Onderwijs- en examenregeling BKS cohort voor leertrajecten onder de beroepsgerichte kwalificatiestructuur

Onderwijs- en examenregeling BKS cohort 2013-2014 voor leertrajecten onder de beroepsgerichte kwalificatiestructuur

Dit is de OER BKS voor alle leertrajecten van: Lentiz | MBO Greenport - Plantenteelt (niveau 1) - Groen breed (plant, bloem, agrologistiek (handel) niveau 2) - Living & Design (niveau 3, 4) - Watermanagement (niveau 4) - Greenport Business & Management (niveau 3, 4) - Bloemsierkunst (niveau 3, 4) - Hortitechnics & Management (niveau 3, 4) Lentiz | MBO Maasland - Loonwerk (niveau 2,3) - Paardenhouderij (niveau 2, 3, 4) - Hovenier (niveau 1, 2, 3, 4) - Dierverzorging (niveau 2, 3, 4) - Paraveterinaire ondersteuning (niveau 4) - Outdoor Activities (niveau 3, 4) - Toerisme en Recreatie (niveau 4) Lentiz|MBO LIFE College - Verpakken (niveau 1) - Voeding (niveau 2, 3, 4) - Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (niveau1) - Urban Trade (niveau 2,4) - Wellness & Lifestyle (niveau 4) - Catering (niveau 2, 4) - Urban Design (niveau 4) - Inspecteur leefomgeving (niveau 4)

Deze onderwijs- en examenregeling BKS is op 12 april 2013 vastgesteld door het Raad van Bestuur te Vlaardingen en openbaar gemaakt door het ter inzage te leggen op de mbo-scholen van de Lentiz onderwijsgroep voor aanvang van het 2 van 53

OER BKS Lentiz onderwijsgroep 2013-2014

schooljaar 2013-2014.

3 van 53


Inhoudsopgave Deel 1 Het algemene deel ..................................................................................................................................................... 6 1 Algemeen........................................................................................................................................................................... 6 1.1 Inleiding .............................................................................................................................................................................. 6 In het beroepsgerichte onderwijs zijn de diploma-eisen van het mbo beschreven in kwalificatiedossiers. Op basis van deze kwalificaties maken scholen hun opleidingsprogramma's. ......................................................................................... 6 1.2 Raad van Bestuur en de scholen ......................................................................................................................................... 7 2 Aanmelding, toelating en inschrijving BKS .......................................................................................................................... 9 2.1 De aanmelding .................................................................................................................................................................... 9 2.1.1 Het aanmeldingsformulier .......................................................................................................................................... 9 2.1.2 Datum aanmelding ..................................................................................................................................................... 9 2.2 Voorlichting ........................................................................................................................................................................ 9 2.3 Intake en toelating ........................................................................................................................................................... 10 2.3.1 Toelatingsvoorwaarden ............................................................................................................................................ 10 2.3.2 Opleidingsniveaus mbo ............................................................................................................................................ 11 2.4 De inschrijving .................................................................................................................................................................. 12 2.4.1 De onderwijsovereenkomst BKS en examenovereenkomst ..................................................................................... 12 2.4.2 Inschrijving in een BKS-leertraject en de waarborgen voor de deelnemer .............................................................. 12 2.4.3 Inschrijving beroepsopleidende leerweg (BOL) ........................................................................................................ 13 2.4.4 Inschrijving beroepsbegeleidende leerweg (BBL) ..................................................................................................... 14 2.4.5 Administratieve afwikkeling ..................................................................................................................................... 14 2.5 Bijzonderheden ................................................................................................................................................................ 14 2.5.1 Vroegtijdig schoolverlaten ........................................................................................................................................ 14 2.6 Vrijstellingen ..................................................................................................................................................................... 15 3.1 Opleidingsniveaus............................................................................................................................................................. 16 3.2 Leertrajecten en leerwegen ............................................................................................................................................. 16 3.3 Lentiz leertrajectnaam ...................................................................................................................................................... 17 3.4 Inrichting en inhoud van de BKS-leertrajecten. ................................................................................................................ 17 3.4.1 Beroepspraktijkvorming (BPV) .................................................................................................................................. 17 3.4.2 Onderwijscomponent ............................................................................................................................................... 18 3.5 Opbouw van een leertraject onder de Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur ................................................................ 18 3.5.1 Studiebelastingsuren ................................................................................................................................................ 22 3.5.2 Studiebelastingsuren en Transparante Onderwijsprogrammering (TOP) ................................................................. 22 3.5.3 Studiebelastingsuren en studiefinanciering (WSF)/tegemoetkoming studiekosten (WTS). ..................................... 23 3.6 Leertraject en examenprogramma BKS ............................................................................................................................ 24 3.6.1 Leertraject beschreven in een “examenprogramma en leertrajectplan” ................................................................. 24 3.6.2 Onderwijs- en examenprogramma ........................................................................................................................... 24 3.7 Studieduur ........................................................................................................................................................................ 25 3.8 Voorbereidende en ondersteunende activiteiten ............................................................................................................ 25 4 Examinering onder de BKS ............................................................................................................................................... 26 4.1 Examenorganisatiestructuur ............................................................................................................................................ 26 4.1.1 Organisatie................................................................................................................................................................ 26 4.1.2 Commissie van Beroep voor de examens ................................................................................................................. 28 4.2 Examinering en diplomering onder de BKS ...................................................................................................................... 28 4.2.1 Samenwerkingsverband ‘De groene standaard’ ....................................................................................................... 29 4.3 Procedure examenafname ............................................................................................................................................... 29 4.3.1 Aangepaste examens voor deelnemers met een beperking .................................................................................... 30 4.4 Externe kwaliteitsborging examens BKS ........................................................................................................................... 30 4.5 Toezicht door de inspectie ............................................................................................................................................... 30 4.6 Doorstroom ...................................................................................................................................................................... 30 4.6.1 Internationale inschaling mbo-diploma .................................................................................................................... 30 4.6.2 Van mbo doorstromen naar hbo .............................................................................................................................. 31 Examenreglement BKS Lentiz onderwijsgroep .................................................................................................................... 32 Begrippenlijst ..................................................................................................................................................................... 39 Adressenlijst ....................................................................................................................................................................... 44 Bijlage 1a: Model onderwijsovereenkomst BKS (OOK) ........................................................................................................ 46 Bijlage 1b: Deelnemersstatuut ............................................................................................................................................ 47 Bijlage 1c: Model examenovereenkomst (EOK) ................................................................................................................... 48 Bijlage 2: Model praktijkovereenkomst BKS (POK) .............................................................................................................. 49 4 van 53


Bijlage 3: Klachtenregeling .................................................................................................................................................. 50 Bijlage 4: AVO-eisen per opleiding ...................................................................................................................................... 51 Bijlage 5 Handboek COE & Protocol afname centrale examens ........................................................................................... 52 Deel 2 Het examenprogramma en leertrajectplan BKS per leertraject ................................................................................. 53

5 van 53


Deel 1 Het algemene deel

1 Algemeen 1.1 Inleiding Dit is de onderwijs- en examenregeling (OER) voor alle leertrajecten onder de Beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS) 2013-2014. De BKS bevat de inhoudelijke eisen die aan een diploma worden gesteld. Deze eisen zijn opgesteld in samenwerking met het bedrijfsleven en goedgekeurd door de Minister van OCW/EZ. In het schooljaar 2013-2014 zullen alle leertrajecten van start gaan onder de nieuwe Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur (BKS). Deelnemers in een BKS leertraject krijgen het meest actuele diploma aan het einde van hun leertraject. Het onderwijs onder de BKS is anders van opzet en er gelden een aantal specifieke regels. Welke dit zijn en hoe daar mee omgegaan wordt is beschreven in deze OER. Naast de OER is er ook een studiegids BKS voor de deelnemers. Tezamen met de studiegidsen geeft de OER BKS een overzicht van de inhoud en inrichting van het onderwijs en de examens voor alle leertrajecten. OER BKS Studenten die na het mbo aan de slag gaan, moeten over allerlei kennis, vaardigheden en competenties beschikken. Ze moeten bijvoorbeeld kunnen samenwerken, met computers en internet overweg kunnen, in staat zijn om verkoopgesprekken te voeren of weten hoe ze met patiënten omgaan. De Wet beroepsgericht onderwijs (WEB) is op 1 januari 2012 in werking getreden. Dat betekent dat alle regionale opleidingscentra (ROC's), agrarische opleidingscentra (AOC's) en vakscholen vanaf 1 augustus 2012 onderwijs geven op basis van beroepsgerichte kwalificaties. Studenten leren niet alleen de theorie die bij hun opleiding hoort, maar leren ook hoe ze in bepaalde situaties moeten handelen. In het beroepsgerichte onderwijs zijn de diploma-eisen van het mbo beschreven in kwalificatiedossiers. Op basis van deze kwalificaties maken scholen hun opleidingsprogramma's. Doel van de beroepsgerichte kwalificatiestructuur is om de aansluiting tussen het mbo en de arbeidsmarkt te verbeteren en de doorstroom naar het hoger beroepsonderwijs (hbo) te vergroten. Zo moet het voor mbo-studenten aantrekkelijker worden om onderwijs te (blijven) volgen. Studenten die op 1 augustus 2013 starten met een mbo-opleiding doen dit dus op basis van beroepsgerichte kwalificaties. Studenten die vóór het studiejaar 2013/2014 zijn gestart kunnen hun opleiding gewoon afmaken op basis van eerder vastgestelde experimentele kwalificatiedossiers (CKS). Beroepsgericht onderwijs werd voorheen ook wel competentiegericht onderwijs (CGO) genoemd. In de OER BKS worden de onderwijs- en examenregelingen van alle Beroepsgerichte leertrajecten vastgelegd. De OER BKS wordt opgesteld aan de hand van de in de wet geformuleerde eisen. In het document worden op formele wijze de verschillende regelingen, structuren, planningen en procedures vastgelegd. De OER BKS biedt voor aanvang van het schooljaar aan de (aspirant) deelnemer een goed beeld van de inhoud en inrichting van het onderwijs en de examens. De ‘examenprogramma’s en leertrajectplannen BKS’ worden in de OER BKS opgenomen. Gezien het formele karakter van de OER BKS en daarbij horende redelijke toegankelijkheid voor (aspirant) deelnemers, is de OER BKS voor aanvang van het cursusjaar voor deelnemers ter inzage aanwezig op school. Vanuit de gedachte van klantvriendelijkheid en praktisch gebruik wordt belangrijke informatie voor de deelnemers op een toegankelijke manier beschikbaar gesteld in de studiegids. Studiegids In de studiegids wordt op toegankelijke wijze alle informatie beschikbaar gesteld die een deelnemer nodig heeft tijdens zijn/haar leertraject. De basis hiervoor is gelegd in de OER BKS. De studiegids bevat veel informatie en is bedoeld als naslagwerk. De studiegids wordt aan het begin van de opleiding aan alle deelnemers beschikbaar gesteld. Informatie die dan niet bekend 6 van 53


is, zoals onderwijsroosters en examenplanningen, wordt op een later tijdstip doch tijdig toegevoegd of gecommuniceerd. De studiegids wordt gepubliceerd op de website van de school. OER BKS 2013-2014 Deze onderwijs- en examenregeling BKS cohort 2013-2014 van de Lentiz onderwijsgroep heeft betrekking op alle leertrajecten die per 1 augustus 2013 onder de BKS worden verzorgd op onze mbo-scholen in Naaldwijk, Schiedam en Maasland. De OER BKS is opgebouwd uit een ‘algemeen deel’, dat van toepassing is voor alle leertrajecten en een ‘leertraject-specifiek deel’. In het algemene deel wordt een toelichting gegeven op de structuur en de inrichting van het onderwijs en de examens. Achtereenvolgens komen de volgende onderwerpen aan de orde: inschrijving (hoofdstuk 2), de onderwijsregeling (hoofdstuk 3) en de examenregeling (hoofdstuk 4). In het ‘leertraject-specifieke deel’ wordt nadere invulling geven aan de inhoud en inrichting van het leertraject waarvoor de deelnemer gekozen heeft. 1.2 Raad van Bestuur en de scholen De Lentiz mbo-scholen zijn een onderdeel van de Lentiz onderwijsgroep. Bevoegd gezag De Lentiz onderwijsgroep bestaande uit de Lentiz mbo’s en de VO-instellingen van de Lentiz onderwijsgroep hebben één stichtingsbestuur dat zal optreden als bevoegd gezag voor beide instellingen. Dit stichtingsbestuur functioneert volgens het Raad van Toezicht model. Raad van Bestuur Het dagelijks bestuur van de Stichting is opgedragen aan de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur bestaat uit de heer G. Kant, tevens voorzitter en mevr. mr. C.M. ’t Lam, lid. Het bezoekadres van de Raad van Bestuur is:

Schiedamsedijk 114 Vlaardingen

Het postadres van de Raad van Bestuur is:

Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen e-mail: [email protected] www.lentiz.nl

Lentiz | MBO Binnen de Lentiz onderwijsgroep wordt onderwijs verzorgd in het vmbo en mbo. Lentiz verzorgt mbo-opleidingen op drie scholen, te weten: Lentiz | MBO Greenport in Naaldwijk Prof. Holwerdalaan 62, 2672 LD Naaldwijk Tel. 0174 - 513321 Directeur: dhr. H. van Tienhoven Leertrajecten op het gebied van: - Plantenteelt (niveau 1) - Groen breed (plant, bloem, agrologistiek (handel) niveau 2) - Living & Design (niveau 3, 4) - Watermanagement (niveau 4) - Greenport Business & Management (niveau 3, 4) - Bloemsierkunst (niveau 4) - Hortitechnics & Management (niveau 3, 4) - Business & Management (niveau 3) Lentiz | MBO Maasland in Maasland Commandeurskade 22 7 van 53


3155 AD Maasland Tel. 010 – 5910499 Directeur: dhr. A. Reijm Leertrajecten op het gebied van: - Loonwerk (niveau 2,3) - Paardenhouderij (niveau 2, 3, 4) - Hovenier (niveau 1, 2, 3, 4) - Dierverzorging (niveau 2, 3, 4) - Paraveterinaire ondersteuning (niveau 4) - Outdoor Activities (niveau 4) - Toerisme en recreatie (niveau 4) Lentiz |MBO LIFE College in Schiedam Parallelweg 401 3112 NA Schiedam Tel. 010-4735377 Directeur dhr. P. Lakens Leertrajecten op het gebied van: - Verpakken (niveau 1) - Voeding (niveau 2, 3, 4) - Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (niveau1) - Urban Trade (niveau 2,4) - Wellness & Lifestyle (niveau 4) - Catering (niveau 4) - Urban Design (niveau 4) - Inspecteur leefomgeving (niveau 4)

8 van 53


2 Aanmelding, toelating en inschrijving BKS De toelatingsprocedure bestaat uit vier stappen: 1. aanmelding (paragraaf 2.1) 2. voorlichting & intake (paragraaf 2.2 & 2.3) 3. toelating (paragraaf 2.3) 4. inschrijving (paragraaf 2.4) 2.1 De aanmelding 2.1.1 Het aanmeldingsformulier De aspirant-deelnemer meldt zich aan door een volledig ingevuld aanmeldingsformulier met de benodigde documenten in te leveren bij de administratie van de school. Bij het aanmeldingsformulier dienen een uittreksel van de burgerlijke stand, kopie van paspoort of identiteitskaart en een recente pasfoto, op de achterzijde voorzien van naam en postcode, ingeleverd te worden. 2.1.2 Datum aanmelding Voor leertrajecten zowel in de beroepsopleidende leerweg (BOL) als in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) dient de inschrijving te zijn afgerond voor 1 oktober. Om dit te realiseren moet het aanmeldingsformulier ruim voor die datum zijn ingeleverd. Bij capaciteitsproblemen worden aanmeldingen in behandeling genomen naar volgorde van binnenkomst van de aanmeldingsformulieren. Inschrijven Voor de inschrijving voor een opleiding dient een deelnemer contact op te nemen met de school die de opleiding van zijn/haar keuze aanbiedt. Middels het aanleveren van de juiste gegevens kan een deelnemer zich inschrijven aan een opleiding van de school. Op deze manier kan worden geborgd dat een deelnemer tijdig wordt uitgenodigd voor de voorlichting en de intake. Ook alle eventuele aanvullende gegevens dienen tijdig bij de school te zijn aangeleverd zodat de inschrijving van de student definitief kan worden gemaakt. Uiterlijk op 15 september van het eerste studiejaar dient de deelnemer zijn/haar inschrijving definitief te hebben afgerond, opdat de school de deelnemer kan inschrijven in het Basisregister onderwijsnummer (BRON). Lesgeld Wil je nu al meer weten over het betalen van je lesgeld, kijk dan op www.duo.nl. 2.2 Voorlichting De school draagt er zorg voor dat de aspirant deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook zijn/haar ouders/verzorgers) zodanig wordt geïnformeerd dat hij/zij zich een goed beeld kan vormen van het leertraject waarvoor hij zich wil inschrijven. De OER BKS, de studiegids en het intakegesprek spelen hierbij een rol. Hierbij wordt o.a. aandacht besteed aan:  de toelatingsvoorwaarden;  het arbeidsmarktperspectief na het leertraject;  de doorstroommogelijkheden na het leertraject;  de inrichting van het leertraject, inclusief de beroepspraktijkvorming;  de inhoud van het onderwijsprogramma, het voorwaardendossier en het examenprogramma;  het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) van een deelnemer;  de organisatie van de onderwijsleeractiviteiten inclusief de vormen van praktijkleren;  de keuzemogelijkheden en doorstroommogelijkheden binnen het leertraject;  de inspanningsverplichting van de school;  de inspanningsverplichting van de deelnemer;  de status en reikwijdte van de onderwijsovereenkomst, de praktijkovereenkomst en de examenovereenkomst;  de manier waarop de school omgaat met Eerder Verworven Competenties (EVC);  de vrijwillige bijdrage in de kosten van het leertraject en de inhoud van de extra's die hiervan gerealiseerd worden;  de kosten van de benodigde boeken en leermiddelen; 9 van 53




andere financiële aspecten van het leertraject, studiefinanciering, arbeidsovereenkomst en dergelijke.

