Oktobermaand Kindermaand brengt kinderen in contact met cultuur

NUMMER 67, 14 FEBRUARI 2014

IN DIT NUMMER Oktobermaand Kindermaand brengt kinderen in contact met cultuur – lees verder Cursus ‘Werken met nieuwe media’ verplaatst – lees verder Wordt vervolgd…. – lees verder CLICK! De onderwijsmarkt – lees verder Leergang Cultuuronderwijs – lees verder Marktplaats voor musea – lees verder Tocht om de Noord – lees verder Willem Wolff Prijs 2014 – lees verder Museumweekend 2014 – lees verder Agenda – lees verder

Valentijn Ik kan me niet herinneren dat ik iets deed met Valentijnsdag op school. Dat betrof niet alleen mij, ook anderen waren er niet mee bezig. Ik verwachtte dat een speurtocht naar het ontstaan van Valentijnsdag zou leiden naar de VS en de commercie. Maar daarin kreeg ik niet helemaal gelijk. De commercie speelt wat betreft Nederland vanaf de jaren ’90, maar de oorsprong van het feest gaat toch terug naar de Romeinse cultuur. Ook de middeleeuwse schrijver Chaucer noemt het feest in één van zijn verzen. Iedereen die meer wil weten kan Wikipedia erop na slaan. Het verraste mij dat een voor mij nieuw fenomeen als Valentijnsdag zulke oude wortels had. Door mijn werk dacht ik meteen aan immaterieel erfgoed en volkscultuur. De laatste jaren wordt er steeds meer aandacht besteed aan het bewaren van deze cultuuruitingen, maar het is wel heel erg lastig. Hoe kun je volkscultuur of immaterieel erfgoed bewaren of beschermen? Moeten feesten als Sint Maarten of Sinterklaas op beschermlijsten worden gezet? En heb je deze gebruiken dan beschermd? Door mijn zoektocht naar de oorsprong van Valentijnsdag bedacht ik dat bescherming misschien niet eens nodig is. Door alle eeuwen heen ontstaat plotseling weer het fenomeen dat Valentijnsdag opduikt en op middelbare scholen dit de aanleiding vormt voor een liefdesaanzoek. Het enige verschil met de oudheid en de middeleeuwen: nu mogen ook de vrouwen het initiatief nemen.

Oktobermaand Kindermaand brengt kinderen in contact met cultuur Hoe maak ik kinderen enthousiast voor mijn programma? De afgelopen jaren hebben steeds meer instellingen in Groningen ontdekt hoe leuk het is om mee te doen aan Oktobermaand Kindermaand. Het is namelijk een mooie manier om kinderen op een laagdrempelige manier in contact te brengen met kunst en cultuur. “Uit de bezoekcijfers blijkt het enthousiasme voor het project.” Anna van der Molen, die voor Erfgoedpartners het evenement in Groningen coördineert, weet het zeker. "Het heeft effect. Oktobermaand Kindermaand biedt namelijk iets extra’s.

Je kunt bijvoorbeeld onder leiding van een kunstenaar zelf aan de slag of achter de schermen van een theater kijken. En wie wil er nou niet als monnik door het Klooster van Ter Apel dwalen.” De voorbeelden van geslaagde programma’s uit vorige edities zijn legio. “Vetbollen maken in de Bosschuur in Lauwersoog, of op zoek naar paddenstoelen in De Heemtuin in Muntendam. Bezig zijn met techniek met De Jonge Onderzoekers of pannenkoeken bakken in een molen.” De editie 2014 heeft een extra component. “Dit jaar willen we ons ook richten op kinderen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. Zo willen we de mogelijkheid bieden om een doventolk in te schakelen.” Oktobermaand Kindermaand is mogelijk door samenwerking van culturele instellingen, gemeenten en Erfgoedpartners. Hierdoor blijven de kosten laag, zodat met een minimale subsidie veel kan worden bereikt. Dat maakt het project ook toekomstbestendig. Informatiebijeenkomst Erfgoedpartners wil instellingen die graag mee willen doen aan dit succesvolle evenement, maar niet weten hoe ze dat moeten aanpakken, tegemoetkomen. “Op 14 mei organiseren wij een bijeenkomst met uitleg over de manifestatie en voorbeelden van activiteiten die Monnik voor één dag instellingen kunnen aanbieden. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Zo kunnen een speurtocht, verkleedkist of kinderboek ingezet worden. En om een programma nog aantrekkelijker te maken zou je kinderen bijvoorbeeld een prijsje kunnen laten winnen of ze een glas ranja geven tijdens of na een activiteit.” Om instellingen op ideeën te brengen wordt voor de informatiebijeenkomst een ‘oude’ deelnemer uitgenodigd om over zijn ervaringen met Oktobermaand Kindermaand te vertellen. Daarnaast is er ruimte voor het stellen van vragen en de mogelijkheid om elkaar te inspireren. Anna: “Als laatste willen we geïnteresseerde instellingen er op wijzen dat ze voor samenwerkingsverbanden ook een beroep op Erfgoedpartners kunnen doen. Wij bemiddelen graag als een instelling of kunstenaar geen geschikte ruimte heeft voor een activiteit. Omgekeerd kunnen we ook een kunstenaar of activiteit koppelen aan een instelling die graag zijn deuren open wil zetten maar graag geholpen wil worden bij het organiseren van een activiteit.” ۩ woensdag 14 mei van 10:00 -12:00 uur in het Museumhuis/Molenhuis Ideeën opdoen voor Oktobermaand Kindermaand Docent : Anna van der Molen Kosten : gratis Aanmelden : uiterlijk 7 mei: [email protected] Alle handreikingen worden gebundeld en krijgen de instellingen mee naar huis.

