www.researchportal.be - 28 Aug 2015 20:20:53
Onderzoeksprojecten (1 - 114 van 114) Zoekfilter: Classificaties: Strafrecht en strafvordering
Auteursrechten; "De groeipijnen van het strafrecht". Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit boek bevat de referaten die de leden van de vakgroep 'Strafrecht en strafprocesrecht' van de Vrije Universiteit Brussel tijdens de studiedag van 6 juni 2006 hebben gehouden. Het eerste thema van de voorlopige hechtenis is een van de meest klassieke problemen uit het strafproces: de toepassing van een vrijheidsberovende maatregel op een persoon die vermoed wordt onschuldig te zijn. De topic van het witwassen is van meer recente datum. Nochtans doet dit nieuw misdrijf sedert zijn introductie in het Strafwetboek ontelbare problemen rijzen: de aard ervan wordt betwist; de eraan gekoppelde verplichte verbeurdverklaring is verre van evident; het toepassingsgebied van dit nieuw misdrijf is niet te overzien ... De B.O.M. reparatiewet is het derde onderwerp. De introductie van bijzondere opsporingsmethoden in het strafprocesrecht is op zich reeds een moeilijke evenwichtsoefening, waarbij de noden van de bestrijding van de steeds gevaarlijker georganiseerde criminaliteit in de mate van het mogelijke moeten verzoend worden met de bescherming van de rechten en de vrijheden van de enkeling met als achtergrond de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Een heel ander deeldomein van het strafrecht is het stedenbouwstrafrecht. Hier is niet de federale wetgever, maar wel de Vlaamse decreetgever actief geweest. De in dit deeldomein opduikende problemen houden vooral verband met de aard van de misdrijven en de hieraan verbonden vragen betreffende de (on)verjaarbaarheid van bepaalde misdrijven en met de preciesheid van talrijke tenlasteleggingen. Groeipijnen ondervindt ook de bemiddeling in het strafrecht. De wetgever heeft ze met de wet van 10 februari 1994 ingevoerd als grond van verval van de strafvordering om ze vervolgens door de wet van 17 april 2002 op te heffen. Nu voert de wet van 22 juni 2005 ze niet enkel opnieuw in ter vermijding van het strafproces, maar introduceert dezelfde wet de strafbemiddeling tijdens de hele strafprocedure en tijdens de strafuitvoering. Zesde en laatste onderwerp op de studiedag in dit boek is de internationale rechtshulp in strafzaken. Organisaties: • Strafrecht en Strafprocesrecht
Onderzoekers: • ALAIN DE NAUW
'Back-end sentencing'. Onderzoek naar de beslissingsprocessen en -praktijken met betrekking tot het terug roepen naar de gevangenis Vrije Universiteit Brussel Abstract: Internationally, the number of offenders being recalled to prison during their license period has increased dramatically. In England and Wales for instance, the number of offenders being recalled to prison has augmented more than three or fourfold. For Belgium, partial figures indicate that between 42% and 46% of the conditional release orders are recalled to prison. The last decade, a growing number of scholars have focused on the possible reasons for and impact of the rise in recalls. The most common reason for recall is the violation of the license conditions. Yet, within this growing body of knowledge, two important lacunas can be identified. Firstly, there is a remarkable absence of insight in the decision-making practices of the administrative or judicial bodies that take the recall decision (so-called 'back-end sentencing'). Secondly, there is a lack of research on the whole parole revocation process, starting from the new offence or violation of the condition, followed by the decision of the parole officer to report to the judicial or administrative body, that finally decides about the possible recall. This research aims to fill this gap by studying the recall processes and practices in a Belgian context and where possible to compare these data with practices in other jurisdictions. Therefore extensive fieldwork will be carried out, triangulating different methods of empirical inquiry: qualitative and quantitative file analysis and in-depth interviews with the different professional actors involved in the recall procedure. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • Veerle SCHEIRS • KRISTEL BEYENS
Beslissingsprocessen jeugdrechters bij minderjarigen met een psychiatrische problematiek Universiteit Gent Abstract: Er is sprake van een paradox tussen het aantal minderjarigen met psychiatrische stoornissen in de jeugdrechtbankpopulatie en het beperkt aantal plaatsingen in de geestelijke gezondheidszorg. Dit kan begrepen worden door inzicht te verwerven in het beslissingsproces van de jeugdrechters. Dit kwalitatief onderzoek wil via dossierstudie, observatie en interviews het beslissingsproces van de jeugdrechters onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Freya Vander Laenen
Consistente bestraffing: een droom of realiteit? Universiteit Antwerpen Abstract: Op wetgevend niveau worden gelijkaardige gedragingen soms uiteenlopend bestraft en worden de criteria m.b.t. de zwaarte van de straf slechts zeer summier vastgelegd. Ook vormt de straftoemeting door de strafrechter zelf een bron van inconsistenties. In België bestaan er echter geen geofficialiseerde instrumenten ter ondersteuning van de rechter bij de straftoemeting. In het onderzoek wordt op zoek gegaan naar oplossingen voor bestaande inconsistenties. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Joëlle Rozie
Creatie van een theoretisch denkkader voor 'verzoening' in landen in transitie Universiteit Gent Abstract: Wat betekent verzoening (reconciliation) en wat is zijn relatie tot andere aspecten - einddoel: creatie van een denkkader inzake verzoening. Wat gebeurt er momenteel op het vlak van verzoening - opzetten van een basisstructuur voor onderzoek inzake verzoening - bepalen wat verzoening nu finaal is, end hoe, specifiek, het kan bereikt worden, met inbegrip van concrete voorstellen. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht
Onderzoekers: • Johan Vande Lanotte
Creatie van ruimte van vrijheid, veiligheid en recht Universiteit Gent Abstract: De creatie van een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, brengt nieuwe uitdagingen met zich, op het vlak van criminaliteitsbestrijding. De Europese Commissie erkent de nood voor de ontwikkeling van een Europese classificatie van misdrijven, voor de verzameling en analyse van vergelijkbare criminaliteitsstatistieken. De Europese classificatie van misdrijven zal ter verduidelijking aangevuld worden met werkdefinities. Bij de uitwerking van een dergelijke classificatie moet rekening gehouden worden met de reeds bestaande en gebruikte classificatiesystemen, alsook met de verscheidenheid van de nationale rechtssystemen. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
De afbrokkeling van het publiekrechterlijk karakter van het straf(proces)recht: een goede zaak ? Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is te achterhalen hoe het slachtoffer van een misdrijf op een humane wijze kan bejegend worden zonder afbreuk te doen aan de fundamenten van het strafrechtsysteem. Deze vraag is essentieel nu er duidelijk vastgesteld kan worden dat het publiekrechtelijk karakter van het straf(proces)recht steeds meer afbrokkelt, ten gunste van een ruime betrokkenheid voor het slachtoffer. De genoemde tendens is terug te vinden in alle belangrijke fases van de strafprocedure: van de slachtofferbejegening door de politiediensten, naar de mogelijkheid om als slachtoffer zelf de strafprocedure te starten en zich in de strafprocedure te mengen (Wet Franchimont), tot bij de straftoemeting en de strafuitvoering. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Joëlle Rozie • Stephanie Verhelst
De bestraffingskloof gedicht. Een onderzoek naar de remedies tegen irrationele en inconsistente bestraffing. Universiteit Antwerpen Abstract: De Belgische strafwetgever heeft zich nooit ingelaten over de specifieke invulling van het criterium van de ernst van het misdrijf, wat soms geleid heeft tot uiteenlopende straffen voor soortgelijke misdrijven en tot ongerechtvaardigde disproportionele straffen voor verschillende misdrijven. De strafrechter zelf beschikt dan weer over een brede waaier van bestraffingsmodaliteiten inzake strafoplegging waardoor er in de praktijk een enorme discrepantie ontstaat tussen de rechterlijke uitspraken in gelijkaardige zaken. Het project wil deze evolutie bestuderen en concrete voorstellen formuleren. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Joëlle Rozie
De bewijswaardering in strafzaken: een blinde vlek in de strafrechtshervorming? Voorstellen tot bijsturing en hervorming van het Belgische bewijsrecht van uit Europees en internationaal perspectief. Universiteit Antwerpen Abstract: Het vooropgestelde doctoraatsonderzoek concentreert zich op een blinde vlek in de strafrechtshervorming van België. De verzameling van bewijzen tijdens het vooronderzoek, de presentatie van de bewijzen op de terechtzitting en de uiteindelijke beoordeling van deze bewijzen door de rechter vormen de ruggengraat van het strafproces. Het is merkwaardig vast te stellen dat de regels over het bewijs in strafzaken vrijwel onaangeroerd bleven. De uit 1808 daterende artikelen over de zogenaamde "innerlijke overtuiging" van de rechter zijn nog steeds onverkort van toepassing. Als er dan toch wijzigingen aan het Wetboek van Strafvordering werden aangebracht, waren dit veelal voorstellen op louter pragmatische leest geschoeid.1 Het vooropgestelde doctoraatsonderzoek heeft tot doel de bewijsregels, meer in het bijzonder de regels over de bewijswaardering onder de aandacht te brengen. Dit aspect werd bij recente hervormingsstromen in België onterecht te weinig benaderd, terwijl andere procedureregels in de laatste tien jaar ingrijpend werden gewijzigd. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Bart De Smet • Christiane Van den Wyngaert • Emmanuelle De Bock
De bewijswaardering in strafzaken: een blinde vlek in de strafrechtshervorming? Voorstellen tot bijsturing en hervorming van het Belgische bewijsrecht vanuit Europees en internationaal perspectief. Universiteit Antwerpen Abstract: Het vooropgestelde doctoraatsonderzoek heeft tot doel de bewijsregels, meer in het bijzonder de regels over de bewijswaardering onder de aandacht te brengen. Dit aspect werd bij recente hervormingsstromen in België onterecht te weinig benaderd, terwijl andere procedureregels in de laatste tien jaar ingrijpend werden gewijzigd. Sleutelen aan bepaalde aspecten van de strafprocedure kan echter het evenwicht verstoren en leiden tot onwenselijke gevolgen voor wat betreft de bewijswaardering. Zo wordt de taak van de bewijswaardering, die vroeger alleen toekwam aan de (vonnis)rechter, vandaag de dag uitgesmeerd over het gehele proces en over meerdere personen. Er wordt de vraag gesteld of dit wel de bedoeling was en of deze nieuw samengestelde familie van oude en nieuwe procedureregels wel houdbaar is. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Joëlle Rozie • Emmanuelle De Bock
De bewijswaardering in strafzaken: een blinde vlek in de strafrechtshervorming? Voorstellen tot bijsturing en hervorming van het Belgische bewijsrecht vanuit Europees en internationaal perspectief. Universiteit Antwerpen Abstract: Het vooropgestelde doctoraatsonderzoek concentreert zich op een blinde vlek in de strafrechtshervorming van België. De verzameling van bewijzen tijdens het vooronderzoek, de presentatie van de bewijzen op de terechtzitting en de uiteindelijke beoordeling van deze bewijzen door de rechter vormen de ruggengraat van het strafproces. Het is merkwaardig vast te stellen dat de regels over het bewijs in strafzaken vrijwel onaangeroerd bleven. De uit 1808 daterende artikelen over de zogenaamde "innerlijke overtuiging" van de rechter zijn nog steeds onverkort van toepassing. Als er dan toch wijzigingen aan het Wetboek van Strafvordering werden aangebracht, waren dit veelal voorstellen op louter pragmatische leest geschoeid.1 Het vooropgestelde doctoraatsonderzoek heeft tot doel de bewijsregels, meer in het bijzonder de regels over de bewijswaardering onder de aandacht te brengen. Dit aspect werd bij recente hervormingsstromen in België onterecht te weinig benaderd, terwijl andere procedureregels in de laatste tien jaar ingrijpend werden gewijzigd. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Bart De Smet • Christiane Van den Wyngaert • Emmanuelle De Bock
De (bewijs)waarde van verklaringen van (meewerkende) verdachten: hoe medewerking stimuleren? Universiteit Antwerpen Abstract: De studie onderzoekt "welke rol de verklaring van een meewerkende (on)schuldige verdachte in het Belgisch strafproces heeft?" vanuit een juridisch (bewijswaarde) alsook een rechtspsychologisch en rechtssociologisch perspectief (factoren die medewerking stimuleren). De studie omvat (1) een juridische analyse en literatuurstudie en (2) een veldstudie waarin een combinatie van kwantitatieve (vragenlijsten, dossierstudie) en kwalitatieve methoden (semi-gestructureerde interviews) wordt gehanteerd. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Bernard Hubeau • Joëlle Rozie • Miet Vanderhallen