De aspirant deelnemer verstrekt op verzoek van de school alle inlichtingen die nodig zijn voor de school om zich een goed beeld te vormen van aanleg, capaciteit, motivatie, ambitie, vooropleiding en voorkennis om voor hem een passend leertraject te kunnen verzorgen. De school kan om dit beeld te completeren ook inlichtingen opvragen bij de toeleverende school en/of de aspirant deelnemer verzoeken deel te nemen aan een intake. Tevens kan de school van de aspirant deelnemer verlangen een voorstage te lopen zodat de determinatie naar het juiste leertraject optimaal kan plaatsvinden. 2.3 Intake en toelating De Raad van Bestuur heeft de beslissing van toelating opgedragen aan toelatingscommissies van de scholen. De bevoegdheden en werkzaamheden van de toelatingscommissies zijn per school geregeld. De leden van de toelatingscommissie worden per school ingevuld. De toelatingscommissie neemt binnen 5 schooldagen nadat de intakeprocedure is afgerond, op basis van de informatie die verkregen is bij aanmelding en intake, een beslissing over de toelating van de aspirant-deelnemer in een bepaald leerjaar van een bepaald leertraject en stelt hem/haar hiervan schriftelijk op de hoogte. Deze toelatingsbrief geeft de aspirant-deelnemer duidelijkheid ten aanzien van de toelating tot een bepaald leertraject. In dezelfde brief (en soms ook in aanvullende brieven) krijgt de deelnemer minimaal informatie over: de voorwaarden waaraan bij aanvang van het schooljaar voldaan moet zijn; de documenten die bij aanvang van het schooljaar (uiterlijk 15 september) in het bezit van de school moeten zijn; de plaatsing in een bepaald leerjaar of een bepaalde groep van een bepaalde leerweg; een overzichtslijst met daarop de vrijstellingen die de deelnemer op zijn verzoek verleend kunnen worden bij de ondertekening van de onderwijsovereenkomst; eventuele bijzondere bepalingen die opgenomen zullen worden in de onderwijsovereenkomst, de praktijkovereenkomst en eventueel de examenovereenkomst; de bepalingen ten aanzien van en de omvang van de vrijwillige financiële bijdrage en de bijdrage leermiddelen die gevraagd wordt en waarmee ingestemd wordt bij de ondertekening van de onderwijsovereenkomst; naam, adres en telefoonnummer van zijn contactpersoon binnen de school. 2.3.1 Toelatingsvoorwaarden De Lentiz onderwijsgroep (en de Lentiz mbo’s als onderdeel hiervan) is inhoudelijk een samenwerkingsstichting en heeft als grondslag de algemeen bijzondere richting in het onderwijs, waarbij de kenmerken van interconfessioneel onderwijs worden gewaarborgd en ruimte wordt geboden aan het karakter van openbaar onderwijs. Bij haar activiteiten gaat de Lentiz onderwijsgroep uit van de gelijkwaardigheid van mensen. Bij de toelating van deelnemers en de benoeming van personeel wordt geen verschil gemaakt naar godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of leeftijd. Het onderwijs wordt gegeven overeenkomstig de normen en waarden die in de Nederlandse samenleving worden erkend. Deelnemers van elke geloofsovertuiging worden toegelaten tot een leertraject, zolang zij de grondslag en de doelstellingen van de school respecteren. De school hanteert de wettelijke criteria voor de toelating. De doorstroomrechten van deelnemers voor de verschillende leertrajecten zijn wettelijk bepaald (zie hieronder tabel 1a en 1b). Voor sommige leertrajecten zijn er door Lentiz mbo toelatingsadviezen aan toegevoegd. Tabel 1a: In- en doorstroomrechten voor mbo– BKS Vooropleiding

Geen diploma

Basisberoepsgerichte leerweg vmbo

Opleiding

Mboniveau

Duur

Werkzaamheden

Voorbeelden beroepen

Assistentenopleiding

1

0,5 - 1 jaar

Eenvoudige uitvoerende werkzaamheden

Assistent bakker, winkelassistent

Basisberoepsopleiding

2

ten minste 2 en

Uitvoerende (assisterend) werkzaamheden

Kapper, autotechnicus, verkoper

10 van 53


Doorstroom naar hbo

Vooropleiding

Opleiding

Mboniveau

Duur

Werkzaamheden

Kaderberoepsgerichte leerweg, theoretische leerweg, gemengde leerweg vmbo en havo

Vakopleiding

Middenkaderopleiding

Doorstroom naar hbo

detailhandel

ten hoogste 3 jaren, Kaderberoepsgerichte leerweg, theoretische leerweg, gemengde leerweg vmbo en havo

Voorbeelden beroepen

3

ten minste 2 en ten hoogste 4 jaren

Volledig zelfstandige uitvoering van werkzaamheden

1e monteur

4

ten minste 3 en ten hoogste 4 jaren, en

Volledig zelfstandige uitvoering van werkzaamheden

Filiaalbeheerder en activiteitenbegeleider

Ja

Bron: http://wetten.overheid.nl/BWBR0007625/Hoofdstuk7/Titel2/2/Artikel724/geldigheidsdatum_29-04-2013 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/opleidingen-niveaus-en-leerwegen-in-het-mbo

2.3.2 Opleidingsniveaus mbo Het mbo kent 4 opleidingsniveaus. Het niveau waarop studenten kunnen instromen, is afhankelijk van de vooropleiding en staat in bovenstaand weergegeven. Hier vind je tevens de doorstroommogelijkheden naar het hoger beroepsonderwijs en een indicatie van de werkzaamheden en de voorbeeldberoepen voor de verschillende opleidingsniveaus:

   

Niveau 1 mbo Niveau 2 mbo Niveau 3 mbo Niveau 4 mbo

Mag je naar elke sector in het mbo die je wilt? Nee, er zijn een aantal beperkingen. Een deelnemer met een diploma vmbo-sector economie of zorg en welzijn mag niet zomaar naar de sector techniek in het mbo. Hij moet aan bepaalde vakkenpakketeisen voldoen (één sectorvak van techniek) of een niveau lager (drempelloos) nemen. Voor een deelnemer met een diploma vmbo-sector zorg en welzijn geldt dit ook voor doorstroom naar de sector economie. Hij moet ook dan één sectorvak van economie hebben gedaan. De sectoren Zorg en Welzijn en Landbouw in het mbo zijn toegankelijk voor alle deelnemers met een vmbo-diploma. Voor deze sectoren gelden geen nadere vooropleidingseisen. Alle deelnemers met een vmbo-diploma in de sectoren Landbouw en Techniek mogen altijd automatisch naar een mboleertraject van hun eigen niveau in elke sector (landbouw, techniek, zorg en economie). Dat komt omdat deze deelnemers allemaal wiskunde hebben gedaan. Deelnemers met een diploma van de sectoren Economie of Zorg en Welzijn met wiskunde in het pakket, mogen overigens ook naar een mbo-leertraject van hun eigen niveau in elke sector. Let op: niet alle deelnemers in die sectoren hebben verplicht wiskunde in het pakket! Formele eisen ten aanzien van de leerplicht: De leerplicht houdt in dat kinderen verplicht naar school moeten. Vanaf het moment dat een kind 5 jaar is tot het einde van het schooljaar waarin het kind 16 jaar wordt, is het op grond van de Leerplichtwet verplicht naar school te gaan (leerplichtig). De ouder moet het kind inschrijven op een school en ervoor zorgen dat zijn/haar kind naar school gaat. De leerplicht geldt voor iedereen die in Nederland woont. Ook kinderen met een niet-Nederlandse nationaliteit, asielzoekers in de leerplichtige 11 van 53


leeftijd en kinderen die illegaal in Nederland verblijven zijn leerplichtig en moeten dus verplicht naar school. Een deelnemer is tot het schooljaar volgende op het moment van 16 worden volledig leerplichtig en dient dus voltijds dagonderwijs te volgen. Pas het schooljaar volgende op het moment waarop een deelnemer 16 is geworden, is hij kwalificatieplichtig. Vanaf dat moment kan een deelnemer toegelaten worden tot een BBL-leertraject of een deeltijd BOL-leertraject. Formele eisen ten aanzien van de kwalificatieplicht: De kwalificatieplicht gaat in zodra een deelnemer niet langer volledig leerplichtig is. In de meeste gevallen is dat zodra de deelnemer de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt. Vanaf dat moment is de deelnemer kwalificatieplichtig. De kwalificatieplicht verplicht een deelnemer onderwijs te volgen totdat hij/zij 18 jaar wordt of een startkwalificatie heeft gehaald. Een startkwalificatie is een diploma op havo-, vwo- of mbo-2 niveau. Tijdens de kwalificatieplicht gaat de deelnemer elke dag naar school of kiest hij/zij voor de combinatie van leren en werken (BBL). Alle voortijdig schoolverlaters (jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie die geen onderwijs meer volgen) moeten door scholen bij het RMC gemeld worden. Dit is geregeld in de verschillende onderwijswetten (VO, BVE). Vanaf je 18de verjaardag ben je niet meer leerplichtig/kwalificatieplichtig (zie leerplichtwet). Criteria specifiek voor een bepaald leertraject (advies): Naast de minimumeisen ten aanzien van vooropleiding is het mogelijk dat de school ook een gewenst vooropleidingprofiel voor bepaalde leertrajecten heeft gedefinieerd. Aspirant-deelnemers die instromen met het gewenste vooropleidingprofiel hebben een grotere kans het leertraject binnen de gestelde tijd met een goed resultaat af te ronden. Uitgebreide informatie hierover krijg je bij de toelatingscommissie van het leertraject van je keuze. Als de school voorafgaand aan een leertraject verwacht dat een aspirant-deelnemer het leertraject niet binnen de reguliere tijd af kan ronden, kunnen afspraken gemaakt worden ten aanzien van voorbereidende en ondersteunende activiteiten die gekoppeld kunnen worden aan de inschrijving. Hierdoor kunnen hiaten voorafgaand aan het leertraject worden opgevuld. De omschrijving van voorbereidende en ondersteunende activiteiten wordt opgesteld op basis van het intakegesprek met de (aspirant) deelnemer. Een school heeft ook het recht aspirant-deelnemers die niet voldoen aan de eisen (en dus geen doorstroomrechten hebben) op basis van de aanmelding en intake toch toe te laten tot een leertraject (dit recht ligt bij de school en expliciet niet bij de aspirant-deelnemer). Dit kan de school doen als zij op basis van de aanmelding en intake voldoende vertrouwen heeft dat een aspirant-deelnemer het betreffende leertraject inderdaad met goed gevolg kan volgen en afsluiten.

2.4 De inschrijving 2.4.1 De onderwijsovereenkomst BKS en examenovereenkomst Na de toelating van een deelnemer vindt inschrijving plaats. Aan de inschrijving ligt een overeenkomst tussen de school en de deelnemer ten grondslag. Dat wil zeggen tussen elke deelnemer, bij minderjarigheid met de ouders/verzorgers, en het bevoegd gezag wordt een onderwijsovereenkomst (OOK) afgesloten. Deze overeenkomst regelt, in combinatie met het deelnemersstatuut, de afspraken tussen de onderwijsinstelling en de deelnemer. Tevens biedt het duidelijkheid over het te volgen leertraject en het bijbehorende streefdiploma. De naam van het streefdiploma is in het Centraal Register Beroepsopleidingen (crebo) opgenomen; dit is de officiële crebo-naam. Deze wordt ook gehanteerd op het diploma. Het model onderwijsovereenkomst (OOK) BKS van Lentiz is weergegeven in bijlage 1a en het deelnemersstatuut in bijlage 1b. Indien een deelnemer alleen wordt ingeschreven om deel te nemen aan (een deel van) het examen dan wordt deze deelnemer ingeschreven als examendeelnemer. Een examendeelnemer (extraneus) is een deelnemer die niet ingeschreven staat voor het onderwijsprogramma, maar wel voor het examenprogramma. De school brengt de kosten voor de afname van examens in rekening bij de examendeelnemer. De examenovereenkomst (EOK) regelt de rechten en plichten (inclusief de kosten) van de examendeelnemer. Het model examenovereenkomst (EOK) BKS is opgenomen in bijlage 1c. 2.4.2 Inschrijving in een BKS-leertraject en de waarborgen voor de deelnemer De Lentiz onderwijsgroep gaat in het cohort 2013-2014 een aantal leertrajecten opzetten en uitvoeren die gericht zijn op de beroepsgerichte kwalificatiestructuur. Alle nieuwe deelnemers voor het cohort 2013-2014 die een BKS leertraject volgen worden ingeschreven in leertrajecten die zijn opgezet conform de door de minister vastgestelde beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS). Hierdoor is de inhoud van de leertrajecten het meest actueel en de vormgeving praktijkgestuurd.

12 van 53


Er zijn een aantal punten bij leertrajecten onder de BKS anders dan bij de ’oude’ eindtermgerichte opleidingen. Voor de inschrijving in leertrajecten onder de BKS gelden daarom een aantal speciale ‘aanvullende’ regels die voor alle betrokken deelnemers gelden: 1. 2. 3. 4.

5.

6. 7.

8.

De beroepsgerichte kwalificatieprofielen (BKS) van het leertraject zijn opgesteld door Aequor, het kenniscentrum bedrijfsleven en beroepsonderwijs voor de groene sectoren, en zijn vastgesteld door de Minister van EZ. Het Ministerie van OCW moet goedkeuring gegeven hebben voor het opzetten van de leertrajecten onder de BKS en toestemming gegeven hebben de deelnemers in te schrijven. De leertrajectplannen en examenprogramma’s van de BKS-leertrajecten zijn opgenomen in de OER BKS 2013-2014 (zie bijlagen). Dit is de basis voor de inschrijving. Aangezien de BKS leertrajecten gericht zijn op het leveren van maatwerk ligt niet alles binnen een leertraject vooraf vast. Dat betekent dat gedurende het leertraject, mede onder invloed van de keuzes van de deelnemer, concrete invullingen worden gegeven aan de leeractiviteiten en dat er tijdens de opleiding wijzigingen kunnen worden doorgevoerd in het leertraject (indien de situatie hierom vraagt). Hierover wordt gecommuniceerd met de betreffende deelnemers. De school is gehouden om de inschrijving van de deelnemers in deze leertrajecten vast te leggen in een onderwijsovereenkomst BKS (OOK BKS) met de juiste kwalificatienaam en crebo-code (aparte code voor de BKS leertrajecten). Ook op de praktijkovereenkomst (POK) BKS worden deze gegevens opgenomen. Indien er bij een basiscrebonummer meerdere uitstromen zijn, wordt de deelnemer ingeschreven op het basiscrebonummer bij het begin van de opleiding. Dit wordt in de OOK BKS en de POK BKS van de deelnemer vastgelegd. Zodra bekend is in welke uitstroom de deelnemer ingeschreven wordt, wordt dit in de OOK aangepast en in de eerstvolgende POK BKS van de deelnemer vastgelegd. Als bij aanvang van de opleiding de uitstroom waarvoor de deelnemer zich gaat inschrijven bekend is wordt hij/zij direct op het uitstroomcrebonummer ingeschreven. Dit uitstroomcrebonummer geeft de uitstroomdifferentiatie van de opleiding weer. Het is mogelijk dat deelnemers gedurende de opleiding worden overgeschreven naar een nieuwe BKS opleiding zodat de deelnemer de meest actuele opleiding volgt en een daarbij horende diploma krijgt. Indien een deelnemer gedurende zijn opleiding overgaat naar een nieuwe BKS opleiding dan dient dit altijd in overleg met de deelnemer te gaan. Overschrijven kan alleen als de deelnemer hiervan geen nadelige gevolgen ondervindt.

