Onafhankelijke vergelijking van software voor ondersteuning bij lezen, schrijven en spelling December 2013
In opdracht van: Expertisecentrum handicap + studie Postbus 1585 5200 BP ’s Hertogenbosch T E W
+31 (0)30 2753300
[email protected] http://www.handicap-studie.nl/
Geschreven door: Rick Buchter Dyslexie ICT hulpmiddelen expert Q4D Kotter 3 1186 WH Amstelveen T E W
+31 (0)6 25 24 05 75
[email protected] www.q4d.nl Pagina 1 van 19
Doel vergelijking Helpen bij het maken van keuzes bij het aanschaffen van software ter ondersteuning van studenten met lees-, schrijf- en spellingsproblematiek; Helpen bij het adviseren over beschikbare software aan studenten met lees-, schrijf- en spellingsproblematiek. Doelgroep Hogescholen en universiteiten met studenten met lees-, schrijf- en spellingsproblematiek. Geteste voorleessoftware ClaroRead Pro (versie 6.1) – Windows Kurzweil 3000 Pro (versie 13.23) – Windows Sprint Plus (versie 1.18.0.20) – Windows L2S (versie onbekend) – Windows
Pagina 2 van 19
Inleiding Veel hogescholen en universiteiten hebben te maken met studenten met lees- en schrijfproblematiek. Met deze vergelijking wil handicap + studie handvatten bieden bij de advisering en aanschaf van ondersteunde software voor deze groep studenten. De beschikbare programma’s worden vergeleken en bijkomende vraagstukken worden behandeld. Het is belangrijk om te realiseren dat tijdens het lezen van deze vergelijking de inhoud tijdsgebonden is. De behandelde programma’s zijn onderhevig aan veranderingen. Zo kunnen de inhoud van de pakketten, de geleverde functionaliteiten en de prijzen op termijn verschillen . In de vergelijkende tabellen staat met groene vinkjes ( ) aangegeven wat van toepassing is op welk softwarepakket. Een enkele keer wordt gebruik gemaakt van een oranje vinkje ( ) dit betekent dat het wel mogelijk is, maar dat de functionaliteit te wensen overlaat. Daarnaast is er voor sommige functionaliteiten een uitgebreidere versie van het softwarepakket nodig. In dit geval staat de naam van de uitbreiding vermeld onder het vinkje. Voor de overige vinkjes kan ervan worden uitgegaan dat de functionaliteiten in het standaard/basis softwarepakket zitten. Wanneer er geen vinkje staat aangegeven, betekent dit dat de betreffende functionaliteit niet aanwezig is. Aan het einde van het rapport is een totaaloverzicht te vinden van alle vergeleken functionaliteiten.
Pagina 3 van 19
Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................ 3 Algemeen.............................................................................................................................. 5 Wat voor software? ........................................................................................................ 5 Doelgroep ...................................................................................................................... 5 Werking ......................................................................................................................... 5 Lezen en schrijven ......................................................................................................... 5 Meeleescursor ............................................................................................................... 5 Verschil met Daisy-speler .............................................................................................. 5 Gratis voorleessoftware ................................................................................................. 5 Beschikbare software ............................................................................................................ 6 Functionaliteiten .................................................................................................................... 8 Talen en stemmen ............................................................................................................. 8 Woordenboeken ................................................................................................................ 9 Woordvoorspeller .............................................................................................................. 9 Samenvatten ................................................................................................................... 10 Mindmapping ................................................................................................................... 10 MP3-bestanden maken ................................................................................................... 10 Aandachtspunten ................................................................................................................ 11 Scannen .......................................................................................................................... 11 Bestand- en documentformaten....................................................................................... 11 Digitale studieboeken ...................................................................................................... 12 Examens en tentamens ................................................................................................... 