De ernst van het misdrijf als criterium voor de bestraffing in de Europese en internationale rechtsorde. Universiteit Antwerpen Abstract: Nieuwe politieke objectieven in de Europese Unie zijn de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid, het streefdoel van 'harmonisatie' en 'wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging' in strafzaken. Intussen ziet men een wildgroei aan teksten op diverse gebieden, gaande van terrorisme over mensen- en drughandel tot de seksuele uitbuiting van minderjarigen. Op het vlak van de sanctionering is er vooral nood aan een 'ius commune' omtrent de ernst van de misdrijven, daar het strafwaardig karakter van de misdrijven in vele rechtsstelsels een determinerend element is. Het project wil deze evolutie bestuderen en concrete voorstellen formuleren. Organisaties: • Publiek recht : staatsrecht • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert
De evolutie van de lange gevangenisstraffen in Belgie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
De evolutie van de lange gevangenisstraffen in België. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
De evolutie van lange gevangenisstraffen in Belgie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • CHRISTIAN ELIAERTS • SONJA SNACKEN
De hervorming van het strafprocesrecht, inzonderheid van het vooronderzoek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het strafprocesrecht blijft in België beheerst door de Napoleontische Code d'intruction criminelle van 1808. Pogingen om dit wetboek te hervormen zijn steeds mislukt. De nakende goedkeuring van het wetsontwerp Franchimont is dan ook voor penalisten de grootste kentering die sedert jaar en dag wordt verwacht om over een corpus van rechtsregels te beschikken dat enerzijds doordrongen is door moderne regels inzake de rechten van verdediging en anderzijds aangewend kan worden om nieuwe vormen van criminaliteit te straffen. Organisaties: • Strafrecht en Strafprocesrecht
Onderzoekers: • ALAIN DE NAUW
De illegaliteit en criminaliteit van foltering - op zoek naar een absoluut verbod in de schaduw van de oorlog tegen de terreur. Universiteit Antwerpen Abstract: Het folterverbod vormt een van de hoekstenen van de mondiale samenleving, maar komt steeds meer onder druk te staan. Ten eerste wordt het principe niet ondersteund door de praktijk, daar men tot op vandaag in vele landen blijft folteren. In de context van de oorlog tegen de terreur raakt het verbod bovendien verder vertroebeld en het riskeert er zelfs het slachtoffer van te worden. Het onaantastbaar geachte beginsel wordt uitdrukkelijk in vraag gesteld en er gaan stemmen op om in het kader van deze strijd uitzonderingen toe te staan. De onzekerheid en onduidelijkheid die hierdoor is ontstaan neemt nog toe door aanverwante discussies die gevoerd worden over de exacte strekking van het folterverbod. Wat hier juist onder valt en wat de draagwijdte ervan is, is immers lang niet duidelijk. Door in te spelen op de twijfel en gebruik te maken van de vaagheden en andere loopholes, tracht men alsmaar meer het verbod te omzeilen en dreigt het te worden uitgehold, hiermee een vacuüm creërend. Opzet van het project is klaarheid te scheppen in deze juridische verwarring, die wezen en toekomst van het folterverbod op het spel zet. De studie wil achterhalen wat de precieze inhoud en de reikwijdte van het verbod is en daarbij tevens het strafrechtelijke kader dat bestaat tegen folterdelicten in kaart brengen. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Joëlle Rozie • Steven Dewulf
De illegaliteit en criminaliteit van foltering: op zoek naar een absoluut verbod in de schaduw van de oorlog tegen de terreur. Universiteit Antwerpen Abstract: Het folterverbod vormt een van de hoekstenen van de mondiale samenleving, maar komt steeds meer onder druk te staan. Ten eerste wordt het principe niet ondersteund door de praktijk, daar men tot op vandaag in vele landen blijft folteren. In de context van de oorlog tegen de terreur raakt het verbod bovendien verder vertroebeld en het riskeert er zelfs het slachtoffer van te worden. Het onaantastbaar geachte beginsel wordt uitdrukkelijk in vraag gesteld en er gaan stemmen op om in het kader van deze strijd uitzonderingen toe te staan. De onzekerheid en onduidelijkheid die hierdoor is ontstaan neemt nog toe door aanverwante discussies die gevoerd worden over de exacte strekking van het folterverbod. Wat hier juist onder valt en wat de draagwijdte ervan is, is immers lang niet duidelijk. Door in te spelen op de twijfel en gebruik te maken van de vaagheden en andere loopholes, tracht men alsmaar meer het verbod te omzeilen en dreigt het te worden uitgehold, hiermee een vacuüm creërend. Opzet van het project is klaarheid te scheppen in deze juridische verwarring, die wezen en toekomst van het folterverbod op het spel zet. De studie wil achterhalen wat de precieze inhoud en de reikwijdte van het verbod is en daarbij tevens het strafrechtelijke kader dat bestaat tegen folterdelicten in kaart brengen. Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Joëlle Rozie • Steven Dewulf
De invloed van wetgeving op relaties van (extreme) institutionele afhankelijkheid - Vormen van autonomie en participatie in gevangenissen en ziekenhuizen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject zal de dynamiek van de betrekkingen van (extreme) afhankelijkheid onderzoeken, met speciale nadruk op vormen van autonomie en deelname aan de besluitvorming, die optreden in twee soorten 'totale instellingen': gevangenissen en ziekenhuizen. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
De jeugdrechter en het 'Problematische' kind in tijden van verharding. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Binnen de hedendaagse (jeugd)criminologie wordt volop gedebatteerd en onderzoek verricht naar de invloed van 'maatschappelijke verharding' op de ('verscherpte') aanpak van 'delinquente' kinderen binnen de jeugdbescherming. Dit project wenst echter na te gaan of en hoe die 'maatschappelijke verharding' zich (ook) laat voelen vis-a-vis de 'problematische kinderen' die evenzeer in de jeugdbescherming belanden. Deze probleemstelling wordt vertaald in twee deelvragen die het onderzoek structureren: 1. Hoe en waarom evolueert de figuur van het 'problematische kind' in tijden van verharding? 2. Hoe en waarom evolueert de ral van de jeugdrechter vis-à-vis deze kinderen? Verder bouwend op het doctorale onderzoek (Dumortier, 2006), willen we deze vragen ten eerste onderzoeken via een uitgebreide literatuurstudie die verduidelijking moet brengen op drie vlakken: 1) het begrip 'maatschappelijke verharding', 2) de visies op 'probleemgedrag van kinderen' en 3) beschikbare kwantitatieve gegevens over 'problematische' kinderen binnen de jeugdbescherming. Via een kwalitatieve analyse van de gerechtelijke dossiers van de Anwerpse jeugdrechter over de periode 1990 tot nu wensen we, ten tweede, inzicht te krijgen in wie en wat voor gedrag er achter de figuur van het 'problematische kind' schuilgaat en of en hoe de rol van de jeugdrechter vis-à-vis deze kinderen de laatste 20 jaar wijzigt. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • Kevin GORIS • Els DUMORTIER
Delinquente meisjes worden volwassen: Een kwalitatieve analyse van hun traject naar delinquente of "desistente" vrouwen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Door een prospectieve opvolgstudie van delinquente meisjes met een strafblad willen we een specifiek profiel en traject van jonge vrouwelijke misdadigsters bestuderen. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • Els DUMORTIER
De praktische toepassing van het Europees Aanhoudingsbevel: balanceren op de grenzen van vrijheid, veiligheid en recht. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoeksproject is gewijd aan het Europees aanhoudingsbevel (EAB), één van de meest omstreden wetgevingsinstrumenten die de Europese Unie heeft aangenomen met het oog op de verwezenlijking van een 'ruimte van vrijheid, veiligheid en recht' (Art. 3(2) VWEU). In het kader van dit project staat de wisselwerking tussen het EAB (als instrument) en de ruimte van vrijheid veiligheid en recht (als doelstelling) centraal. In eerste instantie zal de precieze draagwijdte van deze ruimte, en in het bijzonder van de bestanddelen 'vrijheid', 'veiligheid' en 'recht' worden onderzocht. Vervolgens zal worden bestudeerd in hoeverre de Europese rechtsorde een evenwicht nastreeft tussen deze verschillende componenten. Tot slot zal ook worden nagegaan in hoeverre dit evenwicht al dan niet bereikt wordt bij de toepassing van het EAB in enkele nationale rechtsorden. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Johan Meeusen • Christine Janssens
De strafuitvoeringsrechtbank aan het werk. Een etnografisch onderzoek naar haar interacties, beslissingsprocessen en praktijken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Algemene doelstelling van het onderzoek Blootleggen van de eigenheden van de werking van de multidisciplinaire strafuitvoeringsrechtbanken door middel van onderzoek naar haar interacties, beslissingsprocessen en -praktijken en dit met betrekking tot de verschillende elementen in het detentietraject van de gedetineerde. Open, processuele analyse van de formele en informele argumentaties (frontstage en backstage) en interacties tussen alle professionele en niet-professionele deelnemers voor, tijdens, en na het zittingsgebeuren en van de specifieke organisationele en culturele context van de totstandkoming van de beslissingen. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • Veerle SCHEIRS • KRISTEL BEYENS • SONJA SNACKEN
De strafuitvoeringsrechtbank aan het werk. Een etnografisch onderzoek naar haar interacties, beslissingsprocessen en praktijken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sinds 1 februari 2007 beslissen in België negen multidisciplinaire samengestelde rechtbanken over verschillende aspecten van het strafuitvoeringstraject van de gedetineerde met een straf van meer dan drie jaar. Dit betekent een ware revolutie binnen het Belgische penitentiaire landschap: belangrijke beslissingen omtrent de strafuitvoering worden nu genomen door multidisciplinair samengestelde rechtcolleges, met als voorzitter een magistraat en twee niet-juridisch geschoolde assessoren, die gespecialiseerd zijn in hetzij sociale reïntegratie, hetzij in penitiaire materies. Dit samenspel van niet-professionele en professionele actoren schept een unieke Belgische strafrechterlijke context die tot nog toe weinig of niet bestudeerd is en die trouwens ook uniek is op internationaal vlak. Dit project beoogt daarom de eigenheden van de werking van de multidisciplinaire strafuitvoeringsrechtbanken bloot te leggen door middel van onderzoek naar haar interacties, beslissingsprocessen en -praktijken en dit met betrekking tot de verschillende elementen in het detentietraject van de gedetineerde. Doelstelling is een open, processuele analyse van de formele en professionele deelnemers voor, tijdens, en na het zittingsgebeuren. Hierbij wordt aandacht besteed aan de specifieke organisationele en culturele context van de totstandkoming van de beslissingen. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
De toepassing van voorlopige hechtenis en vrijheid onder voorwaarden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Volgend op het kwantitatief onderzoek naar de toepassing van de voorlopige hechtenis en de vrijheid onder voorwaarden van de VUB (gerechtelijkheid arrondissement Brussel) en het NICC (gerechtelijk arrondissement Antwerpen), wordt door de VUB en het NICC een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van de vrijheid onder voorwaarden. Uit de resultaten van het kwantitatief onderzoek (een analyse van gerechtelijke dossiers) blijkt dat wanneer de verschillende procedures ten overstaan van elkaar worden geplaats de voorlopige hechtenis de meest toegepaste procedure is en de vrijheid onder voorwaarden de minst toegepaste procedure is. een factor die hier een rol speelt is het feit dat de toepassing van de vrijheid onder voorwaarden niet probleemloos verloopt, verschillende knelpunten zowel betreffende de selectie van personen als de uitvoering van de vrijheid onder voorwaarden kunnen vastgelegd worden. Daarom zal een bevraging inzake de knelpunten plaatsvinden van de betrokken instanties (bijvoorbeeld: parket, onderzoekrechters, hulpverleningsinstanties). aanbevelingen kunnen dan gedaan worden om de vastgestelde problemen aan te pakken en desgevallend te komen tot een ruimere toepassing van de vrijheid onder voorwaarden met het oog op het beperken van de voorlopige hechtenis. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
Developing multidisciplinary strengths-based strategies for mentally ill offenders
Universiteit Gent Abstract: Het project wil via criminologische, juridische, medische en orthopedagogische deelonderzoeken een tegengewicht bieden voor de dominante risico-benadering ten aanzien van wetsovertreders met een geestesstoornis door de nadruk te leggen op de sterktes, bekwaamheden en rechten van deze personen. Het uiteindelijke doel is om strategieën te ontwikkelen die een menselijke, op sterktes gebaseerde, multidisciplinaire en effectieve steun kunnen betekenen voor wetsovertreders met een geestesstoornis. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Eric Broekaert • Tom Vander Beken • Kurt Audenaert
De vrijheidsberoving voor veroordeling in het Burundese strafprocesrecht: de beperkte draagwijdte van haar uitzonderlijk karakter. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Raphaël Verstraeten • N. N.