In het schooljaar 2013-2014 is het mogelijk om ingeschreven te worden in de leertrajecten onder de BKS, aangeboden door de mbo’s van de Lentiz onderwijsgroep. Deze opleidingen zijn benoemd op de website van de Lentiz onderwijsgroep www.lentiz.nl 2.4.3 Inschrijving beroepsopleidende leerweg (BOL) De formele bekrachtiging van de inschrijving als deelnemer geschiedt dus door het ondertekenen van de onderwijsovereenkomst (OOK) door de school en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook door diens ouders of verzorgers). In de loop van het leertraject worden in het verlengde van de inschrijving één of meer praktijkovereenkomsten (zie voor nadere informatie 3.4.1 en Bijlage 1a) gesloten die school, deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook door diens ouders/verzorgers) en praktijkbedrijf ondertekenen. In het kader van studiefinanciering (ouder dan 18) of tegemoetkoming studiekosten (van 16 tot 18 jaar) voor de deelnemer en financiering van het onderwijs door de overheid is het volgende van belang: de inschrijving aan de beroepsopleidende leerweg (BOL) geldt als een voorlopige inschrijving voor deelnemers die op 31 juli van dat jaar 18 jaar of ouder zijn. De inschrijving wordt definitief op het moment waarop de school van deze aspirantdeelnemer heeft aangemeld in het Basis Register Onderwijs Nummer. Indien de school uiterlijk 3 schooldagen vóór 1 oktober niet alle gegevens van de deelnemer heeft ontvangen die benodigd zijn voor het afronden van de inschrijving, wordt de inschrijving ingetrokken. De intrekking van de inschrijving geschiedt schriftelijk en is met redenen omkleed. Een deelnemer kan ook ingeschreven worden voor een deeltijd BOL opleiding. De deelnemer doet dan een BOL opleiding in deeltijd en hoeft geen arbeidscontract bij een voor de opleiding relevant bedrijf te hebben zoals bij de BBL. De deelnemer gaat immers stage lopen op verschillende bedrijven. Doordat de deelnemer minder tijd aan de opleiding besteedt zal de opleiding wel langer duren. Daarnaast zal de deelnemer bij de meeste deeltijd BOL opleidingen niet voldoen aan de zogeheten 850 klokurennorm. Hierdoor heeft de deelnemer geen recht op studiefinanciering.

13 van 53


2.4.4 Inschrijving beroepsbegeleidende leerweg (BBL) Voor de leertrajecten in de beroepsbegeleidende leerweg, kortweg BBL, zijn voor de formele bekrachtiging van de inschrijving twee documenten vereist. Onderwijsovereenkomst De inschrijving voor het leertraject en met name de inschrijving voor de schoolcomponent geschiedt door het ondertekenen van de onderwijsovereenkomst (OOK) door de school en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid diens ouders/verzorgers). Praktijkovereenkomst Omdat in de BBL het zwaartepunt van het leertraject ligt in de beroepspraktijkvorming, is om de inschrijving te completeren een tweede document vereist. De inschrijving voor een leertraject in de beroepsbegeleidende leerweg wordt pas definitief als de door de school opgestelde praktijkovereenkomst (POK; zie Bijlage 2) is ondertekend door de school, het praktijkbedrijf, het kenniscentrum beroepsonderwijs en bedrijfsleven (Aequor) en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid diens ouders of verzorgers) én bovendien het cursusgeld betaald is. Zodra in de BBL de OOK getekend is, is de deelnemer ingeschreven. Deze inschrijving geldt, zolang de POK ontbreekt, echter als een voorlopige inschrijving, die een geldigheidsduur heeft van 3 maanden. 2.4.5 Administratieve afwikkeling Voor de administratieve afwikkeling van de inschrijving is het nodig dat de school over een aantal documenten beschikt. - Kopieën diploma en cijferlijst (en eventueel andere relevante documenten): Een aspirant-deelnemer dient zo spoedig mogelijk na diplomering een kopie van zijn diploma en een kopie van de bijbehorende cijferlijst aan de school op te sturen. De school geeft hiervoor aanwijzingen aan de deelnemer. BOL-deelnemers: Per studiejaar 2011-2012 is de onderwijskaart afgeschaft. De inning van het lesgeld vindt vanaf studiejaar 2012-2013 plaats o.b.v. de inschrijvingen in het Basis Register Onderwijs Nummer (BRON). Deelnemers of hun ouders/verzorgers krijgen hiervoor automatisch een acceptgiro toegezonden. 2.5 Bijzonderheden Voor deelnemers die tussentijds instromen gelden aangepaste data en termijnen voor aanmelding en inschrijving. De school bekijkt per geval of en onder welke voorwaarden een deelnemer tussentijds toegelaten kan worden tot een leertraject. Ook voor leertrajecten die starten op een andere datum gelden aangepaste data en termijnen voor aanmelding en inschrijving. 2.5.1 Vroegtijdig schoolverlaten In de RMC-wetgeving (RMC: regionaal melden coördinatiepunt) is onder meer vastgelegd dat het bevoegd gezag van de school verplicht is bij jongeren die niet meer leerplichtig zijn (ouder dan 18, jonger dan 23 jaar) en nog geen startkwalificatie hebben melding te doen bij de woongemeente als er sprake is van voortijdig schoolverlaten. Concreet betekent dit dat scholen een meldplicht hebben als deze jongeren gedurende een maand zonder geldige reden het onderwijs niet meer volgen of van de opleiding worden uitgeschreven of verwijderd. Melding moet bij de woongemeente van de deelnemer. Alle gemeenten in Nederland moeten voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar registreren en ervoor zorgen dat zij via een passend traject (onderwijs, baan of een combinatie daarvan) alsnog een startkwalificatie kunnen behalen. Gemeenten participeren in een van de 39 RMC-regio’s. Per regio coördineert één contactgemeente de melding en registratie van voortijdig schoolverlaters door scholen. De contactgemeente is de coördinator in een regionaal samenwerkingsverband van overheid, onderwijs, jeugdzorg, justitie en arbeid. Hieronder is in een schema weergegeven wanneer een mbo-school (en ook andere scholen) verplicht is volgens de Leerplichtwet en de RMC-wet voortijdig schoolverlaten te melden aan de gemeente. Wanneer iemand moet worden gemeld hangt af van de leeftijd van de deelnemer en de daaraan verbonden ‘leerplichtstatus’: leerplichtig, kwalificatieplichtig of bovenleerplichtig.

14 van 53


Welke deelnemers

Welke scholen melden

Wat melden

5 tot 18 jaar: Leerplichtig & Kwalificatieplichtig

PO, VO SO, mbo

inschrijvingen

VO, VSO, mbo

uitschrijvingen verzuim van 3 dagen verzuim van 1/8 deel van de lestijd van 4 opeenvolgende weken inschrijvingen

18 tot 23 jaar*: bovenleerplichtig

Wanneer melden binnen 1 week

dezelfde dag

dezelfde dag

uitschrijvingen afwezig 1 maand * zonder startkwalificatie 2.6 Vrijstellingen Het begrip vrijstellingen wordt gehanteerd als overkoepelende term voor deelnemers die een bepaald onderdeel van de kwalificatiestructuur niet meer hoeven te doen omdat zij op basis van voorkennis (blijkend uit een certificaat of diploma) een verzoek voor vrijstelling kunnen indienen en gehonoreerd krijgen. Vrijstellingen worden aangevraagd tijdens de intake of gedurende het leertraject bij de opleidingsexamensecretaris van de school. Vrijstellingen kunnen formeel enkel worden afgegeven voor deelkwalificaties. Aangezien er in de leertrajecten onder de BKS officieel geen deelkwalificaties meer worden onderscheiden kan een certificaat voor een behaalde deelkwalificatie niet rechtstreeks vertaald worden in een vrijstelling. Wanneer een deelnemer een vrijstelling voor een deel van zijn/haar onderwijstraject wil aanvragen kan hij/zij hiervoor een verzoek indienen bij de opleidingsexamencommissie. De opleidingsexamencommissie besluit in alle gevallen of de aangevraagde vrijstelling kan worden toegekend. Indien de deelnemer in het bezit is van een certificaat (bijvoorbeeld van een andere instelling) dan kan hij/zij hiervoor een verzoek indienen bij de opleidingsexamencommissie. De opleidingsexamencommissie besluit in alle gevallen of de aangevraagde vrijstelling kan worden toegekend. Vrijstellingen worden in principe verleend voor PvB’s of voor wettelijke beroepsvereisten/branchevereisten (vaak deelkwalificaties) indien dit in de opleiding past. Bij dit laatste kan gedacht worden aan alle extern erkende eenheden zoals het trekkerrijbewijs, spuitlicentie, veiligheidscertificaat. Het is in het geval van AVO, bijvoorbeeld bij de vakken zoals Rekenen, Moderne Vreemde Talen en Nederlands niet mogelijk om een onderwijs- of examenvrijstelling te krijgen omdat de deelnemer zijn vaardigheden op deze vlakken dient te onderhouden. Tevens moeten alle deelnemers deelnemen aan de Centraal Ontwikkelde Examens, tenzij zij reeds een Centraal Examen op het betreffende referentieniveau hebben behaald (in het VO of mbo) in de afgelopen 2 jaar. Uitgangspunten binnen het vrijstellingenbeleid van Lentiz zijn dat deelnemers in elk geval aan de onderhoudsplicht moeten blijven voldoen en bovendien moeten voldoen aan de urennorm die is gesteld voor bekostiging.

15 van 53


3 Onderwijsregeling: leertrajecten inrichting en inhoud BKS 3.1 Opleidingsniveaus Een beroepsopleiding leidt op tot een kwalificatie (een diploma) voor een beroep of een groep van beroepen op een bepaald kwalificatieniveau. Er zijn in het mbo vier kwalificatieniveaus, 1 tot en met 4. Elk leertraject heeft een eigen wettelijke naam, die geregistreerd is in het Centraal Register Beroepsopleidingen (crebo) dat jaarlijks door het Ministerie van OCW wordt gepubliceerd. De beroepskwalificatie die je met dat leertraject kunt behalen heeft een dubbele naam: een 'voornaam', waaraan je het niveau van het leertraject kunt aflezen; en een 'achternaam', die aangeeft voor welk beroep of welke groep van beroepen de opleiding opleidt. Deze naam van de kwalificatie staat vermeld op de onderwijsovereenkomst (Bijlage 1a OOK; zie ook par. 2.4.2). Voor de leertrajecten die starten onder de BKS geldt dat deze nieuwe namen en nieuwe crebonummers hebben. Hiermee zijn deze leertrajecten direct te onderscheiden van de oude KS2000+ opleidingen. Hieronder een overzicht van de wettelijke namen van de niveaus en leertrajecten, de 'voornamen' van de kwalificaties op die niveaus. Niveau 1 2 3 4 4

soortnaam leertraject Assistentopleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkaderopleiding Specialistenopleiding

naam kwalificatie in BKS assistent vakman 2 vakman 3 middenkaderfunctionaris vakman 4

Tot welk beroep of welke groep van beroepen je wordt opgeleid, kun je zien aan de 'achternaam' van het leertraject. Bijvoorbeeld: assistent voedsel & leefomgeving, medewerker natuur & leefomgeving of middenkaderfunctionaris natuur & leefomgeving. Een overzicht van de kwalificaties waarvoor iemand binnen de Lentiz onderwijsgroep kan worden opgeleid is opgenomen in het crebo. De opleidingen worden gebaseerd op de kwalificatiedossiers zoals die per opleiding worden vastgesteld door de Minister. De kwalificatiedossiers van de opleidingen van de Lentiz onderwijsgroep worden opgesteld door Aequor. Voor uitgebreide informatie hierover is te vinden op www.aequor.nl en www.kwalificatiesmbo.nl Het voorlichtingsmateriaal van de Lentiz onderwijsgroep biedt voor (aspirant) deelnemers en ouders een goed overzicht van de leertrajecten die je binnen de Lentiz onderwijsgroep kunt volgen. Deze informatie kan ook gevonden worden op de website van de Lentiz onderwijsgroep: www.lentiz.nl. Natuurlijk kan de informatie ook worden opgevraagd bij de administratie van de school. 3.2 Leertrajecten en leerwegen Een leertraject leidt op tot één of meer beroepen. In een leertraject worden in ieder geval de ‘competenties’ aangeleerd van één beroepskwalificatie zoals landelijk gedefinieerd in de kwalificatiestructuur BKS. Als bewijsstuk dat een leertraject afgerond is én de kwalificatie behaald is, wordt een diploma uitgereikt. Een leertraject dat opleidt tot een bepaalde kwalificatie kun je volgen langs twee leerwegen: - de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) - de beroepsopleidende leerweg (BOL) Het onderscheid tussen de leerwegen BOL en BBL wordt gevormd door de volgende factoren: 1. De omvang van de beroepspraktijkvorming (BPV) als onderdeel van het leertraject. In de BBL ligt het zwaartepunt op het leren in de praktijk, in de BOL ligt het zwaartepunt op het leren op de school. De wettelijke marges voor het BPV-aandeel zijn een percentage van de totale vastgestelde studieduur: Voor de BOL is dat ten minste 20% en minder dan 60% BPV. Voor de BBL geldt dat er minimaal 60% BPV in het leertraject is opgenomen. De BPV-component wordt berekend als een percentage van de totale kwalificatieruimte in uren van de door de instelling vastgestelde opleidingsduur. De kwalificatieruimte is de totale door de instelling vastgestelde opleidingsduur, minus de vrije ruimte. 2. De aard van de relatie tussen de deelnemer en het praktijkleerbedrijf. 16 van 53


BOL In de BOL worden voor een deelnemer tijdens het leertraject in de regel meerdere overeenkomsten (praktijkovereenkomsten) voor relatief korte periodes aangegaan met meerdere bedrijven ten behoeve van het leren in de BPV. BBL In de BBL bestaat er in principe vanaf het begin van het leertraject een arbeidsovereenkomst van minimaal 20 uur tussen één deelnemer en één werkgever voor in ieder geval de duur van het leertraject ten behoeve van het leren in de BPV. 3.3 Lentiz leertrajectnaam De school kan een specifieke naam aan een leertraject geven die gebruikt wordt in het dagelijkse taalgebruik. Deze kunnen ook worden opgenomen in de informatiefolders, studiegids en voorlichtingsmateriaal van de Lentiz onderwijsgroep. De naam van de kwalificatie die aan het einde van het leertraject kan worden behaald staat vast en luidt zoals in de kwalificatiestructuur BKS is vermeld. 3.4 Inrichting en inhoud van de BKS-leertrajecten. Elk leertraject bestaat uit een BPV-component en een onderwijscomponent. 3.4.1 Beroepspraktijkvorming (BPV) Tijdens de beroepspraktijkvorming (BPV) worden de mbo-studenten volledig in het bedrijf ingewerkt. Hierdoor ervaren zij in de praktijk het beroep waarvoor ze leren. Kenniscentrum Aequor, vertegenwoordiging van het bedrijfsleven, is verantwoordelijk voor het erkennen van voldoende BPV-plekken. De mbo-scholen begeleiden studenten naar een BPV-plek en ondersteunen hen tijdens het traject. Op www.stagemarkt.nl en www.Aequor.nl staan registers van de leerbedrijven. Studenten hoeven niet per se voor een BPV-plek van de kenniscentra te kiezen. Ze kunnen ook zelf een leerbedrijf zoeken voor hun praktijkonderwijs. Op www.stagemarkt.nl staat een overzicht van alle bedrijven die erkend zijn als leerbedrijf. Als studenten het praktijkonderwijs willen volgen bij een niet-erkend bedrijf dan moet dit bedrijf alsnog erkend worden als leerbedrijf. Hieraan zijn enkele criteria verbonden, zoals het voldoen aan de begeleiding- en beoordelingscompetenties. De kenniscentra ondersteunen de leerbedrijven bij hun opleidingsfunctie en beoordelen de kwaliteit van de leerbedrijven. Let op, het leerbedrijf moet een erkenning hebben voor het crebonummer van de opleiding die de deelnemer volgt! In de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) neemt de BPV een centrale plaats in. In de BPV worden ‘competenties’ geoefend, lesstof wordt in praktijk gebracht, specifieke beroepsvaardigheden worden aangeleerd en het beheersen van bepaalde ‘competenties’ wordt getoetst. Het belang van de BPV wordt bekrachtigd door het feit dat een voldoende beoordeling voor de BPV binnen alle leertrajecten noodzakelijk is voor de diplomering van een deelnemer. Zie hiervoor verder examinering en diplomering in hoofdstuk 4. De BPV is een wettelijk verplichte component in elk leertraject, waarbij het percentage BPV van een leertraject per leerweg kan verschillen binnen de wettelijk bepaalde grenzen (zie 3.2). De verplichting BPV in ieder leertraject op te nemen heeft tot gevolg dat deelnemers een aantal verplichte BPV-dagen moeten doorlopen. Dit kan verschillen voor de verschillende leertrajecten en leerwegen. De school is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en programmering van het gehele leertraject inclusief het aantal uren geprogrammeerde en verplichte BPV. Een overzicht hiervan is per leertraject opgenomen in het examenprogramma en leertrajectplan in deel 2 van deze OER BKS. De BPV wordt verzorgd op grondslag van een praktijkovereenkomst (POK), gesloten tussen de school, de deelnemer en het bedrijf dat de BPV verzorgt. Voor de Beroepsbegeleidende leerweg ondertekent ook het kenniscentrum beroepsonderwijs en bedrijfsleven, Aequor, de overeenkomst. Aequor verklaart daarmee dat het bedrijf een gunstige beoordeling heeft. Dit is van belang aangezien de BPV alleen gevolgd mag worden op een door Aequor erkend praktijkbedrijf. In bijlage 2 is het model praktijkovereenkomst, vastgesteld door de Raad van Bestuur opgenomen, waarbij er één variant is voor de BOL en één voor de BBL. In de praktijkovereenkomst zijn de rechten en plichten geregeld van de betrokken partijen. De praktijkovereenkomst omvat onder andere:  de duur van de overeenkomst en de omvang van de periode van beroepspraktijkvorming;  de begeleiding van de deelnemer door het praktijkbedrijf en vanuit de school; 17 van 53


 

dat deel van de ‘competenties’ dat de deelnemer tijdens de BPV-periode dient te realiseren; de gevallen waarin en de wijze waarop de overeenkomst voortijdig kan worden ontbonden.