Cursus ‘Werken met nieuwe media’ verplaatst Op 24 februari zou de cursus ‘Werken met nieuwe media’ worden gegeven maar deze datum blijkt achteraf voor sommige cursisten toch minder gelukkig te vallen, namelijk aan het begin van de voorjaarsvakantie. Daarom is nu maandag 31 maart, ook van 10:00 – 16:00 uur, vastgesteld. U kunt zich nog aanmelden voor deze cursus (misschien is de nieuwe datum voor u ook gunstiger?) door een e-mail te sturen naar: [email protected]. Aanmelden kan tot 24 maart.

Wordt vervolgd … Impressie van een erfgoedjuf of meester in wording De cursus erfgoedjuf of erfgoedmeester heeft bij het verschijnen van deze Erfgoedloper inmiddels vijf bijeenkomsten achter de rug. Op maandag 3 februari was Henk Scholte, van het Huis van de Groninger Cultuur, gastdocent. Hij sprak over het niet-materiële erfgoed. Henk (rechts op de foto) heeft in beeldend kunstenaar Jos Boerjan een aandachtige toehoorder. Daarom deze keer zijn impressie van de cursus. “Komend uit de kunstwereld weet ik weinig van erfgoed, hoewel ik er wel een beeld bij had. Ik ben met een open houding aan de cursus begonnen: laat maar zien wat dit voor mij op kan leveren. Nu er vijf lessen zijn geweest, merk ik dat ik iets mis: de vertaalslag naar het onderwijs. Voor mij kan de cursus praktischer. Hoe krijg je voldoende didactische vaardigheden, waar ik iets mee kan. Mijn gevoel is dan ook dat de cursus te kort is. Ook meer wisselwerking vind ik wenselijk. Maar we zijn pas halverwege dus dat kan nog komen. Door de docenten, zoals Henk Scholte (rechts op de foto) van het Huis van de Groninger Cultuur word ik gedwongen om na te denken over het belang van cultureel erfgoed.”

CLICK! De cultuuronderwijsmarkt De derde editie van de cultuuronderwijsmarkt voor de scholen in provincie en stad Groningen vindt plaats op woensdag 19 maart 2014 van 13.30 tot 17.00 uur in de Tramwerkplaats in Winschoten. Eens in de twee jaar vindt deze markt plaats voor alle basisscholen in stad en provincie Groningen. Culturele instellingen kunnen zich op de markt presenteren, maar ze kunnen zich ook laten informeren. De toegang is gratis. Vanwege het stimuleringsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit is ook aandacht voor projecten die in het kader van deze regeling worden ontwikkeld. Daarnaast is het mogelijk om informatie op te doen hoe je als organisatie aan dit programma kunt deelnemen. In dit programma staat de ontwikkeling van duurzame samenwerkingsverbanden tussen cultuuraanbieders en onderwijs centraal. Daarom is het thema van deze dag Cultuuronderwijs doe je samen! De Clickmarkt wordt georganiseerd door Kunststation C, Centrum voor de Kunsten Groningen/Cultuur Educatie Stad en IVAK de Cultuurfabriek in samenwerking met Cultuureducatie met Kwaliteit. De toegang is gratis.

Leergang cultuuronderwijs Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met Museumhuis Groningen, tweede jaargang Op zaterdag 22 februari start de tweede leergang cultuuronderwijs. Omdat de eerste editie in 2013 zo succesvol was, er was zelfs sprake van een over intekening, is besloten om ook dit jaar de leergang aan te bieden. Inmiddels is de inschrijving gesloten maar voor de derde editie die in het voorjaar van 2015 start, kan men zich al wel aanmelden. De post-HBO/academische Leergang Cultuuronderwijs is bedoeld voor ontwikkelaars van cultuur- en erfgoedonderwijs, leidinggevenden, opleiders, beleidsmedewerkers (midden- en hoger kader). De leergang staat onder leiding van prof. dr. Barend van Heusden (hoogleraar Cultuur en Cognitie, afdeling Kunsten, Cultuur en Media) en dr. Eelco van Es (postdoc Cultuur en Cognitie). Tineke de Danschutter (Museumhuis Groningen) en Hadewijch de Jong (Coördinator Cultuur in de Spiegel) zijn samen met Eelco van Es verantwoordelijk voor de studieopdrachten en de begeleiding van cursisten.

