, de filosofie van de wiskunde en de taalfilosofie Universiteit Gent Abstract: Dit project betreft een samenwerking tussen drie Vlaamse centra voor wijsgerige logica (Ugent, KULeuven, VUB). Het basisidee is dat klassieke logica's fundamentele tekorten vertonen en daardoor ongeschikt zijn als instrumenten om problemen uit e wetenschapsfilosofie, de filosofie van de wiskunde en de taalfilosofie adequaat aan te pakken. Het Gentse onderzoek is gericht op adaptieve logica's en toepassingen ervan in de wetenschapsfilosofie. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Diderik Batens
De relevantie van niet-klassieke logica's voor de wetenschapsfilosofie, de filosofie van de wiskunde en de taalfilosofie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project brengt de diverse expertises bij elkaar die te vinden zijn in de diverse Centra voor Logica en Wetenschapsfilosofie aan de universiteiten van Gent (Prof.dr. Diderik Batens), Brussel en Leuven (Prof.dr. Roger Vergauwen). Alle onderzoekers delen een interesse in het gebruik van niet-klassieke logica's - het kan handelen over paraconsistent, ampliatieve, adaptieve, modale en strikt eindige logica's - om problemen aan te pakken in de wetenschapsfilosofie, de filosofie van de wiskunde en de taalfilosofie. De resultaten van dit onderzoek worden o.a. in het vaktijdschrift 'Logique et Analyse'. Organisaties:
• Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De relevantie van Stirners existentialisme voor het hedendaagse authenticiteitsdebat. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt een studie van het vergeten existentialisme van Max Stirner (1806-1856). Eerst wordt onderzocht in hoeverre Stirner naast Kierkegaard kan beschouwd worden als voorloper en grondlegger van het existentialisme ¿ een denkpiste die al vaak is gesignaleerd maar nog nooit is uitgewerkt. Daarna wordt nagegaan wat Stirners filosofische notie van de 'Einzige' kan toevoegen aan het belangrijke twintigsteeeuwse, door het existentialisme aangetrokken debat over de verhouding tussen nihilisme en authenticiteit. Organisaties: • Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers: • Geert Van Eekert • Jeff Spiessens
De repatriëring van in Noord-Korea gedomicilieerde Japanse echtgenotes (1959-2014): Een casestudy van de Japanse meersporen-diplomatie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Japanse Studies Leuven
Onderzoekers: • Adrien Carbonnet
De representatie van het lichaam in de laat-antieke fictie-literatuur Universiteit Gent Abstract: Studie van de voorstelling van het lichaam als "spiegel van de ziel" in de laat-antieke heidense en vroegchristelijke narratieve/fictionele literatuur, met de nadruk op de interferentie tussen fysiogenomische en medische tractaten enerzijds en de romaneske literatuur (Grieks-Romeinse romans en christelijke hagiografische teksten) anderzijds. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen • Danny Praet
De restauratie van een 16de eeuwse triptiek: 'De aanbidding van de koperen slang'. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds OCMW Antwerpen. UA levert aan OCMW Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Faculteit Ontwerpwetenschappen - overige
Onderzoekers: • Griet Blanckaert
De retoriek van democratie. Elites en macht van het volk in de literatuur van de Tweede Sofistiek Universiteit Gent Abstract: Een literair-retorische analyse van speeches, essays en biografieën uit de Tweede Sofistiek (50-250 AD) zal de hypothese testen dat democratische elementen bleven bestaan in het politieke landschap van Griekse steden onder Romeins imperiaal bewind. Deze hypothese contesteert een sinds lang aanvaarde en invloedrijke communis opinio onder literatuurhistorici en historici van de oudheid. De methodologie combineert antieke retoriek en New Historicism. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Koen De Temmerman
De retoriek van de passies. Naar een historisch-contextuele interpretatie van Humes theorie van de passies en zijn praktische kritiek van de religie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek betreft de relatie tussen David Humes filosofisch-verklarende theorie van de passies en zijn retorisch-essayistische evaluatie van de religieuze passies. Dit onderzoek moet aantonen hoe Humes matiging van de kritiek op de religieuze passies in zijn latere geschriften kan verzoend worden met zijn naturalistische verklaring van de passionele oorsprong van de religie en het religieus fanatisme als zodanig. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Willem Lemmens
De retoriek van honger en overvloed. Agro-voedselpolitiek in België 1918-1958 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle • Laura Eskens
De retoriek van honger en overvloed: de Belgische agro-voedselpolitiek,1918-1958 KU Leuven Abstract: Vanaf de late negentiende eeuw namen dewereldwijde landbouwproductie, deinternationale handel in voedingswaren en devoedingsindustrie een hoge vlucht. Voorde Europese regeringen was dit wennen: zij moesten hun nationaleagro-voedselpolitiek drastisch aanpassen aan deuitdagingen van de zichglobaliserende markt.Hoe deed België dit, een klein endichtbevolkt land dat bijzonder marktgevoelig was? Het project wil de sociale spanningen enpolitieke discussies blootleggen omtrent de vraag naar en het aanbod aanvoedsel tijdens de cruciale maar nog onontgonnen interimfase 1918-1958 Normal 0 21 false false false NL-BE X-NONE X-NONE DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>mso-tstyle-rowband-size:0;mso-tstyle-colband-size:0;mso-style-noshow:yes;mso-style-priority:99;mso-styleparent:"";mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;mso-para-marg Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle
De retoriek van honger en overvloed: de Belgische agro-voedselpolitiek, c. 1925-1955 KU Leuven Abstract: Vanaf de late negentiende eeuw namen dewereldwijde landbouwproductie, deinternationale handel in voedingswaren en devoedingsindustrie een hoge vlucht. Voorde Europese regeringen was dit wennen: zij moesten hun nationaleagro-voedselpolitiek drastisch aanpassen aan deuitdagingen van de zichglobaliserende markt.Hoe deed België dit, een klein endichtbevolkt land dat bijzonder marktgevoelig was? Het project wil de sociale spanningen enpolitieke discussies blootleggen omtrent de vraag naar en het aanbod aanvoedsel tijdens de cruciale maar nog onontgonnen interimfase 1918-1958 Normal 0 21 false false false NL-BE X-NONE X-NONE <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true" DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="267">mso-tstyle-rowband-size:0;msotstyle-colband-size:0;mso-style-noshow:yes;mso-style-priority:99;mso-style-parent:"";mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt;mso-paginatio Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle
De retoriek van honger & overvloed: agro- en voedselplitiek in België (1918-1958) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Modern.& Samenlev. 1800-2000 Leuven
Onderzoekers: • Yves Segers • Helena Van Molle • Sara Mispoulier
De rollen van voor de sekte: de Aramese en de wijsheidsteksten van de Dode-Zeerollen. KU Leuven Abstract: Tot voor kort onderscheidde men in de collectie van Dode-Zeerollen bijbelse en niet-bijbelse teksten, waarbij de laatste weer verdeeld werden in sektarische en niet-sektarische teksten. Onderzoekers gebruikten die sektarische teksten om de sociale, religieuze en ideologische wereld van een sektarische groep die in Qumran zou leven te reconstrueren (waarbij er verschil van mening bleef of deze de zogenaamde Essenen zouden zijn).De niet-sektarische teksten werden vooral bestudeerd in relatie tot diesektarische teksten, en maar zelden als een getuige van andere vormen van Jodendom. Meer recent proberen onderzoekers te bepalen of de zogenaamde sektarische teksten misschien meerdere, verwante Joodse groepen of sekten weerspiegelen. Dit onderzoeksproject gaat verder en wil allereerst de correlaties tussen teksten in het corpus van DodeZeerollen anlyseren, en de teksten hergroeperen, alvorens men uiteindelijk de vormen van Jodendom kan beschrijven die uit specifieke groepen teksten naar vore Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Eibert Tigchelaar
De roloriëntaties van parlementsleden in een complexer wordende institutionele omgeving. De rol van kiessystemen en van de organisatie van het parlement. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Uitgangspunten Leden van parlementaire assemblees worden altijd geconfronteerd met verschillende verwachtingen. Ze hebben verschillende taken waarop ze beoordeeld (kunnen) worden. Zo wordt van hen verwacht dat zij de bevolking correct vertegenwoordigen. Anderzijds wordt ook verwacht dat ze een bijdrage leveren aan het wetgevende werk. Het politiekwetenschappelijk onderzoek heeft die spanning in kaart gebracht en geanalyseerd met het concept van 'representational roles' (zie vooral Searing, 1994). Het onderzoek waarop dat gebaseerd is, heeft echter nood aan upgrading. De jongste decennia zijn er een aantal ontwikkelingen aan de gang waarvan verwacht kan worden dat zij de roloriëntaties van parlementsleden grondig beïnvloeden. De politieke agenda wordt minder voorspelbaar. De erosie van de traditionele religieuze en sociaaleconomische breuklijnen hebben tot gevolg dat vertegenwoordigers minder duidelijk kunnen afbakenen en definiëren wie of wat ze representeren. De vernieuwde aandacht voor territoriale tegenstellingen creëert ook nieuwe verwachtingen met betrekking tot de manier waarop de band met de te vertegenwoordigen bevolking kan gelegd worden. De toenemende Europese integratie en de sterkere regionalisering zorgen ook voor een (verdere) versterking van de macht van regeringen en voor een toenemend belang van intergouvernementeel overleg. De snelle ontwikkelingen in het medialandschap - steeds meer en diversere media, sterke personalisering - beïnvloeden de manier waarop parlementsleden zich aan de bevolking kunnen presenteren. In het wetgevende werk spelen de partijen een steeds grotere rol. Zij vragen discipline rond een coherente set van ideeën om de kiezer een duidelijk programma te kunnen aanbieden. Die partijdiscipline beperkt het geweten en de kwaliteiten van de individuele verkozenen. De spanning tussen de verschillende rollen van parlementsleden, tussen de verschillende verwachtingen van de kiezers, de partij, de media en de collega's in het parlement is daardoor meer dan ooit een actueel probleem dat om wetenschappelijk onderzoek vraagt. Theoretische inspiratie Daarom lijkt het ons nuttig en relevant om met nieuw empirisch materiaal aan te knopen bij de traditie van onderzoek naar 'representational roles'. We zouden daarbij de aandacht willen toespitsen op 'backbenchers', op parlementsleden die geen deel uitmaken van de regering en voor wie een plaats in de regering ook niet de eerste bekommernis of mogelijkheid is. Backbenchers zijn een interessante groep omdat zij immers, meer dan de frontbenchers, de vrijheid hebben om zelf vorm te geven aan de rollen die ze wensen in te vullen. Roloriëntaties van
parlementsleden zijn patronen van cognitieve carrièredoelen en emotionele incentives (samen de motivational core van de rol), van kenmerkende attitudes en van gedragingen. Searing (1994) ontwikkelde de enige typologie die rekening houdt met de diverse rolcomponenten. Hij onderscheidde vier grote roloriëntaties: 'policy advocates', 'constituency members', 'ministerial aspirants' en 'parliament men'. Hoewel zijn kwalitatief werk van onschatbare waarde is en zeker als richtsnoer kan fungeren voor mijn onderzoek, moet gesteld worden dat zijn roltypologie te sterk ingebed is in de Britse context. De bevindingen kunnen niet zomaar getransponeerd worden op andere parlementen, ook al is de tegenstelling tussen parlementsleden die zich eerder toespitsen op het vertegenwoordigende werk (contact met de kiezers) en parlementsleden die zich eerder toespitsen op het wetgevende werk (inhoudelijke specialisatie) een zeer relevante tweedeling gebleken (Thomassen & Esaiasson, 2006). Een bijkomend element is dat de diepte-interviews, die de basis vormen van Searings werk, dateren uit de jaren 1970. Nieuw onderzoek is dus absoluut noodzakelijk om onder meer na te gaan of en hoe rollen beïnvloed worden door de diverse politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die we hierboven schetsten. In dat nieuwe onderzoek willen we op twee vlakken proberen nieuw materiaal en nieuwe inzichten aan te brengen. In eerste instantie plannen we ons onderzoek bij een staal van parlementsleden uit veertien verschillende landen. In tweede instantie willen we naast de leden van de nationale parlementen ook de volksvertegenwoordigers op het regionale (deelstatelijke) niveau bevragen (zie ook nog verder). We kunnen daardoor de institutionele context waarin parlementsleden (moeten) functioneren maximaal laten variëren. We sluiten ons daarbij uitdrukkelijk aan bij de traditie van het rational choice institutionalisme. Politieke rollen zijn immers een resultante van het samenspel tussen de individuele voorkeuren en de institutionele setting (Strøm, 1997). Hoewel parlementsleden ontegensprekelijk verschillende doelen proberen te realiseren, toch worden ze allen primair geconfronteerd met de nood aan herverkiezing (Mayhew, 1974). Welke rol ze dan opnemen en hoe ze die invullen, hangt enerzijds af van het electoraal systeem en anderzijds van de organisatie van de parlementaire assemblee. De bredere institutionele context (partijsysteem, relatie tussen partijen en belangenorganisaties, organisatie van de media, volatiliteit van het stemgedrag, ...) mag daarbij ook nooit uit het oog verloren worden. Alleen expliciet comparatief onderzoek kan precies aan het licht brengen hoe dit functioneert. Onze onderzoeksvraag luidt derhalve als volgt: Op welke manier en in welke mate beïnvloeden het electoraal systeem en de organisatie van de parlementaire assemblee de roloriëntaties van parlementsleden? En meer in het bijzonder: hoe beïnvloedt deze institutionele context de keuze voor een roloriëntatie die eerder gericht is op het wetgevende werk dan wel op het vertegenwoordigende werk (policy advocates versus constituency members). Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • CHRISTIAN DESCHOUWER
De rol van bewuste ervaring in perceptuele rechtvaardiging. KU Leuven Abstract: Iedereen is wel bekend met situaties waarin we worden misleid door onzezintuigen: de zwarte stropdas blijkt uiteindelijk donkerblauw te zijn; het monster in de slaapkamer is niets anders dan de schaduw van een boom uit de achtertuin; niemand noemde je naam terwijl het wel zo klonk. Ook al leiden dit soort situaties misschien tot vergissingen, er lijkt in ieder geval een goede reden te zijn voor die vergissing: de persoon inkwestie ervoer de wereld als anders dan die daadwerkelijk was. Ook al is er dan geen sprake van kennis, de overtuigingen over de wereld lijken in deze situaties wel gerechtvaardigd op basis van de waarneming. Ditproject richt zich op deze perceptuele rechtvaardiging en de rol diebewuste ervaring erbij speelt. De specifieke vraag die centraal staat is of bewuste ervaring noodzakelijk is voor perceptuele rechtvaardiging (kan men ook gerechtvaardigd zijn op basis van onbewuste waarneming?) en/of voldoende voor perceptuele rechtvaardiging (kan je ongerechtvaardigd zijn t Organisaties: • OE Centr. Logica en Analyt. Wijsbegeerte
Onderzoekers: • Christoph Kelp
De rol van Britse juristen van het internationaal recht met betrekking tot het imperialistische beleid van Groot-Brittanië (1810-1902) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis
Onderzoekers: • Randall Lesaffer • Inge Van Hulle
De rol van correctieve feedback in impliciete taalverwerving via serious games KU Leuven Abstract: Tegenwoordig zijn games -- in al hun varianten -- niet meer weg te denken uit de samenleving en winnen ze aan populariteit bij een almaar breder wordend publiek. Ze worden ook steeds meer ingezet voor andere doeleinden dan louter vermaak. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van games voor publiciteit, voor het creëren van bewustzijn rond maatschappelijke thema's en ter ondersteuning van opleiding en vorming, zoals het aanlerenof inoefenen van een taal. Deze serious game beweging past inzichten en technieken uit het ontwerpen van games toe met het oog op het verhogen van de betrokkenheid van wie geïnformeerd of opgeleid moet worden. Dit kan bijvoorbeeld door de leeromgeving te voorzien van mogelijkheden om een constante stroom van geïndividualiseerde feedback te genereren.Eerder onderzoek, voornamelijk met games die niet ontwikkeldwerden voor taalonderricht, toont aan dat games sterke katalysatoren kunnen zijn voor het leren van een (vreemde) taal. Wie speelt, pikt gemakkelijk nieuwe w Organisaties: • OG FranItalCo Kulak
Onderzoekers: • Geraldine Clarebout • Piet Desmet • Frederik Cornillie
De rol van de hoeveelheid taalaanbod in de communicatieve ontwikkeling van één- en tweetalige baby's en peuters in Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de mogelijke invloed van de mate waarin er met jonge kinderen verbaal gecommuniceerd wordt op de vroege communicatieve ontwikkeling. Er werden observationele en gerapporteerde gegevens verzameld bij 30 eentalige en 30 tweetalige families in Vlaanderen. Deze gegevens worden gecodeerd en geanalyseerd om een rangschikking te kunnen maken in termen van de relatieve omvang van het taalgebruik gericht tot elk kind. Deze rangschikking wordt dan vergeleken met de communicatieve ontwikkeling van de kinderen zoals gemeten d.m.v. de MacArthur Communicative Development Inventory. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer
De rol van de moedertaal bij de verwerving van woordenschat in een vreemde taal. - Woordenschatverwerving in een vreemde taal: syntagma en/of morfeem? Vrije Universiteit Brussel Abstract: Bij de vreemdetaalverwerving binnen een autonoom leerproces moet de taalverwerver regelmatig zelf keuzes maken met betrekking tot de leerstof en de voor haar/hem optimale verwervingsstrategie. Dat impliceert enerzijds aandacht voor de uiteindelijke doelstelling bij het leerproces. (wat wil men op het vlak van de taal bereiken) en anderzijds een zekere mate van bewustmaking van het verwervingsproces op basis van een kritische introspectie (hoe wil men dat doel bereiken). Deze aspecten willen we onderzoeken voor de verwerving van woordenschat bij de keuze van de woorden en de strategieën, die bij de verwerving worden gebruikt. Dit inzicht kan dan helpen bij de ondersteuning van het verwervingsproces door de leerkracht. Organisaties: • Centrum voor Linguistiek • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • KATJA LOCHTMAN • MADELINE LUTJEHARMS
De rol van federalisering in het etno-politiek discours van politieke partijen en elites. De casus België (1968-2007) Universiteit Antwerpen Abstract: De centrale doelstelling van dit project is dan ook het onderzoeken van de rol die federaliseringsprocessen in België hebben gespeeld in de evolutie van het etno-politiek discours van politieke partijen en elites. Onder 'etno-politiek discours' verstaan we zowel politieke standpunten als (manifeste en latente) nationale identiteitsconstructie (voor verdere details van de operationalisering, zie methodologie). Hoofdonderzoeksvraag is hoe het discours doorheen de periode zich ontwikkeld heeft en meer bepaald of dit gematigd dan wel geradicaliseerd is. Organisaties: • Burgerschap, gelijkheid en diversiteit (CED)
Onderzoekers: • Dave Sinardet • Petra Meier
De rol van het Gnosticisme in het hedendaagse moderniteitsdebat KU Leuven Abstract: Wat is moderniteit? Deze vraag staat niet alleen centraal in de hedendaagse wijsbegeerte, maar is evenzeer van belang binnen andere, aanverwante domeinen. Een aantal twintigste-eeuwse denkers, waaronder Hans Blumenberg, Eric Voegelin en Hans Jonas, geloven dat we de essentie van het moderne denkparadigma het best kunnen begrijpen door naar de antieke religieuze beweging van het Gnosticisme te verwijzen. Het Gnosticisme isin feite een amalgaam van een aantal radicaal dualistische religies uitde eerste eeuwen na Christus. Dit project probeert op filosofisch niveau te begrijpen waarom deze verwijzing naar het Gnosticisme een belangrijke rol heeft gespeeld in het hedendaagse debat over moderniteit en secularisatie. Ik zal laten zien dat de rol van het Gnosticisme in dit debat samenhangt met een fundamentele spanning in het Christendom. Deze spanning bestaat uit een onoplosbare twijfel tussen immanentie en transcendentie. Zowel het Gnosticisme als de moderniteit kunnen gezien worden als een Organisaties: • OE Metafysica, Godsdienst- & Cultuurfil.
