Onderhoudsplan Stedelijk water Gemeente Ede 2010-2014
Gemeente Ede Waterschap Vallei & Eem 2009
Opgesteld door: Koen Claassen, Beleidsmedewerker Water, Gemeente Ede Carina Otte, Medewerker Integrale Onderhoudsplannen, Waterschap Vallei & Eem
In overleg met: Gemeente Ede Theo v. Diest, Uitvoerder Groen Peter van Hensbergen, voorman Groen Waterschap Vallei & Eem Erik v.d. Sluis, Voorman District Zuid Henk v.d. Kieft, Gebiedscoördinator District Zuid Dimitri van Dam, Medewerker waterbeheer Stedelijk gebied
Inhoudsopgave 1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Doelstelling 1.3 Afbakening 1.4 Totstandkoming 1.5 Leeswijzer Beleid en Plannen 2.1 Inleiding 2.2 Gemeente Ede 2.3 Waterschap Vallei & Eem 2.4 Gezamenlijke plannen Afspraken en Verantwoordelijkheden 3.1 Geldende afspraken 3.2 Nieuwe afspraken Streefbeelden 4.1 Inleiding 4.2 Viswatertypen Van streefbeeld naar onderhoud 5.1 Inleiding 5.2 Onderhoud Ede 5.2.1 Veldhuizen en grote vijvers 5.2.2 Frankeneng, Heestereng en De Vallei 5.2.3 Rietkampen 5.2.5 Kernhem 5.2.6 Kievitsmeent 5.3 Onderhoud Bennekom Samenwerking 6.1 Onderlinge communicatie 6.2 Intensivering samenwerking Monitoring en Evaluatie 7.1 Monitoring 7.2 Evaluatie
7 7 7 7 7 8 9 9 9 10 11 13 13 14 17 17 17 19 19 19 19 19 19 19 20 20 21 21 21 23 23 23
Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5.1 5.2 6. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 7. 8. 9. 10.
Overzichtskaart wijken/kernen en vijvernummers Overdrachtstekening Ede 2005 Overzicht beheersgrenzen overdracht stedelijk water 2005 Overzicht verantwoordelijkheden en werkafspraken Viswatertypen Ecoscan 2007 Uitwerking Viswatertypen Onderhoud per wijk of kern Uitwerking onderhoud Veldhuizen en grote vijvers Uitwerking onderhoud Frankeneng, Heestereng en De Vallei Uitwerking onderhoud Rietkampen Uitwerking onderhoud Kernhem Uitwerking onderhoud Kievitmeent Uitwerking onderhoud Bennekom Overzichtskaart met locaties met beschermde dieren- en/of plantensoorten Overzichtskaart onderhoudsroutes en tewaterlaatplaatsen Overzichtskaart uitvoering baggerwerk 2006/2007 Planning baggercyclus
5
6
1
Inleiding
1.1 Aanleiding In 2005 zijn de primaire wateren van de gemeente Ede overgedragen aan het waterschap Vallei & Eem. Alle overgedragen wateren liggen in de kern Ede(bijlage 2). Bij de overdracht zijn op hoofdlijnen afspraken gemaakt over het beheer en onderhoud van het stedelijk water. Zo zijn afspraken gemaakt over welke wateren overgenomen worden door het waterschap, waar de beheers- en onderhoudsgrenzen liggen en hoe wordt omgegaan met achterstallig onderhoud. Het wegwerken van het achterstallig onderhoud, het baggeren en vervangen van beschoeiing, is in 2007 afgerond. Het voorliggende onderhoudsplan is een volgende stap in de samenwerking tussen waterschap en gemeente, namelijk het verder concretiseren van de beheers- en onderhoudswerkzaamheden. Daarnaast is in 2007 een Ecoscan gemaakt van de kernen Ede en Bennekom, waarin de ecologische toestand van de watergangen is omschreven met daarbij een ecologisch streefbeeld. Het uit te voeren onderhoud moet bijdragen aan het behalen aan deze streefbeelden. Tevens is in 2007 de Gedragscode Flora en Faunawet voor waterschap Vallei & Eem vastgesteld door het waterschapsbestuur. Deze gedragscode is door het waterschap opgesteld om gebruik te kunnen maken van de vrijstellingsregeling in de Flora en Faunawet. Deze gedragscode geeft weer hoe er moet worden omgegaan met inrichting en onderhoud in relatie tot de beschermde soorten, vastgelegd in deze wet. Door deze ontwikkelingen en gezamenlijke wens om intensiever samen te werken, is besloten een gezamenlijk onderhoudsplan op te stellen. 1.2 Doelstelling Het doel van dit onderhoudsplan is het vastleggen van de gezamenlijke visie op het beheer op basis van het gezamenlijke beleid en het uit te voeren onderhoud in het stedelijk gebied. In het onderhoudsplan wordt een vertaling gemaakt van het beleid en wetgeving en de bijbehorende streefbeelden naar het reguliere onderhoud. Daarnaast worden door de gemeente en het waterschap afspraken gemaakt over wie welke taken en verantwoordelijkheden heeft. Hierdoor ontstaat er een totaalbeeld van de visie op en onderhoud van het stedelijk water in Ede. Voorliggend onderhoudsplan dient als handvat voor het dagelijks beheer en onderhoud van het stedelijke water liggend in het grondgebied van de gemeente Ede. Een overzicht van de stedelijke kernen is terug te vinden in bijlage 1. In dit onderhoudsplan wordt alleen ingegaan op de kernen Ede en Bennekom. Bij de overdracht van het stedelijk water naar het waterschap zijn er beheersgrenzen vastgesteld, deze zijn terug te vinden in bijlage 3. Voor de fysieke begrenzing van een watergang geldt dat het natte profiel en het droge profiel tot aan de insteek van de watergang opgenomen zijn in het plan. Voorbij de insteek wordt een doorkijk gegeven naar de gemeentelijke visie op de naastgelegen (openbare) ruimte voor een optimale afstemming. Ten aanzien van het beheer en onderhoud zijn eerst streefbeelden geformuleerd. Hierna wordt ingezoomd op praktische aspecten van het onderhoud als de bereikbaarheid, manier van onderhoud en de afstemming tussen waterschap en gemeente. 1.4 Totstandkoming Het beheer en onderhoudsplan is een nadere uitwerking op de overdracht van het primaire water van de gemeente Ede aan het waterschap Vallei & Eem. Tijdens een startoverleg in 2008 is afgesproken dat waterschap en gemeente gezamenlijk het plan uitwerken waarin afspraken gemaakt worden over het toekomstige beheer en onderhoud. Na het startoverleg is er ook regelmatig overleg geweest tussen de beleidsmedewerkers en de buitendienstmedewerkers van beide partijen om een beeld te verkrijgen van welke onderwerpen er in de praktijk spelen. Gedurende de ontwikkeling van het onderhoudsplan zijn de ideeën regelmatig voorgelegd aan de buitendienstmedewerkers en zijn zij betrokken bij de verdere uitwerking van dit plan. Naast deze werkgroep waren diverse collega’s van gemeente en waterschap betrokken, die elk op hun vakgebied hun inbreng hebben gehad.
7
1.5 Leeswijzer In hoofdstuk 2 staat voor het beheer en onderhoud van het stedelijke water relevante beleid en plannen beschreven. De kernpunten uit deze documenten staan verwoord in hoofdstuk 2 ter ondersteuning van het te voeren beheer en onderhoud. Hoofdstuk 3 beschrijft als eerste de huidige afspraken die er bestaan tussen waterschap en gemeente. Daarnaast zijn de onduidelijkheden of tekortkomingen van de huidige afspraken benoemd, zoals bijvoorbeeld hoe om te gaan met onduidelijke onderhoudsgrenzen. In paragraaf 3.2 zijn de aandachtpunten behandeld en is een oplossing omschreven hoe hier in de toekomst mee om te gaan. Hoofdstuk 4 geeft een toelichting op de toegepaste streefbeelden in dit onderhoudsplan. De gebruikte viswatertypen worden kort toegelicht. In hoofdstuk 5 wordt per wijk globaal aangegeven hoe het streefbeeld vertaald is naar onderhoudsmaatregelen. Hoofdstuk 6 geeft een vertaling van het onderhoud naar kosten en/of urenbesteding. Daarnaast wordt ook kort ingegaan op de samenwerking tussen gemeente en het waterschap Hoofdstuk 7 gaat in op de monitoring van het watersysteem en de evaluatie van het onderhoudsplan. In de bijlagen zijn diverse overzichtskaarten terug te vinden, evenals de uitwerking van de onderhoudsmaatregelen per vijver.
