Windmolenpark Maasv lakte E.ON Benelux en E.ON Clim ate & Renewables werke n samen aan een windpark op de Maasvlak te. Op de zeewering van de Tweede Maasvlakte, vlakbij onze nieuwe MP P3-centrale, wil het Haven bedrijf Rotterdam ruimte scheppen voor een groot onshore windpark van zo’n 100 MW. Een unieke locatie, want de windsnelheid is er on geveer gelijk aan die bij een windpark op zee . We hebben een consor tium gevormd met een infrastructuurbedrijf en een ingenieursbureau om de kans zo groot mogelijk te maken dat we de tender, die het Havenbedrijf zal uitschrijven, zullen winnen.
or o v e w Gaan – u e i l i m of i? e b e l l a of ONZE ENERGIEMIX WERELDWIJD
Balans tussen duurzaamheid en winst
Lignite 6 %
Als commercieel bedrijf richten we ons op winst en groei, maar we dragen ook verantwoordelijkheid voor een ‘toekomstvaste’ energievoorziening. We proberen onze projecten en initiatieven zo duurzaam mogelijk te maken, maar duurzame producten moeten ook winstgevend zijn.
MILIEU Energiemix
X TIES E.ON BENELU VI TI C A N O TI RA E GEN GWh produced Electricity Heat
Power 2011
Power 2012
14,318 4,551
13,586 4,668
NETHERLANDS
Gas 44%
1,9 GW
56% Coal
Gas 41%
0,9 GW
Maasvlakte Galileïstraat RoCa
59% Coal
Vilvoorde Langerlo
Gas/Oil 34 %
t a a g k u t s g a a r v ie g Ener n le o k n e e g f o l e w n verder da
Hard coal 26 %
Lees verder over dit dilemma op de pagina Klanten.
drag Vrijstelling voorschotbe onze rt met een pilot waarbij Begin 2012 zijn we gesta en ge g lan r jaa een oosheid klanten bij ziekte of werkl In . en tal be te en drag hoefd maandelijks voorschotbe om rd de na be t lec nten ase totaal hebben we 500 kla r hen geen extra kosten voo ren wa Er n. deel te neme aakt nten hebben gebruikgem aan verbonden. Enkele kla n om en nu naar mogelijkhede van de regeling. We kijk n. te biede dit ook aan anderen aan
De E.ON Store ze online E.ON Store Via een quickscan in on inzicht in hun krijgen zakelijke klanten n zij vervolgens energieverbruik. En krijge aangereikt. Ook besparingsoplossingen e leveranciers die toont de Store mogelijk een scherp tarief deze oplossingen tegen e producten kunen met kwalitatief goed onstore.nl nen uitvoeren. www.e
Nuclear 22 %
Meer hierover op de pagina Milieu en innovatie.
MVO
83 MW 112 MW 70 MW
Leiden The Hague UCML
Planned Maasvlakte 3
BELGIUM
Others 1 %
Wij geloven dat we alleen betrouwbare, betaalbare en duurzame energie kunnen leveren als we inzetten op een mix van energie-opwekkingsmethoden. Tegelijk blijven we zoeken naar nieuwe technologieën die bezwaren tegen bestaande, ‘grijze’ opwekkingsmethoden wegnemen. E.ON investeert de komende jaren zeven miljard euro in groene energie. Ruim negentig procent van dit bedrag wordt geïnvesteerd in duurzame technologieën.
jaarverslag ‘13
KLANTEN
Hydro 7 % Wind 4 %
MVO
Op weg naar een maatschappelijk verantwoorde toekomst
?
Onze verantwoordelijkheid ten opzichte van onze klanten, het milieu en de toekomst van de energievoorziening is groot. Veiligheid, betrouwbaarheid en milieukwaliteit staan op ieders netvlies en beïnvloeden onze reputatie. Onze strategie? Nú de juiste beslissingen nemen voor een betrouwbare, duurzame, veilige en betaalbare energievoorziening in de toekomst.
1,063 MW 209 MW 269 MW 1,070 MW (2014)
t f e e h d e o l v n i Welke ? s n o p o g n i de omgev
Met deze rapportage geven we inzicht in de MVO-prestaties van 2012 en het eerste kwartaal van 2013 van de E.ON-vestigingen (met een meerderheidsbelang van E.ON Benelux) in Nederland en België. Internationaal maakt E.ON ook een MVO-verslag – met de resultaten van de gehele E.ON-groep. Dit is te vinden op: www.eon.com/en/sustainability.html
385 MW 556 MW
Generation station Hard-coal-fired power n tio Gas-fired power sta
MEDEWERKERS Uitdagende werkomgeving
E.ON in
de Benelux.
De medewerkers van E.ON vormen het hart van ons bedrijf. Daarom creëren we een comfortabele, veilige en uitdagende werkomgeving. Onderdeel hiervan zijn bijvoorbeeld: ons Fit en gezondprogramma; het graduate-programma, en een trainee-programma voor talentvolle afgestudeerde jongeren.
GURES 2012 I F Y E K LUX E.ON BENE 2,065 mio Sales ales volume Electricity S lume Gas sales vo ced Power produ ed Heat produc Employees
12 TWh 8 TWh 14 TWh 5 TWh 860 Fte
OMGEVING UN Global Compact Maatschappelijke verantwoordelijkheid is een heel belangrijk onderdeel van onze bedrijfsstrategie en de manier waarop wij zaken doen. Daarom hebben we ons gecommitteerd aan de tien principes van de ‘UN Global Compact’, gericht op mensenrechten, arbeidsnormen, milieubescherming en het bestrijden van corruptie. Het welzijn van de omgeving is essentieel voor de ontwikkeling van ons bedrijf. Hoe beter we weten wat onze omgeving belangrijk vindt, hoe directer we daarop kunnen inspelen. Kijk op de pagina Omgeving en dialoog.