Onderzoekers: • André Cloots • Willem Styfhals
De rol van het taalaanbod in vroege Nederlandse kindertaalontwikkeling: een weging van sociaal-pragmatische factoren en vormaspecten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil nagaan in hoeverre sociaal-pragmatische factoren dan wel vormaspecten in het taalaanbod belangrijk zijn voor de Nederlandse woordenschatontwikkeling van 47 Vlaamse baby's en peuters tussen de leeftijden van 5 en 20 maanden. Tot op heden bestaan er geen studies voor het Nederlands die deze materie behandelen. Om te onderzoeken in welke mate bevindingen wat betreft de rol van het taalaanbod voor één taal-in-ontwikkeling (veelal het Engels) algemeen gelden is uiteraard ook onderzoek in andere talen nodig. Dit onderzoek wil daartoe bijdragen. Het steunt daarvoor op eerder verzamelde en ook reeds ten dele verwerkte gegevens. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer
De rol van het taalaanbod in vroege Nederlandse kindertaalontwikkeling: een weging van sociaal-pragmatische factoren en vormaspecten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project is gaat na in hoeverre de talige variatie in een groep van 47 Vlaamse nederlandstalige peuters verklaard kan worden vanuit een reeks kindexterne factoren. De geselecteerde kindexterne factoren houden verband met het taalaanbod, meer concreet (a) de frequentie van het taalaanbod, en (b) de pragmatische stijl van de moeders in interactie met hun kinderen. Beide factoren worden in de literatuur aangehaald als belangrijke factoren. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer
De rol van impliciete en expliciete correctieve feedback bij vreemdetaalverwerving (Duits). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hierbij onderzoek ik vooral de interactie in de Vlaamse vreemdetaalklas. Dit is een voortzetting van mijn doctoraatsonderzoek dat zich o.a. toespitste op het belang en de rol van mondelinge correctieve feedback en de uitleg van grammaticaregels in het huidige communicatiefgeöriënteerde vreemdetalenonderwijs. Er is nog altijd nood aan empirisch onderzoek in de onderwijspraktijk zoals wij die nu kennen om een beter inzicht in het vreemdetaalleerproces in een geïnstitutionaliseerde context te krijgen. Dit onderzoek wordt gedaan aan 13 secundaire scholen van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs, waarbij ik leerlingen uit het zesde jaar "moderne talen" interview en hun kennis van het Duits evalueer. Aan de hand van de geleide interviews onderzoek ik ook de rol van impliciete negatieve feedback bij het leren van vreemde talen. Verband hiermee
houdt ook onderzoek naar de rol van taalbewustzijn en soorten interactie (feedback) in het traditionele en in het CLIL-onderwijs (Content and Language Integrated Learning). Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • KATJA LOCHTMAN • MADELINE LUTJEHARMS
De rol van impliciete en expliciete correctieve feedback bij vreemdetaalverwerving (Duits). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hierbij onderzoek ik vooral de interactie in de Vlaamse vreemdetaalklas. Dit is een voortzetting van mijn doctoraatsonderzoek dat zich o.a. toespitste op het belang en de rol van mondelinge correctieve feedback en de uitleg van grammaticaregels in het huidige communicatiefgeöriënteerde vreemdetalenonderwijs. Er is nog altijd nood aan empirisch onderzoek in de onderwijspraktijk zoals wij die nu kennen om een beter inzicht in het vreemdetaalleerproces in een geïnstitutionaliseerde context te krijgen. Dit onderzoek wordt gedaan aan 13 secundaire scholen van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs, waarbij ik leerlingen uit het zesde jaar "moderne talen" interview en hun kennis van het Duits evalueer. Aan de hand van de geleide interviews onderzoek ik ook de rol van impliciete negatieve feedback bij het leren van vreemde talen. Verband hiermee houdt ook onderzoek naar de rol van taalbewustzijn en soorten interactie (feedback) in het traditionele en in het CLIL-onderwijs (Content and Language Integrated Learning). Organisaties: • Germaanse Talen • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • KATJA LOCHTMAN • MADELINE LUTJEHARMS
De rol van interne en externe elastische structuren bij het springen van gibbons. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een gedetailleerde biomechanische analyse van het springen van gibbon, met een focus op de rol van interne (spieren, pezen, ligamenten) en externe (substraat) elastische structuren. In een eerste deel van de studie zullen de elastische eigenschappen van de pezen in de achterste ledematen van gibbons onderzocht worden, op basis van experimentele testen op kadavers. In een tweede deel zal de kinematica en kinetica van de afstoot tijdens het springen vanaf hard substraat en een buigzaam substraat geanalyseerd worden. Hierdoor kunnen we nagaan wat de rol is van de interne elastische structuren tijdens het springen, en hoe deze interageren met veranderende substraateigenschappen. Doel is om inzicht krijgen in het samenspel van interne en externe elastische structuren bij het springen van gibbons en om te onderzoeken of de kinematica en de ogenblikkelijke spier-peeseigenschappen zodanig kunnen worden afgesteld dat er optimaal gebruik kan worden gemaakt van de interne en externe elastische structuren om de prestatie te verbeteren. Organisaties: • Functionele morfologie
Onderzoekers: • Peter Aerts • Evie E Vereecke
De rol van mentalisatie in de behandeling van borderline persoonlijkheidsstoornis KU Leuven Abstract: Deze studie onderzoekt de rol van mentalizatie (de capaciteit om zichzelf en anderen te zien in termen van interne mentale toestanden) in de behandeling van patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis Organisaties: • OG Klinische Psychologie
Onderzoekers: • Patrick Luyten • Rudi Vermote
De rol van miRNAs in differentiatie van induced pluripotent stem cells (iPSC). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Stamcelbiologie en Embryologie
Onderzoekers: • Catherine Verfaillie
De rol van morele verontwaardiging in een herstelgerichte strafpraktijk KU Leuven Abstract: Een onderzoek naar de rol van morele verontwaardiging in een herstelgerichte strafpraktijk met concrete toepassingen naar het strafrecht (o.a. naar onweerstaanbare drang en ontoerekeningsvatbaarheid). De relevantie van dit filosofische project wordt hierdoor juridisch en maatschappelijkgeïllustreerd. Organisaties: • OE Centr. Ethiek, Soc. & Pol. Filosofie
Onderzoekers: • Bart Raymaekers • Tine Vandendriessche
De rol van religie in palliatieve zorg. KU Leuven Abstract: In de literatuur wordt beweerd dat de palliatieve zorg zich verwijderdevan haar oorspronkelijke religieuze inspiratie en meer seculier werd ophet moment dat de palliatieve zorg een globale beweging werd. Toch is religie nooit ver weg voor velen die tegenwoordig met palliatieve zorg temaken hebben. In dit project wordt de betekenis en het belang nagegaan van religie in centrale aspecten van palliatieve zorg: medische beslissingen, omgaan met de dood en sterven en motivatie om te werken in palliatieve zorg. Voor deze studie worden data gebruikt die worden verzameld door middel van empirische onderzoeksmethoden in de Vlaamse en Indische palliatieve zorg. Op grond van eerder onderzoek mag verondersteld worden dat in de bestudeerde centrale aspecten van palliatieve zorg vertrouwen in een persoonlijke vorm van God of de Ultieme Realiteit een belangrijke factor is. Doorheen dit onderzoeksproject zullen we niet enkel dieper inzicht verwerven in de rol van religie en levensbeschouwing in de pal
Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • Joris Gielen
De rol van sociale netwerken en socialiserende omgeving in de communicatieve ontwikkeling van jonge kinderen in Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: De rol van sociale netwerken en socialiserende omgeving in de communicatieve ontwikkeling van jonge kinderen in Vlaanderen. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer
De rol van stedelijke dienstmeiden in de sociale diffusie van geboortenbeperking op het platteland tijdens de vruchtbaarheidstransitie (1830-1900). Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoek wordt nagegaan of uit rurale milieus afkomstige stedelijke dienstmeisjes door hun nabije contacten met de stedelijke burgerij een ander vruchtbaarheidsgedrag vertonen dan hun generatiegenoten. Er wordt gebruik gemaakt van levensloopdata van drie generaties vrouwen uit twee Oost-Vlaamse plattelandsgemeenten. Het onderzoek gebeurt met behulp van geavanceerde, multivariate statistische technieken zoals event history analysis. Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute • Isabelle Devos
De rol van tijdelijk gebruik van pauzelandschappen KU Leuven Abstract: De ruimte die ons omringt is door sociaaleconomische ontwikkelingsprocessen voortdurend in transformatie. In (en rond) steden worden maatschappelijke veranderingen echter vaak geconfronteerd met de inertheid van de gebouwde omgeving. Dit kan resulteren in storingen in de continuïteit van het stedelijk weefsel, zoals kan worden ervaren op plekken van conflict of verloedering en leegte. Het aanpassen en zich opnieuw toe-eigenenvan dergelijke plekken neemt tijd in beslag. Hierdoor zullen steeds eenaantal groot- en/of kleinschalige plekken in transitie zijn, we zouden ook kunnen zeggen dat ze tijdelijk buiten gebruik zijn. Het betreft groot- of kleinschalige, publieke of private en bebouwde of onbebouwde stedelijke ruimtes, die zich in een tussenfase - een pauze - bevinden watbetreft de functionaliteit. Het zijn ruimtes die tijdelijk weinig of geen functie lijken te bezitten omdat ze door het vorige gebruik verlaten zijn en er nog geen nieuwe toekomstige functie voor werd vastgelegd, Organisaties: • Architectuur en Ontwerpen
Onderzoekers: • Bruno De Meulder • Aurelie De Smet
De rol van verpleegkundigen in de besluitvorming en uitvoering van euthanasie en andere medische beslissingen rond het levenseinde : een representatief onderzoek in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de hedendaagse samenleving worden overlijdens vaak voorafgegaan door medische beslissingen rond het levenseinde (MBLs). Eerder onderzoek heeft gewezen op een grote betrokkenheid van verpleegkundigen binnen MBLs. Deze studies werden echter uitgevoerd vanuit het standpunt van artsen en zijn sterk toegespitst op hun rol. Uit buitenlandse studies bleek dat verpleegkundigen een belangrijke maar onderschatte rol spelen bij MBLs. In Vlaanderen ontbreekt het echter aan empirisch onderzoek via bevraging van verpleegkundigen. De hoofddoelstelling van dit onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de rol die verpleegkundigen vervullen in de medische praktijk inzake MBLs in Vlaanderen. De bronpopulatie zal bestaan uit verpleegkundigen die werkzaam zijn in een ziekenhuis, in de thuiszorg of in bejaardentehuizen. Omwille van de complexiteit van de rol van verpleegkundigen bij MBLs en omdat er in Vlaanderen op dit terrein nog geen onderzoek is gepubliceerd, is het aangewezen om het representatieve kwantitatieve onderzoek te laten voorafgaan door een explorerende fase d.m.v. kwalitatieve onderzoeksmethodes (focusgroep-gesprekken en interviews). Het kwalitatief gedeelte zal vooral gericht zijn op de betrokkenheid en de manier waarop MBLs door de verpleegkundigen worden ervaren. De uitkomsten zullen onder andere worden gebruikt bij het construeren van de vragenlijst voor het kwantitatieve gedeelte. In die fase worden volgende aspecten nagegaan: 1) algemene opinies en attitudes van de verpleegkundige ten aanzien van MBLs; 2) de meest recente ervaringen van de verpleegkundige met een overlijden waarbij hij betrokken was als professionele zorgverstrekker en waarbij er een MBL heeft plaats gevonden en 3) enkele achtergrondkenmerken van de betreffende patiënt, alsook van de verpleegkundige. Hierbij moet opgemerkt worden dat er bijzondere aandacht zal gegeven worden aan de bescherming van de privacy van de deelnemende patiënten, verpleegkundigen en de betrokken instanties. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde
Onderzoekers: • JOHAN BILSEN • LUC DELIENS • Els INGHELBRECHT
De Romeinen en de architecturale decoratie: handel en distributie van decoratieve gesteenten Universiteit Gent Abstract: De Romeins cultuur is gekend voor zijn architecturale verwezenlijkingen. Grootschalige bouwprojecten vereisten een goed georganiseerde aanvoersysteem van bouwgesteenten en decoratieve gesteenten. Ondanks het belang van decoratieve gesteenten bij de Romeinen is de handel en distributie van dit materiaal slecht gekend. Dit onderzoek bestudeert het gebruik en de economie van decoratieve gesteenten op een regionale schaal zodoende tot nieuwe inzichten te komen over de sociaal-economische mechanismen gerelateerd aan de import en export van dit materiaal. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
De Rossetti's in context: De poëzie van Dante Gabriel en Christina Rossetti in negentiende-eeuwse Britse en Amerikaanse tijdschriften Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een historiserend en contextualiserend onderzoek naar de al dan niet geautoriseerde publicatie van de poëzie van de Victoriaanse dichters Dante Gabriel Rossetti en Christina Rossetti in negentiende-eeuwse Britse en Amerikaanse tijdschriften. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Maryse Demoor
Dertig jaar Europese Raad: een politiek-wetenschappelijk onderzoek naar de functies en besluitvormingsdynamieken Universiteit Gent Abstract: Het vlat op dat er nauwelijks fundamenteel onderzoek wordt verricht naar de Europese Raad. Dit doctoraatsonderzoek zal dan ook een manifeste leemte in de EU-studies gedeeltelijk opvullen. We zullen analyseren 1) welke functie de Europese Raad heeft in de integratie 2) door werlke dynamieken de besluitvorming wordt gekenmerkt 3) welke evoluties (continuïteieten of discontinuïteiten) zich hebben voorgedaan inzake functies en besluitvormingsdynamieken sinds de oprichting in 1974 tot vandaag. Op theoretisch vlak zal dit onderzoek een antwoord bieden op de vraag of het Nieuw Institutionalisme een beter analysekader aanreikt dan de Liberaal-Intergouvernementalistische benaderingen. Organisaties: • Vakgroep Politieke wetenschappen
Onderzoekers: • Hendrik Vos
Dertig jaar na de gemeentelijke fusies. Op weg naar verdere (de)fusies? Een politiek - wetenschappelijke analyse. Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als bedoeling om de gemeenschappelijke fusies in België te bestuderen. Een politiek-wetenschappelijke analyse is er nooit geweest. Verder is het de bedoeling om de politieke en de maatschappelijke gevolgen van deze fusies te bestuderen. Waarom kwamen de fusies er, hoe werden ze geïmplementeerd en wie was daarbij betrokken? Ook zal er internationaal en comparatief worden gewerkt. Organisaties: • Vakgroep Politieke wetenschappen
Onderzoekers: • Herwig Reynaert
De sacralisatie van het ridderschap. Een onderzoek naar de ridderlijke religieuze identiteit in de Zuidelijke Nederlanden gedurende de volle middeleeuwen. Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt de sacralisatie van het ridderschap in de Lage Landen gedurende de elfde en twaalfde eeuw aan een nieuw onderzoek te onderwerpen door het testen van de hypothese dat de ontwikkeling van een sacrale ordo equester voor de miles Christi evenzeer op een diepgewortelde wijze deel uitmaakte van een van ridderlijke identiteit als een legitimerend construct was dat macht verschafte aan zowel ridders, edelen en clerici. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Jeroen Deploige
De samenstelling van een tentoonstelling L.P. Boon 1912-2012: voor geen chanterikpeu! Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Stad Aalst. UA levert aan Stad Aalst de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck
De scheiding tussen Kerk en Staat Universiteit Gent Abstract: Er bestaat grote eensgezindheid over de waarde van het principe van de scheiding tussen Kerk en Staat voor onze democratische samenleving. Een precieze omschrijving van dit principe is echter niet voorhanden. Het onderzoek vertrekt van de veronderstelling dat het ondanks de zeer diverse wijzen waarop dit principe in verschillende landen werd ingevuld minstens mogelijk moet zijn om vanuit rechtshistorische, rechtsfilosofische en rechtsvergelijkende hoek aanzetten te geven om tot een preciezere omschrijving te komen. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht
Onderzoekers: • Johan Vande Lanotte • Georges Martyn
De scheiding tussen kerk en staat in beweging. Zoektocht naar een passend politiek-filosofisch kader. Universiteit Antwerpen Abstract: De vragen die in dit onderzoek centraal staan zijn: 1. Welke ontwikkelingen doen zich de laatste jaren voor in België die de verhouding tussen levensbeschouwing en de politieke gemeenschap uitdagen? 2. Welke historische en politiek-filosofische modellen bestaan er om met deze evoluties om te gaan? 3. Welke normatieve afwegingen moeten er worden gemaakt bij het 'kiezen' en implementeren van een dergelijk model/perspectief? Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Adriaan Overbeeke • Walter Van Herck • Patrick Loobuyck
De schepping verhalen, verhalen scheppen: een literair-theologische studie van de Genesishomilieën 1-17 van Johannes Chrysostomus in hun sociale en cultuure context KU Leuven Abstract: Deze dissertatie bestudeert de homiliae In Genesim I-XVII van Johannes Chrysostomus (PG 53.21-54.580; CPG 4409) binnen de ontwikkeling van de patristische exegese van Genesis 1-3. Om deze homiliën in hun historischecontext te analyseren, worden niet alleen tekstkritische en filologische kwesties besproken maar ook de acceptatie (of afwijzing) en onderlingerelatie van vijf aspecten die van invloed zijn op de totstandkoming vanhaast elke homilie: (1) patristische strategiën van bijbelse exegese; (2) patristische christelijke doctrine; (3) heidense exegesemethodiek voor cultureel 'heilige' teksten (e.g. Plato#s Timaeus of Homerus Odyssee);(4) heidense filosofische claims; (5) Rethorische technieken die werdengebruikt voor de communicatie van de bovenstaande claims. De dynamischesamenhang van deze aspecten zal worden aangetoond in de homilieën en beoordelen het effect van zijn onderricht op zijn Antiocheense publiek in de veertigdagentijd Lenten 388 n. Chr. Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Johan Leemans • Peter Van Deun
De schoonheid van het onzichtbare: kunstinterpretaties van nanostructuren. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt een brug te slaan tussen kunst en wetenschap. Het uitgangspunt is de atomaire wereld en de wereld van nanotechnologie zoals waargenomen door de elektronenmicroscoop. Dirk Vander Eecken zal dit aangrijpen als zijn inspiratiebron voor zijn grafisch werk. Het project zal resulteren in een gezamelijk boek en portfolio waar wetenschap en kunst mekaar raken. Het is de bedoeling jonge grafische kunstenaars te inspireren door voordrachten en workshops. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)
Onderzoekers: • Gustaaf Van Tendeloo
De schrijver als lezer. De poëtica van Vladimir Nabokovs Lectures on Literature Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek beoogt een analyse van het poëticale systeem dat ten grondslag ligt aan Vladimir Nabokovs Lectures on Literature, de colleges wereldliteratuur die de auteur tussen 1941 en 1959 gaf aan de universiteiten van Wellesley en Cornell. Centraal bij deze poëticale analyse staat de interactie tussen de componenten auteur, lezer en autonome status van de literaire teskt. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Jurgen Pieters • Bart Vervaeck
De schrijver als vertaler en de vertaler als schrijver: de vervlechtingvan twee literaire schrijfprocessen bij Georges-Arthur Goldschmidt en Peter Handke. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Lieven D'hulst • Bart Philipsen
'Des deutschen Dichters Sendung': de collectieve symboliek en retorische structuur van politieke religie in de lyriek van de Junge Mannschaft. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil een bijdrage leveren aan het begrijpen van de collectieve symboliek en retorische structuur van politiek-religieus taalgebruik in de 'pro-nazi-poëzie' van de literaire groep Junge Mannschaft (1933-1945). Dit project combineert een historische en een op context gebaseerde benadering van nationaalsocialistische poëzie met een tekstanalytische benadering door middel van de Critical discourse analyse. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Arvi Sepp • Anneleen Van Hertbruggen
'Des deutschen Dichters Sendung': De collectieve symboliek en retorische structuur van politieke religie in de lyriek van de Junge Mannschaft. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil een bijdrage leveren aan het begrijpen van de collectieve symboliek en retorische structuur van politiek-religieus taalgebruik in de 'pro-nazi-poëzie' van de literaire groep Junge Mannschaft (1933-1945). Dit project combineert een historische en een op context gebaseerde benadering van nationaalsocialistische poëzie met een tekstanalytische benadering door middel van de Critical discourse analyse. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Arvi Sepp • Anneleen Van Hertbruggen
De seriele aard van experimenten Universiteit Gent Abstract: dit project stelt een systematische, filosofische analyse voor van experimenten opgevat in termen van series. Het project heeft als doel te berhelderen hoe experimenten verbonden worden in reeksen, specifiek in de vroeg moderne periode waar seriele ecperimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriele experimentatie wordt gebruikt om kennis te genereren. Organisaties:
• Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Eric Schliesser
De seriële aard van experimenten Universiteit Gent Abstract: Dit project stelt een systematische, filosofiesche analyse voor van experimenten opgevat in termen van series. Het project heeft als doel te verhelderen hoe experimenten verbonden worden in reeksen, specifiek in de vroeg moderne periode waar seriële experimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriële experimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriële experimentatie wordt gebruikt om kennis te genereren. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Maarten Van Dyck • Eric Schliesser
De seriële aard van experimenten Universiteit Gent Abstract: Dit project stelt een systematische, filosofiesche analyse voor van experimenten opgevat in termen van series. Het project heeft als doel te verhelderen hoe experimenten verbonden worden in reeksen, specifiek in de vroeg moderne periode waar seriële experimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriële experimenten alomtegenwoordig zijn. De hypothese van het project is dat seriële experimentatie wordt gebruikt om kennis te genereren. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Maarten Van Dyck • Eric Schliesser
De sfinx en verwante mengwezens: Een motief van de politiek-religieuze legitimatie in de dynamische tijd van de culturele veranderingen tijdensde Late Bronstijd en de Vroege IJzertijd in het oostelijke MiddellandseZeegebied KU Leuven Abstract: Het zwaartepunt van het onderzoek naar het motief en de iconografie vande sfinx ligt binnenhet kader van het themaonderzoek naar de betrekkingen tussen de Levant en het oostelijke Egeïsche gebied. Hierbij zullen politiek-religieuze scènes met voorstellingen van sfinxen in de Late Bronstijd (1600-1200 v.C.) en de Vroege IJzertijd (1200-800 v.C.) centraal staan.Dit onderzoekbeoogt uitsluitsel te verkrijgenover de culturele betrekkingen tussen de bevolking van de Levant en de Voor-Aziatische, Egyptische, Fenicische en Griekse volkeren.Globaal bekeken handelt deze studie over de multidimensionele contactfenomenen die zowel bij dedoor de tijd bewaarde eigen traditionele structuren naar voor treden als bij de aanvaarding van de vreemde (iconografische) concepten.In het algemeen worden die elementen uit het onderzoek naarhet sfinxmotief behandeld die met name voor de representatie van het koningschap in de culturele verandering relevant zijn. Voor eengedetailleerd onderzoek naar de functie va Organisaties: • OG Nabije Oosten Studies Leuven
Onderzoekers: • Joachim Bretschneider • Nadine Nys
De "Sicherheitspolizei und Sicherheitsdienst" (Sipo-SD) in Duits bezet België en Noord-Frankrijk: een analyse van de nationaal-socialistische repressie- en vervolgingspraktijk en de biografieën van haar daders Universiteit Gent Abstract: De "Sicherheitspolizei und Sicherheitsdienst" was de SS-politiedienst verantwoordelijk voor de opsporing en vervolging van de politieke en raciale vijanden van het Derde Rijk. Vanaf 1940 was de dienst ook in bezt België aanwezig waarbij vooral de Gestapo - de kwantitatief belangrijkste afdeling - naam maakte met de bestrijding van communisme, verzet en jodendom. Hoewel het internationaal onderzoek naar de geschiedenis van het nationaal-socialisme het laatste decennium gekenmerkt wordt door de studie van de Gestapo en andere repressieorganen, hun activiteiten op het lokale terrein en de rol hierin van gewone mannen en vrouwen ontbreekt nog steeds een monografie met aandacht voor deze elementen in de Belgische historiografie. Het voorgestelde onderzoek bestaat uit vier grote delen. Een onderzoek naar de institutionele evolutie en interne activiteiten van de Sipo-SD in bezet België beschouw ik als een kapstok waaraaan de andere gedeelten dienen te worden opgehangen. In een tweede sectie ga ik dieper in op de Duitse agenten, Belgische collaboratiefiguren en belangrijkste informanten. Gebruik makend van een prosopografische onderbouw wil ik de biografieën van de belangrijkste daders kwalitatief uitwerken met behulp van psychologische theorieën. In het derde deel onderzoek ik de eigenlijke vervolgings- en repressiepraktijk met bijzondere aandacht voor de gebruikte methodes, de relatie met bevriende en concurrerende Duitse instellingen en de relatie met de Belgische instanties. Tenslotte bekijk ik hoe dit optreden informatief ondersteund werd en vergelijk ik het belang van actief eigen onderzoek en passieve informatie van buitenaf (bijvoorbeeld via anonieme verklikkingen). Eigentijdse oorlogsdocumenten en naoorlogse bronnen aangelegd in het kader van de strafrechtelijke vervolging van colalboratie en oorlogsmisdaden (terug te vinden in Belgische en Duitse archiefinstellingen) vormen de empirische basis. Het onderzoek zal op die manier niet alleen nieuwe inzichten verschaffen over de rol van de Sipo-SD in bezet België, maar danzij een doorgedreven vergelijking met de situatie in naiz-Duitsland en overige bezette gebieden, eveneens bijdragen tot het hedendaagse debat en een beter begrip van de werking van totalitaire regimes. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Bruno De Wever
De Siciliaanse maffia in de literatuur: de intermedialiteit van Verga en Sciascia KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Bart Van Den Bossche • Sidney Cardella
Design and analysis of permutations for lightweight cryptography KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling ESAT - COSIC
Onderzoekers: • Vincent Rijmen • Liesbet Van der Perre
Designing Architecture in the Sixteenth-Century Low Countries. Architectural Drawing as Motor and Medium for a New Designing Practice. KU Leuven Abstract: Het onderzoeksproject beoogt de studie van het ontwerp en ontwerpprocesvan architectuur in de Lage Landen tijdens de lange 16de eeuw (1480-1630) met als focus de architectuurtekening en prent. Het doel is op deze wijze een diepgaand inzicht te verwerven in het grafische architectuurontwerp, wat in deze periode de Renaissance een nieuwe definitie krijgt als intellectuele activiteit, en een der mechanismen van kruisbestuiving tussen de architectuur en de beeldende kunsten vormt. Symptoom van een nieuwe architectuurpraktijk maar ook krachtmotor1 van de ontwikkeling ervan, de architectuurtekening wordt hier bestudeerd als medium en als instrument, zowel op de bouwwerf als in de studeerkamer en het salon. Organisaties: • Architectuur en Maatschappij
Onderzoekers: • Krista De Jonge • Oliver Kik
Designing housing for our future selves KU Leuven Abstract: The ageing population challenges architects to design housing environments that address the needs and preferences of actual and future generations of elderly people. The material environment holds great potential toimprove the quality of life of people moving into old age. However, when designing housing environments for them, architects are faced with a lack of adequate design knowledge: how to take into account the diversityof elderly, their personal development, and growing old as a continuousprocess?