Dit is in jouw belang! Genealogie van de impact van de jeugdbeschermingsinterventie op het leven van de jongere. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project heeft betrekking op de vooruitzichten van voormalige «klanten» van het jeugdrecht systeem. Door middel van diepte-interviews en een kwalitatieve analyse van gerechtelijke dossiers beoogt dit onderzoek inzicht verwerven in de ervaring van een "jonge justitie client". Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • ELISABETH ENHUS
Een coherent regime voor strafrechtelijke zoekingen in de fysieke en digitale wereld. KU Leuven Abstract: Een coherent regime voor strafrechtelijke zoekingen in de fysieke endigitale wereldDe procedureregels die burgers beschermen tegen zoekingen naar strafrechtelijk relevante informatie, zijn erg versnipperd: huiszoeking, netwerkzoeking, fouillering, telefoon- en informaticatap, bijzondere opsporingsmethoden... Elke vorm van zoeking kent een apart regime met specifieke voorwaarden. Dit is geen typisch Belgischprobleem, de meeste Europese staten kampen er mee. De versnipperde Europese aanpak vloeit immers voor een deel voort uit de strengheid waarmee het EHRM het legaliteitsbeginsel van art.8, 2 heeft ingevuld. In de Verenigde Staten lijkt het 4de amendement bij de Federale Grondwet daarentegen een meer overkoepelend beschermingsmechanisme tegen onverantwoorde zoekingen en beslagen in te houden. De uiteenlopende regelgeving metbetrekking tot de zoeking in Europa maakt de bewijsvergaring inefficiënt. Vooral de digitalisering van bewijs doet ons inzien dat de bestaande regelgeving complex, o Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Raphaël Verstraeten • Frank Verbruggen • Charlotte Conings
Een evaluatie van de selectie van magistraten (van de zetel en het Openbaar Ministerie) in België KU Leuven Abstract: 12.0pt;line-height:150%">Daar waar Belgische magistraten (van de zetel en hetOpenbaar Ministerie) vroeger politiek benoemd werden, dienen kandidatensinds2000 te slagen in het examen georganiseerd door de Hoge Raad voor de Justitieen door zijn leden te worden voorgedragen aan de Koning. Deze selectie heeft devoorbije jaren een hele evolutie doorgemaakt en wordt nog steedsgeoptimaliseerd. Er werd echter nooit op een omvattende onafhankelijke ensystematische wijze geëvalueerd of deze inspanningen effectief leiden tot eenverbetering van de selectiemethodes, laat staan of de gewijzigde selectiesamengaat met een verbeterde kwaliteit van magistraten op het terrein. Indit onderzoek zal de selectie worden geëvalueerd aan de hand van dediagnostische kwaliteitscriteria betrouwbaarheid en validiteit en dit voor verschillendeclusters van selectiemethodes gehanteerd in vier onderscheiden periodes (vóór1991, 1991-2000, 2000-2010, vanaf 2010). Om een evaluatie te kunnen maken vandeze diagnostische kwa Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Dirk Van Daele • Geert Vervaeke • Mariska Vaes
Een praktijkgericht onderzoek naar de knelpunten in de huidige Belgische strafprocedure met het oog op het schrijven van een nieuwe strafprocedure. Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeksplan doelt op het opsporen van knelpunten binnen de huidige strafprocedure. In een eerste face worden deze opgespoord dmv literatuurstudie en het bevragen van respondenten via vragenlijsten. Ook worden interviews en focusgroepen van interessante experten georganiseerd. Daarboven wordt een rechtsvergelijkend luik opgesteld. Door integratie van de verschillende fases komt men tot een eindrapport, hetwelk de onderzoeksresultaten weergeeft en aanbevelingen formuleert. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Effecten van de verschillende justitiële afhandelingen voor druggebruikers
Universiteit Gent Abstract: De laatste decennia werden alternatieven ingevoerd voor de klassieke strafrechtelijke reactie op druggebruikers. Dit onderzoek geeft een kritische beschrijving van deze alternatieven, gaat na wat de effecten voor de druggebruikers zijn, en attitudes van de justitiële actoren en de druggebruikers tegenover de alternatieven. Hiervoor worden een dossieranalyse op parketniveau en semi-gestructureerde interviews gebruikt. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Brice De Ruyver • Paul Ponsaers
Effecten van de verschillende justitiële afhandelingen voor druggebruikers Universiteit Gent Abstract: De laatste decennia werden alternatieven ingevoerd voor de klassieke strafrechtelijke reactie op druggebruikers. Dit onderzoek geeft een kritische beschrijving van deze alternatieven, gaat na wat de effecten voro de druggebruikers tegenover de alternatieven. Hiervoor worden een dossieranalyse op parketniveau en semi-gestructeerde interviews gebruikt. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Brice De Ruyver • Paul Ponsaers
Ervaringen en belevingen van slachtoffers. Onderzoek bij jongeren naar slachtofferschap van vermogens- en geweldscriminaliteit Universiteit Gent Abstract: Via multiple bevraging bij jongeren willen we, vertrekkend vanuit de ervaringen en belevingen van het slachtoffer, zicht krijgen op de aard, ernst en gevolgen van slachtofferschap en de algemene nomeer 'slachtofferschap' meer toespitsen naar slachtofferschap van vermogens- en geweldsdelicten. Naast de rechtstreekse gevolgen van het slachtoffer-worden, willen we ook secundaire victimisering in kaart brengen. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Paul Ponsaers
EU standaarden voor bescherming van getuigen en samenwerking met het gerecht Universiteit Gent Abstract: Het project is erop gericht relevante wetgeving betreffende getuigenbescherming (incl. de anonieme getuige en de bedreigde getuige) en de samenwerking met de gerechtelijke autoriteiten van person die betrokken zijn of waren bij terrorisme of georganiseerde misdaad te bestuderen. In een eerste fase wordt de nationale wetgeving van België, Italië en Litouwen bestudeerd en worden er interviews afgenomen om de praktische ervaringen en problemen te beoordelen. Door een rechtsvergelijkende oefening zullen dan aanbevelingen geformuleerd worden. In een tweede fase worden de Europese en internationale standaarden met betrekking tot de bovenvermelde onderwerpen bestudeerd. Beide fases zullen essentieel blijken om tot een conclusie te komen. De algemene doelstelling van het project is een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van: een voorstel tot een EU kaderbesluit betreffende anonieme getuigen, beschermde getuigen, samenwerkers met het gerecht. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Externe expertise kabinet van de Premier Universiteit Gent Abstract: Externe expertise op het Kabinet van de Eerste Minister op het vlak van drugbeleid, veiligheid en de politiehervorming Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Brice De Ruyver
Familie in het straf- en strafprocesrecht: afbrokkelende hoeksteen van de samenleving? KU Leuven Abstract: De familie vormt nog steeds de hoeksteen van onze samenleving. De overheid heeft dan ook de verplichting de familie te beschermen en te eerbiedigen. Elke rechtstak hecht wel op een bepaalde manier belang aan familie. In het straf- en strafprocesrecht merken we een duidelijke evolutie met betrekking tot de plaats van de familie als beschermwaardig rechtsgoed. Traditioneel beschermde de wetgever de loyauteit tussen familieleden en bemoeide zich niet met privéconflicten. Vandaag beschouwt de overheid de familie steeds vaker als een potentiële criminaliteitshaard, waardoorde wetgever niet langer de familie zelf beschermt, maar de individuele familieleden.Het doel van dit onderzoek is om de plaats van de familie als rechtsgoed in het straf- en strafprocesrecht te bepalen. We gaan ervan uit dat de overheid de juridische plicht heeft om de familie tebeschermen en te respecteren (art. 8 EVRM). De vraag is hoe de wetgeverdeze verplichting moet vertalen in strafrechtelijke en strafprocesrecht Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Frank Verbruggen • Gaëlle Marlier
Geografische concentraties van criminaliteit: gevolgen voor attitudes van burgers tegenover straf en strafrechtssysteem Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van de verlenging van dit tweejarige BOF-project is tweezijdig: 1) een verbeterd meetinstrument ontwikkelen om attitudes tegenover het strafrechtssysteem te meten en 2) dit nieuwe meetinstrument toetsen aan de hand van een anoniem survey onder studenten en sleutelfiguren. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Lieven Pauwels
Grensoverschrijdende toegang tot computergegevens voor opsporing en vervolging en de positie van private actoren/ondernemingen: naar een vermindering van de rol van de autoriteiten van de aangezochte staat in internationale samenwerking tegen informaticac KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Frank Verbruggen • Lewis Bande
Herstelrecht achter de tralies. Een onderzoek naar de toepasbaarheid van herstelrecht in gevangeniscontexten Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek analyseert in welke mate herstelrechtelijke benaderingen mogelijk en toepasbaar zijn in een gevanginssetting door de bestaande toepassing ervan in België en het Verenigd Koninkrijk te bestuderen, alsook de mogelijkheden tot uitbreiding ervan. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
