Offerte accountantsdiensten

Deloitte.

Offerte accountantsdiensten Perceel 1 Gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel

Investeren n een duurzame relatie met uw gemeenen

Europese Aanbesteding Accountantscontrole VERTROUWELIJK NIET OPENEN —

Reglo Rivierenland inkoopbureau t.a.v. dhr. R.C. Wammes Postbus 137 4000 AC TEL —

Datum

Behandeld door

Ons kenmerk

4 februari 2013

M.C.J.M. Bekker RA

Ol4lIoff/jr13

Ondetwerp

Uw kenmerk

Offerte aanbesteding accountantsdiensten perceel 1 Geachte eden van de adviescommissie aanbesteding accountant, geachte heer Wammes, Wij hebben met veel plezier en enthousiasme gewerkt aan uw verzoek tot inschrijving van de aanbesteding van de accountantscontrole voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel (perceel 1). Bijgaand ontvangt u ons voorstel voor de jaren 201 3-201 6. W1J hebben ons hierbij gebaseerd op de inhoud van het document ‘Offertaanvraag Accountantscontrole’, de Nota van InhichUngen evenals de op de individuele websites beschikbaar gestelde documentatie. Wij hebben met plezier aan de offerte gewerkt en zijn er van overtuigd dat Deloitte een belangrijke bijdrage kan heveren aan de (door)ontwikkehing van uw gemeenten en Iichten de inhoud van onze offerte graag aan u toe. Met vriendelijke groet, Deloitlé

countants B.V.

M.C.J.M. Bejhr RA VeranttefdeIijk Audit Partner

Bijiage: Offerte accountantscontrole perceel

Inhoudsopga ye

Volgorde nummer

Inhoud omschrijving (verwijzing naar otferteaanvraag)

1

Introductie/begeleidende brief

2

Conformiteitslijst (bijiage SF2)

3

Eigen verkiaring (bijiage SF3)

4

Bedrijfsgegevens inschrijver (bijage SF4a)

5

Referenties (bijiage SF5)

6

Prijsopgave (bijiage SF6)

7

nhoud van de offerte

1

Getekende volmachten

2

Bewijs inschrijving handeisregister

3

Bewijs inschrijving beroepsregister

4

Bewijs verzekering

5

Bewijs economische en financiële draagkracht

6

Getekende referenties

7

CV’s teamleden

8

Opgave huidige gemeentelijke controleklanten

9

Voorbeeld rapportages

10

Transparantieverslag Deloitte Accountants B.V.

11

Overzicht van de per controle op te Ieveren stukken

FBijlagen

Hoofdstuk 1 In troduc tie/begeleidende brief Regio Rivierenland inkoopbureau T.a.v. de heer R.C. Wammes Burgemeester Van Lidth de Jeudelaan 3a 4001 VK Tie) -

Datum

4 februari 2013

Behandeld door

M.C.J.M. Bekker RA

Onderwerp

Uw kenmerk

Offerte Europese aanbesteding Accountantscontrole Perceel 1 gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie)

Offerteaanvraag 21 -12-2012

Geachte eden van de adviescommissie, geachte heer Warn mes, Met veel genoegen bieden wij u hierbij onze offerte aan in het kader van de Europese aanbesteding Accountantscontrole. Conform uw verzoek treft u onze offerte in enkelvoud, rechtsgeldig ondertekend en op USB-stick aan. Wij hebben met veel enthousiasme gewerkt aan deze offerte. Met deze inschrijving verwachten wij u een aansprekende aanbieding te doen om duurzaam samen te werken aan de kwaliteit van de bedrijfsvoering van uw gemeenten. Deloitte beseft dat den ken en doen hand in hand moeten gaan om de veranderingen en ontwikkelingen waarmee uw gemeenten te maken hebben en krijgen tot een succes te maken. Voorbeelden zijn de vormen van samenwerking die onderzocht worden, de beoogde Sam enwerking tussen de betrokken gemeenten en de decentralisaties die op uw gemeenten afkomen. Als accountant mag u van ons verwachten dat wij een evenwichtig oordeel geven over het financiële reilen en zeilen van uw organiSatie. Daar bovenop voegen wij graag iets wezenlijks toe aan de reguliere audit: kennis en ervaring waar u concreet profijt van hebt, en natuurlijke adviezen die volledig zijn toegesneden op de door u gewenSte ontwikkeling van de bedrijfsvoering. n bijgevoegde offerte hebben wij beSchreven hoe wij de komende jaren de accountants dienstverlening aan de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie) willen vorrngeven. We hebben hkerbij geanticipeerd op de door u aangegeven situatie, waarbij de organisaties in beweging zijn. In onze optiek is het nodig dat wij in dit proces “met u mee ademen”. Wij zetten daarom een multidisciplinair team in met veel kennis en ervaring in het publieke domein. Allen hebben zij bewust gekozen voor het werken in het dornein van het Lokaal Midden Bestuur. Zij hebben gevoel voor en willen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van uw gemeenten en zijn zeer gemotiveerd om vanuit hun kennis en ervaring bij uw organisaties aan de slag te gaan. Daarbij wordt de dienstverlening door Deloitte gecoördineerd variuit ons kantoor in Arnhem. De complexiteit die de ontwikkelingen, waarmee uw gerneenten te maken krijgt, met zich mee brengt, vertaalt zich door naar de jaarrekeningcontroles en dus naar ons team. Naast accountants zetten wij onder meer specialisten in op het gebied van grondexploitatie, IT auditing, samenwerkingsvormen en risicomanagement. Bijkomend voordeel van deze robuuste en hoogwaardige teambezetting is het feit dat derge)ijke specialisten ook als geen ander in staat zijn om op strategisch niveau te sparren over de ontwikkelingen op de diverse aandachtsgebieden en de consequenties die deze ontwikkelingen hebben voor uw gemeenten.

Samengevat, Deloitte voldoet aan de hoge kwaliteitseisen van de dienstverlening, die u terecht mag stellen. WI] doen dit door: • duidelijke afspraken te maken en ons daaraan te committeren; • de inzet van een multidisciplinair team met ervaren, deskundig en gem otiveerd personeel binnen het Lokaal Midden Bestuur en specifiek gemeenten met uw omvang waardoor WI] voor uw gemeenten de geschikte sparringpartner zijn; • opname van specialisten op het gebied van grondexploitatie, intergemeentelijke samenwerking en het sociale domein; • een innovatieve controlefilosofie door onder andere het hanteren van “risk-reporting” en het inzetten van data-analyses; • eert proactieve en met u afgestemde controleaanpak die uw zelfcontrolerend vermogen verder versterkt; • een actieve afstemming en communicatie met alle geledingen waarbi] wij heldere en begri]pelijke taal hanteren; • duurzaam in u te investeren door, naast een scherpe prijs-/kwaliteitsverhouding, per gemeente een voucher van € 5.000 aan te bieden die u vrij kunt besteden aan natuurlijke advisering. Onze principes en aanpak hebben in de prakfijk hun waarde bewezen. Ze vormen een toetssteen voor onze professionals en een belofte van integriteit, onafhankeli]kheid, deskundigheid en inzet aan onze cliënten. Onze dienstverlening is gebaseerd op het vertrouwen dat verwachtingen worden waargemaakt. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met M.C.J.M. Bekker RA. Hi] is bereikbaar op 06 55853538 I 088 288 0733 en via email [email protected]. Zi]n contactgegevens treft u tevens aan op het lnschri]vingsformulier.

Met vriendeli]ke groet,

Hoofdstuk 2 Conformiteitslljst (bijiage SF2) Akkoord?

Vindplaats offerte:

P1

De lnschrijving is voorzien van alle gevraagde bijiagen en/of verkiaringen, naar waarheid ingovuld en ondertekend door een daartoe gerechtigde persoon.

JA

Zie onderstaande gotekende verkiaring en getokende volmachten in bijlage 1.

P2

De inschrijver aanvaardt de voorwaarden offerteaanvraag (bijiage A van do offerteaanvraag accountantscontrofe).

JA

Zie onderstaande getekende verkiaring

P3

De inschrijver aanvaardt de Algemene inkoopvoorwaarden • voor diensten (bijiage B van do offerteaanvraag accountantscontrole).

JA

Zie onderstaande getekende verkiaring.

De inschiijvor aanvaarclt de concept overeenkomst (bijiage C van de offerteaanvraag accountantscontroio).

JA

Zie onderstaando getekende verkiaring.

Do lnschrijver is ingoschreven in het nationale beroeps- of handeisregister.

JA

Zie bijiagen 2 en 3.

JA

Zio bijiage 4.

JA

Zie bijlago 5.

JA

Zie ondorstaande getokonde verkiaring.

JA

Zio onderstaando getekendo verkiaring, de getokonde volmachton in bijlage 1 en de inschrijving in het beroopsregister in_bijlage_3.

P5

P6

P7

P8

.

Do inschrijver is adoquaat verzekord voor bedrijfs-, boroeps- of product-, derden-en werknemersaansprakeiijkheid. De inschrijver verkiaart voldoende flnanciëie en economischo draagkracht te hebben om to ovoreenkomst gedurende do Iooptijd uit to kunnen voeron. De inschrijver verkiaart dat zijn lnschrijving voldoet aan alIe Olsen uit do offerteaanvraag en daarbij behorende bijiagen. .

..

..

P9

De inschrijver verkiaart bevoegd te zijn de werkzaamheden die in de offerteaanvraag en bijbehorendo biiagen staan vermeld uit te voeren.

!nschrijver vorklaart dat hij alle bijiagen naar waarheid heoft ingevuld en tevens dat hij daartoe namens nschrijver bevoegd is.

Inschrijver

Deloitte Accountants B.V.

Naam

M.C.J.M. Bekker RA

Functie

Auditpartnor

Datum

1 fob ruari 2013

Ondertekoning

,

L

Hoofdstuk 3 Elgen verkiaring (bijiage SF3) Ondergetekende verklaart in zijn hoedanigheid dat: Met betrekking tot geheimhouding/ publiciteit en taal: a.

b. c.

d.

vanuit zijn of haar onderneming geen enkele informatie welke in hot kader van dit project beschikbaar komt, aan derden ter beschikking zal worden gesteld, met uitzondering van voor hot onderhavige project door de onderneming in te schakelen partners, onderaannemers of hulppersonen; in eon dergelijk geval blijft ci e ondergetekende verantwoordelijk voor do geheimhouding door die in te schakelen partners, onderaannemers of hulppersonen; uitsluitend na schriftelijke toestemming van do Opdrachtgever mag de informatie aan ovorigen dan do gonoemdo partners, onderaannemers en hulppersonen worden verstrekt; functionarissen van zijn of haar onderneming zich onthouden van verkiaringen van welke aard dan ook, die andere betrokkenen kunnen schaden; vanuit zijn of haar onderneming, of door zijn of haar onderneming voor hot onderhavige eventueel in te schakelen partners, onderaannomers of huippersonen goon publicitoit aan cit project zal worden gegeven, anders dan na schriftelijke toostemming van de Opdrachtgever; hij of zij er moe akkoord gaat dat tijdens hot aanbostedingstraject en in eon eventueel latere fase bij do contractuitvoering, do Noderlandse taal als voertaal zal wordon gebruikt.

Met betrekking tot failtissementlsurseance van betaling, voldoen aan de wettelijke verplichtingen: a.

b.

c.

d. o.

f.

g.

zijn of haar ondornoming niet is eon onderneming die in staat van faiflissement, voroffening, surseance van betaling of akkoord verkeort, dan wel zijn werkzaamheden hoeft gestaakt of in eon andere soortgelijke toestand verkeert ingovolge eon gelijkwaardige procedure van de nationale wettelijko rogoling; zijn of haar ondomeming niet is eon ondernoming wiens faillissement is aangovraagd of tegon wie eon procedure van veroffening of surseanco van betaling of akkoord, dan wel eon andere soortgolijke procedure die in do nationale wettelijke regoling is voorzien aanhangig is gemaakt; zijn of haar ondernoming niet is eon ondorneming die, bij eon rechterlijke boslissing die kracht van gewijsdo hooft, veroordoold is gowoost voor eon delict dat do beroopsmoraliteit van de ondernoming in het gedrang brengt; zijn of haar onderneming niot is eon ondorneming die in do uitoefening van zijn boroep eon ornstige fout heeft begaan, vastgesteld op elke grond die do Opdrachtgever aannemelijk kan maken; zijn of haar ondornoming niet is eon ondernoming die niot aan zijn vorplichtingen heoft voldaan ton aanzien van do botaling van do socialo verzekeringsbijdragen ovoreenkomstig do wettolijke bopalingon van hot land waar hij gevestigd is of in hot land van do Opdrachtgover; zijn of haar onderneming niot is eon ondornoming die niot aan zijn verplichtingen heeft voldaan ton aanzien van do betaling van zijn bolastingen ovoreenkomstig do wettelijko bepalingon van hot land van do Opdrachtgever; zijn of haar ondernoming niot is eon onderneming die zich in ernstige mate schuldig heeft gemaakt aan valse vorklaringen bij hot verstrekken van do inlichtingon die overoonkomstig do rogolgeving ton aanzion van do ‘criteria voor de kwalitatievo selectie’ kunnen worden vorlangd of die doze inlichtingen niet heeft verstrekt.

Met betrekking tot persoonhijke situatie van de Inschrijver: Van deelneming aan een overheidsopdracht wordt uitgesloten, iedere lnschrijver jegens wie bij een onherroepelijk vonnis een veroordeling om een of meer van de hieronder opgegeven redenen is uitgesproken, waarvan de Opdrachtgever kennis heeft: a. b. c. d.

deelneming aan een criminele organisatie in de zin van artikel 2, lid 1, van GemeenschappeUjk Optreden 981773/JBZ van de Raad; omkoping in de zin van artikel 3, van het Besluit van de Raad van 26 mel 1997, respectievelijk artikel 3, lid 1, van Gemeenschappelijk Optreden 98/7421JBZ van de raad; fraude in de zin van artikel 1 van de overeenkomst aangaande de besoherming van de financiële belangen van de Gemeenschap; witwassen van geld in de zin van artikel 1 van Richtlijn 9113081EEG van de Raad van lOjuni 1991 tot voorkoming van het gebruik van financiële stelsel voor het witwassen van geld;

Met betrekking tot het door de Opdrachtgever gestelde voorbehoud en de juistheid van geleverde informatie: e.

f.

g. h. I.

hij of zij er mee akkoord gaat dat de Opdrachtgever zich het recht voorbehoudt om in een latere fase aisnog te verzoeken officiële bewijsstukken te overleggen. Als deze bewijsstukken niet overeenkomen met wat in deze verkiaring wordt verklaard, dan wordt de onderneming (Inschrijver) uitgesloten voor gunning zonder enig recht op vergoeding van de kosten dan ook; hij of zij geen bezwaar maakt tegen een antecedentenonderzoek naar de betrouwbaarheid van zijn of haar onderneming en door zijn of haar onderneming in te schakelen participanten in het geval van de vorming van een combinatie en de door zijn of haar onderneming in te schakelen onderaannemers in het geval van onderaanneming; hij of zij akkoord gaat met alle in het document aangegeven condities en voorbehouden; hij of zij borg staat voor de juistheid en volledigheid van alle gevraagde en geleverde informatie; er in de aangeleverde tekst van deze verkiaring geen wijzigingen zijn aangebracht.

Deloitte Accountants B.V. M.C.J.M. Bekker RA Auditpartner 1 februari 2013

Hoofdstuk 4

1

Bedrijfsgegevens en kopie van bewijs van inschrijving in het beroeps- of handeisregister (bijiage SF4-a) Bedrijfsgegevens Juridische naam

Deloitte Accountants B.V.

Rechtsvorm

B.V.

Naam bevoegde functionaris

MC.J.M. Bekker RA

Functie bevoegde functionaris

Auclitpartner

Handtekening bevoegde functionaris

Zie onderstaand

Naam contactpersoon

M.C.J.M. Bekker RA

Functie contractpersoon

Auditpartner

Bezoekacires

Kroonpark 10, 6803 AG ARNHEM

Postadres

Postbus 30265, 6803 AG ARNHEM

Telefoon

Mobiel: 06 —55 853 538 Vast:

*

088—288 3129

Faxnummer

088 —288 9777

E-mail adres contactpersoon

[email protected]

Aanmelden combinatie

Nee*

Er is geen sprake van een aanmelding van een combinatie. Hierdoor zijn bijiagen SF4b en daamiee 00k niet bijgevoegd.

SF4c

niet van toepassing en

Het bewijs van inschrijving in het handeisregister is opgenomen in bijlage 2 van deze offerte. Het bewijs van inschrijving in het beroepsregister is opgenomen in bijlage 3 van deze offerte.

Deloitte Accountants B.V. M.C.J.M. Bekker RA Auditpartner

1 februari 2013

Referenties (bijlage SF5) Hierbij treft u do gevraagde referentieopdrachten. In bijlage 6 hebben wij do getekende referenties opgenomen.