Uitgangspunt voor de begeleiding van de deelnemer tijdens de BPV is dat het praktijkbedrijf die de beroepspraktijkvorming verzorgt, ook zorg draagt voor de begeleiding van de deelnemer binnen het bedrijf. Verder is de school verantwoordelijk voor de beoordeling of de deelnemer uiteindelijk de benodigde ‘competenties’ (kennis en vaardigheden) kan demonstreren aan de hand van het uitvoeren van kerntaken en of werkprocessen. Het oordeel van het praktijkbedrijf wordt betrokken bij die beoordeling. Alle nadere informatie over de beroepspraktijkvorming waaronder de organisatie, planning en de beoordelingen worden door de school tijdig kenbaar gemaakt aan de deelnemers. 3.4.2 Onderwijscomponent De onderwijscomponent van een leertraject bevat een deel 'theorie' én een deel 'praktijkleren' als onderdeel van de theorie of onderwijscomponent. Hieronder volgt een globale indeling. Theorie Onder theorie vallen: theorielessen, workshops, bewerkings- en verwerkingsuren, dagtaken, weektaken, toetsing en studiebegeleiding/coaching gericht op het beheersen van de competenties. Praktijkleren Bij praktijkleren gaat het formeel om ‘activiteiten gericht op het leren werken in de praktijk als onderdeel van de theorievorming, niet zijnde de beroepspraktijkvorming’. Praktijkleren zijn dan alle activiteiten gericht op het leren werken in de praktijk, het opdoen van ervaringen in de praktijk of het kennis nemen van verschijnselen uit de praktijk. Naast de BPV kunnen er drie gebieden binnen praktijkleren worden onderscheiden:   

Praktijkschoolprogramma’s (bij het PTC+ en/of IPC groene ruimte). Praktijkleren in bedrijf/regio (bv. buitenschoolse praktijkprojecten, excursies, oriënterende praktijk en practica). Praktijkleren op school (bv. praktijksimulaties, practica, gastdocentschap en rollenspellen).

Voor ieder leertraject wordt het onderwijs anders vormgegeven. De theorie- en praktijkleercomponenten worden hierin verwerkt. 3.5 Opbouw van een leertraject onder de Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur Aan ieder leertraject ligt een kwalificatieprofiel uit de BKS ten grondslag. Hierin is beschreven wat de belangrijkste werkprocessen en kerntaken zijn die bij een bepaald beroep horen. Tevens is beschreven welke competenties (vakkennis en vaardigheden) iemand moet hebben om de werkprocessen en kerntaken goed te kunnen uitvoeren. De leertrajecten zijn erop gericht deelnemers zo op te leiden en zich te laten ontwikkelen dat ze alle benodigde competenties hebben en dit aan de hand van het uitvoeren van kerntaken kunnen laten zien. Bovenstaande informatie zegt nog weinig over een leertraject van een deelnemer. Hiervoor moet je nog het volgende weten. Bij het vormgeven en uitvoeren van onderwijs onder de BKS worden de volgende onderdelen onderscheiden, zoals: werkproces, kerntaak, prestatie-indicator, competenties, vrije ruimte en beroepspraktijkvorming. Wat verstaan we onder de veelvoorkomende begrippen? AVO Algemeen Vormend Onderwijs. Dit deel van het onderwijs dat niet praktijkgericht is. Bijvoorbeeld talen, loopbaan & burgerschap, rekenen. Beroepspraktijkvorming (BPV) Onderwijs dat plaats vindt in de praktijk (een bedrijf of organisatie) en deel uitmaakt van elke beroepsopleiding. Coachen en begeleiden Dit is de studieloopbaanbegeleiding van de deelnemer tijdens zijn leertraject. Tevens krijgt de deelnemer begeleiding bij zijn persoonlijke ontwikkeling en bij eventuele voorkomende (sociaal-emotionele) problemen. Om dit goed vorm te geven krijgt iedere deelnemer een studieloopbaancoach. Examen 18 van 53


Het examen bestaat uit alle Proeven van Bekwaamheid (PvB), alle examens voor AVO vakken: Centrale Examens AVO en instellingsexamens AVO van een opleiding en de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. Een Proeve van Bekwaamheid toetst of een deelnemer de ‘competenties’ heeft om een bepaalde kerntaak/werkproces of kerntaken (van een kwalificatie) uit te voeren. In het “examenprogramma en leertrajectplan BKS” wordt per leertraject beschreven hoe het examen en het leertraject zijn ingericht. Voorafgaand aan de deelname aan een PvB moet de deelnemer voldoen aan het voorwaardendossier. De Proeven van Bekwaamheid zijn gebaseerd op de examenstandaarden die zijn ontwikkeld in het landelijke samenwerkingsverband ‘De groene standaard’. De examenstandaarden op hun beurt worden gemaakt op basis van de beroepsgerichte kwalificatiestructuur van Aequor. Hierdoor wordt geborgd dat de examens voldoen aan de inhoudelijke eisen die het Ministerie hieraan stelt. De examenstandaarden worden vaak gekoppeld aan de werkprocessen en kerntaken uit het kwalificatiedossier. Het kan echter ook voorkomen dat is gekozen één examenstandaard te ontwikkelen voor meerdere werkprocessen of kerntaken of meerdere examenstandaarden voor één werkproces of kerntaak. De argumentatie voor deze keuze ligt in de beroepspraktijk en de inhoud van het beroep waarvoor wordt opgeleid. In hoofdstuk 4 zal nader worden ingegaan op de examenregeling van de BKS opleidingen. De Centrale Examens zijn landelijk ontwikkelde examens voor Nederlands en Rekenen voor deelnemers van niveau 1, 2, 3 en 4. Deze examens worden afgenomen op landelijk bepaalde momenten en landelijk beoordeeld. Kerntaak Kerntaken geven de essentie aan van wat een beroepsbeoefenaar doet. Leertraject Een leertraject bestaat uit de kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren en benodigde competenties die een deelnemer moet leren om een beginnend beroepsbeoefenaar te worden voor een bepaald beroep. Een leertraject is gericht op het behalen van een kwalificatie (diploma). Het diploma is het bewijs dat je een goede beginnende beroepsbeoefenaar bent. Bovenstaande onderdelen vormen de basis voor het leertraject van de deelnemer. Dit betekent dat een BKS-leertraject is opgebouwd uit kerntaken met daarbij horende competenties die nodig zijn om de kerntaak op een goede manier te kunnen uitvoeren. De inhoud van een leertraject is beschreven in het ‘Examenprogramma en Leertrajectplan’. Deze zijn opgenomen in deel 2 van deze OER BKS. Hierin zijn ook de studiebelastingsuren benoemd voor een ‘regulier’ traject en het aantal uren dat bestemd is voor de beroepspraktijkvorming, het taalonderwijs en loopbaan &burgerschap. De leertrajecten per opleiding worden gepubliceerd in de OER en de studiegids, die vervolgens wordt gepubliceerd op de website van de school, www.lentiz.nl. Op basis hiervan krijgt een deelnemer op hoofdlijnen inzicht in het leertraject. Naast bovenstaande formele onderdelen die de basis voor ieder leertraject onder de BKS vormen krijgt iedere deelnemer ook te maken met ‘coachen en begeleiden (gebruik van portfolio)’, ‘examinering’ en ‘praktijkleren’. Hieronder lichten we deze begrippen kort toe. Praktijkleren Bij praktijkleren gaat het om ‘activiteiten gericht op het leren werken in de praktijk als onderdeel van de theorievorming, niet zijnde de beroepspraktijkvorming’ (voor een nadere toelichting zie 3.4.2). Prestatie-indicator Prestatie-indicatoren concretiseren een werkproces. Aan de hand van de prestatie-indicatoren kan getoetst worden of iemand een bepaald werkproces beheerst. Voorwaardendossier Hierin staan de voorwaardelijke opdrachten beschreven waaraan een deelnemer moet voldoen voordat hij/zij mag deelnemen aan een Proeve van Bekwaamheid. Veelal moet een deelnemer een aantal voorwaardelijke opdrachten hebben behaald om aan te tonen dat hij de vereiste vaardigheden voldoende beheerst om te kunnen slagen voor het examen. De deelnemer kan echter ook andere inhoudelijk gelijkwaardige bewijslast overleggen. Werkproces Is een set van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten die door een belangrijk deel van de beroepsbeoefenaars wordt uitgeoefend in de beroepscontext. Vrije ruimte 19 van 53


Tot slot is het voor de opbouw van een leertraject nog van belang nader in te gaan op de vrije ruimte. De vrije ruimte neemt een specifieke plaats in binnen het onderwijs. Ieder leertraject kent dus ook een deel vrije ruimte-onderdelen. Dit zijn onderdelen in het leertraject die niet gericht zijn op het beheersen van landelijk vastgestelde competenties. Ze maken geen onderdeel uit van het verplichte examenprogramma. Op basis van de wettelijke voorschriften maken ze wel deel uit van het onderwijsprogramma van het leertraject. Als zodanig vallen ook de vrije ruimte-onderdelen onder de onderwijsovereenkomst. De ruimte binnen de totale opleidingstijd die scholen in overleg met bedrijven naar eigen behoefte kunnen invullen met activiteiten die niet vallen onder de landelijke kerntaken en competenties. Vrije ruimte onderdelen kunnen bijvoorbeeld zijn: activiteiten met het oog op ontwikkeling van levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden (ethische vorming, projecten); activiteiten van de deelnemer in het kader van de schoolorganisatie (deelname deelnemersraad, ondernemingsraad, deelnemer-mentoraat); sportactiviteiten (deelname aan sportevenementen); culturele activiteiten (deelname schoolcabaret, schoolfeesten); praktijkprojecten (werkweek, oriënterende stages, buitenlandse stages, excursies); introductieprogramma's; minionderneming; onderwerpen die door het regionale bedrijfsleven belangrijk worden gevonden; een extra moderne vreemde taal; internationale activiteiten.

Hieronder volgt een overzicht van de onderdelen van een leertraject:

20 van 53


De beroepspraktijk en het beroep in een kwalificatieprofiel

Examenprogramma / Leertraject(plan) - Werkprocessen - Kerntaken -Nederlands, MVT & Rekenen -Ontwikkeling in Loopbaan en Burgerschap (LB) -Beroepspraktijkvorming (BPV) -Vrije ruimte activiteiten -Praktijkleren -Coachen en begeleiden (portfolio)

Werkprocessen, Kerntaken, vakkennis en vaardigheden

Examen - Proeve van Bekwaamheid - AVO examens (IE’s & CE’s) - Beroepspraktijkvorming (BPV)

Voorwaardendossier

Diploma

Figuur 1: De samenhang bij een leertraject BKS op hoofdlijnen.

21 van 53


3.5.1 Studiebelastingsuren Voor alle leertrajecten onder de BKS worden examenprogramma’s en leertrajectplannen gemaakt die zijn opgenomen in deel 2 van deze OER. Hierbij wordt voor de verschillende categorieën berekend hoeveel studiebelastingsuren normatief voor het leren beheersen van de competenties en voor het leren uitvoeren van een kerntaak nodig zijn. Studiebelastingsuren staan voor de inschatting van de hoeveelheid klokuren, die een deelnemer gemiddeld nodig heeft om een leertraject te kunnen volgen. Onder de SBU’s vallen onder andere: de lessen, dagtaken, weektaken; het maken van opdrachten; huiswerk; de beroepspraktijkvorming; praktijkleren; coaching en begeleiding; toetsing/examinering. 3.5.2 Studiebelastingsuren en Transparante Onderwijsprogrammering (TOP) In een examenprogramma en leertrajectplan (tabel 1a in deel 2) is een indicatie van de studielast vermeld in studiebelastingsuren (SBU). Het Ministerie van OCW gaat ervan uit dat een schooljaar gemiddeld 40 weken telt. Tevens wordt aangenomen dat een voltijddeelnemer 40 klokuur per week bezig is met zijn studie. Dus gestandaardiseerd komt het totaal aantal SBU’s per leerjaar op 1.600 klokuren. Binnen deze 1.600 SBU’s is een verdeling te maken. Hier onderscheiden we de ‘deelnemersactiviteiten’ met de verdeling in: -

begeleid leren; onbegeleid leren.

Hieronder volgt een overzicht van de verdeling binnen die twee categorieën. Voorbeelden van deelnemersactiviteiten Deelnemersactiviteiten Begeleid

Leren in de arbeidssituatie

Leren in de school

Verwerven van competenties in de arbeidssituatie:

Beroepspraktijkvorming (BPV)

Verwerven van competenties in de gesimuleerde arbeidssituatie:

Projecten, simulatielessen, toetsen, lesuren OLC, studielandschap etc.

Verwerven van kennis buiten de (gesimuleerde) arbeidssituatie:

Klassikale instructie, ondersteuningslessen, toetsen.

Overige deelnemersactiviteiten:

Mentoruren, toetsing, introductieweek, coaching/portfoliobespreking

Onbegeleid

Huiswerk, vrije OLC-uren, voorbereiding voor toetsing en presentaties, het maken van werkstukken, etc.

Door voor alle deelnemersactiviteiten de uitsplitsing in begeleid en onbegeleid in een tabel te presenteren krijgt de deelnemer meer inzicht in de te verrichten activiteiten. Dit wordt ‘transparantie’ genoemd. De school laat in de examenprogramma’s en leertrajectplannen zien hoeveel SBU’s nodig zijn om een leertraject te doorlopen. 22 van 53


Tevens maakt de school in deel 2 (tabel 1b ‘850 urennorm voor WSF en TOP) voor de BOL-leertrajecten en (tabel 1 c ‘300 urennorm) voor de BBL-trajecten duidelijk hoe de verdeling tussen begeleid en onbegeleid leren is. Dit is ook van belang voor de studiefinanciering. Meer hierover lees je in de volgende paragraaf. 3.5.3 Studiebelastingsuren en studiefinanciering (WSF)/tegemoetkoming studiekosten (WTS). Om in aanmerking te komen voor studiefinanciering moet je voldoen aan bepaalde voorwaarden. Er zijn voorwaarden met betrekking tot leeftijd, schoolsoort en nationaliteit. Voor de meest actuele informatie over studiefinanciering verwijzen wij u graag naar de website van de IB-Groep: www.ib-groep.nl Leeftijd Je moet 18 jaar of ouder zijn. In de eerste maand van het kwartaal dat volgt op je 18de verjaardag krijg je voor het eerst studiefinanciering. Dat is altijd in januari, april, juli of oktober. Aanvragen voor je 30ste Je moet studiefinanciering uiterlijk aanvragen op de eerste dag van de maand waarin je dertig wordt en er dan ook recht op hebben. Je studiefinanciering loopt na je 30ste gewoon door, als je aan alle voorwaarden blijft voldoen. Zet je je studiefinanciering stop na je 30ste? Dan kun je niet meer opnieuw aanvragen. Schoolsoort Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) bestaat uit een beroepsopleidende leerweg (bol) en een beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Beide leerwegen hebben vier niveaus. Tot elk niveau behoren verschillende opleidingen met een verschillende cursusduur. Hoe hoger het niveau, hoe moeilijker de opleiding. Niveau

Opleiding

Duur in jaren

1

Assistentopleiding

0,5 - 1

2

Basisberoepsopleiding

2-3

3

Vakopleiding

2-4

4

Middenkaderopleiding

3-4

4

Specialistenopleiding

1-2

Je krijgt alleen studiefinanciering voor een voltijd bol-opleiding van één jaar of langer. Heb je al een andere opleiding gevolgd, of heb je relevante werkervaring, dan kan het zijn dat je de nieuwe opleiding sneller afrondt dan de officiële cursusduur. Bijvoorbeeld een niveau 4 middenkaderopleiding in 2 jaar tijd. Vraag na bij de school wat de officiële cursusduur is van je opleiding als je twijfelt over het niveau of de soort opleiding. Heb je al 48 maanden (of meer) prestatiebeurs ontvangen voor hbo of universiteit? Dan heb je geen recht meer op studiefinanciering voor een mbo-opleiding. Wil je een opleiding op niveau 1 en 2 volgen nadat je al 48 maanden prestatiebeurs hebt ontvangen voor een opleiding op niveau 3 of 4? Dan krijg je ook geen studiefinanciering meer. Nationaliteit Je moet Nederlander zijn om studiefinanciering te kunnen krijgen. Heb je niet de Nederlandse nationaliteit? Dan kun je toch studiefinanciering krijgen als je een van de volgende verblijfsdocumenten hebt én in Nederland woont:

  

Type II Regulier onbepaalde tijd Type III Asiel bepaalde tijd Type IV Asiel onbepaalde tijd

Bron: http://www.duo.nl/particulieren/studiefinanciering/sfmbo/voorwaarden.asp In principe voldoen alle voltijds leertrajecten in het mbo die worden uitgevoerd in de beroepsopleidende leerweg (BOL) aan de eisen die de Wet studiefinanciering 2000 (WSF) en de Wet tegemoetkoming studiekosten (WTS) aan de leertrajecten stellen. Deze eisen zijn:  het onderwijs omvat tenminste 850 contacturen (begeleid leren) per jaar (= het aantal contacturen dat gemoeid is 23 van 53




met het volgen van onderwijs en BPV); de zwaarte van het programma is zodanig dat daarnaast geen voltijdse werkkring mogelijk is, waarmee de deelnemer zelfstandig in zijn bestaan kan voorzien.