At the same time, it is hypothesized that elderly people can offer a great deal of insight in what people generally feel in different settings. This especially holds for persons with dementia. Emotionally they react to their environment like others, yet as a result of their condition, the impact on their wellbeing is more apparent.
Starting from this hypothesis, this doctoral research aims to gain a more articulate understanding of how the material environment affects the quality Organisaties: • Departement Architectuur
Onderzoekers: • Ann Heylighen • Iris Van Steenwinkel
Design of versatile and upscalable chemical synthesis pathways towards biofilm inhibitors. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Moleculair Design en Synthese
Onderzoekers: • Erik Van der Eycken • Jozef Vanderleyden • Marc De Maeyer • Dirk De Vos • Upendra Kumar Sharma
Design van een leeromgeving voor taalcoaching NT2. Universiteit Antwerpen Abstract: De algemene doelstelling van dit project, is de ontwikkeling van een eigen NT2-leeromgeving ter ondersteuning van de 4000 medewerkers van het Zorgbedrijf Antwerpen. Ze begeleiden, verzorgen en staan dagelijks een 1500-tal klanten bij en communicatie speelt hierin een cruciale rol. De NT2-leeromgiving wordt op maat van het Zorgbedrijf ontwikkeld en kan permanent evolueren, afhankelijk van de maatschappelijke en wettelijke evoluties. Organisaties: • Individueel onderzoek IOIW
Onderzoekers: • Jozef Colpaert
De slag om de emigranten: de concurrentie tussen de verschillende emigratiehavens om de emigrantenhandel van het Europees vasteland naar New York 1815-1914 Universiteit Gent Abstract: Na 1815 ving de Europese emigratie naar de Verenigde Staten aan. Er ontwikkelde zich een systeem waarbij expediteurs scheepsruimte charterden. Om de toevoer te verzekeren, ontwikkelde zich enveneens een netwerk van emigratieagenten. Naast Bremen en Le Havre trokken de havens Rotterdam, Liverpool, Antwerpen en Hamburg een deel van de lucratieve emigrantenhandel aan. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Eric Vanhaute
De sociabilisering van een democratische bestuurstraditie in de Nederlanden: op zoek naar de wortels van onze hedendaagse politieke cultuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksvoorstel wil fondsen verwerven om een databank aan te leggen met namen van verkozen stedelijke functionarissen. De kracht van de databank zit hem in de combinatie van eenvoudige gegevens, namelijk de namen van stedelijke bestuursmandatarissen voor een lange periode (1300-1800). De gegevens dienen ter ondersteuning van onderzoek naar de langetermijnevolutie van democratische bestuurstradities in de Nederlanden. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Maarten Van Dijck
De sociale constructie van het jonge kind. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksprogramma heeft als doel om te beschrijven en verklaren op welke manier taalgebruik een rol speelt in de sociale constructie van het jonge kind als kind. De sociale constructie door taal van het kind als kind vindt niet alleen plaats in de micro-context van de ouder-kind-interactie, maar ook in meer institutionele settings zoals kleuterscholen en de media. Al deze verschillende soorten settings zullen aan bod komen in het onderzoek en met elkaar vergeleken worden. Op termijn zijn er ook interculturele vergelijkingen mogelijk zijn. Organisaties: • Communicatiewetenschappen • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer
De Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden in contact met de Ottomanen (17de en 18de eeuw): media, opinies en beeldvorming over de Ottomanen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Nieuwe Tijd Leuven
Onderzoekers: • Johan Verberckmoes • Dirk Van Waelderen
De 'spatial turn' verbreed: vastgoed, renten en de opkomst van de Antwerpse markt in de late middeleeuwen (ca. 1390-ca. 1430). Universiteit Antwerpen Abstract: Het eerste van drie onderzoeksdelen omvat een 'traditionele' op onroerend goed -en rentetransacties gebaseerde conjunctuuranalyse. Ofschoon de economische conjunctuur van het laatmiddeleeuwse Antwerpen amper onderzocht is en dit onderzoek dus nieuwe kennis ter zake aanbrengt, dien dit eerst luik vooral als genuanceerde context voor de andere onderzoeksvragen. In het tweede deel wordt, door het in kaart brengen van de verhandelde of met renten bezwaarde immobiliën, de functionaliteit van onroerend bezit in de late middeleeuwse groei van de Scheldestad onderzocht. In welke mate dienden vastgoed en erfrechten, naast behoeften als huisvesting, caritas en levensonderhoud, ook de toenemende commerciële en financiële belangen? Leidde dit tot spanningen tussen de verschillende spelers op de vastgoed-en private rentemarkt? In het derde deel verschuift de klemtoon naar het ruimtelijke aspect. De applicatie van GIS-technologie op rente-en vastgoedtransacties biedt een unieke gelegenheid om het gediffertieerde grondgebruik in een groeiende laatmiddeleeuwse stad inzichtelijk maken. Wanneer zij met GIS gelijkvormig op het terrein geprojecteerd worden, verklikken de vele gegevensvariabelen immers patronen in de stedelijke structuren die nog niet eerder uit de bronnen af te leiden waren. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel • Tim Bisschops
De stad op het platteland. Textielproductie en stadplattelandrelaties in het Vlaamse "Westland" (15de-16de eeuw). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Peter Stabel • Tim Soens
De status van (her-)vertaalde tussentitels bij de restauratie en presentatie van stille film. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de restauratie van stille films met vertaalde tussentitels worden filmarchieven geconfronteerd met etische, esthetische en praktische problemen. Bij gebrek aan wetenschappelijk onderzoek naar de status van de vertaalde ondertitels zijn de restauratieprocedures vaak ad hoc, waarbij een uniforme of wetenschappelijke benadering ontbreekt. Dit onderzoek wil door het beschrijven, categoriseren en analyseren van bestaande stille films en hun vertaalde tussentitels, procedures ontwikkelen die een verantwoorde restauratie van het beeld- én tekstmateriaal mogelijk maken. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Tom Paulus
De stedelijke adel in laatmiddeleeuws Vlaanderen (15e eeuw) Universiteit Gent
Abstract: Dit voorstel is gericht op het bestuderen van de rol van de stedelijke adel in het conflict tussen de Vlaamse hoofdsteden (Gent en Brugge) en de opkomende Bourgondische staat. Doel is een analyse van processen van sociale mobiliteit (veredeling) en sociale en politieke netwerkvorming in laatmiddeleeuwse stedelijke elites. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Marc Boone
De stilistiek van gezochte eenvoud (apheleia) in romaneske en biografische antieke fictie: Xenophon van Ephese en Xenophon van Athenes Cyropaedia Universiteit Gent Abstract: Dit project bevindt zich op het snijpunt van onderzoek naar antieke romans enerzijds en antieke biografie anderzijds, twee genres van de late oudheid die intercultureel extreem invloedrijk zijn geweest. Het project beoogt lang onbeantwoorde vragen over de literaire aard, achtergrond en lezerspubliek te beantwoorden d.m.v. een vernieuwende methode: een analyze van de constructie van apheleia in romaneske en biografische verhalende literatuur. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Kristoffel Demoen • Koen De Temmerman
De stilte doorbroken. Over de culturele, formele en sociale integratie van mensen met een auditieve beperking. OostVlaanderen, 1750-1900. Universiteit Gent Abstract: Volgens (inter)nationale literatuur waren mensen met een beperking relatief goed geïntegreerd binnen hun gemeenschap tot het midden van de 19e eeuw. Daarna, als gevolg van de industriële revolutie en het medicaliseringsproces, werden ze een onderdrukte groep. Dit onderzoeksproject wil deze hypothese aan een empirisch onderzoek onderwerpen en wil meer inzicht brengen in de sociale positie van doven in Oost-Vlaanderen (1750-1900). Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis
Onderzoekers: • Isabelle Devos
De structurering van nanoclusters voor het gebruik in plasmonversterkende 'single-molecule' spectroscopie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Moleculaire Visualisatie & Fotonica
Onderzoekers: • Johan Hofkens • Haifeng Yuan
De studie en ontsluiting van de poëzie van Wallace Stevens vanuit tekstgenetisch perspectief. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doel om op basis van de hedendaagse ontwikkelingen in het tekstgenetisch onderzoek en geheel in de lijn van het onderzoeksprofiel van de Universiteit Antwerpen op het vlak van de Engelstalige letterkunde volwaardig tekstgenetisch onderzoek te entameren en uit te bouwen m.b.t. de poëzie van de Amerikaanse modernistische dichter Wallace Stevens (1879-1955). Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Bart Eeckhout
De studie van de logische structuren behorende bij de verschillende lagen van de realiteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De logische structuur behorende bij een bepaalde laag is de structuur van de verzameling van experimentele proposities in verband met de entiteiten binnen deze laag. Het onderzoek steunt in eerste instantie op de bevindingen binnen het domein van de quantumlogica waar reeds een operationele methode is uitgewerkt voor het benaderen van experimentele proposities. Binnen dit kader wordt de logische beschrijving van dynamische processen van verschillende soorten entiteiten noodzakelijk geacht. twee invalshoeken kunnen worden aangegeven.1) De oscillaties van de logische waarheidswaarden die zich voordoen bij de tweeledige leugenaarsparadox kunnen gemodelleers worden ald een quantum dynamisch proces van cognitieve entiteiten. 2) De dynamische processen van fysische entiteiten nl. de eigenschapentransities -een veralgemening van toestandstransisties binnen het kader van de Genève School - kunnen via een 'actie logica' beschreven worden, mer bapaald een combinatie van lineaire logica en operationele quabtumlogica. Als zodanig zal dit onderzoek uitmonden in de uitbouw van een model voor en en sequentie calculus en volledige consistente semantiek voor de specifieke actie logica in (2). Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De syntactische benadering van kennis, de predikaatbenadering van kennis en kwantificatie. KU Leuven Abstract: Mijn onderzoeksproject richt zich op vragen zoals: Kunnen we bij het modelleren van kennis een middenweg vinden tussen het voorstellen van epistemische agenten als logisch alwetend (m.a.w., agenten die alle lo-gische waarheden kennen en die alle logische gevolgen kennen wat ze reeds kennen) enerzijds en als logisch incompetent (m.a.w., agenten die niet in staat zijn kennis te hebben van de logische gevolgen van wat ze reeds kennen of een logische waarheid te kennen) anderzijds? Kunnen we situaties modelleren waarin iemand weet dat er een priemgetal bestaat datgroter is dan het grootste bekende priemgetal zonder dat die persoon evenwel weet welk getal dat is? Kunnen we een theorie ontwikkelen waarin er over de kenobjecten gekwantificeerd wordt? Deze vragen houden verband met elkaar. Eén optie die ons een eind op weg naar een oplossing zou kunnen brengen bestaat erin kennis te analyseren als een predikaat dat combineert met namen van zinnen, maar deze optie stoot op zelf-referentiële par
Organisaties: • OE Centr. Logica en Analyt. Wijsbegeerte
Onderzoekers: • Roger Vergauwen • Jan Heylen
De syntaxische kenmerken van uitdrukkingen van de bezitsrelatie in Vlaamse varianten van het Nederlands Universiteit Gent Abstract: Dit project is een onderzoek naar de syntactische kenmerken van een aantal uitdrukkingen van de bezitsrelatie in het Vlaams, meer bepaald naar de rol van het bezittelijk voornaamwoord in verdubbelingspatronen (Jan zijn boek) en vooral in externe possessorrelaties (Jan is zijn boek gestolen, Dat is de man die zijn vrouw gisteren overleden is). Centraal staan patronen met externe possessor die in de literatuur nog niet of onvoldoende beschreven zijn. Organisaties: • Vakgroep Latijn en Grieks
Onderzoekers: • Liliane Haegeman
De syntaxis van idiomatische uitdrukkingen Hogeschool-Universiteit Brussel Abstract: Ieder taal bevat idiomatische uitdrukkingen. Ook het Nederlands. Deze uitdrukkingen komen op verschillende taalniveaus voor: bijv. de zin (De aap kwam uit de mouw), de nominale woordgroep (een appeltje voor de dorst), de prepositionele woordgroep (op zijn dooie akkertje) en het woord (kalverliefde, ellebogenwerk, broodnodig). Ondanks de wijdverbreidheid van idiomen is er weinig onderzoek verricht naar hun talige eigenschappen. Dit project beoogt daar verandering in te brengen door een diepgaande en systematische studie te verrichten naar de syntaxis van idiomen. De centrale vraag luidt dan ook: Wat is de syntaxis (d.w.z. bouw/structuur) van idiomen? Deze vraag valt uiteen in twee deelvragen, die elk corresponderen met een deelproject: (i) Wat is de interne syntaxis van idiomen? D.w.z. wat kenmerkt hun opbouw/ ‘architectuur’ op het niveau van het woord, de woordgroep en de zin? (Deelproject 1); (ii) Wat is de externe syntaxis van idiomen? D.w.z. in hoeverre interageert talig materiaal dat deel uitmaakt van de idiomatische expressie met talig materiaal dat zich bevindt buiten de idiomatische expressie? (Deelproject 2). Denk bij dit laatste bijvoorbeeld aan Zij praten langs elkaar heen, waarin het voornaamwoord elkaar in de idiomatische verbale woordgroep langs elkaar heen praten verbonden is met het subject zij, dat buiten de uitdrukking valt. Deelproject 1 beoogt te laten zien dat idiomatische expressies qua interne opbouw niet wezenlijk anders zijn dan niet-idiomatische expressies. M.a.w. de structuur van een appeltje voor de dorst is gelijk aan die van een cadeautje voor de jarige. Deelproject 2 beoogt aan te tonen dat idiomatische expressies ‘opake’, d.w.z. niet-transparante, domeinen zijn. Dit roept echter de vraag op waarom er dan toch soms een relatie kan zijn tussen een idioom-intern element en een idioom-extern element. Denk aan: Zij [IDIOOM praten langs elkaar heen], waarin zij en elkaar anaforisch verbonden zijn. Een belangrijk doel zal zijn om een verklaring te geven voor deze gevallen van ogenschijnlijke ‘transparantie’. De empirische basis voor dit onderzoeksproject wordt gevormd door idiomatische expressies uit niet-standaardvariëteiten van het Nederlands. De rijkdom aan idioom-expressies zoals we die aantreffen in dialectgrammatica’s en dialectwoordenboeken zal aangevuld worden met resultaten uit eigen veldwerk. Deze expressies zullen syntactisch geannoteerd en ingevoerd worden in een databasesysteem waarin idiomatische expressies systematisch doorzocht kunnen worden op hun syntactische eigenschappen. Organisaties: • Centrum voor syntactisch, semantisch en fonologisch onderzoek
Onderzoekers: • JEROEN VAN CRAENENBROECK • TANJA TEMMERMAN
De taalkundige en cognitieve ontwikkeling van kinderen in tweetalig basisonderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sids vorig jaar is het project ingeschakeld in de "European language council" gecoordineerd in Berlijn. Aan het project is een sub-project van het thematische netwerk over taal gewijd namelijk subgroep 6 genaamd "bilingual education and language teaching training". Het onderzoek werd bijgevolg op Europees niveau getild. Vanaf vorig jaar wordt de aandacht volledig toegespitst op versterkt en tweetalig onderwijs. Het jaar 1999 wordt gewijd aan currucula opbouw. Tweetalig of versterkt taalonderwijs heeft nood aan specifieke curricula met name omdat binnen de methode die wordt voorgestaan, "content and language integrated learning" (CLIL), vakonderricht in een andere taal wordt onderwezen met ingrijpende curricula-aspecten tot gevolg. Deze curriculaproblematiek hangt bovendien samen met de cognitieve aspecten van het taalonderwijs die in functie van de gewijzigde curricula worden onderzocht. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • PIERRE VAN DE CRAEN • HUGO BAETENS BEARDSMORE • Alexis HOUSEN
De taalvaardigheidskloof overbruggen: kan vroege tweedetaalverwerving versterkt worden door de leeromgeving te manipuleren? KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Centrum voor Taal en Onderwijs Leuven
Onderzoekers: • Kristiaan Van den Branden • Koen Jaspaert • Carolien Frijns
De taal van vertaling in Brazilië. Geschreven versus gesproken discours. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds CAPES. UA levert aan CAPES de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Diachronisch onderzoek naar de vertaling van gesproken discours in Brazilië, gebaseerd op een corpus van de vertalingen van het werk van Agatha Christie in Braziliaans Portugees. Speciale aandacht gaat naar de wisselwerking tussen gesproken en geschreven taal met betrekking tot de vorming van een Braziliaanse identiteit. Organisaties: • Vertaalwetenschap, Tolkwetenschap en Interculturele Communicatie (TriCs)
Onderzoekers: • Christiane Stallaert
De Talen van het Modernisme: Joyce, Beckett, Nabokov, en het Maken van Moderne Literatuur Universiteit Antwerpen Abstract: In mijn proefschrift, "The Multiple Languages of Modernism: Joyce, Beckett, Nabokov, and the Making of Modern Fiction," onderzoek ik het schrijven vanuit een meertalige achtergrond en analyseer ik de creatieve spanning en meerwaarde die door meertaligheid in de literatuur kan worden bewerkstelligd. Een grondiger kennis van de manier waarop literatuur van meertalige schrijvers verschilt van die van eentalige schrijvers geeft niet alleen nieuwe inzichten in de werken van Joyce, Beckett en Nabokov, maar ook in het functioneren van taal in meertalige literatuur, en uiteindelijk in het functioneren van taal in literatuur in het algemeen. Joyce, Nabokov en Beckett woonden alledrie in het buitenland, en waren alledrie meertalig. Hoewel hun meertaligheid bij elk van deze schrijvers op verschillende manier gestalte krijgt, geldt voor alledrie dat een meertalige achtergrond onlosmakelijk verbonden is met de kunst van het schrijven, zowel op het formele niveau van de tekst (het gebruik van vreemde woorden, meertalige woordspelingen, het spelen met accent en uitspraak), als ook bij de thematiek. Door middel van analyses van romans van Joyce (Ulysses en Finnegans Wake), Nabokov (, , , Lolita, en Ada) en Beckett (Watt in het Engels en het Frans), van brieven (gepubliceerd en ongepubliceerd), interviews, herinneringen aan de schrijvers door hun tijdgenoten, opnames, (auto)biografieën, en notitieboeken, bestudeer ik het effect dat meertaligheid heeft op de geschreven taal van deze drie auteurs. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Dirk Van Hulle • Anna Maria Wilhelmina Kager
Detectie en verklaring van verdronken landschappen in het Westerscheldegebied: bezitsstructuren als hinderpaal voor een duurzame ontwikkeling tijdens de Middeleeuwen? Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject beoogt historisch onderzoek naar verdronken landschappen in Westerscheldegebied gedurende de Middeleeuwen en de 16de eeuw. Dankzij een nieuwe methodologie ligt de nadruk op moderne onderzoekstechnieken en nieuwe verklaringen. Hierbij zal nagegaan worden in hoeverre de verdeling tussen het groot en het klein grondbezit invloed heeft gehad op de (al dan niet geringe) duurzaamheid van deze landschappen. Het project beoogt een aansluiting bij internationaal interdisciplinaire onderzoek terzake en vormt hierin een noodzakelijke schakel. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Erik Thoen
Detecting and exploiting semantic overlap (DAESO). Universiteit Antwerpen Abstract: Dezelfde informatie kan in taal op veel verschillende manieren weergegeven worden. Kennis over parafrasering (zelfde semantische inhoud, verschillende verwoording) en "entailment" (de ene expressie impliceert de andere) kan dit probleem tot op zekere hoogte oplossen. In DAESO worden technieken ontwikkeld die toelaten om dergelijke semantische relaties tussen tekst automatisch vast te stellen. De bruikbaarheid van de aanpak zal onderzocht worden in de context van enkele toepassingen: "question answering", informatie-extractie en automatische samenvatting van tekst. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
De tegengestelde krachten van de moraal. Friedrich Nietzsche and Charles Taylor over zin, moraal en postmoderniteit. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek biedt – voor de eerste keer – een confrontatie tussen twee filosofen die op het eerste gezicht elkaars tegenpolen zijn: Friedrich Nietzsche (1844-1900), denker van het nihilisme en 'de dood van God', en Charles Taylor (*1931), filosoof van de 'sterke waardering' (strong evaluation) en de onvermijdelijkheid van zingeving. Echter voor beide filosofen staat vast dat de postmoderne mens in een fundamentele identiteitscrisis verkeert door het verlies van een evidente betekenishorizon. Beiden erkennen bovendien ten diepste dát de postmoderne mens zich moreel gezien in een spanningsveld bevindt, en dat het er op aan komt zich te leren bewegen temidden van de tegengestelde krachten van de moraal. Juist in en door de dialoog tussen Nietzsche en Taylor wordt het mogelijk de voorwaarden te onderzoeken van een 'derde weg', tussen de extremen van fundamentalisme en moreel relativisme. Organisaties: • Centrum voor Ethiek
Onderzoekers: • Willem Lemmens • Guido Vanheeswijck • Michiel Meijer
