Concept hondenpoepbeleid gemeente Oldambt. “Hondenpoep: lastig maar niet ernstig” De aanleiding voor het opstellen van beleid t.a.v. hondenpoep komt voort uit vragen en klachten van burgers en verenigingen van wijk- en dorpsbelangen. Er is behoefte aan duidelijkheid op welke wijze de Gemeente Oldambt omgaat met de “hondenpoepproblematiek”. Poep op de stoep (en in het groen) is voor velen een ergernis. Het is een lastige materie, waar een aantal partijen bij betrokken zijn. In de eerste plaats de hondenbezitter die zijn hond zijn behoefte laat doen op plekken waar dat niet mag, c.q. de uitwerpselen van de hond niet opruimt. In de tweede plaats de burger, die zich ergert aan dit verschijnsel en als laatste de gemeente, die beleid zal moeten formuleren t.a.v. de problematiek Hondenpoep is een vaak genoemde ergernis; maar hoe groot is het probleem in de gemeente Oldambt eigenlijk? Het aantal geregistreerde klachten in het meldsysteem is ca 40 per jaar. Dit aantal is zeer beperkt in verhouding met andere klachten over de openbare ruimte (groen, afval, riolering, verharding). Ook in de diverse dorp- en wijkschouwen zijn de klachten over hondenpoep niet significant te noemen. Het aantal klachten neemt toe tijdens een langere periode van droogte in het voorjaar wanneer het gras nog niet wordt gemaaid. Overlast zit vooral in de beleving. Je kunt een heel goed hondenbeleid hebben, maar als je dan na maanden weer in hondenpoep gaat staan is de perceptie desastreus. Feit is dat een paar mensen/honden voor veel overlast kunnen zorgen. Overlast wordt vaak ervaren in extensief beheerde groenstroken waar ook kinderen spelen. Onderdelen van het hondenpoepbeleid zijn Communicatie, Voorzieningen, Handhaving, Participatie en Reiniging. Huidige situatie In de gemeente Oldambt zijn na de herindeling geen concrete stappen ondernomen t.a.v. de hondenpoepproblematiek. In de voormalige gemeente Reiderland was geen hondenpoepbeleid geformuleerd; er werd wel hondenbelasting geheven. Op een aantal locaties (speelplaatsen, begraafplaatsen) zijn bordjes “verboden voor honden” geplaatst. De gemeente Scheemda kende geen hondenpoepbeleid maar is in 2008 een pilot gestart. Er zijn, in overleg met de verenigingen dorpsbelangen, een zevental hondenafvalbakken met afvalzakjes/dispensers geplaatst. Deze bakken zijn nog deels aanwezig en worden geleegd door de buitendienst. Ervaring met de afvalbakken is dat de overlast in de directe omgeving afneemt hoewel er minimaal gebruik van de bakken en de zakjes wordt gemaakt. Waarschijnlijk worden de honden op een andere plaats in het dorp uitgelaten. In de gemeente Winschoten is in 2006 hondenpoepbeleid opgesteld. Er zijn diverse maatregelen genomen: jaarlijks werd aan alle hondenbezitters een informatiepakket verzonden, de eigenaren van honden waren bekend doordat er hondenbelasting werd geheven; Hondenbezitters kregen een kaart waarop in kleur was aangegeven waar en waar niet uitgelaten mocht worden de gemeente was onderverdeeld in 4 gebieden: * verboden voor honden * een aanlijnplicht maar geen opruimplicht * geen aanlijnplicht en geen opruimplicht * aanlijnplicht en opruimplicht de stadswachten waren belast met de handhaving er worden gratis opruimzakjes beschikbaar gesteld op 8 inpandige distributieplaatsen. Deze zakjes worden nog steeds beschikbaar gesteld maar hier wordt minimaal gebruik van gemaakt.
