Onderwijseenheid 1 Oriëntatie Progresscode
:
OR1_N04
Unitmanager:
:
C. Lehmann
Auteur(s)
:
J. Hollink J. Carboex P.Slaats P. Verhagen J. Versleijen
Instituut
:
Fontys Internationale Hogeschool Economie
Opleiding
:
BE/CE/IBMS
Studiefase
:
Propedeuse
Studiejaar
:
2004/2005
Studiebelasting
:
196 uur
Credits
:
7
INLEIDING Bij onderwijseenheid 1 OR1_N04 worden de studenten basisconcepten en -praktijken van marketing bijgebracht. Hoewel we omgeven zijn door marketing en iedereen er iets vanaf moet weten, zal het voor de meeste studenten een verrassing zijn wanneer zij zien in welke mate marketing wordt toegepast. Iedere organisatie wordt geconfronteerd met zaken als afbakenen van de markt, segmentatie en ontwikkeling van producten en diensten, die aan behoeften voldoen. Ook moet kennis beschikbaar zijn omtrent het prijzen en aantrekkelijk en betaalbaar maken van producten/diensten. Daartoe behoort ook het uitzoeken van kanaaldeelnemers (tussenhandel), die de producten naar de consument kan brengen. Ook moeten mensen binnen organisaties kennis hebben van reclame en promotie. In deze onderwijseenheid zal de inleiding op marketing aan bod komen. Een onderneming staat niet op zichzelf. Het economisch handelen van een onderneming wordt ook in grote mate beïnvloed door aspecten uit de omgeving van de onderneming. De algemene economie geeft inzicht in een aantal belangrijke aspecten van de bedrijfsomgeving. Zo kan de invloed van macro-economische variabelen op de bedrijfsvoering groot zijn. Het gaat daarbij bijvoorbeeld over de invloed van de conjunctuur, de dollarkoers, de energieprijzen, de lonen en de rente. Deze variabelen beïnvloeden voor een belangrijk deel de kosten en de opbrengsten van bedrijven en andere organisaties. Ook geeft de algemene economie inzicht in de verschillen tussen de bedrijfstakken waarin en in de verschillende markten waarop een onderneming actief is. Daarnaast biedt deze module een eerste kennismaking met bedrijfseconomische thema's. Bedrijfseconomie is het onderdeel van de economische wetenschappen dat zich bezighoudt met het economische handelen in en door bedrijfshuishoudingen. Naast de bedrijfshuishouding kennen we de onderneming. Ondernemingen kennen vele verschijningsvormen, ook wel rechtsvormen genoemd. In deze module zal de student kennis maken met de belangrijkste kenmerken van deze rechtsvormen. Binnen de bedrijfseconomie kent men het vakgebied accounting. De afbakening hiervan en een eerste kennismaking met dit onderdeel is het laatste bedrijfseconomische onderdeel. De kennismaking betreft de indeling van de kosten in constante en variabele kosten. Elke econoom moet kunnen boekhouden. Van een afgestudeerde heao-er wordt verwacht dat hij/zij kennis van zaken heeft. Daartoe behoort ook het goed kunnen boekhouden. De boekhouding is een onderdeel van de bestuurlijke informatieverzorging, die in elke organisatie een belangrijke rol speelt. Onder bestuurlijke informatieverzorging wordt verstaan het systematisch verzamelen, vastleggen en verwerken van gegevens, gericht op het verstrekken van informatie en het beheersen van een bedrijf en ten behoeve van verantwoordingen die daarover moeten worden afgelegd. Uit het artikel "Econoom moet kunnen boekhouden", gepubliceerd in het blad 'Monitor', blijkt dat de vraag naar financieel-administratief personeel nog steeds toeneemt. Vooral de heao-er komt voor deze vacatures in aanmerking. Door het lopen van een stage en het uitvoeren van een afstudeeronderzoek doet de heao-er praktijkervaring op. Dit vergroot de kans op het vervullen van een passende functie. Van belang blijft echter de kennis van zaken. Daarom is het noodzaak de leerstof van deze module goed te beheersen. Door veel zelfwerkzaamheid (alle zelftoetsen en alle opgaven nauwkeurig uitvoeren) is men pas in staat goed te kunnen boekhouden. Het doel van inleiding wiskunde is het, om voor die studenten, die over een ontoereikende basiskennis van wiskunde beschikken, een herhaling aan te bieden, zodat deze studenten alsnog de mogelijkheid geboden wordt om zich de vereiste basiskennis eigen te kunnen maken.