Wie wij zijn. E.ON Benelux verkoopt in Nederland en België gas, elektriciteit, warmte en energiediensten. We streven continu naar efficiëntere en schonere energievoorziening. Dat doen we door betrouwbare diensten en producten te leveren tegen eerlijke prijzen. E.ON Benelux is een dochter van één van ‘s werelds grootste private energie- en gasmaatschappijen, E.ON SE. Alle informatie over ons bedrijf vind je via deze links: • internationaal: www.eon.com • nationaal: www.eon.nl/corporate/organisatie (voor onze organisatiestructuur, de Board en Raad van Commissarissen, inkoopvoorwaarden en -procedures, en veel meer) Voor vragen en opmerkingen:
[email protected]
Lees verder op de pagina Medewerkers.
Hoe haken we in op de toekomst?
Compliance training In 2012 kregen alle E.ON-m edewerkers met toegang tot het int ranet (zo’n 60.000 collega’s) een on line training aangeboden in E.O N’s ‘Code of Conduct’. Inmiddels heeft 83 procent van de medewerkers de ze training succesvol afgerond.
Slechtvalkjonkies en Maasvlakte Op de centrales Langerlo en nestkasten hangen sinds enkele jar te hoogte. voor slechtvalken op gro i 2012 drie Bij Langerlo werden in me jongen geboren.
FD Energiedebatten aniseerde E.ON samen In 2012 en begin 2013 org lad acht discussiemet het Financieel Dagb ergiedebatten. Daarbijeenkomsten: de FD En den aan de (inter) mee willen we ruimte bie de energietransitie. nationale discussie over
‘Ons bedrijf – en in feite de hele energiese ctor – bevindt zich mo menteel middenin een uiterst lastig omschakelingsp roces. De energievoorz iening wordt klimaatvriendelij ker, duurzamer en mi nder gecentraliseerd. In lijn met onze ‘Clea ner & better energy’-s trategie helpen wij vor m te geven aan deze veran deringen. Dat is in he t belang van al onze stakeholders. Onze strategie richt zich op meer dan alleen financiële doelen. Ze omvat even specifieke en me etbare duurzaamheids doelen.’ Johannes Teyssen, CEO E.ON SE
toot In 2012 heeft E.ON wereldwijd de CO2-uits procent van onze elektriciteitsproductie met dertig eller verlaagd ten opzichte van 1990. De uitstoot-t
per MWh. stond in 2012 op 0,44 metrische ton CO2 www.eon.com/en/sustainability.html
Rolf Fouchier:
‘Onze toekomst zit ‘m in MVO’ Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft de laatste jaren in korte tijd een prominente plek veroverd binnen ieder gerenommeerd bedrijf. Ook bij E.ON. In dit MVO-verslag gaan we in op de dilemma’s waar we soms voor staan en op de keuzes die we maken in de razendsnel veranderende energiemarkt. Hoe bereiden wij ons voor op de toekomst, welke rol spelen onze klanten en andere partijen en wat betekent dit allemaal voor onze eigen medewerkers? Is MVO nu eigenlijk bijzaak, noodzaak of dé sleutel naar de toekomst? Bestaansrecht Voor CEO Rolf Fouchier is die laatste vraag niet moeilijk. ‘Maatschappelijk verantwoord werken is voor ons als energiebedrijf essentieel. MVO betekent dat je niet alleen aan alle fundamentele en wettelijke bedrijfscriteria voldoet, maar dat je die ook zo góed mogelijk invult. Maar ‘t gaat nog verder. Voor ons houdt het in, dat we onze omgeving, de ‘stakeholders’, een centrale rol toebedelen in onze activiteiten. Zonder hen hebben we immers geen bestaansrecht. We hebben onze werk- en leefomgeving nodig om samen betere, meer duurzame energieoplossingen te vinden. Daarom zoeken we steeds weer de dialoog – met klanten, politiek, bedrijfsleven en organisaties.’ Energie-akkoord Goed voorbeeld is volgens Rolf het huidige SER-overleg over het Energie-akkoord, waarin alle partijen overeenstemming willen vinden over de vraag hoe de ener-
giemarkt er in de toekomst uit moet zien. ‘Wij zijn altijd een fervent voorvechter geweest van zo’n akkoord, dat stabiliteit biedt voor de komende jaren. Overal in het E.ON-concern staat die maatschappijgerichte oriëntatie voorop, zoals ook blijkt uit onze samenwerkingsambities in de Benelux: denk aan co-siting, of EBX als testmarkt voor nieuwe producten, of als aanbieder van collectieve diensten. We bouwen geen grote intern gerichte productielocaties meer, maar gaan naar de klant toe met nieuwe, decentrale en duurzame, services. Dat zie je ook terug in dit MVO-verslag en de gekozen indeling in Omgeving en dialoog, Klanten, Medewerkers, en Milieu en innovatie.’ Conventionele opwekking ‘Tegelijk’, benadrukt Rolf Fouchier, ‘is er voorlopig echter nog conventionele opwekking nodig. De Nederlandse doelstelling is in 2020 zestien procent duurzame energie te leveren. Dat betekent dus, dat 84 procent nog op de traditionele manier gebeurt. Dit moeten we dan ook vooralsnog blijven doen en ik vind dat we daar trots op kunnen zijn. Wij leveren de energie die de maatschappij nodig heeft en doen dat zo goed en betaalbaar mogelijk. Het bewaken van dat evenwicht tussen betaalbaar, duurzaam en beschikbaar hoort voor mij echt bij maatschappelijk verantwoord ondernemen.’ Persoonlijker Anders dan voorheen staat nu de klant centraal. ‘Dat is niet alleen nodig, maar ook erg leuk, want ons werk wordt zo veel persoonlijker’, vindt Rolf. ‘Door de ontwikkeling van zonnepanelen bijvoorbeeld denken mensen meer over energie na en gaan ze met ons in gesprek. Energie komt voor iedereen heel dichtbij. Ik roep onze medewerkers dan ook graag op om – net als ik – gesprekken aan te knopen met de omgeving, uit te leggen wat wij doen, en je tegelijk open te stellen voor nieuwe ideeën. Ook dat is MVO. Het is niet iets abstracts, het maakt deel uit van ál onze activiteiten.’