Om in aanmerking te komen voor aanspraken op de Wet Studiefinanciering (WSF) of de Wet Tegemoetkoming Onderwijskosten en Schoolkosten (WTOS) moet een deelnemer een programma volgen van minimaal 850 klokuren (begeleid leren) per jaar. Bij 40 lesweken per jaar zijn dit iets meer dan 21 klokuren (of 26 lesuren van 50 minuten) per week. Zo’n programma van 850 klokuren volgen is alleen mogelijk voor een voltijds BOL-deelnemer. Een BBL-deelnemer heeft geen aanspraken op de WSF of WTOS omdat hij als niet de deelnemerstatus heeft. Hij is immers werknemer omdat hij een arbeidsovereenkomst heeft. Het deelnemen aan een leertraject wordt geregeld via een praktijkovereenkomst tussen de werkgever en de school. Indien een deelnemer slechts een gedeelte van de week beschikbaar is om op school te komen en geen arbeidsovereenkomst of praktijkovereenkomst heeft, wordt hij beschouwd als deeltijd-BOL deelnemer. Dit zijn deelnemers die een deel van de week een opleiding volgen en geen verwante werkplek hebben. Daarmee zijn het geen BBL, maar deeltijd BOL deelnemers die niet in aanmerking komen voor studiefinanciering omdat zij minder dan 850 klokuren begeleid leren in een schooljaar. Een programma kan dus minimaal 850 klokuren bevatten. Uitgaande van een standaardstudielast van 1.600 SBU’s, blijft er dan 750 klokuren over voor huiswerk, vrije OLC-uren, voorbereiding voor toetsing en presentaties en het maken van werkstukken etc. Dat is bij 40 lesweken bijna 19 klokuren per week. Dat moet ook voor alle deelnemers ruim voldoende zijn. Een BOL-deelnemer die heel doelmatig met zijn tijd omgaat, zal bij een volledige schoolweek minder dan 19 uur voor ‘onbegeleid leren’ nodig hebben. Hij kan zijn werkweek van 40 uur (= 21 uren op school en 19 uren thuis) dus bekorten. Er wordt van uitgegaan dat de deelnemer zelf verantwoordelijk is voor het maken van het huiswerk en het verwerken van de leerstof. Wij hebben ons bij de programmering gebaseerd op het gemiddeld studietempo van de deelnemer. Het is goed mogelijk om zowel in de beroepsopleidende (BOL en DT-BOL) als in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) de programma’s in de aangegeven tijd af te sluiten. In de weken dat er in de BPV geleerd wordt zullen de werkuren tijdens de BPV worden gevolgd. Dat is dus vaak een 36- of 38urige werkweek. Er blijft dan weinig tijd over voor huiswerk. Dat is ook niet nodig. Er wordt dan voornamelijk geleerd op de werkplek. Verantwoording van de klokuren in het kader van de 850 klokurennorm van de WSF en WTS voor de voltijds BOLleertrajecten is opgenomen in de tabellen 1b in deel 2 van deze OER BKS. Nadere informatie omtrent de Wet Studiefinanciering 2000 en de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten is te vinden op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen IB-Groep) : www.duo.nl. Je vindt hier tevens informatie over leningen. 3.6 Leertraject en examenprogramma BKS 3.6.1 Leertraject beschreven in een “examenprogramma en leertrajectplan” Alle deelnemers staan in principe ingeschreven voor het totale leertraject zoals beschreven in het examenprogramma en leertrajectplan tenzij dit expliciet anders vermeld is op de OOK. Aan het begin van het leertraject wordt schriftelijk vastgelegd voor welke onderdelen van het totale leertraject de deelnemer vrijstelling krijgt. Voor de procedure rond de aanvraag en toewijzing van vrijstellingen wordt verwezen naar paragraaf 2.6. 3.6.2 Onderwijs- en examenprogramma De onderdelen van het leertraject waarvoor bij inschrijving geen vrijstelling verleend is, vormen tezamen het onderwijs- en examenprogramma. Alle deelnemers die ingeschreven staan voor een leertraject volgens het op de OOK overeengekomen onderwijsprogramma, zijn daarmee tevens ingeschreven voor het bijbehorende examenprogramma. Bij inschrijving verplicht de deelnemer zich door ondertekening van de OOK om actief deel te nemen aan het door de school geboden onderwijs- en examenprogramma. Tevens om zich in te spannen de taken en opdrachten in het kader van het onderwijs- en examenprogramma binnen de daarvoor gestelde tijd te realiseren. Nadere bepalingen over de rechten en plichten van deelnemers zijn vastgelegd in het deelnemersstatuut van de school dat is opgenomen in bijlage 1b. Het deelnemersstatuut is tevens te vinden op de website van Lentiz: www.lentiz.nl.

24 van 53


3.7 Studieduur De studieduur van een leertraject kan per doelgroep en per leerweg verschillen. De studieduur van het leertraject wordt uitgedrukt in leerjaren en in studiebelastingsuren (SBU). De normatieve studieduur van een leertraject valt in principe binnen de kaders zoals gesteld in de WEB (art. 7.2.4.). Dit wettelijke kader voor de normatieve duur van een leertraject ziet er als volgt uit: Niveau 1 2 3 4 4

soortnaam leertraject Assistentopleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkaderopleiding Specialistenopleiding

normatieve studiejaren van 1600 SBU ten minste een half jaar en ten hoogste 1 jaar ten minste 2 jaren en ten hoogste 3 jaren ten minste 2 jaren en ten hoogste 4 jaren ten minste 3 jaren en ten hoogste 4 jaren ten minste 1 jaar en ten hoogste 2 jaren

3.8 Voorbereidende en ondersteunende activiteiten Als aanvulling op een leertraject kunnen voor individuele aspirant-deelnemers voorbereidende en ondersteunende activiteiten gepland worden. Deze activiteiten zijn bedoeld om hiaten op te vangen in voorkennis of vaardigheden, die noodzakelijk zijn om het onderwijs- en examenprogramma binnen de gestelde tijd te kunnen realiseren. De studiebelastingsuren voor deze activiteiten maken geen deel uit van de totale vastgestelde studieduur van het kwalificerend leertraject. Deze activiteiten kunnen voor de aanvang van het leertraject gepland worden, ze kunnen echter ook als aanvullend programma tijdens het leertraject ingepland worden. Het afsluiten van deze activiteiten voor aanvang van het leertraject kan in de OOK opgenomen worden als een voorwaarde voor definitieve inschrijving. Het volgen van deze aanvullende activiteiten kan ook in de OOK opgenomen worden als een extra onderwijsverplichting tijdens het leertraject. Voor zover de kosten van voorbereidende en ondersteunende activiteiten versleuteld zijn in de bekostiging van het leertraject zullen deelnemers geen extra kosten in rekening gebracht worden.

25 van 53


4 Examinering onder de BKS Ten behoeve van de toetsing en examinering is er binnen de Lentiz onderwijsgroep, naast de OER BKS en het examenreglement, een examenhandboek BKS. Hierin staat omschreven hoe we binnen de school omgaan met toetsing en examinering op de verschillende te onderscheiden deelterreinen. In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste terreinen en onderdelen die voor de deelnemers relevant zijn. Aan het einde van dit hoofdstuk is het examenreglement opgenomen. 4.1 Examenorganisatiestructuur 4.1.1 Organisatie De examenorganisatie van de Lentiz onderwijsgroep is hieronder schematisch weergegeven:

Raad van Bestuur

Commissie van beroep voor de examens

Examencommissie MBO

Examenbureau

Directeur MBO

Operationele commissie

Opleidingsexamencommissie

Vaststellingscommissie

Figuur 1: Afbeelding examenorganisatie

De examencommissie mbo stelt het examenbeleid voor de Lentiz mbo’s vast. De examencommissie mbo is verantwoordelijk voor de examinering. De functionele samenstelling van de examencommissie mbo is: Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid Secretaris

: : : : : : :

Raad van Bestuur directeur mbo LIFE College directeur mbo BBL directeur mbo Greenport directeur mbo Maasland clustermanager strategisch beleid coördinator centraal examenbureau

De examencommissie mbo is verantwoordelijk voor uit de WEB voortvloeiende verplichtingen ten aanzien van examinering. Zij stelt alle beleid en examenprocessen vast en bewaakt de processen voor alle opleidingen. Tevens draagt de examencommissie mbo dus zorg voor de aansturing en afstemming binnen de instelling op het gebied van examinering. Een uitgebreide beschrijving is opgenomen in het examenhandboek BKS. Het centraal examenbureau faciliteert en waarborgt processen die te maken hebben met de examinering ofwel de kwalificerende toetsing inclusief de processen voor het erkennen van Eerder Verworven Competenties (EVC). Eventuele diagnostische toetsing blijft bij het onderwijs. De processen van het centraal examenbureau vallen uiteen in het voorbereiden van de kaderstellende processen, de examenprocessen en ondersteunende werkzaamheden. De kaderstellende processen vormen het fundament van de examenprocessen. De examencommissie mbo stelt dit beleid vast. 26 van 53


De examenprocessen zijn de basis voor de werkzaamheden van het centraal examenbureau en omvatten (de coördinatie van) het construeren, vaststellen, afnemen en beoordelen van examens, het zorgen voor de juiste inkoop en deskundigheid van betrokkenen, het afstemmen en controleren bij uitbesteding van werkzaamheden. De ondersteunende werkzaamheden zijn de logistieke en administratieve handelingen die de examenprocessen en interne/externe verantwoording mogelijk maken. Voor de uitvoering van de examenprocessen is een verdeling in verantwoordelijkheden gemaakt tussen het centrale examenbureau en de opleidingsexamencommissies van de scholen. Deze verdeling is gericht op het borgen van een goede examenkwaliteit en tevens om te komen tot een effectief en efficiënt samenspel. Een uitgebreide beschrijving is opgenomen in het Examenhandboek BKS. De operationele commissie is een beleidsvoorbereidend overlegorgaan dat met name gericht is op het realiseren van eenheid en kwaliteit in het examenbeleid, het creëren van betrokkenheid en tevens het realiseren van afstemming tussen het centrale examenbeleid en de uitvoering hiervan op de scholen en door het centraal examenbureau. De operationele commissie zorgt voor de operationele afstemming. De functionele bezetting van de operationele commissie is: Voorzitter Lid Lid Lid Lid

: coördinator centraal examenbureau : medewerker examenbureau : opleidingsexamensecretaris mbo LIFE College : opleidingsexamensecretaris mbo Greenport : opleidingsexamensecretaris mbo Maasland

De operationele commissie heeft geen formele taken en verantwoordelijkheden. De vaststellingscommissie bestaat uit leden van het personeel van de instelling en externe onafhankelijke deskundige(n). De functionele samenstelling van de vaststellingscommissie mbo is als volgt: Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid

: coördinator centraal examenbureau : medewerker examenbureau : vertegenwoordiger mbo LIFE College : vertegenwoordiger mbo Greenport : vertegenwoordiger mbo Maasland : externe onafhankelijke deskundige(n)

De vaststellingscommissie is (voor de BKS opleidingen) verantwoordelijk voor het analyseren van alle BKS- examens binnen de Lentiz mbo indien deze buiten het project ‘De groene standaard’ worden aangepast. Deze examens moeten worden getoetst aan de gestelde normen en indien voldaan wordt aan de normen worden de examens vastgesteld. Tevens draagt de vaststellingscommissie zorg voor de vaststelling van de voorwaardendossiers en AVO examens van alle opleidingen. Na vaststelling van de examens zorgt de vaststellingscommissie voor een beveiligd en alleen voor geautoriseerde toegankelijk digitaal archief (Lentiz-portaal) van alle vastgestelde en geldende examens binnen Lentiz mbo. Tevens draagt de vaststellingscommissie zorg voor de communicatie over de vastgestelde examens. Per vestiging is er een opleidingsexamencommissie. Deze is samengesteld uit: voorzitter lid lid lid lid

: : : : :

directeur opleidingsexamensecretaris (OES) eventueel docent(en) en/of teamleiders eventueel vertegenwoordiger(s) uit het bedrijfsleven coördinator centraal examenbureau

De actuele personele bezetting van de functie directeur en opleidingsexamensecretaris is voor alle scholen opgenomen in de geldende studiegids. De opleidingsexamencommissie is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van het examenbeleid zoals dat beschreven is in het Examenhandboek BKS. Hierbij krijgt de commissie ondersteuning van het centrale examenbureau. De opleidingsexamensecretaris neemt een groot deel van de uitvoerende werkzaamheden van de vestiging voor zijn/haar 27 van 53


rekening. Hierdoor heeft de opleidingsexamencommissie vooral een sturende, toezichthoudende en besluitvormende functie aangaande de uitvoering van het examenbeleid op de school. Een uitgebreide beschrijving van alle actoren in de examenorganisatie van de Lentiz onderwijsgroep en hun taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is beschreven in het Examenhandboek BKS. 4.1.2 Commissie van Beroep voor de examens In de Klachtenregeling van de Lentiz onderwijsgroep is opgenomen dat en hoe deelnemers een klacht kunnen indienen bij de Commissie van Beroep voor de examens. Tevens zijn hierin de bevoegdheden van de Commissie van Beroep voor de examens opgenomen. De klachtenregeling is integraal opgenomen in bijlage 3 van de OER BKS en tevens beschikbaar op de internetpagina van de school (www.lentiz.nl). De deelnemers worden hierover ook geïnformeerd in het deelnemersstatuut. Brieven aan de Commissie van beroep voor de examens kunnen gericht worden aan: De ambtelijk secretaris van de Commissie van Beroep voor de examens Postbus 3040, 3130 CA Vlaardingen De leden van de examencommissie en alle andere betrokkenen bij de examens verstrekken aan de Commissie van Beroep voor examens de inlichtingen die de commissie voor de uitvoering van haar taak nodig acht. 4.2 Examinering en diplomering onder de BKS Kenmerkend voor de examinering binnen BKS-trajecten is dat de beroepspraktijk en de kerntaken en werkprocessen die een deelnemer in de praktijk moet kunnen uitvoeren de basis zijn. De ‘competenties van de deelnemer’ om die kerntaken en werkprocessen uit te kunnen voeren zijn het onderwerp waarop de examinering uiteindelijk gericht is. Met andere woorden: de examinering meet of de competenties van de deelnemer voldoende zijn ontwikkeld zodat er door de school kan worden uitgesproken dat de deelnemer competent of bekwaam is voor het uitvoeren van de kerntaken van het beroep waarvoor de deelnemer wordt opgeleid. Het examen wordt gevormd door één of meerdere Proeve(n) van Bekwaamheid (PvB), Centrale Examens AVO (CE’s), instellingsexamens AVO en de BPV. Een PvB is meestal gekoppeld aan een kerntaak en bijbehorende werkprocessen uit het kwalificatiedossier. Soms worden twee of meerdere kerntaken/werkprocessen samengenomen in een PvB, soms zijn er ook twee PvB’s voor één werkproces/kerntaak. In het examenprogramma en leertrajectplan BKS staat precies beschreven hoeveel examenonderdelen er voor ieder leertraject zijn. Voor ieder leertraject is er dan ook een examenprogramma en leertrajectplan BKS. Dit is een overzicht van alle Proeve(n) van Bekwaamheid, CE’s AVO en IE’s AVO die samen het totale examen van een leertraject vormen. De examenprogramma’s en leertrajectplannen BKS zijn per leertraject opgenomen in deel 2 van deze OER BKS. Proeve van Bekwaamheid Eén of meerdere Proeven van Bekwaamheid vormen dus een belangrijk onderdeel van het examen van een leertraject. Het gaat hierbij in principe om praktische examens waarbij competenties, kennis, vaardigheden en houding in samenhang worden getoetst. Er wordt geen cijfer gegeven voor een Proeve van Bekwaamheid. Een deelnemer behaalt een Proeve van Bekwaamheid – lees bezit de competenties – of behaalt de PvB niet. De competenties van de deelnemer zijn dan onvoldoende om de kernta(a)k(en) goed te kunnen uitvoeren. Een deelnemer kan voor de PvB De waarderingen ‘onvoldoende’/ ‘voldoende’/ ‘goed’ krijgen. Voorafgaand aan een Proeve van Bekwaamheid vindt het onderwijs plaats en zal een deelnemer in leer- en oefensituaties aan de slag gaan. In deze oefensituaties kunnen deelnemers hun competenties ontwikkelen. Gekoppeld aan de oefensituaties is er een portfolio per deelnemer waarin bewijzen worden verzameld op basis waarvan de deelnemer en de school er vertrouwen in hebben dat de deelnemer klaar is om in een Proeve van Bekwaamheid zijn/haar competenties te tonen. De school kan een aantal eisen als voorwaarde stellen voor deelname aan een Proeve van Bekwaamheid, het zogeheten voorwaardendossier. Hierin kunnen eisen gesteld worden conform de kwalificatiestructuur aan vakinhoudelijke zaken. Er zijn tevens voorwaardendossiers voor onderdelen als Nederlands, moderne vreemde talen, ‘loopbaan & burgerschap’ en ‘rekenen’ in ontwikkeling. Naast de PvB’s vormen in 2014/2015 Centrale Examens (CE’s) voor Nederlands een onderdeel van het examen. Het Centrale Examens Nederlands toetst de onderdelen ‘Lezen’ en ‘Luisteren’ Vanaf 2014/2015 worden Centrale Examens Nederlands afgenomen op niveau 4. Vanaf 2015/2016 ook op niveaus 2 en 3. Naast deze Centrale Examens worden eveneens instellingsexamens afgenomen voor Nederlands ‘Spreken’, ‘Gesprekken voeren’ en ‘Schrijven’ op niveau 1,2,3 en 4 en voor 28 van 53