COMPETENTIES De modules Inleiding Wiskunde, Inleiding Boekhouden en Kosten, Inleiding Marketing en Algemene Economie binnen de onderwijseenheid 1 leveren een bijdrage aan de volgende competenties. Een BE-student: 1 Het opstellen van een kostenplan. 2 Het beoordelen van een kostenplan versus realisatie. 7 Het hanteren van instrumenten om kosten te sturen. 8 Het beoordelen van relaties tussen gebeurtenissen en ontwikkelingen in de omgeving, soms ook wereldwijd. 9 Het opstellen van een informatieplan. 10 Het specificeren van informatiestromen. 11 Het opstellen van een financieel plan inzake informatievoorziening. 27 Het beoordelen en adviseren met betrekking tot acceptatie van orders. 35 Het opstellen en verantwoorden van een jaarrekening.
Een CE-student: 1 4 14 15 17 19
Kan vanuit tactisch (marketing-)niveau bijdragen aan de ontwikkeling en bijstelling van het (marketing)beleid van een (nationaal of internationaal opererende) onderneming. Kan op tactisch niveau beslissingen nemen over marktactiviteiten op basis van (onvolledige) informatie over/uit nationale en internationale markten. Kan relevante omgevingsfactoren in kaart brengen. Kan markt-kansen zien/aanwijzen op basis van informatie uit de markt. Kan budgetten en voortgang bewaken en verantwoorden binnen het kader van en vastgesteld marketingplan. Kan in zijn eigen organisatie stimuleren tot reflectie op ethische en maatschappelijke vragen die samenhangen met de beroepspraktijk.
LEERDOELEN De student heeft na afloop van de onderwijseenheid OR1_N04 kennis en inzicht om, in of van: OR1AN04 − De basisbeginselen van de verzamelingenleer toe te passen. − Met en zonder rekenapparaat complexe elementaire berekeningen te maken. − Eenvoudige berekeningen uit te voeren met wortels. − Eenvoudige berekeningen uit te voeren met machten. − Eenvoudige lineaire vergelijkingen en ongelijkheden op te lossen. − Eenvoudige gebroken vergelijkingen op te lossen. − De distributieve eigenschappen toe te passen en te kunnen ontbinden in factoren. − Het begrip functie te hanteren. − Lineaire functies te analyseren. − Tweede graadsvergelijkingen te kunnen oplossen m.b.v. de abc-formule of door te ontbinden in factoren. − M.b.v. De factorstelling hogere graadsvergelijkingen op te lossen. − Economisch handelen − Bedrijfshuishouding/onderneming − Ondernemingsvormen − Externe organisatie − Ondernemingsdoelstellingen en ondernemingsplan − Boekhouden/administreren/accounting − Financial accounting/management accounting
− − − − − − − − − − − − − − − − − − −
Controller/treasurer Functies van kostprijscalculaties Opbrengsten/kosten en ontvangsten/uitgaven Criteria voor indeling van kosten Progressief, degressief en proportioneel varia bele kosten Integrale kostprijs volgens delingscalculatie (C/N + V/W) Bepaling van resultaat (winst/verlies) bij de integrale kostencalculatie Administratie Boekhouding Inventaris Balans Resultatenrekening Debiteuren en crediteuren Scontrovorm Boekhoudkundig model Grootboek en grootboekrekening Rekening van bezit, rekening van schuld, rekening eigen vermogen, hulprekening van het eigen vermogen Debiteren en crediteren, boekhoudregels Proefbalans, saldibalans, kolommenbalans
