SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST
JAARVERSLAG 2013
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd. Ontdek in dit jaarverslag hoeveel CO2 uw gemeente bespaart.
4 10 16 20 24 28 39
Alken, As, Beringen, Bilzen, Bocholt, Borgloon, Bree Diepenbeek, Dilsen-Stokkem, Genk, Gingelom, Halen, Ham Hamont-Achel, Hasselt, Hechtel-Eksel, Heers, Herk-de-Stad, Herstappe Heusden-Zolder, Hoeselt, Houthalen-Helchteren, Kinrooi, Kortessem, Laakdal Lanaken, Leopoldsburg, Lommel, Lummen, Maaseik, Maasmechelen Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt, Nieuwerkerken, Opglabbeek, Overpelt, Peer Riemst, Sint-Truiden, Tessenderlo, Tongeren, Wellen, Zonhoven, Zutendaal
3
INHOUD 5
Voorwoord
6
Verslag Raad van Bestuur
8
Samen naar een CO2-arme toekomst
11
21
29
37
Nuhma, uw Limburgs klimaatbedrijf
12 14 17 19
Gezonde groei in een veranderend energielandschap Nieuwe Raad van Bestuur geïnstalleerd Groene droom voor Limburg wordt werkelijkheid Waar komt de groene energie vandaan?
Nuhma is actief in verschillende sectoren
22 25 26
Innovaties als verzekering voor een groene toekomst Bionerga verstevigt positie op afvalverwerkingsmarkt Blijven investeren in windenergie
Nuhma in cijfers
30 32 34 36
Overzicht participaties Balans Resultatenrekening Resultaatverwerking
Verslag van de commissaris
4
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2
11.398
1,25
4.584
365
8.017
0,62
2.295
183
Beringen
44.249
3,99
14.653
1.168
Bilzen
31.466
3,12
11.461
913
Bocholt
12.846
1,41
5.178
413
Borgloon
10.552
1,22
4.492
358
Bree
15.538
1,99
7.305
582
Alken As
(in ton)
bespaarde CO2
(uitgedrukt in uitstoot aantal gezinnen)
5
Terugblik op 2013 Als het gaat over klimaatverandering en klimaatdoelstellingen, trekken we in Limburg aan hetzelfde zeel. Samen werken we aan een CO2-arme toekomst voor onze provincie. Zo lanceerde de provincie Limburg in 2011 bijvoorbeeld de campagne ‘Limburg gaat klimaatneutraal’. Om deze ambitie te bekrachtigen ondertekenden alle 44 Limburgse gemeenten het Europese Burgemeestersconvenant. Maar ook voor 2011 investeerden de gemeenten al in hernieuwbare energie en CO2-reductie dankzij hun aandeel in Nuhma. In dit jaarverslag plaatsen we de aandeelhouders van Nuhma – de gemeente Laakdal en alle Limburgse gemeenten met uitzondering van Voeren – en hun CO2-inspanning centraal. Want Limburg klimaatneutraal maken is slechts mogelijk als we allemaal hetzelfde doel nastreven en doordrongen zijn van de noodzaak van een energie- en gedragsomwenteling. De gemeenten zijn hierin een onmisbare partner, omdat ze dicht bij de burger en bedrijven staan. Met een duidelijke missie en een gezonde dosis ambitie heeft Nuhma in 2013 namens de Limburgse gemeenten een grote stap gezet richting een klimaatneutraal Limburg. De investeringen in 2013 brachten groene energie voor 26.000 gezinnen. Dat brengt de teller op 35% groene energie in Limburg. Benieuwd waar
die groene energie vandaan komt? Lees dan zeker dit jaarverslag en laat je verrassen door de veelzijdigheid van Nuhma en haar activiteiten. In 2013 vond ook een bestuurlijke wissel plaats bij Nuhma. Ludo Kelchtermans volgde Jo Geebelen op, die als gedelegeerd bestuurder meer dan 10 jaar aan het roer van Nuhma stond. In mei verwelkomde Nuhma een nieuwe Raad van Bestuur. Samen zullen we de toekomstplannen van Nuhma verder uittekenen. Onze voorgangers hebben Nuhma op de kaart gezet. Onze taak is ervoor zorgen dat Nuhma verder gaat op het ingeslagen pad en blijft investeren in hernieuwbare energie. Ik wens u alvast veel leesplezier!
Tony Coonen Voorzitter Raad van Bestuur Nuhma
6
Verslag Raad van Bestuur NUHMA NV Nutsbedrijvenhoudstermaatschappij Trichterheideweg 8 3500 Hasselt Ondernemingsnummer: 0472.325.068
Verslag van de Raad van Bestuur van 12/3/14 over het boekjaar 2013 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Nuhma tijdens het boekjaar 2013 en leggen wij de Jaarrekening van 2013 ter goedkeuring voor.
Participaties en ondernemingsrisico
Kerncijfers 2013
Het voorbije boekjaar vonden er binnen Nuhma nv verschillende mutaties plaats op de financiële vaste activa.
Het balanstotaal van de onderneming bedraagt op 31/12/2013 € 320,9 miljoen.
De belangrijkste transacties van het boekjaar betreffen de kapitaalsverhoging in Z-Kracht om de offshore windenergie verder te ondersteunen. Voorts werden twee nieuwe participaties opgetekend, enerzijds in Green Valley Belgium en anderzijds in Bleyveld Co NV. In navolging van de wijzigingen in het groenestroomcertificaten (GSC)-beleid blijft de Raad van Bestuur de evoluties in het regulatoir kader op de voet volgen. De Raad van Bestuur heeft de evaluatie gemaakt en is van mening dat er zich geen duurzame minderwaarde materialiseert op zijn participaties. Nuhma is onderworpen aan de algemene ondernemingsrisico’s dewelke eigen zijn aan een investeringsmaatschappij. Additionele info rond de participaties staat steeds op de website www.nuhma.be.
Het resultaat van het boekjaar 2013 is een winst van € 6,7 miljoen. Het resultaat bestaat voornamelijk uit de ontvangen dividenden van Aspiravi Holding, TVL, Publilum, Bionerga en de Vlaamse Energieholding. De Raad van Bestuur stelt voor het resultaat van het boekjaar als volgt te bestemmen: •
Overgedragen resultaat vorig boekjaar: € 506.822,25
•
Toevoeging aan de wettelijke reserves: € 336.859,10
•
Uit te keren dividend: € 4.500.000,00
•
Over te dragen winst: € 808.145,08
•
Toevoegen aan de beschikbare reserves: € 1.599.000,00
7
Omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk zouden kunnen beïnvloeden Er zijn geen bijzondere omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk zouden kunnen beïnvloeden. Uiteraard volgt de Raad van Bestuur de evoluties in het wetgevend kader over o.a. stimuli in het domein van de hernieuwbare energie op de voet op.
