Netwerk Online Hulp
- onder embargo tot 9 november, 19.40 uur-
Onderzoek naar gebruik online hulp
Achtergrondinformatie voor pers
Amsterdam, 9 november 2011 Netwerk Online Hulp Van Diemenstraat 88 1013 CN Amsterdam Frank Schalken 06-43541970
[email protected]
Netwerk Online Hulp Inhoudsopgave 1. Persbericht................................................................................................................................................................................ 2 2. Over het Netwerk Online Hulp........................................................................................................................................... 4 3. Onderzoeksopzet ....................................................................................................................................................................5 4. Uitkomsten onderzoek......................................................................................................................................................... 6 5. Over het Congres Online Hulpverlening ......................................................................................................................... 8 6. Over Frank Schalken.............................................................................................................................................................. 9
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 1
Netwerk Online Hulp 1. Persbericht -onder embargo tot woensdag 9 november, 19.40 uurAmsterdam, 9 november 2011
Hulpverlening via internet groeit explosief Anonimiteit belangrijkste reden om online hulp te zoeken Het aantal mensen dat online hulp krijgt bij psychische, sociale of maatschappelijke problemen is in drie jaar meer dan verdrievoudigd. 181.000 mensen kregen afgelopen jaar hulp via chat of e-mail. De anonimiteit van internet is de belangrijkste reden om online hulp te zoeken. Dat blijkt uit onderzoek van het Netwerk Online Hulp dat donderdag 10 november gepresenteerd wordt op het congres Online Hulpverlening in Utrecht. Diverse online hulpsites dreigen aan het succes ten onder te gaan omdat een goede financieringsregeling ontbreekt. De Tweede Kamer behandelt deze week (8-10 november) de begroting van VWS voor 2012. Chat en e-mail Ruim 1,8 miljoen mensen bezochten in 2010 een online hulpsite voor informatie, advies en ondersteuning. Daarvan kregen 181.000 mensen hulp via chat of e-mail. Zij beoordeelden het contact met een gemiddeld rapportcijfer van een acht. 73% van de hulpvragers is vrouw. Frank Schalken, voorzitter van het Netwerk Online Hulp: “Internet is gemaakt voor de hulpverlening. Het is laagdrempelig en mensen worden gestimuleerd om zelf met hun probleem aan de slag te gaan. Met online hulp kunnen mensen snel geholpen worden, voordat het probleem echt groot wordt. Internet biedt een goede manier om de alsmaar toenemende kosten van de zorg het hoofd te bieden”. Anoniem Voor bijna zestig procent van de online hulpvragers is anonimiteit een belangrijke reden om hulp online te zoeken. Dat blijkt uit een aanvullend onderzoek van het Netwerk Online Hulp onder 502 hulpvragers. Andere belangrijke argumenten zijn dat men de voorkeur geeft aan schrijven boven praten (43%) en dat je zelf kan bepalen op welk tijdstip je hulp krijgt (37%). Dat online hulp (vaak) gratis is, is voor de meeste mensen geen doorslaggevende reden. Financieringsproblemen Nederland loopt wereldwijd voorop met het online hulpaanbod. Het ministerie van VWS gelooft in de mogelijkheden van anonieme hulp via internet en heeft voor komend jaar twee miljoen euro uitgetrokken. Schalken: “Het is goed dat de overheid nu met een stimuleringsregeling komt. Maar het bedrag is volstrekt ontoereikend en vreemd genoeg alleen bestemd voor instellingen uit de GGZ. Ik voorzie dat verschillende succesvolle initiatieven komend jaar omvallen omdat ze het niet langer gefinancierd krijgen. Het gevolg zal zijn dat mensen weer terug gaan vallen op dure reguliere hulpverlening”. Ervaringsdeskundige Brandy volgde een begeleidingstraject via e-mail bij een instelling voor maatschappelijk werk. “Mijn verwachtingen waren vooraf nogal laag. Hoe kan je nou geholpen worden als alles via e-mail verloopt, dacht ik. Maar het was telkens de spijker op z’n kop. De begeleiding bestond er voor mij uit dat ik elke week een soort dagboek heb bijgehouden. Dat verstuurde ik via de e-mail en dan kreeg ik vrij snel van
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 2
Netwerk Online Hulp de hulpverlener een reactie terug. Voor mij was het belangrijkste dat ik het in mijn eigen tijd kon doen. Ik werk gewoon de hele week en zou anders steeds vrij moeten nemen. Als het niet online was geweest, had ik het niet gedaan.” Over het Netwerk Online Hulp Het Netwerk Online Hulp is een platform voor samenwerking en kennisuitwisseling voor organisaties die online hulp bieden bij psychische, sociale en maatschappelijke problemen. Het Netwerk bestaat uit instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg, maatschappelijke werk en vrijwilligersorganisaties. Deelnemers zijn 113online, Blijf Groep, Chatmetfier.nl, Dimence, E-hulp.nl, FIOM, Humanitas, Juridisch Loket, Kindertelefoon, Klikvoorhulp.nl, Korrelatie, Kwadraad, Mindyourownlife.nl, Pestweb, Pratenonline.nl, Raad voor Rechtsbijstand, Sensoor, Shit.nl, Slachtofferhulp, Survivalkid.nl en Virenze. Over het congres Online Hulpverlening Het Congres Online Hulpverlening vindt plaats op 10 november 2011 in de Jaarbeurs in Utrecht. De organisatie is in handen van uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum en stichting E-hulp.nl. Minister Schippers opent het congres. Onderdeel van het programma zijn cliënten die komen vertellen over hun ervaringen met online hulpverlening. Vorig jaar was het congres trending topic op Twitter. -------------------------------Opmerking voor de redactie: Voor meer achtergrondinformatie kunt u contact opnemen met Frank Schalken, voorzitter van het Netwerk Online Hulp en directeur van stichting E-hulp.nl via 06-43541970,
[email protected] of @frankschalken (twitter).