1
Het verstrekken van het informatiepakket aan hondeneigenaren is een goed middel om burgers te informeren over de regels en goed gedrag te stimuleren. De indeling van de gemeente in zones is vooral handig voor die locaties waar overlast is, maar geeft onduidelijkheid voor toezichthouder. De handhaving van de gestelde regels is in Winschoten overigens niet van de grond gekomen. Het centrum van Winschoten wordt dagelijks geveegd, hierbij worden ook de eventueel aanwezige uitwerpselen van honden opgeruimd. Regelgeving. In de APV zijn onderstaande twee artikelen opgenomen. Artikel 2:57. Loslopende honden 1. Het is de eigenaar of houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te laten lopen: a. binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is; b. op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide of op een andere door het college aangewezen plaats; c. op de weg zonder voorzien te zijn van een halsband of een ander identificatiemerk dat de eigenaar of houder duidelijk doet kennen. 2. Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid onder a niet geldt. 3. De verboden genoemd in het eerste lid onder a en b gelden niet voor zover de eigenaar of houder van een hond zich vanwege zijn handicap door een geleidehond laat begeleiden of als een eigenaar of houder van een hond deze aantoonbaar gekwalificeerd opleidt tot geleidehond. Artikel 2:58. Verontreiniging door honden 1. De eigenaar of houder van een hond is verplicht ervoor te zorgen dat die hond zich niet van uitwerpselen ontdoet: a. op een gedeelte van de weg dat bestemd is of mede bestemd voor het verkeer van voetgangers; b. op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide; c. op een andere door het college aangewezen plaats. 2. Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid, onder a niet geldt. 3. De strafbaarheid wegens overtreding van het in het eerste lid gestelde gebod wordt opgeheven indien de eigenaar of houder van de hond er zorg voor draagt dat de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd. Onder het begrip weg wordt mede verstaan: paden, bermen, zijkanten, bruggen enz. Er zijn door het college geen plaatsen aangewezen waar het aanlijnverbod of het verbod om hondenpoep op te ruimen niet geldt. Het beleid van de gemeente Oldambt is dat een verordening of regeling wordt opgesteld/geactualiseerd op basis van V.N.G.-modellen of andere gangbare modellen. Afwijken van het VNG model of extra regels stellen is niet wenselijk, gelet op het kader van eenduidigheid, juridische onderbouwing en deregulering. De verordening of regeling wordt opgesteld/geactualiseerd met in achtneming van de volgende randvoorwaarden: - Basis: V.N.G.-modellen of andere gangbare modellen; - Getoetst aan de Dienstenrichtlijn van de Europese Unie; - Gebaseerd op de V.N.G. richtlijnen op het gebied van de uniforme opstelling van decentrale regelingen; - Getoetst op de dereguleringsmogelijkheden; - Beoordeeld op aspecten van doelmatigheid en rechtmatigheid; - Beoordeeld op nut, noodzaak, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, etc.
2
Deregulering Zowel landelijk als gemeentelijk staat deregulering hoog op de agenda. Dit o.a. om de administratieve lasten voor zowel burgers als overheid terug te dringen. Overbodige artikelen zijn geschrapt (zgn. kappen dor hout) en daar waar dat wenselijk en mogelijk was de verantwoordelijkheden weer bij de burger neergelegd. Het standaard artikel van de VNG omtrent verontreiniging door honden is in de APV opgenomen. Allereerst wordt bepaald dat honden in de bebouwde kom aangelijnd moeten zijn! Direct daarna wordt bepaald dat de eigenaar of houder van een hond verplicht is er voor te zorgen dat die hond zich niet van uitwerpselen ontdoet op een gedeelte van de weg dat bestemd is of mede bestemd is voor het verkeer van voetgangers. De strafbaarheid wordt opgeheven indien er voor zorg wordt gedragen dat de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd. Het toevoegen en aanvullen van deze bepalingen aan onze APV verhoudt zich niet met het uitgangspunt van deregulering en het leggen van de verantwoordelijkheid bij de burgers zelf. Handhaving Nieuwe regels zullen aan de burger bekend gemaakt moeten worden en vervolgens zullen deze regels ook gehandhaafd moeten te worden. Het toezicht en de handhaving van de APV ligt bij de gemeente zelf. Slechts zeer sporadisch houdt de politie zich hier mee bezig. De ervaring heeft geleerd dat de handhaving een lastige zaak is. Wie kan er handhaven. Politie: Behoort niet tot de kerntaken, afgezien van het oplossen van enkele excessen, geen capaciteit beschikbaar. Parkeerwachten: Voeren reeds een aantal aanvullende taken uit en ook hier is geen extra capaciteit beschikbaar. Toezichthouders gemeente: Momenteel niet in de werkzaamheden opgenomen. Geen kerntaak. Stadswachten /BOA: De functie van deze medewerkers staat in het kader van de bezuinigingen ter discussie. Stadswachten/geen Boa: Kunnen een rol vervullen in communicatie/stimulering maar zijn niet gemachtigd verbaliserend op te treden. Hondenpoep en de handhaving daarop is bij uitstek een taak voor stadswachten (met BOA bevoegdheid). Binnen de gemeentelijke organisatie is hier geen capaciteit voor. De gemeenteraad van Oldambt heeft op 11 juli 2012 besloten om op het budget van de stadswachten te bezuinigen. Het gevolg daarvan is dat de overeenkomst met Veiligheidszorg Noord over de inzet van de stadswachten per 1 januari 2014 is beëindigd. 2013 is een ‘overgangsjaar’ waarin zal worden gekeken of, en zo ja, op welke wijze er eventueel vanaf 2014 nog samengewerkt kan worden. De toekomstige inzet van de stadswachten is dus hoogst onzeker. Van adequate handhaving, zal om eerder genoemde redenen, geen sprake zijn. Daar komt bij dat adequaat optreden alleen mogelijk is in het geval van een “heterdaadje”. Gelet op de geringe personele en financiële middelen is van een adequate uitvoerbaarheid evenmin sprake. In de voormalige gemeente Winschoten is ervaring opgedaan met het (niet) handhaven op hondenpoepbeleid. Nadat daar beleid was geformuleerd en de burger daarvan op de hoogte waren gesteld, viel er een flinke toename in het aantal klachten te bespeuren. Veel burgers verzochten de gemeente te gaan handhaven op het pas geformuleerde beleid. Aangezien dat, om eerder genoemde redenen, niet mogelijk bleek bleven veel klagers teleurgesteld achter. Tenslotte is sprake van een gemeentelijke handhavingplicht. Dit betekent dat indien een norm wordt geschonden, en de burger daarom vraagt, de gemeente moet handhaven. Van beleidsvrijheid is geen sprake meer.