Naam referentieopdracht: Gemeente Montferland Naam opdrachtgever

Gemeente Montferland

Soort organisatie

Gemeente

Adres

Raadhuisstraat 14

Postcode en plaats

6942 BE Didam

Contactpersoon

De heer J.J. Meijer

Telefoonnummer contactpersoon

0316-291391

Algemene informatie Startdatum opdracht

2010

Einddatum opdracht

2013

Gewerkt in combinatie

n.v.t.

Opdrachtwaarde

€

Algemene beschrijving organisatie

Gemeente

31.000

opdrachtgever

Omschrijving opdracht Titel Opdrachtbeschrijving

Controle jaarstukken (certificerende functie)

Controle jaarrekening en specifieke verantwoordingen (inclusief

SISA).

Daarnaast invulling geven aan natuurlijke adviesfunctie en

bestuurlijke ondersteuning.

Rot

en toegevoegde waarde tnschrijver

Gebruikte tools

I kwaliteitsborging

Overige relevante informatie

Zie

getekende referentie in

Zie

Transparantieverslag Deloitte Accountants

Geen

de

bijlage

6 B.V.,

bijlage

10

Naam referentieopdracht: Gemeente Aalten Naam opdrachtgever

Gemeente Aalten

Soort organisatie

Gemeente

Adres

Grote Markt 7

Postcode en plaats

7123 CA Aalten

Contactpersoon

De heer J.J. Storm van ‘s Gravesande


0543-493306


2012

Einddatum opdracht

2014


n.v.t.

Opdrachtwaarde

€ 30.000


Gemeente

opdrachtgever

Omschrijving opdracht Titel Opdrachtbeschrijving



SISA).

Daarnaast invulting geven aan natuurlijke adviesfunctie en

bestuurlijke ondersteuning.

Rot

en toegevoegde waarde lnschrijver

Gebruikte tools

/

kwaliteitsborging

Overige relevante informatie

Zie

getekende referentie in

Zie

Transparantieversiag Deloitte Accountants

geen

de

bijlage

6 By.,

bijlage

10

Naam referentieopdracht: Gemeente Zutphen Naam opdrachtgever

Gemeente Zutphen

Soort organisatie

Gemeente

Adres

‘s Gravenhof 2

Postcode en plaats

7201 DN Zutphen

Contactpersoon

De heer B.P.P. Janssen


0575-587000


2010

Einddatum opdracht

2012


n.v.t.

Opdrachtwaarde

€


Gemeente

40.000

opdrachtgever

Omschrijving

opdracht

Titel


Opdrachtbeschrijving


SISA).

Daarnaast invulling geven aan natuurlijke adviesfunctie en

bestuurlijke ondersteuning. Rol en toegevoegde waarde Inschrijver Gebruikte tools

I

kwaliteitsborging

Zie getekende referentie in bijlage

Zie Transparantieversiag Deloitte Accountants

Overige relevante inforrnatie

—

bij

de aangegeven referenten informatie inwint.

lnschrijver

Deloitte Accountants

Naam

M.C.J.M.

Functie

Auditpartner

Datum

1

Ondertekening

B.V.,

bijlage

Geen

Daarnaast gaat Inschrijver akkoord dat de Opdrachtgever direct (lnschrijver)

6

februari

Bekker

2013

RA

B.V.

—

zonder tussenkomst van de onderneming

10

jjpofdstuk 6 Prijsopgave (bijiage SF6) tsdiensten

Gemeente Culemborg

Noot

Aantal uren en Soort dienst

uurtarief(en)

Totaalbedrag per jaar exci.

btw

Werkzaamheden conform 3.1.1 dejaarrekeningcontrole

215 uren x € 120

€ 25.800

*1)

Kosten per subsidie- en/of andere verantwoording (3.1.2)

12 uren x € 100

€ 1.200

*2)

uren x €

PM

*3)

kosten natuurhjke adviesfunctie Totaalbedrag per jaar (vast bedrag)

€ 25.800

Bijstelling neerwaartse pr,jzen i.v.m. leereffect organisatie per jaar

2,5%

*4)

*5)

Gemeente Geldermalsen

Noot

Aantal uren en Soort dienst

uurtarief(en)

Totaalbedrag per jaar exci.

btw

Werkzaamheden conform 3.1.1 de jaarrekeningcontrole

215 uren x € 120

€ 25.800

*j)


12 uren x € 100

€ 1.200

*2)

uren x €

PM

*3)

kosten natuurlijke adviesfunctie Totaalbedrag per jaar (vast bedrag)

Bijstelling neerwaartse prijzen i.v.m. leereffect organisatie

€ 25.800

per Jaar

2,5%

*4)

*5)

Gemeente Tiel Noot Aantal uren en uurtarief(en)

Soort dienst

Totaalbedrag per jaar excl. btw

Werkzaamheden conform 3.1.1 do jaarrekeningcontrole

305 uren x € 120


12 uren x € 100

€ 1.200

*2)

uren x €

PM

*3)

€ 36.600

*4)

kosten natuurlijke adviesfunctie Totaalbedrag per jaar (vast bedrag) Bijstefling neerwaartse prijzen i.v.m. leereffect organisatie per jaar

€ 36.600 _j)

2,5%

Toelichting op model prijsopgave *1) *2) *3)

*4) *5)

Hieronder zijn opgenomen de kosten van do jaarlijkse jaarrekeningcontrole genoemd onder 3.1.1. de jaarrekeningcontrole inclusief de kosten van de natuurlijke adviesfunctie in het kader van de jaarrekeningcontrole zoals omschreven in 3.2. Hieronder zijn do gemiddelde kosten per losse verantwoordinglsubsidieverklaring opgenomen. Deze kosten hebben wij niet opgenomen in het totaal van de jaarlijkse aanneemsom omdat niet bekend is om hoeveel verkiaringen hot per jaar betreft. Do kosten van de natuurlijke adviesfunctie in hot kader van do jaarrekeningcontrole zijn moeilijk af te zonderen van do kosten gonoemd ondor 1. Doze kosten maken dan ook standaard onderdeel uit van do vaste aanneomsom per jaar van € 25.800 (Culemborg en Geldermalsen) en € 36.600 (Tiel). Zoals ook opgenomen in onze aanbiedingsbrief en offerte bieden wij u per gemeente eon voucher aan van € 5.000 (exciusief BTW) die u vrij kunt besteden aan de natuurlijke advisering. Expliciet vermelden wij hierbij dat u deze voucher niet kunt inwisselen met de kosten genoomd onder *1) en/of *2). Dit bedrag bedraagt de vaste aanneemsom per jaar van € 25.800 (Culemborg en Geldermalsen) en € 36.600 (Tiel) ten behoove van de jaarrekeningcontrole genoemd onder 3.1.1. en de kosten van de natuurlijke adviesfunctie gonoemd onder 3.2. De korting die wij u in hot vooruitzicht kunnen stollen in hot kader van de versterking van hot zelfcontrolerend vermogen bedraagt maximaal 10% van do aanneemsom. Omgerekend per jaar betroft dit eon percentage van 2.5%.

Deloitte Accountants B.V. M.C.J.M. Bokker RA Auditpartner 1 februari 2013

*5)

Hoofdstuk 7 Inhoud van de offerte lnhoudsopgave offerte 7.1

Uw gemeente staat voorop’

2

7.1.1

Terugkijkend, maar vooral vooruitblikkend is ons uitgangspunt

2

7.1.2

Thema’s op uw agenda

2

7.1.3

Uw agenda en onze visie op de rol van de accountant hierin

3

7.2 Een innovatieve controleaanpak met heldere afspraken

10

7.2.1

Onze controlevisie en —aanpak: vier heldere stappen

7.2.2

Onze visie op rechtmatigheid

12

7.2.3

Heldere verwachtingen en afspraken AC/lB

13

7.2.4

Uw zelfcontrolerend vermogen en de ontwikkeling hierin

14

7.2.5

Controle S1Sa-bijiage

15

7.2.6

Controle deelverkiaringen: audit in a day

15

=

voordeel

10

7.3 Actieve afstemming en communicatie met alle geledingen

17

7.4 Onze mensen die voor u klaar staan

21

7.4.1

Accountancy is mensenwerk

21

7.4.2

Continuiteit gewaarborgd

22

7.4.3

Onze ruime ervaring in de publieke sector

22

7.4.4

Bereikbaarheid en beschikbaarheid van specialismen ter ondersteuning van de accountantsfunctie

23

7.5 Natuurlijke adviesfunctie: meerwaarde voor u 1 7.5.1

Natuuriijk: advies’

7.5.2

Invulling optimale natuurlijke adviesfunctie: hoe komt deze informatie bij

7.5.3

Onze visie op het functioneren van de accountant in het duale bestel

7.6 Veelzijdige dienstverlening, faire prijs

24 24 2 U

25 26 28

7.1

Uw gemeente staat voorop!

7.1.1

Terugkijkend, maar vooral vooruitblikkend is ons uitgangspunt Wi] mogen al enige jaren accountant van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie! zijn en dat is ons en onze medewerkers goed bevallen. Waarom? Allereerst omdat alle geledingen binnen uw gemeenten een open houding en benadering laten zien waardoor er a! snel vertrouwen ontstaat in de onderlinge samenwerking. Dat vertrouwen is een uiterst belangrijk kenmerk in de samenwerking tussen u als gemeente en ons als uw accountant. Als er vertrouwen en respect voor elkaar is, kun Jo elkaar in allerlei situaties direct ergens op aanspreken, kun je kritisch zijn naar elkaar toe en kun je elkaar scherp houden in de samenwerking. Dat zijn allemaal belangrijke randvoorwaarden om samen te werken aan een verdere kwalitatieve verbetoring c.q. profossionalisering van de bedrijfsvoering. Nu zien WI] u denken, komt daarbij de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de accountant niet in het geding? Het antwoord is: nee dat gevoel hebben Wi] niet (gekend), omdat wij in alle geledingen waar wij ons zegje mochten doen, altijd ons zeif waren en mochten en konden zijn. De samenwerking met alle geledingen beschouwen Wi] vanuit onze positie dan ook als positief kritisch met eon constructieve insteek. Hebben WI] dan onze werkzaamheden alleen gebaseerd op het onderlinge vertrouwen? Het antwoord is kort en krachtig: flee! U kent vast het spreekwoord: “vertrouwen is good, controle beter”. En dan moet u dit filet negatief lezen maar vanuit de gedachte dat controle eon recht is voor iedereen die zijn steentje binnen do gemeenten Cu!emborg, Gelderma!sen en Tie! bijdraagt aan hot realiseren van de doelsto!Iingen en ambitios. Is or vortrouwen dan staat de organisatie ook open om gocontroleerd to worden. Vanuit die context hebben wij onze controlerende en adviserende rol binnen de gemeenten Cu!emborg, Geldermalsen en Tie! mogen vervullen. Terugkijkend concluderen WI] dat binnen do gemeenten Cu!emborg, Geldermalsen en Tie! sprake is geweest van eon stijgende ii]n op het gebied van do kwa!iteit van de interne beheersing. Do gemeonten hebben hierin sterk geInvesteerd. De inspanningen hiertoe hebben hun vruchten zeker afgeworpen: de kwa!iteit van de interne beheersing is momentee? goed en het zelfcontro!erend vermogen binnen uw organisatie is toegenomen! Ook wij hebben de afgelopen jaren ons steentje mogen bi]dragen aan deze ontwikkeling binnen de gemeenten Culemborg, Gelderma!sen en Tie!. Het doet ons good dat onze bevindingen en adviespunten serieus worden behandeld en dat aangedragen verbeterpunten in een kort tijdsbestek worden geImp!ementeerd in do dagelijkse procesgangen. Do samenwerking met de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel is samen te vatten in do vo!gende termen: • Open houding • Wederzijds vertrouwen en respect • E!kaar aanspreken • Positief-kritische bilk met opbouwende insteek • Bi]drage leveren aan doorontwikke!ing interne beheersing Wij hebben enorm vee! zin om voor en met de gemeenten Cu!emborg, Ge!dermalsen en Tie! aan do s!ag to gaan en binnen do gemeenten de rol van accountant to vervuilen. Wij dragon graag ons “steentje” bij om samen met u verder te werken aan do kwa!iteit van do interne beheersing en bedriJfsvoering. Hoe wij dat samen met u wil!en effectueren, beschrijven wij hierna uitgebreid!

7.1.2

Thema’s op uw agenda Afgelopen najaar hebben uw gemeenten in hun meerjarenprogrammabegroting hun vsie gegeven en missie geformuleerd op de toekomstige positie. Naast de ambities en do voorgenomen opgaven staat daarbij ook hot financieel meerjarenperspoctief centraa!. Uit dit perspectief bli]kt dat bi] (nog) niet a!!e gemeenten sprake is van eon financiee! sluitende meer]arenbegroting. Hot huidige economische klimaat is onzoker en do komende poriode komt eon groot aantal ontwikkelingen op u af. Denk hiorbi] aan da!endo opbrengsten (bouwlegos en dividend), hogere kosten (uitkeringen), risico’s in do grondexploitatie, daling van do a!gemene uitkoring en de drie decentralisaties van rijkstaken (Jeugdzorg, AWBZ en Participatiewet).

2

De huidige situatie dwingt uw gemeenten tot een verdere aanscherping van de wijze waarop u uw ambities omzet in beleid en uitvoering en verantwoorde acties. Dat vormt voor uw gemeenten de belangrijkste uitdaging de komende jaren. Hierbij is het uitermate belangrijk dat de interne beheersing en de (tussentijdse) informatievoorziening van een kwalitatief goed niveau is en blijft. De informatievoorziening moet passen in een afgewogen planning-en controlcyclus. De daarbij gebruikte instrumenten moeten op een logische wijze met elkaar samenhangen en aansluiten op de behoeften van de diverse actoren zodat zij hun rollen en verantwoordelijkhederi in alle onderdelen van het planning- en controiproces (kaderstellend en controlerend) kunnen waarmaken. De rode draad door deze instrumenten is risicomanagement. Daarnaast gaan de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel samenwerken op het gebied van uitvoering van de PIJOFACH-taken. In de volgende paragraaf gaan wij hier nader op in. Gemeenten worden geconfronteerd met vele financiële en niet-financiële risico’s die niet altijd (rationeel) kunnen worden afgedekt. Bovendien hebben risico’s het kenmerk niet stabiel te zijn. Een goed en volledig inzicht in deze risico’s en een goed systeem van interne beheersing van deze risico’s is een belangrijke randvoorwaarde om als gemeente de komende jaren in financiële zin goed “in control” te zijn en te blijven. U mag daarbij van ons zeker vanuit onze certificerende functie maar ook vanuit onze natuurlijke adviesfunctie een kritische, ondersteunende en stimulerende rol verwachten. De traditionele opvatting van “controle achteraf” is meer en meer gewijzigd in het op de ‘belangrijke thema’s’ m eedenken vooraf. Naar onze mening bepalen onder andere de volgende thema’s (in willekeurige volgorde en niet-limitatief) de komende jaren op uw agenda. Gemeente Culemborg • Monitoren voortgang en realisatie van de geformuleerde bezuinigingen. • Realisatie samenwerking op gebied van PIJOFACH-taken met de gemeenten Geldermalsen en Tiel. • Decentralisatie rijkstaken (Jeugdzorg, AWBZ, Participatiewet). • Stimuleren van de maatschappelijke participatie, zoals verwoord in het coalitieakkoord (“kanteling naar eigen kracht”). • Verdergaande digitalisering. • Grondexploitatie (voornamelijk de beheersing van de PPS-constructie CV Parijsch) en mogelijkheden op gebied van saneren, faseren en herprogrammering. • Anticiperen op demografische ontwikkelingen. • Effectieve inzet van de form atie en financiële middelen. • Aanscherping monitoring/bewaking financieel beleid verbonden partijen en belangrijke/omvangrijke gesubsidieerde instellingen. Sturen op kas- en financieringsstromen. Gevolgen Onderhandelingsakkoord (Het akkoord omvat de bijdrage van de decentrale overheden aan het terugdringen van het begrotingstekort, de introductie van verplicht schatkistbankieren en het in stand houden van het BTW-compensatiefonds). Gemeenten Geldermalsen • Monitoren voortgang en realisatie van de geformuleerde bezuinigingen. • Realisatie samenwerking op gebied van PIJOFACH-taken met de gemeenten Culemborg en Tiel. • Decentralisatie nj kstaken (Jeugdzorg, AWBZ, Participatiewet). • Behoud en waar mogelijk zelfs versterking van de lokale Ieefgemeenschap, zoals opgenomen in het coalitieakkoord ‘Vitale gem eente, vitale dorpen, vitale bewoners’. • Zorgelijke financiële positie. • Verdergaande digitalisering. • Grondexploitatie (o.a. De Plantage, Hondsgemet Noord, Hondsgemet Zuid en De Zeshoek) en mogelijkheden op gebied van saneren, faseren en herprogrammering. • Anticiperen op demografische ontwikkelingen. • Effectieve inzet van de formatie en financiële middelen. • Aanscherping monitoring/bewaking financieel beleid verbonden partijen en belangrijke/omvangrijke gesubsidieerde instellingen. 3

•

Gevolgen Onderhandelingsakkoord (Het akkoord omvat de bijdrage van de decentrale overheden aan het terugdringen van het begrotingstekort, de introductie van verplicht schatkistbankieren en het in stand houden van het BTW-compensatiefonds).

