Zaaknummer: BECMM09 Onderwerp Stichting Bergsche Maasveren: jaarverslag 2010 en begroting 2012
Collegevoorstel In samenwerking met vier omliggende gemeenten exploiteert de gemeente Heusden drie veerverbindingen over de Bergse Maas. Deze activiteit is ondergebracht bij de stichting Bergsche Maasveren. De jaarrekening 2010 van de stichting laat een verlies van € 275.746 zien. Het exploitatietekort op de begroting 2012 is € 305.000.
Feitelijke informatie Namens de gemeenten Aalburg, Waalwijk, Werkendam, Zaltbommel en Heusden exploiteert de stichting Bergsche Maasveren (hierna: de stichting) sinds 2009 een drietal veerverbindingen over de Bergsche Maas. De stichting heeft voor de uitvoering van deze taak een afkoopsom ontvangen. De jaarlijkse exploitatiekosten moeten worden betaald uit de renteopbrengsten die met deze afkoopsom worden behaald. Jaarverslag 2010 In 2010 is het aantal overtochten met 2,5% toegenomen tot een totaal van 227.267. Hierbij zijn 1.518.681 passagiers vervoerd, een afname van 3,4% ten opzichte van 2009. Naast de reguliere werkzaamheden van de stichting is in 2010 gewerkt aan: 1. Veiligheid: er is overleg geweest met Cumela, de brancheorganisatie van agrarische loonwerkbedrijven. Naar aanleiding hiervan is in het vakblad van Cumela een artikel geplaatst om een veilige overtocht te waarborgen. 2. Er is een klachtenprotocol opgemaakt, vastgesteld en gecommuniceerd. 3. Communicatie: in 2010 is het sms-alert van start gegaan. Hiermee worden abonnees geïnformeerd over stremmingen. Het resultaat uit beleggingen is in 2010 ontoereikend om de exploitatiekosten te betalen. Dit komt vooral door de sterke rentedaling die is ingetreden na ontvangst van de afkoopsom. Deze daling werd veroorzaakt door de wereldwijde financieel-economische crisis die zich de afgelopen jaren steeds verder heeft uitgebreid. Hierdoor zijn vooral in 2009 middelen tegen een laag rendement uitgezet. Het gemiddelde rendement van de beleggingsportefeuille is op dit moment 3,65%. Meerjarig wordt voor het beheer van de afkoopsom uitgegaan van een rendement van 4,50%. Dit betekent dat er op dit moment qua rendement beneden verwachting wordt gepresteerd. Vooral door de tegenvallende beleggingsresultaten is in 2010 een verlies van € 275.746 opgetreden. Dit verlies gaat ten koste van de afkoopsom, wardoor de stichting in de toekomst minder geld kan beleggen. In vergelijking met 2009 is het verlies circa € 100.000 lager. Op 31 december 2010 is nog een bedrag van € 21,3 miljoen belegd in deposito’s, obligaties of aandelen. De portefeuille is zo opgebouwd dat ieder jaar bedragen vrijvallen waarmee de stichting de exploitatiekosten kan betalen. De opbouw van de portefeuille is in de grafiek hiernaast weergegeven. Met de huidige verdeling voldoet de portefeuille aan het risicoprofiel
Beleggingsportefeuille per 31-12-2010
Aandelen 5%
Vastrentende waarden 95%
1
Zaaknummer: BECMM09 Onderwerp Stichting Bergsche Maasveren: jaarverslag 2010 en begroting 2012 dat de gemeenten aan de stichting hebben opgelegd, namelijk maximaal 10% beleggen in aandelen en 90% in vastrentende waarden. Vastrentende waarden zijn beleggingen waarbij een vast bedrag aan rente wordt ontvangen en de hoofdsom aan het einde van de looptijd volledig wordt terugbetaald. Begroting 2012 De beleggingsresultaten zullen niet snel verbeteren. Op korte termijn wordt namelijk nog geen sterke rentestijging verwacht. Ook de begroting 2012 laat daarom nog een verlies van € 305.000 zien.
Afweging Het exploitatietekort 2010 en het verwachte tekort in 2012 zorgen ervoor dat de afkoopsom sterker afneemt dan op voorhand werd verwacht. Hoewel de resultaten in de afgelopen jaren tegenvallen en ook op korte termijn geen sterke verbetering te verwachten is, is het uitgangspunt van 30 jaar tariefvrije exploitatie nog altijd geldig. De huidige financiële tekorten worden namelijk vooral veroorzaakt door de lage rente-opbrengsten uit beleggingen. De komende jaren kan dit verbeteren als de rente weer gaat stijgen. Als met nieuwe beleggingen betere rendementen worden behaald kunnen de slechte resultaten uit de afgelopen jaren wellicht worden gecompenseerd. De kans op betere rendementen is aanzienlijk. De rente is op dit moment namelijk historisch laag.
Inzet van middelen Het eigen vermogen van de stichting is ruim voldoende om het verlies in 2010 en het verwachte exploitatietekort in 2012 op te vangen.
Risico`s Op de korte termijn kan de rente op het huidige lage niveau blijven staan. Dit is afhankelijk van de economische ontwikkeling en de vooruitzichten hierover.
Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.