Rolf
Klanten
MVO
Milieu en innovatie
Medewerkers Omgeving en dialoog Colofon E.ON Benelux Human Resources Capelseweg 400 3068 AX Rotterdam © E.ON Benelux 2013
Productie Human Resources (Charessa Roet) Corporate Communications (Maxim Brouwer) Homerus Tekst Service, Voorburg
Vormgeving Helder! en Studio Ipsy Fotografie Rob Niemantsverdriet, Visser & Smit Hanab Druk MediaCenter Rotterdam
Milieu en innovatie
3
Energievraagstuk gaat verder dan wel of geen kolen Hét motto in de publieke discussie over energie is uiteraard duurzaamheid. Duurzaam versus, of naast, fossiel. Wat is nu precies onze positie in deze transitiefase? Corné Boot, manager Public & Regulatory Affairs, schijnt er zijn licht op. ‘In de huidige overgangsperiode, die loopt tot 2050, moeten we fossiele brandstoffen vervangen door duurzame bronnen. Dat is nodig om het klimaatprobleem, dat mede veroorzaakt wordt door CO2, op te lossen. In 2050 moeten we CO2 -neutraal zijn. Dat is een enorme uitdaging, want de energieconsumptie zal tegen die tijd, volgens het International Energy Agency naar verwachting zijn verdubbeld.’ De transitiedoelen liggen vast in internationale en Europese afspraken, die ook zijn vertaald naar Nederland en België. Volgens het Nederlands regeerakkoord moet in 2020 zestien procent van de opwekking duurzaam zijn. Corné: ‘In Nederland wordt vooral gekeken naar de inzet van wind en biomassa. Maar daarmee los je het probleem nog niet op. Energie draait
immers niet alleen om duurzaamheid, maar ook om betaalbaarheid en leveringszekerheid. Een evenwichtige mix is noodzaak. Je hebt een back-up nodig ingeval er niet genoeg zon of wind is. Die back-up kan een gas- of kolencentrale zijn. Waarbij een kolencentrale het voordeel heeft, dat je er biomassa in kunt bijstoken.’ Internationale verschuivingen Het energievraagstuk wordt volgens Corné Boot veel te veel vanuit een landelijk perspectief bekeken. ‘E.ON investeert als internationaal bedrijf op locaties die het meest logisch zijn. Nederland heeft bijvoorbeeld de beste plek om een kolencentrale te bouwen: aan zee met koelwater, diepe zeehavens voor de toevoer van kolen en biomassa en aanpalende industrie voor co-siting. In andere landen maken
Warmteketen ‘Ook worden nieuwe mogelijkheden onderzocht, zoals geothermie (aardwarmte) waar EBX verschillende opsporingsvergunningen voor heeft’, vervolgt Corné. ‘We bekijken samen met onze stakeholders hoe we de warmteketen kunnen verduurzamen. Op dit moment onderhandelen we in Leiden over een vernieuwde warmteleveringsovereenkomst (WLO), maar binnen tien jaar moeten we wel naar andere Grotere rol biomassa oplossingen kijken, die niet meer volHoe pakken we dat aan? ‘Uitgaand van ledig geënt zijn op gas. We denken aan onze bestaande positie, zoeken we de inzet van restwarmte, geothermie, naar de slimste veranderingen die we afvalverbranding, biomassa, warmte/ kunnen doorvoeren. We hebben geïn- koudeopslag. De sleutel tot succes vesteerd in de modernste kolencenhierbij is het toepassen van ‘lagetemtrale en kijken daarbij naar CCS, naar peratuurverwarming’ in woningen en co-siting, restwarmte-uitkoppeling en kantoren (middels vloerverwarming biomassa-bijstook. Ook bouwen we een en woningisolatie), want dat maakt grotere stop-start-flexibiliteit in bij de het gebruik van deze duurzame bronandere koleneenheden. Daarmee doen nen mogelijk. We overleggen met alle we direct aan CO2-reductie. Zo bezien, partijen en zoeken ook steeds meer de dialoog met onze afnemers. Ook aan vormen onze kolencentrales eerder een uitkomst dan een last. Wij lobbyen hen moeten we duidelijk maken, dat het energievraagstuk veel verder gaat onder andere voor een grote rol voor dan alleen wel of geen kolen.’ biomassa en een reële subsidieregeling. Hierover wordt nu onderhandeld in de SER; dat zal de komende jaren bepalend worden voor het regeringsbeleid.’ we vooral gebruik van wind of zon. Zo staan we wereldwijd op de derde plaats met offshore windparken. België en Nederland maken onderdeel uit van een Noord-Europese energiemarkt: onze gascentrales verkeren onder meer in zwaar weer door de goedkope gesubsidieerde wind- en zonneenergie uit Duitsland. Het Europese energielandschap is aan ‘t verschuiven en daarin moeten wij onze plaats bepalen.’