Belangrijke gebeurtenissen na sluiting van de Jaarrekening 2013 Behoudens de punten vermeld in onderhavig verslag zijn er geen andere gebeurtenissen na afsluiten van het boekjaar die onder deze rubriek dienen te worden vermeld.
Hoogachtend, De Raad van Bestuur
Onderzoek en ontwikkeling Nuhma voerde het voorbije jaar geen werkzaamheden uit op het gebied van onderzoek en ontwikkeling.
Gebruik van financiële instrumenten De vennootschap heeft geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten bedoeld in artikel 96,8° W.Venn. Derhalve stellen wij voor: a de Jaarrekening zoals voorgesteld goed te keuren b kwijting te verlenen aan de bestuurders en de commissaris.
8
Samen naar een CO2-arme toekomst De provincie Limburg wil als eerste Belgische provincie CO2-neutraal zijn voor 2020. Dat is ruimschoots ambitieuzer dan de 20% reductie die Europa vraagt. Eind 2011 schaarden alle 44 Limburgse gemeenten zich achter die doelstelling en bevestigden hun engagement door de ondertekening van het Burgemeestersconvenant.
Uw gemeente in de kijker De inspanningen van de gemeenten zijn noodzakelijk als we een klimaatneutrale regio willen zijn in 2020. Daarom zetten we hen in dit jaarverslag centraal. Tussen de hoofdstukken vindt u infofiches met de CO2-besparing van iedere gemeente, dankzij hun investering in Nuhma.
Lokale besturen nemen het voortouw Het Burgemeestersconvenant werd in 2008 gelanceerd door de Europese Commissie om de
inspanningen van lokale overheden bij de uitvoering van duurzaam energiebeleid te onderschrijven en te ondersteunen. Lokale overheden spelen immers een cruciale rol bij het afremmen van de gevolgen van klimaatverandering. 80% van het energieverbruik en de CO2-uitstoot houdt namelijk verband met leven en werken in de stad. Met de ondertekening van het Burgemeestersconvenant engageren lokale en regionale overheden zich om de uitstoot van CO2 op hun grondgebied met meer dan 20% te verlagen tegen 2020.
Extract uit het Burgemeestersconvenant OVERWEGENDE dat wij ons ervan bewust zijn dat de lokale en regionale overheden samen met de nationale overheden de verantwoordelijkheid dragen voor het bestrijden van de opwarming van de aarde en zich dan ook actief daarvoor moeten inzetten, ongeacht wat de andere partijen doen; OVERWEGENDE dat steden direct en indirect (via de door de burgers gebruikte producten en diensten) verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van de broeikasgasemissies als gevolg van het gebruik van energie in het kader van menselijke activiteiten; […] OVERWEGENDE dat de lokale en regionale overheden, als bestuurslagen die het dichtst bij de burgers staan, het voortouw dienen te nemen en het voorbeeld moeten geven; […] WIJ, DE BURGEMEESTERS, VERBINDEN ONS ERTOE OM de lat nog hoger te leggen dan de EU en de CO2-uitstoot op ons grondgebied tussen nu en 2020 met ten minste 20% terug te dringen; om dat doel te bereiken zijn wij bereid ons te verbinden aan een Actieplan betreffende duurzame energie voor die gebieden die onder onze bevoegdheid vallen; deze verbintenis en het actieplan zullen volgens onze respectievelijke procedures worden geratificeerd.
9
Lokale inspanningen voor een globaal resultaat
Meer dan een halfhartig engagement
Het Burgemeestersconvenant is geen PR-instrument dat blijft steken bij de handtekening van de burgemeesters. 39 van de 44 Limburgse gemeenten hebben inmiddels een ‘Actieplan voor Duurzame Energie’ neergelegd bij het secretariaat van het Burgemeestersconvenant. Drie van die plannen worden momenteel beoordeeld. De overige 36 zijn geaccepteerd door de Europese Commissie. In het Actieplan beschrijven de gemeenten hun ambitieuze doelstelling en de maatregelen die zij hebben vastgesteld om die doelstelling te bereiken.
Om hun engagement om te zetten in acties kunnen de Limburgse gemeenten rekenen op Nuhma. Nuhma investeert namens de Limburgse gemeenten in duurzaamheid, energie en innovatie via gerichte participaties. Op die manier besparen de Limburgse gemeenten ondertussen jaarlijks 380.000 ton CO2. Dat komt overeen met de uitstoot CO2 van ongeveer 138.000 wagens.
Ook uw steentje bijdragen? Als particulier kan u niet rechtstreeks aandelen van Nuhma kopen. Burgers kunnen wel aandelen kopen van de coöperatieve vennootschappen waar Nuhma ook in investeert. U kan zelf uw steentje bijdragen door aandeelhouder te worden van Limburg Wind cvba of Aspiravi Samen cvba. Met het Limburgs Klimaatfonds willen we de ambitie van de provincie Limburg om klimaatneutraal te worden volledig ondersteunen. De coöperatieve kan bijvoorbeeld instaan als hefboom voor projecten die zich richten op het energievriendelijk maken van de gebouwen in de provincie.
10
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2
18.661
1,96
7.214
575
Dilsen-Stokkem 20.002
2,32
8.536
680
Genk
65.345
8,95
32.870
2.619
Gingelom
8.294
0,59
2.184
174
Halen
9.479
0,95
3.486
278
Ham
10.569
0,94
3.453
275
Diepenbeek
(in ton)
bespaarde CO2
(uitgedrukt in uitstoot aantal gezinnen)
11
Nuhma, uw Limburgs klimaatbedrijf Nuhma doopte zichzelf in 2011 om tot het Limburgs Klimaatbedrijf. Niet om een andere koers te varen, wel omdat de titel zegt waar Nuhma voor staat. Nuhma werkt in naam van alle Limburgse gemeenten, maar ook ten voordele van alle Limburgers aan duurzaamheid, energie en innovatie. Via gerichte participaties draagt Nuhma daarmee bij aan een klimaatneutraal Limburg. Door haar investeringen in andere ondernemingen ondersteunt Nuhma de doelstelling om Limburg CO2-neutraal te maken voor 2020. Nuhma participeert niet enkel in bestaande bedrijven. Nuhma is tevens medeoprichter van
3 coöperatieve vennootschappen: het Limburgs Klimaatfonds, Aspiravi Samen en Limburg Wind. De investeerders van deze coöperaties zijn de Limburgers zelf, zowel particulieren, verenigingen als organisaties. Iedereen kan een aandeel kopen en zo investeren in een groene toekomst voor onze provincie. De investering door 43 Limburgse gemeenten en Laakdal in Nuhma en haar coöperaties levert de aandeelhouders een dubbele winst op. Ze investeren in klimaatvriendelijke projecten in eigen streek en hebben daarenboven uitzicht op een mooi (financieel) rendement.