OR1BN04 − De belangrijkste begrippen uit de marketing. − De krachten die spelen in de marketingomgeving. − Het besluitvormingsproces van consumenten. − De rol en het functioneren van marketing in bedrijf en samenleving. − De maatschappelijke verantwoordelijkheid en marketingethiek. − Het consumentengedrag in relatie tot marketingbeslissingen. − Het opdelen van de markt in segmenten. − Het tot de kern reduceren van een theoretisch betoog. − Het koppelen van de theorie aan de praktijk. − De onderlinge samenhang van algemeen economische begrippen kunnen weergeven m.b.v. een eenvoudige economische kringloop. − Kennis hebben van de keynesiaanse en van de klassieke visie op het economisch proces − Kunnen aangeven welke factoren de vraag naar goederen en diensten bepalen − Kunnen aangeven welke factoren het aanbod van goederen en diensten bepalen − Inzicht hebben in de werking van de markt en het prijsmechanisme − Kennis hebben van en inzicht hebben in de belangrijkste marktvormen − Inzicht hebben in het belang van macro-economische gegevens voor de be drijfsomgeving. − Een globale beschrijving kunnen geven van de bijdrage van sectoren aan het nationaal product. − Kunnen aangeven in welke bedrijfstak en in welke fase van de bedrijfskolom zich een bedrijf bevindt. − De concurrentiepositie van de nederlandse economie kunnen beschrijven aan de hand van de export van goederen. − De oorzaken van de verschillen in exportoriëntatie van bedrijfstakken kunnen aangeven. − Inzicht hebben in bepalende factoren voor de concurrentiekracht van een onderneming of bedrijfstak BEGINNIVEAU Het spreekt vanzelf dat er voor de onderwijseenheden van kwartester 1 van de propedeuse geen onderwijseenheden zijn die bepalend zijn voor het uitgangsniveau.
VRIJSTELLING Individuele vrijstellingsaanvragen worden door de Secretaris van de Eindexamencommissie, mevr. F. Smits, in behandeling genomen. Formulieren voor het aanvragen van vrijstellingen zijn verkrijgbaar bij de Studenten Servicebalie in het Studielandschap. LITERATUUR Verplichte literatuur − Basis Wiskunde van C. van den Hoek, 3de herziene druk, Academic Service. ISBN: 9039518882 − Meso-economie en bedrijfsomgeving, een bedrijfstakanalyse van Marijs/Hulleman, WoltersNoordhof − Aanvullende literatuur, die door de docent tijdens de contacturen wordt uitgedeeld (betreft onder meer additionele theorie, opdrachten en vraagstukken) − Grondslagen van de marketing van Verhage, vijfde druk, 2001, uitgeverij Stenfert Kroese. − Basisboek Bedrijfseconomie 7e druk van P. de Boer, W. Koetzier, M.P. Brouwers, WoltersNoordhoff. − Basisboek Bedrijfseconomie Opgaven 7e druk van P. de Boer, W. Koetzier, M.P. Brouwers, WoltersNoordhoff. − Dictaat Inleiding kosten van J. Versleyen − Leerboek Boekhouden geboekstaafd, deel 1 van H. Fuchs/J.P.M. v. d. Hoeven, Wolters Noordhoff. − Opgavenboek Boekhouden geboekstaafd, deel 1 van H. Fuchs/J.P.M. v. d. Hoeven, Wolters Noordhoff. Aanbevolen literatuur − Geen PLANNING VAN DE STUDIETAKEN OR1AN04 Contacturen: Zelfstandige studieactiviteiten: Tentamen + voorbereiding:
ca. ca. ca.