De 'tekst van Mechelen': een veronachtzaamde schakel in de reflectie over de rol van de kerk in de wereld. Een historischkritisch onderzoek naar de 'theologie van het tijdelijke'. KU Leuven Abstract: Dit project onderzoekt de theologische stroming van de 'theologie van het tijdelijke' en het christelijk humanisme: (A) Het beschrijft het succes van deze denkstromingen in het werk en handelen van Gustave Thils, Gerard Philips, Charles Moeller en Albert Dondeyne. (B) Het onderzoekt systematisch hun verwezelijking om het debat hierover voor en tijdens het Tweede Vaticaans Concilie te bepalen. Deze doelstellingen worden als volgt uitgewerkt: (i) We onderzoeken hoe vanaf de jaren 1940 in de context van het pas opgerichte Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen voor de leken Thils, Philips, Moeller en Dondeyne succes hadden met hun 'theologie van het tijdelijke' en christelijk humanisme. Elk van hen richtte zich vanuit een andere benadering op hetzelfde onderwerp. Hun interesse in de 'de temporalibus' werd een theologisch en cultureel gegeven van deze 'school'. Bovendien maakten de belangrijkste werken van deze auteurs hen niet enkel gerenommeerd in internationale context, maar beïnv Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers:
• Mathijs Lamberigts • Karim Schelkens • Dries Bosschaert
De tentoonstelling Wanderlust verlengt met Gwangju en Chengdu Vrije Universiteit Brussel Abstract: Na Seoel vorige zomer verwelkomen aan het begin van 2013 twee andere Aziatische metropolen, Gwangju en Chengdu, de tentoonstelling "WANDERLUST : A Never Ending Journey to the Other Side of the Hill" met vijf grote namen uit de Brusselse en Belgische hedendaagse kunst in de hoofdrol: Marcel Broodthaers, Joëlle Tuerlinckx, Honoré d'O, Francis Alÿs en Panamarenko. Wanderlust werd op touw gezet naar aanleiding van de wereldtentoonstelling Yeosu 2012 door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in samenwerking met de Belgische federale overheid en de Vrije Universiteit Brussel (VUB). De "Collier de perles" van Honoré d'O, speciaal gecreëerd voor de tentoonstelling Wanderlust, in de hall van het Gwangju Museum of Art Van 22 juni tot 12 augustus 2012 vond de tentoonstelling een onderkomen in de magische setting van het Artsonje Center te Seoel, waar ze een grote weerklank genoot.Yun Ik, de conservator van het Gwangju Museum of Art, een indrukwekkende kunsttempel gewijd aan de hedendaagse kunst, stond erop dat de tentoonstelling ook in Gwanju zou te zien zijn. Die stad geniet in heel Azië bekendheid voor haar biënnale. De vernissage van Wanderlust vond plaats op 17 januari in aanwezigheid van de burgemeester van Gwanju, de Belgische ambassadeur in Zuid-Korea en de kunstenaars Joëlle Tuerlinckx en Honoré d'O. Wanderlust sluit zijn deuren in Gwangju op 31 maart om ze opnieuw te openen op 18 april in het Chinese Chengdu, de fascinerende en zich in sneltreinvaart ontwikkelende hoofdstad van de provincie Sichuan. Voor deze derde en laatste halte wordt Wanderlust ondergebracht in het elegante decor van het Museum Of Contemporary Art (MOCA), dankzij het enthousiasme van conservator Lu Peng, een grote naam in de Chinese hedendaagse kunst. Op 19 en 20 april vindt een internationaal colloquium plaats met kunstenaars en vooraanstaande figuren uit de academische wereld van Seoel, Gwangju, Chengdu en Brussel. Een publicatie met aandacht voor het specifieke karakter van de drie stopplaatsen van Wanderlust vormt het sluitstuk van het buitengewone parcours. Wanderlust is kleinschalig maar verfijnd en werd opgezet door Hans De Wolf, professor aan de VUB en groot kenner van de hedendaagse kunst. Sommige werken, zoals "Collier de perles" van Honoré d'O (foto), kwamen speciaal voor deze gelegenheid tot stand. De "Collier de perles" van Honoré d'O in Seoel Wanderlust, misschien wel het mooiste woord in de Duitse taal, verwijst naar het diepe verlangen om de alledaagse conventies achter zich te laten om nieuwe horizonten te verkennen. De drang om te gaan kijken naar de andere kant van de heuvel is zo oud als de mensheid zelf. Het begrip kreeg een nieuwe betekenis aan het begin van de 19de eeuw, toen kunstenaars van de Duitse romantiek 'wanderlust' als sleutelconcept beschouwden in hun strijd tegen de koude erfenis van het rationalisme en de eeuw van de verlichting. Voor een tentoonstelling met een dergelijke veelzeggende naam betekent de reis tussen vier steden, gedreven door dezelfde zin om te breken met de gevestigde codes om andere en totaal verschillende culturen en denkwijzen te ontdekken,een fantastische verwezenlijking! Organisaties: • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Hans DE WOLF
Determinanten van beslissingen van artsen rond het levenseinde : ervaringen, opvattingen en attitudes van huisartsen en specialisten in vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De rol van de medische zorg aan het einde van het leven van patiënten is momenteel een belangrijk ethisch vraagstuk met een groeiende wetenschappelijke en matschappelijke aandacht. In België komt het onderzoek over handelswijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten HALP's maar langzaam op gang. de resultaten van incidentie onderzoek in Vlaanderen FWO-project G011797 leren ons dat er in de medische praktijk in Vlaanderen ook daadwerkelijk levenskortend wordt gehandeld en dat de beslissingen van artsen rond het levenseinde een vooraanstaande positite hebben in het medisch handelen aan het levenseinde. in de internationale literatuur zijn er, naast een beperkt aantal incidentiestudies, relatief veel attitudestudies gepubliceerd. De meeste van deze studies faalden om de vragen over attitudes te linken aan de feitelijke beslissingen inzake het levenseinde in de medische praktijk. De nieuwe OZR/FWO-studies moet een emirische basis van kennis opleveren over de samenhang tussen de determinanten van beslissingen rond het levenseinde van patiënten en de eigenlijke medische praktijk. In de huidige stand van de wetenschap is het onduidelijk n welk mate de opvattingen en attitudes van de artsen mbt beslissingen rond het levenseinde bepalend zijn voor hun feitelijk gedrag. verder kan ook de vraag worden gesteld in welke mate de attitudes en het gedrag ook worden beïnvloed door de waardeoriëntatie van de arts. Het onderzoeksproject heeft als doel een beter inzicht te krijgen in de redenen, motieven en andere determinanten van de medische praktijk rond het levenseinde zowel van het al dan niet nemen van een dergelijke beslissing, als van de keuze tussen de verschillende alternatieven of HALP-types. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde
Onderzoekers: • JOHAN BILSEN • LUC DELIENS • GRETA VAN DER KELEN • REGINALD DESCHEPPER
Determinanten van beslissingen van artsen rond het levenseinde: ervaringen, opvattingen en attitudes van huisartsen en specialisten in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De rol van de medische zorg aan het einde van het leven van patiënten is momenteel een belangrijk ethisch vraagstuk met een groeiende wetenschappelijke en matschappelijke aandacht. In België komt het onderzoek over handelswijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten HALP's maar langzaam op gang. de resultaten van incidentie onderzoek in Vlaanderen FWO-project G011797 leren ons dat er in de medische praktijk in Vlaanderen ook daadwerkelijk levenskortend wordt gehandeld en dat de beslissingen van artsen rond het levenseinde een vooraanstaande positite hebben in het medisch handelen aan het levenseinde. in de internationale literatuur zijn er, naast een beperkt aantal incidentiestudies, relatief veel attitudestudies gepubliceerd. De meeste van deze studies faalden om de vragen over attitudes te linken aan de feitelijke beslissingen inzake het levenseinde in de medische praktijk. De nieuwe OZR/FWO-studies moet een emirische basis van kennis opleveren over de samenhang tussen de determinanten van beslissingen rond het levenseinde van patiënten en de eigenlijke medische praktijk. In de huidige stand van de wetenschap is het onduidelijk n welk mate de opvattingen en attitudes van de artsen mbt beslissingen rond het
levenseinde bepalend zijn voor hun feitelijk gedrag. verder kan ook de vraag worden gesteld in welke mate de attitudes en het gedrag ook worden beïnvloed door de waardeoriëntatie van de arts. Het onderzoeksproject heeft als doel een beter inzicht te krijgen in de redenen, motieven en andere determinanten van de medische praktijk rond het levenseinde zowel van het al dan niet nemen van een dergelijke beslissing, als van de keuze tussen de verschillende alternatieven of HALP-types. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde
Onderzoekers: • JOHAN BILSEN • LUC DELIENS • GRETA VAN DER KELEN • REGINALD DESCHEPPER
De terugkeer van de psychologie in de menselijke wereld Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project is een poging om een integratief systeem van verscheidene benaderingen op te stellen en om een analyse te maken van welke epistemologische beperkingen binnen de psychologie zouden gelden als 'speciale' wetenschap. Het doel is om licht te werken op nieuwe bevindingen van mentale oorzakelijke verbanden dat toepasselijk zou zijn op bijvoorbeeld de psychotherapeutische genezing. Organisaties: • Centrum Leo Apostel • Wiskunde
Onderzoekers: • Valérie AUCOUTURIER • Diederik AERTS
De textielnijverheid in Romeins Egypte Vrije Universiteit Brussel Abstract: De textielnijverheid was, naast voedingsproductie, de grootste economische sector in de pre-industriële maatschappij. Toch hebben we hier weinig informatie over. Domineerden landeigenaren deze sector, of lieten ze het over aan de kleinschalige ambachtslieden en handelaren? Deze en andere vragen zullen beantwoord worden in dit project dat zich focust op de textielnijverheid uit het Romeins Egypte, de best gedocumenteerde provincie van het Rijk. Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Peter ERDKAMP
De theologie van het boetesacrament tijdens de tweede helft van de 16e en de eerste helft van de 17e eeuw: de teksten van Trebnyk door Peter Mohyla KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Mathijs Lamberigts • Vasyl Popelyastyy
De theorie van "mixta" in vroegmoderne meteorologie Universiteit Gent Abstract: Onderzoeksreis naar Universiteit Princeton als "Visiting Student Research Collaborator" Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap
Onderzoekers: • Maarten Van Dyck
De toeschouwer als actor: een vergelijkend onderzoek van de performance-kunst in Vlaanderen in de periode 1963-1982 en de revival in de hedendaagse podiumkunsten. Universiteit Antwerpen Abstract: De performance-kunst - een grensgebied tussen theater, dans en beeldende kunst - is internationaal geboekstaafd. De Vlaamse performances zijn echter tot op heden nog niet in kaart gebracht. Het onderzoeksproject wil een inhaalmanoeuvre zijn wat de studie van performances in Vlaanderen 1963-1982 betreft en probeert via een studie van hedendaagse Vlaamse performances de boot deze keer niet te missen. Doel is de hernieuwde relatie acteur-toeschouwer te doorgronden ' `de toeschouwer als actor' - door een gelijktijdig onderzoek van zowel fysische, psychische als sociale dimensies van lichaamsbeelden, via de fenomenologie, de psycho-analyse en gendertheorieën. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Luc Van Den Dries • Kathleen Van Langendonck
De totstandbrenging van de satirische dimensie in vertalingen van Spaans satirisch proza door drie vertalers in de periode 1640-1645. Een onderzoek naar normen en vertaalhabitus KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch. • OG Vertaling & Interc. Transfer Leuven
Onderzoekers: • Lieven D'hulst • Peter Flynn • Christine Van De Poel
De transformatie van het beloofde land naar het land van de slavernij John Steinbeck als een interpretator van Bijbelse beeldspraak in Nehemia9, 9-37 KU Leuven Abstract: Dit doctoraatsproject wil, door het gebruik van de roman als leesleutel, een alternatieve Bijbelse interpretatie aanbieden. Dit willen we realiseren door twee gevestigde benaderingen in de Bijbelse kritiek # receptiegeschiedenis en Reader-Response kritiek # in een aangepaste vorm te gebruiken. Deze alternatieve interpretatie wordt op John Steinbecks lezing van de Bijbeltekst Nehemia 9, 9-37 toegepast. Deze Amerikaanse auteur behoort tot een rijke traditie van Amerikaanse romanschrijvers die het Bijbelse #landmotief# gebruiken (Exodus en vestiging in het beloofde land #Exodus van de Britse puriteinen en hun vestiging in de 'nieuwe wereld' - Noord Amerika). We zullen aantonen dat hetzelfde patroon dat in Nehemia voorkomt, ook in Steinbecks romans terug te vinden is: het beloofde land wordt een land van slavernij. Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Brian Doyle • Katerina Koci
De transnationale verspreiding van de roman hertekend: over Fransepseudo-vertalingen in Duitse vertaling (1731-1776). KU Leuven Abstract: Dit project biedt een originele bijdrage tot de studie van de opkomst van het romangenre, door middel van een vergelijkende studie van een 40-tal Franse pseudo-vertalingen uit het Engels, gepubliceerd tussen 1731 en1776, enerzijds, en hun Duitse vertalingen anderzijds. De meerwaarde van het project ligt zowel in een theoretische reflectie over het minder bekende concept van de "pseudo-vertaling" als in een analyse van het statuut en de functie van pseudo-vertalingen, waarvan de rol bij de opkomst van de 18e-eeuwse ("Europese") roman tot nog toe onderbelicht is gebleven. Het onderzoek zal bestaan uit: primo, een studie van de (para-) tekstuele strategieën die door zogenaamde "pseudovertalers" aangewend werdenom de opkomst van de roman te vrijwaren; secundo, een tweede set onderzoeksvragen, die het representatieve karakter van de Franse pseudo-vertalingen in kaart moeten brengen. Deze werken waren immers originele teksten van de hand van Franse auteurs, eerder dan het resultaat van een Organisaties: • OG Liter-Discours-Identiteit Kulak
Onderzoekers: • Beatrijs Vanacker • Dagmar Vandebosch
De tribuni plebis en het einde van de Romeinse Republiek Universiteit Gent Abstract: De tribuni plebis zijn cruciaal voor het begrijpen van de politieke macht van socio-politieke groepen in de Romeinse maatschappij. Hun invloed in de late Republiek was omvangrijk en ze worden vaak gelinkt met de transformatie naar het Principaat. Mijn onderzoek zal een correcter beeld schetsen door een socio-politieke methodologie te gebruiken, gebaseerd op principal-agent analyse en modellen van sociaal conflict. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Andries Johan Zuiderhoek
De triomferende kerk: De restauratie van het katholieke landschap in de Habsburgse Nederlanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Luc Duerloo
De twee recente synoden voor Afrika. Vergelijkende en kritische studie van het synodaal proces voor een ethiek van wedeorpbouw van het Afrikaanse sociale netwerk. KU Leuven Abstract: Een ethiek van de wederopbouw van het Afrikaanse sociale netwerk is zowel een ambitieus als een veeleisend project dat moet leren van het verleden om betere plannen voor de toekomst te maken. De eerste twee fasen van de evangelisatie van Afrika waren niet succesvol vanwege het gebrek aan een geschikt pastoraal actieplan. Eén van de belangrijkste zorgen van de twee recente synodes voor Afrika was om deze uitdaging aan te gaan. Toch is hun benadering niet altijd in staat geweest om rekening te houdenmet de echte problemen van het continent en de aspiraties van de Afrikaanse bevolking. Zeer weinig krediet werd gegeven aan de oude Afrikaanse synodale traditie. Gesteund door de statistieken, ten koste van de kwaliteit, is de synodale traditie van mening dat de huidige uitzonderlijke groei van de Kerk een teken van succes is, een standpunt die veel theologen in vraag durven stellen. Niettemin, en ondanks zijn tekortkomingen,ishet bericht dat resulteert uit de twee Afrikaanse Synodes een bela Organisaties: • OE Theologische en Comparatieve Ethiek
Onderzoekers: • Johan Verstraeten • Cassien Mulindahabi
De typografie van het handgedrukte boek in Vlaanderen (1473-ca. 1815). Genres, evoluties en factoren. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgestelde onderzoek wil een licht werpen op de typografische evoluties van het handgedrukte boek in Vlaanderen en de achterliggende redenen daarvoor bloot leggen door een beperkt aantal goedgekozen tekstgenres over een langere periode onder de loep te nemen. De werkhypothese daarbij is dat typografische ontwikkelingen zich afhankelijk van het soort genre anders, sneller of trager ontwikkelen, een uitgangspunt dat voorlopig door gevalsstudies wordt bevestigd (bv. Van Impe & Bos 2006). Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Hubert Meeus • Goran Proot
De typologie van niet-declaratieve negatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project ambieert een typologische beschrijving en verklaring van de combinatie van, aan de ene kant, negatie en, aan de andere kant modus en modaliteit, in het algemeen, en de imperatief en de interrogatief in het bijzonder. De gevens zullen uit een areaal en genealogisch representatieve steekproef komen van ca. 250 talen. Er wordt een functioneel-cognitieve verklaring verwacht. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Matti Miestamo
De uitnodiging van de grens. Een vergelijkende studie naar de functie van de literatuur bij Barthes, Derrida, Foucault, Kristeva en Lyotard Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt een vergelijkende studie van de centrale en invloedrijke rol die de literatuur speelt in het denken van Barthes, Derrida, Foucault, Kresteva en Lyotard. Bij di tonderzoek naar hun resp. literatuuropvattingen willen we zowel kijken naar de literair-theoretische tradities van waaruit hun denken evolueerde als naar de actuele theorievorming rond literariteit waarin dit denken duidelijk nog nawerkt Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
De uitnodiging van de grens. Een vergelijkende studie naar de functie van de literatuur bij Barthes, Derrida, Foucault, Kristeva en Lyotard. De uitnodiging van de grens. Een vergelijkende studie naar de functie van de literatuur bij Barthes, Derrida, Fouc Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt een vergelijkende studie van de centrale en invloedrijke rol die de literatuur speelt in het denken van Barthes, Derrida, Foucault, Kristeva en Lyotard. Bij dit onderzoek naar hun resp. literatuuropvattingen willen we zowel kijken naar de literair-theoretische tradities van waaruit hun denken evolueerde als naar de actuele theorievorming rond literariteit waarin dit denken duidelijk nog nawerkt. Organisaties: • Vakgroep Biosysteemtechniek
Onderzoekers: • Jan Pieters
De uitverkoop van Antwerpen. Mobiliteit van de zeventiende-eeuwse Vlaamse schilderkunst tijdens de periode 1640-1784. Universiteit Antwerpen Abstract: Deze projectaanvraag gaat uit van de vaststelling dat tijdens het Ancien Régime ontelbare Vlaamse kunstwerken in buitenlandse collecties zijn terechtgekomen. Dit onderzoek beoogt de mobiliteit van kunstwerken (de eigenlijke kunsthandel) in kaart te brengen en te analyseren, alsmede de migratie van kunstenaars en stijl. Om dit doel op een haalbare manier te verwezenlijken zal een databank worden opgestart waarin relevante gegevens aangaande de export van schilderijen de emigratie van schilders worden verzameld en statistisch verwerkt. Bijzondere aandacht zal in dit verband worden besteed aan het veilingcircuit hetgeen tot heden quasi onbestudeerd is gebleven voor de Zuidelijke Nederlanden. Organisaties: • CENTRUM VOOR CULTUUR- EN STADSGESCHIEDENIS • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Arnout Balis • Filip Vermeylen
De urbanisatie van het middeleeuwse Brussel Universiteit Gent Abstract: Doel is een interdisciplinair onderzoek te voeren naar de urbanisatie van de middeleeuwse stad Brussel. Enerzijds wordt getract de fundamentale ruimtelijke patronen en transformaties van de stad op te sporen, op basis van een databank met verschillende ruimtelijke elementen uit de stad. Anderzijds zullen deze in verband gebracht worden met de maatschappelijke kenmerken en veranderingen van middeleeuws Brussel. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Marc Boone • Johnny De Meulemeester
De val binnen het eenheidsstreven van Augustinus van Hippo KU Leuven Abstract: Deze doctorale studie beoogt via 8 sporen een toepassing te vinden van het eenheidsdenken bij Augustinus: (a) hoe heeft de eenheid van de verschillende ledematen in het lichaam een structuur gegeven aan de toepassing ervan in de Totus Christus? De lichaamseenheid kan ondanks de verschillen tussen de vele ledematen in het lichaam van Christus op een geëigende wijze de solidariteit toelichten; (b) de eenheid in het 'universum' die berekenbaar is door zijn vele wetmatigheden, valt niet meer te berekenen wanneer het toeval van de 'sors' de noodzakelijkheid doorbreekt; (c) er zijn twee facetten die de eenheid van de kerk in spanning houden, het 'otium' en het 'negotium' als de verhouding van de ene God enerzijds en de vele activiteiten anderzijds; (d) Laetus die een leerling is van Augustinus en kandidaat voor het religieuze leven, ruilt de gemeenschapsgoederen in voor de particulariteit van zijn moeder; (e) psalm 45,11 toont hoe God in het 'otium' te zien is, meer bepaald hoe de eenheid va Organisaties: • OE Geschiedenis van Kerk en Theologie
Onderzoekers: • Bernard Bruning • Mathijs Lamberigts • Anthony Dupont
De vele gezichten van de Pentateuch: een vergelijkende studie van de respectievelijke karakteriseringen van de priesterlijke redactie van de pentateuch en de omwerking van Genesis-Exodus in het boek Jubileeën.