De missie van Nuhma Als transparante publieke holding en als maatschappelijk verantwoorde onderneming is het onze missie om: • te investeren in projecten rond duurzaamheid met focus op energie, innovatie of activiteiten van gemeenteoverschrijdend belang met een meerwaarde op maatschappelijk vlak en ten dienste van heel Limburg. • blijvend financiële meerwaarde te creëren voor onze aandeelhouders door de geïnvesteerde middelen rendabel te investeren, te zorgen voor een constante stroom van dividenden en/ of creatie van meerwaarde op lange termijn, met beheerst risico.
12
“Nuhma kiest voor gezonde groei in een veranderend energielandschap” Interview met algemeen directeur Ludo Kelchtermans In 2013 nam Jo Geebelen afscheid van zijn functie als afgevaardigd bestuurder van Nuhma en gaf de fakkel door aan Ludo Kelchtermans. Kelchtermans is een vaste waarde bij Nuhma. Hij is sinds 2000 bestuurder en stond sinds september 2012 samen met Jo Geebelen aan het roer van Nuhma als gedelegeerd bestuurder en vervolgens als algemeen directeur.
Eén jaar na zijn aanstelling als algemeen directeur blikt Ludo Kelchtermans tevreden terug. Dankzij het uitstekende werk van zijn voorganger kon hij vertrekken van een stevige basis. Hij koos niet voor een drastische koerswijziging, maar bouwde verder op de bestaande missie, die in het verleden al haar vruchten heeft afgeworpen. “Onze missie vormt ook nu nog de leidraad voor alle beslissingen. Nuhma opereert in een wereld die volop in beweging is. Een wijzigende markt die de nodige risico’s met zich meebrengt. Maar we mogen ons niet laten verlammen door die risico’s. Om te overleven moeten we ambitieus zijn, de risico’s zo goed mogelijk inschatten en niet blind zijn voor de opportuniteiten die op ons pad komen.”
100% CO2-neutraliteit Doorheen dit jaarverslag staan de aandeelhouders van Nuhma, 43 Limburgse gemeenten en Laakdal, en hun CO2-besparing dankzij Nuhma centraal. Elke gemeente ondertekende het Europese Burgemeestersconvenant. Dat stelt dat de lokale overheden het voortouw moeten nemen op gebied van duurzame energie. Ook Ludo Kelchtermans vindt dat de gemeenten samen met de provincie een belangrijke rol kunnen spelen. “Onze ambitie en die van de provincie Limburg gaan veel verder dan de Europese doelstellingen. Wij streven naar 100% CO2-neutraliteit voor Limburg. Er is al een hele weg afgelegd en met alles wat Nuhma momenteel in portefeuille heeft, is die ambitie zeker haalbaar.”
Eigen energiebedrijf maakt de cirkel rond Ook in 2014 zal Nuhma op zoek gaan naar nieuwe opportuniteiten. “In het najaar van 2014 willen we ons eigen energiebedrijf lanceren”, laat Ludo Kelchtermans weten. “Via onze participaties produceren we groene energie. Nu zijn er plannen om die energie te verkopen via een eigen energiebedrijf. Naast producent worden we dan ook leverancier van groene energie.” Het idee is dat mensen die een windmolen of biostoomcentrale in hun buurt hebben, hier niet alleen de mogelijke lasten van dragen, maar er ook de voordelen van ondervinden. “Zo is de cirkel weer rond.”
“Het is jammer dat er niet zoiets bestaat als een jaarlijkse CO2-barometer voor onze provincie. Dan kon iedereen zien welke weg er al is afgelegd.”
13
Van Limburg tot West-Vlaanderen België is een echte wereldspeler op het vlak van offshore windenergie. Het windmolenpark Northwind is volledig operationeel. Het is het derde windmolenpark in de Noordzee dat werd afgerond, na Belwind (Colruyt Group) en C-Power. Op de vraag welke plannen Nuhma nog heeft rond offshore windenergie, antwoordt Ludo Kelchtermans: “Via Otary hebben we nog 3 concessies voor offshore windmolenparken in de Noordzee. We steken onze ambitie niet onder stoelen of banken om samen met onze partners tot een overkoepelende organisatie te komen die instaat voor de operations & maintenance om zo de goede werking van de parken in de toekomst te garanderen. Deze hoeft zich trouwens niet te beperken tot offshore windmolens alleen.”
zoals een geschikte locatie: in het geval van windmolenparken is het logischerwijs belangrijk dat deze op een locatie worden gebouwd waar er wind is. Tenslotte speelt ook de stroomprijs een rol. Die is momenteel erg laag. Er is dus nood aan een ondersteunend mechanisme, zoals die er ook zijn in de ons omliggende landen. Het zal nog wel enige tijd duren, maar voor zonneenergie-installaties is ondertussen ook geen ondersteuningsmechanisme meer nodig.”
De verkoop van de biostoomcentrale van Electrawinds in Oostende was een andere opportuniteit die eind 2013 op het pad van Nuhma en Bionerga kwam. “Zowel met de biostoomcentrale, als met de investeringen in offshore windparken zijn we nu duidelijk aanwezig aan de Belgische kust. Men zegt wel eens dat het water altijd naar de zee loopt, maar in dit geval zijn de (financiële) voordelen wel voor Limburg.”
“Iedereen wil ondernemen en de top bereiken. Maar dat moet stap voor stap gebeuren. Sommigen nemen de lift om snel de top te bereiken, terwijl Nuhma heeft gekozen om via de trap te gaan. In veel gevallen blijkt dat laatste het gezondst.”
Subsidies afbouwen of niet?
Beredeneerd handelen met beheerste risico’s
In het verhaal rond de subsidies en groenestroomcertificaten zijn er volgens Ludo Kelchtermans drie elementen van belang. “Er is een stabiel wetgevend kader nodig, net
De vaststelling van klimaatverandering is er. Uit onderzoek van de hernieuwbare energiefederaties blijkt dat 70% van de Belgen groene energie verkiest. “De consument wil hiervoor betalen, maar dan moeten de middelen wel juist ingezet worden. Dat in dit proces bedrijven links en rechts mislukken door ondoordachte investeringen, is onvermijdelijk. We moeten positief, maar omzichtig omgaan met de risico’s die inherent zijn aan de business. Iets waar Nuhma nauwlettend op toeziet.”, besluit Ludo Kelchtermans.
Pas als deze drie elementen – een stabiel wetgevend kader, de locatie en de stroomprijs – op elkaar afgestemd zijn, kan groene energie rendabel zijn en kunnen de subsidies afgebouwd worden.
14
Nieuwe Raad van Bestuur geïnstalleerd Tijdens de jaarvergadering in mei 2013 werd een nieuwe Raad van Bestuur samengesteld. De Raad van Bestuur bepaalt de algemene strategie en belangrijkste beleidslijnen voor de komende jaren, vertrekkend vanuit de missie van Nuhma. De Raad van Bestuur bestaat uit 8 bestuurders1, die door de algemene vergadering worden benoemd voor een termijn van maximaal 6 jaar. Bij de samenstelling van de nieuwe Raad van Bestuur werd gestreefd naar een brede coalitie, die bestaat uit leden van heel Limburg.