Het Chinese juridische denken en het strafrecht: van traditie tot modernisme. Universiteit Antwerpen Abstract: Aangezien het traditionele Chinese juridisch denken de huidige Chinese rechtspraktijk sterk beïnvloedt, is de belangrijkste doelstelling van dit project inzichten uit de Chinese juridische traditie te vergelijken met westerse, door mensenrechten geinspireerde opvattingen over het strafrecht. De invloed van het traditionele Chinese juridisch denken verklaart waarom het moderne Chinese strafrecht op gespannen voet staat met internationale verdragen op het gebied van de rechten van de mens, zoals het Europees Verdrag over de Rechten van de Mens. In het besluit zal het huidige Chinese strafrecht getoetst worden aan de rechten van de mens. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling
Onderzoekers: • Koen De Feyter
Het zwijgrecht van bedrijven KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Frank Verbruggen
Human agency, strafrechtelijke verantwoordelijkheid en jeugddelinquentie: een bijdrage tot de etiologische criminologie en het jeugdrecht. KU Leuven Abstract: Criminologische theorieën hebben voornamelijk de taak opgenomen om determinerende factoren actoren hun zogenaamde structure te onderzoeken als zijnde causale factoren voor criminaliteit. De rol van het individu te midden van deze causaliteit en zijn keuze om criminaliteit te plegen gevat door de notie van human agency zijn echter enigszins verborgen binnen deze etiologische verklaringen. De delinquente actor zijn keuze of verantwoordelijkheid is daarentegen één van de meestessentiële premissen van het strafrecht. Beide worden geïllustreerd door de onttrekking van jongeren uit het strafrecht door hun veronderstelde verminderde capaciteiten. Dit doctoraatsonderzoek beoogt eenaanvulling en tegengewicht te vormen voor criminologische theorieën door een theoretisch en empirisch raamwerk naar de rol van human agency in criminele trajecten van actoren te ontwikkelen. Bovendien tracht dit onderzoek een nieuwe benadering en bijdrage te bieden tot het debat rond strafrechteli Organisaties: • Instituut voor Sociaal Recht
Onderzoekers: • Stefaan Pleysier • Johan Put • Sofie Troonbeeckx
ICENUW (Implementing Cooperation in a European Network against Undeclared Work) Implementatie van een samenwerkingssysteem in een Europees Netwerk tegen Zwartwerk Universiteit Gent Abstract: Het project omvat het uitwerken van een mogelijk Europees kader voor samenwerking in de strijd tegen zwartwerk. Sociale fraude is een fenomeen dat veelvuldig grensoverschrijdend is. Het bestrijden van deze fraude door de verschillende bevoegde inspectiediensten, is echter een moeilijke opgave, die geconfronteerd wordt met verschillende praktische en juridische problemen. Deze studie stelt een onderzoek in naar al deze problemen en onderzoekt de mogelijkheid om een ruimer Europees kader te ontwerpen, ter bestrijding van grensoverschrijdende sociale fraude. Organisaties: • Vakgroep Sociaal recht
Onderzoekers: • Yves Jorens
Internationale Wetenschappelijke Samenwerking: Rijksuniversiteit Groningen - VUB. Thema: Penology - Criminology Titel project: Prisoners' return to society: (semi-) automatic versus discretionary release. A comparative study of early' release pathwa... Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vergelijkende studie van de Belgische en Nederlandse wetgeving, beleid en praktijken. Vergelijking tussen de Nederlandse semiconditionele vrijlatingsbeleid en het Belgisch systeem van vrijwaardelijke vrijlating
Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
IRCP-SVA onderzoeksconsortium Universiteit Gent Abstract: De combinatie van kwantitatief en kwalitatief toenemen van beleidsgericht en fundamenteel-wetenschappelijk onderzoek heeft ervoor gezorgd dat de organisatorische grenzen van het onderzoek binnen het consortium in zijn huidige vorm bereikt zijn. De facto is er onvoldoende ruimte en coördinatie om een volgende stap te kunnen zetten in de wetenschappelijke ontwikkeling van het consortium: het grondig voorbereiden en zelf leiden van grotere projecten (zoals bv. de Europese kaderprogramma's, GOA's). Daarnaast laat de huidige situatie evenmin toe om grote databases en longitudinale studies te conceptualiseren en op te starten (via kanalen als HERCULES), hoewel de inhoudelijke meerwaarde hiervan zeer groot zou zijn en belangrijke en essentiële stap voor de verdere doorgroei van het consortium. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
It's a men's world. Een narratief onderzoek naar detentiebeleving en gevangeniscultuur bij mannelijke gedetineerden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject exploreert 'mannelijkheid' als copingstrategie bij uitstek voor mannelijke gedetineerden, door het belang van gender in hun discours over (1) de (criminele) levensloop en (2) de detentiebeleving te bestuderen. Deze vraagstelling integreert twee belangrijke lacunes: het ontbreekt in België aan een genderperspectief op criminaliteit en aan afdoende onderzoeke over het gevangenisleven. Aangezien gevangenissen omschreven worden als ultramasculiene settings, is mannelijkheidsgeoriënteerd penologisch onderozke relevant en noodzakelijk. Een verkenning van de tenetiebeleving en de aard en oorsprong van een hypermannelijke gevangeniscultuur en gevangenishiërarchie dringt zich op. Dit onderzoeksproject heeft zowel fundamentele als empirische aspiraties. Ten eerste beoogt het een conceptuele evaluatie van de notie 'hegemonische mannelijkheid' en van Messerschmidt's theorie van 'crime as structured action'. Ten tweede wil het empirische inzichten over detentiebeleving, gevangeniscultuur en gevangenishiërarchie vanuit een mannelijkheidsperspectief ontwikkelen, toetsten en verdiepen. Daartoe worden (1) participerende observaties bij mannelijke langgestraften gecombineerd met (2) een narratieve analyse van het discours over hun levensverhaal en de diverse aspecten verbonden aan hun detentiebeleving. Dit onderzoeksopzet moet toelaten om de beperkte internationale genderinzichten over gevangeniscultuur, gevangenishiërarchie en variaties in detentiebeleving te verdiepen en tegelijk vanuit Belgische detentiecontext een originele en fundamentele bijdrage te leveren aan de academische discussie ter zake. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
Jongeren desist-from-crime: een kwalitatief onderzoek naar jong-volwassenen met een jeugdbeschermingsverleden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de hedendaagse criminologie trad recent het debat rond "desistance-from-crime" of de beëindiging van criminele carrières op de voorgrond. Dit project wenst na te gaan wat de dynamiek van het "desistance from crime"-proces is en wat de plaats is van de justitiële interventie binnen dit proces? De probleemstelling wordt vertaald in twee concrete onderzoeksvragen die het onderzoek structureren: (1) Hoe verloopt volgens (voormalige) jeugddelinquenten het proces van desistance en delinquentie? En (2) Hoe zien (voormalige) jeugddelinquenten de plaats en impact van de justitiële interventies in het proces van "desistance-from-crime"? Dit onderzoeksvoorstel betreft een kwalitatief empirisch onderzoek naar het "desistance from crime" proces van jong volwassenen met een verleden in de jeugdbescherming. Verder bouwend op de verzamelde cohorte gegevens (gerechtelijke, individuele en sociale) van een geplaatste jongeren (2001-2003) in het kader van recent onderzoek staat in dit onderzoeksvoorstel, naast een analyse van desistance/persistance, vooral de bevraging (via diepte-interviews) van jongvolwassenen uit de bestudeerde cohorte centraal. De doelstelling van dit onderzoek is om op deze wijze inzicht te verkrijgen in de betekenis van en ervaring met de jeugdbeschermingsmaatregelen, het verloop en de kenmerken van het proces van "stoppen met criminaliteit" en de rol van interventies binnen dit proces. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • Els DUMORTIER
Jong geweld. Een onderzoek naar de omstandigheden en de drijfveren van geweld bij jongeren. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De centrale onderzoeksvraag in dit onderzoek betreft: 'Hoe en waarom plegen minderjarigen geweldsdelicten?' Waarbij het onderzoek zich toespitst op twee dimensies, zijnde het profiel van de jonge dader en zijn drijfveren (1), alsook de omstandigheden waarin deze delicten plaatsvinden. Een antwoord op deze onderzoeksvraag wordt in dit onderzoek gezocht aan de hand van enerzijds een kwantitatieve streekproefgewijze dossieranalyse (jeugdrechtbanken Antwerpen en Brussel); en anderzijds een kwalitatieve bevraging (diepte-interviews) van de jongeren zelf, die voor geweldsfeiten geplaatst werden in gesloten instellingen. De originaliteit van voorliggend onderzoek ligt in het zoeken naar de achterliggende motieven die jongeren zelf aangeven als doorslaggevend bij het plegen van interpersoonlijk geweld. Deze nog onbestudeerde materie kan leiden tot belangrijke nieuwe inzichten op criminologisch, sociologisch, pedagogisch en zelfs psychologisch vlak. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS
Juridische problemen m.b.t. opslaan en gebruiken van beelden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek gaat na welke problemen zich stellen door het toenemend gebruik van visuele controle- en identificatiemiddelen, welke de behoeften zijn van de gebruikers en welke de weerslag is op de rechten en vrijheden van de op beeld vastgelegde personen. Opzet vormt het formuleren van specifieke wetgeving.
