2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Missie Polderhuis Het polderhuis wil de eeuwige strijd tegen het water en de gevolgen van de tweede wereldoorlog, die ter plaatse zulke diepe sporen heeft nagelaten, onder de aandacht houden. Ze wil dat doen door museale exposities in te richten rond deze thema’s in het museum, zodat belangstellenden kennis kunnen nemen van dit verleden.
Visie Het Polderhuismuseum wil de missie langs de volgende uitgangspunten vormgeven. De geschiedenis van Walcheren en meer specifiek die van Westkapelle, in de missie vertaald als aandacht voor de strijd tegen de zee en de gevolgen van de tweede wereldoorlog, wordt zichtbaar gemaakt middels tijdelijke en vaste exposities. De geschiedenis is zo bijzonder dat het waardevolle informatie geeft voor diegene die er kennis van willen nemen. Dit kunnen zowel personen zijn die zich direct betrokken voelen bij de onderwerpen als ook toeristen die meer in algemene zin kennis willen nemen van de cultuur van de omgeving die zij bezoeken.
Dijk- en oorlogsmuseum
1
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Meer dan museum Naast museale presentatie wordt bewust ingezet om hierbij een plus te leveren. De plus is een toevoeging in de vorm van een ontmoetingsplek creëren voor personen die zich betrokken voelen bij de thema’s van het museum. Denk hierbij aan het thema oorlog, waar personen van geallieerde zijde en burgerbevolking ervaringen wederzijds met elkaar kunnen uitwisselen. De vrijwilligers van het museum vormen daarbij de verbindende schakel.
Herdenking bij de tank op de dijk 1 november 2009
Bedrijfsvoering/ Cultuur Westkapelle is een dorp waar nog veel cultuur en eigen identiteit aanwezig is. Dit is zichtbaar in de opmerkelijk vele verenigingen die er aanwezig zijn. Er is sprake van veel gemeenschapzin (veel dingen samen doen). Het polderhuis hecht eraan dit culturele aspect te omarmen en te versterken. Zij doet dit door veel ruimte te bieden aan vrijwilligers. De vrijwilligers vormen in uitvoerende zin de spil van de bedrijfsvoering. Er wordt weliswaar een groot beroep op hen gedaan maar de praktijk is dat dit wordt gehonoreerd met grote inzet en betrokkenheid. Aantoonbaar is dat vrijwilligers zich ontplooien door samen te werken aan een gemeenschappelijk doel. Er wordt veel van hen gevraagd, maar ze ervaren dat ze er ook veel voor terug krijgen. Vrijwilligers zijn dan ook het kapitaal van het museum. Het Polderhuis streeft er niet naar om “erkend" museum te worden omdat dit te grote verplichtingen met zich meebrengt Het Polderhuis wil een bedrijf zijn waar de cultuur, het museale en het commerciële elkaar bevruchten en versterken. Regels van boven af door politiek en landelijke eisen kunnen de eigen ontwikkeling belemmeren.
2
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Het Polderhuis organiseert activiteiten die de Westkappelse cultuur versterken om te voorkomen dat culturele gewoontes, folklore en tradities verdwijnen. Zangavonden, ambachtelijk dijkwerk en huisvlijt van weleer (blokjes) zijn daar voorbeelden van. Er zijn culturele activiteiten die geld genereren maar er is ook ruimte voor activiteiten die geld kosten. De culturele poot moet midden in de samenleving staan, signalen oppakken en omzetten tot concrete plannen. De Wasschappelse Heiploeg is ook een sterk PR- middel voor het museum
Zangavonden op locatie versterken zowel de band met de lokale bevolking, als de band met de lokale ondernemers. De culturele activiteiten zijn in directe zin niet noodzakelijk voor de presentatie naar het publiek op het museale deel. Maar dit element is echter wel zeer waardevol voor de betrokkenheid van het kapitaal van het museum, zijnde de vrijwilligers. Lezingen zijn in trek in de regio.
De taartbakwedstrijd voor de jeugd op de Traditie Markt trekt jeugd naar het museum
Financiële bedrijfsvoering Winst is geen doel op zich, maar een voorwaarde voor de continuïteit en het borgen van de zelfstandigheid. Voor wat de financiële bedrijfsvoering betreft, streeft het polderhuis ernaar zo weinig mogelijk afhankelijk te zijn van subsidie stromen voor de exploitatie. Waar het echter mogelijk is om projectsubsidie te verkrijgen wordt dit niet nagelaten. Die financiële onafhankelijkheid betekent dat zelf geld verdiend moet worden om bedrijfsmatig te overleven. Dit kan door naast het vragen van entreegelden voor de vaste exposities ook een museumwinkel en museum horeca te exploiteren. De winkel moet onderscheidend zijn. Dit kan door winkelproducten te ontwikkelen die specifiek voor het museum zijn. De horeca is meer algemeen, en wordt toegespitst op de bijpassende vraag van de museumbezoeker.