8
2
Beleid en Plannen
2.1 Inleiding In dit hoofdstuk is een samenvatting terug te vinden van de beleidsstukken en plannen, die van toepassing zijn op het beheer en onderhoud voor het stedelijk water in Ede. Het hoofdstuk is verdeeld in vigerend beleid van gemeente, waterschap en gezamenlijk vigerend beleid. 2.2
Gemeente Ede
Waterplan 2008 - 2012 In 2007 is het waterplan Ede opgesteld met als doel het formuleren van beleid, doelen en actiepunten voor het realiseren van een gezond en veerkrachtig watersysteem en waterketen in de gemeente Ede. De visie is geschetst vanuit het opheffen van knelpunten (op orde), het in stand houden van voorzieningen (doelmatig beheer), het binnen deze kaders ontwikkelen van nieuwe zaken (duurzaam ontwikkelen) en het vergroten van de maatschappelijke zorg voor water (water beleven en waarderen). De visie is vertaald naar concrete doelen voor de komende jaren. Hierbij zijn de doelen onderverdeeld naar aandachtsvelden zoals deze in het vakgebied gangbaar zijn, te weten: Riolering (afvalwater en regenwater). Grondwater. Oppervlaktewater. Binnen het aandachtsveld oppervlaktewater zijn voor de volgende doelen geformuleerd. Het vaststellen en realiseren van de stedelijke bergingsopgave. Het opstellen van een raamovereenkomst voor compensatie van de uitbreiding van verharde oppervlakken. Het uitvoeren van het waterkwaliteitsspoor. Het verminderen van de vuiluitworp van regenwateruitlaten van gescheiden of verbeterd gescheiden stelsels. Groenstructuurplan In 2003 is het Groenstructuurplan vastgesteld, waarin het gemeentelijke beleid over ecologisch groen staat opgenomen. Samen met het waterplan vormt dit document de beleidsmatige basis vanuit de gemeente voor het beheer en onderhoud. Terugkijkend naar de uitgangspunten van het beleid, zoals dat begin 1990 is verwoord in het beleidsplan “Van plantsoen naar eco…logisch groen”, is geconcludeerd dat de volgende uitgangspunten nog steeds gelden: Stimuleren van stadsecologische natuurontwikkeling. Om via de hoofdgroenstructuur en wijkgroenstructuur zo mogelijk in de woonomgeving door te dringen. Met het onder andere toepassen van inheems bosplantsoen bij de inrichting of herinrichting van groen wordt de basis gelegd voor natuurontwikkeling. Het stimuleren van natuurontwikkeling rondom vijvers en singels komt tot uitdrukking in het bevorderen van natuurlijke begroeiingen. Randvoorwaarde voor het ontwikkelen van ecologisch groen is en blijft vakkundig beheer. Aanvullende uitgangspunten: Door acceptatie (draagvlak) te bevorderen bij bewoners/burgers wordt niet uitgesloten dat er ook in de woonomgeving sprake kan zijn van het ontwikkelen van bloemrijke grasvelden en bermen. Het succes van de gekozen beheervorm bij een deel van de bermen in Ede vraagt om continuering. Om natuurontwikkeling te bevorderen dienen beplantingen (nog) beter te worden afgestemd op ecologisch groenbeheer. Naast of tegelijk met het stimuleren van natuurontwikkeling vanuit de stads-/dorpsrand (“van buiten naar binnen”), kan ook gekozen worden voor het gebiedsgericht toepassen van ecologisch groen. Binnen de IBOR systematiek wordt de huidige en gewenste kwaliteiten van het onderhoud van verschillende delen (structuurelementen) van de openbare ruimte benoemd.
9
In de ecologische structuur is het centrum van Ede een zwakke schakel. Representatieve gebieden worden echter niet uitgesloten voor het toepassen van ecologisch beheer, maar dit dient wel met zorg te gebeuren en is afhankelijk van de situatie. Voor een ecologische structuur binnen het stedelijk gebied zijn robuuste verbindingen noodzakelijk (groenstroken van formaat). In situaties waar sprake is van de aanwezigheid van zeldzame soorten (flora /fauna) of de potentie, dient het beheer daarop te worden afgestemd. De watergangen zijn grotendeels opgenomen in de groenhoofdstructuren als ook in stadsecologische groenstructuur die onderdeel uit maakt van de hoofdstructuur. Er wordt en ecologisch beheer, gefaseerd maaibeheer, uitgevoerd bij vrijwel alle watergangen. Functiegericht beheer van waterpartijen en oevers Voor alle watergangen en waterpartijen wordt op basis van te definiëren streefbeelden een functiekaart opgesteld. Deze kaart wordt ontwikkeld in nauw overleg met de betrokken partijen zoals het waterschap en de hengelsportverenigingen. In de Ecoscan wordt aan de hand van in en langs de watergang aangetroffen flora en fauna een analyse gemaakt van de toestand, maar ook de potenties van die watergang. De toe te kennen streefbeelden en functies vormen een combinatie van de waterhuishoudkundige functie (functioneel doel) en de stedelijke functie (esthetisch doel). Het beheer en onderhoud en de inrichting zijn afgestemd op deze functie. Natuurlijk Bermbeheer De langgerekte singels zorgen ervoor dat veel (water)dieren zich door de bebouwde kom kunnen verplaatsen en verspreiden naar het buitengebied van Ede. De gemeente maait de bermen niet allemaal tegelijk. Schralere bermen worden bij de eerste maaironde in juni overgeslagen. Hierdoor groeien overplanten als leverkruid, kattenstart, etc. Daarnaast maken watervogels, libellen en vlinders gebruik van deze talrijke bloemrijke oeverranden. Ook in september, tijdens de tweede maaironde, worden bepaalde bermen of delen daarvan niet gemaaid. Deze ruigere en uitgebloeide delen blijven de hele winter staan. Kleine zoogdieren en vogels eten de zaden en vruchten in deze bermdelen. Veel dieren vinden een schuilplaats in de berm of overwinteren hier. 2.3
Waterschap Vallei & Eem
Waterbeheerplan 2010-2015 De Waterwet(2009) verplicht het waterschap om telkens voor een periode van 6 jaar een waterbeheersplan op te stellen. In 2009 is er een nieuw waterbeheerplan voor de periode 2010 – 2015 vastgesteld. In het waterbeheerplan wordt ingegaan op het beleid en de functies van het beheersgebied van het waterschap. Ten aanzien van ‘Voldoende en schoon water’ wordt aangegeven dat de waterstanden op orde moeten zijn, een goede chemie aanwezig is en het operationeel beheer van het watersysteem is op orde. Ten behoeve van het onderhoud worden er kwaliteitsbeelden opgesteld voor het stedelijk en landelijk gebied. Hiervoor wordt in 2010 een plan van aanpak opgesteld. Na vaststelling van deze kwaliteitsbeelden worden deze verwerkt in de onderhoudsplannen. Gedragscode Flora en Faunawet 2007 In 2002 is de Flora- en Faunawet in werking getreden. Met deze landelijke wet is de soortsbescherming uit de Europese Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn in Nederland geïmplementeerd. Ten behoeve van het bestendig beheer en onderhoud is er in de Flora en Faunawet een vrijstellingsbesluit opgenomen, die een partij ontslaat van de ontheffingsplicht mits deze een goedgekeurde Gedragscode gebruikt. Het waterschap heeft een eigen gedragscode ontwikkeld op basis van de gedragscode van de Unie van Waterschappen. De gedragscode van het waterschap is in 2007 goedgekeurd. In november 2009 is door de rechtbank in Arnhem de goedgekeurde gedragscode aan de hand van bezwaren vernietigd, waardoor deze gedragscode niet meer gebruikt mag worden. De Unie van Waterschappen gaat in beroep en in afwachting van de uitspraak op het beroep moet er conform de Flora en Faunawet ontheffing worden aangevraagd of gewerkt aan de hand van andere goedgekeurde gedragscode.