Gemeente Tiel • Monitoren voortgang en realisatie van de geformuleerde bezuinigingen. • Realisatie samenwerking op gebied van PIJOFACH-taken met de gemeenten Culemborg en Geldermalsen. • Decentralisatie rijkstaken (Jeugdzorg, AWBZ, Participatiewet). • Realisatie speerpunten coalitieakkoord ‘Tie!: een bruisende stad met ambitie: attractieve centrumstad, de werkgelegenheid en (arbeids-)participatie bevorderen en de veiHgheid en Ieefbaarheid in de stad vergroten. • Verdergaande digitalisering. • Grondexploitatie (o.a. Medel, Westluidense Poort en Passewaaij Zuid) en mogelijkheden op gebied van saneren, faseren en herprogrammering. • Anticiperen op demografische ontwikkelingen. • Effectieve inzet van de form atie en financiële middelen. • Aanscherping monitoring/bewaking financieel beleid verbonden partijen en belangrijke/omvangrijke gesubsidieerde instelllngen. • Sturen op kas- en financieringsstromen. • Gevolgen Onderhandelingsakkoord (Het akkoord omvat de bijdrage van de decentrale overheden aan het terugdringen van het begrotingstekort, de introductie van verplicht schatkistbankieren en het in stand houden van het BTW-compensatiefonds). 7.1.3

Uw agenda en onze visie op de rol van de accountant hierin Bij bovengenoemde thema’s willen wij de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie! graag helpen. Hiervoor leveren wij toegevoegde waarde vanuit onze natuurlijke adviesfunctie. Deloitte is marktleider op het gebied van de accountantscontrole van gemeenten. Bestpractices van andere gemeenten kunnen wij met u delen. Tevens kennen wij de regionale en lokale situatie erg goed zodat wij daarop adequaat kunnen anticiperen. Daarnaast lopen wij voorop bij vernieuwingen in de publieke sector en vertalen deze naar aansprekende initiatieven voor cle gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie!. Deloitte staat vooraan in de visievorming rondom de vernieuwingen in het accountantsberoep. De kern van deze visie is dat wij relevant willen zijn en blijven voor de opdrachtgevers en de maatschappij. Dit kan alleen met deskundige teams, die vanuit meerdere disciplines zijn samengesteld. Onze cliënten en hun controleomgeving zijn immers complexer geworden. In onze visie zijn daarbij drie pijiers van belang: (1) blijvend het beroep innoveren, (2) meer en intensiever gebruik van (grote) data(bestanden) en de toepassingen die dit moet kunnen bieden voor analyse en controles en (3) het verbeteren van risicomanagement en komen tot het door de accountant certificeren van toekomstgerichte risicorapportages. De drie pijiers uit onze visie combineren wij graag met de zaken die bij de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie! (gaan) spelen via de volgende thema’s: • Samenwerking • Grondexploitatie • Risicomanagement en -rapportering • Controlling en monitoring van informatie • ICT-ontwikkelingen. Samenwerking Door de huidige economische situatie is het Rijk genoodzaakt om te bezuinigen. Nadrukkelijk wordt deze druk afgewenteld op de lagere overheden. Zo zijn gemeenten onder meer gekort op de Algemene Uitkering, hun belangrijkste bron van inkomsten. Ook dit jaar wordt de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds verder naar beneden bijgesteld en is de toekomst vooralsnog ongewis. Met andere woorden: gemeenten dienen maatregelen te treffen om financieel gezond te blijven en voldoende perspectief te kunnen blijven bieden aan haar burgers en bedrijven. 4

De gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel hebben al een voorsprong gerealiseerd door het goede fundament dat is gelegd voor wat betreft de PIJOFACH-taken. Het door u gehanteerde samenwerkingsmodel geeft een ciynamiek die aan de deelnemers ruimte geeft om zich verder te ontwikkelen in waar ze voor staan. Het bestuur kan zich focussen op het besturen en de samenwerkingscombinatie voor de PIJOFACH kan zich focussen op een effectieve en efficiënte uitvoering van de ambities en doelstellingen van het bestuur. De invoering van het opdrachtgever-opdrachtnemersrol speelt daarbij een belangrijke rol om enerzijds concrete doelstellingen te formuleren en anderzijds deze te realiseren binnen de kaders van geld, tijd en kwaliteit. Op het terrein van samenwerking zien wij veel ontwikkelingen. Wij zijn van mening dat samenwerking een belangrijk middel is om de overheid efficiënter to maken met behoud (en juist verbetering) van kwaliteit. WIJ hebben hiertoe een visie ontwikkeld, waarvan de praktische toepassing vastligt in de publicatie: “Verbonden partijen twee voeten in één sok”. Tevens heeft Deloitte in samenworking met het Konnisplatform lntergemeentelijke Samenwerking de publicatie “Samenwerking in beweging De Lappendeken voorbij”, uitgebracht. De nieuwe taken en grote bezuinigingsoperaties benadrukken de noodzaak tot zoeken naar diverse vormen van samenworking. Voor het aangaan van (ambtelijke) samenwerkingen en bezuinigingsdiscussies begeleidt Doloitte vele gemoenten. Daarbij vervullen wij de rd van: -

-

Onderzoeker: het uitvoeren van fact-based analyses en het aanreiken van een referentiekader, onder meer via het doorlichten van budgetten (zero-based budgetting), processen en formatie, het opstellen van business cases en het leveren van input voor heroverwegingsvoorstellen. Procesbegeleider: in de rol van procesbegeleider treden wij op als procesaanjager ten einde gostelde deadlines te halen binnen het beschikbaar gestelde kader (financiën en formatie) en hot proactief informeren en betrekken van alle geledingen bij het traject met als dool de verandering to faciliteren. Sparringpartner: optreden als kritisch toetser van bijvoorbeeld heroverwegingsvoorstellen en waar nodig advies geven over mogelijke alternatievon en de aanvliegroute ten aanzien van de bestuurlijke bosluitvorming. Wij stellen vast dat samenwerking en heroverwegingen doorgaans een stevige wissel trekkon op het vermogen van een gemeentelijke organisatie om te veranderen. Het wel of niet slagen van dergelijke veranderingen is voor een belangrijk deel gelegen in de combinatie van ‘moeten, ‘willen’ en ‘kunnen. Wanneer nut en noodzaak van heroverwegen wordt erkend (moeton), draagviak en betrokkenheid bij het bestuur, management en medewerkers bestaat om to bezuinigen (willen) en betrokkenen in staat zijn de bezuinigingsopgave te realiseren (kunnen) verloopt het traject van herovorwegen voorspoedig. Indien het evenwicht tussen ‘mooton, ‘willen en kunnen’ onder druk komt te staan, kunnen risicos ontstaan. Om dit proces van samenwerken de komonde tijd goed to monitoren en geen omvangrijke financiële risico’s in de gemeentelijke exploitaties op to lopen is een kwalitatief goed functionorend systeem van interne beheersing en daaraan gekoppelde betrouwbare (tussontijdse) informatiovoorziening uitormate belangrijk. itatie Do financiële crisis heoft aanzienhijke effecten op do gemeentelijke groncibedrijven. Zie ook het door Deloitte Real Estate Advisory uitgebrachte rapport ‘Financiëlo effecten crisis bij gemeentelijke grondbedrijven: Actualisatie 2012’. De markt voor nieuwbouw(woningen) blijft onder druk staan. Dit wordt toegelicht aan de hand van vior P’s die de belangrijkste aspecten weergeven bij ruimtelijke projecten: Planning: De dating van het verkochte aantal nieuwbouwwoningen is in 2012 doorgezet. Herstel van de bouwproductie wordt niet oerder verwacht dan in 2014. Prijs: Ook de prijzen van nieuwbouwwoningen dalen en de verwachting is dat dezo dating verder doorzet. Dit betekent dat ook do grondprijs die gemeenten kunnen vragon onder druk staat. Deze wordt immers overwogend residueel vastgesteld. 5

Programma: De segmentering van verkochte nieuwbouwwoningen is veranderd. Het aandeel goedkope koopwoningen neemt toe, ten koste van het aandeel dure koopwoningen. De totale omvang van nog te realiseren ruimtelijke plannen is groter dan de verwachte vraag. Dit betekent dat gemeenten keuzes moeten gaan maken. Plaats: De markt voor nieuwbouwwoningen is onder andere afhankelijk van economische groei(potentie) en demografische ontwikkelingen. De vastgoed(prijs)ontwikkeling en vraag naar nieuwbouwwoningen hangt daarmee samen. Van regio’s die gelegen zijn in het zogenaamde rompertje (het gebied waar de meeste economische groei wordt verwacht) wordt verwacht dat zij beter presteren dan de rest van Nederland. Vooralsnog wordt dit echter beperkt waargenomen; wel is de prijsontwikkeling in dat gebied enigszins afwijkend. Geconcludeerd kan worden dat de crisis op de markt voor nieuwbouwwoningen niet voorbij is. Een eventueel herstel wordt niet eerder verwacht dan in 2014. Dit heeft verdergaande effecten op de financiën van gemeentelijke grondbedrijven. Plannen worden verder getemporiseerd (met als gevolg latere ontvangsten en hogere rentekosten) en de grondprijzen blijven onder druk als gevolg van de daling van de vrij-op naam prijzen van de bestaande woningvoorraad (met als gevoig lagere ontvangsten voor gemeentelijke grondbedrijven). Als gevolg van regionale verschillen en overprogrammering zullen in sommige gemeenten en regio’s plannen voor langere tijd on hold moeten worden gezet of definitief geschrapt moeten worden (waardoor gemaakte kosten niet altijd en volledig meer kunnen worden goedgemaakt). Tot op heden hebben gemeenten beperkt gesneden in het woningbouwprogramma. Door het uitstellen van projecten is voor de komende jaren een boeggolf ontstaan van uit te geven gronden. De vraag naar deze gronden blijft naar verwachting echter beperkt, zeker voor de korte termijn, nog los van regionale omstandigheden zoals (toekomstige) krimp. Omdat de prijzen van (nieuwbouw)woningen onder druk staan en een voortgaande daling van de stichtingskosten op korte term ijn niet meer voor de hand ligt, blijft er druk op de gemeentelijke grondprijzen. Deze zijn bij residueel rekenen immers het residu van de vrij-op-naam prijs verminderd met de stichtingskosten. In de huidige situatie lijkt het soms wel alsof er niets meer kan op de vastgoedmarkt en alle betrokken partijen ‘in de wachtstand’ staan totdat de markt weer beter wordt. De opgave blijft echter om te zoeken naar wat er nog wél kan en in gezamenlijk overleg de marktkansen die er nog zijn te benutten. Niet door elkaar te beconcurreren, maar door in gezamenlijkheid duidelijke keuzes te maken. Bijvoorbeeld door op sommige gebieden aanbod te verminderen, maar ook te herprogrammeren, te werken met kleine flexibele plandelen, inspelend op actuele marktkansen. Daarbij kan gedacht worden aan herprogrammering naar vrije sector huur, bereikbare koopwoningen, nieuwe financieringsconstructies en nieuwe samenwerkingsmodellen. Gemeenten zoeken daarbij naar manieren waarop gebiedsontwikkelingen viot kunnen worden getrokken. Daarmee kunnen verliezen immers worden beperkt. Zij zoeken onder andere naar innovatieve samenwerkingsmodellen, experimenteren met zelfbouw en proberen gronden tijdelijk anders te bestemmen. Qok kijken gemeenten kritisch naar de planvoorraad. In toenemende mate worden plannen in regionaal verband geprioriteerd, al dan niet met private partijen. Door de woningmarkt op regionaal niveau te beschouwen ontstaat een beter beeld van de kwantitatieve en kwalitatieve vraag en kan worden ingezet op kansrijke projecten. Minder kansrijke projecten kunnen worden uitgesteld of uitgenomen. Dit Ieidt echter wel tot (financiële) consequenties en daarvoor zijn duidelijke bestuurlijke keuzes nodig. Immers, kiezen doet pijn. Voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel wordt gelet op het belang van de grondexploitaties voor uw gemeenten specifieke kennis ingezet binnen het voorgestelde controleteam. Hiervoor verwijzen wij graag naar de CV’s (zie bijlage 7). t en -rapportering Belanghebbenden van gemeenten, zoals burgers, ondernemers, andere overheden en diverse organisaties vinden steeds vaker dat alleen uitleg geven over het verleden niet meer toereikend is. Zij zijn juist geInteresseerd in hoe gemeenten zich in de toekomst (financieel) ontwikkelen.

6

Zij vragen nadrukkelijk van u dat u transparant bent over de ontwikkelingen die u verwacht en de invloed hiervan op uw gemeenten. Risico’s beheerson en kansen benutten vragen daarbij veel aandacht. Niet alleen van do raad, maar ook van het college. De accountant kan en moet hierin een belangrijke rol spelen. Deloitte loopt daarbij voorop met de nieuwe dienstverlening “risk reporting” (risicorapportages). Onze rol hierin is dat wij deze rapportages, als onderdeel van onze opdracht, willen certificeren, zodat ze waarde toevoegen voor de gebruikers. Onze kracht is dat wij onze onafhankelijke en deskundige mening hierover geven, uw organisatie kunnen vorgelijken met soortgelijke organisaties en kritische vragen stellen over uw risicorapportage. Het model dat wij hiervoor hebben ontwikkeld, wordt door De Nederlandsche Bank (DNB) gekwalificeerd als good. Op dit moment valideren wij het model met diverse auditcommissies van verschiflende gemeenten en provincies. Binnenkort houden wij een klankbordbijeenkomst om de uitkomsten daarvan te bespreken. Wi] verwachten dat diverse cliënten meedoen met de eerste risicorapportages. Graag voeren wij deze rapportages als nieuwe ontwikkeling voor uw gemeenten uit. Daarmee krijgt u een breed beeld van de financiële en organisatorische risico’s en loopt u voorop met transparantie over risicobeheersing, rapportage en risicom anagem ent. Ons risico-rapportagemodel kent de volgende opzet: Aanpak Deloitte modellen en rapportagevormen Concept met hoofdthemas:

Tool met vragen over 9 onderliggende pnncipes

Tool voor bepaling volwassenheid ten opzlchte van peers en/of tljd:

Tti,Cv vt,,,mw,h

I

Retine I Vwee,d,ti,¼o

I

ELL_I

Or9tr1S ate

A.