3
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Museale deel De vaste exposities van het museum, die betalend zijn te bezoeken voor het publiek, zijn opgebouwd uit tentoonstellingseilanden en volgen een tijdlijn. Het begint bij de periode ijzertijd, vervolgens Noormannen en loopt zo tot de tegenwoordige tijd. De rode draad is strijd tegen de zee, cultuur/ identiteit van Westkapelle en de gevolgen van de tweede wereldoorlog.
Om het museum aantrekkelijk te houden en herhalingsbezoeken te stimuleren is het vereist dat jaarlijks één tentoonstellingseiland wordt vernieuwd. Daarbij wijzigt niet het thema maar wel de presentatie.
Één van de objecten.
Het museum hecht in de basis meer aan exposeren dan aan eigen bezit van de collectie. Dat wil niet zeggen dat het aanleggen van een eigen museumcollectie niet gewenst is. Inmiddels is veel door het publiek geschonken. Soms in (langdurig durende) bruikleen en soms als gift. De collectie wordt geregistreerd digitaal vastgelegd. Op deze wijze kan altijd snel gezocht worden of voorwerpen onderdeel uitmaken van het bezit.
De tuin heeft tevens de functie van museale expositie, en vormt een verlengstuk van de binnenexpositie. Het bestaat uit drie vakken en heeft te thema’s oorlog, toerisme en scheepsstrandingen meegekregen. Doel is nog om de tank via slimme vormgeving onderdeel te maken van de tuin door de bouw van de Liberty Bridge (zie jaarplan 2010).
De oorlog
Toerisme
Scheepsstranding
4
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Wisselexposities In de vrije publieksruimte worden bij regelmaat wisselexposities gehouden. De exposities hebben als kenmerk dat ze passend (moeten) zijn bij uitgangspunten van het museum. Zij zijn gericht op een dusdanig specifiek onderwerp dat ze juist voor mensen die een relatie met Westkapelle of Walcheren hebben interessant zijn. Bijvoorbeeld exposities welke de algemene cultuur of gebeurtenissen als kenmerk hebben. In het toeristenseizoen wordt minimaal één expositie gehouden die aansluit op een breed publiek. Denk daarbij aan een expositie van Denis Galloway, een internationaal bekende schilder die Westkapelle als werkgebied heeft gehad.
Michiel Paalvast legde in 2007 het dorp met heldere kleuren vast op doek. Bij winterdag wordt minimaal één expositie gehouden welke is toegespitst op inwoners van Westkapelle/ Walcheren of personen die een relatie hebben met Westkapelle/ Walcheren. Zoals de bevrijding van Westkapelle in 1944.
Het Polderhuis wil weer zijn dan enkel een museum. Zij wil een ontmoetingsplaats zijn voor mensen die behoefte hebben aan contact. De ontmoetingsruimte is bij uitstek een plaats waar mensen elkaar kunnen treffen en gelegenheid hebben om bij te praten. Of het nu gaat om lokale burgers, (buitenlandse) museumbezoekers of vrijwilligers zelf, voor allen wordt tijd en ruimte genomen om ervaringen met elkaar te kunnen uitwisselen. Om dit te doen slagen is de openheid en communicatieve vaardigheden van het baliepersoneel onontbeerlijk. 5
Gezellig met elkaar.
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Bijzondere winkelproducten die aansluiten bij de thematiek van het museum
Volk op de been
Trotse vrijwilligers Folklore, cultuur, historie… één
Huisvlijt Wasschappelse Blokjes Heerlijke appeltaart en lekkere lunches voor groepen 6
Foto’s Jan de Jonge, Firi den Hoedt, Polderhuis
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Officieel en serieus
Vakmanschap
Kleurrijk en plezierig
Binnen en buiten
Gastheerschap
Ontroerd en verrast
Bezoekers 77.777 en 77.778 Op naar de 99.999ste bezoeker! Foto’s Jan de Jonge, Firi den Hoedt, Polderhuis
7
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Samenwerking Op lokaal, regionaal, provinciaal en internationaal gebied werkt het Polderhuis samen met bedrijven en instellingen die op het zelfde vlak werken als het museum. Dat zijn dus musea, toeristische bedrijven, instellingen en verenigingen op het gebied van geschiedkunde en folklore. De open en transparante opstelling/houding wordt ook toegepast in samenwerking met andere partijen. Voorbeelden daarvan zijn zomermarkten waar met verenigingen evenementen worden opgezet. Het Polderhuis zal indien nodig een voortrekkersrol op zich nemen om samenwerking van de grond te krijgen. Educatie en innovatie zijn speerpunten in de bovenlokale samenwerking. Een goed voorbeeld hiervan zijn de projecten Schatverhalen en Memories to Share. Schatverhalen van Walcheren is een nieuw en uniek samenwerkingsproject van de Walcherse musea en archieven. Doel is om zoveel mogelijk kinderen te stimuleren een bezoek te brengen aan deze culturele instellingen en hen te laten kennismaken met het cultureel erfgoed: de “schatten” die zich in deze musea en archieven bevinden.