13 Thuisgebruik .................................................................................................................... 13 Training en opleiding ....................................................................................................... 14 Windows en Mac ............................................................................................................. 14 CD, USB of netwerk versie .............................................................................................. 14 Prijssysteem .................................................................................................................... 15 Leveranciers .................................................................................................................... 15 Kosten aanschaf .............................................................................................................. 15 Totaaloverzicht.................................................................................................................... 17 Ten slotte ............................................................................................................................ 18
Pagina 4 van 19
Algemeen Wat voor software? In deze vergelijking wordt specifiek ingegaan op voorleessoftware. Voorleessoftware stelt de gebruiker in staat om een bestaande tekst of een tekst, die de gebruiker typt, om te zetten in gesproken woorden. Hier komt geen mens aan te pas, de computer zet de tekst om naar spraak door middel van spraaksynthese (tekst-to-speech). Doelgroep Voorleessoftware wordt nu vooral gebruikt door mensen met dyslexie. Er is echter een veel grotere groep die baat kan hebben bij het voorlezen van geschreven informatie. Ondanks dat er geen wetenschappelijk bewijs is kunnen ook taalzwakkeren, mensen met Nederlands als tweede taal en mensen met concentratieproblemen gebaat zijn bij voorleessoftware. Ook studenten zonder taalproblematiek geven aan het prettig te vinden om voorgelezen te worden. Werking De kracht van voorleessoftware zit hem in het auditief aanbieden van geschreven informatie. De combinatie van lezen en luisteren zorgt voor beter tekstbegrip. Het zorgt ervoor dat er minder over woorden heen wordt gelezen en voorkomt dwalingen in de tekst. Dit komt omdat de informatie zowel auditief als visueel binnenkomt, waarbij de hersenen steeds een koppeling leggen tussen beide zintuigen. Lezen en schrijven Voorleessoftware kan niet alleen worden gebruikt bij het lezen van teksten, maar ook bij het schrijven van bijvoorbeeld e-mails en verslagen. Meeleescursor Alle voorleessoftware, die in deze vergelijking wordt besproken, beschikt over een zogenaamde meeleescursor. Een meeleescursor is een verkleuring of markering van het woord, de zin en/of de alinea die op dat moment voorgelezen wordt. De meeleescursor laat zien waar op dat moment voorgelezen wordt. Verschil met Daisy-speler Een Daisy is een opname van de ingesproken tekst van een boek. De tekst wordt niet voorgelezen door een computerstem, maar door een mens. Hier kleven een aantal nadelen aan. Zo heeft de gebruiker weinig controle over wat er voorgelezen wordt, er kan alleen op hoofdstuk en pagina worden genavigeerd. Als de gebruiker halverwege de bladzijde iets opnieuw wil lezen kan hij/zij niet, zoals op de computer, de cursor op de betreffende plek plaatsen. Verder is het aantal titels voor het hoger onderwijs erg beperkt en kunnen er geen eigen geschreven teksten worden voorgelezen. Gratis voorleessoftware Er is een groot aanbod aan gratis voorleessoftware maar hieraan kleven een aantal nadelen. Zo is de kwaliteit van de voorleesstemmen meestal veel slechter dan die van professionele software, wat nadelig is voor de gebruiker. Daarnaast zijn de mogelijkheden van het voorlezen van verschillende type documenten beperkt, meestal kan alleen platte tekst worden voorgelezen. In het algemeen laat de gebruikerservaring te wensen over. Om deze redenen word in dit rapport niet verder ingegaan op gratis voorleessoftware. Pagina 5 van 19
Beschikbare software Op het gebied van voorleessoftware zijn er veel verschillende programma’s beschikbaar. Voorleessoftware biedt goede ondersteuning bij het lezen en schrijven. Afhankelijk van het programma worden een aantal ondersteunende functionaliteiten aangeboden. In deze vergelijking bespreken we de programma’s ClaroRead, Kurzweil 3000, L2S en Sprint (alfabetische volgorde). Deze programma’s bieden voorleesondersteuning bij lezen en schrijven én zijn geschikt voor de inzet binnen het hoger onderwijs. Overige soortgelijke programma’s hebben een klein marktaandeel, zijn minder geschikt voor inzet binnen een onderwijsinstelling en/of hebben geen hoogwaardige spraaksynthese stemmen. Programma ClaroRead
Omschrijving ClaroRead is een gebruikersvriendelijk programma. Het werkt met een permanente werkbalk, die zolang het programma actief is op het beeldscherm aanwezig is. Het programma vormt vervolgens een ‘voorleeslaag’ over alle programma’s die aanwezig zijn op de computer, bijvoorbeeld Microsoft Word en Adobe Reader. De gebruiker kan hierdoor gebruik blijven maken van de voor hem/haar vertrouwde programma’s maar dan met voorlees ondersteuning.