Keuze voor moctel Model is vanult de praktljk ontwlkkeld • Reeds toegepast bIJ ondememtngen • Door DNB ale best practice aungewezen

• Wordt flu toegespitot op geintegreerde aanpak AC & RS

Repporlage Intern

Extem

L

FtH

0

R

c

I

r SchriftelljkeI

JLiEEL

Wij willen graag met u overloggen over hot gebruik van risicorapportage en do wijze waarop dit uw informatievoorziening kan ondersteunon en complementair kan zijn aan onze controlewerkzaam heden. Controlling en monitoring van informatie Organisaties beschikken over groto hoeveelheden aan data. Do uitdaging is om waarde te creëren uit doze data. Doloitte heeft eon innovatieve controleaanpak ontwikkeld gebaseord op data-analyse (00k wel “data-analytics” gonoemd). In uw financiële systomon beschikt u over een enorme schat aan data uit financiële processen. Do omvang en complexiteit veroisen voor eon veelheid aan controles binnon de AO/IB om grip te houden op doze data en aansluitingon te maken. Daarbij dwingt do beperkt boschikbare tijd tot het hantoren van stookproevon binnen do contro(eworkzaamhoden. 7

lnzicht cijfers door innovatief IT-platform Deloitte is continu bezig met het integreren van innovatieve technieken om de controle efficiënter te maken en het management van waardevolle nzichten te voorzien. Wij hebben een krachtig, innovatief IT-platform ontwikkeld, waarmee eenvoudig een grote hoeveelheid data kan worden ontsloten en geanalyseerd op basis van geavanceerde data-analyses. Deloitte

—

t

a., c._,_,H,

.I__.,.I.

p

$*Wd•!,,hI

o In een dynamisch management dashboard krijgt hot management inzicht in cijfers. Op basis van voor-gedefinieerde testen worden afwijkingen en trends eenvoudig weergegeven en door middel van een paar klikken wordt de detailinformatie tot op transactie- of factuurniveau weergegeven. Ook op hoofdlijnen is het mogelijk om de analyses voor gemeenteraden verder te versterken. Data-analytics biedt mogelijkheden om de analyses overzichtelijk en grafisch weer te geven. De sleutel tot succes in het gebruik van data-analytics is dat risico’s eerder worden gedetecteerd, zogenoem de gegevensgerichte werkzaam heden worden verm inderd en de gemeente aanzienlijk meer toegevoegde waarde krijgt. Door een “data driven approach” te hanteren voor risico’s en interne beheersing, zijn wij in staat om samen met uw gemeenten handelingen en situaties te identificeren die risicovo! ziin. Zo kunt u de in do lijn belegde beheersingsmaatregelen (her-)overwegen en kunnen Wi] de focus leggen op de onderdelen in de controle waar risico’s zijn geconstateerd. Zeker in de verregaande gedigitaliseerde omgeving, waarin veel data beschikbaar is omtrent de diverse processen, is data-analytics een beproefd effectief instrument. In overleg met u kan data-analytics ook gekoppeld worden aan uw systemen. Directe voordelen die wij zien, zijn het reduceren van handmatige controles, het verhogen van de kwaliteit van stamgegevens, het reduceren van aantallen dubbel betaalde facturen, inzicht in trends en ongebruikelijke boekingen, inzicht in de financiële processen en tijdige meting van probleemgebieden, waardoor verrassingen aan hot eind worden voorkomen. Daarnaast legt het een goede basis voor hot faciliteren van de afsluitingen van de administraties van de gemeenten Culomborg, Geldermalsen en Tie! en leidt het ook tot besparingen op de interne controlekosten, zowel van de interne controlekosten in de lijn als van de verbijzonderde interne controle (bij u gericht op de rechtmatigheid). ICT-ontwikkelingen Zeven gemeentelijke websites eenvoudig gehackt “hacking as a service” Kranten en internet hebben er de afgelopen tijd vol mee gestaan. Organisaties in de publieke sector zijn gehackt en privacygevoelige informatie is op straat komen liggen. Vanuit do ITaudit is het onderwerp “hacking as a service” een actueel onderwerp dat op gebied van innovatie voor uw gemeenten een belangrijke toegevoegde waarde kan zijn. -

De kwaliteit van do dienstverlening is afhankelijk van de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van informatie. Het niet beschikbaar zijn van informatie heeft direct impact op de publieke functie van uw gemeenten. Deloitte heeft een aanpak ontwikkeld cm het beveiligingsniveau van uw applicaties to toetsen. Deze tests leggen de kwetsbaarheden bloot en geven advies over de door u to nemen noodzakelijke maatregelen. 8

De verschiflende systemen die bi] u in gebruik zijn, vormen het hart van de informatievoorziening. Het uitvallen hiervan kan grote gevolgen hebben voor het leveren van de diensten. Dit betekent dat u zich adequaat dient te weren tegen cyberaanvallen, die zowel in omvang als in kwaliteit de afgelopen jaren significant zijn toegenomen. Dagelijks ontwikkelen hackers nieuwe methoden om kwetsbaarheden in de infrastructuur en systemen bloot te leggen. De uitdaging waar organisaties voor staan is te bepalen hoe veilig de informatievoorziening moet zijn. De kosten van een succesvoe aanval kunnen namelijk hoog oplopen als gevoig van verstoring van de dienstverlening, imagoschade, herstelwerkzaamheden door veelal externe partijen en boetes als gevoig van wettelijke overtredingen. Hacktest reduceert risico’s Deloitte heeft een aanpak ontwikkeld om het beveiligingsniveau van een applicatie te toetsen door te kijken naar de omgeving waarin de applicatie zich bevindt. De volgende lagen onderzoeken doen WI] hierbij: lnfrastructuur: penetratietest om een hackaanval te simuleren op uw kritische netwerkinfrastructuur. Configuratie: analyse van webserver-configuratiebestanden voor hot bepalen van kwetsbaarheden. Applicatie: penetratietest om do kwetsbaarheden in uw webapplicatie te onderzoeken die mogelijk tot ongeautoriseerde toegang of transacties kunnen leiden. Broncode: analyse van do broncode om to verifiëren of ‘best practices’ op gobied van beveiliging zijn toogepast. De hacktest-services van Deloitte eggen de kwetsbaarheden boot en geven advies over de noodzakelijke maatregelen om de risico’s to reduceren. Er is daarnaast ook eon abonnementsvorm mogelijk, “hacking as a service”, waarmee gedurende het jaar de applicaties worden onderzocht op nieuwo kwetsbaarheden. Deloitte Risk Services hooft een speciaal team samengesteld dat do websitebeveiliging van cliënten test met hacktechnieken. Dit team heeft recent in wereldcompetitieverband de gouden medaille gewonnen bi] een hackwedstrijd tijciens de CyberLympics. Een dergelijke hacktest kan voorkomen dat u mogelijk een ‘lekkende website’ heeft.

9

7.2

Een innovatieve controleaanpak met heldere afspraken De kerntaak van uw externe accountant is het certificeren van de jaarrekeningen van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. De accountantscontrole heeft een grotere toegevoegde waarde als deze ook leidt tot signalering van strategische en operationele risico’s en advisering over mogelijkheden tot verbetering van de beheersing van de organisatie. Hierbij geldt dat uw gemeenten de basis op orde heeft. We stappen daarom af van de traditionele aanpak en maken deze nog meer op maat voor uw unieke situatie. In de volgende paragrafen kunt u lezen wat de controle, die wij voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tie! voorstellen, concreet inhoudt.

7.2.1

Onze controlevisie en —aanpak: vier heldere stappen

=

voordeel

Wij stemmen onze aanpak van de interim- en jaarrekeningcontrole af op de mate van beheersing in uw organisatie. Onze aanpak bestaat uit vier heldere stappen. Dit betekent meer contacten toetsmomenten gedurende het proces. De vier stappen die wij onderscheiden en toelichten, zijn: Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4:

Risicogesprekken Interim-controle Tussentijdse afstemming Jaarrekeningcontrole

De voordelen van deze aanpak zijn kort en krachtig uit te leggen: • Heldere uitgangspunten die u in staat stelfen de kwaliteit van de procesbeheersing op • een goed niveau to brengen en te behouden. • Door veelvuldig contact kunnen in een vroeg stadium risico’s worden gesignaleerd en • kan de koers direct worden bijgesteld, ook met betrekking tot de interne beheersing. • Het totale jaarrekeningtraject verloopt sneller en is gespreid over het jaar. • Geen verrassingen achteraf bij de jaarrekeningcontrole. Stap 1: Risicogesprekken De risicoanalyse stellen wij uiteraard niet alleen op maar juist samen met u. U kent als geen ander de organisatie en beschikt zo over waardevolle informatie. Wij treden in gesprek met de leden van de raad, het college en hot ambtelijk apparaat om de risico’s en speerpunten van de controle voor het komend jaar te bepalen. Deze pre-auditgesprekken bieden do genoemde partijen tevens de mogelijkheid om specifieke onderwerpen en accenten voor de controle te benoemen. Hierdoor ontstaat een ‘controle op maat’. We betrekken hierbij ook heel nadrukkelijk de plannen, onderzoeken en adviezen van de rekenkamercommissie en informeren elkaar over onze werkzaamheden. Risicokaart

Rechtmallgheid

0’ C 0

‘U ‘U “I

‘U 0

0

_i..

F, PorsOnee?

Be5roing

Laag Interne beheersing

Hoog

Hierboven treft u eon fictief voorbeeld aan van de wijze waarop wij deze risico’s gezamenlijk met uw organ isatie holder in beeld brengen. Op basis van de bespreking van de risico’s actualiseren wij per programma, bedrijfsproces en jaarrekening onze risico-inschatting. 10

De uitkomsten van deze risicoanalyse zijn bepalend voor de richting en aard van onze werkzaamheden. Op deze wijze wordt een effectieve en efficiènte invulling gegeven aan onze controleaanpak. Onze op risico gebaseerde aanpak zorgt ervoor dat de risico’s in uw organisatie centraa staan, in plaats van de beheersmaatregelen op zich. De risico’s worden met u afgestemd en vormen de basis voor ons het controleplan en de daarvan afgeleide verdere werkprogramma’s. Wij vinden dat binnen de algemene audit specifiek aandacht moet zijn voor de rol van een IT auditor. Wij vullen dat graag in door bij de start van de controlewerkzaamheden de belangrijkste reguliere en IT-risico’s die impact hebben op de jaarrekening en bedrijfsvoering in kaart te brengen, zodat wij tot een efficiënte geintegreerde controleaanpak kunnen komen. Dit ziet er als volgt uit: Een groot deel van de financiële informatevoorziening is bij gemeenten afhankelijk van T-systemen, juist daarom speelt de IT-audit een belangrijke rol bij de controle van de jaarrekening. De IT-auditor die is opgenomen in ons team moet daarom goed bekend zijn met uw organisatie. Een ander belangrijk gebied bij de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel is de grondexploitatie. Ook voor dit onderworp hebben wij in het controleteam specifieke deskundigheid opgenomen. Wij baseren ons voor de grondexploitaties op de meest actuele kostprijscalculaties. Zowel voor de risicoanalyse als bij de interim-controle. Graag denken wij dan in de planningsfase proactief met u mee over de factoren uitgangspunten en veronderstellingen en de ontwikkelingen in deze factoren. Stap 2: De interim-controle Om voldoende zekerheid te krijgen over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekoning als geheel, testen wij jaarlijks tijdens de interim-controle uw bedrijfsprocessen. Wij beoordelen de opzet van een bedrijfsproces, we controleren of de AC/lB in het bedrijfsproces ook daadwerkelijk bestaat en correct werkt. Het gaat hierbij om de kwaliteit van de interne beheersing: sturen, uitvoeren, verantwoording afleggen en toezicht houden. Wij maken bij onze werkzaamheden maximaal gebruik van uw eigen interne beheersingsmaatregelen en de door uw gemeenten uitgevoerde verbijzonderde interne controles. Hierbij is ons motto: hoe hoger de kwaliteit van de interne beheersing des te efficiënter en effoctiever kunnen wij onze controle uitvoeren. Verderop gaan wij nader n op wat wij van u daarin verwachten en wat U daarbij van ons mag verwachten. Bij onze controle hanteren wij op maat gemaakte werkprogramma’s. Over de uitkomsten van de organisatiegerichte werkzaamheden rapporteren wij in de vorm van een managementletter (Geldermalsen en Tiel) danwel bestuursbrief (Culemborg). In deze documenten gaan wij in op de risico’s en verbeterpunten in de opzet en werking van de interne financiële beheersing, de geautomatiseerde gegevensverwerking, het rechtm atigheidsbeheer, do planning- en controlinstrumenten, het risicomanagement en do bedrijfsvoering aangevuld met zaken die van belang zijn voor de jaarrekening. Onze adviezen zijn praktisch en sluiten aan op uw gemeentelijke ambities. 00k belangrijke positieve ontwikkelingen worden gerapporteerd. Tevens nemen wij alvast zaken door die betrekking hebben op mogelijke wijzigingen in de weten regelgeving (waaronder het BBV en SiSa-regelingen). Hierdoor kunt u tijdig anticiperen op de op te stellen jaarrokening. Tot slot behandelen we de follow-up die is gegeven aan de aanbevelingen uit vorige m anagementletters/bestuursbrieven. De m anagementlettor/bestuursbrief is erop gericht toegevoegde waarde te creëren voor de gemeente en het zelfcontrolerend vermogen van do gemeente to vergroten. Stap 3: Tussentijdse afstemmirig Bij de tussentijdse afstemming kijken wij met u vooruit naar de belangrijkste posten in de jaarrekening en de vormgeving van het door u aan te leveron jaarrekeningdossier. Bij deze tussentijdse afstemming zullen wij bijzondere onderwerpen c.q. verslaggevingsvraagstukken met u bespreken, zodat we verrassingen tijdens de jaarrekeningcontrole voorkomen. 11

Ook betrekken wij hierbij de ontwikkeHngen op het gebied van rechtmatighed die voor uw gemeenten van belang kunnen zijn. Verrassingen voorkomen wij hiermee voor u. De tussentijdse afstemming betekent daarnaast het op afroep beantwoorden van uw vragen gedurende het controlejaar. Stap 4: De jaarrekeningcontrole (inclusief SISA-bijiage) Door een goede voorbereiciing in de eerste drie fasen kan de jaarrekeningcontrole snel en efficient verlopen. De jaarrekeningcontrole vindt plaats op een met u af te stemmen moment. Het product van de jaarrekeningcontrole is een controleverkiaring bij de jaarrekening van de gemeente en het verslag van bevindingen. In de controleverklaring wordt een oordeel gegeven over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening. Het verslag van bevindingen is primair gericht op de vraag of de inrichting van het financiële beheer en organisatie een getrouwe en rechtmatige verantwoording mogelijk maken. Aanvullend rapporteren wij onze bevindingen ten aanzien van versiaggeving, rechtmatigheid, de financiële positie, financiering, de geautomatiseerde gegevensverwerking en risicobeheersing. In het versiag van bevindingen wordt tevens een apart overzicht opgenomen met daarin de fouten en onzekerheden die de rapporteringstolerantie overschrijden. Onze rapportages worden, voordat deze definitief aan de raad worden uitgebracht, (in concept) ter beoordeling aan een delegatie uit de organisatie voorgelegd. Hiermee worden eventuele misverstanden of foutieve interpretaties van geconstateerde zaken voorkomen. Samenvattend Wij streven naar een voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel ‘verrassingsvrije’ controle. Dit betekent dat wij zowel tijdens de interim-controle als tijdens de jaarrekeningcontrole bevindingen in een vroeg stadium onder uw aandacht brengen, voorzien van aanbevelingen voor afwikkeling/opvolging. Uiteraard hanteren Wi] daarbij een kritische benadering, maar wij verliezen zeker niet het realiteits- en doelmatigheidsaspect uit het 00g. Dat betekent dat indien de interne beheersing effectiever en efficiënter kan, wij adviseren bepaalde interne controlemaatregelen te laten vervaflen en te vervangen door één bepaalde key-controlmaatregel. De verslaggevingsregels Bbv en de wettelijk voorgesch reven rechtmatigheidsvoorschriften kun je lezen naar de “letter van de wet/regels”. Anderzijds kun je deze ook lezen vanuit de “geest van de wet/regels”. Wij hanteren bij onze controleaanpak het Iaatste principe en zoeken daarbij indien noodzakelijk de “tafelranden van de weten regelgeving” op. In bepaalde situaties kan het voorkomen dat interne rechtmatigheidsvereisten (vanuit verordeningen) zodanig scherp zijn opgesteld dat dit leidt tot een ondoelmatige c.q. niet praktische werking. Dergelijke adviespunten zullen Wi] zeker onder uw aandacht brengen. 7.2.2

Onze visie op rechtmatigheid De rechtmatigheidscontrole zien wij niet als een afzonderlijk proces, maar als een impliciet onderdeel van de diverse processen. Tijdens onze gezamenhijke risicoanalyse signaleren wij de eventuele risico’s die wij onderkennen op basis van onze kennis van uw organisatie aismede risico’s die voortvloeien uit actuele ontwikkelingen. We inventariseren hierbij ook de risico’s ten aanzien van rechtmatigheidstekortkomingen die u zeif onderkent. Deze nemen wij op in onze controleaanpak. In de toekomst zien wij een toenemende tendens am de huidige rechtmatigheidscontrole los te laten en meer te werken naar een verklaring van het college omtrent de rechtmatigheid van de jaarrekening die wij op waarheid toetsen. Een soort getrouwheidscontrole dus. Dit ligt in lijn met een pilot onder diverse gemeenten die door de VNG is ingezet, in samenwerking met onder andere Deloitte. De rechtmatigheidscontrole moet daarin worden vervangen door een ‘getrouwheidscontrole plus’. Het grote voordeel van deze aanpak is dat de nadruk minder Iigt op het ‘afstraffen’ van de orgariisatie voor niet-rechtmatig handelen en meer op een gezonde discussie tussen raad en college over de verrichte prestaties. De accountantsrol gaat hierbij ook verschuiven. Wij volgen deze ontwikkeiingen op de voet en zijn als geen ander in staat u hierbij te ondersteunen. 12