MPP3 maakt grote stappen
Ombouw Langerlo: van kolen naar biomassa Onze kolencentrale Langerlo in Genk is met zo’n twee miljoen ton CO2-uitstoot per jaar verantwoordelijk voor ongeveer twintig procent van de totale CO2-uitstoot in het Belgische Limburg. Om die hoeveelheid te beperken willen we van deze centrale een biomassacentrale maken. En als de situatie het toelaat, wordt dit bovendien gecombineerd met de ontwikkeling van een lokaal warmtenet.
. gesprek over Langerlo Belgische collega’s in uls, Pauwels, Stéphane Br Dirk Kusters, Kenneth n, ove eth Ca rc Ma .: V.l.n.r ard Jongen en Paulus Bernh Marc Rommens, Rob
De voortgang • Ontmanteling van de oude stookolie-installaties Voorheen werd in de ketels van de Langerlo-centrale olie verstookt. Deze olie werd opgeslagen in opslagtanks (elk 35.000 m3 groot). Door technische aanpassingen is stookolie overbodig geworden en zijn de tanks en het bijbehorend leidingwerk al enige jaren buiten dienst. Ze maken nu plaats voor de eventuele opslag van houtpellets. De afbraak, die onder strikt veiligheidstoezicht
plaatsvindt, startte eind maart 2013 en neemt enkele maanden in beslag. • Milieuvergunning De aanvraag voor de milieuvergunning werd ingediend op 6 augustus 2012. De beroepsprocedure loopt nog; de Belgische minister zal uiterlijk in juni 2013 een beslissing nemen. We hebben er alle vertrouwen in dat dit positief zal uitpakken. • Warmtenetwerk Genk Samen met andere partners heeft E.ON in december 2012 een Europese subsidieaanvraag ingediend voor de ontwikkeling van een warmtenetwerk in Genk. Helaas vielen wij bij de selectie van beste projecten door de Europese Commissie net buiten de boot; we staan nu op de reservelijst.
Bij het Maasvlakte Power Plant-3-project staat 2013 vooral in het teken van de ingebruikname van de nieuwe centrale. Hoewel links en rechts nog behoorlijk wat werk moet worden afgerond, zijn er al grote stappen gemaakt. Zo werd in maart de aansluiting met het landelijk 380 kV-net geactiveerd.
4
Milieu en innovatie
Milieucijfers en wettelijke eisen Maatschappelijk verantwoord ondernemen kun je niet los zien van veiligheid, gezondheid en milieu. Deze drie, kortweg VGM, zijn een essentieel onderdeel van ons werk, zoals E.ON heeft vastgelegd in een speciale beleidsverklaring. Onze werkmethoden en het beheerssysteem dat die werkprocessen moet bewa-
via een eerlijke verdeelsleutel quota opleggen als we tegen dat plafond dreigen op te lopen, maar dat is nog niet gebeurd.’ CO2-uitstoot Waar bij NOx en SO2 de bedrijfsvoering en toegepaste rookgasreiniging invloed hebben op de emissie, is de situatie bij CO2 anders. ‘De CO2uitstoot is direct gekoppeld aan het brandstofverbruik’, vertelt Renske. ‘Bij kolencentrales kun je biomassa bijstoken, maar bij gascentrales heb je geen alternatieven. Hoe meer gasverbruik, hoe meer CO2-emissie.
Die kun je alleen terugdringen door een installatie minder te gebruiken of zodanig aan te passen, dat die efficiënter draait, maar daar is het investeringsklimaat nu niet naar. ‘ ‘Wel kan de CCS-installatie die is voorzien bij de nieuwe MPP3-centrale straks CO2 afvangen’, vult Maarten aan. De toegestane hoeveelheid CO2-uitstoot ligt overigens niet vast in een vergunning, maar wordt gereguleerd via de handel in CO2-emissierechten. ‘Door de lage CO2-prijzen is deze handel nu niet effectief’, weet Renske. ‘Maar de milieucijfers zullen onverminderd aandacht blijven krij-
gen van de overheid. Op 1 januari van dit jaar is het ‘Activiteitenbesluit’ van de Nederlandse overheid gewijzigd. Daarin is vastgelegd dat de NOxuitstoot van verschillende stookinstallaties in 2016 en 2017 verder moet worden teruggedrongen. Daar moeten we nu dus al rekening mee houden – bijvoorbeeld met geplande investeringen. ‘
ken, zijn gebaseerd op de internationaal erkende certificeringen ISO 14001 en OSHAS 18001. ‘Bij al onze activiteiten wordt gecontroleerd of we voldoen aan milieuwet- en regelgeving’, vertellen Environmental officers Renske van de Wetering (stadscentrales) en Maarten Louer (centrale Maasvlakte). De uitstoot van stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxiden (SO2) en koolstofdioxiden (CO2) staan daarbij ook nog volop in de publieke belangstelling. Maarten: ‘Voor de uitstoot van NOx en SO2 gelden maxima die we niet mogen overschrijden. We meten en
volgen deze waarden dus doorlopend. Zeker voor de NOx-uitstoot zijn de eisen heel scherp en moeten we de bedrijfsvoering en de rookgasreiniging optimaal inzetten om onder die maxima te blijven. Wat de SO2- emissie betreft nemen we deel in een landelijk convenant van de energiesector. Daarin verplichten alle partijen zich om gezamenlijk beneden een bepaald plafond te blijven, dat wordt bewaakt door de onafhankelijke KEMA. Deze kan de bedrijven
ROAD: afvang en opslag CO2 afgerond. De vergunningen voor de afvanginstallatie zijn inmiddels definitief en voor transport en opslag worden ze binnenkort verwacht. Het technisch ontwerp van de afvanginstallatie is gereed en de leverancier geselecteerd. Ook is de pijplijnroute voor het CO2-transport al ontworpen. Eind 2012 zijn de ‘tie-ins’ met de elektriciteitscentrale opgezet, en de onderhandelingen met de 2 CO2-opslagoperator zijn bijna rond. Echter: de zeer lage CO2-prijzen in Europa hebben een financieringsgat gecreëerd. Hierdoor is er nog geen definitief investeringsbesluit over ROAD genomen. Er wordt actief naar een oplossing gezocht. Zodra de aanvullende financiering Energieprogramma voor herstel’, is gevonden, staat niets ROAD de Rijksoverheid en het Global meer in de weg. Carbon Capture and Storage Institute. Het ROAD-project beoogt vanaf 2017 circa één miljoen ton CO2 per jaar af te vangen van E.ON’s nieuwe kolencentrale MPP3 en deze op te slaan in een ‘uitgeproduceerd’ gasreservoir onder de bodem van de Noordzee. De voorbereidingen zijn vergevorderd. In de eerste helft van 2012 is de vergunningsprocedure
