Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie
2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS
saxion.nl/apo
Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod voor leerkrachten en schoolleiders primair onderwijs
De wereld verandert. Verandert jouw onderwijspraktijk mee? Nog nooit veranderde de wereld zo snel als nu. Ideeën leiden tot ontwikkelingen, die vorm krijgen in nieuwe producten, die weer leiden tot nieuwe ideeën. We worden links en rechts ingehaald door onszelf. Voor we de kans krijgen te wennen aan iets nieuws, wordt het volgende alweer aangeboden. Van alle kanten komen prikkels op ons af waar we iets mee moeten. Of mee willen natuurlijk. 21st Century Skills Al die veranderingen vragen nogal wat van de mens in deze eeuw. Een grote dosis leervermogen bijvoorbeeld. Flink wat flexibiliteit en inventiviteit. Diepgaande kennis van specifieke onderwerpen. Een onderzoekende geest, ondernemingszin en het lef om onbewandelde paden te betreden. Dit zijn echte 21st Century Skills. Nog voor hun schooltijd begint, komen kinderen hier al mee in aanraking. We kennen allemaal die peuter van twee die feilloos weet hoe een iPad werkt. Hij heeft de vaardigheid als vanzelfsprekend verworven. Het wordt hoog tijd dat het onderwijs hier aansluiting bij zoekt. Maar hoe?
Een nieuw didactisch arsenaal Een ding is zeker: de jeugd van nu moet worden toegerust met de kennis en vaardigheden die nodig zijn om een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan onze nieuwe maatschappij. Hoogstwaarschijnlijk een maatschappij met banen die nu nog niet eens bestaan. Dat vraagt om een nieuw en breed didactisch arsenaal dat past bij de 21ste eeuw. Thema’s daarbij zijn: Onderzoekend en ontwerpend leren Talentontwikkeling Leren leren Loopbaanbegeleiding Wetenschap & Technologie
Onderwijs van de 21ste eeuw In wezen betekent dit een omslag naar nieuwe onderwijsinzichten. Het is een geleidelijk proces waarin nieuw onderwijs wordt gecreëerd door het hele onderwijsteam. Zowel uit de praktijk als uit onderzoek blijkt dat onderwijsteams die de slag naar de 21ste eeuw hebben gemaakt, meer en betere onderwijsresultaten boeken. Met meer gemak en in kortere tijd. Bovendien ervaren zij veel inspiratie, werkplezier en voldoening. Wetenschap & Technologie Het vak Wetenschap & Technologie speelt een belangrijke rol in dit hele verhaal. Het is niet meer weg te denken uit het professionele onderwijsaanbod. Het laat kinderen al op jonge leeftijd kennismaken met deze terreinen en maakt ze nieuwsgierig naar dat vakgebied. Bureau Professionalisering, Saxion Hogescholen, begeleidt schoolleiders en leerkrachten in die overgang naar het onderwijs van de 21ste eeuw. Samen gaan we aan de slag om een goed fundament te leggen, waar jullie de volgende jaren op voort kunnen bouwen.
Ons professionaliseringsaanbod Hoe stimuleren we de onderzoekende en probleemoplossende houding van kinderen, zodat ze voorbereid zijn op de toekomst? En hoe ontwikkelen we ‘21ste Century Skills’ zoals creativiteit, ondernemingszin, en kritisch denken? Wat voor kennis en vaardigheden hebben kinderen nodig? En wat vraagt dat van jullie als leerkrachten én schoolleiders? Samen werken we aan het onderwijs van morgen! Professionaliseren in verschillende fasen Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de voorkennis van deelnemers, is het professionaliseringsaanbod opgebouwd in een aantal fasen. Een deel van de opleiding is opgesplitst naar specialisatie: leerkracht of schoolleider. Beide vakgebieden hebben andere vragen, wensen en doelstellingen, waarvoor ook andere oplossingen en vaardigheden nodig zijn. Uiteindelijk werken we wel gezamenlijk aan het realiseren van duurzame en effectieve onderwijspraktijken die kinderen voorbereiden op de Professionaliseren in verschillende fasen toekomst. Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de voorkennis van deelnemers, is het professionaliseringsaanbod opgebouwd in een aantal fasen. Een deel van de opleiding is opgesplitst naar specialisatie: leerkracht of schoolleider. Beide vakgebieden hebben andere vragen, wensen en doelstellingen, waarvoor ook andere oplossingen en vaardigheden nodig zijn. Uiteindelijk werken we wel gezamenlijk aan het realiseren van duurzame en effectieve onderwijspraktijken die kinderen voorbereiden op de toekomst.