Kurzweil 3000
Kurzweil is de meest uitgebreide voorleessoftware die er op dit moment is. Bij Kurzweil gebeurt alles in de eigen software omgeving van het programma. Alle documenten die de gebruiker wil laten voorlezen moeten worden geopend binnen Kurzweil. Dit geldt ook voor het schrijven van documenten. Binnen het programma is een grote verscheidenheid aan functionaliteiten beschikbaar. Door de nieuwe programma omgeving zal de gebruiker meer tijd moeten investeren om vaardig te worden met het programma.
Pagina 6 van 19
L2S
L2S is oorspronkelijk afkomstig uit Denemarken en is daar een veel gebruikt programma. Het is als zwevende werkbalk beschikbaar binnen alle programma’s. De knoppen van de werkbalk lijken erg op elkaar, waardoor de verschillende functies moeilijk te onderscheiden zijn. In o.a. Microsoft Word en Adobe Reader werkt het programma goed maar in andere programma’s vereist het voorlezen meer handelingen.
Sprint
Sprint heeft grofweg vier programma omgevingen. Namelijk een omgeving voor PDF-bestanden, een werkbalk als toevoeging aan Microsoft Word, een simpele tekstverwerker en de ‘sprinter’. Met de ‘sprinter’ kan alle geselecteerde tekst worden voorgelezen, o.a. op internet. Afhankelijk van het type bestand dat de gebruiker wil laten voorlezen maakt men een keuze uit een van de vier programma omgevingen. Binnen de betreffende programma omgeving kan de gebruiker vervolgens intuïtief zijn weg vinden met de beschikbare functies.
Pagina 7 van 19
Functionaliteiten De hoeveelheid beschikbare functionaliteiten is afhankelijk van het programma en welk pakket van het programma. We bespreken de volgende functionaliteiten: talen en stemmen woordenboeken woordvoorspeller samenvattingen maken mindmapping MP3-bestanden maken Deze functionaliteiten worden het meest gebruikt door studenten binnen het hoger onderwijs. We bespreken per functionaliteit door welk programma deze worden ondersteund en, indien van toepassing, in welk pakket. Belangrijk om zich te realiseren is dat beschikbaarheid van meer functionaliteiten niet altijd beter is voor de gebruiker.
Talen en stemmen Alle genoemde voorleessoftware programma’s maken gebruik van dezelfde hoogwaardige spraaksynthese (tekst-to-speech) stemmen. Deze stemmen zorgen voor een groot kwaliteitsverschil in vergelijking met gratis programma’s. In onderstaande tabel is te zien voor welke talen stemmen worden meegeleverd. Afhankelijk van de taal betekent dit één of meerdere stemmen per taal. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Nederlands Engels
optie
Duits
optie
Frans
optie
optie
Spaans
optie
optie
Sprint Plus
Sprint Plus
Wanneer een gebruiker een Engelse tekst laat voorlezen maakt hij/zij gebruik van een Engelse stem en voor een Nederlandse tekst van een Nederlandse stem. Bij alle programma’s is het mogelijk om het voorleestempo van de stem aan te passen aan de wensen van de gebruiker.
Pagina 8 van 19
Woordenboeken Een geïntegreerd woordenboek kan een grote meerwaarde opleveren omdat het gemakkelijker wordt betekenissen op te zoeken. Hiermee neemthet tekstbegrip van de gebruiker toe. Het is wel belangrijk om naar de kwaliteit van de woordenboeken te kijken. Afhankelijk van het programma zijn de woordenboeken zowel verklarend als vertalend. De beschikbare woordenboeken zijn meestal gekoppeld aan de ondersteunde voorleestalen van het pakket. Kurzweil en Sprint maken gebruik van ‘Van Dale’ woordenboeken. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint*
NL verklarend EN verklarend NL – EN NL – DU NL – FR NL – SP EN – NL DU – NL FR – NL SP – NL * Alleen mogelijk met de Sprint Plus Van Dale versie.