Tony Coonen - voorzitter
“In Limburg lopen we vandaag voorop in hernieuwbare energie. Wat wij vandaag doen, wordt over tien jaar de norm. Daarom moeten we steeds dat stapje voor blijven.”
Frieda Brepoels “Een toekomst zonder CO2 bereiken we enkel als lokale besturen samen blijven werken. Voor die samenwerking in energie staat Nuhma.”
Mark Vanleeuw “Nuhma investeert in projecten die de gemeente- of provinciegrenzen overschrijden. Maar deze investeringen zorgen wel voor een economische en ecologische meerwaarde die terugvloeit naar onze provincie.”
Sommige bestuurders vertegenwoordigen hun vennootschap
1
15
Peter Vanvelthoven “Limburgers zijn te bescheiden. We mogen echt wel trots zijn op wat we de afgelopen jaren bereikt hebben.”
André Vautmans “Investeren brengt risico’s met zich mee. Alleen staat risicobeheersing bij Nuhma centraal. De portefeuille bewaken als goede huisvader, dat is de opdracht.”
Thierry de Grunne “Duurzaam is de enige motor voor de economie en de samenleving om te vernieuwen. We plukken morgen de vruchten van de investeringen die we vandaag doen.”
Marc Vandeput “Een klimaatoplossing vereist een langetermijnvisie. Een visie waar we met Nuhma elk jaar aan werken.“
Steven Vandeput “Via de coöperatieve vennootschappen als het Limburgs Klimaatfonds, Aspiravi Samen en Limburg Wind kunnen alle Limburgers investeren in een groene toekomst voor onze provincie.”
16
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2 (in ton)
bespaarde CO2
(in uitstoot aantal gezinnen)
Hamont-Achel
14.242
2,07
7.604
606
Hasselt
75.914
12,23
44.916
3.579
Hechtel-Eksel
12.159
1,05
3.876
309
7.163
0,51
1.870
149
12.385
1,33
4.901
391
85
0,01
43
3
Heers Herk-de-stad Herstappe
17
Groene droom voor Limburg wordt stilaan werkelijkheid In 2010 kwamen de Europese regeringsleiders de 20-20-20 strategie overeen: 20% minder CO2, 20% energiebesparing en 20% hernieuwbare energie tegen 2020. Recent besloot de EU de doelstelling te verhogen tot 27% hernieuwbare energie en 40% minder CO2-uitstoot tegen 2030. Doelstellingen die in Limburg niet in dovemansoren zijn gevallen.
De provincie Limburg sprak in 2011 de ambitie uit om als eerste Belgische provincie CO2neutraal te zijn tegen 2020. Dat is ruimschoots ambitieuzer dan de 20% reductie die Europa vraagt. Ook de missie van Nuhma is ambitieuzer. Nuhma streeft ernaar om 50% van de residentiele energie in Limburg op een duurzame manier te voorzien tegen 2020.
Nu al 35% groene energie in Limburg Wij zijn ambitieus, maar door gezamenlijke inspanningen kunnen die doelstellingen gehaald worden. Vandaag staat de teller van Nuhma immers al op 35% groene energie en een besparing van 183.000 ton CO2. En de toekomst ziet er nog groener uit. Wanneer de projecten die momenteel in constructie en ontwikkeling zijn (periode 2015 – 2020) mee in beschouwing worden genomen, zijn de participaties van Nuhma goed voor zo’n 72% van het verbruik van de Limburgse gezinnen en een besparing van 367.000 ton CO2.
DE GROENE ENERGIE VAN NUMHA TEN OPZICHTE VAN DE LIMBURGSE RESIDENTIËLE ENERGIEBEHOEFTE
332.286 gezinnen
1.163.001 MWh
De Limburgse residentiële energiebehoefte
838.805 MWh
41,69% Otary 14,16% C-Power
0,90% Vleemo 2,06% Gislom 2,10% Bionerga 2,15% Nu Aspîravi Curacao 2,29% A&S 3,33% Luminus 4,63% Limburg Wind
47,97% Operationeel
838.805 MWh
41,69% In ontwikkeling
13,18% Aspiravi 13,52% Northwind
Groene energie van Nuhma per bedrijf
10,34% In constructie
Status groene energie van Nuhma
18
INVESTERINGEN NUMHA IN GROENE ENERGIE
Energieopbrengst (in MW)
Vergund
% groen van de totale energieopbrengst
In MW
In MWh
In %
In MW groene energie
In MWh
Participatie Nuhma
In constructie
Groene energie
Vandaag
Bedrijf
Aspiravi (Biogas)
2,10
0,00
0,00
47,78%
1,00
8.027,04
40,17%
0,40
3.224,30
Aspiravi (Wind)
175,06
12,67
0,00
100,00%
187,73
469.316,67
40,17%
75,41
188.515,12
Aspiravi (Hydro)
0,16
0,00
0,00
100,00%
0,16
1.280,00
40,17%
0,06
514,15
A&S
25,00
0,00
0,00
47,78%
11,95
95.560,00
20,08%
2,40
19.192,27
5,48
0,00
0,00
52,19%
2,86
19.587,00
90,00%
2,58
17.628,30
C-Power
325,20
0,00
0,00
100,00%
325,20
1.138.200,00
10,43%
33,93
118.747,54
Otary (Rentel, Seastar & Mermaid)
0,00
0,00
984,00
100,00%
647,18
2.265.112,50
15,44%
99,91
349.685,49
Northwind
75,00
141,00
0,00
100,00%
216,00
756.000,00
15,00%
32,40
113.388,66
194,30
0,00
0,00
100,00%
194,30
873.225,00
3,20%
6,21
27.906,77
802,30
153,67
984,00
1.586,37
5.626.308,21
253,29
838.802,60
Bionerga (Biogas & Solar)
Luminus (Wind & Hydro)
TOTAAL
19
Waar komt de groene energie vandaan? Nuhma kan dankzij haar participaties vandaag groene energie voorzien voor 35 procent van de Limburgse residentiële energiebehoefte. Dankzij geplande projecten zal dat tegen 2020 oplopen tot 72% van de energiebehoefte. Maar hoe wordt die groene energie geproduceerd? Wind is de belangrijkste leverancier van de hernieuwbare energie van Nuhma. Bijna 70% komt van de offshore windparken en ongeveer een kwart van de energie wordt geproduceerd door windmolens op het vasteland. Daarnaast
investeert Nuhma, via de bedrijven waarin ze participeert, in de productie van andere vormen van energie zoals zonne-energie (0,05%), waterkracht (2,21%) en biomassa (4,72%). Tenslotte investeert Nuhma ook in innovatie en kennis. Dit levert natuurlijk niet rechtstreeks energie op, maar biedt naar de toekomst garanties om voldoende hernieuwbare energie voor Limburg te kunnen voorzien. Meer hierover leest u in het artikel op p 22-23.