10
Keur 2009 In 2009 is er voor het beheersgebied van waterschap Vallei en Eem een nieuwe Keur in werking getreden. In de Keur wordt aangegeven welke activiteiten ge- en verboden zijn in, op of langs waterkeringen en watergangen. Voor verboden kan, na toetsing, een ontheffing worden gegeven. Tevens wordt aangegeven dat de onderhoudsplichtigen zorg dragen voor een goede staat en in stand houden van de waterkeringen en –gangen, overeenkomstig de voor het gebied geldende Legger. Om deze instandhouding te waarborgen, wordt deze gecontroleerd door schouw toe te passen. Nieuw in deze keur is het verplichten van visplannen(artikel 2.1) en bepalingen ten aanzien van grondwater. Voor het verplaatsen danwel uitzetten van vissen door visrechthebbenden is een goedgekeurd visplan noodzakelijk. Stedelijke Legger In 2007 is het waterschap gestart met het opstellen van stedelijke leggers. Deze leggers beschrijven de verantwoordelijkheden van het waterschap, gemeente en derden voor het onderhouden van de primaire en tertiaire watergangen en kunstwerken in of over het water. In 2009 is er een conceptLegger voor Ede opgesteld, maar nog niet vastgesteld. Bij het opstellen van Beheer & Onderhoudsplan is informatie uit de conceptlegger als basis gebruikt. Naar verwachting wordt de legger Ede in de tweede helft van 2010 definitief vastgesteld. Notitie Stedelijk Water In februari 2008 is een Notitie Stedelijk Water opgesteld om de stand van zaken met betrekking tot het stedelijk water inzichtelijk te maken. Hierin worden een aantal acties aangegeven: Het bestaande en geactualiseerde beleidskader voor stedelijk gebied wordt opgenomen in het nieuwe waterbeheersplan. Het waterschap stelt kwaliteitsbeelden op voor stadswateren. In het tweede kwartaal van 2008 zal een proefproject uitgevoerd worden. We gaan onderzoeken hoe we de rol van het waterschap in stedelijk gebied verder vorm kunnen geven. We bepalen voor de zomer van 2008 een standpunt en bespreken dit met de diverse gemeenten. De onduidelijkheid die er nu bestaat ten aanzien van de eigendomssituatie en de rechten en plichten van het waterschap heeft, zullen in 2008 verder uitwerking krijgen. In maart 2008 heeft het waterschap éénduidig beleid ten aanzien van de afvoer van bagger en maaisel. Voor de grotere stedelijk uitbreidingen gaat het waterschap werken met projectgroepen per stedelijke uitbreiding. Na de planvorming verzorgt een projectleider van RW de coördinatie. De projectmedewerker houdt toezicht op de bouwplaats. In mei 2008 heeft het Dagelijks Bestuur van het waterschap ingestemd met het aan het afvoeren van maaisel en bagger uit de primaire watergangen in stedelijk en landelijk gebied. Deze uitspraak is verwerkt in dit onderhoudsplan. 2.3
Gezamenlijke plannen
Ecoscan 2007 Om meer inzicht te krijgen in de ecologische waarden en potenties van de stadswateren is in 2007 een Ecoscan uitgevoerd op de recentelijk gebaggerde wateren in Ede en Bennekom. Onder een Ecoscan wordt hier een quickscan van de ecologische waterkwaliteit verstaan. De Ecoscan bestaat uit de volgende onderdelen: de huidige ecologische waterkwaliteit, de ontwikkelingen (werkzaamheden en veranderingen in kwaliteit) die zijn opgetreden sinds de vorige Ecoscan is uitgevoerd, een koppeling van viswatertypen aan de functies die in het Waterplan / GRP Ede zijn toegekend, een beschrijving van de vegetatie, visstand (type en draagkracht) en zuurstofhuishouding die in de stadswateren bereikt kan worden en wenselijk is, een beschrijving van beheer- en onderhoudsmaatregelen en de positieve en negatieve invloed daarvan op de gewenste ecologische kwaliteit. De Ecoscan dient als basis voor de streefbeelden voor het stedelijke water, waarop vervolgens het beheer en onderhoud wordt afgestemd.
11
12
3
Afspraken en Uitgangspunten
3.1
Geldende afspraken
Convenant stedelijk water In 2005 zijn de primaire wateren van de gemeente Ede overgedragen aan het waterschap Vallei & Eem. De bijbehorende tekening is terug te vinden in bijlage 2. Bij de overdracht zijn op hoofdlijnen afspraken gemaakt over het beheer en onderhoud van het stedelijk water. Onderstaand zijn de voor het onderhoud belangrijkste afspraken opgesomd. Voor een volledige beschrijving wordt verwezen naar het convenant. Overdracht onderhoud Primaire watergangen Dagelijks- en groot onderhoud aan oever(beschermings)constructies van primaire watergangen is overgedragen aan het waterschap. Baggeronderhoud van de primaire watergangen is overgedragen aan het waterschap. Stuwen en oever(beschermingsconstructies) komen in het onderhoud van het waterschap. onderhoud van het natte profiel van duikers komt bij het waterschap, constructief onderhoud van duikers blijft bij bovenliggende terrein- of wegbeheerder (gemeente) Bruggen, kademuren, schanskorven en damwanden over of langs primaire watergangen blijven in onderhoud bij de gemeente of aanliggende terreinbeheerder. Tertiaire watergangen Dagelijks en groot onderhoud van de tertiaire watergangen wordt door de gemeente uitgevoerd. Beheers- en onderhoudsgrenzen De grenzen zijn vastgesteld volgens de dwarsprofielen in bijlage 3. onderhoudsplichtigen en -verplichtingen worden samen met afmetingen van watergangen en kunstwerken vastgelegd in een legger. In het overdrachtsdocument wordt ook stil gestaan bij achterstallig onderhoud, het baggeronderhoud en het onderhoud aan oever(beschermings)constructies en –taluds. In 2006 en 2007 is met het baggeronderhoud gelijktijdig het achterstalligonderhoud uitgevoerd en waar nodig de beschoeiing vervangen. Stedelijke Legger In de concept-Legger voor het stedelijk gebied van Ede zijn de afspraken uit het convenant doorvertaald en is aangegeven dat het waterschap onderhoudsplichtig is voor de volgende onderdelen van het watersysteem: Dagelijks en groot onderhoud van de primaire watergangen, inclusief beschoeiing, Dagelijks en groot onderhoud van peilregelende kunstwerken, Dagelijks onderhoud van de kunstwerken ten behoeve van het watersysteem, bijvoorbeeld het doorspuiten van duikers. De gemeente, danwel aangelande(n), is onderhoudsplichtig voor de volgende onderdelen: Dagelijks en groot onderhoud van de tertiaire watergangen inclusief beschoeiing, Constructief onderhoud van kunstwerken in, op en over het water, die niet peilregelend zijn. Botulisme/kadavers Botulisme is een vorm van voedselvergiftiging die vooral in de zomer slachtoffers maakt onder watervogels. Meldingen van botulisme worden gedaan bij de gemeente en het waterschap. Het waterschap verwijdert de dode dieren uit primaire watergangen en laat deze, evenals de ingezamelde kadavers van de gemeente, onderzoeken om botulisme vast te stellen. De gemeente zamelt kadavers uit de tertiaire watergangen en brengt deze naar de vrieskist op Loods Kallenbroek. De kadavers uit het primaire en tertiaire water worden verzameld in de vrieskist aanwezig op loods Kallenbroek van het waterschap.
13
De gemeente informeert het publiek middels persberichten en/of waarschuwingsborden als er ergens botulisme is geconstateerd. Wanneer botulisme voorbij is wordt dit gecommuniceerd naar de bewoners en worden de waarschuwingsborden weer verwijderd. Blauwalg In stedelijk water kan er blauwalgenbloei optreden. Meldingen worden aan het waterschap doorgegeven, waarna er gemonsterd wordt om de schadelijkheid van de aanwezige blauwalg te bepalen. In overleg met de gemeente wordt het publiek geïnformeerd door middel van waarschuwingsborden over de aanwezigheid van blauwalg vanwege de volksgezondheid. Gemeente verzorgt het plaatsen van de borden, wanneer blauwalgbloei voorbij is wordt dit gecommuniceerd naar de bewoners en worden de waarschuwingsborden weer verwijderd. 3.2
Nieuwe afspraken