©eeZee Essentieel kenmerk van het project is dat het de musea met elkaar verbindt, zodat een ervaring opgedaan bij het ene museum stimuleert om ook de andere musea te bezoeken. Een “rode draad” geeft kinderen direct een herkenbaar aanknopingspunt en kan ook op andere manieren wervend werken. Elk museum heeft een eigen schatverhaal, verpakt in een stripverhaal rond Mo en Maatje.
©eeZee Memories to Share Het Royal Marines Museum, het Imperial War Museum en het Polderhuis werken samen en hebben verhalen en herinneringen gebundeld. In het Polderhuis staat een informatiezuil evenals bij de andere musea. Daar kunnen de bezoekers via speciaal ontworpen software in drie talen de verzamelde herinneringen in 3 talen bekijken. Dit tweede project is van groot belang voor het museum en zal in de toekomst worden uitgebreid met aansluiting van andere musea in andere landen. 8
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Bedrijfsvoering / cultuur Personele organisatie / organogram Het museum hecht zeer veel waarde aan betrokkenheid van vrijwilligers. Dat zij dat ook zo ervaren, blijkt uit het feit dat er jaarlijks circa 135 vrijwilligers zich aanmelden. Sommigen (15%) zijn al vanaf het begin bij de organisatie. We ervaren echter ook dat het museum een dusdanig succes aan het worden is dat het nog steeds groeiende is. Er wordt momenteel al in beperkte mate gebruik gemaakt van personeel in loondienst. Dit betreft één voltijd kracht en één deeltijd kracht. Het is reëel te veronderstellen dat de omvang van het werk dusdanig wordt dat niet kan worden volstaan met een beroep te blijven doen op vrijwilligers. Toch blijven vrijwilligers de basis voor het bestaansrecht. Inzet van betaald personeel zal dan ook toegespitst zijn op taken die verplichtingen in zich hebben tot de beschikbaarheid bij de dagelijkse openstellingen. Vrijwilligers kunnen te allen tijde aangeven wanneer taken voor hen te zwaar worden. Dan zal gezocht worden naar alternatieve vormen (zoals betaalde tijdelijke krachten). Het Polderhuis staat open voor het bieden van stageplaatsen aan jongeren. We doen dat momenteel al via de Maatschappelijke Stage voor middelbaar onderwijs en voor HBO opleiding management en economie. Het Polderhuis kan daarom een plek zijn/worden waar studenten praktijkgericht ervaringen kunnen opdoen. Het Polderhuis kan concrete opdrachten formuleren die door studenten in teamverband (met andere studenten of met vrijwilligers) worden uitgevoerd. Ook zijn er mogelijkheden om bijvoorbeeld onderzoek te doen in het kader van het afstuderen. Stageplaatsen zijn bovendien goede mogelijkheden om met de jongeren als doelgroep in contact te komen.
Organogram Het museum hecht aan een zo plat mogelijke structuur. Vrijwilligers kennen een hoge mate van betrokkenheid, en deze wordt het meest recht gedaan als beslissingslijnen kort zijn en er altijd ruimte blijft voor inbreng van verschillende zijden. De structuur is als volgt: Het bestuur Zij zijn verantwoordelijk voor de totale bedrijfsvoering en zijn in juridische zin verantwoordelijk in geval van falen. Het bestuur heeft dus als taak besturen. Wat in de praktijk betekent dat zij de hoofdlijnen uitzetten, de begroting en jaarrekening samenstellen en ook goedkeuren. Tussentijdse afwijkingen van de begroting worden aan hen voorgelegd en goedgekeurd. De staf Zij vormen de managementlaag. Zij zijn tevens de trekkers van de benoemde continue lopende projecten. In de staf zit naast vrijwilligers ook de voltijd arbeidskracht. Hij is naast trekker van een projectgroep ook algemeen coördinator, en zorgt in die zin voor de verbinding tussen bestuur en staf. De stafleden leveren deelbegrotingen aan van de projecten die men in het komende jaar gerealiseerd wil zien. Vrijwilligers Alle overige vrijwilligers zorgen, onder begeleiding van één staflid voor realisatie van de voorliggende projecten. 9
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Winkel De winkel is specifiek samengesteld uit producten die zijn toegesneden op de uitgangspunten van het museum. Met de winkel willen we vernieuwend zijn in het productenassortiment. Om dit te bereiken is het nodig om energie te besteden aan trends productvernieuwingen. Dat kan bereikt worden door bewust bezoeken te brengen aan allerlei musea en specifieke opleidingen of trainingen te volgen. Vrijwilligers maken deels zelf winkelproducten. Bijvoorbeeld de duizenden kaarten die jaarlijks over de toonbank gaan.