ROAD staat voor het Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject. Dit initiatief van E.ON Benelux en GDF Suez Nederland is één van de grootste demoprojecten ter wereld voor de afvang en offshore opslag van CO2. Medefinanciers zijn de Europese Commissie in het kader van het ‘Europees
Gascentrales Nederland
Kolencentrales Nederland
Gascentrales België
Kolencentrales België
MPP3 NL
NOx (kg)
1.215.399
1.956.231
245,51
1.305,02
990
CO2 (ton )
1.416.766
6.997.308 (inclusief groene CO2 uit biomassa)
580.255
2.121.928
93
SO2 (kg)
70.75
2.422.720
x
850,14
N.v.t.; er is alleen nog laagzwavelige gasolie verstookt
Duurzame warmte-oplossing E.ON Benelux is, samen met de Gemeente Rotterdam, aandeelhouder in het Warmtebedrijf Exploitatie, een onderdeel van het Warmtebedrijf Rotterdam. Dit richt zich op de verkoop en het transport van restwarmte uit industriële processen bij bedrijven in de haven. Het
Havenbedrijf Rotterdam wil deze restwarmte vanaf 2013, via een nieuw leidingnetwerk, gaan gebruiken voor de verwarming van huizen en andere gebouwen, waaronder ziekenhuizen. Meer weten? Kijk op www.eon.nl/corporate/activiteiten/ warmtebedrijf-rotterdam
Kolendialoog
Eén miljoen ton CO per jaar opslaan in een gasreservoir onder de Noordzee
E.ON is één van de initiatiefnemers van de Nederlandse en Europese ‘Kolendialoog’, waarin we samen met NGO’s, energieproducenten en mijnen werken aan verbeteringen in de situatie van werknemers en omwonenden van mijnen wereldwijd. Lees er meer over op www.bettercoal.org en www.eon.nl/corporate/organisatie/verslaglegging
Lichten uit voor Earth Hour Tijdens Earth Hour gaat overal ter wereld één uur lang het licht uit. E.ON deed eveneens mee en riep de medewerkers en klanten in België en Nederland op om hetzelfde te doen. Bovendien vroegen we onze klanten om besparingstips en Earth Hour-foto’s. Zie www.eon.nl/corporate/ samenleving/lichtuit
Omgeving en dialoog
5
Welke invloed heeft de omgeving op ons? Er is geen discussie over de vraag óf we naar duurzame energieopwekking moeten overschakelen, maar des te meer over hoe en hoe snel. Daarom is het belangrijk dat we onze stem laten horen in het publieke debat. Maar welke rol speelt dat ‘publiek’, onze omgeving, bij onze keuzes als onderneming? Hans Schoenmakers (senior manager Corporate Affairs) beschrijft hoe dat zit met onze stakeholders – de vele partijen die te maken hebben met E.ON’s handelen. ‘Onze stakeholders zijn heel divers: bedrijven, instituten, maatschappelijke groeperingen, bewonersgroepen, NGO’s (zoals Greenpeace), politici en de overheden. Ze spelen allemaal, naast onze medewerkers en klanten, een rol bij onze bedrijfsvoering, en zijn zelfs onmisbaar voor onze ‘license to operate’. Het is dus van belang dat we een goede dialoog met hen onderhouden.’
Vertrouwen ‘Daarin willen we gezien worden als een serieuze en betrouwbare marktpartij.’ En dat vertrouwen is er volgens Hans ook. ‘Dat blijkt niet alleen uit de positieve NPS-scores van onze klanten, maar ook uit contacten met milieuautoriteiten, vergunningverleners, politici en journalisten. E.ON is een gesprekspartner waar men rekening mee houdt.
In gesprek
Maar we merken ook, dat bijvoorbeeld vaak wordt gedacht dat we tot iedere investering in staat zijn. We moeten dan duidelijk maken dat onze financiële positie lastig is. Ingrijpende maatregelen, zoals de kolentax, hebben daar immers direct effect op.’ Maatschappelijke druk ‘Onze boodschap is dat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om ervoor te zorgen dat er elektriciteit is, die betaalbaar is en op een verantwoorde manier tot stand komt. Voor die noodzakelijke combinatie van leveringszekerheid, betaalbaarheid en duurzaamheid zetten we ook een combinatie van productiemiddelen in. De maatschappelijke druk om de aandacht alleen op duurzaam te richten is sterk, maar er moet een balans zijn. Die boodschap moeten we voorzichtig brengen, want er wordt al snel gedacht dat we alleen vanuit financiële overwegingen kiezen. Het nationale Energieakkoord waarover de SER nu overlegt, gaat over deze keuzes. In die onderhandelingen worden we vertegenwoordigd door de brancheorganisatie, waarbinnen we
onze stem uiteraard laten horen.’ Verschil maken Hebben de stakeholders nou echt invloed op onze keuzes? ‘Ja, daar ontkom je niet aan’, stelt Hans. ‘Je moet de dialoog nu aangaan om over tien jaar nog bestaansrecht te hebben. We creëren die gespreksmogelijkheden bijvoorbeeld door onze deelname aan de FD-Energiedebatten en door bijeenkomsten te organiseren voor belanghebbenden. Hoewel er grote tegenstellingen zijn tussen de partijen, willen we uiteindelijk allemaal naar die duurzame samenleving. Wij proberen in de discussies met constructieve voorstellen het verschil te maken. En dat pakken we in de toekomst hopelijk nog voortvarender aan, want we gaan onze afdelingen Public & Regulatory Affairs, Strategie en Communicatie omvormen tot één extern gericht team Stakeholder Management.’
