Ketelbinkie Voorbereiding Schooljaar 2014-2015
skvr.nl/onderwijs
KETELBINKIE
inhoud 1.
Ketelbinkie in de Klas
3
2.
Suggesties voor de voorbereidende les
5
2.1 2.2 2.3
5 7 8
3.
Het lied Meer over varen in de 18e eeuw Vouwinstructie boot
Bijlage
10
3.1
11
Brief instellingen
Pagina 2
KETELBINKIE
1. Ketelbinkie in de klas VERWERKINGSLES Invoelen - zelf beleven - schrijven
INHOUD VERWERKINGSLES
Één of twee weken na het museumbezoek komt een docent van de SKVR op bezoek in de klas. Zij gaat met de kinderen in gesprek over ‘leven als ketelbinkie’, waarbij thema’s aan de orde kunnen komen als: je familie achterlaten, op je 12e gaan werken, je emoties verbergen. Hoe kijken de kinderen daar tegenaan? Ze filosoferen over het leven op een schip en spelen mee in het verhaal van Ketelbinkie anno nu. De kinderen schrijven daarna zelf een gedicht en leggen die vast op een gevouwen boot. In deze les: -Maken de kinderen actief kennis met het maritieme erfgoed. -Delen de kinderen hun eigen ervaringen ideeën en bevindingen met hun medeleerlingen. -Kunnen kinderen zich inleven in het leven van ketelbinkie en dit verbeelden in een gedicht, lied of verhaal.
AfstemmingSPUNTEN VoorafGaand aan de verwerkingsles:
Onze docent maakt graag gebruik van het (digi)bord De leerlingen hebben hun eigen schrijfmateriaal potlood / pen / stiften nodig Het verzoek aan de school/groepsleerkracht is om de brief uit de bijlage te kopieën en na afloop van de les aan de leerlingen uit te delen.
1. Relatie leggen met het museum
Angelique Schipper, SKVR docent bespreekt kort met de leerlingen de ervaringen van het museumbezoek . In welk museum ben je geweest? Wat heb je gezien? Wat hebben ze over Ketelbinkie verteld?
2. Levenslied Ketelbinkie
Angelique heeft een grote tas bij zich. Er komt een plastic tasje uit het voorvak. Wat zit er in? Met de pet achterstevoren is zij Ketelbinkie. Wat komt er uit de grote tas? Een accordeon! Op de accordeon speelt zij het lied van Ketelbinkie, maar dan als Ketelbinkie (in de ik-vorm)
3. intro Angelique vertelt dat ze het lied ook heeft gespeeld voor de burgemeester van Rotterdam en dat hij toen zo enthousiast was dat hij een idee kreeg. De burgemeester wil alle kinderen uit groep 8 naar zee sturen als jongste bediende, omdat Rotterdam de grootste havenstad van Europa is en de kinderen de goedkoopste arbeidskrachten zijn. De kinderen uit de groepen 5 en 6 worden uitgenodigd om hen uit te zwaaien en mogen dan alvast een kijkje nemen aan boord … voor ze zelf aan de beurt zijn. Hoe zou dat voelen als je zo jong op reis wordt gestuurd? Ken je kinderen uit groep 8?
Pagina 3
KETELBINKIE
4. Onderzoek (klassikaal verzamelen informatie op het bord)
Wat zou jij allemaal willen weten? (reis/boot/contact/school) Waarom zou het goed zijn voor de kinderen? Waarom zou het niet goed zijn voor de kinderen? Een koffer vol verhalen: wat voor avonturen zou je kunnen beleven? Kies één avontuur!
5. Schrijfopdracht (werkbladen worden uitgedeeld) voorkant
achterkant
* plek voor een geheime boodschap Waar begint het avontuur voor jou? Wat zie je, voel je, wat denk je? Wat gebeurt er? Einde (Het mag een gedicht, een liedje of een verhaal worden)
6. Vouwen van het werkblad tot een bootje 7. Presenteren van teksten op enkele bootjes Wie durft … een kleine beloning wacht. Een heus haaientandje! Alle bootjes krijgen een plek op de kaart van de haven van Rotterdam
