Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie
2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS
saxion.nl/apo
Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod voor leerkrachten en schoolleiders primair onderwijs
De wereld verandert. Verandert jouw onderwijspraktijk mee? Nog nooit veranderde de wereld zo snel als nu. Ideeën leiden tot ontwikkelingen, die vorm krijgen in nieuwe producten, die weer leiden tot nieuwe ideeën. We worden links en rechts ingehaald door onszelf. Voor we de kans krijgen te wennen aan iets nieuws, wordt het volgende alweer aangeboden. Van alle kanten komen prikkels op ons af waar we iets mee moeten. Of mee willen natuurlijk. 21st Century Skills Al die veranderingen vragen nogal wat van de mens in deze eeuw. Een grote dosis leervermogen bijvoorbeeld. Flink wat flexibiliteit en inventiviteit. Diepgaande kennis van specifieke onderwerpen. Een onderzoekende geest, ondernemingszin en het lef om onbewandelde paden te betreden. Dit zijn echte 21st Century Skills. Nog voor hun schooltijd begint, komen kinderen hier al mee in aanraking. We kennen allemaal die peuter van twee die feilloos weet hoe een iPad werkt. Hij heeft de vaardigheid als vanzelfsprekend verworven. Het wordt hoog tijd dat het onderwijs hier aansluiting bij zoekt. Maar hoe?
Een nieuw didactisch arsenaal Een ding is zeker: de jeugd van nu moet worden toegerust met de kennis en vaardigheden die nodig zijn om een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan onze nieuwe maatschappij. Hoogstwaarschijnlijk een maatschappij met banen die nu nog niet eens bestaan. Dat vraagt om een nieuw en breed didactisch arsenaal dat past bij de 21ste eeuw. Thema’s daarbij zijn: Onderzoekend en ontwerpend leren Talentontwikkeling Leren leren Loopbaanbegeleiding Wetenschap & Technologie
Onderwijs van de 21ste eeuw In wezen betekent dit een omslag naar nieuwe onderwijsinzichten. Het is een geleidelijk proces waarin nieuw onderwijs wordt gecreëerd door het hele onderwijsteam. Zowel uit de praktijk als uit onderzoek blijkt dat onderwijsteams die de slag naar de 21ste eeuw hebben gemaakt, meer en betere onderwijsresultaten boeken. Met meer gemak en in kortere tijd. Bovendien ervaren zij veel inspiratie, werkplezier en voldoening. Wetenschap & Technologie Het onderwijs van de 21e eeuw kenmerkt zich door aandacht voor Wetenschap & Technologie (W&T). Dit is niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat onderwijs in W&T een nieuwsgierige, onderzoekende en probleemoplossende houding bij kinderen stimuleert. Door aan de slag te gaan met onderzoekend en ontwerpend leren ontwikkelen kinderen 21ste-eeuwse vaardigheden. Wetenschap & Technologie is daarom niet meer weg te denken uit het professionele onderwijsaanbod. Bureau Professionalisering, Saxion Hogescholen, begeleidt schoolleiders en leerkrachten in die overgang naar het onderwijs van de 21ste eeuw. Samen gaan we aan de slag om een goed fundament te leggen, waar jullie de volgende jaren op voort kunnen bouwen.
Ons professionaliseringsaanbod Hoe stimuleren we de onderzoekende en probleemoplossende houding van kinderen, zodat ze voorbereid zijn op de toekomst? En hoe ontwikkelen we ‘21ste Century Skills’ zoals creativiteit, ondernemingszin, en kritisch denken? Wat voor kennis en vaardigheden hebben kinderen nodig? En wat vraagt dat van jullie als leerkrachten én schoolleiders? Samen werken we aan het onderwijs van morgen!
Professionaliseren in verschillende fasen
Professionaliseren in verschillende fasen bij de voorkennis van deelnemers, is het professionaliseringsaanbod Om zo goed mogelijk aan te sluiten
Het professionaliseringsaanbod bestaat uit een aantal onderdelen, die afgestemd zijn op de voorkennis van de deelnemers. De inspiratiemiddag is hét moment om vrijblijvend te proeven welk onderdeel van de professionalisering bij jullie past. schoolleider. Beide vakgebieden hebben andere vragen, wensen en doelstellingen, waarvoor ook andere Het aanbod bestaat uit de volgende onderdelen: basistraject, leerkracht specialisatie, schoolleider specialisatie, maatwerk oplossingen en vaardigheden nodig zijn. Uiteindelijk werken we wel gezamenlijk aan het realiseren van modules en Docent Ontwikkel Team.
opgebouwd in een aantal fasen. Een deel van de opleiding is opgesplitst naar specialisatie: leerkracht of
duurzame en effectieve onderwijspraktijken die kinderen voorbereiden op de toekomst.