3
Kosten In de gemeente Oldambt wordt geen hondenbelasting geheven en er zijn geen voornemens daartoe. In de begroting is 2200 euro opgenomen voor onderhoud/aanschaf materialen honden- en duivenpoep. Hiervan is ca. 1500 euro beschikbaar voor hondenpoep maatregelen. Het plaatsen van een hondenpoep afvalbakje kost ca. 1000 euro. De zgn. dogy bags kosten ca. 2 cent per stuk. Het legen van de afvalbakken voor de hondenpoepzakjes is niet specifiek geraamd, dit wordt integraal meegenomen bij het legen van de reguliere afvalbakken. Andere gemeenten Overlast van honden en uitwerpselen is in veel gemeenten punt van discussie. O.a. is gekeken naar het beleid van de gemeente Boxtel, Steenwijkerland, Hilversum, Stadskanaal en Olst Wije. De proeven die de gemeente Stadskanaal is drie wijken is gestart zijn recentelijk gestopt omdat er te weinig gebruik van werd gemaakt. Algemene lijn is dat de verantwoordelijkheid bij de hondenbezitters zelf moet komen te liggen. De geldende regels kunnen als volgt worden samengevat: 1. 2. 3.
Houd uw hond binnen de bebouwde kom aan de lijn; Ruim de hondenpoep direct op met een opruimmiddel; Mijd met uw hond de verboden plaatsen (kinderspeelplaatsen).
Handhaving is overal lastig maar Stadswachten met de bevoegdheid om te verbaliseren kunnen, bij duidelijke regels en boetes, hierin veel betekenen. Daarnaast zijn het beschikbaar stellen van zakjes/schepjes en het geven van voorlichting terugkerende onderwerpen. Geraamde budgetten voor het uitvoeren van hondenpoepbeleid zijn bedragen in de richting van 50.000 euro (exl. handhaving). (Kern)taak Gelet op de financiële crises, waarin Nederland verkeert, en de financiële consequenties daarvan voor de gemeenten, staat er in de gemeente Oldambt een taken discussie op stapel. Moet overlast van hondenpoep en bestrijding daarvan als een kerntaak van de gemeente worden gezien, of ligt deze taak en verantwoordelijkheid eerder bij de burger en de wijk- en dorpsraden. Resumerend De totale overlast van hondenpoep is beperkt maar indien burgers hier direct mee geconfronteerd worden wordt dit als onwenselijk ervaren. Op basis van de hiervoor geldende beleidsregels is het niet wenselijk extra regelgeving vast te stellen. Er is weinig/geen capaciteit aanwezig voor de handhaving van het huidige of eventueel te ontwikkelen beleid. De geloofwaardigheid van nieuw beleid staat daarmee direct onder druk. Vanuit de voormalige gemeenten Winschoten en Scheemda zijn er nog een beperkt aantal voorzieningen aanwezig voor het opruimen en inzamelen van hondenpoep. Er is maar een zeer beperkt budget beschikbaar. Geld voor nieuw beleid is niet beschikbaar. Er is behoefte aan duidelijk beleid/regels. Beleidsuitgangspunten De verantwoordelijkheid voor het voorkomen van overlast van hondenpoep ligt bij de honden bezitters. Er worden geen aanvullende regels gesteld t.a.v. het opruimen van hondenpoep. De huidige regelgeving blijft van kracht te weten op een gedeelte van de weg dat bestemd is voor voetgangers en bij kinderspeelplaatsen is het verboden dat honden zich van uitwerpselen ontdoen of de uitwerpselen moeten direct worden opgeruimd. De gemeente faciliteert in het opruimen van hondenpoep binnen de beperkt beschikbare financiële middelen en informeert de burgers over de regels en mogelijkheden.
4
Maatregelen 1. Middels voorlichting (Oldambster/Website) informatie verstrekken over het beleid en de regels t.a.v. de overlast van hondenpoep. 2. De huidige voorzieningen handhaven en zo mogelijk beperkt uitbreiden (verstrekken zakken en legen en plaatsen prullenbakken). 3. Op locaties waar duidelijk sprake is van overlast en op locaties die zijn aangewezen als kinderspeelplaats worden informatie borden geplaatst (deze borden kunnen eventueel rouleren). 4. In specifieke gevallen kan de politie verzocht worden om op te treden. BM/19-2-2013
5