35 35 10
uren uren uren
OR1BN04 Contacturen: Zelfstandige studieactiviteiten: Praktijkopdracht over bedrijf, inclusief schriftelijke rapportage:
ca. ca. ca.
35 61 20
uren uren uren
196
uren
Totaal
ZELFCONTROLE Studenten krijgen bij deze onderwijseenheid gelegenheid tot zelfcontrole d.m.v. uitwerkingen van de opdrachten.
TOETSING De toetsing verloopt conform de regels van de propedeuse. Het cijfer van de onderwijseenheid wordt op de volgende manier bepaald: OR1_N04 = 0,4 * cijfer voor OR1AN04 + 0,6 * cijfer voor OR1BN04. De onderwijseenheid is behaald als beide cijfers OR1AN04 en OR1BN04 minimaal een 4,0 zijn en het cijfer voor OR1_N04 minimaal een 5,5 is. OR1AN04 wordt afgesloten met een tentamen van 120 minuten.Dit tentamen heeft een schriftelijk karakter, waarbij een rekenmachine gebruikt mag worden. Het cijfer voor OR1AN04 is het cijfer behaald voor het tentamen. Het cijfer voor OR1AN04 dient minimaal 4,0 te zijn. OR1BN04 wordt afgesloten met een schriftelijk verslag. Daarnaast wordt het groepswerk , zowel voor algemene economie als voor marketing beoordeeld. De cijfers voor het groepswerk wordt door de docent bepaald op basis van de kwaliteit van de uitgevoerde groepsopdrachten en de beantwoording van de vraagstukken, op basis van de mate van samenwerking tussen de groepsleden, de aanwezigheid en de aktieve inbreng tijdens de contacturen en op basis van de algemene indruk van de docent en (in het geval van algemene economie) de logboeken. Het cijfer voor het schriftelijk verslag telt voor 20% mee, het cijfer voor het groepswerk (incl. logboek) voor algemene economie telt voor 50% en het cijfer voor het groepswerk bij marketing telt voor 30% mee bij bepaling van het cijfer voor OR1BN04. Zowel het cijfer voor het verslag als de cijfers voor het groepswerk dienen minimaal 4,0 te zijn. Voor OR1BN04 bestaat de herkansingsmogelijkheid uit een (in principe groepsgewijze) mondelinge bevraging door een docent marketing en een docent algemene economie over de gehele stof van OR1BN04 (inclusief het schriftelijk verslag)
EVALUATIE De onderwijseenheid wordt volgens de standaard richtlijnen geëvalueerd.
OVERZICHT VAN DE STUDIEBELASTING EN LESPLANNING INLEIDING WISKUNDE Week
1
2
3
4
5
6
7
College 2 uren per week H1.1 H1.2 H1.3 H1.4 H1.5 H1.6 H1.7 H2.1 H2.2 H2.3 H2.4 H2.5 H2.6 H2.7 H2.8 H3.1 H3.2 H3.3 H4.1 H4.2 H4.3 H5.1 H5.2 H5.3 H5.4 H5.5 H5.6 H7.1 H7.2 H7.3 H7.4 H7.5 H7.6 H7.7 H8.1 H8.2 H8.3 H8.4 H9.1 H9.2
Literatuur: Basis Wiskunde.