Bouwen op een goed fundament: de basis
Basistraject Het aanbod start bij de ‘Basis’. Tijdens dit traject leggen we het fundament waarop verder gebouwd wordt
Het basistraject bestaat uit drie dagdelen en is bedoeld voor leerkrachten en schoolleiders. Tijdens dit traject verkennen we wat onderwijs van de 21e eeuw betekent voor jullie school en welke plek Wetenschap & Technologie daarin krijgt. Onderwerpen (modules). Tijdens de basismodule – van 3 dagdelen – gaan we in op op de kansen en mogelijkheden van die aan bod komen zijn: wetenschap en technologie het onderwijs, het formuleren van gezamenlijke (onderwijs)doelen, en Onderwijs van de 21ste binnen eeuw: waarom, hoe en wat? de keuzes hetop onderwijs aangeboden wordt.schoolbeleid De volgende onderwerpen komen aan bod: te maken Verkennen van voor een visie 21e eeuwsdat onderwijs en het huidige ste Wetenschap & Technologie onderwijs, mogelijkheden en kansen (attitude) • Onderwijs van de 21 eeuw: waarom, hoe en wat? Leren werken vanuit de didactiek van het onderzoekend en ontwerpend leren.
in de specialisaties voor leerkrachten en schoolleiders, of een op maat gemaakte oplossing voor de school
• •
• •
Wat vraagt het nieuwe onderwijs van de leerkrachten, schoolleiders en de school? Verkennen van een visie op 21ste-eeuws onderwijs en het huidige schoolbeleid
Mogelijkheden en kansen van wetenschap en technologie onderwijs
Inzetten van de ondersteunende didactiek van ‘onderzoekend en ontwerpend leren’ om de 21steeeuwse vaardigheden eigen te maken bij leerlingen
Ingangseisen specialisaties Voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de specialisatie voor zowel leerkrachten als directeuren is dat het basistraject naar behoren is afgerond. Uitzondering hierop kan gemaakt worden indien de betreffende leerkracht of directeur kan aantonen, dat hij/ zij zich al eerder geschoold dan wel ontwikkeld heeft op het gebied van zowel onderwijs van de 21e eeuw, als Wetenschap & Technologie en Onderzoekend & Ontwerpend Leren. Specialisatie voor leerkrachten Na het basistraject bieden we een specialisatie aan voor leerkrachten. Deze specialisatie beslaat vijf dagdelen. Tijdens het traject gaan we ons verder verdiepen in Wetenschap & Technologie onderwijs en daarmee samenhangend, de 21st century skills. De leerkracht leert effectieve onderwijs strategieën om Wetenschap & Technologie onderwijs vorm te geven. De volgende zaken staan centraal tijdens de bijeenkomsten: Leerkrachtvaardigheden om: kinderen kennis bij te brengen op het gebied van fenomenen van Wetenschap & Technologie, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden aan te leren en aandacht te besteden aan vakoverstijgende competenties (21st century skills) Het ontwikkelen van Wetenschap & Technologie lesactiviteiten Het monitoren van de ontwikkeling van kinderen op het gebied van Wetenschap & Technologie, onderzoeken & ontwerpen en de 21st century skills. Specialisatie voor schoolleiders Na het basistraject bieden we ook voor schoolleiders een specialisatie aan. Deze specialisatie beslaat vijf dagdelen. Tijdens het traject reiken we de schoolleider handvatten aan om het onderwijs van de 21e eeuw, waarin Wetenschap & Technologie een centrale plek inneemt, op duurzame wijze te implementeren. We starten vanuit de eigen visie, beleid en onderwijsprogramma van de schoolleider. In de bijeenkomsten staan de volgende zaken centraal: Het ontwikkelen van visie op het onderwijs van de 21e eeuw binnen de eigen schoolorganisatie Het schrijven van een schoolplan, aansluitend op deze visie Het formuleren van concrete acties om Wetenschap & Technologie, onderzoekend en ontwerpend leren, een plek te geven in het curriculum Inzicht verwerven in mogelijkheden en onderwijsmiddelen op het gebied van Wetenschap & Technologie Effectief leiderschap in het licht van 21ste eeuws leren van het schoolteam
Maatwerkmodules Wanneer een school of scholengemeenschap specifieke behoeften heeft aan professionalisering, kan er ook gekozen worden voor maatwerkmodules. Elke module bestaat uit 3 dagdelen. Aan de hand van een intakegesprek worden uw specifieke behoeften en wensen in kaart gebracht. Tijdens elke module wordt vanuit een specifiek thema de vertaalslag gemaakt naar het onderwijs van de 21ste eeuw, met een centrale plek voor wetenschap en technologie. Ook de ondersteunende didactiek om de generieke vaardigheden (21ste Century Skills) eigen te maken, is geïntegreerd. Thema’s die aan bod kunnen komen (naast de thema’s die zelf aangedragen zijn tijdens het intakegesprek) zijn:
Thematisch werken Rijke leeromgeving Passend onderwijs Excellentie Het jonge kind Het oude kind Zaakvakken Taal Rekenen Kunstvakken ICT
Pas wanneer de ‘Basis’ door zowel de leerkrachten als de schoolleider afgerond is, kan worden gestart met de maatwerkmodules.