alle onderdelen van de Moderne Vreemde Talen op niveau 1,2,3 en 4. Vanaf 2015-2016 (niveau 4) en 2016-2017 (niveau 2, 3) komen hier bovendien Centrale Examens voor Rekenen bij. Centrale Examens AVO Vanaf schooljaar 2014-2015 wordt er voor opleidingen op mbo-niveau 4 gestart met de afname van centrale examens voor Nederlands. Dit wil dus zeggen dat deelnemers die in 2013-2014 instromen/starten met een niveau 4-opleiding centraal geëxamineerd zullen gaan worden. In 2015-2016 zullen er ook op niveau 2 en 3 centrale examens worden afgenomen voor Nederlands. Dit wil dus zeggen dat deelnemers die in 2013-2014 instromen/starten met een niveau 3-opleiding eveneens centraal geëxamineerd zullen gaan worden. In het examen voor Nederlands worden de vaardigheden ‘Mondelinge taalvaardigheid’, ‘Lezen’, ‘Schrijven’ en ‘Begrippenlijst en taalverzorging’ afgetoetst. Deels gebeurt dit middels een Centraal Ontwikkeld Examen en deels met behulp van een instellings(AVO)examen. In het Centraal Examen Nederlands worden de vaardigheden Lezen en Luisteren geëxamineerd. De overige vaardigheden worden geëxamineerd middels een instellingsexamen. In het examen voor Rekenen worden getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden afgetoetst. Alle deelvaardigheden zijn hier opgenomen in het Centraal ontwikkelde Examen. Rekenen wordt voor niveau 4 vanaf 2015-2016 en voor niveau 2 en 3 vanaf 2016-2017 centraal geëxamineerd. De CE’s voor Nederlands en Rekenen zijn gestoeld op de taal- en rekenniveau’s uit het ‘Referentiekader taal en rekenen’. In het Referentiekader taal en rekenen is voor het hele onderwijs (van de basisschool tot en met het hoger onderwijs!) beschreven wat deelnemers moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en Rekenen. Het Referentiekader taal en rekenen is te vinden op de website van het Steunpunt taal en rekenen mbo: http://www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl/nl/home/kaders-en-regels/referentiekader . Het te behalen eindniveau voor zowel Nederlands als Rekenen is voor niveau 4-opleidingen referentieniveau 3F en voor niveau 1,2 en 3-opleidingen referentieniveau 2F. AVO-examens Naast de PvB’s en CE’s AVO worden er onder de deelnemers die in 2013 met hun opleiding starten instellingsexamens AVO afgenomen voor Nederlands en Rekenen op niveau 1, 2, 3 en 4. Deze instellingsexamens AVO zijn eveneens gestoeld op het Referentiekader taal en rekenen. Het te behalen eindniveau voor zowel Nederlands als Rekenen voor niveau 1,2 en 3 is referentieniveau 2F. Tenslotte zijn er nog instellingsexamens AVO voor de Moderne Vreemde Talen. Deze instellingsexamens zijn gestoeld op de niveaus die staan beschreven in het Common European Framework of Reference for Languages (CEF-model) en de niveaueisen verschillen per opleiding. De vereiste taalniveaus staan beschreven in de kwalificatiedossiers van de betreffende opleidingen. (Bijlage 4 met overzicht AVO-eisen). Voor de Moderne Vreemde Taal Engels worden vanaf 2017-2018 op niveau 4 centrale examens ingevoerd. Meer informatie omtrent de examinering van Talen en Rekenen in het Mbo is te vinden op: de website van het Steunpunt Taal en Rekenen Mbo: http://www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl/steunpuntmbo/ Diplomering Als je alle Proeve(n) van Bekwaamheid en ook de CE’s en IE’s AVO tot een goed einde hebt gebracht en je hebt een voldoende voor de beroepspraktijkvorming dan ben je diplomeerbaar voor het betreffende leertraject. In bijlage 4 kan je teruglezen hoe de verschillende AVO-componenten meewegen in de zak/slaagbepaling voor je opleiding. 4.2.1 Samenwerkingsverband ‘De groene standaard’ De exameneisen, examenstandaarden waarop de Proeve van Bekwaamheid worden gebaseerd zijn landelijk opgesteld in het samenwerkingsverband ‘De groene standaard’. Hierin participeren elf AOC’s, één ROC en het Kenniscentrum bedrijfsleven beroepsonderwijs Aequor. ‘De groene standaard’ is daarmee ook de examenstandaard van de opleidingen van Lentiz mbo en is rechtstreeks gekoppeld aan de landelijke kwalificatiestructuur. Hierdoor waarborgt de Lentiz onderwijsgroep dat de Proeve van Bekwaamheid voldoen aan alle inhoudelijke eisen die het bedrijfsleven en de overheid hieraan stellen. De examenstandaarden van “De groene standaard” zijn te vinden op www.examenstandaard.nl. Het samenwerkingsverband ‘De groene standaard’ streeft ernaar alle examenstandaarden en examenproducten rechtstreeks te laten beoordelen door de inspectie van het onderwijs, een extern en onafhankelijk kwaliteitsinstituut (zie ook paragraaf 4.4.). 4.3 Procedure examenafname De opleidingsexamencommissie is verantwoordelijk voor de afname van een Proeve van Bekwaamheid. De uitvoering hiervan 29 van 53


wordt aangestuurd door de coördinator examenbureau. Hierbij wordt samengewerkt met de examensecretaris van de school. De algemene richtlijnen bij de afname van een Proeve van Bekwaamheid op Lentiz mbo zijn opgenomen in het examenreglement BKS. Een gedetailleerde uitwerking staat in het Examenhandboek BKS. 4.3.1 Aangepaste examens voor deelnemers met een beperking Ten aanzien van specifieke doelgroepen en gehandicapten kan het bevoegd gezag toestaan dat een Proeve van Bekwaamheid / AVO-examen in afwijkende vorm wordt afgenomen. De afwijkende vorm moet voldoen aan de toetstechnische eisen. Het niveau en de doelstelling van de afwijkende Proeve van Bekwaamheid / AVO-examen mogen niet anders zijn dan de beoogde doelstellingen en het niveau van de oorspronkelijke Proeve van Bekwaamheid /AVO-examen. Omdat elke handicap anders is en elke gehandicapte anders met zijn handicap omgaat en omdat leertrajecten specifieke karakters hebben, zal op basis van de aard van de handicap de benodigde aanpassing voor het examen situatie gebonden worden bepaald. Om in aanmerking te komen voor een aangepast examen moet de deelnemer met een schriftelijk bewijs aantonen, dat er gebruik gemaakt moet worden van een aangepast examen. Zo’n bewijs is een doktersverklaring, een audiologisch/diagnostisch onderzoek van een arts of een daartoe gerechtigd instituut. Voor dyslexie geldt dat er een rapportage moet zijn van een orthopedagoog of psycholoog met didactische aantekening. Met deze rapportage is het ook mogelijk om een aangepaste versie van het Centrale Examen aan te vragen. Wie beslist over aanpassingen? De opleidingsexamencommissie beslist, legt het besluit schriftelijk vast en geeft dit zo spoedig mogelijk door aan de betreffende deelnemer en examinator. Van iedere deelnemer die aanpassingen nodig heeft, komt in de brief te staan welke aanpassingen noodzakelijk zijn. Hiervan gaat een origineel naar de deelnemer. Mbo voor studenten met een handicap of stoornis. Mbo-studenten met een handicap of stoornis kunnen via verschillende regelingen extra begeleiding en/of hulpmiddelen krijgen. Voor meer informatie over de mogelijkheden zie: http://www.rijksoverheid.nl

4.4 Externe kwaliteitsborging examens BKS Een van de centrale doelstellingen van de WEB is het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs en de examens. Het uitvoeren van een externe kwaliteitswaarborg is een middel om deze doelstelling te verwezenlijken. Een externe instantie ziet erop toe dat de inhoud en het niveau van de examens is afgestemd op de ‘competenties’ uit de beroepsgerichte kwalificatiestructuur. In het schooljaar 2013-2014 wordt de externe borg van de kwaliteit van de examens voor de Lentiz mbo’s uitgevoerd door de inspectie van het onderwijs. 4.5 Toezicht door de inspectie De Inspectie van het onderwijs houdt toezicht op het onderwijs en de examens. De inspectie is te bereiken via: e-mail: [email protected] - website: www.onderwijsinspectie.nl - telefoon 1400. 4.6 Doorstroom 4.6.1 Internationale inschaling mbo-diploma Studenten gaan na het afronden van hun studie steeds vaker werken in het buitenland. Om in het buitenland gemakkelijker een baan te vinden, wordt er gewerkt aan een internationale waardering van diploma's. Hierdoor is het eenvoudiger om te vergelijken met welk buitenlands diploma het Nederlandse diploma overeenkomt. Informatie voor werknemers en werkgevers over mbo Werknemers en werkgevers die vragen hebben over de internationale kwalificaties kunnen hiervoor terecht bij het centraal contactpunt van Colo, het overkoepelend orgaan van de samenwerkende kenniscentra. Daarnaast zijn er diverse raamwerken die het mogelijk maken om een goede vergelijking te maken, zoals:



Portfolio Europass. Een portfolio dat bestaat uit diverse documenten die als doel hebben inzicht te bieden in behaalde kwalificaties en competenties.

30 van 53


 

Europees kwalificatieraamwerk (EQF). Het kwalificatieraamwerk beschrijft het niveau van de opleiding in Europese lidstaten. Plus de kennis, vaardigheden en competenties die studenten opdoen. European Credit Transfer System. Systeem van puntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding.

4.6.2 Van mbo doorstromen naar hbo Mbo-studenten die niveau 4 hebben afgerond, kunnen doorstromen naar een hbo-opleiding of naar een Associate Degreeprogramma (opleiding tussen mbo en hbo in).

Meteen naar hbo-opleiding Studenten met een mbo-diploma niveau 4 kunnen doorstomen naar alle hbo-opleidingen. De kans is groot dat dit in de toekomst aan banden wordt gelegd. Momenteel werken de mbo Raad en HBO Raad aan een voorstel met een toegangsrecht. Met dat toegangsrecht wordt het alleen mogelijk om een hbo-opleiding te kiezen die aansluit op de mbo-opleiding. Hierdoor neemt de kans op een succesvolle doorstroom van het mbo naar het hbo aanzienlijk toe. Meer over het toegangsrecht voor hbo-instellingen is te vinden op www.rijksoverheid.nl . Opleiding tussen mbo en hbo in Voor sommige mbo-studenten is de overstap van mbo naar hbo te groot. Bijvoorbeeld omdat de manier van lesgeven heel anders is. Ook zijn er studenten die wel een vervolgopleiding willen doen maar geen 4 jaar meer naar school willen. Speciaal voor deze studenten is er het Associate Degreeprogramma. Deze opleiding zit qua niveau tussen het mbo en het hbo in en duurt 2 jaar. Studenten die deze opleiding met succes afronden, krijgen een Associate Degree (AD). (bron: http://www.rijksoverheid.nl)

31 van 53


Examenreglement BKS Lentiz onderwijsgroep Art. 1 Bijlagen

Bij dit reglement horen een examenprogramma en leertrajectplan BKS, een onderwijs- en examenplanning voor het desbetreffende schooljaar en een begrippenlijst. Het examenprogramma en leertrajectplan BKS is per leertraject opgenomen in deel 2 van deze OER BKS. Het onderwijsprogramma en de planningen worden tijdig door de school aan de deelnemer kenbaar gemaakt.

Art. 2 Examencommissie

lid 1 Het bevoegd gezag stelt ten behoeve van de organisatie en het afnemen van de examens een examencommissie mbo en per school een opleidingsexamencommissie in. De examencommissies worden ondersteund door een examenbureau. lid 2 De opleidingsexamencommissie wijst een examensecretaris per school en de beoordelaars per voorwaardendossier aan. Een beoordelaar is in principe een lid van het personeel van de school die met het verzorgen van het betreffende onderwijs is belast.

Art. 3 Toegang

lid 1 Degenen die als deelnemer zijn ingeschreven voor (een deel van) het leertraject, hebben toegang tot de desbetreffende onderwijs- en examenvoorzieningen en zijn ingeschreven voor alle onderdelen van het programma van hun leertraject. lid 2 Een deelnemer die op een bepaald moment toe is aan het afleggen van een Proeve van Bekwaamheid of AVO examen schrijft zich in voor deelname aan deze Proeve van Bekwaamheid of AVO examen bij het examenbureau op de locatie of bij de examensecretaris. Hiervoor moet hij toestemming hebben van de beoordelaar op basis van de beoordeling van het voorwaardendossier. lid 3 Degene die uitsluitend tot de examenvoorzieningen wenst te worden toegelaten, kan zich inschrijven als examendeelnemer, ook wel ‘extraneus’ genoemd. Aan de inschrijving zijn voorwaarden verbonden (examengeld e.d.). lid 4 Degene die uitsluitend voor een beperkt aantal onderdelen van het onderwijs- en examenprogramma BKS wil deelnemen, kan zich als cursist inschrijven. Aan de inschrijving zijn voorwaarden verbonden (voorkennis, les-, examen- en administratiekosten). lid 5 Voor de toegang tot een Proeve van Bekwaamheid of AVO examen geldt dat voldaan moet zijn aan de voorwaardelijke eisen die gesteld worden.

Art. 4 Afronding van het onderwijsprogramma

lid 1 Voorafgaand aan een Proeve van Bekwaamheid en AVO examens vindt het onderwijs plaats en zal een deelnemer in leer- en oefensituaties aan de slag gaan. In deze oefensituaties kunnen deelnemers hun competenties ontwikkelen. Gekoppeld aan de oefensituaties is er een voorwaardendossier per deelnemer waarin bewijzen worden verzameld op basis waarvan de deelnemer en de school er vertrouwen in moeten hebben dat de deelnemer klaar is om in een Proeve van Bekwaamheid of AVO examen zijn/haar competenties te tonen. De school kan een aantal eisen als voorwaarde stellen voor deelname aan een Proeve van Bekwaamheid. Deze staan dan beschreven in het voorwaardendossier, welke per PvB of AVO-examen zijn opgesteld.

32 van 53


lid 2 Onderdelen van het onderwijsprogramma worden geregistreerd als afgerond als de deelnemer, naar het oordeel van de desbetreffende docent(en) of instructeurs, voldaan heeft aan de verplichtingen ten aanzien van actieve deelname aan onderwijsleeractiviteiten c.q. aan de eisen ten aanzien van taken of opdrachten in het kader van het onderwijsprogramma. Voor deelname aan een PvB moet een deelnemer alle voorwaardelijke opdrachten uit het voorwaardendossier hebben afgerond en hiervan bewijsstukken hebben aangeleverd. Een deelnemer kan een bewijsstuk uit het reguliere onderwijsprogramma aanleveren (dit bewijsstuk staat als voorbeeld genoemd in het voorwaardendossier). Indien een deelnemer met behulp van een ander bewijsstuk kan aantonen over de vereiste vaardigheden te beschikken wordt dit alternatieve bewijsstuk beoordeeld door de examensecretaris op basis van dezelfde eisen als aan de reguliere bewijsstukken. lid 3 Indien naar het oordeel van de docent(en) het onderwijsprogramma, aan het eind van de periode, niet als afgerond kan worden geregistreerd omdat een deelnemer niet voldaan heeft aan zijn inspanningsverplichting, wordt de deelnemer hierover door de docent geïnformeerd. Art. 5 Deelname aan Proeve van Bekwaamheid/ AVO examens / Centrale Examens

Deelnemers zijn verplicht deel te nemen aan de Proeve van Bekwaamheid of AVO examen waarvoor zij zich hebben ingeschreven. Bovendien zijn deelnemers verplicht om deel te nemen aan het voor hen geplande Centrale Examen. Deelnemers die niet aan een Proeve van Bekwaamheid of AVO examen deelnemen waarvoor zij zijn ingeschreven, of aan het geplande Centrale Examen, overleggen aan de examensecretaris een schriftelijke verklaring waarop de reden van het verzuim is vermeld. De examensecretaris oordeelt over de geldigheid van het verzuim. Voor deelnemers die een geldige reden hadden komt de eerstvolgende examengelegenheid in de plaats van de verzuimde examengelegenheid. Voor deelnemers die geen geldige reden hadden voor verzuim tijdens de Proeve van Bekwaamheid of AVO examen kunnen de kosten per verzuimde Proeve van Bekwaamheid of AVO examen in rekening worden gebracht (tegen kostprijs). Op onrechtmatige afwezigheid tijdens een Centraal Examen volgt een beoordeling met een cijfer 1 voor het betreffende examen.

Art. 6 Meer mogelijkheden

Een deelnemer heeft het recht om een Proeve van Bekwaamheid maximaal twee keer per schooljaar af te leggen binnen de mogelijkheden die beschreven zijn in de examenplanning van de school. Datzelfde geldt voor het maken van AVO examens welke zijn opgenomen in het examenprogramma. Een Proeve van Bekwaamheid wordt beoordeeld met een onvoldoende / voldoende of goed. Indien een deelnemer de Proeve van Bekwaamheid opnieuw moet doen geldt dit in principe altijd voor de gehele Proeve van Bekwaamheid. Indien de deelnemer een Centraal Examen niet met goed gevolg heeft afgelegd, heeft hij recht op ten minste een herkansing binnen de voor hem geldende studieduur. Herkansing vindt plaats in een volgend tijdvak.