KU Leuven Abstract: Tegen de achtergrond van nieuwe inzichten op het gebied van de redactiekritiek van de Hebreeuwse Bijbel en van de studie van de oudHebreeuwse literatuur, stelt het voorliggende project zich tot doel de hermeneutische modellen te onderzoeken waarmee de literaire activiteit van de antieke auteurs van deze geschriften gekarakteriseerd wordt. Meer bepaald zal een vergelijking gemaakt worden van de karakteriseringen van, respectievelijk, de activiteit van de priesterlijke redactor(s) de enige laag in de compositiegeschiedenis van de Pentateuch waarover nog steeds eensgezindheid bestaat in het huidige onderzoek en van de omwerking van Genesis-Exodus in het boek Jubileeën, dat beschouwd wordt als een typevoorbeeld van wat men herschreven Schrift noemt. Na een algemene vergelijking zal een gevalstudie ondernomen worden van hun respectievelijke weergaven van het Vloedverhaal, waaraan beide literaire ondernemingen bijzondere aandacht besteed lijken te hebben. Door middel van een kritisc Organisaties: • OE Bijbelwetenschap
Onderzoekers: • Bénédicte Lemmelijn • Hans Debel
Developing self-regulated learning from a task-based curriculum. The case of Vietnamese university students learning English KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Taal en Onderwijs Leuven
Onderzoekers: • Kristiaan Van den Branden • Elke Van Steendam • Hoang Yen Phuong
Development of brief treatment protocols as part of a translational research program on fear extinction. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Leerpsych. en Exp. Psychopathologie
Onderzoekers: • Tom Beckers • Dirk Hermans
Development of nanoplatforms for cancer diagnosis and therapy. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Stamcelbiologie en Embryologie
Onderzoekers: • Catherine Verfaillie • Manoj Kumar
De veranderde relatie tussen geld en visuele kunst van 1990 tot 2015 KU Leuven Abstract: Vanuit de kernvraag hoe de veranderde relatie tussen geld en kunst de visuele kunst van 1990 tot 2015 beïnvloedde, richtte het doctoraatsonderzoek zich, vooral vanuit een cultuurfilosofische invalshoek, op de geldtheorie, de verander(en)de kunstmarkt en de geldkunst met 1990 als aanvangsjaar, de beperking tot beeldende kunst en het jaar(einde) 2014 als slot. In 2014 werd immers de tot dusver hoogste veilingopbrengst in de geschiedenis van de kunstmarkt gerealiseerd voor naoorlogse en hedendaagse visuele kunstwerken. In datzelfde jaar testte de Europese Centrale Bank deweerbaarheid van Europese banken om toekomstige, financieel-economischecrisissen te vermijden. De beperking tot beeldende kunst was gebaseerd op de vaststelling dat deze het sterkst met geld in verband wordt gebracht, bijvoorbeeld door buitensporige veilingprijzen voor topwerken. Negentienhonderdnegentig stond zowel voor het jaartal als voor de periode 1988-1992 met bijvoorbeeld de neergang van het Oost-Europese communism Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Anneleen Masschelein • N. N. • Mieke Bleyen
De Veranderende Prestatie van de Europese Unie in het Internationale Milieu- en Klimaatbeleid Begrijpen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt de veranderende prestaties van de EU in het Internationale milie-en klimaatbeleid te begrijpen. Het project zal ook een belangrijke bijdrage leveren aan huidige academische debatten over de belangrijkste factoren die de EU "actorness" , rol en invloed in, internationale instellingen, multilateralisme en internationale zaken in het algemeen vorm geven. Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • Sebastian OBERTHUR
De veranderende relatie tussen metafysica, fysica en wiskunde. Van Newton tot Lagrange (1687-1788) Vrije Universiteit Brussel Abstract: This project aims to show that the disentanglement of metaphysics and physics and the corresponding mathematization of physics took much longer, and was much more complex, than is commonly assumed. Reconsidering the changing relationship between metaphysics, physics and mathematics in the wake of Newton's Principia (1687-1788), the project thus challenges the view that the socalled Scientific Revolution immediately gave birth in a straightforward manner to physics as we know it today. During the seventeenth century metaphysical and scientific questions were often intertwined inseparably, and it was only during the eighteenth century that the strong conviction
grew that the pursuit of physics must be separated from metaphysical questions. This decline of metaphysics was, as the story goes, inversely proportional to the increased belief in the power of mathematics to describe reality. However, in the seventeenth century the geometrical approach of Galileo, Huygens or Newton hardly looked anything like mathematical physics today. Only during the eighteenth century, in virtue of the development of the calculus, did mathematical physics gain its more formal character. My project aims to examine this evolution from both a historical and philosophical point of view. In particular, it will reflect about some of the methodological, epistemological and ontological assumptions which underlie the enormous theoretical and practical success of modern physics. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • Steffen DUCHEYNE
De veranderende rol van de Europese Raad in het institutionele kader van de Europese Unie: gevolgen voor het Europees integratieproces. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Europese Raad die in 1974 werd opgericht, heeft een zeer specifieke rol aangenomen in het integratieproces. Niet enkel heeft hij in bepaalde gevallen dit integratieproces. Niet enkel heeft hij in bepaalde gevallen dit integratieproces afgeremd, maar daarnaast heeft de Europese Raad ook dienst gedaan als katalysator voor verdere integratie. De relatie tussen de Europese Raad en de EG-instellingen (Commissie, Raad, Europees parlement) is verfijnder dan op het eerste zicht wordt aangenomen. Zo maakt de Commissie zeer weloverwogen gebruik van dit orgaan om de Raad tot het aannemen van voorstellen aan te zetten. Hoe kan de Commissie, als exponent van surpranationaliteit, gebruikmaken van de Europese Raad, als exponent van intergouvernementele samenwerkin, om verdere impulsen te geven aan het communautaire integratieproces? De evolutie in de verhouding Europese Raad-instellingen zal diepgaand worden onderzocht om duidelijker de plaats te bepalen van de Europese Raad - instellingen zal diepgaand worden onderzocht om duidelijker de plaats te bepalen van Europese Raad in het Europese besluitvormingsproces. Organisaties: • Internationaal en Europees recht
Onderzoekers: • TONY JORIS
De verbeelding van barokke zelfrepresentatie: Vermaak, spel en lichamelijkheid in Zuid-Nederlandse conversatiestukken (1635-1720). KU Leuven Abstract: 17de-eeuwse Zuid-Nederlandse schilderijen die de (jeugdige) elite spelend, musicerend en dansend uitbeelden, zijn in tegenstelling tot gelijkaardige Noord-Nederlandse taferelen, bijna onbestudeerd. Dit drie-delige project vult deze lacune. Eerst wordt een kort typologisch en iconografisch overzicht van de Zuid-Nederlandse schilders en hun elegante gezelschappen gegeven. Vervolgens wordt onderzoek gevoerd naar de sociale netwerken van deze schilders, met bijzondere nadruk op de belangrijkste twee schilders van het genre: Christoffel Jacobsz. Van der Lamen (1606/7-1651/2)nbsp;en zijn leerling Hiëronymus Janssens (1624-1693). Aan de hand van vier case-studies (trictrac, muziek en dans, handjeklap en koninklijke portretten) zullen in het derde deel het gedrag, de vrijetijdsbesteding en de zelfrepresentatie van de op de schilderijen uitgebeelde sociale groep worden onderzocht. Spel, vermaak en lichamelijkheid in deze elegante gezelschappen worden iconologisch (visuele en geschreven bronnen) Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Katlijne Van der Stighelen • Hannelore Magnus
De verbeelding van de periferie en het centrum van de wereld. Een verkenning van de globale en transnationale aspecten van natievorming in België en Nieuw-Zeeland tijdens de 19de en 20ste eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit comparatieve project zal de spanning tussen centrum en periferie onderzoeken in de constructie van nationale identiteit in België en Nieuw-Zeeland tijdens de 19de en 20ste eeuw. Om hun kleine omvang, geringe internationale gewicht en perifere positie te compenseren, hebben beide zich namelijk verbeeld als frontier nations. De globale invalshoek situeert zich op drie niveaus: inhoudelijk (representatie), analyse (verklaring) en methodologie (ruimtelijke schalen). Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Maarten Van Ginderachter
De verbeelding van de roman: naar een herijking van de romanpoëtica's in Italië (1945-1980) Universiteit Gent Abstract: Een studie van de rol van "verbeelding" en "kennis" in de romanpoëtica's van een reeks auteurs die moeilijk of niet kaderen in de huidige dominante visie op de ontwikkeling van de Italiaanse roman tussen 1945-1980, met als doelstelling een bijdrage te leveren tot een herijking van de geschiedenis van de Italiaanse roman in deze periode. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Sabine Verhulst
De verbondenheden van het weten. De posities en verantwoordelijkheden van de wetenschappen en de wetenschappers in een democratische rechtsstaat Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dat wetenschap en techniek een algemene en beslissende impact hebben op onze levens, maatschappijen en leefmilieus trekt niemand meer in twijfel. Verbazend genoeg, daarentegen, blijft de stelling overeind dat de wetenschap zich beperkt tot het vaststellen van 'feiten' terwijl de politiek als verantwoordelijkheid heeft de 'waarden' te bepalen. Deze stelling doet echter geen recht aan de diverse dynamische verstrengelingen van wetenschap ('natuur') en maatschappij ('cultuur'), zoals ze aan het licht gebracht zijn door de praktijk zelf van de wetenschappen, door sommige wetenschapsdenkers (zoals Foucault, Serres, Stengers en Latour) en door de claims van sociale bewegingen (zoals o.m. inzake biogenetica, milieu, cloning, enz.) Wij gaan ervan uit, dat is voor ons het 'nieuwe feit', dat de kwestie de impact van de wetenschappen vandaag de dag moet worden onderzocht met verwijzing naar de 'democratische rechtsstaat'. Aldus dienen begrippen-principes zoals de juridische bemiddeling van rechten en belangen, de democratische participatie, de rule of law (rechtsstatelijkheid), transparantie en accountability, het algemeen belang, de mensenrechten en de individuele vrijheid, voortaan deel uit te maken van de vereisten - de contraintes - van het wetenschappelijk werk. Het komt erop aan de gevolgen
hiervan te onderzoeken met betrekking tot de wetenschappelijke activiteit en de universitaire vorming, omdat die begrippen-principes alleen pertinent kunnen zijn wanneer zij steunen op een actieve interesse en openheid van alle wetenschappers voor de activiteiten en kennis van hun collega uit andere disciplines en meer zelfs, van hun medeburgers. Thans moet kennis worden ontwikkeld die 'interessant' is in de etymologische betekenis van dat woord, waarbij interesse staat voor het creëren van verbanden, voor het scheppen van verbindingsmogelijkheden. Anders gezegd roept de kwestie van de impact van de wetenschappen spontaan de vraagstelling op van het publieke karakter/algemeen nut van de wetenschappen en het wetenschappelijk onderzoek. Want indien de wetenschappen en de democratische rechtsstaat aan elkaar worden geweven, dan rijst enerzijds de vraag naar de plaats- en rolbepaling van het algemeen belang in het wetenschappelijk onderzoek, en anderzijds deze naar de voorwaarden waaronder een onderzoek publiek kan zijn of worden, zowel inhoudelijk (ten aanzien van welke doelstellingen en belangen ?) als formeel (door middel van welke procedure ?). Voorliggend onderzoek heeft dus tot algemeen doel de technisch-wetenschappelijke activiteiten binnen een democratische rechtstaat te conceptualiseren. Theoretisch gesproken komt het erop neer de verbanden tussen wetenschappen en maatschappij te herbeschouwen aan de hand van twee inter- of transdisciplinaire case-studies (de gecorreleerde mens en de biotechnologie en voedselveiligheid). Op juridisch vlak dienen de noodzaak en de grenzen van de juridische bemiddeling met betrekking tot de technisch-wetenschappelijke activiteiten te worden omschreven en bepaald. Vanuit politiek en constitutioneel oogpunt zal, met betrekking tot deze activiteiten, worden gestreefd naar de uittekening van nieuwe vormen van vertegenwoordiging, machtsevenwichten en transparantie. Vanuit ethisch perspectief zal de aandacht gaan de talrijke huidige conflictzones tussen wetenschapsbeoefening en ethiek. Meer concreet wensen we procedurele middelen tot stand te brengen, die, of ze van juridische, ethische of andere aard zijn, kunnen bijdragen tot de implementatie van de theoretische en conceptuele resultaten van dit onderzoek. De belangrijkste originaliteit van dit project is echter educationeel van aard, en betreft de vorming van de vorsers zelf. Ons onderzoek wil immers een 'actieonderzoek zijn (een recherche-action) of nog, een 'experiment' dat samen en interactief met vorsers uit verschillende hoeken wordt gevoerd, waarbij de wederkerige uitsluiting (op grond van onwetendheid) wordt overstegen. Er kan inderdaad enkel op het terrein zelf naar mogelijkheden worden gezocht om een gemeenschappelijke belangstelling, werkzin of 'eetlust' tot stand te brengen vertrekkende van onderling verschillende opvattingen en gebruiken. Ons project streeft er aldus naar om op proefondervindelijke wijze, de nieuwe educationele noodwendigheden van wetenschapspraktijken verbonden met de democratische rechtsstaat te duiden (graduate training school). Naast de meer klassieke doelstelling van 'productie van kennis' zoals in de verschillende work packages wordt beschreven, wil dit project dus trachten te komen tot de 'productie van communicatie tussen de verschillende vormen van weten' : deze worden hier niet benaderd als inhouden die eenieder zich kan toeëigenen, maar wel vanuit het oogpunt dat ze moeten 'tellen' , 'wegen' en deel uitmaken van de manier waarop alle vorsers hun vragen stellen. Daarom spreken we van 'verbondenheden' (of 'loyauteiten') in beide betekenissen van dat woord. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie • Metajuridica
Onderzoekers: • Hans COMIJN • Daniel DE BEER DE LAER • Laurent DESUTTER • Karen FRANCOIS • SERGE GUTWIRTH • Wim Jan SCHREURS • JEAN VAN BENDEGEM
De vergeten beurzen van België: een beeld op het beurswezen in de lange 19de eeuw over de grenzen van Antwerpen en Brussel heen. Universiteit Antwerpen Abstract: De vergeten beurzen van België: een beeld op het beurswezen in de lange 19de eeuw over de grenzen van Antwerpen en Brussel heen. Organisaties: • Centrum voor bedrijfsgeschiedenis
Onderzoekers: • Ludo Cuyvers • Greta Devos • Hans Willems • Wilhelmina De Smedt
De verhouding tussen de opstallen en de grond. KU Leuven Abstract: In dit proefschrift staat de verhouding tussen de grond en de opstallen centraal. In een eerste luik van het onderzoek wordt de onroerende natrekking op functionele wijze geanalyseerd, waarna we de bestaande juridische uitgangspunten met betrekking tot de onroerende natrekking bespreken. Hieruit blijkt dat alle onderzochte rechtsstelsels vetrekken van de superficies solo cedit-regel, op grondwaarvan de opstallen in beginsel worden nagetrokken tot de grond.Ineen tweede deel onderzoeken we de huidige juridische instrumenten om af te wijken van deze natrekkingsregels, waardoor eigendomsrechten boven en onder elkaar gestapeld worden en meervoudig grondgebruik mogelijk wordt gemaakt. Uit het voorgaande blijkt dat het toenemende meervoudig grongebruik ertoe noopt om de klassieke uitgangspunten met betrekking tot de werking van de onroerende natrekking te herijken. Hierdoor neemt de gebruiker van de grond, in plaats van de grondeigenaar, een steeds centralere rol in.Ten slotte wordt een model Organisaties: • Instituut voor Familiaal Vermogensrecht
Onderzoekers: • Alain Laurent Verbeke • Vincent Sagaert • Sofie Bouly
De verklaring van kwalitatieve eigenschappen in de neoplatoonse natuurfilosofie en metafysica. KU Leuven Abstract: Dit project is de eerste omvattende studie van de verklaring van kwalitatieve eigenschappen van materiële objecten in het latere Griekse neoplatonisme. Het bestaat uit drie componenten:1. De studie van de classificatie van materiële eigenschappen en de toepassing van het superveniëntie-model in de natuurfilosofie.2. De analyse van de causale rol vanintelligibele eigenschappen: hun plaats in de structuur van de intelligibele wereld en de rol van deze structurele kenmerken bij de metafysische verklaring van kwalitatieve eigenschappen.3. De relatie tussen deze beide verklaringsmodellen. Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Jan Opsomer • Pieter d'Hoine
De verklaring van kwalitatieve eigenschappen in de Neoplatoonse natuurfilosofie en metafysica in relatie tot de Neoplatoonse wetenschapsleer. KU Leuven Abstract: De neoplatoonse verklaring van kwalitatieve eigenschappen bevat een opvallende paradox. Enerzijds verdedigen latere platonici het verklaringsmodel van Plato's Timaeus. Volgens dit model resulteren de kwalitateiten van materiële objecten uit eigenschappen van geometrische aard. Men ontwikkelt dan een hiërarchie van materiële eigenschappen en verklaart hoe eigenschappen van een hogere orde superveniëren op meer basale eigenschappen. Aldus combineren de neoplatoonse commentatoren een aristotelische analyse van kwalitatieve eigenschappen met een micro-fysicalistisch superveniëntie-model. Anderzijds impliceren de grondprincipes van de neoplatoonse metafysica dat kwalitatieve eigenschappen verklaard dienen te wordenals effecten van intelligibele oorzaken, de platoonse Ideeën, die zelf uit nog hogere principes zijn voortgekomen. Dit project heeft de ambitie om de eerste omvattende studie van de interactie tussen deze twee verklaringsmodellen te bieden. De neoplatoonse wetenschapstheorie zal h Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Jan Opsomer • Gerd Van Riel • Pieter d'Hoine
De verlichting op oorlogspad. Het heldendicht, de burger en toenaderingen tot het militaire discours (1740-1800) Universiteit Gent Abstract: Om te begrijpen hoe burgers tijdens de Verlichting als ?lezers van oorlog? via de literatuur roegang kregen tot oorlogservaringen, worden voor dit project Nederlandse en Duitse heldendichten in combinatie met militaire teksten onderzocht. Het project concentreert zich op de vraag hoe spanningen in de 18de-eeuwse epiek samenhangen met het bellicistische streven om dichterbij de realiteit van een oorlog te komen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
De vernederlandsing van de Vlaamse letteren. Een analyse van het redactiebeleid van de Vlaamse uitgeverij A. Manteau (1951-1970). Universiteit Antwerpen Abstract: De probleemstelling van dit project is: Het Vlaamse stigma en de naoorlogse boekenmarkt in de Lage Landen (1945-1970). Het project wil voor de allereerste keer systematisch de vernederlandsing van de Vlaamse literaire teksten in kaart brengen en analyseren. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Kristiaan Humbeeck • Kevin Absillis
De vernieuwing van de historische roman na 1975 Universiteit Gent Abstract: Onderzoek oa naar, inhoeverre de nieuwe historische roman afwijkt van de klassieke. In hoeverre de vernieuwing in de historische roman aanlsuit bij de verwennerij in de historiografie. Dit onderzoekproject wel de literaire vernieuweing van de histroische roman bestuderen als een van de motors achter de roman vernieuwing van de late twintigste eeuw. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Bart Vervaeck
De verschuiving van het metafysisch raamwerk rond reproductie en schaarste in de transitie van classicisme naar neoclassicisme in de 19de-eeuwse Britse politieke economie, met de eenheid in het denken v. W. Stanley Jevons als ... Vrije Universiteit Brussel Abstract: De zogenaamde transitie van classicisme naar neo-classicisme in de 19-de eeuwse politieke economie vormt reeds lang een vraagstuk binnen de geschiedenis van het economisch denken. Het onderzoek is gericht op Wiliam Stanley Jevons, één van de hoofdtenoren van de nieuwe wetenschap in Groot-Brittannië, die opmerkelijk genoeg ook in domeinen als metereologie, logica en wetenschapsfilosofie zeer actief was en er ten dele zelfs baanbrekend werk in verrichtte. Hedendaagse commentatoren leggen sterk de nadruk op de analytische verschuivingen die plaatsvonden ,terwijl deze volmgens de werkhypothese eerder van secundaire aard waren. Vanuit de gangbare invalshoek ontwaart men veelal een eerder Klassieke vroege Jevons die later naar het neo-classicisme evolueert.De studie wil de eenheid van Jeons' denken aantonen , zowel binnen de economische wetenschap als in verhouding tot zijn andere activiteitsdomeinen , en dit vanuit een gewijzigde kijk op het schaarstebegrip. De transitie moet worden gezien in de context van een verschuiving van een reproductiemodel met interne schaarste naar een nonreproductiemodel met externe schaarste, een metafysische omwenteling geïnduceerd door maatschappelijke ontwikkelingen. De figuur Jevons wordt zo opgevat als voorbeeld om dit proces te illustreren. Organisaties: • Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie • Economisch, Monetair en Financieel Beleid
Onderzoekers: • DIRK FRANTZEN • JEAN VAN BENDEGEM
?De vertaling, culturele mediëring en receptie in Groot-Brittannië van J.-J. Rousseau?s Discours sur les Sciences et les Arts, 1751-1770: een studie van vertaalpoëtica, ideologische adaptatie en druk-culturele toeëigening? Universiteit Gent Abstract: Als originele bijdrage aan de studie van vertaling, culturele mediëring en transfer, onderzoek naar drukcultuur en receptie-esthetica, beoogt het project een innovatieve en interdisciplinaire studie van de vertalingen van een grensverleggend filosofisch werk uit de Franse Verlichting. Het project zal niet alleen bijdragen tot een analyse van de mechanismen die ten grondslag liggen aan culturele uitwisseling; het biedt ook een originele academische tussenkomst die het transmediale gebruik van de tekst in verband brengt met leespraktijken, culturele productie, consumptie en de nationale drukcultuur van de bestudeerde periode. Organisaties:
• Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Sandro Jung
De vertoning van het verleden: postmoderne openbare ruimte in Brussel en Istanbul. KU Leuven Abstract: Onderzoek naar de publieke ruimte in Istanbul, maar ook vele andere steden in het zogenaamde Oosten wordt gevoerdvanuit de overtuigingdat er ietsfundamenteel mis is metde openbare ruimte:pleinen warenniet groot ennetjes genoeg,niet democratischgenoeg, of er zijn nietgenoeg vrouwendie er gebruik van maken. Inplaats van tevragen ofer iets mis was,vragen onderzoekerszich af water mis mee was.Hoewel deprotesten overGezi Parkin het begin vande zomer van 2013veel veranderdhebben aan dezehouding, wordt de bezorgdheid dat pleinen(meydan) formeel en/of feitelijk niet bestaan, nog steeds geuit. Ditonderzoeksproject onderzoektde redenen achterdeze overtuiging,door diep in te gaan op de genealogie vandit argument aande hand vanarchiefmateriaalover hetbouwproces van depleinen inIstanbul tijdensde negentiende eeuwin de Turkse Republiek.De vergelijking metBrussel (een stadwaar niemandhet bestaan vande openbare ruimte invraag zou stellen) indezelfde periodeen metrelatief gelijkaardigmateriaal, toonden Organisaties: • Afdeling Geografie
Onderzoekers: • Christian Kesteloot • Maarten Loopmans • Julia Strutz
De verwerving van de Roemeense morfosyntaxis. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksproject beoogt een systematische analyse van de morfosyntactische ontwikkeling van ééntalig Roemeense kinderen op basis van een longitudinaal corpus van Roemeense kindertaal. Het onderzoek is voornamelijk gericht op de verwerving van naamwoordelijke en werkwoordelijke functionele categorieën, waarbij de relatie tussen de kenmerken van functionele categorieën en syntactische operaties centraal staat. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Martine M R Coene • Larisa Avram
De verwerving van fonoactische en prosodische kennis bij kinderen : een empiristisch, inductief alternatief voor de huidige nativistische, deductieve benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: In het huidige onderzoek naar de verwerving van fonologie wordt vaak beroep gedaan op Optimality Theory als verklaringskader. Volgens dit nativistisch, deductief model wordt linguïstische kennis in het taalsysteem van het kind gerepresenteerd, en vormt daar een aparte module met expliciete taalkennis (de `competence'). In dit project exploreren / ontwikkelen we een empiristisch, inductief alternatief voor deze benadering. Een empiristisch, inductief model wordt hierbij omschreven als een model waarin het mentaal lexicon centraal staat bij de verwerving. Linguïstische kennis wordt in het lexicon opgebouwd en opgeslagen. Dit contrast tussen taalsysteem en lexicon zal in vier cruciale verschilpunten uitgewerkt worden: 1. Regels versus analogie 2. Stadia versus lexicale diffusie 3. Minimale versus maximale rol van de input 4. Competence versus processing In dit project focussen we op de verwerving van fonotaktische en prosodische kennis. Deze twee thema's worden immers vaak aangehaald als voorbeelden van deductieve verwerving. Organisaties: • Linguistiek • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Helena Taelman • Etienne Gillis
De verwerving van historisch besef als voorwaarde tot waardenonderwijs: ontwikkeling van een analyse-instrument. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Ontwikkeling van een analyse-instrument. Organisaties: • Centrum voor Westers Hellenisme
Onderzoekers: • WERNER GOEGEBEUR