Woordvoorspeller De woordvoorspeller doet eigenlijk niets anders dan op basis van het typgedrag van de gebruiker woordsuggesties geven. Dit gebeurt op basis van de eerste paar letters die de gebruiker typt. Dit heeft vooral meerwaarde voor mensen die veel moeite hebben met spelling en woordkeuze. Er zijn een aantal uitwerkingsvarianten. Alle programma’s hebben standaard woordenlijsten, die bij aanschaf van het programma worden meegeleverd. Daarnaast bieden ze een zelflerende functionaliteit. Door documenten te typen of door eerder geschreven verslagen in te voeren wordt een persoonlijke woordenlijst samengesteld. De kwaliteit van de woordenlijsten en de zelflerende functies verschillen sterk per programma. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Pagina 9 van 19
Sprint
Samenvatten Bij samenvatten markeert de gebruiker met behulp van de markeerstiften van het programma de hoofd- en bijzaken en/of moeilijke woorden. Vervolgens filtert het programma deze markeringen uit het document. Wat er overblijft, is een nieuw document met alleen de gemarkeerde tekst. Een uitbreiding hierop is dat je in dezelfde samenvatting informatie kan opnemen van andere programma’s en bestanden. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Markeringen per document Diverse bronnen
Mindmapping Mindmapping is een waardevolle functionaliteit bij het structureren van informatie. De mindmaps worden gebruikt voor het opzetten van de structuur voor een te schrijven verslag en/of om samenvattingen in een boomstructuur op te bouwen. De werking is programma afhankelijk en zal nooit de functionaliteiten en het gebruiksgemak bieden van ‘losse’ mindmapsoftware. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
MP3-bestanden maken Bij alle programma’s is het mogelijk delen van een tekst of de hele tekst op te slaan als audio opname van de voorgelezen tekst. De gebruiker geeft aan van welk deel van de tekst een MP3-bestand gemaakt moet worden. Deze tekst wordt vervolgens ‘opgenomen’ door het programma. Deze opname kan op een MP3-speler en/of iPod worden gezet. Het voordeel is dat er ,zonder te beschikken over het programma, toch stukken tekst kunnen worden voorgelezen, bijvoorbeeld een samenvatting. Hoe groter het stuk tekst wat opgeslagen wordt als MP3, hoe moeilijker het is om met behulp van een MP3-speler te navigeren binnen het document. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Pagina 10 van 19
Sprint
Aandachtspunten Alleen het kiezen tussen de verschillende voorleessoftware programma’s op basis van de functionaliteiten is niet genoeg. Er komt meer kijken bij het doelmatig inzetten van voorleessoftware binnen het hoger onderwijs. Onderstaande kopjes lichten belangrijke onderdelen toe.
Scannen Om teksten met behulp van voorleessoftware voor te laten lezen, geldt de vuistregel: “de informatie moet digitaal zijn en in het digitale bestand moet de tekst geselecteerd kunnen worden”. Wanneer dit niet het geval is, komt het onderdeel ‘scannen’ om de hoek kijken. Met behulp van scansoftware (OCR) wordt analoge informatie, bijvoorbeeld een boek, in een digitaal bestand omgezet met behulp van een scanner en/of een kopieerapparaat. Daarnaast kunnen digitale bestanden waarin de tekst niet geselecteerd kan worden, geschikt worden gemaakt om voorgelezen te worden. Een aantal voorleessoftwarepakketten heeft uitgebreidere versies met ‘geïntegreerde scansoftware’, waardoor de gebruiker binnen de programmaomgeving kan ‘scannen’. In onderstaande tabel is te zien welke pakketten dat zijn. Wanneer de onderwijsinstelling de beschikking heeft over ‘losse scansoftware’ (OCR), kan deze worden ingezet. Veelgebruikte programma’s zijn: ABBYY Finereader en OmniPage. Voor gebruik in Kurzweil 3000 moeten PDF-bestanden na het scannen omgezet worden naar het KES-formaat (Kurzweil-formaat) met behulp van de KES-tools.
Geïntegreerde scansoftware
ClaroRead
Kurzweil 3000
ClaroRead Plus ClaroRead Pro
Kurzweil 3000 Pro
Losse scansoftware
L2S
Sprint SprintOCR
+ KES Tools
Binnen het hoger onderwijs is het aan te raden om alle gebruikers de beschikking te geven over voorleessoftware met ‘geïntegreerde scansoftware’. Het vergroot de zelfredzaamheid van de gebruikers en vormt een oplossing voor het beperkte aanbod van digitale (studie)boeken. Het kan gebeuren dat na het scannen een afbeelding wordt ‘voorgelezen’. Dit kun je met de meeste scansoftware wijzigen, ook scanfouten kunnen op deze manier worden gecorrigeerd. Meestal zullen afbeeldingen, grafieken en dergelijke correct worden verwerkt.