DE GROENE ENERGIE VAN NUMHA NAAR TYPE
Wind (land) 23,65% Water 2,21% Biomassa 4,72% Zon 0,05% Wind (zee) 69,36%
20
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2
32.371
3,14
11.535
919
9.630
0,96
3.543
282
Houthalen-Helchteren 30.622
3,66
13.457
1.072
Kinrooi
12.363
1,17
4.315
344
8.365
0,75
2.758
220
15.642
1,10
4.034
321
Heusden-Zolder Hoeselt
Kortessem Laakdal
(in ton)
bespaarde CO2
(in uitstoot aantal gezinnen)
21
Nuhma is actief in verschillende sectoren Offshore Windenergie Op zee is meer ruimte voor grote windmolenparken dan aan land. Het Thorntonbankproject is op dit moment het grootste constructieproject in België.
Coöperaties In een coöperatie zijn de gebruikers tevens aandeelhouder. Zij kunnen opgericht worden voor verschillende doeleinden, bijvoorbeeld om te investeren in groene energie.
Onshore Windenergie Nuhma heeft via haar participaties bijgedragen aan de bouw van het windmolenpark langs de E314, het grootste windmolenpark van Vlaanderen.
Biomassa en compostering Nuhma investeert tevens in de verwerking van restafval. Dit restafval wordt gecomposteerd of verwerkt om duurzame energie op te wekken.
Waterkracht Eén van de milieuvriendelijke manieren om elektriciteit op te wekken is via waterkracht. Dit kan door gebruik te maken van de stroomsnelheid van het water in een waterkrachtcentrale.
Andere Nuhma investeert ook in andere sectoren, zoals regionale media of energieverdeling.
Competenties Ontwikkeling van gespecialiseerde kennis is essentieel voor een duurzame toekomst. Daarom investeert Nuhma o.a. in het Wetenschapspark Limburg, dat interactie tussen onderzoeksinstellingen en bedrijven stimuleert.
22
Innovaties als verzekering voor een groene toekomst Innovatie is, naast energie en duurzaamheid, één van de drie pijlers in de missie van Nuhma. Daarvoor participeert Nuhma in bedrijven en organisaties zoals 3E, Wetenschapspark Limburg en Green Valley Belgium. En dat is niet voor niks. We kunnen niet blijven rekenen op fossiele brandstoffen voor onze energievoorziening. Het is nu belangrijker dan ooit om te kijken naar groene en hernieuwbare bronnen voor onze huidige en toekomstige energieproductie.
Recent bleek uit een studie van de hernieuwbare energiefederaties ODE, EDORA en BOP dat het grootste deel van de Vlaamse bevolking dit ook inziet. Die studie toont aan dat bijna 7 op 10 Belgen de voorkeur geeft aan hernieuwbare energiebronnen. Hoofdzakelijk gezien de productie lokaal kan gebeuren en geen gevaarlijk afval of CO2 met zich meebrengt. Uit de studie blijkt ook een groot vertrouwen in windenergie als voornaamste bron van elektriciteit.
Investeren in competenties, kennis en research Energie uit hernieuwbare bronnen is belangrijk voor België omdat we geen eigen grondstoffen hebben. Via hernieuwbare energie kunnen we een stukje onafhankelijk blijven voor onze energiebevoorrading. Als we denken aan onze toekomstige generaties, is hernieuwbaar de beste keuze. Maar om volledig te kunnen overschakelen naar hernieuwbare energie, moeten we blijven investeren in innovatieve manieren en oplossingen voor een groene energieproductie. Daarom participeert Nuhma in bedrijven en organisaties die investeren in competenties, kennis en research naar nieuwe producten.
Grootste offshore windmolenpark ter wereld Dat Nuhma via haar participaties investeert in de opwekking van groene energie, weet u. Zo was
de afronding van de bouw van het windmolenpark C-Power een belangrijke mijlpaal in 2013. De bouw van het windmolenpark verliep in verschillende fases en duurde in totaal tien jaar. Het betreft pionierswerk. C-Power is met 20 km2 en 54 windturbines het grootste offshore windmolenpark ter wereld. En dat was niet het enige vernieuwende aan C-Power: nooit eerder werden zo’n grote windmolens zo ver op zee geplaatst. U leest er meer over in het artikel ‘Blijven investeren in windenergie’.
Slim omgaan met energietransport en -opslag Het is echter niet voldoende om enkel te kijken naar de opwekking van groene energie. Ook het transport en de opslag ervan zijn belangrijk. Via haar participaties investeert Nuhma dan ook in energietransportbedrijven Fluxys en Elia. Omdat energie niet in grote hoeveelheden kan worden opgeslagen, is het daarnaast belangrijk dat de energieproductie (aanbod) en de energieconsumptie (vraag) op elkaar worden afgestemd. In het voorjaar van 2014 werd mede dankzij Nuhma TeamWise opgericht. Teamwise is een vennootschap die erop gericht is de verhouding tussen de energieproductie en de energievraag in evenwicht te houden via contractuele afspraken met energieproducenten en grote industriële verbruikers.
23
Pionierswerk in wind- en waterenergie 3E werkte de voorbije 5 jaar aan de ontwikkeling van een nieuwe middelgrote windturbine. De Xant windturbine is hoofdzakelijk geschikt voor installatie in afgelegen gebieden. De turbine is groter dan de huishoudelijke windturbines, maar compacter en goedkoper dan conventionele windmolens. De Xant windturbine betekent een grote stap voorwaarts in de turbinetechnologie op het gebied van installatiegemak, robuustheid en het geringe onderhoud. Als afzetmarkt voor de Xant windturbine wordt voornamelijk gekeken naar markten als Afrika, Azië, Oost-Europa en Midden-Oosten, waar kleine gemeenschappen en boeren vaak ver van grote steden, en dus ver van
de energienetten, leven. Het resultaat van die 5 jaar onderzoek vertaalde zich recent in een eerste werkend prototype van de Xant windturbine. Ander pionierswerk is te vinden bij BluePower, een onderneming die in maart 2013 werd opgericht door WEP (dochtervennootschap van Nuhma) en DBE (Deme Blue Energy). BluePower onderzoekt de mogelijkheden van een onderwaterturbine om groene energie op te wekken dankzij getijden en golfenergie. Deze technologie staat nog in de kinderschoenen, maar net zoals bij C-Power gelooft Nuhma in deze innovatie en ondersteunt ze de ontwikkeling ervan, op beheerste wijze.