De visuele ervaring en picturale representatie herbekeken: een benadering gebaseerd op belichaamde actie. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project wil het onderwerp van picturale representatie onderzoeken als een onderdeel van het ruimer onderzoek naar de natuur van het visuele bewustzijn. Het hoofddoel is picturale representatie te herbekijken in het licht van de recente ontwikkelingen in ons begrip van visuele perceptie. Gebruik makend van de beschikbare theorieën, zal er onderzocht worden hoe een adequate theorie van picturale representatie eruit zou moeten zien. Er zal geargumenteerd worden dat geen van de huidige voorstellen erin slaagt om adequaat afbeeldingen te verklaren, en dat dit in hoofdzaak te wijten is aan enkele ernstige misvattingen over de natuur en de fenomenologie van de visuaele waarneming in het algemeen. Er zal worden geargumenteerd dat bepaalde diepgewortelde doch foute concepties van zowel afbeeldingen als van de visuele waarneming nauw een elkaar zijn gerelateerd. Het ontwarren van deze relatie zal verhelderend zijn voor een beter begrip van zowel de natuur van picturale representatie als de fenomenologie van de waarneming. Een alternatief model van picturale represenatie zal worden voorgesteld, geïnspireerd door een 'enactive approach', of een op belichaamde actie gebaseerde benadering, van de visuele ervaring. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Joachim Leilich • Erik Myin
De visuele verbeelding als perceptuele activiteit. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zal een theorie van de visuele verbeelding verdedigd worden die haar opvat als een vorm van perceptuele capactiteit. Onderbouwd door de zogenaamde 'enactieve' benadering tot de waarneming, waarin de waarneming beschouwd wordt als een actieve exploratie van de omgeving, zal het idee ontwikkeld worden dat de verbeelding een proces van 'hersituering' is waarbij geen interne beelden of representaties in het hoofd gecreëerd worden. Organisaties: • Centrum voor Filosofische Psychologie
Onderzoekers: • Erik Myin
De Vlaamse Beweging(en) in Brussel/de Vlaamse beweging(en) én Brussel (1945-1993) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek naar de politieke vertegenwoordiging van de Brusselse Vlamingen op lokaal vlak-dat binnen het Centrum voor de Interdisciplinaire Studie van Brussel wordt uitgevoerd en door het FWO werd gehonoreerd - zal eind 1998 worden afgerond. De Brusselse Vliaminge, een groep die inde pers en ook in de wetenschappelijke literatuur tot dan toe vooral kwantitatief benaderd werd, zal dan wat hun aanwezigheid in de lokale verkiezingen betreft, een duidelijk gezicht hebben gekregen. Een reconstructie van de Vl. politieke aanwezigheid in Brussel kan echter pas volledig genoemd worden, wanneer ook de drukkingsgroepen en politieke partijen bij het onderzoek worden betrokken. Bij de opmaak van de 'Nieuwe Encyclopedie van de Vl. Beweging' is tevens gebleken dat een degelijke analyse van de Vl. Drukkingsgroepen en politieke formaties in en om Brussel voor de naoorlogse periode nagenoeg ontbreekt. Met deze aanvraag willen we een onderzoeksproject voorstellen om deze leemte in te vullen. Op basis van een analyse van enerzijds de Vl. buitenparlementaire verenigingen en anderzijds de Vl. politieke partijen zal getracht worden de positie van de Vl. Beweging(en) ten opzichte van de Brusselse problematiek na te gaan voor de periode van 1945 tot 1993. Vragen naar de wisselwerking tussen de partijen en de niet-partijgebonden organisaties, naar de ideologische invulling die zij gaven aan hun beweging(en) en naar het referentiekader waarbinnen hun perceptie werd gevormd zijn daarbij aan de orde. Ook de invloed en de houding van deze Vl. Bewegingen ten aanzien van het beleid en de reacties op Franstalige straegieën ten aanzien van Brussel maken deel uit van de vraagstelling. Organisaties: • Centrum voor de Interdisciplinaire Studie van Brussel • Geschiedenis
Onderzoekers: • ANN MARES • MACHTELD DE METSENAERE • ELS WITTE
De Vlaamse wetlands. Een archeologische verkenning van de scheldevallei Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt via systematische boringen in enkele vooraf geselecteerde testgebieden in de Boven-, Midden- en Benedenloop van de Schelde afgedekte prehistorische vindplaatsen te lokaliseren en te waarderen, in functie van toekomstig wetenschappelijk onderzoek en bescherming. Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Philippe Crombé
De vlucht van Chronos. Alledaagse tijdsbeleving en -regulering in de Nederlanden (1750-1805). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Bruno Blondé • Gerrit Verhoeven
De volkenbond, prostituees en hun "rehabilitatie" Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit project wil ik een vergelijkende analyse maken van de internationale initiatieven van de Volkenbond rond de rehabilitatie van prostituees en de visie van prostituees zelf over het fenomeen prostitutie. Enerzijds wil ik het discours van de Volkenbond en zijn nationale (gouvernementele en niet-gouvernementele) partners over prostitutie en de rehabilitatie van prostituees analyseren. Anderzijds zal de socioeconomische achtergrond van prostituees uit twintig verschillende landen aan bod komen om de motivaties om zich te prostitueren en de oplossingen om uit het prostitutiemilieu te stappen te vergelijken. Zo wil het onderzoek zowel aansluiting vinden bij de studie van internationale en vrouwenorganisaties en hun visie op sociale kwesties, alsook een historisch perspectief bieden aan actuele debatten over prostitutie. Het vernieuwende van deze studie is dat de mening van de betrokken personen een centrale plaats in het onderzoek krijgt. Gebruik makend van het bronnenmateriaal over rehabilitatieprogramma's en de antecedenten van prostituees dat in het archief van de Volkenbond (VN-bureau in Genève) bewaard is, wil ik drie hoofdvragen beantwoorden. Wat was de visie van de Volkenbond en zijn nationale partners op prostitutie? Hoe definieerden prostituees zelf arbeid, prostitutie en rehabilitatie? En in welke mate speelde de socio-economische achtergrond van de geïnterviewde prostituees een rol bij het uitoefenen van prostitutie en bij de wil of onwil om uit het prostitutiemilieu te stappen? Organisaties: • Geschiedenis
Onderzoekers: • Magaly RODRIGUEZ GARCIA Maria
De voltooiing van de editie van Husserls manuscripten over "De structuren van het bewustzijn" in drie delen. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers:
• Ullrich Melle • Roland Breeur
De vormende invloed van de Chinezen op de Franse jezuïetenmissionarissen. KU Leuven Abstract: De aankomst van Franse jezuïetenmissionarissen in China in 1688 betekende een belangrijke verandering in de vroege Sino-Europese contacten. Ze werden niet gezonden als missionarissen door de paus maar als "Mathématiciens du Roy" door Louis XIV. Hun achtergrond was niet langer die van derenaissance (zoals bij Matteo Ricci of Ferdinand Verbiest), maar een Frankrijk dat in de transitie zat tussen renaissance en moderniteit. Tenslotte waren hun westerse geschriften over China niet enkel proto-etnografische beschrijvingen, maar grondige studies over een brede waaier van aspecten van Chinese cultuur, wetenschap en kunsten die uiteindelijk verlichtingsdenkers zoals Voltaire, Montesquieu, Rousseau en Leibniz zouden beînvloeden.Dit project wil een nieuwe en frisse blik werpen op dit onderwerp door te kijken naar de Chinese zijde van het verhaal: hoe hebben de Chinezen geïnterageerd met de Franse jezuïetenmissionarissen en hoehebben ze vorm gegeven aan de informatie die de missionarissen naar Eu Organisaties: • OG Sinologie Leuven
Onderzoekers: • Nicolas Standaert
De vorming van conservatief rechtse netwerken in de jaren '60. Een onderzoek naar de diaspora van de exkolonialen in België na de onafhankelijkheid van Kongo Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek is gericht op het blootleggen van rechtse conservatieve netwerken die achter de schermen van de gouden jaren '60 opereerden, ingebed in de politiek-ideologische context van de Koude Oorlog en met het anti-etatisme als unificerend element. Het gaat om netwerken waar industriëlen, bankiers, militairen, ex-kolonialen, magistraten en bepaalde politici elkaar vonden in een gemeenschappelijk autoritair gedachtegoed. Geplaatst tegenover de naoorlogse overlegeconomie waarin aan de staat een grotere rol werd toebedeeld, dienden deze conservatieve elites ondergronds en via omwegen de politiek in een voor hen gewenste richting zien te manipuleren. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Gita Deneckere
De vorming van conservatief rechtse netwerken in de jaren '60. Een onderzoek naar de diaspora van de exkolonialen in België na de onafhankelijkheid van Kongo. Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek is gericht op het blootleggen van rechtse conservatieve netwerken die achter de schermen van de gouden jaren '60 opereerden, ingebed in de politiek-ideologische context van de Koude Oorlog en met het anti-etatisme als unificerend element. Het gaat om netwerken waar industriëlen, bankiers, militairen, ex-kolonialen, magistraten en bepaalde politici elkaar vonden in een gemeenschappelijk autoritair gedachtegoed. Geplaatst tegenover de naoorlogse overlegeconomie waarin aan de staat een grotere rol werd toebedeeld, dienden deze conservatieve elites ondergronds en via omwegen de politiek in een voor hen gewenste richting zien te manipuleren. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis
Onderzoekers: • Luc François • Gita Deneckere
De vorming van pre-electorale coalities. Een vergelijkende en exploratieve benadering. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Algemene presentatie van het onderzoeksthema Coalitievorming heeft binnen de politieke wetenschappen ruime aandacht gekregen. Coalities zijn inderdaad een belangrijk aspect in de competitie tussen partijen voor bestuursmacht. Het begrijpen en verklaren van het gevormde coalitietype en van welke partij meer kans heeft ertoe te behoren, zijn daarom belangrijke onderzoeksvragen. In de pogingen om deze vragen te beantwoorden, zijn theorieën over coalitievorming constant geëvolueerd. Dit onderzoeksveld heeft voortdurend zijn theoretische modellen aangepast in een poging om succesvol de uitkomst van het onderhandelingsproces tussen verkiezingen en regeringsvorming te voorspellen. Ze omvat theorieën uit een waaier aan disciplines binnen de politieke wetenschappen in zijn ruimste zin. 'Rational choice' theorie, speltheorie, microeconomische analyse, enz. hebben alle een bijdrage geleverd aan onze hedendaagse kennis over coalitievorming. Één van de meest recente aanpassingen en uitbreidingen in deze literatuur, is de verhoogde aandacht voor de institutionele factoren die de keuzes en het gedrag van de partijpolitieke actoren bepalen. Deze institutionele factoren zouden ons in staat moeten stellen te begrijpen en te verklaren waarom de klassieke 'rational choice' georiënteerde voorspellingen in sommige landen beter werken dan in andere. Een andere verandering is de poging om een meer kwalitatieve benadering te gebruiken. Eerder dan te proberen om de overkoepelende mechanismen verder te corrigeren, hebben een aantal auteurs opgeroepen en zich ingezet om onderzoek te doen in een poging om de 'black box' van het coalitievormingsproces te openen. Dit vergt een meer kwalitatieve en 'bottomup' methodologie. Één van de elementen die echter tot dusver ontbreekt, is de aandacht voor pre-electorale coalities of kartels. Deze zijn relevant omdat ze een deel zijn van de set van onafhankelijke of interveniërende variabelen die de uitkomst van coalitievorming kunnen verklaren. Maar hun effect en impact gaan verder dan dat. Kartels beïnvloeden de electorale competitie en daardoor ook de reactie van de kiezers op het electorale aanbod. Ondanks de argumenten om kartels te bestuderen, vertelt het huidig onderzoek ons er zeer weinig over. Onderzoeken die kartels toch aanraken focussen zich vooral op regeringscoalities. Zowel in kwantitatief als kwalitatief onderzoek worden kartels verwaarloosd. 'Case studies' vermelden kartels wel af en toe, maar vaak slechts als een interessant randfenomeen (Golder, 2006). Het gebrek aan aandacht voor kartels is tegelijk treffend en verbazingwekkend. Kartels komen immers vaak voor. In een onderzoek van Sona Golder (2006), een van de eerste en enige onderzoekers die getracht hebben een allesomvattend model op te stellen voor kartelvorming, waren er 240 kartels tussen 1946 en 2002 op het nationale niveau in 23 geïndustrialiseerde parlementaire democratieën. 70% van deze kartels vormden later ook effectief de regeringscoalitie. Dit percentage zou nog hoger liggen als ze ook de regeringscoalities meetelde waarbij het kartel samen met een andere regeringspartner bestuurde. 147 (47,8%) van de 364 wetgevende verkiezingen in het onderzoek telden ten minste één kartel. Dat betekent dat in ongeveer een vijfde (19,2%) van alle verkiezingen die Golder bestudeerde, er een regering werd gevormd op basis van een pre-electorale coalitieovereenkomst. Toen Müller & Strøm (2000) de formele coalitieakkoorden in West-Europese landen bestudeerden, kwamen ze tot de conclusie dat wanneer men alle coalitieregeringen in acht nam, vele beschikten over een 'identificeerbaar coalitieakkoord', en dat meer dan een derde van deze akkoorden gesloten werden voor de verkiezing. Kartels omvatten bovendien ook een normatieve component. Men zou kunnen stellen dat kartels de mogelijkheid bieden om de beste elementen van de meerderheidsvisie op democratie (verhoogde verantwoordelijkheid, transparantie, identificeerbaarheid van de overheid, sterke mandaten) met de beste elementen van de proportionele visie (ruime keuze, beter weerspiegeling van kiezersvoorkeuren in het bestuur) te combineren (Golder, 2006). Pre-electorale coalities vormen een belangrijk element in het functioneren van de democratische overheid (die gebaseerd is op partijen). Daarom geloven we dat het nuttig en belangrijk is om onze kennis over kartels uit te diepen en te verbreden. Concepten en theorieën In de eerste plaats moeten we de definitie van een kartel verduidelijken. Is het voldoende dat een partijleider publiekelijk bekend maakt dat hij met een bepaalde partner wenst te regeren? Is een geschreven overeenkomst
nodig? Moet deze overeenkomst naar de kiezer worden gecommuniceerd? We zullen een continuüm gebruiken, voorgesteld door Golder (2006), om de omvang van kartels te bepalen. Dit continuüm varieert van nominatieakkoorden tot een publiek engagement om samen te regeren en zal worden aangevuld met de bijdrage van Duverger (1972) die de nood aan een geschreven coalitieakkoord kort aanraakte. We bouwen ook verder op de bestaande pogingen om kartels te verklaren. Er bestaan ruwweg 2 hypothesen hieromtrent. De eerste werd aangedragen door Shepsle & Bonchek (1997) en Strøm, Budge & Laver (1994) en behandelt het aspect van de kiessystemen. Hoe disproportioneler het kiessysteem, hoe groter de stimulans voor kartelvorming. Het argument hier is vrij duidelijk: indien een electoraal systeem voortdurend grotere partijen bevoordeelt, zullen partijleiders aangemoedigd worden om een alliantie te vormen met andere partijen voor de verkiezing. Golder (2006) voegt hier nog een bijkomende voorwaarde aan toe. Indien disproportionaliteit een invloedsfactor wil zijn, dan moet het aantal partijen voldoende groot zijn. Deze bijkomende voorwaarde werd vroeger ook al geïntroduceerd door Duverger (1963). De disproportionaliteitshypothese stelt dus dat: "Disproportionaliteit de waarschijnlijkheid op kartelvorming verhoogt indien het aantal partijen voldoende groot is (Golder, 2006: 26)". De tweede hypothese benadert kartels als 'signalling devices' die een toekomstige overheid meer identificeerbaar trachten te maken en zo de onzekerheid over welke partijen de regering zullen vormen, vermindert (Roberts, 1988). Er bestaan andere definities van dit concept dat meestal gebruikt wordt in 'case studies' (bvb. Hancock, 1998; Hillebrand & Irwin, 1999), maar de voorgaande definitie heeft het meeste potentieel voor veralgemeenbaarheid. Golder (2006) veronderstelt dat de onzekerheid over de identiteit van toekomstige regeringen correleert met het aantal combinaties voor de vorming van een mogelijke overheid. Het aantal mogelijke combinaties is duidelijk een toenemende functie van het aantal partijen. Golder (2006: 29) formuleert de signalling hypothese als volgt: "Kartelvorming wordt waarschijnlijker indien er een groot aantal partijen aanwezig is". We zullen kartelvorming op dezelfde manier benaderen als coalitievorming, nl. als een 'bargaining proces'. De theorie van Müller & Strøm (1999) zal als belangrijkste basis voor onze analyse dienen. De 'trade-off' tussen 'office, policy and votes' die partijleiders maken wanneer ze een regering vormen, werpt zich ook op bij kartelvorming. Het feit dat kartels zo vaak voorkomen suggereert dat ze een of andere vorm van politiek voordeel opleveren. Maar aangezien ze niet altijd voorkomen, moet het even waar zijn dat er voor partijen ook kosten verbonden zijn aan het coördineren van hun pre-electorale strategieën (Golder, 2006). We verwachten dat partijleiders een kosten-baten analyse voor de vorming van kartels en dat deze analyse gebaseerd is op een afweging tussen 'policy, office and votes'. Deze theorie zal worden uitgebreid met de microeconomische analyse van democratie door Anthony Downs (1957) en de implicaties van het partijlandschap, opgeworpen door Sona Golder (2006). Zij stelt dat de mate waarin partijelites worden geconfronteerd met een gematigde of extreme oppositie een invloed uitoefent op de bereidwilligheid van partijen om een compromis te sluiten over de distributieve en beleidsverschillen heen. Aangezien er uitgebreide literatuur bestaat over post-electorale coalitievorming, zullen we de klassieke coalitietheorieën trachten te integreren in onze analyse. De theorieën van Riker, Gamson, De Swaan, enz. zullen nuttig blijken om te verklaren hoe kartels gevormd worden. Ideologische compatibiliteit en coalitiegrootte zijn twee uitgebreid onderzochte concepten in de klassieke coalitieliteratuur die zeer bruikbaar zijn voor ons onderzoek naar kartels. Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • CHRISTIAN DESCHOUWER
De Vorst als Vaderfiguur. Een diachronisch onderzoek met het oog op de ontwikkeling van praktische taal- en tekstanalytische methodologieën voor historici. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project streeft naar de operationalisering van een aantal taal- en tekstanalytische onderzoeksmethoden ten behoeve van onderzoek op het terrein van de sociale geschiedenis. De ontwikkeling van tekstanalytische methoden voor historici zal gebeuren via een aantal concrete gevalstudies gewijd aan de discursieve strategieën via dewelke de figuur van 'de vorst' werd en wordt geconstrueerd, van de Middeleeuwen tot vandaag. Organisaties: • Centrum voor Hedendaagse Sociale Geschiedenis
Onderzoekers: • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT
De vraag naar de taal. Een studie van de poëtische en visueel-artistieke tekensystemen en va de intermediale en intertekstuele verbindingen tussen deze systemen in Duitsland na 1990. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van het doctoraatsproject van Noël Reumkens is in de eerste plaats de vergelijking van de tekensystemen van poëzie en visuele kunst in de Berlijnse Republiek (i.e. de Bondsrepubliek Duitsland na de val van de Muur). Het gaat hier om een vergelijking van de verschillende manieren waarop deze "betekenis", resp. "betekenisloosheid" construeren. De poëzie en visuele kunst van de negentiger jaren en het begin van het nieuwe millennium tonen beide zowel thematisch als formeel een grote affiniteit met de historische Avantgarde (zie o.a. de poëticale teksten van Thomas Kling). Intermediale gedichten van Friederike Mayröcker, Thomas Kling, Durs Grünbein en Ulrike Draesner worden aan een grondige vergelijkende analyse onderworpen. Het proefschrift van Noël Reumkens over Kunst, Künstler, Konzept und Kontext. Intermediale und andersartige Bezugnahmen auf VisuellKünstlerisches in der Lyrik Mayröckers, Klings, Grünbeins und Draesners wordt op 18 september 2009 aan de Vrije Universiteit Brussel verdedigd. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy
De vrije wil en de verhouding van de mens tot God en zichzelf in de 17eeeuwse filosofie bij Malebranche, Fénelon en Pascal KU Leuven Abstract: Na de Reformatie gaat de 17e eeuwse mens gebukt onder angst, een groot schuldbesef, en de vrees bedrogen te worden (inclusief door zichzelf). Hoe verhoudt deze mens zich tot God en zichzelf, en hoe kan de filosofie een antwoord bieden op de existentiële drama's van de 17e eeuwse mens. We onderzoeken deze kwesties bij Pascal, Malebranche en Fénelon, waarbij we speciale aandacht hebben voor de implicaties van het debat van de eigenliefde en de pure liefde voor het vraagstuk van de vrije wil. Organisaties: • OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie
Onderzoekers: • Roland Breeur • Vincent Caudron
De vrijmetselarij en de constructie van nationale identiteiten in België (19e eeuw / vroege 20ste eeuw). Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De historische relatie tussen vrijmetselarij en de constructie van nationale identiteiten staat volop in de belangstelling. Recent werd een project dat deze problematiek op Europees niveau wil bevragen door de ESF gehonoreerd. Steunend op de jongste theoretische (constructivistische en etno-symbolistische) bevindingen rondom natievorming, wensen de promotoren bij deze werkzaamheden aan te sluiten en de specifieke bijdrage van de Belgische vrijmetselarij tot het construeren van Belgische identiteiten en subidentiteiten te onderzoeken. Daarbij wordt vertrokken van de essentiële spanning tussen het kosmopolitische doel van de organisatie en de reële band met nationalisme. In dat licht wordt de vrijmetselarij, enerzijds, extern beschouwd als afspiegeling van bredere maatschappelijke verschijnselen maar, anderzijds, ook intern als producent van culturele artefacten met expliciet nationaal of nationalistisch karakter. Deze elementen worden onderzocht op diverse niveaus. Vooreerst wordt de graad van "geconstrueerdheid" van nationale identiteiten bevraagd. Vervolgens wordt de relevantie van de lokale, regionale, nationale en koloniale dimensies bekeken. Het recent uit de ex-USSR gerestitueerde archiefmateriaal zal hiervoor ten volle worden benut. Organisaties: • Interdisciplinaire Onderzoeksgroep Vrijmetselarij • Geschiedenis
Onderzoekers: • Anais MAES • JEFFREY TYSSENS
De vroege hydrografie van de stad Gent: een verkennend geomorfologisch onderzoek van het menselijk ingrijpen in de waterhuishouding van het Middeleeuwse Gent (1100-1300). Universiteit Antwerpen Abstract: Menselijke modificaties aan het natuurlijke waterwegennet in de omgeving van de stad Gent liggen aan de basis van één van de meest spectaculaire voorbeelden van stedelijke groei in middeleeuws Europa. Toch bestaan over het onderwerp nauwelijks historische studies. Door integratie van de (schaarse) historische gegevens met recent voor het onderzoek beschikbare geomorfologische en geologische data in een hydrologisch model, wordt met dit onderzoeksproject een belangrijke synergie gecreërd tussen de onderzoeksexerptise binnen het Centrum voor Stadsgeschiedenis (UA) en het Centrum voor Architectuur- en Stedenbouwgeschiedenis (HA). Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Tim Soens
De waarde van belangenloosheid en onbaatzuchtigheid. Een onderzoek van de verhouding tussen schopenhauers en nietzsche esthetica en ethica Universiteit Gent Abstract: We beogen de volgende vier odnerzoeksdoelen te realiseren : (i) het evalueren van Schopenhauers ethica van het medelijden; (ii) het taxeren van de argumenten die nietzsche tegen schopenhauers ethica inbrengt en in het bijzonder nagaan of nietzsches kritiek dat schopenhauers ethica van het medenlijden uiting geeft aan een 'nihilistische wil-tot-niets', geldig is of neit: (iii) het doorlichten van schopenhauers esthetica van de belangeloosheid en objectiviteit: (iv) nagaan wat nietzsches kritiek op schopenhauers esthetica van de 'passieve' en intellectualistische' aard van de toeschouwer precies impliceert en wa de waarde is van de alternatieve opvattingen die hij er tegenover stelt. Organisaties: • Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen
Onderzoekers: • Bart Vandenabeele
De wandtapijtnijverheid, -handel en-kunst in de driehoek Antwerpen-Brussel-Oudenaarde (1600-1700) via netword analysis. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Koenraad Brosens
De wandtapijtnijverheid, -handel en -kunst in de driehoek Antwerpen-Brussel - Oudenaarde (1600-1700) via social network analyses. KU Leuven Abstract: De 17de-eeuwse Vlaamse wandtapijtnijverheid was bijzonder kapitaal-intensief en risicovol. Wandtapijtproducenten (tapissiers) moesten manieren vinden om hun kredietwaardigheid te maximaliseren en informait-asssymetrieën te minimaliseren om marktfalen te vermijden. Een logische vraag werd tot op heden nooit gesteld: hoe slaagden 17de-eeuwse Antwerpse, Brusselse en Oudenaardse tapissiers erin om deze uitdagingen het hoofd te bieden? Organisaties: • OG Kunstwetenschappen Leuven
Onderzoekers: • Koenraad Brosens
De wederkerende geste: een onderzoek naar Aby Warburg's methode voor de theaterwetenschap. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Esther Tuypens
De wederkerende geste: een onderzoek naar de methode van Aby Warburg voor theaterwetenschap. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte • Esther Tuypens
De weergave in het Turks en Oezbeeks van de semantiek van Russische werkwoorden met prefixen. Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Turks
Onderzoekers: • Johan Vandewalle
De weg bereiden voor een toekomstige contextuele christologie: Lessen uit een vergelijkende analyse van de rol van geschiedenis en context in de constructie van christologische beelden in het werk van Joseph Ratzinger en Edward Schillebeeckx. KU Leuven Abstract: Dit project wil de rol van geschiedenis en context in de constructie van christologische concepten en beelden onderzoeken om zo een methodologie voor een toekomstige contextuele christologie voor te stellen. Onze werkhypothese is dat de studie van de manier waarop twee belangrijke vertegenwoordigers van christologisch onderzoek, namelijk Jozef Ratzinger en Edward Schillebeeckx, de rol van geschiedenis en context opvatten ons vele inzichten hierrond kan verschaffen. Meer nog, we veronderstellen dat precies hun expliciet uiteenlopende manier om het vraagstuk van historiciteit en contextualiteit op te vatten de christologieën van beide theologen scherp onderscheidt. We ontwikkelen deze veronderstelling doorheen een comparatieve en kritische studie van hun christologieën, waarbij we zowel hun verschillende opvattingen en beelden van Christus als hun methodologie behandelen. De methodologische voorkeuren van respectievelijk Ratzinger en Schillebeeckx krijgen bijzondere aandacht # vooral wat Organisaties: • OE Systematische Theologie & Religiewet.