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 3
Netwerk Online Hulp 2. Over het Netwerk Online Hulp Het Netwerk Online Hulp is opgericht in 2005 door onder andere Humanitas, Sensoor, Pratenonline.nl en Ehulp.nl. Het Netwerk is een platform voor samenwerking en kennisuitwisseling voor organisaties die online hulp bieden bij psychische, sociale en maatschappelijke problemen. Het Netwerk bestaat uit instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg, maatschappelijke werk en vrijwilligersorganisaties. Het netwerk beoogt diverse doelen: 1. 2. 3. 4. 5.
uitwisseling
kennis, ervaringen, organisatieontwikkelingen, innovaties samenwerking kwaliteitszorg, promoting, innovatie aanbrengen van samenhang in de online hulpwereld tegengaan versnippering, bevorderen van ketensamenwerking, profilering belangenbehartiging bevorderen van de financiering van (anonieme) hulp via bijvoorbeeld lobbyactiviteiten kwaliteit bevorderen ontwikkelen van criteria of keurmerk online hulpverlening, uitwisselen van onderzoekgegevens, conferenties organiseren
Het Netwerk Online Hulp bestaat momenteel uit de volgende 21 organisaties & websites: 113online, Chatmetfier.nl, Dimence, Blijf Groep, E-hulp.nl, FIOM, Juridisch Loket, Kindertelefoon, Klikvoorhulp.nl, Korrelatie, Kwadraad, Mindyourownlife.nl, Raad voor Rechtsbijstand, Sensoor, Humanitas, Pestweb, Pratenonline.nl, Shit.nl, Slachtofferhulp, Survivalkid.nl en Virenze. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is het Netwerk actief betrokken bij de organisatie van het Congres Online Hulpverlening.
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 4
Netwerk Online Hulp 3. Onderzoeksopzet De leden van het Netwerk Online Hulp hebben geregistreerd hoeveel chat- en e-mailcontacten ze met hulpvragers gehad hebben in 2010. Dit is afgezet tegen de cijfers van 2007. Niet alle instellingen konden alle kerngetallen aanleveren. Zo boden sommige leden in 2007 of 2010 nog geen online hulp. Ook registreren niet alle leden de bezoekersaantallen, het geslacht of de tevredenheid. Niet alle online hulpsites in Nederland zijn lid van het Netwerk Online Hulp. Niettemin leveren de cijfers een goed beeld op van de ontwikkeling en het belang van online hulp in Nederland, mede omdat alle grote online hulpsites van Nederland lid zijn van het Netwerk. De vraag naar de reden om te kiezen voor online hulp is tussen 15 september en 27 oktober 2011 gesteld aan hulpvragers die net een chatgesprek met een hulpverlener hadden afgerond. In totaal hebben 502 hulpvragers aan het onderzoek meegedaan.
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 5
Netwerk Online Hulp 4. Uitkomsten onderzoek
Aantallen chat- & e-mailcontacten Totaal
2007
2010
55.773
181.581
Stijgingspercentage
326%
Aantal unieke bezoekers website
2010
Totaal
Geslacht
1.823.992
man
vrouw
Totaal
24.446
66.507
In procenten
26,9%
73,1%
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 6
Netwerk Online Hulp
N=502, meerdere antwoorden mogelijk
Waarom kies je voor online hulp?