Voor de feitelijke invulling van de rechtmatigheidscontro!e hanteert Deloitte een partnership dat vergelijkbaar is met de reguliere accountantscontrole (de controle op de getrouwheid van de jaarrekening). Deze aanpak houdt onder meer in dat wij u alle informatie (waaronder controleprotocollen en werklijsten) ter beschikking stellen en uw medewerkers, zo nodig, instrueren en ondersteunen bij het uitvoeren van interne controles op het gebied van rechtmatigheid. Daarmee bereikt u een kwalitatief hoog niveau van interne controle, tijdige signalering van fouten en onrechtmatigheden en een effectieve en efficiënte inzet van uw externe accountant. De gemeentelijke organisatie verkrijgt daarmee een voordeel, omdat deze vragenhijsten permanent door ons actueel warden gehouden. Kwaliteit is daarmee gegarandeerd en we! tegen agere organisatiekosten. Overigens is in de praktijk aI gebteken dat deze aanpak binnen uw gemeenten werkt. De toetsing op rechtmatigheid is inmiddels dusdanig voldoende geImplementeerd en geborgd in uw gemeente, dat wij grotendeels daarop kunnen steunen en nag slechts een reviewende rol hebben. Wel is het belangrijk dat de interne rechtmatigheidsmaatregelen oak adequaat in de lijn warden geborgd zodat aan de voorkant procesmaatregelen worden getroffen teneinde de rechtmatigheid juist en volledig in de dagelijkse bedrijfsvoering te borgen. De gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel zijn zich daarvan bewust en hebben hierop oak acties uitgezet. Overigens geldt het bovengenoemde uiteraard ook voor de SiSa-regelingen waarover uw gemeenten jaarlijkse verantwoording moeten afleggen. 7.2.3

Heldere verwachtingen en afspraken AO/IB Werkafspraken AO/IB Cm invulling te geven aan het wederzijdse verwachtingspatroon bij de voorbereiding van de controle werken wij met werkafspraken. Doe! hiervan is vooraf afspraken te maken ten aanzien van toereikende documentatie, adequate interne analyses en specificaties bij en in de jaarrekening. Daarnaast geven de werkafspraken inzicht in de benodigde werkzaamheden die uw gemeenten moeten uitvoeren am tot een doelmatig en efficient controleproces te komen. Deze werkafspraken stellen wij aan uw gemeenten beschikbaar en wij kunnen zo oak bijdragen aan een verdere kwaliteitsverbetering van het samensteiproces van de jaarrekening bij uw gemeenten. Ten aanzien van de inbreng vanuit de gemeenten hebben wij de volgende uitgangspunten gehanteerd: • De opzet, werking en vastlegging van de AC/IC voldoen aan de daaraan te stellen eisen. • Er is sprake van een betrouwbare geautomatiseerde gegevensverwerking. • Alle interne controles worden (op basis van de geldende weten regelgeving) juist en volledig uitgevoerd en de bijbehorende verslaglegging voldoet aan de daaraan te stellen eisen. • Intern vindt uitvoering plaats van interne controleplannen waarop wij kunnen steunen. • Het rechtmatigheidsbeheer is dusdanig ingericht dat binnen de geldende toleranties de gemeente zelfstandig vaststelt dat de baten, lasten en balansmutaties rechtmatig hebben plaatsgevonden. • De jaarrekening en de specifieke verantwoordingen warden adequaat opgeleverd (conform een in onderling overleg vooraf opgesteld overzicht van jaarlijks op te leveren stukken). Een voorbeeld hiervan is opgenomen in bijlage 11. • De S1Sa-regelingen zijn intern gecantroleerd en voldoende gedocumenteerd. • Extra herstel- of afdekkingwerkzaamheden ten behoeve van de jaarrekeningcontrole van uit interne en externe controle gesignaleerde tekortkomingen in de AC/lB worden door uw organisatie zeif tijd ig uitgevoerd. • Alle documentatie die wordt opgevraagd in Iijsten met op te leveren stukken, worden tijdig, juist en volledig aangeleverd. Consequenties niet nakomen werkafspraken door de gemeente Uiteraard is het mogelijk dat door onvoorziene omstandigheden een dee! van de werkafspraken niet kan worden nagekomen. In voorkomende gevallen zullen wij in eerste instantie tijdig met de verantwoordelijke ambtenaar in overleg treden over de door de organ isatie te verrichten herstelwerkzaam heden. 13

Wij willen u bewust de gelegenheid geven zeifstandig herstelacties te plegen, omdat dt het zelfcontrolerend vermogen van uw organ isatie ten goede komt. Tevens wordt gezamenlijk bekeken in hoeverre dit effect heeft op de gestelde tijdsplanning van het controleproces en het vaststellen van de programmarekening door de raad. Wij zullen ons zo flexibel mogelijk opstellen ten aanzien van het verschuiven van onze controlewerkzaamheden in de tijd, zodat het door de gem eente gestelde tijdspad haalbaar zal blijven. Uiteraard kunnen wij deze herstelacties 00k plegen. Dit zal leiden tot meerwerk. Hierover zullen wij altijd voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden in overteg treden met de verantwoordelijke ambtenaar en wij zullen pas meerwerk in rekening brengen na schriftetij ke toestem m ing van de opdrachtgever. Consequenties niet nakomen tijdige opteverdata door Deloitte Wij garanderen een tijdige oplevering van onze informatiedocumenten. Indien wij de gemaakte opleverdata van de rapportages niet halen, dan mag u ons daar uiteraard op aanspreken. Tevens mag u dan behoudens totale overmacht onzerzijds per te laat opgeleverde werkdag € 500 op onze jaarrekeningfee in mindering brengen. Uiteraard moet dan de “schuld” van een te late oplevering in zijn geheel bij ons liggen. —

—

Met andere woorden: wij verwachten uw volledige commitment in het nakomen van en meewerken aan de onderling gemaakte afspraken. Uiteraard mag u dit oak van ons verwachten. 7.2.4

Uw zelfcontrolerend vermogen en de ontwikkeling hierin Landelijk stellen wij vast dat er bij gemeenten een tendens gaande is waarbij de IC-functie zich niet langer uitsluitend richt op de rechtmatigheid, maar geleidelijk aan zijn werkzaamheden uitbreidt en daarbij (periodiek) de werking van de interne beheersingsmaatregelen van alle adm inistratieve processen vaststelt. Deloitte heeft deze landelijke tendens van gemeenten om hun (controle)zekerheid intern te borgen vroegtijdig onderkend en hierop een op maat toegespitste aanpak ontwikkeld. Doze aanpak is at met succes in de praktijk geImplementeerd bij diverse organisaties in de publieke sector. Einddoel van een dergelijk ontwikkeltraject is een hernieuwde opzet van do interne controle-afdeling binnen de gemeente, die in onderstaand figuur schematisch is weergegeven: Zekerheid

Externe accountants controIe

Controle intensiteit Oude aanpak

V / V _.v

Controle intensiteit Nicuwe aanpdk

v ,vv

/

I

Interne controle Functionaris

•

\\

V

/

-s

//

/

v

v

/S

\__. -S--S

v,

Het voordeel van de nieuwe opzet van de interne controle binnen uw organisatie is tweeledig. Allereerst zal het resulteren in meer zekerheid omtrent de betrouwbaarheid van de sturings en managementinformatie. Daarnaast kunnen de werkzaamheden van externe controleurs, zoals de accountant, maar oak de belastingdienst (in hot kader van horizontaal toezicht) efficiënter warden ingericht aangezien kan warden volstaan met het vaststellen dat de monitoring op do interne contralemaatregelen door de IC-afdeling adequaat heeft plaatsgevonden. Doze efficiëntere werkwijze kan op termijn resulteren in een reductie van de controlekosten voor do gemeente als geheel. 14

Gezien de win-win situatie die verbonden is aan de opzet van een dergelijke interne controlefunctie wiflen wij u voorstellen komende jaren invulling te geven aan dit concept: “Op weg naar een zelfcontrolerende organisatie!”. Over de exacte invulling hiervan treden wij graag met u in overeg. 7.2.5

Controle S1Sa-bijiage Ten aanzien van de SiSa-bijiage stellen wij jaarlijks op basis van do zogenaamde ‘verantwoordingslijst’ van het ministerie vast welke regelingen voor dat jaar dee! uitmaken van de SiSa-bijiage; dit maakt ondordeel uit van onze jaarlijkso controleplanning. Wij controleren de SiSa-regelingen met do materialiteit (goedkeuringstolerantie) die voor de gehele jaarrekening geldt, e.e.a. zoals beschreven in de Notitie Verwachtingen Accountantscontrole die het ministerie heeft uitgebracht voor de controle van de SiSa-bijiage. Tevens stellen wij vast dat aan alle inhoudelijke verantwoordings- en rechtmatigheids bepalingen is vo!daan. Voor de uitvoering van de controle van de gegevens in de SiSa (Single information, Single audit)-bijlage zetten wij altijd gespecialiseerde collega’s binnen het team in. Dit heeft diverse voordolen: u wordt niet lastiggevallen met vragen van onervaren mensen en de controle verloopt soepol en efficient. Bovendien is onze ervaring dat deze collega’s in heel veel gevallen nog aantoonbaar voordelen weten te realiseren, door de benutting van do subsidiabele kosten to optimaliseren. Dit levert uw gemeenten dus 00k nog geld op. Bij do recente review van de Accountantsdienst Rijk (ADR), onder auspiciën van het ministerie, hebben wij gem erkt dat zij kritisch zijn op de kwa!iteit van do aangeleverde SiSa bijiagen door de gemeenten en de hierop uitgevoerde accountantscontroles. Gezien de zeer kritische houding van de ADR op de kwalitoit van de SiSa-bijiages is het een compliment aan Deloitte dat bij de recente review van de ADR over 2011 de SiSa-bijiagon van de door Deloitte gecontroleerde gemeenten (en provincies) een positief oordeel hebben ontvangen. Hierbij kunnen wij overigens melden dat Deloitte als toonaangevend kantoor in deze sector met deze score zeer positief uit deze review komt. Dat is ook goed voor de gemeenten en provincies. U wordt immers niet geconfronteerd met aanvullendo (veela!) lastige vragen of zelfs het achteraf terugbetalen van rijksgelden.

7.2.6

Controle deelverkiaringen: audit in a day De gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel ontvangen eon aantal doeluitkeringen en (investerings)subsidies. Voor eon heel belangrijk dee! zijn de doeluitkeringen opgenomen in de hierboven genoemde SiSa-verantwoording aan het rijk. Voor het afrekenen van enkele (investerings)subsidies (die niet via de SiSa verantwoord worden) is veelal eon controleverklaring noodzakelijk bij een eindverantwoording. Bij het uitvoeren van deze controles nemen wij uw gemeenten waar mogelijk zorgen uit handen. Wij staan voor de tijdige afwikkeling van doze controles en hot voorkomen van financiële tegenvallors achteraf doordat niet aari subsidievoorwaarden is voldaan. Als de afgosproken stukkon conform do planning worden aangoloverd, dan mag u ook verwachten dat de controlovorkiaring conform planning en togen do vooraf afgesproken koston wordt geleverd. Afspraak is tenslotto afspraak. De controle diont daarom to zijn toegesneden op uw situatie. Om dit mogelijk te makon, is eon goode voorberoiding essentiool. Een effectievo en efficiënte controle van projecten met een korte doorlooptijd kenmerkt zich door: • voorkomen van doublures met do controles dio in hot kader van de jaarrekening wordon uitgevoerd; • do inzet van specialisten, bekend met de regelingen waaruit subsidies of bijdragen verkregen worden; • gebruik van standaarddossiers, zodat het controloteam direct met de controlo aan do slag kan; • gebruik van op do subsidieregolgeving toogesneden werkprogramma’s. De controloverk!aring en/of onderzooksrapportages en dossierindeling zijn a! goreed voordat u do opsteldossiers aanlevert; 15

•

maximaal benutten van de door de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel uitgevoerde controlewerkzaamheden en aan ons opgeleverde stukken. Onze controeaanpak is afgestemd op de bestaande administratieve organisatie en interne beheersing van uw gemeenten. Wij maken gebruik van alle door u uitgevoerde relevante controlewerkzaam heden (bijvoorbeeld inzake de uren registratie, de salarisverwerking, de inkoop en aanbesteding).

Met onze gestructureerde aanpak controleren wij elke euro maar één keer (Singie audit) en signaleren wij vroegtijdig eventuele aandachtspunten.

16

7.3

Actieve afstemming en communicatie met alle geledingen

Wij zien onze controle als een continu proces, waarbij wij constant zoeken naar synergie en effectiviteit. Een goede communicatie op vaste momenten en op afroep is hierbij van groot belang. Planning begint met goede communicatie en door samenwerking met respect Jaarverslaggeving is mensenwerk, van beide kanten. Een goedkeurende controleverklaring bij een jaarrekening is dan ook het product van een samenspel tussen de medewerkers van uw gemeenten en ons controleteam. In een complexe en constant bewegende omgeving als do uwe kunnen zich altijd wijzigende omstandigheden voordoen.

Onze controleplanning passen wij op flexibele wijze aan uw wensen aan. Flexibiliteit betekent daarnaast ook: samen aan do slag als er een deadline in zicht komt. Deloitte zal u ‘niet laten zitten’. Op het moment dat deadlines in gevaar komen, communiceren wij hier actief over. Als or geen andere oplossingen zijn, zetten wij daar waar nodig extra team leden in om het gevraagde product te kunnen leveren. Wij vragen u wel dat u hierin samen met ons optrekt, zodat met een wederzijdse inspanning succes bereikt kan worden. Kortom: wij zijn good in staat uw opdracht tijdig en aclequaat uit te voeren. Wijze van overleg over planning

Hiervoor zijn wij al uitgebreid ingegaan op onze controleaanpak. Enkele belangrijke planningsuitgangspunten hierbij zijn: • Planning is samen tot concrete en goede schriftelijke afspraken komen. • In onze planning van de controleaccenten houden wij rekening met do door uw gemeenten geplande verbijzonderde interne controles. • De door u gehanteerde planningsafspraken en tijdstippen van oplevering rapportagestukken respecteren wij en gelden als uitgangspunt voor do gezamenhijke operationele planning. • U stelt één of twee medewerkers aan als aanspreekpunt voor de operationele planning. • Van uit Deloitte zijn de auditmanagers Micha van Arkel (Culemborg en Tiel) en Marco van Kleef (Geldermalsen) de aanspreekpunten voor alle plann ingsafspraken. • De auditmanager en de door do gemeente aangewezen aanspreekpunten hebben tijdens het controleproces frequent contact met elkaar over het verloop en de voortgang. Zeker ten tijde van do jaarrekeningcontrole is dit een must. • Voorafgaande aan elke controleperiodo (interim en jaarrekening) worden tijdig agenda afspraken gem aakt tussen uw en onze medewerkers om eon effectief en off iciënt controleproces to realiseren. Hierbij geven wij tegelijkertijd op voorhand aan welke informatie wij van uw organisatie verwachten. • Vier weken voorafgaand aan de controle van de jaarrekening geven wij aan of or wijzigingen zijn op hot overzicht van benodigde op to leveren stukken. • Do interim-controle zal in eon periode van maximaal twee aaneengesloten weken plaatsvinden. Binnen eon week na afronding ontvangt u van ons de concept m anagem entletter/bestuursbrief. • Binnen twee weken na ontvangst van de concept-jaarstukken zijn onze werkzaamheden afgerond. Na afronding van onze controlewerkzaamheden ontvangt u binnen eon week onze controleverklaring en het verslag van bevindingen. Methode van ng De rapportages die wij opstellen in het kader van onze certificerende en natuurlijke adviesfunctie naar aanleiding van do controlewerkzaamheden zijn afgestemd op de diversiteit aan gebruikers en lezers binnen do gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. Bij hot opstellen van de rapportages houden wij or rekening mee dat niet alle lezers vertrouwd zijn met financiën en andere economische of verslaggeving technische begrippen. Uiteraard letten wij bij onze rapportages op de politieke context, maar ook do gevoeligheid die bepaalde opmerkingen in onze rapportage kunnen hebben richting de buitenwereld vanwege de openbaarheid van dergelijke stukken.

In hot navolgende schema hebben wij de diverse rapportagevormen en -momenten voor u samenvattend weorgegeven: 17

Rapportage

Beschrijving

Controleplan

Verslag waarin cle onderling gemaakte afspraken met de raad voor de jaarlijkse accountantscontrole met communicatie- en rapportagemomenten zijn opgenomen. Daarin worden 00k uw accenten c.q. specifieke aandachtspunten opgenomen.

Managementletter

Versiag naar aanleiding van de interim-controle waar wordt ingegaan op vooral ontwikkelingen, mogelijke risico’s en verbeteren aandachtspunten op het gebied van de interne beheersing, control en bed rijfsvoering evenals op het gebied van rechtmatigheid. Voorzien van concrete en oplossingsgerichte adviezen. De reactie van uw management nemen wij op in de managementletter.

Niet van toepassing

College (vOär 1 november) en Raad

College (voor 1 november) en Raad

Bestuursbrief

Versiag naar aanleiding van de interim-controle waar wordt ingegaan op vooral ontwikkelingen, mogelijke risico’s en concrete en oplossings gerichte adviezen op het gebied van de interne beheersing.