Eendenproblematiek Het waterschap heeft bij het Ministerie van LNV ontheffing aangevraagd voor het wegvangen van eenden om ‘overbevolking’ van de vijvers tegen te gaan en daarmee de waterkwaliteit te verbeteren. Hierop heeft de Dierenbescherming bezwaar gemaakt en is er een project ontstaan met de gemeente Ede om een diervriendelijke oplossing te bedenken. Met een expert is de situatie bekeken en is er een plan van aanpak voor deze problematiek aangegeven. Daaruit bleek dat het voornamelijk wilde eenden betreft, die trekken tussen het stedelijk en landelijk gebied. Door wegvangst wordt het probleem niet opgelost en moet de oplossing gezocht worden in voorlichting van de omwonenden, zodat de eenden minder gevoerd worden. Dit traject zal in overleg met de gemeente Ede worden opgezet. Exoten Binnen het stedelijke gebied van de gemeente Ede zijn er nog geen invasieve exotische waterplanten geconstateerd. Deze soorten kunnen een probleem vormen voor de waterkwaliteit, waterkwantiteit en de ecologie in/ langs watergangen. Gezien de toename van exotische waterplanten in Nederland is het zeer waarschijnlijk dat in de (nabije) toekomst deze soorten in het stedelijke water zullen verschijnen. Om een goed overzicht op de verspreiding van invasieve exotische waterplanten te houden, voert het waterschap de bestrijding van deze waterplanten zelf uit. Dit doet het waterschap zowel in haar eigen watergangen als ook in watergangen waar zij niet zelf onderhoudsplichtig is. Meldingen van invasieve exotische waterplanten bij de gemeente dienen te worden doorgegeven aan het waterschap om een snelle bestrijding mogelijk te maken. Visstandbeheercommissie Voor het beheersgebied van het waterschap is een Visstandbeheercommissie(VBC) opgericht. Aan deze commissie nemen het waterschap, een vertegenwoordiging van de gemeenten en de visverenigingen deel en heeft als doel een aantrekkelijke visstand en een duurzame visserij. Om dit te bereiken, moeten de visrechthebbende op basis van de keur 2009 visplannen opstellen, die getoetst en vastgesteld worden door het waterschap of de eigenaar van het desbetreffende water. Op dit moment, 2009, wordt er gewerkt aan een format voor deze visplannen, die de hengelsportverenigingen hiervoor gaan gebruiken. Ten tijde van het opstellen van dit onderhoudsplan is er nog geen visplan beschikbaar voor de wateren binnen de gemeente Ede. Wanneer er een visplan wordt opgesteld, zal hierover ook afstemming plaatsvinden met het geldende onderhoudsplan en de activiteiten worden afgestemd en verwerkt in het onderhoudsplan. Het visrecht van het stedelijke water in de gemeente Ede is overgedragen aan de Federatie Randmeren en ingebracht in de kleine lijst en landelijke lijst van viswateren. Voor nagenoeg alle water geldt dat elke sportvisser die in het bezit is van de grote en/of kleine vispas in Ede een hengeltje mag uitgooien. Het visrecht van de van Steenbergenvijver en de singels op industrieterrein Frankeneng blijven in het bezit van de Edese hengelsportverenigingen, zei behouden dan ook ’t alleen recht om op deze wateren te vissen. Afvoer van maaisel en bagger Op 16 mei 2008 heeft het Dagelijks Bestuur van het waterschap de voorkeur gegeven aan het alternatief om al het maaisel en bagger, afkomstig uit primair water, door het waterschap te laten afvoeren. Het dagelijks en groot onderhoud van het primaire water wordt door het waterschap uitgevoerd, dus ook de afvoer van maaisel en bagger. Voor het tertiaire water blijft de gemeente
14
verantwoordelijk. In de praktijk wordt het groot onderhoud van deze watergangen gezamenlijk uitgevoerd. Houtopslag Langs watergangen met beschoeiingen komt het regelmatig voor dat net achter de beschoeiing opslag van bomen ontstaat. Bij watergangen met natuurvriendelijke oevers komt ook regelmatig opslag voor in deze oevers. Doordat de opslag vaak op de onderhoudsgrens tussen waterschap en gemeente groeit, was in de praktijk niet altijd duidelijk wie deze moet verwijderen. Om dit probleem op te lossen is er een praktische oplossing gekozen; houtopslag wordt door de gemeente verwijderd. De gemeente heeft als streven om ééns in de drie jaar houtopslag te verwijderen. Bereikbaarheid Voor het uitvoeren van inspectie en het onderhoud is het nodig dat de watergangen bereikbaar zijn met onderhoudsmaterieel. In het stedelijke gebied worden regelmatig wijzigingen aangebracht door realisatie van bouwwerken, wegen en beplantingen, waardoor een deel van de watergang of in zijn geheel niet meer bereikbaar is vanaf de landzijde. Indien de watergang met de maaiboot wordt of kan worden onderhouden, hoeven deze wijzigingen geen belemmering te zijn voor het onderhoud, maar de watergang moet wel bereikbaar zijn om de maaiboot in de watergang te plaatsen. Indien de watergang niet geschikt is voor maaibootonderhoud, zal deze bereikbaar moeten blijven voor rijdend materieel. Om onduidelijkheid over de wijze van onderhoud te voorkomen, is in bijlage 8 een overzichtskaart terug te vinden waar de maaiboot te water wordt gelaten en waar er rijroutes vrijgehouden moeten worden. Onderhoudsgrenzen natuurvriendelijke oevers Tijdens het uitvoeren van het onderhoud blijkt dat de bij de overdracht vastgestelde onderhoudsgrenzen goed werken in situaties waarbij de grens duidelijk zichtbaar is in het veld. In de situaties, waar deze niet zo goed zichtbaar is in het veld, zoals bij natuurvriendelijke oevers, is er soms onduidelijkheid. De onderhoudsgrenzen blijven van kracht, maar ten aanzien van de natuurvriendelijke oevers is afgesproken dat het waterschap deze in zijn geheel onderhoudt. Hierdoor ligt de grens niet meer op de waterlijn, zoals bij de overdracht, maar is het waterschap verantwoordelijk voor de gehele natuurvriendelijke oever, met uitzondering van het groter houtopslag indien aanwezig. Kleine opslag wordt door onderhoudswerkzaamheden van het waterschap meegenomen. Kunstwerken In, op en over het water zijn diverse kunstwerken aanwezig. De peilregelende kunstwerken in de primaire watergangen zijn in beheer en onderhoud bij het waterschap. Daarnaast is het waterschap verantwoordelijk voor de doorstroom van water in het niet-peilregelende kunstwerken(duikers e.d.) in primaire watergangen. In de tertiaire watergangen is de gemeente daar verantwoordelijk voor. De eigenaar van het niet-peilregelende kunstwerk, meestal de gemeente, is verantwoordelijk voor het constructief onderhoud van het kunstwerk. In Ede zijn ook diverse constructies, die combinaties zijn het oppervlaktesysteem en het regenwaterafvoersysteem. Indien deze duikers kort zijn en duidelijke verbindingen vormen tussen vijvers, worden deze door het waterschap onderhouden. Wanneer deze duikers langer zijn, worden deze tot de eerste inspectieput door het waterschap onderhouden, daarna door de gemeente. Verwijdering drijfvuil en zwerfvuil In het stedelijk gebied is regelmatig zwerfvuil en/of drijfvuil terug te vinden in en langs de watergangen. Het waterschap is verantwoordelijk voor het verwijderen van drijfvuil in het primaire water (natte deel). De gemeente is verantwoordelijk voor het verwijderen van drijf- en zwerfvuil in en langs het tertiair water, evenals zwerfvuil langs het primaire water (droge deel). Werkwijze Flora en Faunawet In 2002 is de Flora en Faunawet van kracht geworden. Deze wet zorgt voor de bescherming van dieren en planten binnen Nederland, deze beschermde soorten zijn terug te vinden in 3 tabellen. In deze wet zit onder artikel 75 een vrijstellingsbesluit om voor veel voorkomende werkzaamheden te werken volgens een gedragscode. Deze code moet dan goedgekeurd zijn door het Ministerie van LNV.
15
In tabel 1 staat de licht beschermde soorten, waarvoor alleen een algemene zorgplicht geldt. Deze houdt in dat de dieren en/of planten niet verstoort danwel vernietigd mogen worden en dat het werk zorgvuldig uitgevoerd moet worden. In tabel 2 staan zwaarder beschermde soorten, waarvoor bij het uitvoeren van onderhoud een ontheffing moet worden aangevraagd bij het Ministerie van LNV of er wordt gewerkt conform een goedgekeurde gedragscode. In tabel 3 staan zwaar beschermde soorten waarvoor een ontheffing moet worden aangevraagd bij uitvoering van werkzaamheden. Afhankelijk van de inhoud van de goedgekeurde gedragscodes kan er gewerkt worden met een gedragscode. Op diverse locaties langs de watergangen van Ede komen Orchideeën voor. Dit zijn tabel 2-soorten in de Flora en Faunawet, wat inhoudt dat voor beheer en onderhoud gebruik mag worden gemaakt van een gedragscode. Gemeente Ede heeft de gedragscode van de VNG (nog) niet onderschreven of een eigen gedragscode. De Gedragscode van de waterschappen mag niet meer gebruikt worden, door vernietiging door de rechtbank te Arnhem. In afwachting van de uitspraak op het beroep wordt er gewerkt conform een andere goedgekeurde gedragscodes, bijvoorbeeld van de VNG ofl ontheffing aangevraagd. Per activiteit en periode zal dit worden bekeken. Om gemakkelijker terug te vinden wie verantwoordelijk is voor welke taak, is daar een overzichtstabel van gemaakt, die terug te vinden is in bijlage 4.In dit overzicht is per activiteit aangegeven welke organisatie daarvoor verantwoordelijk is, wat de werkafspraak is en wie contactpersoon is. Ook is in bijlage 7 een overzicht opgenomen van bijzondere dieren- en plantensoorten. Dit is een moment opname die laat zien dat er op veel plekken aan de waterkant rekening gehouden moet worden met de bijzondere soorten die aanwezig zijn.