Docent Ontwikkel Teams Duurzame school- en onderwijsontwikkeling vraagt om leerkrachten en schoolleiders die zichzelf en hun onderwijspraktijk continu verbeteren. Tijdens zeven bijeenkomsten in een jaar leren onderwijsteams (bestaande uit OB-MB-BB en schoolleider) om effectieve strategieën van het 21ste-eeuwse onderwijs - en daarbij wetenschap en technologie - te vertalen naar de eigen onderwijsvisie. Deze onderwijsstrategieën worden vervolgens onder begeleiding toegepast in de eigen onderwijspraktijk. Tijdens de bijeenkomsten geven wij de handvatten om als onderwijsteam een curriculum te ontwikkelen op het gebied van wetenschap en technologie dat aansluit op de visie van de 21ste eeuw. Koppelen we de expertise van de leerkrachten en schoolleiders aan elkaar (co-creatie). Leer je hoe het ontwikkelde onderwijsprogramma kunt testen en evalueren. Inspiratiebijeenkomst Een heleboel onderwijsteams zijn zich nog aan het bezinnen over de rol van Wetenschap & Technologie binnen de school. Ook worstelen nog veel scholen op welke wijze zij de 21st century skills een plek moeten geven. Wil je als school meer grip krijgen op deze thema’s? En voel je toch de behoefte je door deze thema’s te laten inspireren? Dan helpen wij daar graag bij. We kunnen aansluiten bij een teamvergadering of we verzorgen een (deel van de) studiedag. Kies zelf de vorm die jullie als school past en die past bij de fase waarin je als school verkeert.
Algemene informatie Open inschrijving Basis: start januari 2016 Specialisatie leerkrachten: start februari 2016 Specialisatie schoolleiders: start februari 2016 Locatie De bijeenkomsten vinden plaats in het gebouw van Saxion in Deventer en Enschede. De gebouwen zijn op loopafstand van het NS-station. Investering De investering voor 3 dagdelen bedraagt € 425,- p.p. en voor 5 dagdelen € 695,-p.p. Aantal deelnemers (open inschrijving) per groep: min 15 en max 20. Financieringsmogelijkheden KWTO biedt het basisonderwijs de mogelijkheid van een verduurzamingspremie voor onderzoekend en ontwerpend leren en ‘wetenschap en technologie’-onderwijs. Dit kan je helpen bij het verduurzamen van wetenschap en technologie in het onderwijs dat je aanbiedt. Wil je hier gebruik van maken, bekijk dan de mogelijkheden op www.kwto.nl. Incompany De leergang kan ook incompany gegeven worden, bijvoorbeeld voor alle scholen binnen een bestuur. De data en locatie worden in overleg vastgesteld. We maken dan afspraken op maat. Certificaat Je ontvangt een bewijs van deelname wanneer je bij tenminste 80% van de bijeenkomsten aanwezig bent geweest en als je alle opdrachten voldoende hebt uitgevoerd. Informatie en aanmelding Voor inhoudelijke informatie kun je contact opnemen met: T: Anika Embrechts of Mirte Disberg E:
[email protected] of
[email protected] Voor aanmelding en verdere informatie kun je contact opnemen met: Saxion Bureau Professionalisering Betsie Gerrits, projectcoördinator T: 0570 - 603 732 E:
[email protected] I: www.saxion.nl/apo
Apeldoorn Kerklaan 21 Postbus 10120 7311 AA Apeldoorn Tel. (055) 527 57 57
Deventer Handelskade 75 7417 DH Deventer Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (0570) 603 663
Enschede M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (053) 487 11 11
saxion.nl/apo