Bouwen op een goed fundament: de basis
Het aanbod start bij de ‘Basis’. Tijdens dit traject leggen we het fundament waarop verder gebouwd wordt
in de specialisaties voor leerkrachten en schoolleiders, of een op maat gemaakte oplossing voor de school (modules). Tijdens de basismodule – van 3 dagdelen – gaan we in op op de kansen en mogelijkheden van
wetenschap en technologie binnen het onderwijs, het formuleren van gezamenlijke (onderwijs)doelen, en Bouwen op een goed fundament: de basis de te maken keuzes voor het dat aangeboden wordt. De volgende onderwerpen komen aan bod:in de specialisaties Het aanbod start bij de ‘Basis’. Tijdens dit onderwijs traject leggen we het fundament waarop verder gebouwd wordt • Onderwijs van de 21ste eeuw: waarom, hoe en wat? voor leerkrachten en schoolleiders, of een op maat gemaakte oplossing voor de school (modules). Tijdens de basismodule • Wat vraagt het nieuwe onderwijs van de leerkrachten, schoolleiders en de school? van 3 dagdelen gaan •we Verkennen in op op de van en wetenschap technologie binnen het onderwijs, het vankansen een visieen op mogelijkheden 21ste-eeuws onderwijs het huidige en schoolbeleid formuleren van gezamenlijke (onderwijs)doelen, de te maken keuzes voor het onderwijs dat aangeboden wordt. De • Mogelijkheden en kansen vanen wetenschap en technologie onderwijs • komen Inzettenaan van bod: de ondersteunende didactiek van ‘onderzoekend en ontwerpend leren’ om de 21stevolgende onderwerpen eeuwse ste vaardigheden eigen te maken bij leerlingen Onderwijs van de 21 eeuw: waarom, hoe en wat? Wat vraagt het nieuwe onderwijs van de leerkrachten, schoolleiders en de school? Specialisatie voor leerkrachten VerkennenInvan een visie op 21ste-eeuws onderwijs en het huidige schoolbeleid 5 dagdelen staat het leren ontwikkelen en toepassen van effectieve strategieën op het gebied van Mogelijkheden en kansen vanenwetenschap en technologie didactiek, wetenschap technologie onderwijs centraal. onderwijs Daarnaast werken we aan het in kaart brengen van de leeropbrengsten van kinderen. Om van je deze strategieën eigen maken als leerkracht, gaan insteop: Inzetten van ondersteunende didactiek ‘onderzoekend enteontwerpend leren’ om dewe21 -eeuwse • De vaardigheden van de leerkracht om kinderen kennis bij te brengen op het gebied van vaardigheden eigen te maken bij leerlingen fenomenen van wetenschap en technologie, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden, en de vakoverstijgende competenties (21st Century Skills)
•
Het ontwikkelen van activiteiten die het leren van kinderen op het gebied van wetenschap en technologie onderwijs stimuleren
• •
Het leren toepassen van effectieve leerstrategieën
Het in kaart brengen van leeropbrengsten van kinderen
Specialisatie voor schoolleiders Naast leerkrachten spelen schoolleiders een belangrijke rol in het realiseren van duurzame en effectieve onderwijspraktijken. In deze specialisatie bieden we in 5 dagdelen de handvatten aan die nodig zijn om het onderwijs van de 21ste eeuw, waarin wetenschap en technologie een centrale plek innemen, op een duurzame manier te implementeren. Hierbij vormen de visie, het beleid en het onderwijsprogramma van de eigen basisschool de basis om die integratie te realiseren. Tijdens de bijeenkomsten gaan we in op: Het ontwikkelen van een eigen visie op het onderwijs van de 21ste eeuw binnen de eigen school Het schrijven van een schoolplan, aansluitend op de visie Het formuleren van concrete acties om wetenschap en technologie, en onderzoekend en ontwerpend leren binnen het eigen onderwijs te realiseren Het creëren van een overzicht van verschillende mogelijkheden en onderwijsmiddelen Effectief leiderschap van de schoolleider (inspireren en faciliteren van het team, leercultuur creëren, directe omgeving betrekken in ontwikkelingen, draagvlak creëren, etc.) Het vertalen van de onderwijsvisie op het (leren van) het onderwijsteam Specialisatie voor leerkrachten In 5 dagdelen staat het leren ontwikkelen en toepassen van effectieve onderwijsstrategieën op het gebied van didactiek, wetenschap en technologie centraal. Daarnaast werken we aan het in kaart brengen van leeropbrengsten van kinderen. Om je deze strategieën eigen te maken als leerkracht, gaan we in op: De vaardigheden van de leerkracht om kinderen kennis bij te brengen op het gebied van fenomenen van wetenschap en technologie, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden, en de vakoverstijgende competenties (21ste Century Skills) Het ontwikkelen van activiteiten die het leren van kinderen op het gebied van wetenschap en technologie onderwijs stimuleren Het leren toepassen van effectieve leerstrategieën Het in kaart brengen van leeropbrengsten van kinderen