Auditcommis sie (voôr 1 november)

Niet van toepassing

Niet van toepassing

Rapport jaarrekening

Rapport van bevindingen naar aanleiding van de uitkomst van onze jaarrekeningcontrole.

Raad

Raad

Raad

Controleverklaring

Controleverkiaring bij de jaarrekening, waarin wij ons oordeel geven over de getrouwheid en rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties.

Raad

Raad

Flaad

Early warning

Dit is een schriftelijke mededeling aan de raad waarin tussentijds de belangrijkste risico’s of knelpunten worden gerapporteerd die direct om aandacht vragen in het kader van de strekking van een goedkeurende controleverkiaring. Het college ontvangt na hoor en wederhoor altijd een afschrift.

Raad, afschrift college en management team



Nieuwsbrieven I publicaties

Ontwikkelingen binnen het lokale bestuur die voor uw gemeente relevant zijn, brengen wij periodiek en tijdig onder uw aandacht. Denk hierbij aan fiscale nieuwsflitsen, landelijke onderzoeken, nieuwe wetgeving, etc.

Raad/college

Raad /college I management I griffie

Raad /college I management / griffie

inhoudd

management I griffie

I. 18

Hoor en wederhoor, respect voor elkaars standpunten en overwegingen! Hoor en wederhoor behoort tot de pijlers van onze beroepsethiek. Zonder hoor en wederhoor kunnen wij geen kwaliteit in onze werkzaamheden naar voren brengen. Van ult deze optiek worden alle rapportages uiteraard eerst met do direct betrokkenen besproken en een afvaardiging van de raad, alvorens deze in definitieve vorm aan raad en/of college worden uitgebracht.

Onze rapportages zijn positief kritisch opgebouwd, zakelijk en helder van aard. In onze bevindingen worden ook positieve ontwikkelingen aan u gemeld. De bevindingen en aanbevelingen worden duidelijk en bondig, oplossingsgericht en begrijpelijk gerapporteerd en overzichtelijk in ‘tabelvorm’ weergegeven. In het verslag van bevindingen zal in leder geval op de volgende zaken worden ingegaan: • De fouten en onzekerheden met betrekking tot de getrouwheid en de rechtmatigheid (in relatie tot de controletoleranties); • Do vraag of de inrichting van het financieel beheer en van de financiële organisatie een getrouwe en rechtmatige verantwoording mogelijk maakt; • Daarnaast resterende fouten, onzekerheden of verbeteringon op het gebied van versiaggeving rekening houdend met de afgesproken rapporteringstoleranties. Daarnaast wordt ingegaan op onder meer do financiële positie (hierbij is to denken aan de ontwikkeling van het weerstandsvermogen on de grondexploitatie), versiaggeving (zoals eventuele afwijkingen van de Bbv, jaarrekeningposten die voor het inzicht beter toegelicht kunnen wordon on overige specifieke posten in de jaarrekening), geconstateerde afwijkingen van het normenkador rochtmatigheid, risicobeheorsing en de bolangrijkste bevindingon en aanbevelingen op het gebied van de bedrijfsvoering, afkomstig uit do managem entletter/bestuursbrief. Communicatie met alle geledingen

Bij onzo controleaanpak hochten wij veol belang aan de inbreng van wensen en acconton door (de afvaardiging van) de raad, door het managementteam on door het college in de pre audit-bijeenkomsten. Do raad heeft eon toezichthoudende rot op de boleidsuitvoering en de financiële beheersing van de gemeente. Tevens is hij opdrachtgever voor de jaarlijkso accountantscontrole. Cm de raad optimaal to kunnen ondersteunen bij zijn kaderstellende en toezichthoudonde rol, vinden wij hot belangrijk en prettig om persoonlijk contact te hebben met de gemoonteraad of een dolegatie daarvan. Zo kunt u uw spocifieke wonsen aan ons konbaar maken on kunnen wij voor u optimaal maatwerk leveren. U mag hierbij van ons verwachten dat wij daarin, met begrip en respect voor do rot en verantwoordelijkheid van zowel hot controlerendo als het uitvoerende orgaan, op constructieve wijze meedenken en daarbij totterlijk en figuurlijk de taal van de raad sproken. Andere natuurlijke momonten van overlog zijn do besproking van rapportagos. Maar ook tussontijds onderhouden wij veelvuldig contact met u. Als dit zinvol is, bijvoorbeold bij actuele ontwikkelingen, zullen wij “aan do bet trekken” zonder dat er op dat moment sprake is van eon specifieke controle. Indien noodzakelijk verstrekken Wi] aan de raad oon zogenoemdo “early warning”. Dit is eon schriftelijke medodeling aan do raad waarin tussentijds de belangrijkste risico’s of knelpunten worden gerapporteerd die direct om aandacht vragen in hot kader van do strekking van eon goedkeurende controlevorkiaring. Het college ontvangt na hoor en woderhoor hiorvan altijd eon afschrift. Met eon rot als sparringpartner voor alle betrokkenen en in het bijzonder voor de gemeenteraad als opdrachtgever voor de accountantscontrolo, sluiten wij optimaal aan bij hot dualisme en do ontwikkelingon in uw gemoonten.

19

De “vaste” communicatiemomenten zijn onderstaand per gemeente weergegeven:

H

Overleg over controleplan en specifieke aandachtspunten

Auditcommissie

Raad

Raad

Frequentie

Servicet

Twee/drie keer per jaar

Audit partner en

Bestuursbrief (alleen Culemborg)

Auditmanager en/of advisory partner

• Rapport van bevindingen • Evaluatie van de controle • Natuurlijke adviesfunctie Overig Pre-audit (voorgesprek) • Managementletter

Niet van toepassing

Rapport van bevindingen • Natuurlijke adviesfunctie

Pre-audit (voorgesprek) Managementletter (Geldermalsen en Tiel)

Financieel management

• Bevindingen interim-controle (Culemborg)

Portefeuillehouder Financien en gem eentesecretaris

Portefeuillehouder Financiën en gem eente secretaris

Minimaal drie keer per jaar



Minimaal drie keer per jaar en naar behoefte en op uw verzoek

Auditpartner en Auditmanager

Audit partner en Auditmanager

• Rapport van bevindingen Specifieke onderwerpen Natuurlijke adviesfunctie

Jaarlijkse evaluatie dienstverlening Jaarlijks vindt per gemeente en ons serviceteam een evaluatie plaats over onze dienstverlening. Gemaakte afspraken worden schriftelijk vastgelegd en maken onderdeel uit van de overeenkomst. Ook vindt periodiek een clienttevredenheidsgesprek plaats. In dit gesprek wordt door een lid van het management van Deloitte met u gesproken over de kwalltatieve uitvoering van de controleopdracht. Deze persoon maakt geen deel uit van het controleteam. Doel hiervan is het continu optimaliseren van de kwaliteit van onze dienstverlening. Voor beide gesprekken brengen WI] geen aanvullende kosten in rekening. Deloitte onderschrijft de NBA-voorschriften rondom de onafhankelijkheid van de accountant volledig en heeft hiervoor strikte interne richtlijnen geformuleerd. WI] steVen daarom voor jaarlijks de onafhankelijkheid van de accountant met u te bespreken.

20

7.4

Onze mensen die voor u klaar staan

7.4.1

Accountancy is mensenwerk Wij hebben voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel uitgebalanceerde teams samengesteld met ruime kennis van de publieke sector en de regionale ontwikkelingen. De kwaliteit van onze dienstverlening hangt direct samen met de professionals in de serviceteams. Eén van de kenmerken van onze manier van werken is het per opdracht samenstellen van een compact team van deskundige adviseurs. De breed gespreide deskundigheid en betrokkenheid van de in de teams opgenomen professionals bieden u de zekerheid dat deze serviceteams zijn afgestemd op de benodigde expertise voor de te verrichten werkzaamheden en op de uitdagingen waarvoor uw organisatie zich gesteld ziet. De voorgestelde teams zijn vaste teams die al bij een groot aantal cliënten samenwerken. De teamleden kennen elkaar goed en zijn dus goed op elkaar ingespeeld, waardoor de interne communicatie is gewaarborgd. De heldere en korte communicatielijnen zorgen voor een korte responstijd. Het team dat de interim-controle uitvoert zal ook de jaarrekeningcontrole uitvoeren. De teams hebben een open, kritische en informele houding waarbij inhoudelijke gedrevenheid en plezier in het werk voorop staan. Dit houdt in dat wij ook buiten de reguliere controlemomenten om voor u klaarstaan om u te adviseren bij (spoed)vragen en over actuele ontwikkelingen. Het team wordt gevormd door adviesvaardige en klantgerichte accountants die garant staan voor hoge kwaliteit. Tevens is binnen het team ruime kennis aanwezig van regionale ontwikkelingen en ontwikkelingen in het lokale bestuur. Vanwege de goede samenwerking met alle geledingen binnen uw gemeenten hebben wij er bewust voor gekozen de huidige controleteams van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel te handhaven. Daarnaast introduceren wij een advisorypartner’ voor uw gemeenten: Marcel Knip. Marcel zal waar nodig Marc vervangen en ondersteunen zodat de continulteit in het team gewaarborgd blijft. Wij geven de kernleden van de beoogde serviceteams graag een gezicht.

Marc Bekker

Micha van Arkel

Marcel Knip

Marco van Kleef

Alice Vroom

Wout Wentink

21

In onderstaande matrix zijn de leden van het kernteam per gemeente opgenomen: Gemeente

Auditpartner

Advisorypartner

Marc Bekker

Marcel Knip

Geldermalsen

Marc Bekker

Marcel Knip

Tiel

Marc Bekker

Marcel Knip

Culemborg

J

Opdrachtleider Micha van Arkel

—

J

Alice Vroom

Marco van Kleef

Wout Wentink

Micha van Arkel

Alice Vroom

Naast de genoemde kernieden van het team worden assistenten ingezet ter ondersteuning van de operationele uitvoering. Voor de uitgebreide CV’s verwijzen wij u naar de bijlagen. Hierin is ook te lezen dat Marc, Micha, Marco en Marcel zijn ingeschreven als registeraccountant bij de NBA (Nederlandse Beroepsorgan isatie van Accountants). Naast de “accountants” hebben Wij ook consultants en fiscalisten toegevoegd aan het serviceteam. De in het team opgenomen consultants zijn Laudy Konings en Ingrid Wegkamp. Laudy heeft onder meer specifieke kennis ten aanzien van de onderwerpen samenwerking, bezuinigingen en risicomanagement. Ingrid heeft specifieke kennis op het gebied van grondexploitatie. Ron Hakvoort ondersteunt het auditteam als IT-auditor. Tot slot zal indien noodzakelijk een vaste fiscalist aan het team worden toegevoegd. In bijlage 7 zijn de CV’s van de h ierboven genoemde professionals opgenomen. 7.4.2

ContinuIteit gewaarborgd Continulteit in het team is zowel voor u als van ons van belang. Het is natuurlijk onze verantwoordelijkheid de kennis en ervaring van onze medewerkers te waarborgen. Het voorgestelde team is een team met een vaste bezetting, een flexibele houding en een duidelijke rolverdeling. Wij werken met vaste teams zodat we u zoveel mogelijk continulteit bieden en kennis vasthouden. Uiteraard willen wij daarbij alle ruimte geven aan medewerkers voor hun eigen carriereontwikkeling zodat individuele wensen en behoeften van medewerkers ook op langere termijn in overeenstemming zullen zijn met de wensen en behoeften van uw gemeenten. Wij zijn van mening dat met de opbouw van de aangeboden teams in deze behoeften wordt voorzien. Daarbij hanteert Deloitte een evenwichtig personeelsbeleid. Het verloopcijfer in de auditpraktijk van Regio Midden ligt beneden de 10% en geeft een indicatie dat onze medewerkers verbonden zijn met onze klanten en zich graag verder ontwikkelen bij Deloitte. Hoewel wij streven naar optimale continuIteit in de controleteams is een absolute garantie niet te geven. Wel garanderen wij gelijkwaardige vervangende kwaliteit door onze back-ups indien een van de team leden onverhoopt (tijdelijk of langdurig) niet meer beschikbaar is of in het geval “de klik” met uw mensen ontbreekt. Mocht dit laatste het geval zijn dan is een wijziging van het team altijd bespreekbaar. De kosten van het inwerken van een nieuw teamlid nemen wij altijd voor onze elgen rekening. Binnen onze regio hebben wij ruim 70 medewerkers die werkzaam zijn in de controle en advisering binnen de gemeentelijke sector. Hierdoor is voldoende kennis en ervaring aanwezig om de continulteit van de opdracht te waarborgen. Een ander belangrijk ondersteunend instrument daarbij is onze gestandaardiseerde elektron ische dossiervorm ing waardoor inzicht en toegan kelij kheid van onze werkzaam heden gewaarborgd blijft, maar ook de opgedane kennis van de gemeenten behouden blijft. Dankzij de modernste communicatietechnieken is uw volledige serviceteam (van auditpartner tot assistent) altijd bereikbaar voor uw organisatie. Wij garanderen dat wij bij vragen binnen 24 uur reageren. U kunt hiervoor Marc Bekker benaderen op 06-55853538 of per mail [email protected].

7.4.3

Onze ruime ervaring in de publieke sector Deloitte is al bijna een eeuw actief op de gemeentemarkt en rekent deze tot haar kernactiviteiten. Onze vooraanstaande positie in de Nederlandse markt blijkt onder meer ult ons marktaandeel en onze ervaring in de gemeentemarkt. Voor het merendeel van de Nederlandse gemeenten controleren wij de jaarrekening, declaraties, jaaropgaven en andere verantwoordingen, wat blijkt uit onderstaande tabel.

22

In combinatie met onze kennis en ervaring en de betrokkenheid van onze mensen, stelt dit Deloitte in staat u optimaaf van dienst te zijn. Wij zijn dan ook vertegenwoordigd in alle Iandelijke initiatieven en netwerken die voor uw gemeente van belang zijn. —

<30.000 30 000 50 000 50.000-75.000 75.000-100.000 >100.000-200.000 > 200.000 Totaal

263 87 25 17 20 6 418

137 42 12 10 10 2 213

52 48 48 59 50 33 51

Vanuit de Regio Midden zijn wij bij een groot aantal gemeenten en gemeenschappelijke regelingen verantwoordelijk voor de accountantscontrole en advisering. In bijlage 5 hebben wij 3 referentiegemeenten opgenomen waarvan u per gemeente de nadere gegevens over de opdracht en de contactgegevens van de contactpersoon aantreft. Daarnaast is in bijlage 8 een overzicht opgenomen van het aantal huidige gemeentelijke controlekianten in onze Regio Midden. 7.4.4

Bereikbaarheid en beschikbaarheid van specialismen ter ondersteuning van de accountantstunctie Binnen Deloitte beschikken wij over een omvangrijke backoff ice Lokaal Bestuur die het controleteam in haar activiteiten ondersteunt in de verdere optimalisering van de interne beheersing en de kwaliteit van de bedrijfsvoering binnen de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. Daarnaast beschikken wij binnen Deloitte over diverse specialisten op het gebied van fiscaliteiten, ICT, H RM-management, bedrijfsvoeringvraagstukken, innovatie en duurzaamheid etc. De bereikbaarheid van deze specialisten wordt vergroot door korte communicatielijnen met onze controlemedewerkers. Wij garanderen u dat u bij een mogelijke adviesaanvraag binnen 24 uur een specialist aan de lijri heeft die uw verzoek in behandeling neemt, uw vraag wellicht direct kan beantwoorden of een intakegesprek op korte termijn met u arrangeert. De auditpartner, Marc Bekker, heeft daarin een belangrijke coördinerende rol. Uiteraard zal hij daarbij altijd de onafhankelijkheidsregels in acht nemen. Met andere woorden: kunnen we een opdracht vanuit onze onafhankelijkheidsrol niet uitvoeren dan vertellen wij u dat tijdig en duidelijk onderbouwd.