Organisaties: • Rechtsontwikkeling - Rechtsvergelijking - Europees Recht
Onderzoekers: • BARTHOLOME DE SCHUTTER
Justice & populations, the Belgian experience in international perspective, 1795-2015 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project breidt de werkingssfeer uit om het thema van de relaties tussen justitie en bevolking vanuit een interdisciplinaire, op langetermijn perspectief aan te pakken, voor de periode van 1795 (einde van het Ancien Régime in België) tot op heden. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • ELISABETH ENHUS
Justitie en Samenleving: Sociopolitieke justitiegeschiedenis in België (1795-2005) Universiteit Gent Abstract: Een interdisciplinair diepgaand onderzoek van de Belgische justitie op vier vlakken: de evolutie van het beleid van de diverse actoren de collectieve praktijken van de actoren profielen van de collectieve actoren in de wereld van het recht een overkoepelend onderzoek gericht op specifieke periodes van ontstaan en crisis. Zo worden 4 thematische domeinen onderzocht: burgerlijk recht, strafrecht, prosopografie en bronnen. Organisaties: • Vakgroep Grondslagen en geschiedenis van het recht
Onderzoekers: • Dirk Heirbaut • Georges Martyn
Juvenile sustice systems in Europe-current situation, reform developments and good practices. Vrije Universiteit Brussel Abstract: The following proposal is based on an international network which will be established by the Department of Criminology at Greifswald. The aim of the research is to collect knowledge about the legal situation and actual reforms or reform proposals and the practice of the juvenile justice agencies as well as the courts (sentencing practice, development of treatment and educational facilities etc.). It also includes the legal situation and practice in residential care institutions and/or youth prisons. A further focus is put on gathering examples of "good practices" in the field of juvenile justice and juvenile institutions. The research will be divided in two parts: * The first phase (12 months) is dedicated to an overview of the legal situation of juvenile justice systems, the development of reported juvenile delinquency (with special emphasis on problem groups like young migrants, violent and drug offenders etc.), the sentencing practice and the development of community and residential treatment/education facilities in the Member States of the European Union including the new members and candidates for membership of the European Union. We want to collect national reports which will be prepared by domestic contact persons in adherence to the same outline in each country (see the outline below). The national reports will be compared by a European overview which will describe different models of juvenile justice systems and their impact on juvenile delinquency. Therefore we will also include evaluation and recidivism studies as far as they have been conducted in the countries included in the study. * The second phase (12 months) will concentrate on examples of good practices, which will be described in a second national report. They will be evaluated with respect to their practicability (also possibilities of their transfer to other countries) and their efficiency concerning crime reduction and rehabilitating young offenders. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS
Kinderrechten niet toegelaten? Politieverhoor van jeugddelinquenten Vrije Universiteit Brussel Abstract: Alhoewel het politieverhoor het startpunt van de strafrechtelijke procedure tegen jeugddelinquenten is, werd tot op heden weinig tot geen onderzoek verricht naar de praktijk ervan. Met behulp van observaties en interviews met politie-agenten wordt getracht een antwoord te formuleren op de vraag of en hoe kinderrechten in de dagelijkse praktijk van het politieverhoor toegepast worden. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • Sofie DE KIMPE • Els DUMORTIER
Kwantitatieve en kwalitatieve analyse van de databank slachtoffers mensenhandel Universiteit Gent Abstract: Een analyse van de databank slachtoffers van het Centrum voor Gelijkheid voor Kansen en voor Racismebestrijding met het oog op het opstellen van profielen van slachtoffers, het onderzoeken van signitifcante relaties tussen diverse datavelden en het bespreken van trends en ontwikkelingen inzake mensenhandel en mensensmokkel alsook het formuleren van aanbevelingen ter verbetering van de structuur van de databank. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Lidmaatschap van de federale controle- en evaluatiecomissie inzake euthanasie Universiteit Gent Abstract: Onder de voorwaarden bepaald bij de Wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie, kan een arts in België euthanasie uitvoeren. Om de toepassing van de wet te controleren, heeft om werkgever de federale controle - en evaluatiecommissie in het leven geroepen. Alle gevallen van euthanasie worden gerapporteerd van de commissie. Bovendien moet om commissie, tweejaarlijks, de toepassing van de wet evaluaeren. Organisaties:
• Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Walter De Bondt
Masterrekening Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' DIVERS' hebben voor het project ' Masterrekening ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
Mensenrechten en Chinese cultuur. Een functionele rechtsvergelijkende studie van het politieverhoor in China en in Europa Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek analyseert de kritieken op het verhoor door de politie in China, zowel binnen China zelf als extern en gaat na in welke mate zij gerelateerd kunnen worden aan de Chinese (juridische) cultuur (Mianzi en Guanxi) en aan Europese mensenrechtelijke concepten. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
Mensenrechten in situaties van (extreme) afhankelijkheid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit onderzoek is het analyseren van de dynamiek tussen relaties van (extreme) institutionele afhankelijkheid en de invloed van mensenrechten normen en wetgeving op deze relaties.Het focust op twee case studies, gezondheidsinstituten en gevangenissen, door een integratie van verschillende wetenschappelijke disciplines: mensenrechten, wettelijke theorie, sociologie van de wet, criminologie, forensische psychologie, euthanasie en beslissingen daaromtrent, oncologie. Organisaties: • Fundamentele rechten en constitutionalisme • Recht Wetenschap Technologie en Samenleving • Criminologie • Maatschappelijke Gezondheidszorg • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen
Onderzoekers: • JOHAN BILSEN • SERGE GUTWIRTH • SONJA SNACKEN • PAUL DE HERT • WILLEM DISTELMANS
Meta-analyse van de impact van lokale projecten drugoverlast (METAN) Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek richt de aandacht op de evaluatie van de maatregelen en initiatieven in het kader van het lokale drugplan, dan wel van het drugsluik in de lopende veiligheidsplannen, en meer bepaald op de evaluatie van lokale maatregelen en initiatieven die gericht zijn op het indijken van druggerelateerde overlast. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Brice De Ruyver • Paul Ponsaers
Minimumstandaarden ter verzekering van vrij verkeer van bewijs binnen d EU. Universiteit Gent Abstract: Dit project bestaat uit een diepgaande vergelijkende analyse van de nationale bewijsrechterlijke systemen met als doel zo de inhoud van gemeenschappelijke minimumstandaarden voor bewijsgaring vast te leggen. Deze zijn op het niveau van de EU noodzakelijk om effectieve ontvankelijkheid van in het buitenland gegaard bewijs te verzekeren, en zo uiteindelijk daadwerkelijk vrij verkeer van dit bewijs mogelijk te maken. Organisaties: • Criminologie, Strafrecht en Sociaalrecht
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Monitoring de jeugd: De consequenties begrijpen van '(electronic) surveillance' praktijken op jongeren en hun (deviant) gedrag Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project heeft als doel om inzicht te krijgen op de effecten van surveillancepraktijken op jongeren in België. Deze aanvraag zal de consequenties van elektronisch toezichttechnieken en jongerendelinquentie bespreken en analyseren. Naast de doeltreffendheid van technologieën zoals bewakingscamera's, biometrieken, het traceren van internetdata of geïntegreerde digitale gegevensbestanden die gebruikt worden om de criminele activiteiten van jongeren te verlagen, zal dit onderzoek zich focussen op 'andere' consequenties die een extreem gemonitorde omgeving met zich meebrengt. Bewakingstechnologieën kunnen soms een reducerend hebben op lokale jeugddelinquentie, maar kunnen ook nieuwe risico's of geweld veroorzaken. In het kader van dit project zijn dergelijke praktijken en hun impact op jongeren het onderwerp van een empirisch onderzoek dat gevoerd zal worden in scholen en publieke locaties die regelmatig door jongeren bezocht worden. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • Lucas MELGAçO • JENNEKE CHRISTIAENS
Monitoring Trafficking in human beings and Sexual Exploitation of Children Universiteit Gent Abstract: Dit project wil 1) een gebruiksvriendelijke en statistisch verantwoorde IT-tool ontwikkelen die de verspreide gegevens inzake mensenhandel van relevante partners samenbrengt en 2) de rapporten van de Nationale Rapporteurs uniformiseren door middel van een gestandariseerd formulier. Beide moeten leiden tot een verbetering in de manier waarop de fenomenen mensenhandel en vermiste en seksueel uitgebuite kinderen worden beschreven, geïnterpreteerd en geanalyseerd. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Naar een buitgericht strafrechtelijk onderzoek Vrije Universiteit Brussel Abstract: In België bestaat er een noodzaak aan strafrechterlijk onderzoek dat zich vooral toespitst op het achterhalen van de zaken die achteraf eventueel verbeurdverklaard kunnen worden. Het grootste probleem is het ramen van de geldwaarde van de vermogensvoordelen ingeval deze zich niet meer bevinden in het vermogen van de veroordeelde, wat meestal het geval is. De wetgever was van oordeel dat de rechter een beroep zou moeten doen op een deskundige. In werkelijkheid daarentegen is het de rechter zelf die, ex eaquo et bono, in de meeste gevallen oordeelt over de waarde en hij steunt hierbij vaak op een onvolledig gerechtelijk dossier. De macht van de rechter neemt hierdoor toe en de kans op willekeur stijgt. In een nieuwe wet van 10 juni 1997 wordt, in het kader van de fiscale misdrijven, aan de gedetacheerde ambtenaren de hoedanigheid gegeven van officier van de gerechtelijke politie, hulpofficier van de Procureur des Konings en van de Arbeidauditeur. Men doelt hiermee vooral op een betere samenwerking tussen het gerecht en de fiscus. De vraag rijst of het probleem hiermee wel afdoende opgelost is en op zich geen verdere, procedurele maatregelen opdringen. Organisaties: • Strafrecht en Strafprocesrecht
Onderzoekers: • ALAIN DE NAUW
Nieuwe gevangenissen - gevangenisarchitectuur. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' KONING BOUDEWIJNSTICHTING' hebben voor het project ' Nieuwe gevangenissen gevangenisarchitectuur.' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
Non bis in idem in het nationaal en internationaal strafrecht: is het individu in de "global village" voldoende beschermd tegen herhaalde vervolgingen wegens eenzelfde misdrijf ? Universiteit Antwerpen Abstract: Vonnissen op strafrechtelijk gebied, geveld in de ene staat, hebben meestal geen rechtskracht in andere staten, zodat dezelfde persoon het risico loopt meerdere malen voor hetzelfde feit te worden vervolgd. Deze studie analyseert de problemen, zowel vanuit het oogpunt van de doelmatigheid als t.a.v. de rechtsbescherming van het individu. Organisaties: • Publiek recht : staatsrecht • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Tom R M Ongena
Normaliseringsbeginsel. Een nieuw perspectief op de gevangenisstraf Vergelijkend onderzoek naar de ontwikkeling en de invulling van het normaliseringsbeginsel en de invloed ervan op de theorie en de praktijk van hetstraffen KU Leuven Abstract: Onze sociale welvaartsstaat steunt op de idee dat alle mensen recht hebben op normale levensomstandigheden. Nirje en Wolfensberger zijn de grondleggers van deze normaliseringsgedachte. Waar Nirje focust op de normalisering van de levensomstandigheden van personen met een handicap, stelt Wolfensberger dat de sociale rol van alle deviante groepen - ook van gedetineerden - genormaliseerd moet worden. De Basiswet van 12 januari 2005 introduceerde het normaliseringsbeginsel in de Belgische penitentiaire wetgeving. Met de bedoeling om de detentieschade te beperken - die onder meer kan ontstaan door het ontbreken van normale sociale interactie in de gevangenis - zouden de levensomstandigheden in de gevangenis zo veel mogelijk moeten overeenstemmen met die in de vrijesamenleving. De implementatie van het normaliseringsbeginsel in de gevangenis roept echter vragen op die raken aan de kern van de vrijheidsstraf: hoewel gedetineerden uitgesloten zijn van de samenleving, moeten hun levensomstand Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Ivo Aertsen • Frank Verbruggen • Helene De Vos
