Oktobermaand Kindermaand NUMMER 75, 6 JUNI 2014

NUMMER 75, 6 JUNI 2014

IN DIT NUMMER Oktobermaand Kindermaand – lees verder Molenziel: herinneringen aan de molen – lees verder Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog – lees verder Maand van de geschiedenis – lees verder Informatiebijeenkomst Wegwijs in registratie – lees verder Abt Emo Lezing – lees verder Afscheid van een museumdirecteur – lees verder Dood, rauw en troost in cultureel perspectief – lees verder Agenda en Groninger Molenweekend – lees verder

Oranje Cultuur Nog even en heel Nederland kleurt oranje. Volgens mij mag je na al die jaren oranjegevoel intussen spreken van traditie en daarmee erfgoed. Wellicht geldt dat ook voor het voetbalspel zelf omdat het een belangrijk aspect van onze cultuur is geworden. Of nog preciezer gezegd van onze volkscultuur. We voelen ons met onze oranje kleding een culturele eenheid en uiten dat met muziek, kleding, versiering en vooral feest bij de overwinning. Als dit volkscultuur is, is ons nationale elftal dan de ‘echte’ cultuur? Zij zijn immers de balkunstenaars die in staat zijn om met goed spel tot grote hoogte te stijgen. Een eerlijke wedstrijd met goede spelers kan dezelfde ervaring geven als kijken naar een mooi schilderij of luisteren naar een concert. De schoonheid van het spel staat dan voorop. Ik heb me laten vertellen dat dat ooit de Nederlandse manier van voetbal was. Er zijn ook perioden dat winnen voorop staat en niet het spel. Naar dergelijke wedstrijden kan ik echter niet blijven kijken. Wat mij betreft richt Nederland zich op mooi voetbal waar iedereen van geniet, met goed samenspel. Deze cultuur wil je toch aan iedereen doorgeven?

Oktobermaand Kindermaand Schnitgerorgel Jacobikerk Uithuizen centraal bij burgemeestersactie De burgemeestersactie, luidt traditioneel Oktobermaand Kindermaand in. Dit jaar kent de centrale start van het evenement op 17 september een bijzondere locatie, namelijk de ‘grote’ kerk van Uithuizen. Deze kerk bevat behalve imposante rouwborden en een indrukwekkende herenbank voor de bewoners van de nabijgelegen Menkemaborg, een Schnitgerorgel, gebouwd rond 1700. Marijke van Beek, burgemeester van de gemeente Eemsmond, zal samen met een schoolklas uit haar de gemeente de kerk bezoeken. Hier zal voor de kinderen en voor de

burgemeester duidelijk worden hoe leuk en spannend een culturele activiteit rondom een orgel zal zijn. Een mooi voorproefje op Oktobermaand Kindermaand dus. De burgemeesters (in een enkel geval een wethouder) van alle gemeenten in Groningen bezoeken een school en zingen, net als vorig jaar, samen met de kinderen een Groningstalig lied. Hiermee wordt Oktobermaand Kindermaand feestelijk geopend. Een opname van het Schnitgerorgel van de Jacobikerk: https://www.youtube.com/watch?v=YyeGdjTX-qU

Molenziel: herinneringen aan de molen Het silhouet van menig dorp (in Groningen) wordt gesierd door een (koren)molen. Maar kennen de omwonenden de geschiedenis van de molen in of buiten het dorp. Wanneer werd het gebouwd, in wiens opdracht en waarom, wie waren molenaar? Om antwoord op die vragen te kunnen geven en om de verhalen over de molens te verzamelen heeft Erfgoedpartners/Molenhuis het project ‘Molenziel’ geïnitieerd. Dit project richt zich op het blootleggen van de ziel van de Groninger molen: de verhalen rondom de molen, de mensen die er mee werk(t)en, de plek die de molen inneemt in het dorp. Op de website www.groningermolens.nl is deze informatie te vinden, maar wordt ook op andere manieren uitgedragen. Educatie Een voorbeeld daarvan is educatie. Leerlingen komen door dit project in aanraking met de betekenis van de molen, naast de werktuigelijke functie. Kinderen wordt bijvoorbeeld gevraagd een ouder persoon te interviewen over hun herinneringen aan de (verdwenen) molen in het dorp. Op deze manier wordt duidelijk dat een molen een bijzondere plek inneemt in een gemeenschap en centraal staat in veel verhalen en gebeurtenissen.

Leren over de molen: de molenaarsknecht in de klas.

Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog Corrie Boer, trekker van de Taskforce en werkzaam bij Libau laat weten: “op dit moment is er niets te melden. Volgende week staan er vergaderingen van de Taskforce en Stuurgroep op de rol. Een week later een vergadering van het Erfgoedberaad Groningen waar nagedacht zal worden over het al dan niet instellen van een klankbordgroep waaraan de voorstellen en plannen die de Dialoogtafel Groningen passeren kunnen worden voorgelegd.

Maand van de Geschiedenis Vriend en Vijand

De inschrijving voor de elfde editie van de Maand van de Geschiedenis is in mei van start gegaan. Activiteiten die vóór 4 augustus worden aangemeld, maken kans om opgenomen te worden in het programmamagazine. Het thema is ‘Vriend en Vijand’ en op de dag waarop deze Erfgoedloper uitkomt, vrijdag 6 juni, herinnert dat onherroepelijk aan de Tweede Wereldoorlog. Het is immers op de kop af 70 jaar geleden dat operatie Overlord, waarvan de eerste dag D-Day werd genoemd - de landing van de geallieerde troepen in Normandië -, plaatsvond. Bij ‘vijand’ hoeft natuurlijk niet meteen aan ‘oorlog’ te worden gedacht. Een vijand kan ook de zee zijn (de strijd tegen het water) of vijandelijke gevoelens van arbeiders tegenover hun werkgever, bijvoorbeeld de landarbeidersstaking van 1929 in Oost-Groningen. Een oudere strijd werd gevoerd rond 1800: de patriotten tegenover de prinsgezinden. Er is veel mogelijk. Activiteiten kunnen worden aangemeld via de website van de Maand van de Geschiedenis: www.maandvandegeschiedenis.nl. Ook wij worden graag op de hoogte gehouden: [email protected].