Bestand- en documentformaten Binnen het hoger onderwijs is al veel informatie in digitale vorm beschikbaar. In de vorm van een Word-document of PDF-document zijn deze digitale bestanden niet altijd direct voor te lezen met de voorleessoftware. Dit heeft deels te maken met de ‘software omgeving’ maar ook met het niet direct ondersteunen van deze universele formaten. Pagina 11 van 19
Het programma Kurzweil 3000 maakt gebruik van een eigen bestandsformaat (KES). Wanneer de gebruiker een PDF-document in Kurzweil wil gebruiken, moet het omgezet worden naar het KES-formaat met behulp van ‘Kurzweil 3000 Pro’ of de ‘KES-tools’. Dit is een extra handeling die bij de andere programma’s niet nodig is. Word-documenten zijn direct in Kurzweil te openen/maken maar de opmaak mogelijkheden zijn beperkt binnen de Kurzweil omgeving. De andere programma’s werken elk op hun eigen manier direct samen met Microsoft Word, waardoor de gebruiker alle functionaliteiten van het programma kan gebruiken, bijvoorbeeld bij het schrijven van een verslag. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Word-documenten PDF-documenten
+ Kurzweil 3000 Pro KES-tools
Digitale studieboeken Het begrip digitale (studie)boeken is heel breed. In dit rapport belichten wij alleen digitale studieboeken die geschikt zijn voor gebruik met voorleessoftware. In eerste instantie kunnen alleen boeken worden voorgelezen in de formaten zoals onder ‘Bestand- en documentformaten’ staat beschreven. Tot en met de middelbare school worden door stichting Dedicon (www.dedicon.nl ) studieboeken aangeboden in aangepast formaat. Deze zijn geschikt voor gebruik met de verschillende voorleessoftware pakketten. Na de middelbare school biedt Dedicon geen studieboeken meer aan, alleen als een boek is aangepast voor een student met een visuele beperking, kunnen dyslectici dit ook opvragen. Studenten in het hoger onderwijs zijn dus meestal genoodzaakt via andere kanalen aan hun digitale studieboeken te komen. Eén van de mogelijke opties is het, in september 2013 door het Centraal Boekenhuis gelanceerde, educatieve e-book platform Bookshelf. Naar aanleiding van de lancering, is door ‘Expertisecentrum handicap + studie’ een onderzoek verricht naar het laten voorlezen van de Bookshelf e-books met voorleessoftware. Dit rapport heeft als titel ‘Werkt Bookshelf met voorleessoftware?’. Uit dit onderzoek is gebleken dat de boeken van het Bookshelf platform kunnen worden voorgelezen met voorleessoftware maar dat dit niet optimaal werkt. De gebruiker zal geconfronteerd worden met allerlei obstakels die verbonden zijn aan het voorlezen van de Bookshelf-boeken met voorleessoftware. Bij digitale boeken wordt vaak gedacht aan e-books die worden verkocht via bijvoorbeeld Amazon of bol.com. Deze zijn meestal niet voor te lezen met behulp van voorleessoftware. Dit heeft aan de ene kant te maken met de ondersteuning van e-bookformaten door de verschillende voorleessoftware pakketten. Aan de andere kant speelt de beveiliging van het e-bookbestand een grote rol.
Pagina 12 van 19
Een Amerikaanse tegenhanger van het Nederlandse Dedicon heet Bookshare en biedt Engelstalige titels aan voor studenten met een geldige dyslexieverklaring. Toch wordt veel studiemateriaal nog niet in een formaat aangeboden dat geschikt is voor voorleessoftware. Daarom zal zelf inscannen voorlopig een noodzakelijk kwaad blijven. Een verdere toelichting hierop is te vinden onder het kopje ‘Scannen’.