Omgaan met overlast: regulering, vertegenwoordiging en legitirme bestraffing. Universiteit Gent Abstract: Het project zal de legitimiteit van regelgeving in het geval van overlast onderzoeken. Op basis van de criminaliseringstheorie, vergelijkende jurisprudentie en hedendaagse criminologische theoreën en aan de hand van empirisch onderzoek (analyse van media representaties) zal het fenomeen worden geanalyseerd vanuit een zowel nationaal als internationaal of comparatief perspectief. De consequenties voor het toekomstig beleid zullen eveneens worden toegelicht. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers:
• Nina Persak
Onderzoek naar bestuurlijke handhaving in de ruimtelijke ordening. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoek omvat: 1. Een rechtsvergelijkend onderzoek van systemen van bestuurlijke handhaving, gehanteerd in Vlaanderen, Nederland, Engeland, en minstens twee andere landen/regio's van de EU 2. Een doelmatigheidsonderzoek, gebaseerd op in de onderzochte landen beschikbare cijfergegevens (doorlooptijden, pakkans, personeelsinzet, aantal inbreuken...) en een vergelijking met de Vlaamse situatie. 3. Een onderzoek van de rechtspraak van het Europees Hof van de Rechten van de Mens en het Grondwettelijk Hof mbt de bestaanbaarheid van relevante technieken van administratieve handhaving met de waarborgen en de grondrechten van de Belgische Grondwet vanuit het perspectief van de overtreder, de nieuwe eigenaar van het onroerend goed en de benadeelden. 4. Het formuleren van concrete aanbevelingen tot aanpassingen en invulling van de Vlaamse reglementering, met het oog op het tot stand brengen van een hybride systeem van gerechtelijke en administratieve handhaving. De studie dient in de eerste plaats te focussen op de introductie van bestuurlijke herstelmaatregelingen naast de bestaande (desgevallend geoptimaliseerde) gerechtelijke mogelijkheden. Daarnaast zal de studie nagaan of een veralgemeend systeem van bestuurlijke sancties, waarvan de opbrengsten ten dele aan de lokale overheden zouden kunnen toekomen, mogelijk en opportuun is ter preventie van bouwmisdrijven. Organisaties: • Strafrecht en Strafprocesrecht
Onderzoekers: • Daniel DE WOLF
Onderzoek naar het politieonderwijs. Het politieonderwijs op een Europese leest geschoeid. Een vergelijkend onderzoek naar de externe gerichtheid van Europese politieonderwijssystemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Belgische gesloten vorm van het politieonderwijs wordt als belangrijke verklaring gehanteerd voor de gebrekkige en moeizame implementatie van de externe politieoriëntatie. Het doel van dit onderzoek is dus: - De politieopleidingen van verschillende Europese landen maar ook Canada te onderzoeken. - Na te op welke wijze deze externe oriëntering zich vertaald via opleiding, het programma en de vakken in gewenste competentieprofielen van de politieambtenaren aan de basis. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • ELISABETH ENHUS
Onderzoek naar relevante socio-culturele en economische factoren voor de Nigeriaanse mensenhandel als vorm van georganiseerde criminaliteit Universiteit Gent Abstract: Onderzoek van animistatische rituelen en de socio-economische en geopolitieke rol van Edo State als mechanisme van Nigeriaanse mensenhandel. Beschrijving van gebruikte mensenhandel routes en analyse naar het recent verschuivingspatroon van routes in de West Afrikaanse regio. Onderzoek naar de sociologische karakteristieken van de Nigeriaanse gemeenschap als een verklarende factor voor de lage participatiegraad van Nigeriaanse slachtoffers in getuigenprogramma's en analyse van Nigeriaanse dadergroeperingen. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Brice De Ruyver • Gert Vermeulen
Onderzoeksgerechten als rechterlijke schakel tussen vooronderzoek en onderzoek ten gronde in strafzaken : bestaat de noodzaak aan een rechterlijke controle op de beslissing tot vervolging voordat de zaak voor de strafrechter wordt gebracht ? Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoeksgerechten worden ingeschakeld om na te gaan of er voldoende bewijzen zijn tegen de verdachte, en spreken zich soms ook uit over de rechtsgeldigheid van de bewijzen die in het vooronderzoek vergaard zijn. Het onderzoek strekt ertoe de voor en de nadelen van dit systeem na te gaan: is het een essentiele waarborg voor de verdachte en voor een efficient onderzoek, of is het daartegen een nodeloze verzwaring van de procedure zonder kwaliteitsverbetering van het strafproces in zijn geheel? Organisaties: • Publiek recht : staatsrecht • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Steven R G Vandromme
Onderzoeksgerechten als rechterlijke schakel tussen vooronderzoek en onderzoek ten gronde in strafzaken : bestaat de noodzaak aan een rechterlijke controle op de beslissing tot vervolging voordat de zaak voor de strafrechter wordt gebracht ? Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoeksgerechten worden ingeschakeld om na te gaan of er voldoende bewijzen zijn tegen de verdachte, en spreken zich soms ook uit over de rechtsgeldigheid van de bewijzen die in het vooronderzoek vergaard zijn. Het onderzoek strekt ertoe de voor en de nadelen van dit systeem na te gaan: is het een essentiele waarborg voor de verdachte en voor een efficient onderzoek, of is het daartegen een nodeloze verzwaring van de procedure zonder kwaliteitsverbetering van het strafproces in zijn geheel? Organisaties: • Rechtshandhaving
Onderzoekers:
• Christiane Van den Wyngaert • Steven R G Vandromme
Onderzoeksgroep Alliantie VUB-UGent:Sociale VeilligheidsAnalyse Vrije Universiteit Brussel Abstract: Criminologisch en rechtsociologisch onderzoek inzake sociale veiligheid Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • ELISABETH ENHUS
Oorlog, gerecht en sociaal-economische consensus : België na de eerste en na de tweede wereldoorlog. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project onderzoekt het proces van consensusvorming rond sociaal-economische politiek tijdens een vijandige bezetting en de weerslag daarvan op de repressie van de economische collaboratie na de oorlog. Speciale aandacht gaat uit naar de rol van de sociaal-democratie en de opstelling en de politiek van de magistratuur. Deze problematiek wordt benaderd aan de hand van een analyse van de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de naoorlog in België. Hierbij wordt een internationaal vergelijkend perspectief gehanteerd. De hoofdvraag daarbij is in hoeverre de ervaring van de Eerste Wereldoorlog de opstelling van de industriëlen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de repressie heeft beïnvloed. Organisaties: • Metajuridica
Onderzoekers: • MICHEL MAGITS
Opleiding bevoegdheden en inspectiemethodes, basisbeginselen van het strafrecht en het Wetboek inzake Strafvordering, inclusief verhoortechnieken Universiteit Gent Abstract: De opleiding houdt volgende prestaties in: de ontwikkeling van een syllabus en powerointpresentatie die de basisbeginselen van het strafrecht en de strafvordering verduidelijken het geven van de opleiding de ontwikkeling van een test de correctie van de test inclusief het deponeren van de testresultaten en eventuele feedbackrapporten. De volgende thema's worden behandeld: de strafwet het misdrijf nadere analyse van de constitutieve bestanddelen van een aantal misdrijven vorderingen die uit het misbedrijf voortvloeien de rechten van verdediging in strafrechten het vooronderzoek in strafzaken en het onderzoek ter terechtzitting. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Philip Traest
Oudere gevangenen: dubbel gestraft? Vrije Universiteit Brussel Abstract: De gevangenispopulatie blijft groeien, alsook het aantal bejaarde gevangenen. Hoewel zij momenteel een kleine groep vertegenwoordigen in de Belgische gevangenissen, zal het aantal bejaarde gevangenen blijven toenemen. Er is tot op heden weinig onderzoek gebeurd naar deze groep mensen. Dit zorgt voor specifieke uitdagingen voor het gevangenisleven van bejaarde gevangenen. Organisaties: • Criminologie • Metajuridica • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN • PAUL DE HERT • WILLEM DISTELMANS
Overeenkomst voor samenwerking VUB - Universiteit Utrecht Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Universiteit Utrecht' hebben voor het project ' Overeenkomst voor samenwerking' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
Penitentiaire tuchtmaatregelen en Europese integratie ? een vergelijkende en Europese studie Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek peilt naar de integratie en naleving van internationale standaarden met betrekking tot penitentiair tuchtrecht door EU lidstaten, dit zowel in hun wetgeving als in de praktijk. De naleving van desbetreffende normen is niet enkel relevant in het kader van een goede rechtsbedeling, doch blijkt van toenemend belang voor de steeds nauwere justitiële samenwerking tussen EU lidstaten en de vereenvoudigde overbrenging van gedetineerden in de Europese Unie. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
Perspectieven op de rechtspositie van gedetineerden in China en Europa: een vergelijking van rechtsculturen en systemen. Universiteit Gent Abstract: Dit project analyseert en vergelijkt de rechtspositie van gedetineerden in China en Europa op een contextuele en vergelijkende manier. In tweede instantie worden de resultaten van deze analyse gebruikt om verschillen en gelijkenissen te begrijpen en inhoudelijke aanbevelingen te maken voor een contextrelevante hervorming in China en in Europa. Organisaties:
• Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
Procedurele zelfbeschikking in de strafprocedure: minder paternalisme, een eerlijkere en efficiëntere procedure ? KU Leuven Abstract: Het Belgisch wetboek van Strafvordering is aan vernieuwing toe. Geschreven in de 19e eeuw waar ongeletterde en onmondige burgers de samenlevingkenmerkten, werd gekozen voor een overwegend inquisitoir systeem dat deburger tegen de overheid en tegen zichzelf moest beschermen. Binnen deze paternalistische visie kreeg het individu dan ook weinig tot geen autonomie. Niet alleen is deze visie achterhaald, ze leidt er in combinatie met overbodige en complexe procedureregels bovendien toe dat strafprocedures log zijn, inefficiënt verlopen en niet binnen een redelijke termijnkunnen worden afgehandeld. Bovendien introduceert ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens steeds regelmatiger accusatoire accenten in onze overwegend inquisitoire procedure. Vertrekkende van de assumptie dat een nieuw wetboek van strafprocedure noodzakelijk is, onderzoeken we of het toekennen van meer zelfbeschikking aan de partijen de strafprocedure eerlijker en rechtvaardiger kan maken. Aldus gaan we na waar, bin Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Raphaël Verstraeten • Frank Verbruggen • Ann Bailleux
Publieke ernstinschattingen van criminaliteit en de rol van de media. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Letizia Paoli
Publieke ernstpercepties van criminaliteit en het verband met mediagebruik KU Leuven Abstract: Probleemstelling, doelstelling en relevantie:We zien de laatste jaren een groeiende beleidsaandacht voor de aanpak en debestrijding van vormen van ernstige criminaliteit, zowel vanuit de EU (e.g.Europol en Eurojust) als nationaal. Toch definieert men in geen van dezebeleidsstukken ernstige criminaliteit, en ook wetenschappelijkonderzoekbrengt geen duidelijkheid in wat ernstige criminaliteit is. Men lijkt zicheerder te baseren op buikgevoel dan op wetenschappelijke definities bij hetbepalen van welke ernstige misdrijven zijn en welke niet. Huidig projecttracht deze leemte in te vullen en teachterhalen wat burgers percipiëren alseen ernstig misdrijf. Meer bepaald willen we de invloed van televisiegebruik oppublieke ernstinschattingen van criminaliteit nagaan, aangezien onderzoek heeftaangetoond dat televisiegebruik een belangrijke factor is in publiekeopinievorming (i.e. cultivatietheorie Gerbner). Twee doelstellingen staanvoorop in dit onderzoek: 1) de gepercipieerde ernst van v Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Stefaan Pleysier • Jan Van den Bulck • Letizia Paoli • An Adriaenssen
Rapport project nieuwe gevangenissen Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' KONING BOUDEWIJNSTICHTING' hebben voor het project ' Rapport project nieuwe gevangenissen' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS
Reparations programmes and gender after violent conflict: a beacon of hope for transitional societies ? Considering the case of South Kivu, Democratic Republic of Congo. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Stephan Parmentier • Estelle Zinsstag • Virginie Anne Reynald Busck-Nielsen
Research Transnational Organized Crime, Trafficking and Smuggling Universiteit Gent Abstract: Ter ondersteuning van de projecten van UNODC in hun strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel, is onderzoek vereist naar de links tussen deze grensoverschrijdende misdaden en grensoverschrijdende criminele organisaties. De paper zal een antwoord bieden op de vraag naar deze links en hoe deze vandaag worden bestreden. De paper zal ook dienen als ondersteunend document in de discussies die over dit onderwerp zullen worden gevoerd op het 12de ?Crime Congress? te Brazilië in 2010. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Restorative justice between theory and practice : understanding the case of China. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Leuvens Instituut vr Criminologie (LINC)
Onderzoekers: • Ivo Aertsen • Xiaoyu Yuan
Scientific REsearch J.I.T. Universiteit Gent Abstract: Het doel van het wetenschappelijke onderzoek naar gemeenschappelijke onderzoeksteams bestaat erin om aan de hand van de eerste operationele JIT in Nederland het concept van een JIT te evalueren. De onderzoeksgroep zal de activiteiten van de operationele JIT volgen en zijn onwikkeling en functioneren bestuderen. Ook de JIG (gemeenschappelijk onderzoeksgroep) zal aan dezelfde studie worden onderworpen. Een analyse zal een jit en dit op juridisch, criminologisch, politiek en sociologisch niveau. Op basis van de analyse zullen aanbevelingen worden geformuleerd. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
SRDBEL - Zelfgerapporteerde jeugddelinquentie in België. Délinquance juvénile auto-rapportée en Belgique. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Centraal in dit onderzoek is het fenomeen van jeugdeliquentie in België. Het onderzoek bestaat uit 4 verschillende methodologische fase. Centraal in het methodologisch ontwerp is de constructie van een getest zelfgerapporteerd onderzoek en de toepassing van het onderzoek op een representatief deel van de Belgische jeugd. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS
Stedelijke jeugd in conflict met de politie: Een analyse van de betekenissen van jeugd deviant gedrag in de publieke ruimte. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoekt focust zich op de conflicten tussen stedelijke jongeren en representanten van de publieke orde (voornamelijk, maar niet uitsluitend, politie). De belangrijkste goal van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de moeilijke relatie tussen jongeren in stadswijken en politie autoriteiten. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • ELISABETH ENHUS
Strafbaarstelling van spionage en informatiemisbruik ter bescherming van bedrijfsgeheimen KU Leuven Abstract: Het strafrecht koppelt negatieve gevolgen aan de schendingen van rechtsgoederen en mag daarom pas als laatste redmiddel worden ingezet. In een informatiemaatschappij nemen deze rechtsgoederen steeds meer een immateriële vorm aan (dematerialisering). Deze dematerialisering daagt het strafrecht uit. Bij het strafbaar stellen van gedragingen (en bijgevolg het beschermen van rechtsgoederen) lijkt de normgever de neiging te hebben om te focussen op de al dan niet materiële vorm of op de fysieke drager van goederen. De vraag rijst of hij hierdoor de inhoud van de informatie niet teveel op de achtergrond plaatst. De vorm zal immers steeds minder belangrijk worden naargelang de samenleving (en haar rechtsgoederen) steeds meer wordt geïnformatiseerd. Daarnaast kan de inhoud ook belangrijk zijn terwijl deze net moeilijker te beschermen is door de informatisering.Dit onderzoek gaat uit van het vermoeden dat de normgever bij de strafbaarstelling meer aandacht moet hebben voor het type rechtsgoed d Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Frank Verbruggen • Kristel De Schepper
Strafrechtelijke aanpak van corruptie bij ambtenaren van de Verenigde Naties. KU Leuven Abstract: Corruptie, als verzamelterm voor alles wat te maken heeft met omkoping,fraude en vriendjespolitiek, wordt tegenwoordig geïdentificeerd is als een globaal fenomeen waartegen alle naties ter wereld zich dienen te wapenen. De Verenigde Naties heeft zichzelf bijgevolg een belangrijke rol aangemeten in de strijd tegen corruptie.Verrassend genoeg is het VN-Systeem tegelijkertijd zelf niet immuun voor de insijpeling van corrupt gedrag. Integendeel. Haar omvang, structuur en internationaal karakter zorgen ervoor dat de instelling bijzonder vatbaar is voor corruptie. Nochtans lijken de principes die gelden voor de lidstaten good governance, transparency, accountability niet in praktijk te worden gebracht binnen het VNSysteem. Dit is problematisch, enerzijds omdat de discrepantie de legitimiteit van de VN aantast en anderzijds omdat de bijzondere kenmerken van de organisatie net zeer specifieke anti-corruptie maatregelen vragen.Het doctoraatsonderzoek tracht de strafrechtelijkeaspecten van Organisaties: • Instituut voor Strafrecht
Onderzoekers: • Jan Wouters • Frank Verbruggen • Eef Vandebroek
Studie m.b.t. diskwalificaties als sanctiemaat in het Nationale (rechts) regime van de lidstaten van de Europese Unie ( Project op voorstel van de Europese Commissie). Universiteit Gent
Abstract: De studie is tweeledig: in de eerste plaats wordt een overzicht gegeven van de huidige stand van zaken i.v.m diskwalificaties in de EU, zowel op Nationaal vlak (definitie, gevolgen, modaliteiten m.b.t. opleggen en uitvoeren etc.) als inzake grensoverschrijdende situaties (samenwerking etc.) a.d.h.v. een grondig onderzoek en bijbehorende questionnaire. Vervolgens worden de gegevens geanalyseerd en worden voorstellen geformuleerd voor de toekomstige legislatieve voorstellen van de EU (Europese Commissie). Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Studie over de aansprakelijkheid van rechtspersonen voor misdrijven in de nationale rechtssystemen van de lidstaten van de Europese Unie Universiteit Gent Abstract: Op voorstel van de Europese Unie wordt een onderzoek gevoerd naar de huidige status van aansprakelijkheid van rechtspersonen voor misdrijven in de EU. Het project heeft als doel inkijk te verkrijgen in de actuele bijzonderheden mbt deze aansprakelijkheid, met het oog op te formuleren voorstellen voor verbetering aan de Europese Commissie. 2 vormen van aansprakelijkheid worden bestudeerd, zijnde administratieve en strafrechtelijke. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Studie over de sociale bescherming van werknemers in situaties van onderaanneming in de Europese Unie Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van dit project is het beschrijven en het analyseren van de effectiviteit en het functioneren van mogelijke mechanismen inzake (hoofdelijke) aansprakelijkheid met betrekking tot de bescherming van werknemers, werkzaam in het kader van een (onder)aannemingsconstructie in de Europese Unie. De studie wil nagaan of een mogelijk Europees instrument inzake (hoofdelijke) aansprakelijkheid wenselijk is en tevens aanbevelingen formuleren teneinde een kentering teweeg te brengen in de bescherming van werknemers, werkzaam in (onder)aannemingsstructuren, in het bijzonder in een grensoverschrijdende situatie. Organisaties: • Vakgroep Sociaal recht
Onderzoekers: • Yves Jorens
Study on detention in the EU Universiteit Gent Abstract: De introductie van het Kaderbesluit inzake de wederzijdse erkenning van strafvonnissen waarbij vrijheidsstraffen of tot vrijheidsbeneming strekkende maatregelen zijn opgelegd was het uitgangspunt voor de start van een studie waarbij de materiële detentiecondities, strafuitvoeringsmodaliteiten en bepalingen betreffende vervroegde/voorwaardelijke vrijlating van alle Lidstaten onder de loep werden genomen. Daarbovenop werd ook nagegaan wat de ervaringen en opinies waren van mensen uit de praktijk betreffende de wederzijdse erkenning van strafvonnissen waarbij vrijheidsstraffen of tot vrijheidsbeneming strekkende maatregelen worden opgelegd. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Study on the laws of evidence in criminal proceedings throughout the European Union Universiteit Gent Abstract: De beoordeling van de mogelijkheid gemeenschappelijk minimum standaarden inzake bewijsgaring uit te werken en tegelijk de europese Commissie de nodige informatie te geven om wetgevende initiatieven voor te bereiden, vereist gegevens over de relevante nationale bepalingen. Deze vervolgstudie beoogt geactualiseerde data te verzamelen in alle 27 lidstaten gelet op de recente ontwikkelingen op gebied van grensoverschrijdende uitwisseling van bewijsmateriaal en de uitbreiding van de EU met Bulgarije en Roemenië in 2007. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Study: Review of National Criminal Record Systems in the European Union, Bulgaria an Romania with a view to the development of a common format for the exchange of information on criminal records Universiteit Gent Abstract: Uitwerken van een voorstel voor een elektronisch formaat voor de uitwisseling van strafregisterinformatie, bevattende de informatie die nodig en verstaanbaar is voor de ontvangende staat. Het verbeteren van het begrip van de informatie door de ontvangende staat. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
The 116000 network: a customer relationship management and data collection software Universiteit Gent Abstract: Ter ondersteuning van de activiteiten van Missing Children Europe en hun nationale partners, wordt in dit project gestreefd naar het ontwikkelen van een CRM-systeem, te gebruiken door alle hotline-operatoren die betrokken zijn bij de eerste contactnames m.b.t. vermiste kinderen. In een eerste fase van het onderzoek worden de noden van deze operatoren in kaart gebracht m.b.t. data-collectie en een uniform CRMsysteem. In een tweede fase wordt dergelijke CRM-systeem ontwikkeld, met de uiteindelijke bedoeling om dit systeem te aan te bevelen ter implementatie bij alle 116000-operatoren, partners van Missing children Europe Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Trajecten van uithandengegeven jeugddelinquenten: een kwalitatief onderzoek naar de gevolgen van de uithandengeving op de justitiële trajecten in de jongvolwassenheid Vrije Universiteit Brussel Abstract: In België kunnen 16 tot 18-jarige jeugddelinquenten uitzonderlijk uit handen worden gegeven om te worden berecht door een Bijzondere Kamer van de Jeugdrechtbank of het Hof van Assisen. Volgens VS-onderzoek vertonen deze jongeren een hoger risico op recidive. Om inzicht te krijgen in de vraag of dit hoger risico te wijten is aan kenmerken eigen aan deze groep jongeren en/of door de impact van de uit handengeving wordt een "follow-up" onderzoek voorzien over 10 jaar waarin zowel uithanden gegeven als niet uit handen gegeven jongeren bij betrokken worden. Dit onderzoek betreft een kwalitatief onderzoek op basis van (1) dossier analyse, (2) analyse van gerechtelijke data en (3) interviews met uit handen gegeven jeugddelinquenten. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • An NUYTIENS • JENNEKE CHRISTIAENS • Els DUMORTIER
Transitional justice and development : an analysis of their link through the prism of socio-economic crimes in Afghanistan KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OE Strafrecht en Criminologie
Onderzoekers: • Stephan Parmentier • Huma Saeed
Tuchtprocedures in de gevangenis & Europese integratie - een vergelijkende en Europese studie Universiteit Gent Abstract: Het Europees recht en beleid voor tuchtprocedures in de gevangenis stipuleert dat dergelijke procedures zoals een strafproces in de buitenwereld beschouwd moet worden. Dit project beoogt of deze tuchtprocedures aan de Europese normen voldoen door middel van een analyse van de wet, het beleid en hun uitvoering in drie EU lidstaten. Het analyseert ook of bijkomende maatregelen zouden worden vereist. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Tom Vander Beken