8. Afronding Uitnodigingsbrief, zie bijlage.
Pagina 4
KETELBINKIE
2. Suggesties voor de voorbereidende les U kunt het project ‘Ketelbinkie’ voorbereiden door: 1. 2. 3.
Samen met de kinderen naar het ketelbinkielied te luisteren. Enkele fragmenten te bekijken van School tv – beeldbank Als docent zelf het vouwen van een bootje te oefenen, zodat u de kinderen in de klas kunt helpen
2.1 Het lied Het lied Ketelbinkie is aanleiding om dieper in te gaan op het leven van een scheepsjongen aan boord. Het lied Ketelbinkie is een levenslied. De sfeer ervan is droevig en bevat een bedekte moraal. De kern van het verhaal is dat een jongen van een jaar of 12 zijn moeder en zijn vertrouwde omgeving achterlaat en naar zee gaat. Hij wordt zeeziek, moet toch doorwerken en met ketels koffie sjouwen. Als hij echt te ziek wordt om op te staan, denkt hij toch nog aan zijn moeder. Hij sterft, en wordt, zoals dat ging, in zeildoek verpakt overboord gezet, midden op zee. Alles wat zijn moeder nog van hem hoort is een telegram, waarin zijn overlijden wordt gemeld. Het doel van het beluisteren van het Ketelbinkie lied is om de kinderen iets van de sfeer aan boord van een schip zoals het vroeger ging mee te geven. De SKVR docent gaat tijdens de les in de klas nog verder in op het lied.
Op de Wilhelminakade in Rotterdam staat
De Edam
sinds 1973 een standbeeld van Ketelbinkie
Pagina 5
KETELBINKIE
Ketelbinkie (tekst Anton Beuving, muziek Jan Vogel) Toen wij van Rotterdam vertrokken Met de 'Edam', een ouwe schuit Met kakkerlakke in de midscheeps En rattennesten in het vooruit
En toen de stuurman met kinine En wonderolie bij hem kwam Vroegt 'ie een voorschot op ze gage Voor 't ouwe mens in Rotterdam
Toen hadde wij een kleine jonge Als ketelbink bij ons an boord Die voor de eerste keer naar zee ging En nooit van haaien had gehoord
In zeildoek en met roosterbaren Werd hij dien dag op het luik gezet De kapitein lichtte z'n petje En sprak met grogstem een gebed
Die van z'n moeder an de kade Wat schuchter lachend afscheid nam Omdat ie haar niet durfde zoene Die straatjongen uit Rotterdam
En met een een,twee, drie in Godsnaam ging het ketelbinkie overboord Die het ouwetje niet dorst te zoenen Omdat dat niet bij zeelui hoort
Hij werd gescholden door de stokers Omdat ie van den eerste dag Toen we maar net de pier uit waren al zeeziek in het Voxhol lag
De man een extra mokkie schoot an En het ouwe mens een tellegram Dat was het einde van een zeeman Die straatjongen uit Rotterdam
En met jenever en citroenen Werd hij weer op de been gebracht Want zieke zeelui zijn nadelig En brengen schade aan de vracht Als 'ie dan sjouwend met ze ketels Van de kombuis naar voren kwam Dan was het net een brokkie wanhoop Die straatjongen uit Rotterdam Wanneer ie 's avonds in ze kooi lag En na z'n sjouwen eindelijk sliep Dan schold de man die wacht te kooi had Omdat ie om z'n moeder riep Toen is ie op een mooie morgen 't Was in den Stille Oceaan Terwijl ze brulden om hun koffie Niet van z'n kooigoed opgestaan
Pagina 6
KETELBINKIE
2.2 Meer over varen? in de 18e eeuw Jacob gaat varen Het leven op een VOC-schip is zwaar. Jacob vindt er niks aan in het weeshuis. Hij wil weg; mee met een VOC-schip naar Indië. Op een dag heeft de huisvader een geweldig bericht: de VOC zoekt nog een scheepsjongen! Maar is het leven op een VOC-schip wel zo fijn? Lengte: 4:39 minuten http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20061219_voc01
Route van de voc De schepen van de VOC voeren heen en weer naar Azië. Maar welke route namen ze? En welke gevaren kwamen ze tegen? Deze clip geeft je het antwoord. Lengte: 3.27 minuten http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20061219_voc05
in de haven van nu? Ga naar: www.portofrotterdam.com
KETELBINKIE
2.3 Vouwinstructie boot