RESULTATEN STUDIE IN OPDRACHT VAN HERNIEUWBARE ENERGIEFEDERATIES
Welke energiebronnen verkiest u voor de productie van elektriciteit na 2025?
aardolie 1% steenkool 2% gas 11% kernenergie geproduceerd in nieuwe centrales 16% hernieuwbare energie 69%
Zou windenergie volgens u moeten zorgen voor een groot deel van de Belgische elektriciteitsvoorziening?
geen mening 6% neen 9% ja 85%
BRON: De Belgen en hernieuwbare energie. Maart 2014. Een onderzoek uitgevoerd door Ipsos in opdracht van: Edora, Belgianoffshore platform, ODE/VWEA
24
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2 (in ton)
bespaarde CO2
(in uitstoot aantal gezinnen)
Lanaken
25.748
3,04
11.165
890
Leopoldsburg
15.204
1,33
4.868
388
Lommel
33.742
3,85
14.136
1.126
Lummen
14.518
1,79
6.567
523
Maaseik
24.971
2,78
10.197
812
Maasmechelen
37.378
4,04
14.846
1.183
25
Bionerga verstevigt positie op afvalverwerkingsmarkt Met het bod op de biostoomcentrale van Electrawinds in Oostende steekt Bionerga in 2013 voor het eerst de Limburgse grenzen over. Met die capaciteitsuitbreiding wordt Bionerga in Vlaanderen een belangrijke speler op de afvalverwerkingsmarkt. Maar ook binnen Limburg blijft Bionerga meerwaarde creëren.
Eerste expansie van Bionerga buiten Limburg Eind 2013 deed Bionerga een bod op de biostoomcentrale van Electrawinds in Oostende. Met succes, want ondertussen is de verkoop afgerond. De bestaande capaciteit breidt daardoor uit met 160.000 ton afval, oftewel groene stroom voor ongeveer 35.000 gezinnen. Door de uitbreiding is Bionerga niet enkel in Limburg, maar in heel Vlaanderen een belangrijke speler op het vlak van afvalverwerking. Bovendien kan Bionerga met de nieuwe centrale beter inspelen op het aanbod van afval in Vlaanderen en zo de afvalstromen naar de centrales beter organiseren om de vrachtwagenkilometers te beperken.
Toekomstige capaciteitsuitbreiding in Beringen Naast de aankoopplannen van de centrale in Oostende, werden in 2013 ook de bouwplannen voor de toekomstige centrale in Beringen verdergezet. De huidige installatie in Houthalen-
Helchteren heeft een capaciteit van 100.000 ton, maar is intussen 30 jaar oud. Daarom plant Bionerga de bouw van een nieuwe biostoomcentrale in Beringen. De nieuwe centrale zorgt ervoor dat de Limburgse reststoffen ook in de toekomst lokaal en op een milieuvriendelijke manier verwerkt worden. Bovendien kan er via het “warmtenet Ravenshout”, dat gekoppeld wordt aan de nieuwe centrale, bovenop de afvalverwerking van 200.000 ton afval ook nog eens 50 miljoen liter stookolie worden bespaard. Borealis, een chemiebedrijf, en Bionerga ondertekenden daaromtrent een belangrijk samenwerkingscontract in februari 2013. Bionerga zet het nietgerecycleerde deel van afval op een milieuverantwoorde wijze om in warmte. Het in de buurt gelegen Borealis zal deze warmte gebruiken en kan daardoor – eenmaal de installatie in Beringen actief is – milieuvriendelijker en concurrentieler opereren. Een perfecte win-wincombinatie en een troef voor Limburg.
HR-beleid Bionerga valt in de prijzen Niet alleen milieu staat op de prioriteitenlijst van Bionerga. Ook voor het personeel doet het bedrijf inspanningen. Bionerga viel in de prijzen op de ASAP HR-awards voor de manier waarop ze met haar medewerkers omgaat en oudere werknemers aan de onderneming weet te binden. Via acties zoals peterschapssystemen, jaarlijkse evolutiegesprekken en aangepaste loonschalen werd een stabiele leeftijdspiramide gecreëerd, waarin 56% van de medewerkers 45+’er is. Op die manier slaagt Bionerga erin om de ervaring en expertise die bij de oudere werknemers aanwezig zijn te behouden en door te geven aan de jongere medewerkers.
26
Blijven investeren in windenergie In 2013 droeg Nuhma via haar participaties opnieuw bij aan windenergieprojecten. Vandaag zijn, op het vasteland én offshore, 244 windmolens operationeel met een totale capaciteit van 731,61 megawatt (MW). Voor de komende jaren zijn nog eens 55 windmolens in constructie en 164 in ontwikkeling. Gezamenlijk hebben deze 219 windmolens een capaciteit van 1.144 MW. Het merendeel van deze windmolens wordt offshore gebouwd.
Windpark C-Power Zeebrugge is wereldprimeur
14 nieuwe windmolens op land dankzij Nuhma
Eén van de offshore windparken is dat van C-Power op de Thorntonbank in de Noordzee. De constructie van het 325 MW offshore windpark werd in de zomer van 2013 voltooid. Het windpark is het eerste ter wereld met zo’n grote turbines, zo ver op zee. Met 1,3 miljard euro is C-Power de grootste productie-investering in België van de voorbije twintig jaar. De bouw werd tot een goed einde gebracht door C-Power samen met haar structurele partners: het consortium THV Seawind (joint venture tussen Dredging international & Fabricom), Senvion (de nieuwe naam van REpower), ABB en de Haven van Oostende. Er staan nu 54 windmolens in zee op zo’n 30 km van de Zeebrugse kustlijn die zorgen voor de energievoorziening van meer dan 300.000 gezinnen. De opbouw leverde de voorbije jaren 3.000 banen op. Het onderhoud geeft de komende twintig jaar nog eens werk aan 100 voltijdse equivalenten.
In 2013 zijn in Vlaanderen in totaal 25 nieuwe windmolens geïnstalleerd. Meer dan de helft van die nieuwe windmolens zijn gerealiseerd met ondersteuning van Nuhma. Aspiravi en Limburg Win(d)t realiseerden 12 nieuwe windmolens op het vasteland in 2013. Luminus deed er daar nog 2 bij. Het geïnstalleerd vermogen van deze windmolens bedraagt 27 MW, of groene energie voor zo’n 19.000 gezinnen. 11 van die nieuwe windmolens zijn in Limburg gebouwd (in Lommel, Ham en Tessenderlo). Dat brengt het totaal op 30 windmolens in Limburg waarin Nuhma via haar participaties investeert, ten opzichte van een totaal van 38 windmolens in Limburg (eind 2013).
Ook windpark Northwind is een succesverhaal. Northwind wordt gebouwd op de Lodewijkbank, zo’n 37 km van de Belgische kust. Eind 2013 was het windpark gedeeltelijk operationeel met 25 windmolens. In de zomer van 2014 is Northwind volledig operationeel met in totaal 72 geïnstalleerde windmolens. Goed voor 216 MW of energie voor bijna 114.000 gezinnen. De komende jaren zullen ook andere offshore windmolenparken operationeel worden, met name Rentel (48 windmolens), Seastar (41 windmolens) en Mermaid (75 windmolens).