Innovatieve ideeën in NRG Battle
We gaan graag het gesprek aan met al onze stakeholders − om te luisteren, te leren en kennis te delen. Maar ook om de dingen die we doen uit te leggen. Enkele voorbeelden zijn:
noveren of concentreren? Uit de uitkomsten proberen we leerpunten te halen voor de toekomst. Meer hierover op: www.eon.nl/ corporate/samenleving/fd-energiedebat
Het FD Energiedebat Sinds najaar 2011 zijn we partner van de FD Energiedebatten – een reeks discussies met topsprekers uit politiek, industrie en wetenschap over de overgang naar duurzame energievoorziening. Onderwerpen in 2012: Wat kunnen we na de verkiezingen verwachten? Hoe mobiliseren we het publiek voor de transitie? In-
Newton Ter inspiratie van onze relaties geeft E.ON Benelux regelmatig het magazine Newton uit, waarin we ingaan op een breed palet van actuele energie-onderwerpen. Kijk op www.eon.nl/corporate/samenleving/newton
MEI 2013
newton
Magazine ter
Xxx Xxx
20 Xxx Xxx
l
Xxx Xxx
18
1
inspirat ie van E.O N-relaties
BIO MAS SA specia
6
newton
De NRG Battle is een bijzondere mogelijkheid voor ons als bedrijf om kennis te maken met nieuw talent en samen innovatieve ideeën te ontwikkelen. De meest recente case die we de studenten voorlegden, in 2013, stond in het teken van slimme oplossingen voor energiediensten in een woningcomplex in Nijmegen.
De vraag was: welke voordelen heeft een woningcomplex ten opzichte van een rijtjeshuis en hoe kun je die het beste benutten? De teams hebben hun ideeën gepresenteerd, waarna één team door ging naar de nationale finale in november. We zijn erg benieuwd welk plan zij dan hebben uitgewerkt.
Energie voor kids! Energie is best een lastig onderwerp. Om uit te leggen wat ‘t nu eigenlijk is, hebben we verschillende spellen, boekjes en een les ontwikkeld die in het onderwijs of gewoon thuis kunnen worden gebruikt. Deze middelen helpen kinderen en jongeren te ontdekken waar energie vandaan komt en hoe je er efficiënt mee kunt omgaan. We hebben bijvoorbeeld een online energiestad, een
spreekbeurtpakket en een les over licht. Meer lezen? Kijk op www.eon. nl/corporate/samenleving/energieeducatie-materiaal
6
Omgeving en dialoog
Klanten
Energie en design hand in hand Sinds 2012 is E.ON ‘vriend’ van de Design Academy Eindhoven. Dat jaar stond het thema ‘Smart Homes’ centraal, waarbij werd gekeken hoe oplossingen in woningen kunnen bijdragen aan de energietransitie. Deze eerste onderzoeksopdracht leverde meteen veel verrassende nieuwe
inzichten op. Tijdens de Graduation Show in de DAE presenteerden de studenten de resultaten van de projecten die zij voor E.ON en andere bedrijven hadden uitgevoerd. Kijk voor de details op www.eon.nl/ corporate/sponsoring/dutch-designweek
Veilig en gezond Eén van E.ON’s doelen is de veiligheid en gezondheid van onze medewerkers en andere belanghebbenden te beschermen. De Total Recordable Injuries (het aantal ongevallen waarbij medische behandeling nodig is, ander dan eerste hulp) zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. Ook zijn alle locaties in de Benelux nu standaard OSHAS
18001-gecertificeerd, een belangrijke verbetering. Daarnaast hebben we een opvallende, zelfs unieke, prestatie laten zien bij het MPP3project: daar zijn tot nu toe zeven miljoen uren gewerkt zonder Lost Time Incident (‘verzuimongevallen’ waarbij de medewerker thuis moet blijven om te herstellen).
Sponsoring vrijwilligerswerk In 2012 hebben we negentien sponsoraanvragen van onze medewerkers in Nederland en België kunnen honoreren, die zich vrijwillig inzetten voor een goed doel. Daarnaast zijn we partner van Benefits for Kids, een project waarbij mentoren uit het bedrijfsleven een jaar lang eens in de drie weken met een Rotterdams kind op stap gaan om hen bewust te maken van hun talenten. Ook stimuleren we medewerkers zich sportief in te zetten voor goede doelen. Zo telde het E.ON Beneluxteam voor de bekende fietstocht Ride for the Roses in 2012 achttien deelnemers en deed een eveneens achttienkoppig team van ons mee aan de jaarlijkse RoParun.