16
4
Streefbeelden
4.1 Inleiding In het waterplan Ede is op beleidsniveau aangegeven hoe waterschap en gemeente aankijken tegen het watersysteem in het stedelijk gebied. Deze visie uit het waterplan gaf niet genoeg handvaten voor het uit te voeren onderhoud. In de Ecoscan is de huidige en potentiële situatie in de watergangen beschreven aan de hand van de viswatertypen van de Sportvisserij Nederland(OVB). Deze twee situaties zijn in bijlage 5.1op kaart terug te vinden. De potentiële situatie uit de Ecoscan is in dit onderhoudsplan als streefbeeld gebruikt. 4.2 Viswatertypen Door Sportvisserij Nederland is een Basisboek Visstandbeheer uitgegeven, waarin de viswatertypen zijn beschreven. Voor ondiepe wateren is een onderscheid gemaakt in 5 viswatertypen, te weten: Baars-blankvoornviswatertype, Ruisvoorn-Snoekviswatertype, Snoek-Blankvoornviswatertype, Blankvoorn-Brasemviswatertype en Brasem-Snoekbaarsviswatertype. Het Baars-blankvoornviswatertype is niet van toepassing in het stedelijk gebied van Ede, omdat dit een viswatertype betreft voor voedselarm water en een voedselarme bodem, zoals vennen, zandafgravingen en kwelgebieden. Per viswatertype is door het waterschap een uitwerking gemaakt van de bijbehorende kenmerken onderhoudsmaatregelen (bijlage 5.2). Ruisvoorn-Snoekviswatertype Dit viswatertype heeft een zeer hoge ecologische potentie en biedt een gevarieerd leefgebied voor flora en fauna. Daarnaast heeft het ook een hoge belevingswaarde. Het Ruisvoorn-Snoekviswatertype betreft watergangen die (matig) voedselrijk zijn en sterk begroeid met vegetatie. Het doorzicht is goed en soms zelfs tot op de bodem van de watergang zijn. Hierdoor zijn dit soort wateren een goed leefgebied voor zichtjagers als de snoek. In het stedelijk water zijn dit vaak de niet verontreinigde ecologische ingerichte watergangen met voornamelijk een bergingsfunctie. Snoek-Blankvoornviswatertype Dit viswatertype is kenmerkend voor sloten, weteringen, stadsvijvers en polderplassen en is een goed compromis tussen ecologie en aan- en afvoer van water. Deze wateren bevatten minder begroeiing en meer open plekken in de watergang. Daarnaast is het doorzicht meestal ongeveer 40 tot 70 cm en het water is voedselrijker. In het stedelijk water zijn dit vaak de niet verontreinigde ecologisch ingerichte watergangen met ook een belangrijke aan- en afvoerfunctie van water. Blankvoorn-Brasemviswatertype Dit viswatertype heeft een lagere ecologische potentie en is kenmerkend voor stadsvijvers, meren en plassen. Er is weinig waterbegroeiing en een groot open wateroppervlakte. Vaak zijn de oevers beschoeid waardoor er geen oevervegetatie de watergang in kan groeien. Het water is vaak troebel door de hoge voedselrijkdom in het water en de bodem. In dit water komen meer bodemwoelende vissen voor, die door de opwerveling van slib de troebele situatie in stand houden. Dit type is vaak terug te vinden in de grotere stagnante stadsvijvers, waar soms overstorten aanwezig zijn. Brasem-Snoekbaarsviswatertype Dit viswatertype heeft een lage ecologische potentie en is kenmerkend voor kanalen, overstortvijvers, meren en plassen. In deze wateren zijn nauwelijks waterplanten aanwezig en door de hoge voedselrijkdom is er nauwelijks doorzicht. Bodemwoelende vissen als brasem en karper hebben de overhand en deze houden door het omwoelen deze situatie in stand. Dit type is vooral terug te vinden in grote stagnante stadsvijvers met beschoeiing en overstorten.
17
18
5
Van streefbeeld naar onderhoud
5.1 Inleiding Aan de hand van de voorgestelde viswatertypen is per wijk en per watergang aangegeven wat de maatregelen en afspraken zijn. Deze uitwerking per watergang is terug te vinden in bijlage 6. In dit hoofdstuk wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst over vertaling van streefbeelden naar de onderhoudsmaatregelen. Er wordt ook aangegeven hoe er omgegaan is met de aanwezige beschermde plant- en diersoorten. 5.2
Onderhoud Ede
5.2.1 Veldhuizen en grote vijvers Het noorden van de wijk Veldhuizen heeft een watersysteem dat zich kenmerkt door beschoeide watergangen met veel opgaande beplanting erlangs. Het water is vaak troebel, waardoor er weinig waterplanten aanwezig zijn. In de drie grote vijvers is nauwelijks watervegetatie. Deze watergangen hebben het streefbeeld Brasem-Snoekbaars gekregen. In de watergangen waar nauwelijks plantengroei voorkomt, wordt niet gemaaid om de aanwezige plantengroei te handhaven. Op de locaties waar veel waterpest groeit, wordt in het najaar waterpest deels verwijderd om verstopping van de vuilroosters te voorkomen. De zuidelijke vijvers hebben een meer open inrichting en bevatten veel waterplanten. Hierdoor hebben deze watergangen het viswatertype Ruisvoorn-Snoek gekregen. Deze watergangen worden zodanig schoongemaakt dat circa 50% van de watervegetatie blijft staan. Bij de RWZI van Ede loopt een watergang die door afdeling Beheer Watersystemen van het waterschap wordt onderhouden, hierop wordt het effluentwater van de RWZI geloosd. Vanwege deze belangrijke afvoerfunctie wordt deze watergang intensief onderhouden. Door de opgaande beplanting langs de noordelijke watergangen in Veldhuizen komt weinig zonlicht in het water en treed er veel bladval op. Daarnaast zijn de watergangen door de beplanting op sommige locaties slecht bereikbaar voor onderhoud. Om de mogelijkheden voor onderhoud en de waterkwaliteit te verbeteren is afgesproken is om gezamenlijk te bekijken wat de mogelijkheden zijn voor grootschalig onderhoud van deze beplanting. Dit wordt tijdens de looptijd van dit onderhoudsplan verder uitgewerkt. 5.2.2 Frankeneng- en Heestereng en De Vallei Het watersysteem in deze industriegebieden heeft als kenmerk rechte vijvers met flauwe oevers met veel watervegetatie. Langs de vijvers staan ook veel opgaande beplanting en opslag. Met uitzondering van de twee grote vijvers langs de Galvanistraat het viswatertype Ruisvoorn- Snoek gekregen. De twee grote vijvers hebben het viswatertype Blankvoorn-Brasem gekregen door het grote oppervlakte open water en deels aanwezige beschoeiing. Er wordt gemaaid in het najaar als er meer dan 20% watervegetatie aanwezig is en dit de wateraan- en afvoer belemmerd. De overige vijvers, Ruisvoorn-Snoekviswatertype, hebben vooral een waterbergende functie en worden in het najaar gemaaid als er meer dan 50% vegetatie in de watergang aanwezig is. Alle natuurvriendelijke oevers worden gefaseerd onderhouden, waarbij jaarlijks 50% blijft staan. Met de gemeente zijn afspraken gemaakt over een grootschalige onderhoudsbeurt voor de beplanting en opslag. Hierdoor komt er meer zonlicht en minder bladval in het water. Daarnaast is de watergang ook beter bereikbaar voor controle en onderhoudswerkzaamheden. 5.2.3 Rietkampen Het watersysteem in Rietkampen kenmerkt zich door vijvers met veel watervegetatie en natuurvriendelijke oevers. De ecologische potentie is hoog, dit bleek ook door het ‘opbloeien’ van kranswier na het baggeren van deze watergangen in 2006/07. Bijna alle vijvers behoren dat het Ruisvoorn-Snoekbaarstype, waarbij de watergangen in het najaar worden gemaaid als er meer dan 50% bedekking met waterplanten is. De oevers worden gefaseerd onderhouden, waardoor telkens 50% van de vegetatie blijft. Plaatselijk komt veel rietgroei plaats. Mogelijk wordt tijdens de looptijd van dit onderhoudsplan de onderhoudsfrequentie van riet aangepast om dichtgroei te voorkomen. 5.2.4 Kernhem In Kernhem is 1 watergang opgenomen in het onderhoudsplan. Deze watergang heeft het laagste viswatertype, Brasem-Snoekbaars, toegewezen gekregen. Dit komt met name doordat deze
19
watergangen 2x per jaar worden gemaaid om overhangend groen op het fietspad te voorkomen in verband met de verkeersveiligheid. Om onderhoud te optimaliseren, is afgesproken dat het waterschap het droge profiel inclusief het groenstrookje tot aan de stoepband onderhoudt. Vanwege de smalle groenstrook met hek is het efficiënter dat dit in één onderhoudsgang wordt uitgevoerd. 5.2.5 Kievitsmeent Dit industrieterrein heeft een hoge belevingswaarde door de aanwezige bloemen in de grasbermen en oevers. De watergangen bevatten veel waterplanten en hebben een goed doorzicht. Het viswatertype Ruisnvoorn-Snoek is hier goed van toepassing. De watergangen worden pas gemaaid in het najaar bij een bedekkingspercentage van 50% en de oevers worden gefaseerd gemaaid, zodat elk najaar 50% blijft staan. 5.3 Onderhoud Bennekom In Bennekom liggen een aantal stagnante vijvers met flauwe taluds met plaatselijk klinkerbestrating. Door de aanwezigheid van de klinkerbestrating en het ontbreken van watervegetatie hebben deze vijvers het viswatertype Brasem-Snoekbaars gekregen. In deze vijvers wordt nauwelijks gemaaid om verstoring van het watersysteem te voorkomen en de ontwikkeling van watervegetatie toe te staan.