Practicum 1 uur per week H1.4acdgikl, H1.5, H1.7, H1.8 H1.13ace H1.16aceg, H1.21ce, H1.25ace, H1.32, H1.33aceg, H1.35ac, H2.5, H2.6, H2.7, H2.8, H2.9, H2.14, H2.15, H2.17, H2.18, H2.19, H2.20, H2.21, H2.26, H2.27, H2.28, H2.29, H2.30, H2.31, H2.32ac, H2.33ac, H2.34ac, H2.35ac, H2.36ac, H2.38ac, H3.1, H3.5, H3.6, H3.7acegik, H3.9, H3.12aceg, H3.13, H3.14, H3.15ac, H3.16ac, H4.1abdehik, H4.2 , H4.3, H4.4, H4.5abcdefghi, H4.6ab, H4.9, H4.10.adeghoqsv, H12abc, H4.14ac, H5.1 H5.6ac, H5.7ac, H5.8ace, H5.9ab, H5.10ace, H5.11dfij, H5.13aceg, H5.14ace H5.16a, H5.17ac, H5.18ac H7.1adeh, H7.3, H7.6lor, H7.7ade, H7.9bde, H7.10, H7.11ace, H7.13acef, H7.14acfg, H7.15acd, 7.16bc H7.19acf, H8.1bdg, H8.2acegk, H8.3ab H8.4ab, H8.5ef, H8.6cd, H8.10aceg, H8.11ab H8.13abhj, H8.14, H8.15abcdefghijkns H9.1, H9.2 H9.3, H9.4, H9.5, H9.6, H9.7
INLEIDING BOEKHOUDEN EN KOSTEN
− −
Week
Onderwerpen theorie
Zelfstudie
Verplichte opgaven Extra opgaven
1
Algemene inleiding Ondernemingsvormen m.u.v. belastingen
N.t.b.
N.t.b.
N.t.b.
2
Management accounting
N.t.b.
N.t.b.
N.t.b.
3
Kostenstructuur en Kostprijs
N.t.b.
N.t.b.
N.t.b.
4
De balans en de resultatenrekening
Hfdst. 2
201 t/m 209
5
Het grootboek
Hfdst. 3
301 t/m 308
6
De kolommenbalans
Hfdst. 4
401 t/m 413
7
De kolommenbalans
Vervolg
Basisboek bedrijfseconomie - de Boer.Zie kolom zelfstudie week 1 t/m 3 uit het programma. Boekhouden geboekstaafd – Fuchs/V. d. Hoeven. Zie kolom zelfstudie week 4 t/m 7 uit het programma.
ORGANISATIE INLEIDING MARKETING EN ALGEMENE ECONOMIE (OR1BN04)
Week
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Studentactiviteiten in groepsvorm:
Algemene economie en marketing samen
Algemene economie
Groepen samenstellen: maximaal drie personen Bedrijf zoeken Groepsopdrachten maken Groepsopdrachten maken Introductiecursus: mediagebruik en informatiebronnen Logboek invullen Toetsopdracht marketing Groepsopdrachten maken Bedrijfsbezoek voorbereiden/plannen Opstellen verslag Groepsopdrachten maken Bedrijfsbezoek afleggen Opstellen verslag
Inleiding op beide vakgebieden
Inleiding algemene economie: 1 lesuur en 1 blokuur Inleiding algemene economie: mesoomgeving 1 lesuur en 1 blokuur
Inleiding op beide vakgebieden
Omgevingsfactoren Nadere verdieping bedrijf in kaart brengen bedrijfsomgeving 1 lesuur en 1 blokuur Omgevingsfactoren Nadere verdieping bedrijf in kaart brengen bedrijfsomgeving 1 lesuur en 1 blokuur Afronden en inleveren Omgevingsfactoren Specifiek onderwerp verslag bedrijf in kaart brengen 1 lesuur en Groepsopdrachten maken 1 blokuur Logboek invullen Groepsopdrachten maken Specifieke Specifiek onderwerp onderwerpen van de 1 lesuur en vakgebieden 1 blokuur Groepsopdrachten maken Specifieke Logboek invullen onderwerpen van de Toetsopdracht marketing vakgebieden Feedback op opdrachten en verslag Herkansingsmogelijkheid Mondelinge herkansing gezamenlijke leerstof (inclusief verslag)
Marketing Inleiding marketing: 2 afzonderlijke lesuren Inleiding marketing: 2 afzonderlijke lesuren
2 afzonderlijke lesuren 2 afzonderlijke lesuren 2 afzonderlijke lesuren Specifiek onderwerp 2 afzonderlijk lesuren
Specifiek onderwerp Specifiek onderwerp 1 lesuur en 2 afzonderlijke 1 blokuur lesuren Feedback
Feedback
GEDETAILLEERDE PLANNING ONDERDELEN MARKETING EN ALG. ECONOMIE: INLEIDING MARKETING Week Onderwerpen
Theorie
Zelfstudie
Verplichte groepsopdrachten
1
Inzicht in de marketing: Wat is marketing?