Centrale Den Haag, podium voor cultuur Al geruime tijd staat de grote hal van onze Haagse centrale leeg. Ooit werden daar kolen verbrand in een grote boiler. Begin 2013 zijn we een samenwerking aangegaan met de Stichting Elektriciteitsfabriek om een meer structurele invulling te geven aan het gebruik van deze ruimte voor exposities, tentoonstellingen e.d. We willen zo een podium bieden voor cultuur in Den Haag en de banden versterken tussen de centrale en onze omgeving. Voor de agenda en verdere informatie: http://electriciteitsfabriek.nl/ historie
Incidentfrequentie 2011-2012 (LTI, RWC, MTC)
Gaan we voor winst of milieu – of allebei? Als commercieel bedrijf richten we ons op winst en groei, maar we dragen ook verantwoordelijkheid voor een duurzame en ‘toekomstvaste’ energievoorziening. Hoe pakt dat uit in de praktijk? Gaan we voor meer klanten of kiezen we voor duurzaamheid? duurzame producten. De meesten baseren hun keuzes op andere overwegingen en vinden het mooi meegenomen als ‘t ook nog ‘groen’ is. Het is een uitdaging om de grote massa duurzaam te laten kiezen. ‘Er wordt dan ook veel aan gedaan om te ontdekken wat de klant wil. ‘Dat doen we door tevredenheidsonderzoeken zoals de Net Mooi meegenomen Promoter Score’, zegt Roel, ‘maar ook door En dat is soms best een dilemma. nieuwe producten in pilots aan te bieden. Want hoewel de aandacht voor duurzaamheid sterk is toegenomen, We hebben goed contact met de Duitse en Engelse innovatieclubs van E.ON en we zijn de meeste klanten nog niet bereid er zelf extra voor te betalen. kijken natuurlijk ook naar wat onze concurRoel: ‘Er is maar een kleine groep renten doen.’ Een voorbeeld van zo’n nieuw klanten die heel bewust kiest voor proefproduct betrof de micro-WKK’s, maar
Volgens manager Marketing, Sales & Branding Roel Meijerink doen we beide. ‘We proberen de initiatieven die we opzetten duurzaam te maken, maar duurzame producten moeten ook winstgevend zijn.’
die pilot is voortijdig afgebroken. ‘De vraag bleek te klein en er waren ook technische hobbels. Veel succesvoller zijn we met de pilot met zonnepanelen.’
met bouwmarkt Karwei. Anderen kiezen ervoor om rechtstreeks bij ons te kopen en dan verzorgen wij alles. En er zijn bijvoorbeeld ook klanten die gespreid willen betalen. Voor deze ‘Groenfinanciering’ werken Groenfinanciering we samen met ING. We bieden steeds meer ‘De vraag naar zonnepanelen stijgt en diensten, zoals een CV-ketel-abonnement daar spelen we op in’, vervolgt Roel, ‘maar voor consumenten en een online-quickscan de concurrentie is groot. De prijzen staan onder druk. We proberen juist toegevoegde voor zakelijke klanten. Hoe meer diensten klanten afnemen, hoe loyaler ze zijn. Het waarde te bieden door zo goed mogelijk mes snijdt aan twee kanten. Als klanten aan te sluiten bij de wensen in de markt. duurzaam willen, bieden wij dat. Maar wij Een groep klanten wil de panelen bijvoorkunnen niet sneller gaan met duurzaam beeld zelf aanschaffen en installeren. dan de klantvraag toestaat.’ Daarvoor hebben we een pilot opgezet
Heft in eigen hand met zonne-energie
Onze leveranciers
Grip op de energierekening
Sinds 2012 bieden wij onze klanten verschillende mogelijkheden voor zonne-energie. Zo kunnen zij door onze installateurs zonnepanelen laten installeren zonder installatiekosten. En zij kunnen opgewekte zonne-energie terugleveren aan E.ON voor een aantrekkelijk prijs. Meer lezen over dit onderwerp? Zie www.eon.nl/zonnepanelen
Naast de producten en diensten die wij zelf leveren koopt E.ON Benelux natuurlijk ook producten en diensten in. Onze leveranciers dragen in belangrijke mate bij aan de kwaliteit van onze service. Wij verplichten hen dan ook een aantal principes na te leven. Kijk voor meer informatie op www.eon.nl/corporate/organisatie/ algemene-inkoopvoorwaarden
In ons klantentijdschrift, E.ON Magazine, en via de website www.eon.nl/ thuis/energie-besparen helpen wij klanten graag om hun energiekosten te verlagen door bewuster met energie om te gaan. Bovendien krijgen zij via de E.ON Bespaarbazaar twintig procent korting op energiebesparende producten. Kijk zelf op www.bespaarbazaar.nl/eon
E-mobility In 2012 zijn we begonnen met de introductie van elektrische oplaad-oplossingen voor zakelijke klanten. Denk aan de levering en installatie van laadpunten voor elektrische auto’s, en de aansluiting in de meterkast, tot zelfs het aanleggen van een E-mobility-parkeerplaats. Verder werken we aan een app, die continu inzicht geeft
in de oplaadgegevens: wanneer welke auto hoeveel kWh heeft verbruikt. Alles over E.ON’s oplaadopties: www.eon.com/emobility
Medewerkers
7
Hoe haken we in op de toekomst? De omgeving waarin we opereren verandert bijna met de dag. De grote energiebedrijven die vroeger een monopolie hadden, zitten nu in een markt met veel aanbieders en steeds mondiger klanten, terwijl de energieopwekking steeds duurzamer moet worden. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor onze medewerkers? ‘Ja, de vraag is inderdaad: hoe gaan we met die veranderingen om?’, vat Ton Meijer, senior manager Human Resources, het dilemma samen. ‘Onze huidige werkzaamheden zijn voortgekomen uit traditionele technologie en activiteiten – centrale fossiele productie en sales. Daar moeten we nog steeds éven goed in zijn, zelfs beter dan voorheen. Maar ook weten we dat de toekomst helemaal ánders wordt.’