Eigen productie, handgemaakt. Het andere deel van het assortiment zoeken ze via allerlei leveranciers en vormen samen de geheel eigen winkelcollectie.
Horeca De horeca is toegesneden op het museum, en alleen geopend tijdens openingsuren van het museum, lezingen in de avonduren worden door ons gezien als reguliere museale taak. Dat is van invloed op de geboden diensten en producten. Meestal gaat het om koffie met wat lekkers erbij en koude drankjes. Een bijproduct de mogelijkheid om voor kleine groepen lunchbijeenkomsten of recepties te houden. Dit in combinatie met museumbezoek. De horeca heeft naast een binnenruimte ook een buitenterras wat geëxploiteerd wordt. Dit buitenterras is vooral in gebruik bij zonnig weer en wat hogere temperaturen.
De buitenruimte is ook van belang voor de speciale programma’s voor de jeugd.
De tuin en het terras zijn ook regelmatig de plek voor concerten en een zomerse zangmiddag.
10
2010 - 2015
ONDERNEMINGSPLAN POLDERHUIS WESTKAPELLE
Marketing Om te zorgen dat het publiek de weg naar het museum weet te vinden is het vereist dat we het museum zich proactief opstelt. Dat kan plaats vinden door mond op mond reclame, maar ook door het plaatsen van advertenties of het aansluiten bij beursen. Voor alles geldt dat we ons publiek moeten kennen alvorens te weten hoe en waar we ze kunnen bereiken. Dat kan door bij te houden welk publiek een bezoek heeft gebracht en te zorgen dat daar de focus op gelegd wordt. Gegevens daarover worden al sinds de oprichting bijgehouden en kunnen hier antwoord op geven. Maar dat kan ook door bij vergelijkbare musea te vragen waar hun bezoekers specifiek vandaan komen. Mogelijk levert dat nieuwe bronnen van publiek op, die zo verleid worden een bezoek te brengen.
Financiële bedrijfsvoering Projectkosten en mogelijkheden voor subsidie. Bij regelmaat worden eilandexposities vernieuwd, wisselexposities gehouden of boeken in eigen beheer uitgegeven. De kosten daarvoor moeten in principe uit de eigen exploitatie verdiend worden. Foto: Boeken in eigen beheer Vaak behoort het toekennen van subsidies voor deze onderdelen tot de mogelijkheden. Het polderhuis is inmiddels expert in het verkrijgen ervan. Deze subsidies zijn een belangrijke financiële aanvulling. Doel is dan ook om deze expertise zo mogelijk nog verder uit te breiden. Anderzijds is zelf geld verdienen een bewuste keuze om de exploitatie dekkend te krijgen. Op deze wijze wordt de continuïteit op termijn gewaarborgd en een maximale zelfstandigheid bewerkstelligd.
Kostenbeheersing De jaarlijkse begroting dient om de kosten in relatie te brengen met de inkomsten van het museum. Dagelijks wordt de boekhouding bijgehouden. Door deze boekhouding is het mogelijk om lopende het jaar te meten of de begrote kosten en inkomsten zich verhouden tot de gerealiseerde kosten en opbrengsten. Op de bestuursvergaderingen, welke gemiddeld om de 6 weken plaats vinden worden deze vergelijkingen gepresenteerd.
Transparantie en verantwoording naar buiten Het polderhuis vervult een maatschappelijke functie in de regio. Om die reden wil het zich ook jaarlijks verantwoorden naar de belangenhouder. Dit wordt op dit moment gedaan door een avond te houden voor de vrijwilligers, een ondernemersavond te houden en een avond voor de gemeenteraad en het college van de gemeente Veere. Het bestuur December 2009 11