Hoofdstuk 1 Verhage
Lezen hoofdstuk 1 Verhage par. 1.1 t/m 1.4
Opdrachten worden door docent verstrekt
2
Inzicht in de marketing: Wat is marketing?
Hoofdstuk 1 Verhage
Lezen hoofdstuk 1 Verhage par. 1.5 t/m 1.7
Opdrachten worden door docent verstrekt
3
Marketingomgeving
Hoofdstuk 3 Verhage
4
Marketingomgeving
Hoofdstuk 3 Verhage
5
Marketingomgeving
Hoofdstuk 3 Verhage
6
7
Lezen hoofdstuk 3 Verhage par. 3.1 t/m 3.3 Zelf aanvullende literatuur zoeken in de mediatheek Lezen hoofdstuk 3 Verhage par. 3.1 t/m 3.3 Zelf aanvullende literatuur zoeken in de mediatheek
Verslag opstellen
Verslag opstellen Opdrachten worden door docent verstrekt
Lezen hoofdstuk 3 Verhage par. 3.4
Verslag opstellen Opdrachten orden door docent verstrekt
Analyseren van de markt Hoofdstuk 4 Consumentengedrag Verhage
Lezen hoofdstuk 4 Verhage par. 4.1 t/m 4.3
Opdrachten worden door docent verstrekt
Analyseren van de markt Hoofdstuk 4 Consumentengedrag Verhage
Lezen hoofdstuk 4 Verhage par. 4.4 t/m 4.6
Opdrachten worden door docent verstrekt
ALGEMENE ECONOMIE Wekelijks geeft de docent een korte inleiding over de stof (wekelijks 1 uur: het instructie-uur). De student dient zelfstandig de theorie te bestuderen. Aan de hand van opgaven (meerkeuze en open vragen) kan de student testen of hij/zij de theorie begrepen heeft. De opgaven en eventueel aanvullende theorie worden door de docent tijdens de contacturen verstrekt. Er zullen groepen van drie studenten gevormd worden. De groepssamenstelling is identiek aan de groepssamenstelling bij de inleiding marketing en de groepssamenstelling voor het maken van het verslag voor algemene economie en marketing. Deze groepen komen wekelijks bij elkaar om de bestudeerde theorie te bespreken en opgaven gezamenlijk te maken of individueel gemaakte opgaven te bespreken. Dit gebeurt deels tijdens de contacturen onder begeleiding van de docent. Hiervoor worden wekelijks 2 uren ingepland: de begeleidingsuren. Aanwezigheid tijdens alle contacturen is verplicht. Tijdens de module worden een aantal opdrachten verstrekt, die tot doel hebben de theorie toe te passen. Deze opdrachten worden door elke groep uitgewerkt in de vorm van een logboek. In het logboek worden ook de groepsactiviteiten beschreven. Het format van het logboek is in dit werkboek opgenomen (zie bijlage 2). Het logboek wordt ingeleverd aan het einde van lesweek 2, aan het einde van lesweek 5 en aan het einde van lesweek 7. Planning (gemiddeld 3 contacturen per week: 1 uur instructie en 2 uur begeleiding) Week Onderwerpen 1
Inleiding/de externe bedrijfsomgeving: de macro-omgeving. Lit: aanvullende literatuur.
2
De externe bedrijfsomgeving: de meso-omgeving. Lit: Marijs/Hulleman H1 en aanvullende literatuur.
3
De vraag naar goederen/diensten. Lit: Marijs/Hulleman H2 en aanvullende literatuur.