Examens en tentamens Voor studenten die profijt hebben van het gebruik van voorleessoftware is het logisch om hier ook tijdens examens en tentamens gebruik van te kunnen maken. Daarmee worden hen gelijke kansen geboden ten opzichte van andere studenten zonder beperking. Het verdient de voorkeur om studenten tijdens examens gebruik te laten maken van computers van de onderwijsinstelling met daarop de betreffende voorleessoftware om de kans op fraude te minimaliseren. Op programma niveau zijn er op dit gebied twee belangrijke aandachtspunten. Aan de ene kant de bestand- en documentformaten waarin de tentamens aangeleverd worden (zie het kopje: ‘Bestand- en documentformaten’). Aan de andere kant is het mogelijk om bepaalde functionaliteiten zoals het woordenboek en de spellingscontrole binnen het programma uit te schakelen. Het uitschakelen van de functionaliteiten kan op twee manieren: door een versie van het programma te gebruiken waarin de functionaliteiten niet aanwezig zijn of door binnen het programma de functionaliteiten te blokkeren. ClaroRead Examen-versie
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
ClaroRead SE
Blokkeren functies
Thuisgebruik Veel studenten maken tegenwoordig gebruik van hun eigen computer binnen de onderwijsinstelling. Er zijn drie opties om deze studenten de mogelijkheid te geven om hun eigen computer gebruik te maken van de voorleessoftware. De eerste optie biedt de student de mogelijkheid tegen een gereduceerd tarief een eigen licentie aan te schaffen. De tweede optie is om via het netwerk van de onderwijsinstelling een licentie uit te lenen aan de student. De derde optie is om als onderwijsinstelling een aantal USB-versies van de programma’s aan te schaffen en deze in bruikleen te geven aan de student. ClaroRead
Kurzweil 3000
Goedkopere licentie Licentie via netwerk USB-versie
Pagina 13 van 19
L2S
Sprint
Training en opleiding Veel onderwijsinstellingen schaffen voorleessoftware aan, maar door te weinig aandacht voor training en opleiding blijft de software letterlijk op de plank liggen. De installatie binnen het netwerk lukt meestal wel maar daadwerkelijk gebruik is lastiger. Het heeft de voorkeur om primair te focussen op de zelfredzaamheid van de student. Zij moeten de software gaan gebruiken. Studenten zullen daarom bekend moeten worden gemaakt met de mogelijkheden en worden opgeleid in het zelfstandig gebruiken van de software. Decanen en mentoren zijn vaak het eerste aanspreekpunt bij problemen. Zij moeten op de hoogte zijn van de mogelijkheden van de voorleessoftware. Voor het overige onderwijskundig personeel is het vooral belangrijk dat er draagvlak wordt gecreëerd voor de groep studenten met lees- en schrijfproblematiek.
Windows en Mac Niet alle voorleessoftware programma’s zijn geschikt voor én het Windows én het Mac besturingssysteem. Dit probleem kan afgevangen worden door de inzet van een virtuele Windows omgeving binnen het Mac besturingssysteem. Dit gaat wel ten koste van de gebruikservaring, omdat voor het gebruik van de voorleessoftware dan altijd gewerkt moet worden binnen de Windows omgeving. ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Windows Mac
CD, USB of netwerk versie De voorleessoftware programma’s worden in verschillende versies aangeboden. Bij de CD-versie installeert de gebruiker de software met behulp van een fysieke CD en wordt tijdens het installatieproces een licentiecode ingevoerd. Afhankelijk van het pakket kan het op twee tot drie computers geïnstalleerd worden. Bij de USB-versie staat de software geïnstalleerd op een USB-stick. In elke computer waar de USB-stick wordt ingeplugd kan er vervolgens gebruik worden gemaakt van de software. Het voordeel is dat de software overal gebruikt kan worden. Nadeel is dat USB-sticks kwetsbaar zijn. De netwerkversies zijn vooral bedoeld voor onderwijsinstellingen. Bij de server gestuurde variant worden de licenties door een server ‘uitgeleend’ aan de gebruikers/computers binnen het netwerk. Een stabiel netwerk is daarom een belangrijke voorwaarde. Bij de installatie gestuurde variant krijgt de onderwijsinstelling de beschikking over een installatiebestand zonder licentiebeperkingen. Dit kan dan overal binnen het netwerk worden geïnstalleerd. ClaroRead
Kurzweil 3000
CD-versie USB-versie Pagina 14 van 19
L2S
Sprint
Netwerk-versie - Server gestuurd - Installatie gestuurd
Prijssysteem Elk voorleessoftware pakket wordt in verschillende versies aangeboden met hieraan gekoppeld een prijssysteem. De CD- en USB-versies worden per stuk verkocht. Als een onderwijsinstelling besluit een van deze versies in te zetten in plaats van een netwerkversie, is er vaak kwantumkorting mogelijk. Bij de netwerklicenties zijn er twee varianten. Bij de eerste variant schaft de gebruiker of instelling een bepaald aantal licenties aan en wordt er in de meeste gevallen gewerkt met een staffelmodel op basis van het aantal licenties. Het maximaal aantal gelijktijdige gebruikers is hierbij gelijk aan het aantal beschikbare licenties. De tweede variant werkt met een staffelmodel op basis van het aantal leerlingen binnen een onderwijsinstelling. Het voordeel van deze variant is dat iedereen binnen de onderwijsinstelling ongelimiteerd gebruik kan maken van de software. Staffelmodel netwerk-versie ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Licenties Leerlingen
Leveranciers De voorleessoftware programma’s hebben verschillende leveranciers die naast de software ook vaak aanvullende dienstverlening aanbieden. Bedrijf
Website
ClaroRead
Opdidakt Supplies
www.opdidaktsupplies.nl
Kurzweil 3000
Lexima
www.lexima.nl
L2S
Uitgeverij Visiria
www.l2s.nl
Sprint
Lexima
www.lexima.nl
Kosten aanschaf Onderstaande prijzen zijn vanaf prijzen (najaar 2013). Voor elk softwarepakket zijn naast de verschillende verschijningvormen ook meerdere varianten qua functionaliteit op de markt, waardoor onderstaande prijzen geen volledig beeld kunnen geven.