Windenergie voor 67% van Limburgse gezinnen Als we de geproduceerde windenergie van de bedrijven waarin Nuhma investeert optellen, komen we op een totaal van 731,60 MW groene energie. Wanneer we het aandeel van Nuhma in de diverse vennootschappen in rekening brengen, komt dit overeen met 343.000 MWh of groene energie voor 98.000 gezinnen. Als we ook de geplande projecten (windmolens in constructie en in ontwikkeling) mee in rekening nemen, levert dat 780.000 MWh of groene energie voor 222.000 gezinnen. In de toekomst kan Nuhma dankzij haar participaties in windenergieprojecten 67% van de Limburgse gezinnen van groene energie voorzien.
27
In welke windturbines participeert Nuhma? Nuhma is een belangrijke partner in windenergie, zowel in Limburg als in Vlaanderen. De grafiek hieronder geeft weer wie de grootste uitbaters zijn van windmolens. Binnen Limburg is Limburg Win(d)t de grootste met 19 turbines, goed voor een vermogen van bijna 134 megawatt (MW).
Nuhma participeert niet enkel in Limburg Win(d)t, maar ook in Aspiravi en Gislom, die de top drie vervolledigen. In Vlaanderen is de lijst met uitbaters langer, maar het aandeel van Nuhma in de windsector is ook hier opvallend. Zo participeert Nuhma in Vlaanderen in de windmolens van Aspiravi, EDF Luminus, Limburg Win(d)t, Gislom en Vleemo.
UITBATERS WINDMOLENS LIMBURG (EIND 2013) Vermogen in MW 19
# Nuhma
133,8
Aspiravi
6
# Nuhma
40
Gislom
4
# Nuhma
40
Electrabel
6
32
Groep Machiels
3
18,6
Limburg Win(d)t
UITBATERS WINDMOLENS VLAANDEREN (EIND 2013) Vermogen in MW Aspiravi
58
Electrabel
56
379,80
Electrawinds
30
295,30
# Nuhma
409,50
17,8
# Nuhma
200,78
Limburg Win(d)t
19
# Nuhma
133,80
Eneco Wind
11
131,10
Fortech
12
77,40
Gislom
8
SEEBA
6
Vleemo
7
EDF Luminus
Ecopower Andere
# Nuhma
68,80 54,00
# Nuhma
43,00
8,5
28,92
18,6
79,08
28
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2 (in ton)
(in uitstoot aantal gezinnen)
Meeuwen-Gruitrode
13.006
1,18
4.324
345
Neerpelt
16.837
1,72
6.330
504
6.746
0,59
2.181
174
Opglabbeek
10.194
1,20
4.407
351
Overpelt
14.677
2,48
9.095
725
Peer
16.185
1,81
6.668
531
Nieuwerkerken
bespaarde CO2
29
Nuhma in cijfers Bij Nuhma is transparantie een kernwaarde. Daarom vinden wij het belangrijk u niet enkel te informeren over onze maatschappelijke, maar ook over onze financiële verwezenlijkingen in het jaar 2013. Nuhma participeert in diverse projecten rond duurzaamheid met focus op energie, innovatie of
activiteiten van gemeenteoverschrijdend belang. Op de volgende pagina’s vindt u een overzicht van de participaties, de balans, de resultatenrekening en de resultaatverwerking. Zo kan u in één oogopslag zien wat Nuhma met haar inspanningen bereikt heeft.
30
Participaties GreenValley Belgium (50%)
3E (9,29%)
Bleyveld CO (0,2%)
CPE (10,24%)
Limburgs klimaatfonds cvba (33,33%)
Aspiravi Samen cvba
Nuh
Publilum (57,26%)
EDF Luminus (5,34% + 1,06%)
VEH (13%)
Publi-T (3,20%)
Publi-Part (5,55%)
Elia (45,22% + 2,55%)
Aspiravi Holding (45%)
Publigas (14,31)
Fluxys (77,74%)
Aspiravi NV (15,1% + 84,90%)
Gislom (100%)
GEHA (47,5%)
A&S (50%)
Limburg Win(d)t (66,67%)
Vleemo (50%)
Nu Aspiravi Curaçao (50%)
31
Limburg Wind cvba
Remalim (99,99%)
Renovius (100%)
Bluepower (50%)
Bionerga (90%)
WEP (99,99%)
Wetenschapspark Limburg (5,07%)
TVL (25,89%)
hma
Z-Kracht (50,01%)
Aspiravi Offshore I NV (99%)
Aspiravi Offshore II NV (99%)
Plug@Sea (9,09% + 9,09%)
Otary RS (12,5% + 12,5%)
Northwind (33,33%)
Mermaid
Rentel
Seastar
C-Power (0,06% + 53,86%)
C-Power Holdco (38,5%)
32
Balans na winstverdeling ACTIVA code
boekjaar
vorig boekjaar
VASTE ACTIVA
20/28
276.770.833,14
Materiële vaste activa
22/27
31.581,10
26
31.581,10
Financiële vaste activa
28
276.739.252,04
277.762.596,50
Verbonden ondernemingen
280/1
3.786.389,72
3.786.389,72
280
3.786.389,72
3.786.389,72
282/3
272.952.862,32
273.976.206,78
• Deelnemingen
282
266.349.503,19
267.005.036,70
• Vorderingen
283
6.603.359,13
6.971.170,08
29/58
44.165.379,67
40.610.399,78
29
1.000.000,00
291
1.000.000,00
40/41
448.352,54
313.071,34
Handelsvorderingen
40
252.588,14
188.275,00
Overige vorderingen
41
195.764,40
124.796,34
50/53
775.000,00
22.845.254,27
51/53
775.000,00
22.845.254,27
Liquide middelen
54/58
40.986.271,00
17.095.037,37
Overlopende rekeningen
490/1
955.756,13
357.036,80
TOTAAL DER ACTIVA
20/58
320.936.212,81
318.372.996,28
Overige materiële vaste activa
• Deelnemingen Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op meer dan één jaar Overige vorderingen Vorderingen op ten hoogste één jaar
Geldbeleggingen Overige beleggingen
277.762.596,50
33
PASSIVA code EIGEN VERMOGEN
boekjaar
vorig boekjaar
10/15
316.298.176,15
314.060.994,22
10
139.671.876,00
139.671.876,00
100
139.671.876,00
139.671.876,00
13
175.818.155,07
173.882.295,97
Wettelijke reserve
130
9.815.419,61
9.478.560,51
Onbeschikbare reserves
131
111.002.735,46
111.002.735,46
1311
111.002.735,46
111.002.735,46
133
55.000.000,00
53.401.000,00
14
808.145,08
506.822,25
SCHULDEN
17/49
4.638.036,66
4.312.002,06
Schulden op ten hoogste één jaar
42/48
4.626.931,75
4.286.428,72
44
40.664,82
53.186,81
440/4
40.664,82
53.186,81
45
86.266,93
43.085,63
• Belastingen
450/3
24.307,33
• Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
61.959,60
43.085,63
Overige schulden
47/48
4.500.000,00
4.190.156,28
Overlopende rekeningen
492/3
11.104,91
25.573,34
TOTAAL DER PASSIVA
10/49
320.936.212,81
318.372.996,28
Kapitaal Geplaatst kapitaal Reserves
• Andere Beschikbare reserves Overgedragen winst (verlies) (+)/(-)
Handelsschulden • Leveranciers Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
34
RESULTATENREKENING code
boekjaar
vorig boekjaar
70/74
571.248,20
470.348,06
Omzet
70
559.332,25
470.348,06
Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname) (+)/(-)
71
Geproduceerde vaste activa
72
Andere bedrijfsopbrengsten
74
11.915,95
60/64
1.266.721,31
60
1.204,96
600/8
1.204,96
Bedrijfsopbrengsten
Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen • Aankopen • Voorraad: afname (toename) (+)/(-)
762.323,52
609
Diensten en diverse goederen
61
803.276,99
447.813,22
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-)
62
456.255,48
310.116,57
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
630
418,90
Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-)
631/4
Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-)
635/7
Andere bedrijfskosten
640/8
5.564,98
4.393,73
9901
-695.473,11
-291.975,46
75
7.512.020,12
6.967.347,51
Opbrengsten uit financiële vaste activa
750
6.775.218,40
6.105.592,48
Opbrengsten uit vlottende activa
751
719.761,83
861.248,19