2
Zaaknummer: BECMM09 Onderwerp Stichting Bergsche Maasveren: jaarverslag 2010 en begroting 2012
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 20 september 2011;
besloten: 1) kennis te nemen van het jaarverslag 2010 en de begroting 2012 van de stichting Bergsche Maasveren; 2) de leden van de raad met de bijgevoegde memo op de hoogte te brengen van de ontwikkelingen rond de stichting Bergsche Maasveren.
namens het college van Heusden, de secretaris,
mr. J.T.A.J. van der Ven
3
MEMO RAAD
Aan: Van: Datum: Onderwerp:
de leden van de raad college van Heusden 20 september 2011 Stichting Bergsche Maasveren jaarverslag 2009, 2010 en begroting 2012
Doel: Aanleiding: Aard informatie:
ter kennisname/ter informatie toezegging openbaar
Geachte leden van de raad, In samenwerking met vier omliggende gemeenten exploiteert de gemeente Heusden drie veerverbindingen over de Bergsche Maas. Deze activiteit is ondergebracht bij de stichting Bergsche Maasveren. Met deze memo doen wij verslag van de ontwikkelingen binnen dit project. Daarnaast zal de stichting in 2011 polsen of er bij de gemeenten behoefte is aan een informatieavond over de Bergsche Maasveren. Voorgeschiedenis In de raadsvergadering van 6 november 2007 is besloten (V200700728) tot de overname van de Bergsche Maasveren door de gemeenten Aalburg, Waalwijk, Werkendam, Zaltbommel en Heusden. Op 31 december 2008 heeft Rijkswaterstaat (hierna: RWS) het eigendom en de exploitatie van de drie veerverbindingen formeel aan de gemeenten overgedragen. De gemeenten hebben hier een afkoopsom van € 22,6 miljoen voor ontvangen. De exploitatie van veerdiensten is echter geen kernactiviteit van de gemeente. Gelijktijdig met de overdracht is daarom besloten om de stichting Bergsche Maasveren (hierna: stichting) op te richten. Het stichtingsbestuur heeft de verantwoordelijkheid gekregen om de veerdiensten in stand te houden en de afkoopsom die de gemeenten van RWS hebben ontvangen te beheren. Hiermee is de exploitatie van de Bergsche Maasveren door de gemeente op afstand gezet. De gemeente houdt uitsluitend toezicht op het beleid van het stichtingsbestuur en op de algemene gang van zaken in de stichting. Deze taak wordt uitgevoerd door de raad van toezicht, waarin de verantwoordelijk portefeuillehouder zitting heeft. In de stichtingsakte is opgenomen dat de stichting in beginsel geen tarieven voor zijn diensten mag heffen. De jaarlijkse exploitatie moet daarom worden bekostigd uit de renteopbrengsten van de afkoopsom. Hierbij is het uitgangspunt dat tot circa 2037 geen tarieven worden geheven.
Exploitatie en financiële resultaten In de statuten van de stichting is het uitgangspunt van gelijkblijvende dienstverlening (vaartijden, voorzieningen, etc.) opgenomen. Sinds de gemeente de veerdiensten van RWS heeft overgenomen, zijn in de dienstverlening dan ook geen aanpassingen doorgevoerd. Wel heeft het stichtingsbestuur extra aandacht besteed aan: 1) Communicatie: nieuwe website, optimaliseren klachten- en schadeafhandeling, smsalert. 2) Veiligheid: overleg met belangengroeperingen over veilige overtochten voor agrarisch verkeer. Figuur 1 Rente Nederlandse staatsobligaties
Rentepercentage
De exploitatiekosten moeten worden betaald uit de rentebaten van de afkoopsom. In de eerste jaren na oprichting van de stichting valt het rendement uit beleggingen tegen. Dit komt vooral door de sterke rentedaling die is ingetreden na ontvangst van de afkoopsom van RWS. Deze daling werd veroorzaakt door de wereldwijde financieel-economische crisis die zich de afgelopen jaren steeds verder heeft uitgebreid. In de grafiek hiernaast is te zien hoe de basisrente voor langlopende uitzettingen vanaf 2008 is gedaald tot onder de 3% in 2010.
Jaartal
Door de tegenvallende beleggingsresultaten zijn de rentebaten onvoldoende om de exploitatiekosten te betalen. In de afgelopen drie jaren zijn daarom de onderstaande verliezen opgetreden. Figuur 2 Exploitatieresultaat
Exploitatieresultaat €0 -€ 50.000 -€ 100.000 -€ 150.000 -€ 200.000 -€ 250.000 -€ 300.000 -€ 350.000 -€ 400.000 Exploitatieresultaat
2008
2009
2010
€ 116.000-
€ 375.863-
€ 275.746-
In 2009 is het exploitatietekort het grootst. Dit komt vooral doordat de afkoopsom in 2009 niet direct in zijn volledigheid kon worden belegd.
Toekomstperspectief De exploitatietekorten van de afgelopen jaren zorgen ervoor dat de afkoopsom sterker afneemt dan op voorhand werd verwacht. Omdat op korte termijn nog geen sterke rentestijging wordt verwacht, laten ook de begroting 2011 en 2012 verliezen van respectievelijk € 312.000 en € 305.000 zien. Hoewel de resultaten in de afgelopen jaren tegenvallen en ook op korte termijn geen sterke verbetering te verwachten is, is het uitgangspunt van 30 jaar tariefvrije exploitatie nog altijd geldig. De huidige financiële tekorten worden namelijk vooral veroorzaakt door de lage renteopbrengsten uit beleggingen. De komende jaren kan dit verbeteren als de rente weer gaat stijgen. Uit figuur 1 blijkt dat de rente op basis van historische gegevens in principe bijna niet lager kan. Als met nieuwe beleggingen betere rendementen worden behaald kunnen de slechte resultaten uit de afgelopen jaren wellicht worden gecompenseerd.