Uitbreiding van een template en verzamel plan voor statistische informatie en analyse voor vermiste en sexueel misbruikte kinderen en mensenhandel Universiteit Gent Abstract: Het doel van het project bestaat erin om een EU template and EU collectieplan te ontwikkelen met het oog op gestandaardiseerde en geïntegreerde statistische informatie en strategische analyse rond mensenhandel en vermiste en seksueel misbruikte kinderen en dit op zowel staatsniveau als EU niveau. Methodologisch gezien is de ontwikkeling van zo een template en collectieplan absoluut onontbeerlijk om gecentraliseerde, coherente, wetenschappelijke, betwrouwbare en vergelijkbare date te bekomen over hierboven vermelde fenomenen. Deze vergelijkbare data is nodig om een beleid te kunnen voeren dat evidence-based is. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Veiligheid en preventie 2009 : Lokaal integraal veiligheidsbeleid, onderzoek naar een geïntegreerde aanpak. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Op het einde van de jaren '90 kiest de federale regering voor integrale veiligheid als officiële beleidslijn. Dit vertrekt vanuit het inzicht dat een concreet veiligheidsprobleem de geografische, bestuurlijk-administratieve of kennisspecifieke deelgebieden waarin het zich veruiterlijkt vaak overschrijdt. Een integraal beleid beperkt zich niet tot een eenzijdige reactie, maar verzekert een multidisciplinaire aanpak die rekening houdt met de verschillende schakels van de zogenaamde bestuurlijke veiligheidsketen. Dit gaat van het nemen tot pro-actieve, structurele maatregelen over de daadwerkelijke voorbereiding op mogelijke veiligheidsproblemen tot aandacht voor het herstel van de situatie, een evaluatie en het voorkomen van secundair slachtofferschap. Dit impliceert een integratie van verschillende horizontale beleidsdomeinen en verschillende beleidsniveaus. De gefragmenteerde Belgische staatsstructuur zorgt hierbij echter voor een uiterst ingewikkeld verhaal. Hoewel de federale overheid, bevoegd voor het beleidsdomein veiligheid, reeds verschillende jaren de implementatie van een lokaal integraal veiligheidsbeleid promoot, hebben slechts enkele gemeenten daadwerkelijk een dergelijk beleid geïmplementeerd en een lokaal integraal veiligheidsplan uitgewerkt. Dit plan formuleert de prioritaire doelstellingen en bevat de engagementen van de verschillende betrokken partijen en beleidsdomeinen om de uitvoering ervan te verzekeren. Op lokaal niveau zijn er tal van plannen en fondsen die bijdragen tot een veilige stad of gemeente, maar elk heeft zijn eigen beleidscyclus, voorwaarden, doelstellingen en evaluatiecriteria. Deze complexiteit dreigt de coherentie van een geïntegreerd beleid en de implementatie van een integrale visie in de weg te staan. Aan de hand van drie gevalstudies onderzoeken we de wijze waarop het lokale veiligheidsbeleid vormt krijgt. Door een combinatie van documentanalyses en semi-gestructureerde interviews laat deze kwalitatieve onderzoeksmethode ons toe om het onderwerp in de diepte te benaderen. We kozen voor één lokaal bestuur uit elk gewest en lieten ons daarbij leiden door volgende onderzoeksvragen: 1. Welke thema's worden in de lokale steden en gemeenten meegenomen in een lokale integrale veiligheidsbenadering? 2. Welke plannen worden ter beschikking gesteld die betrekking hebben op deze thema's en via welke kanalen verwerven zij fondsen die bijdragen aan een lokaal integraal veiligheidsbeleid? 3. Hoe worden al deze plannen op elkaar afgestemd en is dit mogelijk binnen één lokaal integraal veiligheidsplan? De doelstelling van dit onderzoek is inzicht verwerven in de invulling en de uitwerking van een integraal veiligheidsbeleid door de lokale overheid. Op basis van dit onderzoek willen we advies formuleren ten behoeve van de federale overheid omtrent enerzijds de wijze waarop ze deze lokale besturen kan bijstaan in het ontwikkelen van manieren om oplossingen uit te werken voor hun lokale veiligheidsproblemen en anderzijds de mogelijkheden om dit vorm te geven in een overkoepelend lokaal integraal veiligheidsbeleid. Organisaties:
• Sociale Veiligheidsanalyse • Criminologie
Onderzoekers: • Tom BAUWENS • ELISABETH ENHUS
Veiligheid en Preventie 2010 : Wetenschappelijk fenomeenonderzoek naar eergerelateerd geweld in België. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hedendaags onderzoek en beleidsmaatregelen benaderen eergerelateerd geweld doorgaans gerelateerd aan de controle op vrouwelijke seksualiteit en concepten van schaamte, bescheidenheid en seksuele eerbaarheid, aldus te onderscheiden van de zogenaamde bloedwraak. Dit onderzoek beoogt: 1. Een theoretische duiding van het begrip eergerelateerd geweld, door onderzoek van de historische, socio-economische, culturele en politieke contexten waarin deze vorm van geweld voorkomt. 2. Inzicht verwerven in de mate waarin hulpverleners in Vlaanderen geconfronteerd worden met eergerelateerd geweld en bijdragen tot het formuleren van strategieën om ermee om te gaan. 3. Inzicht verwerven in de manier waarop aan de begrippen 'eer' en 'schaamte' betekenis wordt gegeven door diverse etnisch-culturele minderheden in de context van hun specifiek migratieproces. Organisaties: • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen • Criminologie
Onderzoekers: • KRISTEL BEYENS • Gily COENE
Vervolgonderzoek ikv : Onderzoek naar de resultaten van het opvangbeleid voor minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit (MOF) hebben gepleegd, vooral in functie van een beter inzicht in de factoren die samenhangen met recidive (vervolgonderzoe... Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit vervolgonderzoek sluit aan op de eerste fase van het onderzoek in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap: 'Geplaatste delinquente jongeren en recidive: onderzoek naar de resultaten van het opvangbeleid voor minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd, vooral in functie van een beter inzicht in de factoren die samenhangen met recidive'. Dit onderzoek beoogt na te gaan wat de effectiviteit is van de (eerste) plaatsing van delinquente jongeren in een gemeenschapsinstelling. Concreet vertaalt dit zich in de centrale onderzoeksvraag: In welke mate recidiveren jongeren nadat ze geplaatst zijn geweest door een jeugdrechter in een gemeenschapsinstelling of het federaal centrum De Grubbe naar aanleiding van een als misdrijf omschreven feit? Zoals blijkt uit de titel van het onderzoek was het in een eerste fase niet enkel de bedoeling de recidive te meten in het licht van het effect van de plaatsing. Daarnaast werd ook voorop gesteld de verschillen betreffende recidive in verband te brengen (te contextualiseren) met persoonsgebonden factoren en regimegebonden factoren. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • Els DUMORTIER • ELISABETH ENHUS
VUB Onderzoekscontingent Sabbatical Leave 2013 (Call 2012). Toekenning aan Prof. dr. Jenneke Christiaens: It's for your own good! Voices from inside and beyond the juvenile justice system. Researching the impact of juvenile justice interventions in t... Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de impact van justitiële jeugdinterventies in het leven van voormalige jeugd Justitie gevallen. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS
Wederzijdse erkenning in Europese justitiële strafrechterlijke samenwerking: ruimte voor een pijleroverschrijdende benadering? Universiteit Antwerpen Abstract: In het project zal het onderzoek naar aard, inhoud en draagwijdte van de wederzijdse erkenning in het kader van de Europese justitiële samenwerking in strafzaken centraal staan.Bij dit onderzoek zal bijzondere aandacht worden besteed aan de verhouding tussen het wederzijdse erkenningsbegrip zoals zich dit in het kader van de interne markt heeft ontwikkeld, en de betekenis van dit concept voor het Europees strafrecht. Op meerdere vlakken staan de schotten tussen de drie Unie-pijlers vandaag onder druk. De Europese Grondwet voorziet zelfs in de afschaffing van de pijlerstructuur. In dat licht beschouwd, en gelet op het belang van de wederzijdse erkenning in de verschillende Europese beleidsdomeinen, lijkt het vandaag meer dan ooit interessant om dat principe van wederzijdse erkenning aan een pijleroverschrijdend onderzoek te onderwerpen. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Johan Meeusen • Christine Janssens
Wederzijdse erkenning in het kader van de Europese justitiële samenwerking in strafzaken: ruimte voor een pijleroverschrijdende benadering? Universiteit Antwerpen Abstract: In het proefschrift zal het onderzoek naar aard, inhoud en draagwijdte van de wederzijdse erkenning in het kader van de Europese justitiële samenwerking in strafzaken centraal staan.Bij dit onderzoek zal bijzondere aandacht worden besteed aan de verhouding tussen het wederzijdse erkenningsbegrip zoals zich dit in het kader van de interne markt heeft ontwikkeld, en de betekenis van dit concept voor het Europees strafrecht. Op meerdere vlakken staan de schotten tussen de drie Unie-pijlers vandaag onder druk. De Europese Grondwet voorziet zelfs in de afschaffing van de pijlerstructuur. In dat licht beschouwd, en gelet op het belang van de wederzijdse erkenning in de verschillende Europese
beleidsdomeinen, lijkt het vandaag meer dan ooit interessant om dat principe van wederzijdse erkenning aan een pijleroverschrijdend onderzoek te onderwerpen. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Johan Meeusen • Christine Janssens
Werken in een gevangenis binnen een veranderde context. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Gevangenissen zijn de laatste jaren onderhevig aan heel wat maatschappelijke politieke veranderingen op nationaal en internationaal middel van dit onderzoek te achterhalen welke invloed deze veranderingen hebben op de werkcontext van bewaarders en hoe zij deze veranderingen beleven. Dit wordt bekeken doorheen de beroepscultuur van bewaarders in België. Deze beroepscultuur is nog een relatief onontgonnen thema binnen Belgisch criminologisch onderzoek, in tegenstelling tot internationaal onderzoek en andere professionele subculturen. Hierbinnen willen we de interacties bestuderen tussen de beroepscultuur van bewaarders, de organisatiecultuur zoals die door de hiërarchie uitgedragen wordt en de lokale en individuele verschillen tussen gevangenissen en bewaarders. Om dit alles in beeld te brengen, zal longitudinaal onderzoek verricht worden, gesteund op een analyse van de opleiding tot bewaarder en op participerende observatie binnen verschillende gevangenissen. Op deze manier hopen we in staat te zijn een onderscheid te kunnen maken tussen intrinsieke, persoonlijke veranderingen eigen aan de werkcontext. De combinatie van langdurige participerende observaties met semi-gestructureerde interviews zou de validatie van dit onderzoek moeten optimaliseren. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • SONJA SNACKEN
Wetenschappelijk Onderzoek: Gemeenschappelijke onderzoeksteams Universiteit Gent Abstract: Doel van het project is om het concept van de gemeenschappelijke onderzoeksteams waarvan de oprichting is voorzien in het Kaderbesluit van 13 juni 2002 inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams en in artikel 13 van de overeenkomst van 29 mei 2000 betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken te bestuderen in zijn operationele fase. Meer bepaald is het de bedoeling om het proces van totstandkoming en de verdere effectieve werking van gemeenschappelijk onderzoeksteams te bestuderen en evalueren. Hierbij wordt aandacht besteed aan de wettelijke aspecten, maar ook de sociologische en politieke aspecten van het proces worden geëvalueerd. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Wetenschappelijk onderzoek over de uitvoering van internationale rogatiore commissies naar Nederland ten voordele van de Federale Gerechtelijke politie (Project rogatiore commissies/ProRoCom) Universiteit Gent Abstract: Strafrechtelijke onderzoeken naar strafbare feiten die grensoverschrijdende aspecten vertonen, zorgen ervoor dat de bevoegde politiediensten vaak beroep moeten doen op hun buitenlandse collega's. Vooral wanneer het gaat om buurlanden zoals België en Nederland, is het formuleren van een verzoek om rechtshulp in strafzaken gebruikelijk. Wanneer deze niet tijdig, niet volledig of niet juist worden beantwoord, gaat kostbare tijd en energie verloren. Het is cruciaal om in de eerste plaats na te gaan of in de rechtshulppraktijk tussen België en Nederland er werkelijk een problematiek bestaat van onjuiste, onvolledige of niet tijdige behandeling van verzoeken. In de tweede plaats wordt het met deze accurate kennis mogelijk voor de Belgische politie om een passende oplossing te implementeren voor het eventuele gebrek. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie
Onderzoekers: • Gert Vermeulen
Wetenschappelijk Onderzoeksprogramma " Veiligheid en Preventie 2011 " Gewapende overval op zelfstandige ondernemers: een bevraging van daders. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit onderzoek wensen we een zicht te krijgen welke de impact is van de genomen preventiemaatregelen op de selectie van het doelwit door de daders en het verloop van het feit. Meer specifiek willen we in kaart gebracht zien op basis van welke criteria een dader een handelszaak uitkiest voor een diefstal gewapenderhand. We willen een zicht krijgen op de impact van de aanwezigheid van camerabewaking op de keuze van het doelwit en de impact van het verloop van het feit. Tot slot wordt van de onderzoeksgroep verwacht mee op te nemen naar de ongelijke geografische spreiding van diefstallen gewapenderhand. Organisaties: • Criminologie
Onderzoekers: • ELISABETH ENHUS