Art. 7A Vrijstelling

lid 1 De opleidingsexamencommissie kan op verzoek van de betrokkene op basis van vooropleiding vrijstelling(en) verlenen voor het afleggen van één of meer PvB’s. Vanwege de geldende onderhoudsplicht is het tot aan het moment van het examen niet mogelijk een vrijstelling te krijgen voor de AVO-examens. Dit geldt zowel voor de instellingsexamens alsook voor de Centrale Examens. De Centrale Examens dienen bovendien aan het einde van de opleiding te worden afgenomen. De onderhoudsplicht verplicht onderwijsinstellingen om de vaardigheden van deelnemers gedurende de opleiding te verbeteren of op peil te houden. Enkel wanneer een deelnemer in zijn recente vooropleiding al een Centraal Examen AVO heeft afgenomen is het in bepaalde gevallen mogelijk een vrijstelling te verkrijgen. Meer informatie hierover is verkrijgbaar bij de examensecretaris van de betreffende opleiding. De betrokkene dient, wanneer hij/zij een vrijstelling wil aanvragen, schriftelijk een verzoek

33 van 53


in door het formulier ‘verzoek om vrijstelling’ in te leveren bij de opleidingsexamensecretaris. lid 2 Deelnemers die in het bezit zijn van een certificaat, verkregen op grond van een met succes voltooide deelkwalificatie aan een andere instelling kregen voor de deelkwalificatie een vrijstelling binnen een KS2000+ opleiding. Echter aangezien er in de leertrajecten onder de BKS geen deelkwalificaties meer worden onderscheiden kan een certificaat niet rechtstreeks vertaald worden in een vrijstelling voor een schoolvak binnen een BKSopleiding. Daarom zal er in deze gevallen altijd via een EVC-procedure gekeken worden welke competenties een deelnemer al bezit op grond van het certificaat of diploma dat je al behaald hebt. De documenten en de resultaten van de EVC-procedure worden opgenomen in het portfolio van de deelnemer. Wanneer een bepaalde deelkwalificatie als wettelijke beroepsvereiste is opgenomen in het kwalificatiedossier van een opleiding kan een deelnemer hiervoor een vrijstelling verkrijgen wanneer hij/zij kan bewijzen deze deelkwalificatie reeds behaald te hebben. Art. 7B Eerder verworven competenties (EVC)

lid 3 De opleidingsexamencommissie kan op verzoek van een betrokkene, op basis van het benoemde in het voorgaande lid, zijn zelfwerkzaamheid, werkervaring of anderszins verworven competenties, beslissen om via een EVC-procedure eerder verworven competenties te erkennen.

Art. 8 Examenprogramma en leertrajectplan BKS

Alle gegevens met betrekking tot de inhoud en inrichting van de examens worden in de OER BKS inclusief per leertraject in een ‘examenprogramma en leertrajectplan BKS’ bekendgemaakt. Gegevens over de uitvoering van de examinering zijn opgenomen in de onderwijs- en examenplanning voor het betreffende schooljaar.

Art. 9a Gang van zaken bij een Proeve van Bekwaamheid

De algemene richtlijnen bij de afname van een Proeve van Bekwaamheid zijn: Voor aanvang:  De gang van zaken vóór, tijdens en na afloop van de Proeve van Bekwaamheid wordt tijdig aan de deelnemer kenbaar gemaakt;  De deelnemer dient voor aanvang van de Proeve van Bekwaamheid op de toetslocatie aanwezig te zijn;  Per Proeve van Bekwaamheid is minimaal één onafhankelijke assessor aanwezig;  De assessor is verantwoordelijk voor inrichting van de toetslocatie aan de hand van het inrichtingsplan;  De assessor heeft de beschikking over een beoordelingsformulier PvB en over de benodigde examenmaterialen;  Deelnemers moeten zich desgevraagd kunnen legitimeren met een geldig legitimatiebewijs;  Invullen en ondertekening van het inrichtingsplan door het examenbureau. Tijdens:  De assessor meldt de deelnemer wat de maximaal beschikbare tijd voor de Proeve van Bekwaamheid is;  Laatkomers worden slechts toegelaten tot een Proeve van Bekwaamheid binnen 10 minuten na de aanvangstijd van de Proeve van Bekwaamheid. De eindtijd blijft gehandhaafd;  De assessor ziet erop toe dat de Proeve van Bekwaamheid onder de juiste condities wordt afgenomen en noteert zijn bevindingen op het formulier ‘Verklaring uitvoering Proeve van Bekwaamheid’. De assessor noteert hierop eventuele bijzonderheden betreffende de Proeve van Bekwaamheid;  Gedurende het praktijkgedeelte van de PvB observeert de assessor de werkzaamheden van de deelnemer(s);  De assessor noteert alle bevindingen (zoals afwezigheid, resultaten) van een deelnemer op het beoordelingsformulier of op de bijlage bij het beoordelingsformulier;

34 van 53


 







   

De assessor let op onregelmatigheden; De assessor heeft het recht een deelnemer te verwijderen als deze onregelmatigheden pleegt tijdens de afname van de Proeve van Bekwaamheid of als deelname aan de Proeve van Bekwaamheid tot onveilige situaties leidt voor de deelnemer, assessor of andere aanwezigen; In geval van verwijdering van een deelnemer stelt de assessor een proces-verbaal op. Hiervoor gebruikt hij/zij de achterkant van het beoordelingsformulier. De opleidingsexamencommissie van de desbetreffende school bepaalt de te treffen maatregelen; De assessor meldt halverwege en 15 minuten voor het einde van het praktijkgedeelte van de Proeve van Bekwaamheid de resterende tijd aan de deelnemer. Indien een Proeve van Bekwaamheid een langere looptijd kent, bijvoorbeeld een aantal weken, dient de assessor het einde van de looptijd van de Proeve tijdig aan de deelnemers bekend te maken; Na afloop van het praktijkgedeelte van de PvB vindt het criteriumgericht interview plaats, waarbij de assessor(en) de deelnemer vragen stellen over de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden tijdens het praktijkgedeelte; Na afloop van het criteriumgericht interview geven de assessoren tezamen een totaaloordeel; De deelnemer levert aan het einde van de Proeve van Bekwaamheid alle examenmaterialen in bij de assessor; Als de deelnemers klaar zijn, kunnen zij dit melden bij de assessor; De assessor controleert de ontvangst van het examenmateriaal en noteert dit op het beoordelingsformulier.

Na afloop:  De assessor vult het beoordelingsformulier (inclusief toelichting) van de Proeve van Bekwaamheid in, ondertekent het en laat ook de deelnemer het beoordelingsformulier voor gezien ondertekenen. Indien nodig wordt ook het proces verbaal ingevuld;  Zowel de assessoren als de deelnemers vullen een evaluatieformulier over de Proeve van Bekwaamheid in en ondertekenen dit;  De assessor draagt al het materiaal over aan de examensecretaris (beoordelingsformulier, het inrichtingsplan, de evaluatieformulieren, eventuele examenmaterialen en eventuele aanvullende bewijsstukken. Art. 9b Gang van zaken bij een AVO-Examen (Instellingsexamen of Centraal Examen)

De algemene richtlijnen bij de afname van de Centrale Examens AVO en instellingsexamens AVO zijn hieronder beschreven, bij het uitvoeren van een Centraal Examen is het Protocol voor afname Centraal Examen van toepassing. Dit protocol staat beschreven in het Handboek COE (zie bijlage 5 van de Onderwijs en Examenregeling BKS) Voor aanvang  De gang van zaken tijdens een Centraal Examen AVO of instellingsexamen AVO wordt doorgenomen met de deelnemers;  De deelnemers dienen voor aanvang van de afname in de toetsruimte aanwezig te zijn;  Er wordt vooraf gecommuniceerd welke hulpmiddelen de deelnemers tijdens het examen wel en niet mogen gebruiken;  Per 32 deelnemers is een examinator aanwezig;  De examinator is verantwoordelijk voor inrichting van de toetslocatie;  De examinator heeft de beschikking over een deelnemerslijst en over de benodigde examenmaterialen;  De examinator noteert de aanwezigheid / afwezigheid van deelnemers op de deelnemerslijst;  Deelnemers moeten zich desgevraagd kunnen legitimeren met een geldig legitimatiebewijs. Tijdens 

35 van 53


De examinator meldt de deelnemers wat de maximaal beschikbare tijd voor de

    

   





toets is; Laatkomers worden slechts toegelaten binnen 10 minuten na aanvang van de toets; De examinator ziet toe op rust en orde; De examinator let op onregelmatigheden; De examinator heeft het recht een deelnemer te verwijderen als deze onregelmatigheden pleegt tijdens de afname van de toets; In geval van onregelmatigheden stelt de examinator een proces-verbaal op. De examencommissie van de desbetreffende afdeling bepaalt de te treffen maatregelen; Deelnemers mogen het eerste halfuur de toetslocatie niet verlaten; De examinator meldt 15 minuten voor het einde van de toets dat de deelnemers nog 15 minuten hebben; Deelnemers leveren aan het einde van de toetstijd toetsmateriaal en gemaakte opgaven inclusief gebruikt kladpapier in bij de examinator; De deelnemers mogen als zij klaar zijn en het toetsmateriaal hebben ingeleverd rustig het lokaal verlaten (na het eerste half uur en tot een kwartier voor het eind van de examenzitting); De examinator controleert de ontvangst van het materiaal – naast het antwoordvel ook de toets - en noteert onregelmatigheden op het protocolformulier; Alle toetsen en examens moeten gemaakt worden op proefwerkpapier en er dient gebruik te worden gemaakt van een blauw of zwart schrijvende pen.

Na afloop  De aanwezige deelnemers blijven zitten totdat al het werk door de surveillanten is opgehaald;  De examinator vult het protocolformulier van de toetsing in en ondertekent het;  De examinator draagt al het examenmateriaal over aan de examensecretaris of het schoolexamensecretariaat. Art. 10 Onregelmatigheden

lid 1 De examensecretaris van een school kan maatregelen treffen tegen deelnemers die tijdens een Proeve van Bekwaamheid, CE AVO of IE AVO onregelmatigheden plegen. Voordat de maatregel wordt opgelegd, wordt de deelnemer gehoord. Van het gebeuren wordt aan het einde van de Proeve van Bekwaamheid, CE AVO of IE AVO een proces verbaal opgemaakt. De deelnemer kan zich laten bijstaan door een derde, die meerderjarig moet zijn; een minderjarige deelnemer laat zich vergezellen door een wettelijk vertegenwoordiger. lid 2 Als onregelmatigheid wordt in ieder geval aangemerkt:  Het niet opvolgen van instructies van de assessor of de examinator;  Het gebruik van niet-toegestane hulp(middelen);  Niet verschijnen of niet deelnemen zonder opgave van geldige reden;  Handelingen die leiden tot een onveilige situatie voor een van de aanwezige personen. Het is ter beoordeling aan de opleidingsexamencommissie of andere gedragingen, handelingen en dergelijke aangemerkt worden als onregelmatigheid in de zin van dit artikel. lid 3 De bij de examinering betrokken partijen worden van de maatregel schriftelijk in kennis gesteld. lid 4 De maatregelen bedoeld in dit artikel kunnen zijn: Ongeldig verklaring van de uitslag van de betreffende Proeve van Bekwaamheid of AVO examen (CE of IE).

36 van 53


Art. 11 Uitslag

De uitslag van een Proeve van Bekwaamheid wordt uiterlijk 10 schooldagen na afname van de Proeve van Bekwaamheid schriftelijk bekendgemaakt door de examensecretaris. Indien een AVO toets onderdeel uitmaakt van het examen (programma), geldt dat de uitslag van deze toets binnen 20 dagen schriftelijk bekend wordt gemaakt door de examensecretaris. De uitslag van het examen wordt door de opleidingsexamencommissie binnen redelijke termijn na afsluiting van de opleiding bekend gemaakt.

Art. 12 Overzicht resultaten

Minimaal 2 keer per jaar wordt de deelnemers een overzicht van de behaalde resultaten verschaft. Tevens kan de deelnemer zijn vorderingen volgen via zijn/haar portfolio.

Art. 13 Uitslagregels

Lid 1 Per Proeve van Bekwaamheid wordt door de examencommissie vastgesteld of een deelnemer daarvoor geslaagd is. De eindwaardering van een Proeve van Bekwaamheid wordt weergegeven in één van de volgende waarderingen: Onvoldoende Voldoende Goed

Lid 2 Per AVO examen wordt door de opleidingsexamencommissie vastgesteld of een deelnemer het AVO examen gehaald heeft. In de eindwaardering van een AVO examen wordt weergegeven of de deelnemer het vereiste eindniveau (het niveau van het examen volgens het CEF-model of het Referentiekader taal en rekenen) wel of niet heeft behaald. Dit kan op twee manieren gebeuren:  Examens welke zijn ingericht volgens het Raamwerk Nederlandse taal en Rekenen hebben een uitslag in de vorm van een cijfer van 1 t/m 10.  Examens welke zijn ingericht volgens het CEF-model hebben een uitslag in de vorm van een cijfer 1 t/m 10 ofwel een niveau indicatie: A1, A2, B1, B2, C1 of C2. Lid 3 De eindwaardering van de Centrale Examens wordt gegeven middels een cijfer van 1 t/m 10. In het geval van het Centrale Examen Nederlands worden de cijfers gegeven met één decimaal. De cijfers voor het Centrale Examen rekenen zijn afgerond op een geheel getal. De cijfers hebben de onderstaande betekenis: 10 of uitmuntend 9 of zeer goed 8 of goed 7 of ruim voldoende 6 of voldoende

5 of bijna voldoende 4 of onvoldoende 3 of gering 2 of slecht 1 of zeer slecht

Beroepspraktijkvorming

Lid 4 De BPV-begeleider is verantwoordelijk voor de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. Deze moet voldoende zijn.

Geslaagd

Lid 5 Een deelnemer is geslaagd voor de opleiding indien alle Proeven van Bekwaamheid, Centrale examens AVO en instellingsexamens AVO, noodzakelijk voor het behalen van een diploma (inclusief Loopbaan en Burgerschap), zijn behaald en de BPV met een ‘voldoende’ is afgerond.

Art. 14 Inzagerecht, bewaartermijn en recht op bespreking

Bewijsstukken (examenmaterialen) van een Proeve van Bekwaamheid of een AVO examen van een deelnemer worden, indien de aard en omvang dat toelaat, tezamen met het beoordelingsformulier en indien van toepassing het proces verbaal bewaard door de examensecretaris.

37 van 53


De inzagetermijn bedraagt zes maanden. De termijn gaat in nadat de uitslag van het betreffende Proeve van Bekwaamheid of AVO examen schriftelijk is gepubliceerd. Gedurende deze periode hebben belanghebbenden recht op inzage. Na afloop van deze periode kunnen examenmaterialen worden teruggegeven aan de deelnemers of komt het materiaal toe aan de examensecretaris. Het beoordelingsformulier en indien van toepassing proces verbaal wordt gedurende de opleiding van de deelnemer gearchiveerd door de school. Bij AVO examens wordt het examenmateriaal gearchiveerd. Art. 15 Beroep (klacht)

lid 1 Deelnemers kunnen tegen de uitslag van een Proeve van Bekwaamheid, CE AVO of IE AVO, de BPV-beoordeling en tegen maatregelen inzake onregelmatigheden bezwaar aantekenen bij de opleidingsexamencommissie om te komen tot een minnelijke schikking. lid 2 Deelnemers kunnen tegen de uitspraak van de opleidingsexamencommissie in beroep gaan (een klacht indienen) bij de Commissie van Beroep voor de examens van de instelling. Het beroepsschrift moet binnen drie werkdagen na de uitspraak van de opleidingsexamencommissie bij de betreffende Commissie van Beroep voor de examens worden ingediend. De wijze waarop is geregeld in de Klachtenregeling van de Lentiz onderwijsgroep. Deze is te vinden op de website van de Lentiz onderwijsgroep, onder het kopje ‘officiële stukken’.

Art. 16 Bewijsstukken

Deelnemers die geslaagd zijn voor een Proeve van Bekwaamheid, CE AVO of IE AVO of het totale examen ontvangen bij het verlaten van de opleiding de desbetreffende bewijsstukken.

Art. 17 Geheimhouding

Een ieder die betrokken is bij de uitvoering van de examinering en daarbij de beschikking krijgt over gegevens waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, is verplicht tot geheimhouding daarvan, behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hen tot bekendmaking verplicht of uit zijn taak bij de uitvoering van de examinering noodzaak tot bekendmaking voortvloeit.

Art. 18 Afwijkende toetsing

Ten aanzien van specifieke doelgroepen en gehandicapten kan de opleidingsexamencommissie toestaan dat een Proeve van Bekwaamheid of AVO examen in afwijkende vorm wordt afgenomen. Dit geldt voor zowel instellingsexamens alsook voor Centrale Examens. De afwijkende vorm moet voldoen aan de toetstechnische eisen zoals validiteit en betrouwbaarheid. Het niveau en de doelstelling van de afwijkende Proeve van Bekwaamheid of het AVO examen mogen niet anders zijn dan de beoogde doelstelling en het niveau van de oorspronkelijke Proeve van Bekwaamheid of het AVO examen.

Art. 19 Erkenning externe certificaten

De Lentiz onderwijsgroep houdt zich aan de eisen met betrekking tot uniformering van diploma's/certificaten en examensystematiek zoals die zijn vastgelegd in de BKS met betrekking tot de extern erkende certificaten.