752/9
17.039,89
506,84
Financiële kosten
65
67.044,91
108.170,05
Kosten van schulden
650
3.342,68
2.457,89
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugneming) (+)/(-)
651
652/9
63.702,23
105.712,16
9902
6.749.502,10
6.567.202,00
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (+)/(-) Financiële opbrengsten
Andere financiële opbrengsten
Andere financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting (+)/(-)
649
35
code Uitzonderlijke opbrengsten
760
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa
761
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten
762
Meerwaarde bij de realisatie van vaste activa
763
Uitzonderlijke kosten
764/9 66
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
660
Waardeverminderingen op financiële vaste activa
661
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Toevoegingen (bestedingen) (+)/(-)
662
Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa
663
Andere uitzonderlijke kosten
664/8
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (-)
669
Winst (Verlies) van het boekjaar voor belasting (+)/(-)
9903
6.749.502,10
6.567.202,00
67/77
12.320,17
0,76
670/3
12.320,17
0,76
6.737.181,93
6.567.201,24
6.737.181,93
6.567.201,24
Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen
780
Overboeking naar de uitgestelde belastingen
680
Belastingen op het resultaat (+)/(-) Belastingen Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-)
77 9904
Onttrekking aan de belastingvrije reserves
789
Overboeking naar de belastingvrije reserves
689
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-)
vorig boekjaar
76
Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa
Andere uitzonderlijke opbrengsten
boekjaar
9905
36
RESULTAATVERWERKING Te bestemmen winst (verlies) (+)/(-) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-) Onttrekking aan het eigen vermogen
code
boekjaar
vorig boekjaar
9906
7.244.004,18
14.025.338,63
(9905)
6.737.181,93
6.567.201,24
14P
506.822,25
7.458.137,39
1.935.859,10
9.328.360,10
791/2
Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
791
Aan de reserves
792
Toevoeging aan het eigen vermogen
691/2
Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
691
Aan de wettelijke reserves
6920
336.859,10
328.360,10
Aan de overige reserves
6921
1.599.000,00
9.000.000,00
Over te dragen winst (verlies) (+)/(-)
(14)
808.145,08
506.822,25
Tussenkomst van de vennoten in het verlies
794 694/6
4.500.000,00
4.190.156,28
Vergoeding van het kapitaal
694
4.500.000,00
4.190.156,28
Bestuurders of zaakvoerders
695
Andere rechthebbenden
696
Uit te keren winst
37
Verslag van de commissaris Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering der aandeelhouders van de Naamloze Vennootschap NUHMA over de Jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2013.
Verklaring zonder voorbehoud over de Jaarrekening
Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze Jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de Jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat, als gevolg van fraude of het maken van fouten.
Wij hebben de controle uitgevoerd van de Jaarrekening van de Naamloze Vennootschap NUHMA (“de Vennootschap”) over het boekjaar afgesloten op 31 december 2013, opgesteld in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Het balanstotaal bedraagt € 320.936.212,81 en de resultatenrekening sluit af met een winst van het boekjaar van € 6.737.181,93.
Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de Jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de Jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten.
Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur voor het opstellen van de Jaarrekening De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de Jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de Jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de Vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de Jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de Vennootschap. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de Raad van Bestuur, alsook de voorstelling van de Jaarrekening, als geheel beoordeeld. Wij hebben van het bestuursorgaan en van de verantwoordelijken van de Vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de statutaire Jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen. De Jaarrekening omvat de balans op 31 december 2013, de resultatenrekening van het boekjaar afgesloten op 31 december 2013 en de toelichting.
38
inlichtingen verkregen en wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de Jaarrekening afgesloten op 31 december 2013 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de Vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
Bijkomende vermeldingen De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag over de Jaarrekening, alsook het naleven door de Vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet van die aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de Jaarrekening te wijzigen:
• Het jaarverslag over de Jaarrekening behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de Jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang werd, de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. • Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Hasselt, 14 mei 2014 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris vertegenwoordigd door Stefan Olivier Vennoot 14SO0223
SAMEN OP WEG NAAR EEN CO2-ARME TOEKOMST De 44 gemeenten investeren via Nuhma in projecten rond duurzaamheid en hernieuwbare energie en hebben daardoor gezamelijk een CO2-reductie van 365.000 ton gerealiseerd.
aantal inwoners
% in Nuhma
bespaarde CO2 (in ton)
(in uitstoot aantal gezinnen)
Riemst
16.453
1,60
5.886
469
Sint-Truiden
39.805
5,37
19.746
1.573
Tessenderlo
18.204
2,19
8.032
640
Tongeren
30.642
4,08
14.987
1.194
7.413
0,75
2.765
220
Zonhoven
21.135
2,11
7.737
616
Zutendaal
7.103
0,79
2.897
231
Wellen
bespaarde CO2
Nuhma werkt namens de Limburgse gemeenten aan duurzaamheid, energie en innovatie via gerichte participaties. Leidraad is de maatschappelijke meerwaarde voor de gemeenschap in het algemeen en Limburg in het bijzonder. Daarnaast ontvangen de 44 Limburgse gemeenten die lid zijn ieder jaar een dividend. Zij vormen eveneens de algemene vergadering van Nuhma. Een raad van bestuur staat in voor het beheer van de participatieportefeuille. Door haar investeringen en participaties in andere ondernemingen wil Nuhma mee de doelstelling helpen realiseren om Limburg CO2-neutraal te maken tegen 2020.
Trichterheideweg 8, 3500 Hasselt, www.nuhma.be