Informatiebijeenkomst Wegwijs in registratie Op 1 oktober in het Museumhuis Graag attenderen wij u alvast op de informatiebijeenkomst Wegwijs in registratie op woensdag 1 oktober van 09:30 – 12:30 uur in het Museumhuis. Verschillende vormen van registratie passeren de revue: Museumregister, collectieregistratie, Musip en Adlib. U wordt wegwijs gemaakt in de digitale wereld en de mogelijkheden. Docent is onze museumconsulent Franjola van Hellemond. Deelname is gratis, wel dient u zich van te voren aan te melden: [email protected].

Abt Emo Lezing De bekende schrijver Frank Westerman verzorgt op zondag 6 juli van 16:00 – 17:00 uur in het kerkje van Wittewierum de tweede Abt Emo Lezing. Hij giet zijn voordracht in een 'Open brief aan Arjen Robben'. De ondertitel luidt: 'Abt Emo in het epicentrum. Hoe de gasbevingen van Groningen ook de rest van Nederland wakker moeten schudden.' Datum : zondag 6 juli 2014 Tijd : 16:00 – 17:00 uur Entree : € 5,00 per persoon (inclusief koffie/thee en koek) Aanmelding : [email protected] Na afloop is het mogelijk een Middeleeuwse maaltijd te nuttigen. De kosten hiervoor bedragen € 10,- per persoon. Hiervoor dient men zich aan te melden: [email protected]

Afscheid van een museumdirecteur Het Veenkoloniaal Museum in Veendam heeft op 5 juni afscheid genomen van zijn directeur. Petra Maters: ‘als een mens nog niet verlegen was, dan zou je het worden’ naar aanleiding van de vele lovende woorden die haar ten deel vielen. Helemaal afscheid van het museum neemt ze nog niet. De voormalige directeur zal zich nu verdienstelijk maken als vrijwilligster. Petra, die ook jaren een gewaardeerd bestuurslid is geweest van het Museumhuis Groningen, is opgevolgd door Hendrik Hachmer, tot 5 juni conservator van het Veenkoloniaal Museum.

Dood, rouw en troost in cultureel perspectief Op vrijdag 20 juni organiseert het ‘Net(z)werk’-project Levend Erfgoed: Kennisoverdracht rond sterven en begraven in Noord-Nederland en Noordwest-Duitsland een lezingendag rond het thema “Dood, rouw en troost in cultureel perspectief”. Een zevental sprekers zal ingaan op representaties van de dood en uitingen van rouw en troost in geschiedenis, kunst, literatuur en muziek. De lezingen (in het Nederlands) zijn bestemd voor een breed geïnteresseerd publiek. Deelname (inclusief lunch. thee en koffie) is gratis. Men dient zich wel vooraf aan te melden met naam en adres via [email protected]. Datum en tijd : 20 juni 2014, 10.00-16.30 uur Locaties : Heymanszaal (Academiegebouw, Rijksuniversiteit Groningen), Broerstraat 5 en Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33, Groningen Programma [Heymanszaal, Academiegebouw, Rijksuniversiteit Groningen, Broerstraat 5] 10.00 : Inloop met koffie 10.20 – 10.30 : Opening (Bart Ramakers / Christoph Jedan) 10.30 – 11.00 : De troost van het Woord: leeservaringen uit de late middeleeuwen (Sabrina Corbellini) 11.00 – 11.30 : Dood en troost in het vroegmoderne gereformeerde protestantisme (Mirjam de Baar) 11.30 – 12.00 : De omgang met dood, oordeel en hiernamaals in de christelijke iconografie in Groningse en Oostfriese historische kerkinterieurs (Justin Kroesen) 12.00 – 13.30 : Lunch 13.30 – 14.00 : Zien is geloven (Kees van der Ploeg) 14.00 – 14.30 : ‘O krancke troost’: poëzie en rouw (Gillis Dorleijn) 14.30 – 15.00 : Pauze 15.00 – 15.30 : Het requiem en de twee wereldoorlogen: dood – herinnering – troost – muziek (Martin Hoondert) [Verplaatsing naar Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33] 15.35 – 16.30 : Dood en troost in de cantates en orgelwerken van Johann Sebastian Bach (lezing en concert) (Jan Luth)

Agenda ► za/zo 14-15 juni ► zo 6 juli ► di 9 september ► wo 1 oktober ► di 7 oktober

Groninger Molenweekend Abt Emo Lezing Directeurenoverleg Informatiebijeenkomst Wegwijs in registratie Platform borgen

10:00-16:00 uur 16:00-17:00 uur 10:00-12:00 uur 09:30-12:30 uur

hele provincie Kerk Wittewierum Museumhuis Museumhuis

10:00-12:00 uur

Museumhuis

Groninger Molenweekend 2014 De Ebenhaëzer in Enumatil heeft op 14 juni een uitgebreid programma voor jong en oud. Op 14 en of 15 juni vindt het Groninger Molenweekend plaats met een keur aan activiteiten. Gerda Koster 30 jaar molenaar Op 15 juni viert molenaar en instructeur Gerda Koster dat ze dertig jaar molenaar is. Dit wordt gevierd op 15 juni. Van harte gefeliciteerd Gerda met dit jubileum!

De Ebenhaëzer in volle glorie

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected]. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar [email protected].