Art. 20 Onvoorziene omstandigheden

In geval van omstandigheden waarin het reglement niet voorziet, beslist de examencommissie mbo.

38 van 53


Begrippenlijst Agrarisch Opleidingscentrum (AOC) Onderwijsinstelling waarin het (voorbereidend) beroepsonderwijs op het gebied van de landbouw en natuurlijke omgeving en levensmiddelentechnologie wordt verzorgd. De onderwijsinstelling valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van E.Z. Assessor Een assessor beoordeelt de geleverde prestatie van een deelnemer tijdens de Proeve van Bekwaamheid. Iedere docent) en praktijkopleider kan in principe een assessor zijn, mits hij/zij geschoold is. AVO examen Een examen voor een studieonderdeel dat niet direct gericht is op het uitoefenen van een beroep. AVO staat voor Algemeen Vormend Onderwijs. Hieronder vallen onder meer de talen, loopbaan en burgerschap en Rekenen. Voor deelnemers van niveau 1,2,3,4 worden voor Nederlands en Rekenen Centrale Examens (of voorlopers daarvan) afgenomen (Centraal Examen AVO). Beroep Protest tegen een beslissing dat wordt gericht tot een instantie die onafhankelijk is van degene die de beslissing genomen heeft. Beroepsbegeleidende leerweg (BBL) zie leerweg Beroepsopleidende leerweg (BOL) zie leerweg Beroepsonderwijs Onderwijs gericht op de theoretische en praktische voorbereiding op de uitoefening van beroepen. Daarnaast bevordert het beroepsonderwijs de algemene vorming en de persoonlijke ontplooiing van de deelnemers en draagt bij tot het maatschappelijk functioneren. Beroepspraktijkvorming (BPV) Onderwijs dat plaatsvindt in de praktijk (een bedrijf of organisatie) en deel uitmaakt van elke beroepsopleiding. De beroepspraktijkvorming wordt verzorgd op basis van een praktijkovereenkomst die gesloten wordt tussen de instelling, de deelnemer en het bedrijf of de organisatie. Bij een praktijkovereenkomst voor de beroepsbegeleidende leerweg ondertekent ook het kenniscentrum bedrijfsleven voor beroepsonderwijs. Beroepscompetentieprofiel Een op de directe beroepspraktijk gerichte set kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren en beroepscompetenties met succescriteria van een vakvolwassen beroepsbeoefenaar. In een beroepscompetentieprofiel wordt een beroep(sgroep) omschreven. Hierbij wordt beschreven wat de complicerende factoren en de dilemma’s van een beroep zijn, welke rol en verantwoordelijkheden de beroepsbeoefenaar heeft en wat de houdingsaspecten zijn die bij het beroep horen. De beschrijving geldt voor een beroepsbeoefenaar met vijf jaar werkervaring. De beroepscompetentieprofielen worden opgesteld door de sociale partners en dienen als uitgangspunt voor een BKS-kwalificatie(dossier). (Beroeps)competenties Vermogens van mensen om in voorkomende beroepssituaties op adequate, doelbewuste en gemotiveerde wijze proces- en resultaatgericht te handelen. Dat wil zeggen passende procedures te kiezen en toe te passen om de juiste resultaten te bereiken. Competenties impliceren de kennis, vaardigheden en houding die een beroepsbeoefenaar nodig heeft om de kerntaken en de werkprocessen van een beroep goed te kunnen uitvoeren. Bevoegd gezag Het bevoegd gezag is het bestuur van de instelling.

39 van 53


Bestuursreglement Het reglement dat het bevoegd gezag vaststelt met betrekking tot de bestuurlijke bevoegdheidsverdeling binnen de instelling. Bezwaar Protest tegen een beslissing dat gericht is tot de instantie die de beslissing genomen heeft, gericht op het komen tot een minnelijke schikking. Centraal Examen Landelijk ontwikkelde examens voor Nederlands en Rekenen. Deze examens worden afgenomen op landelijk vastgestelde tijdstippen. De CE’s voor Nederlands en Rekenen zijn gestoeld op de taal- en rekenniveau’s uit het ‘Referentiekader taal en rekenen’. Het te behalen eindniveau voor zowel Nederlands als Rekenen is voor niveau 4-opleidingen referentieniveau 3F en voor niveau 1,2 en 3-opleidingen referentieniveau 2F. Centraal Register Beroepsopleidingen (crebo) Een systematisch geordende verzameling van gegevens met betrekking tot de opleidingen uit de kwalificatiestructuur beroepsonderwijs die door de bekostigde en niet-bekostigde instellingen wordt verzorgd. Het crebo bevat een overzicht van opleidingen per instelling en registreert voor elke deelkwalificatie welke exameninstellingen de externe legitimering kunnen verzorgen. Certificaat Een bewijsstuk van het behalen van een certificeerbare eenheid binnen een opleiding. Certificeerbare eenheid Binnen de Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur worden geen certificeerbare eenheden onderscheiden. Alleen het behalen van het examen leidt tot kwalificatie en het uitreiken van een diploma. Wel worden er voor en door externe instantie erkende certificeerbare eenheden onderscheiden. Hierbij kan gedacht worden aan wettelijk erkende certificaten als ‘Bedrijfshulpverlening’, ‘erkenning paraveterinair’ en door bedrijfsleven erkende certificaten als ‘VCA’ en ‘gewasbescherming A’. Coachen en begeleiden Dit is de loopbaanbegeleiding van de deelnemer tijdens zijn leertraject. Tevens krijgt de deelnemer begeleiding bij zijn persoonlijke ontwikkeling en bij eventuele voorkomende (sociaal-emotionele) problemen. Om dit goed vorm te geven krijgt iedere deelnemer een studieloopbaancoach. Commissie van beroep voor de examens De commissie die het beroep behandelt dat door een deelnemer is ingediend. Het is een onafhankelijke commissie die werkt met een eigen reglement. Contractactiviteiten Werkzaamheden van een bekostigde instelling voor eigen rekening ten behoeve van derden. De (onbekostigde) werkzaamheden kunnen worden verricht indien ze verband houden met de werkzaamheden waarvoor de bekostiging geldt. De activiteiten mogen niet schadelijk zijn voor de bekostigde activiteiten. Deelnemer Een deelnemer is een persoon die zich met het oog op het gebruik van de onderwijs- en examenvoorzieningen laat inschrijven bij een onderwijsinstelling (formele termen uit de WEB is deelnemer). Deelnemersstatuut Document dat de rechten en plichten van deelnemers regelt. Het statuut ligt ten grondslag aan de onderwijsovereenkomst. Diploma Een diploma is een bewijsstuk voor het behalen van een volledige kwalificatie. Examen Het examen zijn alle Proeven van Bekwaamheid, Centrale Examens AVO, instellingsexamens AVO van een opleiding en de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. Het examen toetst of een deelnemer de ‘competenties’ heeft om bepaalde werkprocessen/kerntaken (van een kwalificatie) en de beroepspraktijkvorming uit te voeren.

40 van 53


(Centraal) Examenbureau Bureau dat beleidsvoorbereidend, uitvoerend en controlerende werkzaamheden verricht voor de examencommissie mbo. Dit gebeurt in samenwerking met de examensecretarissen van de scholen. Examencommissie mbo Deze commissie is verantwoordelijk voor de examens en de examenprocessen van de Lentiz mbo’s. De taken van de commissie staan vermeld in het Examenhandboek BKS. Examenprogramma en leertrajectplan BKS Het gedeelte van de onderwijs- en examenregeling waarin zo concreet mogelijk de inhoud en inrichting van de opleiding en de examens wordt beschreven in al zijn aspecten. De examenonderdelen zijn opgenomen in de OER BKS. Examensecretaris Examensecretaris werkt binnen de kaders van de examencommissie mbo en verricht beleidsvoorbereidend, uitvoerend en controlerende werkzaamheden onder verantwoording van de opleidingsexamencommissie en onder aansturing van de coördinator centraal examenbureau. De taken van de examensecretaris staan vermeld in de Examenhandboek BKS. Examenuitvoering De voorbereiding, afname en afhandeling van het examen volgens de in de onderwijs- en examenregeling vastgestelde regels. Examinator Een examinator beoordeelt het werk dat een deelnemer oplevert in zijn/haar instellingsexamen AVO. Externe borg Door het gebruik van onafhankelijke externe deskundigen, de inspectie van het onderwijs, laten waarborgen dat inhoud en niveau van de examens zijn afgestemd op de eindtermen. Extraneus (examendeelnemer) Iemand die toegang heeft tot de examenvoorzieningen maar niet als deelnemer staat ingeschreven. Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB) Het bestuur van een KBB bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers (bipartite) of uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en onderwijsinstellingen (tripartite). De taken van een KBB zijn: bijdragen aan het ontwikkelingen en onderhouden van een landelijke kwalificatiestructuur; bijdragen aan de bevordering van de kwaliteit en beschikbaarheid van de plaatsen waar de beroepspraktijkvorming wordt verzorgd; het verzorgen van externe legitimering. Het KBB van de Lentiz mbo’s is kenniscentrum Aequor. Kerntaak Is een set van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten die door een belangrijk deel van de beroepsbeoefenaars wordt uitgeoefend. Kerntaken geven de essentie aan van wat een beroepsbeoefenaar doet. Het zijn kenmerkende betekenisvolle onderdelen van een beroep. Klachtenregeling De klachtenregeling van de Lentiz onderwijsgroep waarin het klachtrecht binnen de instelling, ook ten aanzien van examens, is geregeld. Kwalificatieprofiel Het kwalificatieprofiel bevat het geheel van competenties die een beginnend beroepsbeoefenaar nodig heeft om in situaties op adequate wijze te kunnen handelen. In een kwalificatieprofiel staat omschreven welke competenties een deelnemer moet beheersen wanneer hij zijn opleiding afsluit. Aan een kwalificatieprofiel liggen altijd één of meer beroepscompetentieprofielen ten grondslag. Kwalificatieniveau Een aanduiding van het niveau van beroepsuitoefening, gebaseerd op de mate van verantwoordelijkheid, complexiteit en transfer dat de gediplomeerde heeft bereikt.

41 van 53


Kwalificatiestructuur secundair beroepsonderwijs De kwalificatiestructuur secundair beroepsonderwijs is een geordend en samenhangend geheel van op kerntaken, werkprocessen en prestatie-indicatoren gebaseerde kwalificaties die voor het secundair beroepsonderwijs worden onderscheiden. Kwalificaties worden per bedrijfstak of groep van bedrijfstakken geordend. Kwaliteitszorg Het vaststellen van kwaliteitsbeleid met doelstellingen en verantwoordelijkheden en het implementeren ervan met middelen als kwaliteitsplanning, -beheersing, -borging en - verbetering binnen de instelling. Leertraject Een leertraject bestaat uit de kerntaken, werkprocessen en benodigde competenties die je moet leren om een beginnend beroepsbeoefenaar te worden voor een bepaald beroep. Een leertraject is gericht op het behalen van een kwalificatie (diploma). Het diploma is het bewijs dat je een goede beginnend beroepsbeoefenaar bent. Leerweg De WEB kent 2 leerwegen: De beroepsbegeleidende leerweg (BBL): de praktijkcomponent omvat 60% of meer van de studieduur; De beroepsopleidende leerweg (BOL): de praktijkcomponent is ten minste 20% en minder dan 60% van de studieduur. Normering/normstelling Beschrijving van de minimale prestatie die een deelnemer moet leveren om vast te stellen of de ‘competenties’ worden beheerst en de Proeve van Bekwaamheid wordt behaald. Onderwijsinspectie De Inspectie van het Onderwijs beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs en examens van bijna alle onderwijsinstellingen in Nederland. De inspectie houdt in het BVE toezicht op:  de onderwijskwaliteit;  de naleving van weten regelgeving;  de financiële continuïteit;  doelmatigheid;  rechtmatigheid;  kwaliteitsborging Onder onderwijskwaliteit verstaan we hier de gezamenlijke kwaliteit van het onderwijsproces, de examinering en de opbrengsten. Onderwijsovereenkomst BKS (OOK) Een overeenkomst tussen deelnemer en bevoegd gezag die de rechten en verplichtingen tussen beide partijen regelt. Het deelnemersstatuut ligt ten grondslag aan de OOK. Paritaire commissie van een kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Een door de wet voorgeschreven commissie van kenniscentra bedrijfsleven beroepsonderwijs. De commissie bestaat uit vertegenwoordigers van het onderwijs en het bedrijfsleven. De paritaire commissie is agendavormend en besluitvormend ten aanzien van de advisering aan het bestuur van KBB Aequor. De vaste expertgroepen adviseren de paritaire commissie op sectoraal niveau over de volgende thema’s: kwalificering, examinering, beroepspraktijkvorming en doelmatigheid/arbeidsmarktrelevantie. Praktijkovereenkomst BKS (POK) De overeenkomst die onderwijsinstelling, deelnemer en het bedrijf dat de praktijkvorming verzorgt, met elkaar afsluiten. Bij een overeenkomst voor de beroepsbegeleidende leerweg, tekent ook het KBB Aequor. Prestatie-indicator Prestatie-indicatoren zijn meetbare aspecten die aanwijzingen geven, in relatie tot bijbehorende werkprocessen, over onder meer de kwaliteit en doelmatigheid van deze processen. Prestatie-indicatoren zijn een concretisering van de bovenliggende werkprocessen. Proeve van Bekwaamheid Een Proeve van Bekwaamheid is een praktische toets waarbij kennis, vaardigheden en houding in samenhang worden getoetst. Er wordt geen cijfer gegeven voor een Proeve van Bekwaamheid. Een deelnemer behaalt een Proeve van 42 van 53


Bekwaamheid – lees bezit de competenties – of haalt de PvB niet. Een deelnemer kan de volgende uitslagen op zijn of haar Proeve van Bekwaamheid behalen: ‘onvoldoende’, ‘voldoende’ of ‘goed’. Raad van Bestuur De Raad van Bestuur heeft de leiding over de voorbereiding en uitvoering van het beleid, de coördinatie van de dagelijkse gang van zaken en het beheer van de instelling. De Raad van Bestuur is belast met de door de Raad van Toezicht aan de Raad van Bestuur overgedragen taken en bevoegdheden. Referentiekader taal en rekenen Voor het hele onderwijs (van de basisschool tot en met het hoger onderwijs!) is hierin vastgelegd wat deelnemers moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en rekenen. (zie voor het referentiekader www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl/home/kaders-en-regels/referentiekader) Studiejaar Een normatief studiejaar bestaat uit 40 weken van elk 40 uur. Studielast De tijd die een deelnemer gemiddeld nodig heeft voor het voltooien van een leertraject. Toezicht De minister houdt toezicht op het onderwijs. Dit toezicht wordt uitgevoerd door de inspectie van het onderwijs. Voorwaardendossier Hierin staan de voorwaardelijke prestaties waaraan een deelnemer moet voldoen voordat hij/zij mag deelnemen aan een Proeve van Bekwaamheid of een AVO examen. Veelal moet een deelnemer een aantal voorwaardelijke opdrachten hebben gemaakt om aan te tonen dat hij de vereiste vaardigheden voldoende beheerst om te kunnen slagen voor het examen. De deelnemer kan echter ook andere bewijslast overleggen. Vrije ruimte De ruimte binnen de totale opleidingstijd die scholen in overleg met bedrijven naar eigen behoefte kunnen invullen met activiteiten die niet vallen onder de landelijke kerntaken en competenties. Werkproces Een set van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten die door een belangrijk deel van de beroepsbeoefenaars wordt uitgeoefend.

43 van 53


Adressenlijst Raad van Bestuur Schiedamsedijk 114 Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Tel. 010-4349925 [email protected] Examencommissie mbo Schiedamsedijk 114 Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Tel. 010-4349925 Centraal Examenbureau Schiedamsedijk 114 Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Tel. 010-4349925 Commissie van Beroep voor de Examens T.a.v. de ambtelijk secretaris Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Inspectie van het onderwijs website: www.onderwijsinspectie.nl Bezoekadres Inspectie van het Onderwijs Park Voorn 4 3544 AC Utrecht

44 van 53


BIJLAGEN

45 van 53


Bijlage 1a: Model onderwijsovereenkomst BKS (OOK)

Bijlage 1b: Deelnemersstatuut Het deelnemersstatuut van de Lentiz onderwijsgroep is te vinden op de website.

OER BKS Lentiz Onderwijsgroep 2013-2014

Bijlage 1c: Model examenovereenkomst (EOK)

Bijlage 2: Model praktijkovereenkomst BKS (POK)


Bijlage 3: Klachtenregeling

Bijlage 4: AVO-eisen per opleiding


Bijlage 5 Handboek COE & Protocol afname centrale examens

Deel 2 Het examenprogramma en leertrajectplan BKS per leertraject In deel 2 zijn voor achtereenvolgens: Lentiz | MBO Outdoor en mbo Animal in Maasland Lentiz | MBO Greenport in Naaldwijk Lentiz| MBO LIFE College in Schiedam alle belangrijke gegevens per leertraject opgenomen in: Tabel 1a: Examenprogramma en leertrajectplan BKS Tabel 1b: Toepassing WSF 850 uren norm (voor BOL-leertrajecten). Tabel 1c: Geplande onderwijstijd voor BBL en deeltijd BOL opleidingen in relatie tot 300 klokurennorm


Onderwijs- en examenregeling BKS cohort voor leertrajecten onder de beroepsgerichte kwalificatiestructuur

Recommend Documents