Onderzoekers: • Lieven Boeve • Gilbert Van Belle • Bettoy Joy Kulathinal
De wenselijkheid van intralinguale Nederlandse ondertitels op de Vlaamse televisie. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderhavig onderzoeksproject neemt een nieuwe trend op de Vlaamse televisie onder de loep: de toenemende Nederlandstalige ondertiteling van Nederlandstalige programma's. Het project wil de wenselijkheid hiervan onderzoeken in relatie tot hoe Vlaamse kijkers hun linguïstische identiteit ervaren, welk "Nederlands" of "Vlaams" zij als het hunne beschouwen, welke variëteiten begrepen worden (en welke niet), en welke variëteiten als "vreemd" worden ervaren. Organisaties: • Taal, media en socialisatie
Onderzoekers: • Annick De Houwer • Reinhild Vandekerckhove
De wereld van de Monkey - naar een archeologie van de barokke cultuur. The world of the Monkey - an archeology of baroque culture. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project heeft tot doel de interferenties bloot te leggen tussen het zeventiende-eeuwse visuele regime, de toenmalige kennistheoretische context en de artistieke praxis van het baroktheater. Uitgangspunt voor dit onderzoek vormt het leven en werk van John Wilmot (1647-1680), bijgenaamd The Monkey en tevens graaf van Rochester aan het hof van Charles II. Diverse onderzoekers met een artistieke en/of wetenschappelijke achtergrond pogen het mentale, intellectuele en tactiele universum van de Monkey te reconstrueren vanuit drie invalshoeken: 1. een kunsthistorische waarbij gepoogd wordt de visuele grammatica van de barok (en haar transhistorische doorwerking) bloot te leggen 2. een filosofische invalshoek waarbij gepeild wordt naar de invloed van diverse dissidente intellectuele stromingen in het zeventiende-eeuwse Europa en 3. een wetenschapshistorische waarin gepeild wordt naar de kennistheoretische invloed van diverse wetenschappelijke ontwikkelingen op het toenmalige visuele regime. Het werk van de Monkey zal dus radicaal ingebed worden in diens leefwereld. Op basis van de bevindingen die dit cultuurhistorisch onderzoek oplevert wordt een interface aangemaakt die op een speelse wijze - conform de barokke poëtica - die gegevens beschikbaar en vooral bruikbaar maakt. Die interface wordt het werkinstrument bij het eigenlijke artistieke onderzoek waarbij gepoogd zal worden de cultuurhistorische bevindingen concreet vorm te geven in een artistiek evenement. Dit project zal niet alleen resulteren in een aantal wetenschappelijke publicaties, maar ook in een doctoraat in de kunsten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • RUDOLF DE SMET
De wereldwijde uitdaging van integratie van mensenrechten: naar een 'gebruikersperspectief' (HRI). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het uitgangspunt van het onderzoek is de vaststelling dat zowel individuen als groepen die houders zijn van mensenrechten, als de overheid en de andere entiteiten die de mensenrechten dienen te verzekeren, worden geconfronteerd met een veelheid aan mensenrechtenbepalingen die verschillen qua draagwijdte, focus, rechtskracht en beleidsniveau. Deze niet-hiërarchische accumulatie van mensenrechtenbepalingen resulteert in een complexe en ongecoördineerde juridische structuur die in sommige gevallen tot belemmeringen kan leiden voor een effectieve bescherming van de mensenrechten. De centrale doelstelling van het voorgestelde netwerk is de studie van het recht inzake de mensenrechten als een geïntegreerd geheel vanuit gebruikers-perspectief. Organisaties: • Internationaal en Europees recht • Metajuridica
Onderzoekers: • STEFAAN SMIS • PAUL DE HERT
De wetenschap van het zien en de kunst van het weergeven: computergeillustreerde cognitieve en wetenschapshistorische analyse van de wisselwerking tussen wetenschap, kunst en cultuur in de studie van de visuele waarneming. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Naast de interne dynamiek die de evolutie van wetenschappen en kunsten kenmerkt en die door de disciplines wetenschaps- en kunstgeschiedenis wordt bestudeerd zijn er omniskenbare punten van wisselwerking. In een interdisciplinair project zal mede aan de hand van computer reconstructies voor een aantal Vlaamse kunstwerken en wetenschappelijke ontdekkingen worden geillusteerd in welke mate zij de expressie zijn van bovenvermelde wisselwerking en aldus synergisch bijdragen tot een gezamelijke cultuur. Het wetenschapsgebied dat zich hiertoe bijzonder leent is de optica als studie van de visuele waarneming en de schilderkunst die niet alleen door de wetenschap van het zien wordt beinvloed maar zelf ook inspirerend werkt ten aanzien van de wetenschap. De periode 1 waarin we de wisselwerking zullen illustreren is het tijdsinterval waarbinnen zich in de | wetenschap de overgang voltrekt van het perspectivistsich waarnemingsmodel naar het retinaal beeld (Kepler) en die tevens de bloeitijd omvat van de Vlaamse schilderkunst van Van Eyck tot Rubens en Jan Bruegel de Oude. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • MARIA GOSSELIN
De wiskundige praktijk: intergatie van funderings- en anti-funderingsopvattingen in de hedendaagse filosofie van de wiskunde. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het grondslagenonderzoek van de wiskunde is recent een nieuwe richting te identificeren: de anti-fundering. Zowel onder sociologen als filosofen is er belangstelling voor deze specifieke kijk op wiskunde, meerbepaald als primair in de praktijk geworteld. Merkwaardig is echter dat deze twee groepen daarbij niet elkaar verwijzen, en de praktijkgedachte de facto anders invullen. Deze obsevatie vormt het uitgangspunt voor een poging tot integratie van deze verschillende benaderingen. mogelijkheid en wenselijkheid van die integratie zullen worden onderzrocht, en tegelijk de mate waarin de descriptieve en normatieve dimensies van de beide invullingen moeten worden geretaliveerd. Twee belangrijke deelopdrachten, die het welslagen van de opdracht zullen bepalen, zijn het uitwerken van een gedegen basismethodologie voor sociologisch onderzoek van de wiskundige praktijk, en het toetsen van het belang van een sociale oplossingscontext voor wiskundige problemen. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen
Onderzoekers: • JEAN VAN BENDEGEM
De wisselwerking tussen het handelspraktijkenrecht en het contractenrecht KU Leuven Abstract: Op 11 mei 2005 zag Richtlijn 2005/29/EG inzake de harmonisatie van het oneerlijke handelspraktijkenrecht in Europa het licht. Waar het toepassingsgebied van deze Richtlijn al door verschillende auteurs aan de kaak werd gesteld, nemen wij als vertrekpunt voor ons onderzoek artikel 3, lid2. Dit artikel bepaalt het volgende: "Deze richtlijn laat het verbintenissenrecht en, in het bijzonder, de regels betreffende de geldigheid, deopstelling en de rechtsgevolgen van contracten onverlet." Met deze bepaling lijkt Europa er ten stelligste van overtuigd dat een strikte scheiding geldt tussen het handelspraktijkenrecht en het verbintenissenrecht. Wij stellen echter de aanwezigheid vast van talrijke raakvlakken tussen beide, zowel in de precontractuele als de contractuele fase, en beogen deze wisselwerking grondig in kaart te brengen. Dit onderzoek analyseert in de eerste plaats de wisselwerking tussen oneerlijke handelspraktijkenen de geldige totstandkoming van een overeenkomst. Daarnaast wordt Organisaties: • Faculteit Rechtsgeleerdheid Kulak
Onderzoekers: • Evelyne Terryn • Joke Goddaer
De wisselwerking tussen informatiestructuur, syntaxis en prosodie in Kikonge: een geïntegreerde beschrijvende, vergelijkende en historische benadering. Universiteit Gent Abstract: Het voorgestelde doctoraatsonderzoek zal informatiestructuur (IS) bestuderen in het Kikongo. Dit is nog nooit eerder uitvoerig gedaan voor een westelijke Bantoetaal. Het onderzoek is zowel descriptief als comparatief, aangezien de IS van verschillende Kikongotalen vergeleken zullen worden. Bovendien wordt een historische dimensie aan het project toegevoegd door de oudste overgebleven geschreven bronnen (17e eeuw) van het Kikongo te integreren. Organisaties: • Vakgroep Afrikaanse talen en culturen
Onderzoekers: • Gilles-Maurice De Schryver • Koen Bostoen
De Wooster Group en zijn traditie. (Brussel 16-18/5/2002) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit internationaal congres, gepland in het Lunatheather, te Brussel op 16-18 mei 2002, heeft tot doel het werk van het toonaangevende New Yorkse theatergezelschap, The Wooster Group, geleid diir Elizabeth Lecompte, te onderzoeken en in zijn historische, artistieke, en institutionele context te plaatsen. Aandacht zal gaan naar de ontstaansgeschiedenis van het gezelschap, zijn plaats binnen de hedendaagse avantgarde, zijn impact op andere theatermakers, de rol van subsidierende overheden en co-producties door Vlaamse instellingen zoals het Kaaitheater en de functies van het Europese festivalcircuit in het algemeen. Naast de verschillende producties van de Wooster Group zelf hoopt het congres ook afzonderlijke projecten opgezet door kernleden en geassocieerde leden van het gezelschap te belichten. De academisch lezingen, met medewerking van toonaangevende critici, zullen aangevuld worden met een randprogramma waarin het film, radio, en videowerk van het gezelschap en de output van verwante kunstenaars aan bod kan komen. Dit project wordt gesteund door het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming, het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoeken de Belgian Luxembourg American Studies Association. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • JOHAN CALLENS • GILBERT DEBUSSCHER
De zenuw van de oorlog? Geld en logistiek in de Nederlandse Opstand (1567-1590). Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van het project is licht werpen op de wijze waarop de overheden in de opstandige gewesten poogden de enorme kosten van de oorlog tegen koning Filips II te ondervangen. Het meeste geld dat zij opbrachten diende tot betaling van hun troepen, beroepssoldaten die ook grote hoeveelheden voedsel, munitie, uitrusting, paarden etc. nodig hadden. Onderzoek naar deze kwesties kan helpen verklaren waarom de Opstand succes had in de noordelijke gewesten, terwijl Vlaanderen en Brabant werden heroverd door het koninklijke leger. De financiering van de oorlog in de loyale, koningsgetrouwe gewesten zal waar mogelijk als referentiekader dienen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis
Onderzoekers: • Guido Marnef
Diachroon onderzoek naar pragmatische partikels in het Engels. Fundamenteel onderzoek naar semantische ontwikkeling en processen van grammaticalisering aan de hand van een corpusstudie Universiteit Gent Abstract: Door middel van een historische corpusstudie zal dit project de semantische en pragmatische ontwikkeling van vier pragmatische partikels (now, well, you know en I mean) nauwkeurig bestuderen. Het onderzoek poogt processen van grammaticalisering en subjectivering in kaart te brengen, evenals de waaier van diachrone pragmatische functies (textueel en expressief) die aan de individuele partikels toegeschreven kunnen worden. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Anne-Marie Vandenbergen
Dialectiek en Topica in the Renaissance: Een onderzoek naar de commentaren op Aristoteles' Topica (1300-1650). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE De Wulf-Mansioncentrum
Onderzoekers: • Andrea Robiglio
Diamant schaduw en schittering. Diamant een nieuwe betekenis geven met gebruik van nieuwe technologieën. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project is een cross-over tussen artistieke juweelcreatie aan de ene kant en materiaalkennis en -technologie aan de andere kant. Aangezien ons observatievermogen subjectief is, kan de manier van voorstellen heel verschillende gevoelens opwekken. Archetypen en ¿materialen in juwelen, zoals diamant en goud, worden in dit project anders bekeken, anders gemonteerd, en er wordt geëxperimenteerd met nieuwe technieken om kleurveranderingen en hechtingen te optimaliseren. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)
Onderzoekers: • Gustaaf Van Tendeloo
Dichterschap en zelfbesef in de vroegmoderne tijd. De representatie van het stedeljike individu in Eduard de Denes "Testament Rhetoricael" Universiteit Gent Abstract: Dit project wil het Testament Rhetoricael (1561) van de Brugse dichter Eduard de Dene (1505-tussen 1576 en 1579) lezen als een representatie van het zelfbesef en de individualiteit van de auteur ervan. Dit zal gebeuren door de collectie te confronteren met een aantal theorieën over het zelf. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
DICIS - Transnationale tekstuele culturen: onderzoek naar tekstuele conditie, vertaling, mediatie en literaire historiografie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Dirk Van Hulle
Die Kreatur: Interreligieuze dialoog en de politieke-theologie van die Kreatur in de Weimarrepubliek (1926-1930). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Rothschild Foundation. UA levert aan Rothschild Foundation de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut Joodse Studies
Onderzoekers: • Vivian Liska
Dienstenovereenkomst Gemeentelijke begrotingen / Financiële toestand van de Vlaamse Gemeenten Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Persgroep / Het Laatste Nieuws' hebben voor het project ' Dienstenovereenkomst' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst.