20
6
Samenwerking
6.1 Onderlinge communicatie In de praktijk wil het weleens onduidelijk zijn wie bij de gemeente of het waterschap een bepaalde klacht of melding moet behandelen. In bijlage 4 is aangegeven welke partij verantwoordelijk is voor een bepaalde activiteit met daarbij de gemaakte werkafspraak tussen de gemeente en waterschap en de desbetreffende contactpersonen. 6.2 Intensivering samenwerking Bij het wegwerken van het achterstallig onderhoud in de vorm van baggerachterstand is er tussen de gemeente en het waterschap projectmatig samengewerkt. Deze samenwerking is goed bevallen, waardoor er mogelijk ook samengewerkt kan worden in onderhoudsbestekken als maaibestekken en drijfvuilbestekken. Hierdoor is minder afstemming nodig tussen gemeente, waterschap en aannemers om de daadwerkelijke uitvoering van het onderhoud goed af te stemmen. Door beide partijen is de intentie uitgesproken om intensiever samen te werken, maar nog geen initiatief genomen om dit te gaan uitwerken. Bij de jaarlijkse evaluatie van dit onderhoudsplan zal deze intentie nader worden besproken.
21
22
7
Monitoring en Evaluatie
7.1
Monitoring
Ecoscan Door het waterschap en de gemeente is een 2007 een gezamenlijke Ecoscan uitgevoerd. In de Ecoscan van 2007 is de huidige kwaliteit en de potentie van het water in de kernen Ede en Bennekom vastgesteld, aan deze potentie is een ecologisch streefbeeld gekoppeld. Het waterschap en de gemeente willen de Ecoscan elke 5 jaar uitvoeren om goed te kunnen volgen hoe het watersysteem zich ontwikkeld. In de meerjarencyclus is de volgende Ecoscan in Ede gepland in 2012. Flora- en Faunawet Voor het voldoen aan de gestelde eisen en voorwaarden in de Gedragscode ten behoeve van de Flora- en Faunawet is het noodzakelijk dat de gemeente en het waterschap hun kennis over de aanwezigheid van beschermde dier- en plantensoorten actueel houden. Afgesproken is dat het waterschap verantwoordelijk is voor de gegevensinwinning en -borging in het natte profiel en de gemeente voor het droge deel rond de watergangen. Beide partijen hebben ingestemd met het uitwisselen van deze gegevens om het gezamenlijk beeld zo compleet en actueel mogelijk te houden. Visstandbeheer Voor het beheersgebied van Waterschap Vallei & Eem is een visstandbeheercommissie(VBC) opgericht. Door de visrechthebbende wordt op basis van de keur visplannen opgesteld waarin ondermeer ingegaan wordt op het visstandbeheer. Doel van de VBC en de visplannen is om beter grip te krijgen op de ontwikkeling van de visstand en daarmee de waterkwaliteit. Zo wordt er bijvoorbeeld ingegaan op wie verantwoordelijk is voor het visstandbeheer en of actief visstandbeheer gewenst is. Ten tijde van het opstellen van dit onderhoudsplan is er nog geen visplan opgesteld. Bij opstelling van de visplannen dient rekening gehouden te worden met het beheer & onderhoudsplan. Bij herziening van het Beheer & onderhoudsplan zal ingegaan moeten worden op de visplannen. 7.2
Evaluatie
Jaarlijkse evaluatie Dit onderhoudsplan is het eerste onderhoudsplan voor de gemeente, dat gezamenlijk opgesteld is. Om de bruikbaarheid en praktische problemen bij het uitvoeren van het onderhoudsplan goed te kunnen volgen, is er afgesproken het onderhoudsplan jaarlijks gezamenlijk te evalueren. Waar nodig wordt het plan aangepast als dat niet strijdig is met het beleid. Daarnaast wordt er ook bekeken of er wijzigingen in het watersysteem zijn, zoals bijvoorbeeld stadsuitbreidingen, die opgenomen moeten worden in het onderhoudsplan. Voor deze jaarlijkse evaluatie is geen vaststelling van het plan benodigd. Herziening onderhoudsplan Door het waterschap is besloten om de onderhoudsplannen elke 5 jaar te herzien, hierbij wordt aangesloten bij de cyclus van de Ecoscan. Aan de hand van de resultaten uit de Ecoscan, wijzigingen in beleid en wetgeving en andere ontwikkelingen wordt het onderhoudsplan in zijn geheel herzien.
23
24
Bijlage 1 Overzichtskaart wijken/kernen en vijvernummers
Bijlage 2 Overdrachtstekening Ede 2005
Bijlage 3 Overzicht beheersgrenzen overdracht stedelijk water 2005 De pijlen in onderstaande figuren I t/m IV geven aan waar de grens ligt van het beheer en onderhoud van watergangen. Het gebied gelegen tussen de pijlen zal met het water worden onderhouden. De ondergrond hiervan komt – voor wat betreft de primaire watergangen – in eigendom van het waterschap. Het overige gebied zal onderhouden dienen te worden door de betreffende terreinbeheerder. Voor figuur V geldt dat de beheers- en onderhoudsgrenzen per geval vastgesteld dienen te worden in onderling overleg.
I.
Oever: natuurlijk talud met plasbermen Onderhoudsgrens: op snijpunt wateroppervlak-talud
Water
II.
Oever: beschoeiing Onderhoudsgrens: vanuit het water gezien, achter de beschoeiing
Water
III.
Oever: kademuur/damwand Onderhoudsgrens: vanuit het watergezien, vóór de kademuur/damwand Water
IV.
Oever: schanskorf (als erfafscheiding (particulier eigendom)) Onderhoudsgrens: vanuit het water gezien, vóór schanskorf
Water
V.
Oever: natuurvriendelijk (met flauwe taluds, plas-dras situaties, etc.) Onderhoudsgrens: nader te bepalen i.o.m. aangrenzende groenbeheerder
Water
VI.
Oever: beschoeiing met klinkertalud Onderhoudsgrens: vanuit het water gezien, achter de beschoeiing
Water
Bijlage 4 Overzicht verantwoordelijkheden en werkafspraken
Verantwoordelijkheid
WVE Gem. derden Afspraak/ Samenwerking
Primair water Maaien nat profiel met beschoeiing Afvoer maaisel nat profiel Maaien nat profiel met nvo's/plasbermen Maaien nvo/plasberm
X X X X
Erik van de Sluis
Afvoer maaisel nvo's/plasbermen Beschoeiing Drijfvuil in nat profiel incl nvo’s Maaien oever; berm/gazon Zwerfvuil in berm/gazon Invasieve exoten verwijderen
X X X
Baggeren en afvoer bagger Kroosdek Verwijdering kadavers/ Botulisme
X X X
Verwijdering kadavers/dode vis
X
Tertiair water Maaien nat profiel met beschoeiing Maaien nat profiel met nvo's Afvoer maaisel nat profiel Afvoer maaisel nvo's/plasbermen
- WVE maait gehele nvo/plasberm - afstemmen met bermbeheer
Erik van de Sluis Peter van Hensbergen
Indien mogelijk combineren met baggeren X X
- afstemming met maaien nvo’s/plasberm
X
Peilregelende kunstwerken X Vuilroosters bij peilregelende kunstwerken X Duiker constructie
Duiker doorstroming
Contactpersoon
- melding naar WVE voor verwijdering en registratie - combineren met baggeren tertiair water X
X
- melding naar WVE voor onderzoek - inzamelen kadavers tertiair water - plaatsen en verwijderen informatieborden bij constatering botulisme - verzamelen kadavers voor onderzoek op Loods Kallenbroek
Peter van Hensbergen Peter van Hensbergen Andries van der Vliert Peter van Dijk Afdeling Handhaving Peter van Hensbergen
afdeling Handhaving Erik van de Sluis
Peter van Hensbergen
X - bij gecombineerde oppervlaktewater- en HWA afvoer tot de 1e inspectieput WVE, daarna gemeente
X
Peter van Hensbergen X X X X
Verantwoordelijkheid Tertiair water Maaien droge oever/gazon Beschoeiing Drijfvuil Zwerfvuil Invasieve exoten verwijderen Baggeren en afvoer bagger Kroosdek Verwijdering kadavers/ Botulisme
WVE Gem. derden Afspraak/ Samenwerking
Peter van Hensbergen X X X X X
X
Peilregelende kunstwerken Vuilroosters bij peilregelende kunstwerken Duiker constructie Duiker doorstroming
- melding naar WVE X X X
X X X X
Andries van Vliert
- melding naar WVE voor onderzoek Afdeling Handhaving - inzamelen kadavers tertiair water en Peter van Hensbergen afvoeren naar Loods Kallenbroek - plaatsen en verwijderen informatieborden bij constatering botulisme
X
Peter van Hensbergen
Beplanting Verwijderen opslag Gewenste beplanting Beplanting op eiland
X X X
- WVE stelt ponton beschikbaar
- samenwerkingsproject loopt
Waterkwaliteit Eendenpopulatie
X
X
Visstandbeheer
X
X
Monitoring FF-wet soorten natte deel Monitoring FF-wet soorten droge deel
X
Waterschap Vallei & Eem Servicedesk 033 43 46 117
Contactpersoon
- combinatie met Ecoscan X
Gemeente Ede Meldpunt beheer 0318 68 06 60
Koen Claassen Richard Sierat Koen Claassen Wessel Doorn Dorien Roubos Carlo van Rijswijk
Bijlage 5.1
Viswatertypen Ecoscan 2007
Bijlage 5.2
Uitwerking Viswatertypen
Ruisvoorn-Snoektype Kenmerken viswatertype
Dwarsprofiel (bron OVB)
Bedekking vegetatie Bovenwaterplanten (bv riet, pijlkruid) Drijfbladplanten (bv waterlelie) Onderwaterplanten (bv waterpest) Open water Diepte Zichtdiepte Vissoorten (optimale leefomgeving) Kilo’s per ha Type oever Opgaande beplanting Kroosdek stank Drijflaag blauwalgen Min. zuurstof conc. Hoeveelheid bagger Opslag toestaan Peilfluctuatie t.o.v. streefpeil