23

7.5 Natuurlijke adviesfunctie: meerwaarde voor u! 7.5.1

Natuurlijk: advies! Naast de verplichte accountantscontrole mag u van ons verwachten dat wij de natuurlijke adviesfunctie dynamisch, proactief en veelzijdig invullen. Onze traditionele rd van ‘controle achteraf’ is verschoven naar meedenken (binnen de natuurlijke adviesfunctie) vooraf. Indien nodig, zullen wij u ook buiten de periodieke overlegmomenten voorzien van gevraagd en ongevraagd advies. WI] vullen onze natuurli]ke adviesrol verder in door de griffier, de raad, het college van burgemeester en wethouders en de verantwoordelijke ambtenaren te informeren. Hierbi] besteden WI] aandacht aan de thema’s die wi] ti]dens de gezamenlijk uitgevoerde risicoanalyse als belangrijk hebben benoemd voor de komende jaren. uarringpartner in onzekere tijden Als marktleider beschikken wi] vaak als eerste over kennis van actuele ontwikkelingen. Deze factoren beInvloeden uw bedrijfsvoering en zi]n mede bepalend voor de wi]ze waarop wij onze controle nrichten. WI] zullen ontwikkelingen en verbetermogeli]kheden vertalen naar de specifieke situatie van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel, rekening houdend met uw ambities. Wij willen u hierbij niet alleen naar aanleiding van de controle (dus reactief) van dienst zi]n, maar juist oak proactief. Natuurlijk advies kri]gt u van ons via verschillende wegen. Natuurlijk vanuit onze controlerende functie, deze vindt u terug in de eerdergenoemde overzicht met vaste communicatiemomenten, aangevuld met het volgende:

Ext ra n atu u rI ij k ad Vi es:

I

Themacontroles

Publicaties

I

Thema bijeenkomsten

Regelmatig persoo n Iij k contact

Kennisoverdracht

De natuurlijke adviesfunctie is een rol die volgens ons de volgende kenmerken heeft: Pro activiteit: vooraf de mogelijke knelpunten onderkennen, bespreken en hierop doorpakken. Hierbi] denken WI] aan grondexploitatieprojecten, samenwerking, verbonden partijen en ontwikkelingen op het gebied van de Participatiewet. Een controleplan dat vooraf is afgestemd op uw wensen en dat we jaarlijks achteraf met u evalueren. Een controleaanpak, waarbij de accenten niet alleen liggen op betrouwbaarheid en rechtmatigheid, maar vooral oak op risicobeheersing en planning en control. Kritische opstelling: vanuit een constructieve, verbeteringsgerichte houding. Door de ]uiste vragen te stellen identificeren wij problemen en geven Wi] richting aan het zoeken naar oplossingen. Hierbij kan gedacht warden aan de vraagstukken die samenhangen met grondexploitaties of met de nieuwe Werkkostenregeling.

24

lnbreng van kennis en kunde op maat: voor de grondexploitatie maar ook op het gebied van fiscaliteit (zoals het BTW-cornpensatiefonds en horizontaal toezicht) en IT hebben wij medewerkers opgenornen in het serviceteam die op de hoogte zijn van alle relevante weten regelgeving en hun specifieke kennis en ervaring in kunnen brengen. Bijvoorbeeld fiscale medewerkers zijn duurzaam aan onze teams verbonden in het kader van ‘continuous tax auditing’, waarbij wij gedurende het jaar ook voldoende aandacht besteden aan fiscale risico’s. Ook de medewerkers in ons controleteam hebben kennis en ervaring op het gebied van grondexploitatie, IT en fiscale attentiepunten. Zij zijn in staat om snel te schakelen met de experts binnen Deloitte indien het meer complexe materie betreft. State of the art spiegelgedrag via benchmarkinformatie: gesprekken met het college en het management over onze ervaringen als marktleider met andere gemeenten en de centrale overheid, bijvoorbeeld via het risicomodel, COSO (governancemodel en instrument specifiek gemaakt voor gemeenten) en de kwaliteit van de P&C-documenten. Daarnaast biedt Deloitte de stresstest aan, waarmee de gerneenteraad inzicht wordt geboden in de financiële positie van de gemeente ten opzichte van ref erentiegemeenten. Levert geld op: accountantscontrole door Deloitte kost niet alleen geld, maar overt ook met regelmaat geld voor u op. De ene keer niet direct zichtbaar: eon advies dat leidt tot een efficiënter procos vertaalt zich niet direct in minder uitgaven, maar leidt wel tot een meer optimale inzet van middelen. De andere keer leidt ons advies direct tot geldwaarde bijvoorbeeld vanuit een fiscale advisering. 7.5.2

Invulling optimale natuurlijke adviesfunctie: hoe komt deze informatie bij u? Kernwoorden zijn: tijdige corn rn unicatie en informatieoverdracht (tweerichtingsverkeer), verbondenheid en betrokkenheid met de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel, participatie in belangrijke Iandelijke publieke netwerken en, niet onbelangrijk, de grote kennis en ervaring van do team eden in de publieke sector en specifiek do gemeentemarkt. In onze marktbenadering, controleaanpak en teamsamenstelling hebben wij diverse maatregelen getroffen om to waarborgen dat wij continu op de hoogte zijn van de landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen die van belang kunnen zijn voor de gem eenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. Dit alles met hot doel am tijdig en op een kwalitatief hoogwaardige wijze invulling te geven aan onze adviosfunctie. Zo zijn onder andere de volgende maatregelen getroffen: • In het serviceteam zijn accountants met diverse specialismen (samenwerking, grondexploitatie, fiscailteiten en IT) opgenomen die ook do controle en advisering uitvoeren. Daarnaast worden zij ondersteund door een backoffice met specialisten die in doze branches actief werkzaam zijn. • Do advisory partner, auditpartner en auditmanager maken binnen Deloitte deel ult van do Iandelijke branchegroep Lokaal Bestuur. Doze branchegroep vergadert eenmaal in do zes weken en deelt informatie vanuit andere gemeenten en marktontwikkelingen. Vanuit deze branchegroep bestaan contacten met tal van koepel- en belangenorganisaties, waaronder NGB, Famo, VGS, Vereniging van griffiers, Vereniging van rekenkamers en rekenkamerfuncties en VNG. • De manager is binnen hot controleteam aangewezen am periodiek op de gemeentelijke websites to volgen of er actuele ontwikkelingen zijn waarop wij u proactief kunnen inform eren. Daar waar nodig zal zij of Marc Bekker dat onder do aandacht brengen van do griffier en/of do verantwoordelijke ambtenaren. • Raadsleden kunnen talrijke informatiebronnen vinden op onze speciaal voor raadsleden gemaakte website www.deloitte.nl/raadsleden. Hier vindt u onder andere brochures over risicomanagement in de publieke sector, handboek jaarrekening gemeenten, beheersing verbonden partijon, do financiële positie van do gemeente en tal van andere relevanto gemeentelijke thema’s. Hieronder hebben wij eon aantal van onze publicaties opgenomen.

25

•

•

Via dezelfde site kunt u zich onder de rubriek nieuwsbrieven abonneren op tat van periodieke nieuwsbrieven zoals Publieke Zaken (ontwikkelingen binnen bet lokaal bestuur), Global Employer Services Profit (maandelijks informatie over relevante ontwikkelingen op het gebied van loonbelasting en sociale verzekeringen), Real Estate Industry (tweemaandelijkse nieuwsbrief over relevante ontwikkelingen in bouwexploitatie, woningbouw etc.) en Zorgsignalen (driemaandelijkse nieuwsbrief over ontwikkelingen in de zorgsector). ledereen kan zich daar vrijblijvend op abonneren zodat u periodiek per mail onze nieuwsbrieven ontvangt. Tot slot verzorgen wij tat van lunchbijeenkomsten, seminars, opleidingen en inhouse trainingen op diverse voor u relevante terreinen. Deze zijn toegespitst op ieder gremium binnen uw organ isatie.

O.loltt.

Deloitte

Deloitte.

kJikijnd.nkic 2010 Wip

Deloitte

(vnwenr (jovernance

(c’tneen(t- (invernance

Fr.êLkI(

I .I._

Iin.ins

-

cit

iIrL

L&L

1#?

Deloitte

Deloêtte

Deloitte

‘V

Deloitte

IflI$

(

ftfl((1l ti -

(il

‘rl1ar ,.•j

Grmnia 4.,os-crc,,nr r Proeczcn iii Control .ini

7.5.3

S

hi

I

.-.i,,ni.-h,d ,.t

•.

g

Onze visie op het tunctioneren van de accountant in het duale bestel Ondersteuning raaci in kaderstelling en toezichthoudende taak

In het duale bestel is de (sturende en) controterende rol van de raad veel nadrukkelijker op de agenda komen te staan. Inmiddels zijn wij daar met elkaar at goed aan gewend. Graag benadrukken wij dat het controleren (en adviseren) als accountant in een politiek gevoelige omgeving andere (en wellicht extra) vaardigheden vergt dan het opereren in het bedrijfsleven. Deloitte is zich daar terdege van bewust. Al in een vroeg stadium hebben wij nagedacht over de rol van onze gesprekspartner/opdrachtgever: de gem eenteraad. Wij hebben hierover een publicatie uitgegeven: “De ogen en oren van de gemeenteraad”. Met deze publicatie hebben wij willen illustreren dat het er toch anders aan toegaat in het duale bestel, dat inmiddels alweer haar tweede lustrum viert. De gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel gaan net zoals vele andere gemeenten een turbutente tijd tegemoet. Een tijd waarin keuzes moeten worden gemaakt en waarbij prioriteiten moeten worden gesteld. Daarbij is bet belangrijk dat de raad goed is voorbereid op en invulling geeft aan zijn kaderstellende en toezichthoudende taak. Vanuit onze controleaanpak, onze rapportages en in onze vaste communicatiemomenten met de raad ondersteunen wij de raad bij de beoordeling van de jaarrekening, bet opstellen van verbeteropdrachten aan het college en bet uitoefenen van zijn controlerende taak.

26

Op welke wijze richten wij ons onderzoek in en sluiten hiermee met onze rapportages aan bij de controlerende taak van de raad? Dit doen wij onder meer als volgt: • Voor significante posten gaan wij in op de relatie tussen het jaarverslag en de programmarekening. Het jaarverslag is vooral beleidsinhoudelijk, de programmarekening is vooral financieel van aard. • Wij benoemen in ons overleg met de raad de relatie tussen de paragrafen en de jaarrekening. De paragrafen geven nadere informatie over bepaalde posten in de jaarrekening. Hierbij valt te denken aan de paragrafen weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen, treasury, grondbeleid en lokale heffingen. Daarnaast is er nog een paragraaf bedrijfsvoering, waarin wordt teruggekomen op bedrijfsvoeringaspecten. Uit deze paragraaf blijkt of sprake is van progressie in de bedrijfsvoering. • Wij gaan bij het bespreken van de jaarrekening in op bijzondere posten in de jaarrekening die de aandacht vragen. Hierbij kunt u denken aan de belangrijkste grondexploitaties, investeringen met maatschappelijk nut (de wijze waarop hiermee om wordt gegaan is zeer bepalend voor de vermogenspositie en de resultaten) en treasury. • Wij beoordelen en becommentariëren nota’s, zoals de nota reserves en voorzieningen en de nota onderhouci kapitaalgoederen. Bovendien gaan wij in onze rapportage uitgebreid in op uw financiële positie. Advisering college om bestuurlijke intormatievo te verbeteren Uiteraard adviseren wij het college over de verbetering van de bedrijfsvoering; tenslotte is excellente dienstverlening vanuit de bedrijfsvoering één van uw doelstellingen. Wij ondersteunen het college in het optimaliseren van de interne beheersing door: • Het optimaliseren van afstemming tussen het interne en externe controleplan. Wij streven er naar dat de interne en externe controle zo efficient mogelijk worden uitgevoerd. Wij adviseren u over het doelmatig inrichten van werkzaamheden; daar waar mogelijk streven wij er naar om optimaal gebruiken te maken van geautomatiseerde controles die in de automatiseringsomgeving van de gemeenten geborgd zijn. • Het instrument Grip (zie hieronder) bieden wij u aan om de beheersing van de adm inistratieve organisatie en de inform atievoorzien ing te verbeteren. • Wij beoordelen de tussentijdse informatievoorziening als onderdeel van onze interim controle en adviseren u over de kwaliteit in onze managementletter/bestuursbrief. • Het attenderen van de gemeenten op fiscale mogelijkheden en risico’s in de grondexploitatiesfeer of mogelijke in de praktijk toegestane constructies kunnen leiden tot enorme financiële voordelige effecten of juist het voorkomen van enorme financiële risico’s. Grip Ter ondersteuning van het college hebben wij een specifieke tool ontwikkeld: Grip. Grip is een web-based applicatie waarmee uw gemeente zowel de bedrijfsvoering als de interne controles als het samenstellen van de jaarrekening kan beheersen en monitoren. Op basis van een intern controleplan, een risicoanalyse, de vastlegging van de maatregelen van administratieve organisatie en interne beheersing per proces en de inrichtingseisen voor de jaarrekening worden werkprogramma’s en werklijsten aangemaakt voor de interne controlemedewerkers. Met behulp van dashboards en de rapportgenerator worden de voortgang en kwaliteit van de bedrijfsvoering, het rechtmatig handelen en de getrouwe financieel-administratieve vastlegging continu bewaakt en duidelijk zichtbaar gemaakt. De vragenlijsten in Grip zijn specifiek op maat gemaakt voor de gemeentelijke organisatie en standaard gevuld met alle wets- en vaktechnische informatie die relevant is voor de gemeentelijke organisatie. Deze wets- en vaktechnische informatie wordt voor u actueel gehouden door Deloitte zodat uw gemeente er op kan vertrouwen dat te allen tijde wordt gewerkt met de juiste kaders. U kunt ons, als uw accountant, ook online toegang tot Grip verlenen zodat wij ook online met u mee kunnen kijken. Grip archiveert uw SiSa-dossiers voor u zodat u deze altijd tot uw beschikking heeft. Door inzet van Grip worden de interne en externe controlewerkzaamheden optimaal op elkaar afgestemd zodat we gezamenlijk effectief en efficient aan de slag kunnen. Klanten van Deloitte ontvangen de Grip-applicatie tegen een (aanzienlijk) gereduceerd tarief.

27

7.6

Veelzijdige dienstverlening, faire prijs Wij willen graag uw externe accountant blijven van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel! Dat brengen wij ook in onze scherpe prijsstelflng tot uitdrukking. Daarnaast willen wij graag duurzaam nvesteren in de relatie met uw gemeenten. Hiertoe bieden wij per gemeente een voucher van € 5.000 aan die u vrij kunt besteden aan natuurlijke advisering. Onder tabblad 6 hebben wij conform uw verzoek per gem eente onze kosten van de dienstverlening uiteengezet

4d

Gehanteerde voorwaarden en uitgangspunten bij onze prijsstelling Bij onze prijsstelling gelden de volgende uitgangspunten: • Controle van de jaarrekening van de gemeenten inclusief managementletter/ bestuursbrief, controleverkiaring, versiag van bevi ndingen en natuurlijke adviestunctie. • De offerte wordt uitgebracht voor de periode van 201 3-2016 met tweemaal de optie voor één jaar verlenging. • De offerte is zodanig opgesteld dat naderhand een objectieve calculatie kan plaatsvinden en is gebaseerd op een realistische inschatting van de situatie bij de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. • Onze jaarlijkse prijsstelling is gebaseerd op een adequaat niveau van de opzet, het bestaan en de werking van de interne beheersing (AC/IB) in de bedrijfsprocessen. • Onze aanbieding is gebaseerd op een tijdig en kwalitatief goed aangeleverde jaarrekeningf jaarverslag. Daarnaast gaan wij ervan uit dat van de significante jaarrekeningposten alle relevante aansluitingen, specificaties, brondocumentaties en interne analyses en verkiaringen in het jaarrekeningdossier zijn opgenomen. Jaarlijks zullen wij ten behoeve van onze controle de door uw organisatie te verstrekken stukken en documenten (zogeheten accountantsdossier/ op te leveren stukken lijst) met u afstemmen. • Bij belangrijke wijzigingen in het werkpakket van de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel zal de prijs in goed onderling overleg worden bijgesteld op basis van een open calculatie van het meer- of minderwerk. Hiervan zult u altijd vooraf een schriftelijke bevestiging van ons ontvangen. • De prijsopgave heeft betrekking op het boekjaar 2013 (prijspeil 2013). Prijsindexering zal jaarlijks, voor het eerst per 1 januari 2014, plaats vinden op basis van de CBS prijsindex voor huishoudens. • De offerte heeft een geldigheidsduur van 150 dagen, gerekend vanaf de uiterste inleverdatum van de offerte. • Alle in deze offerte genoemde prijzen zijn exclusief BTW doch inclusief reis- en verblijfskosten. • De goedkeuringstolerantie conform het Besluit Accountantscontrole Decentrate Overheden wordt gehanteerd (1% voor fouten en 3% voor onzekerheden). Meerwerk Alvorens wij meerwerk uitvoeren c.q. in rekening brengen, stellen wij u daarvan tijdig op de hoogte zodat uw organisatie in staat wordt gesteld hierop te anticiperen door bijvoorbeeld interne herstelacties c.q. aanvullende controlemaatregelen uit te voeren. Indien blijkt dat meerwerk noodzakelijk is, dan zullen wij dat tijdig en schriftelijk (voorzien van een specificatie) met de opdrachtgever communiceren. Wi] zullen pas meerwerk in rekening brengen nadat wi] van u daartoe goedkeuring hebben verkregen. Daarbij hanteren wij het motto: zonder vooraf schriftelijke toestemming uwerzijds treft u geen meerwerk aan op onze factuur! Voor meer- en minderwerk hanteren wij de volgende tarieven: Partner €225 Manager €170 Controleleider € 105 Assistent € 75

28

e1 Getekende volmachten Getekende volmacht de heer MC.J.M. Bekker RA:

Deloitte, Rv)31)3/4in

VOLMACHI

HierbLj crfrcnI ond.’rgclckcndc. de licer Ci 0 M. de I3ne, in zijnhoedaiitgheid van hcsiuurdcr van Deloine AccountanTs H. V.. aIiiLvir gevesliid Ic Rutlerdani, volmacht aan: de ILeer MVCVJVM. Bckkcr RA. ehorcn DrpsLruaI 17. te (71)25 \\) I lal Ic.

op

15 november I%5 Ic L3oetinchem en woucude aan de

out de tnschujving van Detoilte AeeourlILInIs

B V. op (C F.uropc%c jnbcstedjn. ten beltoeve van -,•cCçyInLan)wofl1r43IC” uigcvcbrcvco door de ( eculeil Bomi. Culeinhurg. Gelderinaisen. Tie). eerijnen. Neder- Het owe. M, IsiIrIcI, /.iitbonirncl. de Gcmccnvchappehpke Rcciing kcio Rivrcrenland en iieeiwchappehjkc Rcgelin Soeiale Diensl. Hoininelerwaard. IC (IliCieftekeLiril en aile es•cnLuCL-i doaruri vrin-tvincicnde ovcrecnkoniste IC o,ideiLekmieii cii ulle relevante miormatic Ic vcrvchaffcn cn at helgeen ce doen wet nuttig of nodi ic in hel kadcr daarvan. RUIILIL)ITII.