Organisaties: • Politieke Wetenschappen
Onderzoekers: • HERMAN MATTHIJS
Diepe taalkundige features voor computationele stylometrie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project trachten we nieuwe, meer linguïstische tekstkenmerken te ontdekken die kunnen helpen in het stylometrisch onderzoek naar auteursprofilering. Meer specifiek gaan we op zoek naar tekstkenmerken gerelateerd aan semantiek en discourse, zoals bijvoorbeeld semantische densiteit. Onze hypothese stelt dat deze nieuwe tekstkenmerken informatie bevatten over de auteur, aanvullend aan oppervlakkige features, zoals bag-of-words, die momenteel vaak gebruikt worden in machine learning experimenten. Deze kenmerken worden getest in voornamelijk 3 use cases: herkenning van leeftijd, geslacht en persoonlijkheid van de auteur. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans • Ben Verhoeven
Die Religion innerhalb der Grenzen der blossen Vernunft (1973) van Immanuel Kant: een wetenschappelijk verantwoorde vertaling. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de aanlevering van een wetenschappelijke vertaling naar het Nederlands van Kants Die Religion innerhalb der Grenzen der blossen Vernunft, geannoteerd en van een wetenschappelijke inleiding voorzien, ter publicatie in het najaar van 2004. Organisaties: • Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers: • Geert Van Eekert
Digitaal Archief van Belgische Neo-Avant-gardetijdschriften (DABNAP). Universiteit Antwerpen Abstract: De naoorlogse kunstenaarstijdschriften vormen een unieke informatiebron over én een sprekende getuigenis van de doe-het-zelfpraktijk kenmerkend voor de neo-avant-garde. Dit project wil een omvangrijk en representatief corpus van Belgische neo-avant-gardetijdschriften digitaliseren, en vervolgens aan de hand van innovatieve, geautomatiseerde taaltechnologie het achterliggende netwerk van kunstenaars in beeld brengen en analyseren. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
Digitaal platform VRT - MPEG-project Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoeksproject ondersteunt de uitbouw van een 'Content Management System', dat al het nieuwe en bestaande inhoudelijke audiovisueel materiaal (beeld, geluid, tekst, grafiek, spelen, interactieve scenario's...) moet beheren. De uitbouw van dit 'Content Management System' impliceert onder andere de digitalisering van het bestaande archiefmateriaal. Het onderzoeksprogramma gaat na hoe dit op een uitwisselbare en duurzame manier mogelijk is, zodat dit de ontsluiting over bestaande en toekomstige kanalen (kabel, telefoonlijn, ether,...) en platformen (televisie, digitaal thuisplatform, pc, spelconsoles, pda, gsm...) faciliteert. Hierbij is een belangrijke rol voor de bestaande en nieuwe MPEG-normen weggelegd. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Elektronica en Informatica
Onderzoekers: • PETER SCHELKENS • JAN CORNELIS • THEO D'HONDT
Digitaal woordenboek van de Vlaamse dialecten Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van het project is het valoriseren van de lokale en regionale dialectwoordenboeken die door dialectliefhebbers zijn samengesteld, door ze in een efficiënt doorzoekbare database onder te brengen. Aangezien het aantal woordenboeken dat voor bewerking in aanmerking komt zeer hoog is., is onderhavig project een pilootproject, dat een vervolg kan krijgen en ook geïnternationaliseerd kan worden. Met amateurlexlcografie wordt bedoeld het maken van woordenboeken door dialectliefhebbers, In tegenstelling tot de geïnstitutionaliseerde (dialect)lexicografie voor het Nederlands aan het Instituutvoor Nederlands Lexlcologie (INL) in Leiden of het project Woordenboek van Vlaamse Dialecten van de Universiteit Gent. Het project heeft als doel het valoriseren van de inspanningen van de amateurs die dialectwoordenboeken hebben geschreven. Vele woordenboeken (meer bepaald de oudere) zijn overigens in de handel niet meer te krijgen (hoewel er een aantal herdrukt werden). De uitermate rijke schat aan gegevens over de oraal overgeleverde woordenschat wordt zo samengebracht en aan het grote publiek ter beschikking gesteld. Organisaties: • Vakgroep Taalkunde
Onderzoekers: • Jacques Van Keymeulen
Digitale Academische Edities: Initieel Training Netwerk (DiXiT). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Dirk Van Hulle
Digitale atlas en etymologische databank van het Oudnederlands (tot 1226). Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de realisatie van een etymologische databank van het oudste Nederlands (tot 1226) en van de omringende talen op basis van het eerder aan de UA via een FKFO-project gedigitaliseerde Toponymisch Woordenboek van M. Gysseling (1960). Uit dit plaatsnamenmateriaal, dat tevens aanzienlijke delen van het Noordromaanse en Westduitse taalgebied beslaat en dus ook zeer veel anderstalig materiaal bevat (vooral Oudfrans, Latijn, Keltisch), zal een antroponymisch woordenboek worden afgeleid. Het volledige materiaal (attestaties, geografische coördinaten, datering, bron, fonds, bewaardepot e.d.) zal worden opgeslagen in een relationele databank die via het Internet raadpleegbaar wordt gesteld, gekoppeld aan een digitale kaart van de historische Lage Landen. Organisaties: • Internationale bedrijfscommunicatie
Onderzoekers: • Jozef Van Loon • Anne Vanderheyden
Digitale containers voor preservatie Universiteit Gent Abstract: Het doel is het creëren van eenvoudig te installeren en gebruiken software voor het verpakken van digitaal erfgoed in digitale containers. Deze containers laten toe de content over te brengen naar een langetermijnarchief. Dezelfde containers laten toe de content te publiceren op internet. Organisaties: • Directie Onderzoeksaangelegendheden
Onderzoekers: • Sylvia Van Peteghem
Digitale Geesteswetenschappen Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Dirk Van Hulle
Digitale Geesteswetenschappen Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Frank Willaert
Digitale Geesteswetenschappen Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica
Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte
Digitale Geesteswetenschappen Vlaanderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
Digitale Humane Wetenschappen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Mike Kestemont
Digitalisatie van het Etnomusicologisch klankarchief van het KMMA Universiteit Gent Abstract: Het vertrekpunt van het DEKKMMA-project is de conservatie van het unieke klankarchief van het Koninklijk Museum voor Midden Afrika te Tervuren. Alle geluidsopnames (50.000) worden verantwoord gedigitaliseerd evenals alle bijhorende contextuele informatie. Zowel op niveau van de leek als de specialist zal het archief toegankelijker worden door internettoegang en de ontwikkeling van databankfaciliteiten. Vernieuwend is ook het aspect van flexibele bevraging van en audio-mining onderzoek op niet-Europese muziek. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking
Onderzoekers: • Rita De Caluwe • Marc Leman
Digitaliseren innoverende grammatica. Universiteit Antwerpen Abstract: De opdrachtgever wenst het lesmateriaal voor de grammaticacursus Frans te digitaliseren en er activerende werkwormen aan toe te voegen. De centrale vraag van dit project is: hoe kunnen we het ontwikkelde leermateriaal voor de grammaticacursus Frans het best tot zijn recht laten komen en het toegankelijk maken voor lectoren en studenten? Organisaties: • Individueel onderzoek IOIW
Onderzoekers: • Jozef Colpaert
Digitalisering van historische kernen op basis van het gereduceerd kadaster.(zie ook VLL41) Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het kader van de algemene inventarisatieopdracht voor het onroerend erfgoed van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE), en in functie van de implementatie van het 'Europees verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed' (verder het verdrag van Malta genoemd, Valetta, 1992), diende een gevectoriseerde kaart van 'indicatieve historische kernen' te worden opgemaakt. De basis hiervoor is de gedigitaliseerde versie van het zgn. 'gereduceerd kadaster' (ca. 1850). Deze kaarten dienden binnen het bestek van deze opdracht gegeorefereerd te worden. De kaart dient onder meer een instrument te worden voor het archeologisch erfgoedbeleid en meer bepaald tav. de zgn. preventieve archeologie. Ze moet hierbij richtinggevend zijn voor het bepalen wanneer een ingreep vanaf een bepaalde omvang (in oppervlakte) vooraf moet onderworpen worden aan een archeologisch terreinonderzoek. In functie hiervan, en in het kader van de algemene inventarisatie van het onroerend erfgoed in Vlaanderen, diende deze kaart ook een startpunt te zijn voor het karakteriseren van historisch-urbane landschappen in de zgn. landschapsatlas. Hiervoor is de ontwikkeling een duidelijke methodiek van vectorisering en beschrijving noodzakelijk. De opbouw van deze methodiek is deel van het project. In het project moet er ook een voorstel gedaan worden voor een afbakening van de belangrijkste stedelijke nederzettingskernen, waar archeologische deposities quasi verzekerd zijn. Het project werd besteld door de Stuurgroep van de Centrale Archeologische Inventaris en is een onderdeel van de verdere ontwikkeling van de CAI. Het bestond uit twee fasen. De eerste werd uitgeschreven in 2007 en liep van 1 juli 2007 tot 31 augustus 2008. De tweede vormde de aanvulling en afwerking en liep van 1 mei 2009 tot 31 december 2009. Organisaties: • Wetenschappen van het Systeem Aarde • Kunstwetenschappen en Archeologie
Onderzoekers: • Eline BUYLE • FRANK CANTERS • Dries TYS • Inge VERDURMEN
Diglossie in het Nederlands-Duitse grensgebied, Gelderse Achterhoek-Westmünsterland. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar het functieverlies van het desbetreffende Nederlandse en Duitse dialect enerzijds en het structuurverlies van beide anderzijds.//..Onderzoek naar de rol van zowel taalexterne als taalinterne factoren in de twee voornoemde ontwikkelingen. Aansluiting aan gelijkaardig lopend onderzoek wordt nagestreefd. Organisaties: • WERKGROEP NAAMKUNDE • Individueel onderzoek taalkunde
Onderzoekers: • Ludgerus Kremer
Diokles and Demetrios of Magnesia, Studies in Late Hellenistic Biography KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Oudheid Leuven
Onderzoekers: • Stefan Schorn • Pietro Zaccaria
Diplomatie, identiteit en 'cultural encounters': Belgische gezanten in Osmaans Istanbul (1838-1914). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de Belgische diplomatieke vertegenwoordiging in Istanbul tijdens de late negentiende eeuw. Het wil in eerste instantie peilen naar diplomatieke 'praktijken', eerder dan (enkel) naar de institutionele, politieke en economische dimensies van de Belgische diplomatie in de Osmaanse hoofdstad. Bijzondere aandacht gaat uit naar (inter)culturele contacten, waarbij thema 's zoals (hof)ceremonieel, sociale etiquette en diplomatieke cultuur worden onderzocht in relatie tot processen van identiteitsvorming. Het bronnenmateriaal voor deze studie bestaat onder andere uit diplomatieke depêches, privé-briefwisseling, memoires, reisverhalen en kranten. Door een analyse van diplomatieke praktijken en 'culturele ontmoetingen' in hun specifieke historische context, poogt dit project om (1) onze kennis van de Belgisch-Osmaanse betrekkingen te verruimen, (2) licht te werpen op de 'diplomatieke cultuur' in het laat-Osmaanse Istanbul, en (3) een bijdrage te leveren tot de revisie en de-dramatisering van enkele bevindingen in de grote metanarratieven over Oost-West relaties, zoals 'Orientalism' of de 'Clash of Civilizations'-these. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele • Houssine Alloul
Diplomatie in tijden van democratisering. Een onderzoek naar de cultuur van het Belgische diplomatieke corps, 19101940. Universiteit Antwerpen
Abstract: Het project wil verder bouwen op de politiek-culturele aanpak van Van Kemseke en Van Eenoo, en die aanvullen met inzichten uit de discoursanalyse, de sociologie en de Theorie van de Internationale Betrekkingen (cf. Keene, 2007; Kocho-Williams, 2006). De interdisciplinaire studie van de cultuur van het diplomatieke corps wordt opgevat als een 'etnografisch' onderzoek naar de politieke praktijken en vertogen van de diplomaten als sociale groep, om zo hun mentale leefwereld in kaart te brengen. Meer concreet wordt gepeild naar elementen als de zelfbeelden en de (expliciet verwoorde) zelfrepresentatie van de diplomaat op de Belgische ambassade, maar ook naar zijn gedragingen als vertegenwoordiger van een soevereine staat in een buitenlandse hoofdstad. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar de internationale dimensie van de diplomatieke cultuur: Belgische specificiteit wordt steeds afgewogen tegen grensoverschrijdende kenmerken. De analyse van die elementen kan de hoofdonderzoeksvraag van dit project helpen beantwoorden, met name in hoeverre de democratisering de diplomatieke cultuur tijdens het Interbellum beïnvloedde. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Marnix Beyen • Michael Auwers
Diplomatie in tijden van democratisering. Een onderzoek naar de cultuur van het Belgische diplomatieke corps, 19101940. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project wil verder bouwen op de politiek-culturele aanpak van Van Kemseke en Van Eenoo, en die aanvullen met inzichten uit de discoursanalyse, de sociologie en de Theorie van de Internationale Betrekkingen (cf. Keene, 2007; Kocho-Williams, 2006). De interdisciplinaire studie van de cultuur van het diplomatieke corps wordt opgevat als een 'etnografisch' onderzoek naar de politieke praktijken en vertogen van de diplomaten als sociale groep, om zo hun mentale leefwereld in kaart te brengen. Meer concreet wordt gepeild naar elementen als de zelfbeelden en de (expliciet verwoorde) zelfrepresentatie van de diplomaat op de Belgische ambassade, maar ook naar zijn gedragingen als vertegenwoordiger van een soevereine staat in een buitenlandse hoofdstad. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar de internationale dimensie van de diplomatieke cultuur: Belgische specificiteit wordt steeds afgewogen tegen grensoverschrijdende kenmerken. De analyse van die elementen kan de hoofdonderzoeksvraag van dit project helpen beantwoorden, met name in hoeverre de democratisering de diplomatieke cultuur tijdens het Interbellum beïnvloedde. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Marnix Beyen • Michael Auwers
Diplomatieke ontmoetingen: Een cultuurgeschiedenis van de Belgische Legatie in het laat-Osmaanse Istanbul (18651909). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de Belgische diplomatieke vertegenwoordiging in Istanbul tijdens de late negentiende eeuw. Het wil in eerste instantie peilen naar diplomatieke 'praktijken', eerder dan (enkel) naar de institutionele, politieke en economische dimensies van de Belgische diplomatie in de Osmaanse hoofdstad. Bijzondere aandacht gaat uit naar (inter)culturele contacten, waarbij thema 's zoals (hof)ceremonieel, sociale etiquette en diplomatieke cultuur worden onderzocht in relatie tot processen van identiteitsvorming. Het bronnenmateriaal voor deze studie bestaat onder andere uit diplomatieke depêches, privé-briefwisseling, memoires, reisverhalen en kranten. Door een analyse van diplomatieke praktijken en 'culturele ontmoetingen' in hun specifieke historische context, poogt dit project om (1) onze kennis van de Belgisch-Osmaanse betrekkingen te verruimen, (2) licht te werpen op de 'diplomatieke cultuur' in het laat-Osmaanse Istanbul, en (3) een bijdrage te leveren tot de revisie en de-dramatisering van enkele bevindingen in de grote metanarratieven over Oost-West relaties, zoals 'Orientalism' of de 'Clash of Civilizations'-these. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele • Houssine Alloul
Diplomatieke ontmoetingen: een cultuurhistorische analyse van de Belgisch-Osmaanse betrekkingen (1838-1914). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de diplomatieke contacten tussen België en het Osmaanse Rijk tijdens de periode 1838-1914. Vertrekkende vanuit inzichten uit postkoloniale theorievorming, cultural studies en de Theorie van de Internationale Betrekkingen worden diplomatieke interacties beschouwd als cross-cultural encounters. Concreet wordt ingezoomd op de ervaringen van 'andersheid' van zowel Belgische diplomaten in Istanbul als die van Osmaanse gezanten in Brussel. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis
Onderzoekers: • Henk de Smaele • Houssine Alloul
Diplomatie met andere middelen: De constructie van kosmopolitisme in deBritse literatuur, 1815-1865. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Tekst en Interpretatie Leuven
Onderzoekers: • Ortwijn de Graef • Frederik Van Dam
disABILITY MUNDUS EUROPEAN JOINT DOCTORATE KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Centr.Intercultural.,Migr.& Minderh.
Onderzoekers: • Patrick Devlieger
Dit project wil de repressie van sodomie in de vroegmoderne stedelijke context van de Zuidelijke Nederlanden in kaart brengen, aangezien dergelijk overzicht tot op heden ontbreekt. Dit project wil echter naast juridische bronnen, ook gebruik maken van lit Universiteit Gent Abstract: Dit project wil de repressie van sodomie in de vroegmoderne stedelijke context van de Zuidelijke Nederlanden in kaart brengen, aangezien dergelijk overzicht tot op heden ontbreekt. Dit project wil echter naast juridische bronnen, ook gebruik maken van literaire bronnen om zowel de juridische repressie als de sociale perceptie van sodomie in de vroegmoderne stedelijke samenleving te analyseren. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis
Onderzoekers: • Anne-Laure Van Bruaene
Diversiteit in de vroege ontwikkeling van voedselproductie en complexe samenlevingen. Archeozoölogische gegevens uit Noordoost-Afrika. KU Leuven Abstract: Food production was probably the most important development in human history, appearing first about 10,000 years ago. It launched a whole chainof other developments, beginning with the emergence of complex societies, displaying new features, such as social inequality. The developments finally resulted in our present-day, global and industrialized society. Many of its problems, such as the environmental ones, have very early roots.Because the Fertile Crescent is Europe's cradle of food production, many researchers are rusted in the models valid there, for example that stock keeping and farming were usually spread as one package. Research in other areas, like northern Africa, shows that the possible pathways are in fact very diverse and are determined largely by the natural environment.At the basis of the proposed project is the analysis of faunal remains from archaeological sites in the Egyptian and Sudanese Nile Valley. Four very specific themes, crucial in the framework of early food Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Willem Van Neer • Veerle Linseele
Diversity-Oriented Synthesis of Novel Heterocycles by Combination of Döbner-type and Ugi Multicomponent Reactions. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Moleculair Design en Synthese
Onderzoekers: • Erik Van der Eycken
Doctoraatsonderzoek Morreel Gert. Universiteit Antwerpen Abstract: Doctoraatsonderzoek Morreel Gert. Organisaties: • James Joyce Centrum • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Geert Lernout • Gert Morreel
Documentaire en de technologieën van het genre. Een discoursanalytische en etnografisch onderzoek naar de veranderende productiecontext van sociale, documentaire genres op de openbare omroep. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoek bestudeert recente evoluties binnen factuele, documentaire televisiegenres op de Vlaamse openbare omroep. Documentaire genres werden sinds halfweg de jaren '90 verbreed en gepopulariseerd. Deze verschuiving gebeurde in de context van een openbare omroep die nood had aan een legitimering van haar bestaan binnen een competitief medialandschap en gewijzigd publiek klimaat. Deze studie onderzoekt enerzijds hoe genrediscoursen over documentaire- en de achterliggende productiepraktijken en processen - het handelen van documentairemakers binnen de opendbare omroep reguleren. anderzijds onderzoeken we hoe deze disciplinering genegotieerd wordt binnen het productieproces en hoe dit handelen van documentairemakers bijdraagt aan het genrediscours. In de praktijk betekent deze negotiëring dat documentairemakers tijdens de productie bewust en met een zekere vrijheid omgaan met gangbare discoursen, normen en werkwijzen binnen een dynamisch proces van samenwerking en onderhandeling. De srudie vertrekt vanuit een cultural studies-paradigma, weliswaar benaderd op een kritische wijze en aangevuld met poststructuralistische, Foucauldiaanse theorieën. Bij het onderzoeken van hoe disciplinering tijdens het productieproces gebeurt, worden de concepten 'govermentality' en 'Technologieën' van Michel Foucault gehanteerd. Bij het bestuderen van negotiëringpraktijken wordt beroep gedaan op de concepten 'professionele reflexiviteit' en 'interpretatieve gemeenschap'. Organisaties: • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • KRISTEL VANDENBRANDE
Documentaire literatuur van de derde generatie: Een studie van het document als representatiestrategie in de Duitstalige literatuur na 2000 Universiteit Gent Abstract: De probleemstelling van het onderzoek bestaat in een studie van de hedendaagse documentaire literatuur (roman en theater) na 2000. Het onderzoek wil aantonen dat, aan de hand van specifieke, nader te onderzoeken respresentatiestrategieën de nieuwe documentaire literatuur, anders dan de gepolitiseerde documentaire literatuur van de jaren '60, zich richt op participatie en immersie van de toeschouwer en documenten en reële (historische) feiten op een meer zelfreflexieve wijze integreert. Dit kan verder verduidelijkt worden door de derde generatie te koppelen aan de historische avant-garde, waaraan zij enkele van deze representatiestrategieën ontleent. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers:
• Gunther Martens
Documentaire tijd als <em>bespookte tijd en de wezenlijke rol van de klankband bij het overbrengen van deze tijdservaring Hogeschool Gent Abstract: My research focuses on documentary time as haunted time, the idea that the present is always impure and out of joint. It addresses documentary film as a projection screen on which past, present and future mingle and jostle each other, and the lived experience of this haunted time. Important in my work is the exploration of the vital role of the soundtrack in conveying this experience. Throughout my artistic practice I have always thought of the relationship between documentary film and (the experience of) time as being highly complex. I have always sensed documentary time to be a time inhabited by ghosts and have always been intrigued by "the non-contemporaneity with itself of the living present" (Derrida, 2006: xviii). Two of my previous films, Cinema Central (2005) and Lignes. En quête d’une mémoire (2006), not only explore the way the past sustains in the present, but even more how the past hijacks the present and because of that brings the present to a standstill (or at least protracts, temporises and slows down the present). These films are not only concerned with the interlacing of past, present and future, but also with the connection between personal and political time. My latest documentary Not Waving, But Drowning (2009) focuses on the experience of Indian refugees during their arrest and detention by the harbour police in Zeebrugge, Belgium. Within the tense, haunted context of the harbour and the seaside, and together with them, we slowly lose all sense of time and place. Without investigating their past or their future, the human trafficking organisations or the Belgian legislation, the film transgresses into the timelessness (a powerless and impotent non-time and the continuous recurrence of standstill) in which our society imprisons people without papers. In my research I wish to explore this idea of haunted time throughout the philosophies of time of Walter Benjamin and Jacques Derrida. I want to discover the ways in which these philosophers can help me in creating a theoretical framework for a non-linear documentary time and how one can engage in the imperative "to speak of the ghost, indeed to the ghost and with it (...)" (Derrida, 2006: xviii). At the moment I am working on a documentary film on the ambiguous time of the immigrant.
Bibliography Derrida, J. (2006) Specters of Marx. New York / London: Routledge Organisaties: • Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten • Vakgroep Autonome kunsten • Vakgroep Audiovisuele kunsten
Onderzoekers: • Elias Grootaers • Dirk Braeckman
Documentatie van cultureel erfgoed in drie met uitsterven bedreigde Bantoetalen van de Kwili (DR Congo) Universiteit Gent Abstract: Dit bedreigde talenproject heeft tot doel Nsong, Nsambaan en Ngong te documenteren, drie nauwverwante Bantoetalen die in de nabijheid van Kikwit worden gesproken (Kwilu district, Bandundu Provincie, DR Congo). Het zal resulteren in een representatief klank- en beeldarchief van verschillende taalevenementen, in het bijzonder genres van orale literatuur, die getranscribeerd en geannoteerd zullen worden en dienen toekomstige corpus-gebaseerde lexicale en grammaticale beschrijvingen. Organisaties: • Talen en Culturen
Onderzoekers: • Koen Bostoen
Does ethnicity trump class in Europe? Understanding ethnic consciousness and other group processes underlying immigrant origin ethnic minorities voter choice in Europe. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Centrum voor Sociologisch Onderzoek
Onderzoekers: • Marc Swyngedouw • Bart Meuleman
Dominium en imperium onder het Nieuwe Imperialisme: de verdrags- en contractspraktijk van Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsmand tijdens de Wedloop voor Afrika (1870-1920). KU Leuven Abstract: Responsibility and, maybe, even compensation for the past actions of the former colonial powers in relation to their former colonies, is the theme of this project. New Imperialism (1870-1920), the scramble for Africa, resulted in drawing border lines, dividing territory and disturbing, splitting up and assimilating communities of peoples. This research entails a legal and conceptual analysis of public territorial sovereignty the private right to property of land in the framework of treaty-making practices between European colonial powers and African rulers. It determines that these two concepts were interpreted interchangeable, implying a breach of contract and, thus, ground for responsibility. Organisaties: • OE Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis
Onderzoekers: • Randall Lesaffer
Dom Pedro II als vertaler van Hitopadeça: een kritisch-genetische analyse van het creatieve proces. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds CAPES. UA levert aan CAPES de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Op basis een combinatie van Genetische Kritiek en Descriptieve Vertaalanalyse bestudeert het onderzoek het vertaalmanuscript van Hitopadea door de Braziliaanse keizer Dom Pedro. Specifieke aandacht gaat naar de rol van D.Pedro II bij het creëren van een Braziliaanse nationale identiteit aan het einde van de 19de eeuw. Organisaties: • Vertaalwetenschap, Tolkwetenschap en Interculturele Communicatie (TriCs)
Onderzoekers: • Christiane Stallaert
Door henzelf geschetst. Een transnationale benadering van de nationale zelfportret. Universiteit Gent Abstract: Dit project biedt een transnationale benadering van de nationale zelfportretten die gepubliceerd werden in Europa in de jaren 1840. Deze bloemlezingen trachtten de essentie van een natie te vatten via een aantal representatieve figuren en scènes. het project onderzoekt hoe de intertekstualiteit en internationale dialoog tussen deze collecties onderling bijdroeg tot het definiëren van nationale identiteit in de jaren 1840. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Elizabeth Amann
Doos op rollen voor ondernemers en studenten. Universiteit Antwerpen Abstract: Doos op rollen voor ondernemers en studenten. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Pol Cuvelier