60-100% 60-100% 60-100% 0- 30% 0- 40% Gevarieerd, 0 – 1 m > 70 cm 3- en 10doornige Stekelbaars, Bittervoorn, Kl. en Gr. Modderkruiper, Zeelt, Kroeskarper, Karper, Snoek, Ruisvoorn 100-350 Natuurvriendelijk 0-10% 0-10% geen geen > 5 mg/l Max. 20 cm of 1/3 van de waterdiepte 0-10% +40cm en -10cm
Onderhoud Nat profiel: Maaifrequentie Maaitijdstip Fasering in ruimte Behoud % watervegetatie Baggeren Oevers: Natuurvriendelijk (gefaseerd maaien) Harde oevers indien aanwezig Beplanting: Opgaande beplanting Opslag Kroosdek Drijf/zwerfvuil
Voorbeeld watergang (bron. WVE)
1x per jaar 1/3 van het totale oppervlak maaien najaar 50% van het totale oppervlak 50% 1x per 8-10 jaar, afhankelijk van peiling Taluds om het jaar Visueel controleren, bij vervanging mogelijkheid nvo onderzoeken Conform wijkafspraken Jaarlijks verwijderen Beleid WVE nog in ontwikkeling 1x per week verwijderen
Snoek-Blankvoorntype Kenmerken viswatertype
Dwarsprofiel (bron OVB)
Bedekking vegetatie Bovenwaterplanten (bv riet, pijlkruid) Drijfbladplanten (bv waterlelie) Onderwaterplanten (bv waterpest) Open water Diepte Zichtdiepte Vissoorten (optimale leefomgeving) Kilo’s per ha Type oever Opgaande beplanting Kroosdek Stank Drijflaag blauwalgen Min. zuurstof conc. Hoeveelheid bagger Opslag toestaan Peilfluctuatie t.o.v. streefpeil
20-60% 0-20% 0-20% 0-20% 40-80% Gevarieerd, 0 – 1 m 40-70 cm 3- en 10doornige Stekelbaars, Bittervoorn, Kl. Modderkruiper, Karper, Snoek, Ruisvoorn, Baars, Kolblei, Blankvoorn, Meerval. 300-500 Natuurvriendelijk 0-20% Niet aanwezig geen geen > 4 mg/l Max. 20 cm of 1/3 van de waterdiepte 0-20% +40cm en -10cm
Onderhoud Nat profiel Maaifrequentie Maaitijdstip Fasering in ruimte Behoud % vegetatie Baggeren Oevers Natuurvriendelijk (gefaseerd maaien) Harde oevers indien aanwezig Beplanting Opgaande beplanting Opslag Kroosdek Drijf/zwerfvuil
Voorbeeld watergang (bron WVE)
1x per jaar najaar 30% van watergang 30% 1x per 8-10 jaar Taluds om het jaar Visueel controleren, bij vervanging mogelijkheid nvo onderzoeken Conform wijkafspraken Jaarlijks verwijderen Beleid WVE nog in ontwikkeling 1x per week verwijderen
Blankvoorn-Brasemtype
Kenmerken viswatertype
Dwarsprofiel (bron OVB)
Bedekking vegetatie Bovenwaterplanten (bv riet, pijlkruid) Drijfbladplanten (bv waterlelie) Onderwaterplanten (bv waterpest) Open water Diepte Zichtdiepte Vissoorten (optimale leefomgeving) Kilo’s per ha Type oever Opgaande beplanting Kroosdek Stank Drijflaag blauwalgen Min. zuurstof conc. Onderwaterplanten (bv waterpest) Hoeveelheid bagger Opslag toestaan Peilfluctuatie t.o.v. streefpeil
10-20% 10-20% 10-20% Niet aanwezig 80-90% vaak steile oevers 40-60 cm Blankvoorn, Meerval, Pos, Brasem, Snoekbaars. 350-600 Natuurvriendelijk of verhard 0-50% 0-50% van opp. geen geen > 3 mg/l 0-70% Max. 20 cm of 1/3 van de waterdiepte 0-25% +40cm en -10cm
Onderhoud Nat profiel Maaifrequentie Maaitijdstip Fasering in ruimte Behoud % watervegetatie Baggeren Oevers Natuurvriendelijk (gefaseerd maaien) Harde oevers Beplanting Opgaande beplanting Opslag Kroosdek Drijf/zwerfvuil
Voorbeeld watergang (bron WVE)
Indien nodig Najaar Alleen middenbaan 20% 1x per 8-10 jaar Jaarlijks Visueel controleren, bij vervanging mogelijkheid nvo onderzoeken Conform wijkafspraken Conform wijkafspraken Beleid WVE nog in ontwikkeling 1x per 2 weken verwijderen
Brasem-Snoekbaarstype Kenmerken viswatertype
Dwarsprofiel (bron OVB)
Bedekking vegetatie Bovenwaterplanten (bv riet, pijlkruid) Drijfbladplanten (bv waterlelie) Onderwaterplanten (bv waterpest) Open water Diepte Zichtdiepte Vissoorten (optimale leefomgeving) Kilo’s per ha Type oever Opgaande beplanting Kroosdek Stank Drijflaag blauwalgen Min. zuurstof conc. Hoeveelheid bagger Opslag toestaan Peilfluctuatie t.o.v. streefpeil
0-10% 0-10% 0-10% Veelal niet aanwezig 90-100% vaak steile oevers < 40 cm Pos, Brasem, Snoekbaars 450-800 Natuurvriendelijk of verhard 0-75% 0-75% van opp. Geen Geen > 2 mg/l Max. 20 cm of 1/3 van de waterdiepte 0-75% +40cm en -25cm
Onderhoud Nat profiel: Maaifrequentie Maaitijdstip Fasering in ruimte Behoud % watervegetatie Baggeren Oevers Natuurvriendelijk (gefaseerd maaien) Harde oevers Beplanting: Opgaande beplanting Opslag Kroosdek Drijf/zwerfvuil
Voorbeeld watergang (bron WVE)
Indien nodig Najaar middenbaan 10% 1x per 8-10 jaar Jaarlijks Visueel controleren Conform wijkafspraken Conform wijkafspraken Beleid WVE nog in ontwikkeling 1xper 2 weken verwijderen
Bijlage 6.1
Uitwerking onderhoud Veldhuizen en grote vijvers
Overzicht Veldhuizen Vijver 1
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
1
Straatnaam
Bij Binnenhof en Nettelhorst
Viswatertype
Brasem Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 2
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
2
Straatnaam
Bij Langenhorst / Luynhorst
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 3
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
3
Straatnaam
Nabij Grootveld
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
WVE
Beschoeiing
sept/okt Min. 10% laten staan Indien nodig vervangen
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
WVE
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Gemeente
Opslag verwijderen
Winter 10/11 sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 4
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
4
Straatnaam
Nabij Lichtenbeek
Viswatertype
Ruisvoorn-Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet Maatregelen Flora en Faunawet
Plaatselijk Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijvers 5
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
5
Straatnaam
Nabij Lichtenbeek
Viswatertype
Ruisvoorn-Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel / berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 10/11
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 6A
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
6A
Straatnaam
Bij Annadaal
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel / berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden Particulier initiatief kroosverwijderen, contact loopt via Violier Overmeer (WVE)
Overzicht Veldhuizen Vijver 6B
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
6B
Straatnaam
Langs Koekeltse Boslaan
Viswatertype
Ruisvoorn-Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Plaatselijk Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 7
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
7
Straatnaam
Nabij Veenderweg
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel/ gazon
Wekelijks
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
100%
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 9
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
9
Straatnaam
Bij Proosdijerveldweg
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 10
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
10
Straatnaam
Bij Jachtlaan
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /gazon
wekelijks
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
100%
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Vijver 29
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
29
Straatnaam
Nabij Lunenberg
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden Eiland in onderhoud bij gemeente
Overzicht Veldhuizen Vijver 30
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
30
Straatnaam
Nabij Hulsbeek
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel / berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 10/11
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Veldhuizen Watergang 41
Wijk
Veldhuizen
Vijvernummer
41
Straatnaam
Nabij Dwarsweg
Viswatertype
Geen, afvoer RWZI Ede
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE/afd BW
Taluds
sept/okt
50%
WVE/afd BW
Maaien droog profiel /berm
sept/okt
100%
WVE/afd WZ
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
WVE/afd WZ WVE/afd WZ
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
WVE/afd BW
Baggeren
2016/17
WVE/afd BW
Bijzonderheden
Bijlage 6.2
Uitwerking onderhoud Frankeneng- en Heestereng en De Vallei
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 20
Wijk
Frankeneng, Heestereng en De Vallei
Vijvernummer
20
Straatnaam
Nabij Titaluspark
Viswatertype
Blankvoorn-Brasem
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 20% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oever wegzijde
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 21
Wijk
Frankeneng, Heestereng en De Vallei
Vijvernummer
21
Straatnaam
Langs Galvanistraat
Viswatertype
Blankvoorn-Brasem
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 20% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Rietkraag in nat profiel
sept/okt
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
50%
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden Eiland in onderhoud bij gemeente