Voor meer informatie kan men contact opnemen met Eelco van Es [email protected], (050) 363 73 63 of de website van de RuG raadplegen: www.rug.nl/let/leergangcultuuronderwijs

Marktplaats voor musea Wie denkt niet na over bezuinigingen? En zeker erfgoedinstellingen moeten vaak ieder spreekwoordelijk dubbeltje omdraaien. Daarom kan Museumplaats een uitkomst zijn. Museumplaats is de virtuele marktplaats voor culturele instellingen waar vraag en aanbod bij elkaar worden gebracht. Alles kan hier worden verhandeld (behalve kunst): gebruikt tentoonstellingsmateriaal, sokkels, vitrines, portofoons, kortom alles wat bruikbaar kan zijn. Steeds meer instellingen maken gebruik van deze gratis service: www.museumplaats.nl

Tocht om de Noord De negende editie van het populaire wandelevenement Tocht om de Noord vindt plaats op 27 en 28 september. Het thema van 2014 luidt: ‘Ontdek de ziel van de Groninger Molen!’ Het Groninger Molenhuis is betrokken bij de organisatie. Jaarlijks worden de zintuigen van zo’n 5.000 wandelaars geprikkeld en komen deelnemers niet alleen langs maar ook dwars door bijzondere locaties in de provincie Groningen. Later dit jaar willen wij u uitgebreider informeren over de tocht. De Noordermolen in Noorddijk is opgenomen in de route.

Willem Wolff Prijs 2014 De afdeling Geschiedenis der Techniek van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en de Stichting Historie der Techniek hebben in samenwerking met de familie Wolff in 2011 een prijs ingesteld. De Willem Wolff prijs bestaat uit een bedrag van € 2.000,- en een plaquette en dient ter ondersteuning en aanmoediging van kleine musea en lokale initiatieven op het terrein van de techniekgeschiedenis. In aanmerking voor de prijs komen kleinschalige, spraakmakende projecten en initiatieven op het gebied van techniekgeschiedenis. Deze moeten in elk geval voldoen aan de volgende criteria: ►Het project of initiatief is tastbaar en/of resulteert in een concreet eindproduct. Het kan bijvoorbeeld gaan om de aankoop of restauratie van een museaal object, het behoud van technisch erfgoed, een tentoonstelling of een boek. ►Het moet gaan om een Nederlands project of initiatief. ►Het project of initiatief betreft de geschiedenis van de techniek ►Het moet een financieel en praktisch haalbaar project zijn ►De Willem Wolff Prijs moet een wezenlijke bijdrage leveren aan het project Meedingen naar de Willem Wolff prijs 2013 kan door uiterlijk 21 maart 2014 een voorstel over de besteding van het prijzengeld in te dienen. Uw voorstel moet voorzien zijn van een (beknopte)

begroting van het project, een dekkingsplan en een planning voor de uitvoering. Ook dient u aan te geven op welke wijze u de Willem Wolff Prijs wilt gebruiken om meer publiciteit voor uw project te genereren. Het formulier is op te vragen bij het Museumhuis/Molenhuis. Met vragen over de prijs kunt u terecht bij de Stichting Historie der Techniek, via [email protected] of (040) 24 74 641. Meer informatie kunt u vinden op www.histech.nl. Doe een museum in het Museumweekend www.museumweekend.nl Op 5 en 6 april 2014 is het weer Museumweekend, met als thema Doe een museum. Vanaf dit jaar mogen musea zelf bepalen welke entreeprijs ze vragen. Meedoen betekent dat musea één of meerdere speciale bezoekersactiviteiten organiseren. Doorgaans doen zo'n 400 musea mee.

Agenda ► di 11 maart ► do 13 maart ► di 18 maart ► di 25 maart ► do 27 maart ► do 27 maart ► ma 31 maart ► woe 14 mei ► di 13 mei

Directeurenoverleg Cursus Klantgericht denken Platform Onderhoud molens Platform Borgen Start cursus molengids Platform Educatie Cursus Nieuwe media Informatieochtend Oktobermaand Kindermaand Platform Instandhouding molens

10:00-12:00 uur 10:00-16:00 uur 10:00-12:00 uur 10:00-12:00 uur 19:30-21:30 uur 14:00-16:00 uur 10:00-16:00 uur 10:00-12:00 uur 10:00-12:00 uur

Museumhuis Museumhuis Molenhuis Museumhuis Molenhuis Museumhuis Museumhuis Museumhuis/ Molenhuis Molenhuis

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected]. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar [email protected].