Klaarstomen ‘We richten ons al op nieuwe oplossingen: duurzame energievormen – co-siting, CO2-opslag, zonnepanelen, E-mobility , maar vooral ook decentrale opwekking en opslag en slimme, klantgerichte diensten. Dáár ligt onze toekomst. En tegelijk is nog onbekend hoe dat nieuwe energielandschap er precies uit gaat zien. Heeft straks iedereen zijn eigen windmolen, zon-
Gezondheidsmanagement De gezondheid van onze medewerkers is voor ons als organisatie een topprioriteit. In 2012 hebben we alle E.ON Benelux-mensen, net als voor-
gaande jaren, de mogelijkheid geboden om hun gezondheid te laten meten. Op basis van de resultaten is een passend programma opgesteld om ieders inzetbaarheid optimaal te houden. Enkele voorbeelden: • Op de ‘Werelddag zonder tabak’ (31 mei) zijn alle rokers uitgenodigd om één dag niet te roken. Daarnaast zijn we gestart met een informatiecampagne om hen ervan te overtuigen volledig met roken te stoppen. • Ondanks de sluiting van onze interne fitness-faciliteiten op de locaties in Rotterdam, hebben we onze medewerkers toch een mooi alternatief kunnen aanbieden. Tegen een aantrekkelijk tarief kunnen zij sinds 2013 terecht bij de Achmea Health Centers.
Traineeprogramma Eenmaal per jaar starten twee trainees bij E.ON in de Benelux. Hun programma biedt kansen voor starters met managementambities. Onze trainees werken mee aan concrete taken die bijdragen aan de onderneming, waardoor zij de organisatie vanuit diverse invalshoeken goed
leren kennen. In een periode van twee jaar wordt de trainee betrokken bij vier projecten. Minimaal één daarvan bij een buitenlandse E.ONvestiging, waar hij of zij samenwerkt met collega’s in een internationale omgeving. Meer weten? Kijk op www.eon.nl/werkenbij
nedak of warmtekrachtkoppeling? We weten het niet. Maar de tijd komt, dat de maatschappij niet meer is aangewezen op grootschalige centrales, maar op kleinschaliger, decentrale voorzieningen.’ Geen automatisme Bereidheid tot verandering is volgens Ton de logische sleutel naar succes. ‘Het is niet voldoende om vanuit een automatisme te handelen’, maant hij. ‘Elk team binnen onze organisatie is dan ook bezig z’n eigen manier van werken aan te passen en verder te verbeteren. De Board of Management en ons managementteam hebben een nieuwe visie en ambities voor E.ON in de Benelux geformuleerd, inclusief de cultuur die ons daarbij voor ogen staat om die doelen te bereiken. Daarin volgen we een tweesporenbeleid. Aan de ene kant verankeren we de cultuur in de aansturing. Aan de andere kant
geloven we dat verandering altijd bij jezelf begint (‘lead by example’). In ons cultuurprogramma, waarin HR van nature een belangrijke rol speelt, sluiten we zo nauw mogelijk aan op de dagelijkse praktijk. De medewerkers geven de veranderingen grotendeels zelf vorm door in kleine teams te overleggen hoe zij hun dagelijkse werk kunnen afstemmen op de nieuwe situatie. Ieders bereidheid om te veranderen en in te haken op de marktontwikkelingen zal bepalend zijn voor ons succes. We blijven hier de komende jaren dan ook alle aandacht aan besteden.’
Jongeren en techniek Bedrijven hebben in de toekomst voldoende technische mensen nodig. Maar slechts twintig procent van de huidige jongeren kiest een technische studie. Om op zowel korte als lange termijn te zorgen voor voldoende opgeleid personeel besteden we als energiebedrijf veel aandacht aan de promotie van onze sector. WATT? Het Scholingsfonds van de sectoren Energie, Afval & milieu en Kabel & telecom heeft de WATT?campagne in het leven geroepen. Dit project organiseert stands op studiebeurzen, levert studiemateriaal en games over het werken in de energiesector en regelt bedrijfs-
bezoeken voor scholieren in het middelbaar onderwijs en MBO. E.ON maakt actief deel uit van dit Fonds. Adoptieschool Vanuit Deltalinqs (een organisatie in het Rotterdamse havengebied die de belangen behartigt van de aangesloten bedrijven, waaronder E.ON) is een aantal ondernemingen gekoppeld aan middelbare scholen in de regio. Voor E.ON Benelux is dat De Mavo Vos in Schiedam. Binnen deze samenwerking worden technische opdrachten voor op school bedacht, brengen leerlingen bezoeken aan onze locaties en kunnen zij een ‘snuffelstage’ volgen.
Proces en Maintenance College Zo’n veertig bedrijven uit het Rotterdams havengebied en drie scholen werken samen onder de naam Proces en Maintenance College Rotterdam. Dit College is opgericht om het tekort aan gekwalificeerde technici tegen te gaan en het imago van de branche te verbeteren. Leerlingen kunnen er vanaf 2012 profiteren van de ‘Carrière Start Garantie’. Dit houdt in, dat zij gegarandeerd een stageplaats krijgen bij één van de aangesloten bedrijven, extra begeleiding ontvangen van een mentor uit het bedrijfsleven, en zeker weten dat zij met hun diploma op zak een carrière kunnen starten in de sector. Ook E.ON recruteert op deze manier nieuwe onderhoudsmedewerkers. ’Ondernemers voor de klas‘ De organisatie ‘CE (certificeerbare eenheid) Ondernemerschap’ vraagt bedrijven gastlessen te geven voor laatstejaars studenten uit het middelbaar onderwijs (technische richtingen). Ook wij doen hier graag aan mee en hopen zo jonge mensen enthousiast te maken voor de energiebranche én voor het ondernemerschap. Leerlingen krijgen een getuigschrift voor het volgen van de gastlessen.