Maatwerkmodules Wanneer een school of scholengemeenschap specifieke behoeften heeft aan professionalisering, kan er ook gekozen worden voor maatwerkmodules. Elke module bestaat uit 3 dagdelen. Aan de hand van een intakegesprek worden uw specifieke behoeften en wensen in kaart gebracht. Tijdens elke module wordt vanuit een specifiek thema de vertaalslag gemaakt naar het onderwijs van de 21ste eeuw, met een centrale plek voor wetenschap en technologie. Ook de ondersteunende didactiek om de generieke vaardigheden (21ste Century Skills) eigen te maken, is geïntegreerd. Thema’s die aan bod kunnen komen (naast de thema’s die zelf aangedragen zijn tijdens het intakegesprek) zijn:
Thematisch werken Rijke leeromgeving Passend onderwijs Excellentie Het jonge kind Het oude kind Zaakvakken Taal Rekenen Kunstvakken ICT
Pas wanneer de ‘Basis’ door zowel de leerkrachten als de schoolleider afgerond is, kan worden gestart met de maatwerkmodules.
Samen onderwijs ontwikkelen in Docent Ontwikkel Teams (DOTs) Duurzame school- en onderwijsontwikkeling vraagt om leerkrachten en schoolleiders die zichzelf en hun onderwijspraktijk continu verbeteren. Tijdens 7 bijeenkomsten in een jaar leren onderwijsteams (bestaande uit OB-MB-BB en schoolleider) om effectieve strategieën van het 21ste-eeuwse onderwijs - en daarbij wetenschap en technologie - te vertalen naar de eigen onderwijsvisie. Deze onderwijsstrategieën worden vervolgens onder begeleiding toegepast in de eigen onderwijspraktijk. Tijdens de bijeenkomsten gaan we in op: De handvatten om als onderwijsteam een curriculum te ontwikkelen op het gebied van wetenschap en technologie dat aansluit op de visie van de 21ste eeuw Co-creatie door middel van de expertise van leerkrachten en de schoolleider Het testen en evalueren van het ontwikkelde onderwijsprogramma Om effectief samen onderwijs te ontwikkelen is het van belang dat de deelnemers van de DOTs beschikken over voldoende voorkennis. Daarom wordt de afgeronde deelname van de voorgaande onderdelen (basis en specialisatie voor leerkrachten en schoolleiders) als voorwaarde gesteld. Open inschrijving Basis: start oktober 2015 Specialisatie leerkrachten: start januari 2016 Specialisatie schoolleiders: start januari 2016 Locatie De bijeenkomsten vinden plaats in het gebouw van Saxion in Deventer en Enschede. De gebouwen zijn op loopafstand van het NS-station. Investering De investering voor 3 dagdelen bedraagt € 425,- en voor 5 dagdelen € 695,-. Aantal deelnemers (open inschrijving) per groep: min 15 en max 20. Financieringsmogelijkheden KWTO biedt het basisonderwijs de mogelijkheid van een verduurzamingspremie voor onderzoekend en ontwerpend leren en ‘wetenschap en technologie’-onderwijs. Dit kan je helpen bij het verduurzamen van wetenschap en technologie in het onderwijs dat je aanbiedt. Wil je hier gebruik van maken, bekijk dan de mogelijkheden op www.kwto.nl. Incompany De leergang kan ook incompany gegeven worden, bijvoorbeeld voor alle scholen binnen een bestuur. De data en locatie worden in overleg vastgesteld. Certificaat Je ontvangt een bewijs van deelname wanneer je bij tenminste 80% van de bijeenkomsten aanwezig bent geweest en als je alle opdrachten voldoende hebt uitgevoerd. Informatie en aanmelding Voor inhoudelijke informatie kun je contact opnemen met: T: Anika Embrechts of Mirte Disberg E:
[email protected] of
[email protected] Voor aanmelding en verdere informatie kun je contact opnemen met: Saxion Bureau Professionalisering Betsie Gerrits, projectcoördinator T: 0570 - 603 732 E:
[email protected] I: www.saxion.nl/apo
Apeldoorn Kerklaan 21 Postbus 10120 7311 AA Apeldoorn Tel. (055) 527 57 57
Deventer Handelskade 75 7417 DH Deventer Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (0570) 603 663
Enschede M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (053) 487 11 11
saxion.nl/apo