Aantal In procenten
Omdat het gratis is
153
30%
Omdat ik er de deur niet voor uit hoef
112
22%
Omdat ik contact kan zoeken wanneer het mij uitkomt
184
37%
Omdat ik liever schrijf dan praat
218
43%
74
15%
294
59%
Omdat ik hier toevallig was en zag dat ik kon chatten Omdat het anoniem is N=502, meerdere antwoorden mogelijk
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 7
Netwerk Online Hulp 5. Over het Congres Online Hulpverlening Op 10 november organiseert stichting E-hulp.nl samen met uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum het jaarlijkse Congres Online Hulpverlening. Het congres is bestemd voor mensen die werkzaam zijn in de GGZ, Jeugdzorg, Maatschappelijk Werk, Gehandicaptenzorg, Coaching en Onderwijs. Vorig jaar was het congres met 300 deelnemers uitverkocht en was er veel media-aandacht van zowel tv, radio als schrijvende pers. Het was tevens trending topic op Twitter. Dit jaar is het congres met 430 bezoekers opnieuw uitverkocht. Het congres wordt geopend door minister Schippers van VWS. Vervolgens zal Frank Schalken onder andere de uitkomsten van het onderzoek presenteren. Daarna zullen cliënten vertellen over hun ervaringen met online hulp. Er zijn zowel cliënten die in beeld vertellen over hun ervaringen als cliënten die op het podium hun verhaal doen. Onderstaand een voorproefje Brandy volgde een begeleidingstraject via e-mail bij een instelling voor maatschappelijk werk. “Mijn verwachtingen waren vooraf nogal laag. Hoe kan je nou geholpen worden als alles via e-mail verloopt, dacht ik. Maar het was telkens de spijker op z’n kop. De begeleiding bestond er voor mij uit dat ik elke week een soort dagboek heb bijgehouden. Dat verstuurde ik via de e-mail en dan kreeg ik vrij snel van de hulpverlener een reactie terug. Voor mij was het belangrijkste dat ik het in mijn eigen tijd kon doen. Ik werk gewoon de hele week en zou anders steeds vrij moeten nemen. Als het niet online was geweest had ik het niet gedaan.” Odette volgde de online zelfhulp cursus kleurjeleven.nl. “ De cursus heeft mij geholpen om somberheidklachten tegen te gaan. Het werkte voor mij omdat ik het in mijn eigen tijd en in mijn eigen tempo kon doen. ’s Ochtends lukte totaal niet maar ’s avonds had ik wat meer energie en dan kon ik de online training doen. Zelf denk ik dat een combinatie van online hulp en face to face hulpverlening de mooiste oplossing is. Je hebt dan het persoonlijke contact dat verdieping kan brengen en tegelijkertijd de afstand om rustig te kunnen werken.” Freek volgde de internetcursus Dementie de Baas . “De cursus bestaat uit acht lessen. Per les zijn er huiswerkopdrachten die beantwoord worden door een persoonlijke coach. Hij reageert door opmerkelijk persoonlijk op. Er werd wel wat van me gevraagd. Per dag moest ik bijhouden wat de meest ingrijpende situatie was die met dementie te maken had. Het grootste voordeel van deze internetcursus is dat je zelf op het jouw gewenste moment, vanuit je eigen huis er aan kan beginnen. Dat is fantastisch. “ In de middag kunnen deelnemers een keuze maken uit 16 workshops, onder andere over het inzetten van games in de hulpverlening, het rendement van online hulpverlening, online abortusverwerking, autismezorg 2.0 en online hulp voor mensen met een verstandelijke beperking. Het congres sluit af met een paneldiscussie waarin vertegenwoordigers van de diverse branches aan de tand worden gevoeld over hun plannen met internet, de knelpunten waar ze tegenaan lopen en hun toekomstvisie. Zo zal bijvoorbeeld Marijke Vos, voorzitter van de MOgroep en Eerste Kamerlid, vertellen over de ambities van instellingen voor Maatschappelijk Werk.
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 8
Netwerk Online Hulp 6. Over Frank Schalken Frank Schalken (1970) is oprichter en directeur van stichting E-hulp.nl, het kennis- en adviescentrum voor online hulpverlening. Hij adviseert bestuurders en directies uit de GGZ, Maatschappelijk Werk, Jeugdzorg en Gehandicaptenzorg bij het ontwikkelen en implementeren van online hulpverlening en het verbeteren van hun online aanwezigheid. Frank is auteur van het Handboek Online Hulpverlening, voorzitter van het Netwerk Online Hulp en blogger op Skipr.nl, platform voor bestuurders in de zorg. Hij is initiatiefnemer van Hulpmix.nl, een online hulpsite die in 2009 de Nationale Jeugdzorgprijs won. Als vrijwilliger was Frank jarenlang werkzaam bij de Kindertelefoon. In 2001 nam hij daar het initiatief voor het invoeren van hulp via chat. Dit project werd in 2003 door Nederland Kennisland uitgeroepen tot meest vernieuwende en maatschappelijk relevante project op internetgebied in Nederland. Als consultant bij Pentascope implementeerde hij veranderingen op het gebied van cliëntcontacten, ict en maatschappelijke dienstverlening, onder andere binnen de GGZ. Frank studeerde marketing en organisatiesociologie.
© Netwerk Online Hulp – Onderzoek naar gebruik online hulp – nov. 2011
p. 9