4
Het aanbod van goederen en diensten. Lit: Marijs/Hulleman H3 en aanvullende literatuur.
5
Marktvormen: Lit: Marijs/Hulleman H4 en aanvullende literatuur.
6
Marktvormen:. Lit: Marijs/Hulleman H4/5 en aanvullende literatuur.
7
Concurrentie en concurrentiekracht. Lit: Marijs/Hulleman H7 en aanvullende literatuur.
BIJLAGE 1: OPBOUW SCHRIFTELIJK VERSLAG MARKETING/ALGEMENE ECONOMIE OMVANG VERSLAG: 10-15 BLADZIJDEN (excl.eventuele bijlagen) LETTERTYPE, REGELAFSTAND EN ANDERE FORMELE EISEN: ZIE DICTAAT RAPPORTEREN OPBOUW VAN HET VERSLAG : Omslag Titelblad Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2.
Hoofdstuk 3.
Hoofdstuk 4.
Hoofdstuk 5.
Inleiding Bedrijfsbeschrijving • Algemene gegevens • Type bedrijf • Doelstellingen • Organisatie Meso-omgevingsfactoren • Algemene beschrijving bedrijfstak/bedrijfskolom • Afnemers • Toeleveranciers • Intermediairs • Concurrenten • Publieksgroepen Macro-omgevingsfactoren • Demografische factoren • Economische factoren • Politieke en juridische factoren • Natuurlijke factoren • Technologische factoren • Sociale en culturele factoren Slot: Welke factoren hebben de grootste invloed op het bedrijf en waarom?
BIJLAGE 2: FORMAT LOGBOEK ALGEMENE ECONOMIE FORMAT LOGBOEK alg. economie WEEK 1/2 (of 3/4/5 of 6/7) KLAS: ……. GROEPSLEDEN: ……. DATUM/DUUR BIJEENKOMSTEN: …… Zorg voor een goede lay-out van het logboek. De volgende aspecten dienen in elk geval in het logboek beschreven te worden: -THEORIE: Welke vragen/problemen hadden de groepsleden na bestudering van de theorie en hoe zijn deze problemen door de groep opgelost. eventuele onopgeloste problemen kort beschrijven. -MC-VRAGEN/OPGAVEN: Beschrijving van besproken problemen en evt. onopgeloste problemen aangeven. -OPDRACHT(EN): Uitwerking van de opdracht(en). -WERKWIJZE OPDRACHT: Per groepslid bijdrage aan het oplossen van de opdracht en bestede tijd vermelden. ook vermelden welke activiteiten door de hele groep gedaan zijn. -WERKWIJZE VERSLAG: De tijdsbesteding en activiteiten vermelden met betrekking tot het schriftelijk verslag. kort de stand van zaken vermelden. -FUNCTIONEREN GROEP: Kwaliteit van samenwerken, functioneren groepsleden e.d. -GESPREK DOCENT: Hier aangeven als een gesprek met de docent gewenst wordt. Geef nauwkeurig aan welke zaken daarbij besproken moeten worden. -VERBETERPUNTEN/OPMERKINGEN: Evt. Aangeven welke aspecten in deze module beter zouden kunnen en hoe deze beter zouden kunnen. Ook andere opmerkingen kunnen hier geplaatst worden P.S. De docent geeft een cijfer voor de drie logboeken (incl. Uitwerking opdrachten) tesamen. In dit ene cijfer wordt daarnaast ook het groepsfunctioneren zoals de docent dat tijdens de contacturen en daarbuiten ervaart meegenomen. Hierbij wordt de presentie tijdens de contacturen en tijdens de groepsbijeenkomsten meegenomen. Indien gewenst kan de docent (individuele) groepsleden nader bevragen op de inhoud van logboek (incl. Opdracht). In principe wordt een groepscijfer gegeven, maar individueel afwijkende cijfers kunnen gegeven worden.