CD-versie (1 licentie) USB-versie (1 licentie)
ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
€ 180,-
€ 498,-
€ 99,-
€ 319,-
€ 179,-
€ 498,Pagina 15 van 19
€ 319,-
Netwerk-versie (5 licenties) Netwerk-versie (250 licenties)
€ 2241,€ 1525,-
Aan bovenstaande prijzen kunnen geen rechten worden ontleend
Pagina 16 van 19
€ 892,€ 1050,-
Totaaloverzicht
ClaroRead
Kurzweil 3000
L2S
Sprint
Software omgeving
Permanente werkbalk.
Eigen software omgeving.
Permanente werkbalk.
4 programma omgevingen.
Talen en stemmen Nederlands Engels
* Uitgaand van ClaroRead Standaard en Kurzweil 3000 Leerstation.
optie
Duits
optie
Frans
optie
optie
Spaans Woordenboek NL verklarend EN verklarend NL – EN & EN – NL NL – DU & DU – NL NL – FR & FR – NL NL – SP & SP – NL Woordvoorspeller Woordvoorspeller Samenvatten Markeringen per document Diverse bronnen Mindmapping
optie
optie
Sprint Plus Sprint Plus * Afhankelijk van de versie van Sprint.
* * *
MP3-bestanden maken Scannen Geïntegreerde scansoftware
ClaroRead Plus ClaroRead Pro
Losse scansoftware
Kurzweil 3000 Pro KES Tools
Bestand- en documentformaten Word-documenten PDF-documenten
Kurzweil 3000 Pro KES-tools
Examens en tentamens Examen-versie
ClaroRead SE
Blokkeren functies Thuisgebruik Goedkopere licentie Licentie via netwerk USB-versie Windows en Mac Windows Mac CD, USB of netwerk versie CD-versie USB-versie Netwerk-versie - Server gestuurd - Installatie gestuurd Prijssysteem (staffelmodel netwerk-versie) Licenties Leerlingen
Pagina 17 van 19
SprintOCR
Ten slotte Vragen om als organisatie tot een keuze te kunnen komen zijn: Welke studenten gaan wij bedienen? Hoeveel studenten zijn dat? Welke behoefte hebben deze studenten? Wat is ons budget? Hoe stellen wij het beschikbaar aan studenten? Hoe bereiken wij deze groep studenten? Hoe zorgen wij voor draagvlak binnen de organisatie? Hoe zorgen wij voor continuïteit? Welke mensen moeten wij opleiden/toerusten om met de software te werken? Hoe gaan we deze mensen opleiden/toerusten? De inzet van voorleessoftware is maatwerk, het is aan te bevelen een weloverwogen keuze te maken op basis van goede informatie, voordat tot aanschaf over wordt gegaan. Dit om te voorkomen dat het op de plank blijft liggen.
Pagina 18 van 19
© Q4D, Amstelveen, 2013 (www.q4d.nl of
[email protected]) In opdracht van: Expertisecentrum handicap + studie www.handicap-studie.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle productnamen en merknamen zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van hun houders. Degenen die aan deze publicatie hebben meegewerkt, hebben uiterste zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van deze publicatie. Desondanks kunnen fouten niet worden uitgesloten. Q4D sluit mede ten behoeve van al diegenen die aan deze publicatie hebben meegewerkt, elke aansprakelijkheid uit voor directe en indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van deze publicatie. Pagina 19 van 19