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 22
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
22A
Straatnaam
Nabij Newtonstraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Rietkraag in nat profiel
sept/okt
50%
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 22B
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
22B
Straatnaam
Nabij Newtonstraat
Viswatertype
Geen, technische functie overstortvijver
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 23
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
23
Straatnaam
Nabij Buys Ballotstraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis en Wespenorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Flauwe oever wegzijde
sept/okt
100%
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 24
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
24
Straatnaam
Nabij Newtonstraat en Maxwellstraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Plaatselijk Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Rietkraag in nat profiel
sept/okt
50%
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 25
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
25
Straatnaam
Nabij Galvanistraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Rietkraag in nat profiel
sept/okt
50%
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 10/11
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 26
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
26
Straatnaam
Nabij Niels Bohrstraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers / ‘lobben’
sept/okt
50%
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
2009
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 27
Wijk
Heestereng, Geestereng en De Vallei
Vijvernummer
27
Straatnaam
Nabij Lumiérestraat
Viswatertype
Ruisvoorn–Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
Winter 09/10
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Frankeneng, Heestereng en De Vallei Vijver 32
Wijk
Frankeneng, Heestereng en De Vallei
Vijvernummer
32
Straatnaam
Langs Copernicuslaan
Viswatertype
Ruisvoorn - Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Rietkraag in nat profiel
sept/okt
50%
WVE
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Bijlage 6.3
Uitwerking onderhoud Rietkampen
Overzicht Rietkampen Vijver 17A
Wijk
Rietkampen
Vijvernummer
17A
Straatnaam
Nabij Willy Brandtlaan
Viswatertype
Snoek-Blankvoorn
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis en Grote ratelaar Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 30% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Rietkampen Vijver 17B
Wijk
Rietkampen
Vijvernummer
17B
Straatnaam
Nabij MacArthurdreef
Viswatertype
Ruisvoorn-Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Rietkampen Vijver 18
Wijk
Rietkampen
Vijvernummer
18
Straatnaam
Nabij Statepad en Sadatsingel/Attleedreef
Viswatertype
Ruisvoorn-Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Rietkampen Vijver 19A
Wijk
Rietkampen
Vijvernummer
19A
Straatnaam
Bij Sartrestate/Chrudimplantsoen
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
Gemeente
Beschoeiing
Indien nodig vervangen
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
Niet van toepassing
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Overzicht Rietkampen Vijver 19B
Wijk
Rietkampen
Vijvernummer
19B
Straatnaam
Bij Sartrestate/Chrudimplantsoen
Viswatertype
Blankvoorn-Brasem
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 20% laten staan
Gemeente
Maaien flauw talud
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Bijlage 6.4
Uitwerking onderhoud Kernhem
Overzicht Kernhem Vijvers 36
Wijk
Kernhem
Vijvernummer
36
Straatnaam
Nabij Cronebos en Reulsebos
Viswatertype
Brasem-Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel en 1 talud
Half juni
100%
WVE
Maaien nat profiel en taluds
sept/okt
100%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden 2x per jaar maaien, nat profiel, taluds en rondom het hek op verzoek van gemeente
Bijlage 6.5
Uitwerking onderhoud Kievitsmeent
Overzicht Kievietsmeent Vijvers 38
Wijk
Kievitsmeent
Vijvernummer
38
Straatnaam
Nabij Neonstraat
Viswatertype
Ruisvoorn – Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Kievietsmeent Vijvers 39
Wijk
Kievitsmeent
Vijvernummer
39
Straatnaam
Nabij Radonstraat
Viswatertype
Ruisvoorn – Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Overzicht Kievietsmeent Vijvers 40
Wijk
Kievitsmeent
Vijvernummer
40
Straatnaam
Nabij Radonstraat/Kryptonstraat
Viswatertype
Ruisvoorn – Snoek
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Rietorchis Conform goedgekeurde gedragscode Of ontheffing aanvragen
Maatregelen Flora en Faunawet Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 50% laten staan
WVE
Natuurvriendelijke oevers
sept/okt
50%
WVE
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
WVE
Bijzonderheden
Bijlage 6.6
Uitwerking onderhoud Bennekom
Kern
Bennekom
Vijvernummer
81
Straatnaam
Nabij Kierkamperweg
Viswatertype
Brasem – Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
Gemeente
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Kern
Bennekom
Vijvernummer
82
Straatnaam
Nabij Achterstraat
Viswatertype
Snoek-Blankvoorn, deels droogvallend
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 30% laten staan
Gemeente
Taluds
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Kern
Bennekom
Vijvernummer
84
Straatnaam
Nabij Dreeslaan (N781)
Viswatertype
Blankvoorn-Brasem
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 20% laten staan
Gemeente
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente Gemeente
Groot onderhoud beplanting Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Kern
Bennekom
Vijvernummer
86
Straatnaam
Pinksterbloem
Viswatertype
Brasem – Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
Gemeente
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
nvt
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Kern
Bennekom
Vijvernummer
87
Straatnaam
Nabij Ereprijs
Viswatertype
Brasem – Snoekbaars
Beschermde soorten Flora en Faunawet
Algemene soorten
Maatregelen Flora en Faunawet
In acht neming zorgplicht FFwet
Maatregel
Tijdstip
Percentage
Uitvoerder
Maaien nat profiel
sept/okt
Min. 10% laten staan
Gemeente
Flauwe oevers met klinkers
sept/okt
50%
Gemeente
Maaien droog profiel /berm
juni
60%
Gemeente
sept/okt
80%
Gemeente
Controle/ Snoeien beplanting
sept/okt
Gemeente
Groot onderhoud beplanting
nvt
Gemeente
Opslag verwijderen
sept/okt
Gemeente
Baggeren
2016/17
Gemeente
Bijzonderheden
Bijlage 7 Overzichtskaart bijzondere dieren- en plantensoorten
Bijlage 8 Overzichtskaart onderhoudsroutes en tewaterlaatplaatsen
Bijlage 9 Overzichtskaart uitvoering baggerwerk 2006/2007
Bijlage 10
Planning Baggercyclus
fase 1 fase 2 en 3 fase 3 en 4
Kern Ede Ede
Gebaggerde watergang 2.1 2.2
Jaar van Baggeren 2004 2004
Ede
27.1
2004
Ede
27.2
2004
Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede
27.3 30 1.1 1.2 1.3 3 4 5.1 5.2 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 9,1 10 29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 31 17a 17b 17c 17d 17e 18a 18b 18c 18d 19 20a 20b 20c 21a
2004 2004 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2005/2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006 2006
Afgevist Droog/nat? ja/nee Nat Nee Nat Nee Droog en nat Ja Droog en nat Ja Droog en nat Ja Nat Nee Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Nat Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Nat Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja Droog Ja
Terug gezet ja/nee n.v.t. n.v.t.
Kwaliteit gebaggerd materiaal 3 2
Kwaliteit opgeleverde waterbodem 0 0
Planning baggeren 2014 2014
Nee
4+
0
2014
Nee
4
0
2014
Nee n.v.t. Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
4 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2014 2014 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2016/2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017
fase 1 fase 2 en 3 fase 3 en 4
Kern Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede Ede
Gebaggerde watergang 21b 21b vijver 21c 21d 22b 23 24a 24b 24c 24d 25a 25b 26 32a 32b 72 81 82 84
Jaar van Afgevist Baggeren Droog/nat? ja/nee 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Nat Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Nat Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Droog Ja 2006 Nat Ja 2006 Droog Ja
Terug gezet ja/nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Kwaliteit gebaggerd materiaal 2 2 2 2 1 2 1 1 1 1 2 2 2 1 1 0 2 2 2
Kwaliteit opgeleverde waterbodem 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Planning baggeren 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017 2017