73 januad 21)13

\anlen% I )eIorel CJ.G!vl dc13oir

t)LI)tS

/

B. V.

Getekende volmacht de heer drs. M. Knip RA:

Deloitte. Rv8113/64-nit

VOLMACI-JT

Hierbkj verleent ondergelekende. de beet Ri Bornmei, in zijn hoedanigheid van bestuurder van Deloitte Accountaifis By., statutair gevesligd te Rolterdam, vo]machi nan:

de beer drs, M. Knip RA, gehoren op 30 jub 1968 te Bruintneii en wonende aan Dc Veidweide 45, w (6971 ME) Brurnrnen, cm de inschrijving van Deloitte Accountants By., op cit Europese aanhesteding, ten hehoeve ‘van “Accountaniscontrole”, uitgeschreven door de Gemeenten Buren, Culemhorg, Geldermaisen. Tiel, Neerijnen, Neder-Beinwe, Maasdriel, Zakbornntel, de Gerneenschappeiijke Regeling Regio Rivierenland en Gemeenschappeiijke Regeling .Sociale Dienst Bommelerwaurd, It ondertekecien en alit eventucel daaruit voortvloeiende overeenkomsten te ondertekenen en alit relevante infurmatie It versehaffen en al hetgeen te doen wat nuttig of nodig is in bet kader daarvan, Rotterdam, I fehniari 2013 1 7 I -j

,1WamenDf1uite Accountants WV., /‘flimmei

Bewijs inschrijvng nationaal handeisregister:

Uittreksel HandeLsregister Kamer van KoophandeL

KvK-nummer 24362853 Pagina I

(van

Deze inschrijving valt onder beheer van Kamer van Koophandel Rotterdam

2)

Reehtspersoon RSIN Rechtsvorrn Statutaire naam Statutaire zetet Eerste inschrijving handeisregister Datum akte van oprichting Datum akte Iaatste statutenwljziging Gepiaatst kapitaal Gestort kapitaal Deponering jaarstuk

813292025 Besloten Vennootschap Deloitte Accountants BN. Rotterdam 03-06-2004 01-06. 2004 2 3-03-2 012 EUR 4.450.000,00 EUR 4.450.000,00 De iaarrekening over boekjaar 2012 is gedeponeerd op 24-09-2012.

Onderneming Handeisnameri Startdatum onderneming Activiteiten

Deloitte Accountants Deloitte Accountants B.V. 01-06-2004 SBI-code: 69202 Accountants-administratieconsulenten 581-code: 78202 Uitleenbureaus 3179 -

-

Werkzame personen

Hoofdvestiging Vestigingsnummer Han delsnaam Bezoekadres Postadres Telefoonnummer Faxriummer Internetadree Datum vestiging Activitetten

000015880559 Deloitte Accountants Withetminakade 1, 3072AP Rotterdam Postbus 2031, 3000CA Rotterdam 0882882888 0882889912 wwwdetoittenl 01-06-2004 SBI-code: 69202 Accountants-administratieconsulenten SBI-code: 78202 Uitleen bureaus Het verrlchten van werkzaamheden op bet gebied van accountancy, daaronder begrepen bet (doen) optreden ala openbaar accountantHet ultoefenen of mede uitoefenen van de activiteit van better beschikking stellen van arbeidskrachten op basis van detachering. 1746 -

-

Werkzame personen

flit uittreksel bevat een setectie van de Ingeschreven functionarissen. Bestuurders Naam Geboortedatum en -plaats Wwmerk KVK

de Boer, Cornelis Johannes Gregorius Michael 25-08-1960, Monnickendam Len gewerrne,kt oittreksel 5 een offiIeei bewjs van Insvhrijvin n het Handelveegiatar. Len papieren gewaarn,enkr vittmekvel lv ondekandvoo,a,envane,n nnivroflekst en nv-logo goJrvkt op opttnnh dood’ paplar. Eon dTgitaalgnwaarnreht SittrekS& n ondeCekend n,et enn on,tfie,rbare dIglIale lnandtekonlng.

UittrekseL HandeLsregister Kamervan KoophandeL

KvK.nummer 24362853 Pagna 2 (van 2) Datum in functie Bevoegdheid

24-09-2007 Aileen/zelistandig bevoegd

Naam Geboortedatum en -plaats Datum in lunctie Bevoegdheid

Bommel, Peterjan 01-04-1961, Meerssen 01-01-2012 (datum registratie: 24-01-2012) AtIeen/ze[fstandig bevoegd

Naam Geboortedatum en -plaats Datum in functie Bevoegdheid

van der Vegte, Mark Johan 28-07-1967, Woudenberg 27-11-2012 (datum registratie: 13-12-2012) Alleen/zelfstandig bevoegd Er kunnen functionarissen zijn die een uitsluitend tot vestigingen beperkte bevoegdheid hebben; deze worden aisdan vermeld op bet uittreksel van de betrefferde vestiging(en).

Vestiglng(en) Niet opgenomen. Woerden, 09-01-2013. Uittreksel is vervaardigd om 1108 uur. Voor uittreksel

I?. van Vliet.

Wuarmerk KnIt

Len gewaarninrkt uittrekset Is een officinel bewqs van nschrijvlng in bet Handelsregister. Len pvpiernn gewairmerirt uittreksel Is onderteirend. voonvien van eec rolcwtekst en uo.iogo gedruktop optisstr dood poHt,,. Len digiteal gnwaansedrt uittrekoel is ondettnkerrd met cnn oe,ifine,bare dtgleale handtelrening.

__

jjIage 3 Bewijs inschrijving beroepsregister Bewijs inschrijving beroepsregister de heer M.C.J.M. Bekker RA: 2 D’Og..ou. One ...e.>. nb00W

n.nRene,o.

[J.IBN.. Actueel

P

Vent eVer

00000.0>

R.gi.ee

hltp-,

,004d...

Wet- en tog. gnvn

nBA4

Reet.pI..t4..MN,n. <10010-Cn tuctttrennt

Vaktect-.ne0

IflO,, en OpIeOnng

Von cndtmet,00n

Over On N10t.

VernOn

•0ThTh, ,

-

CHon.-Cno.10

Punk op Id

Poekspken,ssr

lop S endreerpen

Psekspplnnes

Pngolvr

PRO

niAkcaues

‘?osVosVneddenrgon

• Wnbinnrs

PP rogofreror lrolpdssln ahIenlorinO

• 050 Young Pro’s

500 ConnOruer

• ‘mdcl 050V’090 uoor.naanjen •

WancnVi000000n’n,nlzom$f

•

Ape Won etcnt050eBVnttoenn

Vamulooo20ntogn,nonu

20

‘nmennsvvnnusgrnu

.VAGO0-nner1OnInBA V-one> 53

accouniam

40

•

Ben,,- PC Bedoen

3GB

B

Ho4MCJM.

AVuurrnerssenedo. npoangtn>tre non NO Ion?, OWned., In .005,> 2013 neOn

•

BA

PenOnookLuuvnVngn, 25>1 besoMibeor

LeBonee 1)121 Inertpefdetonn 2201 1998

Pr000nnen b 00000 1uvdrln?en rare-n be*rpon rn An nestle FRSnpde?n-WoeekB

i.lelr•nne,e,on

U benO el lnpd98d Ge rest, n9n NBA

hIijnNBA

Fnnwwon

Vetetno.,

V. nerrIBA.tH noon Htonoodr

gegOnot.

B resIn-per..

epoebe.teoorl.tl.nr

Snore> 0GB >3

• DeV.e vet

HRtrenVe.bianorgewn.waux

Benbee 5.0.0J

•

ha neat MJnNUA.nI

Bewijs inschrijving beroepsregister de heer drs M. Knip RA:

4 d,eyHnn.o Pnu>e.

hnp,--,nnrnno.beee.deI

-

NBA 4010001

nereogo Von, eVen

-

C Hone

Contp.nyd Beret .pI.e*t.v.IHeh..

HO.ndkEl.eV.

-

.reVerg..nn

Wet-

Ir

on 009etgevrng

VnBttuhr.et.

Zeebopto

KIncht-

en

tuchtntrmt

Stogie

en

Opleitting

LO.B

Vent nn000flen,enn

Over On NBA

lop Sondennenpne tOO

nusSOatres

Vooelruddnodds,ergen

voctonea

PP.90000ev Olpdnuk noimnutovob

>1

‘ABA Y005rr Pro’s

?,BAnl Pgnr000n Vooreug.nSen JOsernnnr ogsonnene,Sn0005m

000. GgOnd oven

Poop. A,00altBen govrnndnor

I

vonjisren per engeta

25

.5005010 oar’ rio 5100 0425

ron

Lklo..dt.p

00>0

nnattonen

Yap.. U

accaunant

BA

Lone.e 13719 Inerlorjfd.tstn ‘10a’990

•

tinier 01,5,0

•

Piestoode. lsIe100tneretnnern

U beo9 .et eçdod Ga .eonnt.n 1984 StJ

nec gig....

OBAYa,vop,01eb.ednnpOnd reevee Ce,, NO Lekorezaneire Vvrot.e,Inreo e 2013 ltCruOeVlr L40rSe41ngno 200 Besch*bae. vNe.rev 20 noovop ens dttnlev ‘are,, beo.oo P Os solrstne FOSng.iee-0.eoitb

‘0

MjnNBAYa lOop PJF

50

Orppnrbeng VP 00.1

50

On en

inane It.

Ga..., I.joNBAnl on., ido,na.tk. opeffinO eoonhd.e 1100 err Vu,

npnun n

‘0

mdkelaars In asurantiën

pensloenadviseurs

Deloitte Group Support Center B.V. T.a.v. De heer R. Brirrkman Postbus 2031 3000 CA ROTTERDAM

Datum 5 juni 2012

Relaeenumrner 5002386

tenmerk 850204038

[email protected]

5eteft Aanspraket;kheidsverzekennq

T&efoon 010-2443567

Geachte heer Brinkman, Hiermee bevestiqen wi] u dat u, via onze hemiddeling, de in hoofde gerroemde verzekering heeft afgesloten.

W geven u hieronder een overzicht van de van belang zijnde gegevens. Verzekeringnemer

Deloitte Group Support Center By., handelend voor de hieronder genoemde ondememingen

Verzekerden

Deloitte Holding B.V. Deloitte Accountants B.V. en haar dochterondernemingen Deloitte Belastingadviseurs By. Deloitte Consultancy Holding By, en haar dochterondememingen Deloitte MKB Accountancy & Advies B.V, Delotte Financial Advisory Services SN. Deloitte Group Support Center B,V. Deloitte Inovation By, Dochterondernemingen zijn ondernemingen wasrin Deloitte Holding By. (in)direct meer dan 50% van het aandelenkapitaal bezit en/of meer dan 50% van het stemgerechtigde aandelenkapitaal bezit

Hoedanigheid

Accountancy,

Verzekerd bedrag

systeemontwikkeling en advies op tint gebied van huisvesting € 2.500.000,-- per gebeurtenis, maximaal € 5.000.000,-- per verzekeringsjaar 01-06-2012/01-06-2013, met stilzwijgende verlenging

Verzekeringsperiode

£iscaal

advies,

(IT)management

(consultancy),

Meeverzekerd is de eventuele aansprakelijkheid van Deloitte als gevolg van actlviteiten welke georganiseerd worden door de personeelsvereniging.

Bureau Verliulsi en van dcr p07 by.

Hcenua.idssiniI ma 3021 D Rottid.un I’o%Ibus 26093

1002 EB Rottcrdam

T uio -4779077 F 010-4764792 E nforPvl’rhulstvaTick,polnI

www,vertu15tvandrpoLnI

ING 496311 ND 661501246 l(vK 24334982

I

malelaars in assurant)en

pensioenadviseurs

I

1k verklaar dat de premie voor deze verzekering aan ons is voldaan. Indien u nog vragen heeft den kunt u met niij contact opnemen. Met vriendehjkç groet, en van der Pol By.

>

Bureau Verhuist en van der P01 by.

Heemvaadssingel 168 3021 DL Rotterdam Postbus 26093 3002 hB Rotterdam

T 010-4779077 F 010-4764792 E [email protected] www.verhulstvanderpoLnl

INC 496311 INC 681503246 KvK 24334982

AObI Wij, Aon Professional Services, makelaars in verzekeringen te Amsterdam, verklaren dat ten behoeve van verzekeringnemer de hieronder vermelde verzekering is gesloteri. Verzekering

Beroepsaansprakelijkheidsverzekering

Polisnummer

V0100090699 IVertags-Nr. 67097

Verzekeringnemer

Deloitte Holding By.

Verzekerden

Verzekeringnemer; Deloitte Accountants By.; Deloilie Belastingadviseurs DV. Deloitte Consultancy Holding B V. Deloitte Financial Advisory Services BV.; Deloitte Group Support Center DV.; Deloitte MKB Accountancy & Advies BV.; Deloitte Risk Services 13.V. Deloitte Pension Advisory DV. en; de 100% dochterondememingen van genoemde ondernemingen.

Verzekeraar(s)

Versicherungsstelle Wiesbaden, Versicherergemeinschaft für des wirtschaftliche PrUfungs und Treuhandwesen: 39% Allianz 22% ERGO 32% AXA 7% R + V Allgemeine

Verzekerd bedrag

:

EUR 5 000000 per aanspraak, met een maximum van EUR 10.000.000 per jaar

Polisvoorwaarden

:

Verzekeringsvoorwaarden Aon Global-Versicherungsstelle Wiesbaden

Hoedanigheid

lnternationaal opererende accountantsorganisatie in al hear professionele dienstverlening, zoals in Nederland te doen gebruikelijic

Dekkingsgebied

Wereldwijd

Verzekeringstermijn

1 juni 2012 tot 1 juni 2013, de verzekeringsovereenkomst zal jaarlijks verlengen, tenzij deze tenminste drie rnaanden van te voren schriftelijk is opgezegd.

Premie

Is voldaan voor zover ri rekening gebracht.

Amsteçiam/1 juni 2012

j’

/

L!\j

Aon Professional Servics; mr. W. Hoekstra (Senior Broker) Dc verzekering is in overeenstemming met de eisen die door dv betreffende beroepsoryanisaties can de heroopsaansprakelijkheidsveizekering worden gesteld. Deze verklaring heeft ceo informalief karakter. Er kunnen geen rechten can worden ontleend. De dekking van de verzekering staat beachreven in de polisvoorwaarderi. In geval van een geschil zijn de polisvoorwaarden bindend. ‘60

Bijlage 5 Bewijs economische en financiële draagkracht Financiële gegevens Deloitte Accountants B.V.

Financiële gegevens Deloitte Accountants B.V.

2011 2012 FY 2010/2011 FY2011/2012 t

Totaal omzet ondememing (bedragen x 1.000)

Current ratio (viottende activa/kort vreemd vermogen)

303.857

297.885

1,37

2,23

Opmerkingen: Deloitte werkt met gebroken boekjaren. In de tabel zijn we uitgegaan van do boekjaren 2010/2011, en 20 11/2012. Indien gewenst kunnen wij u do jaarstukken van genoemde boekjaren afzonderlijk verstrekken.

Draagkracht Ondergetekende verklaart dat de aanbieder voldoende financiële en economische draagkracht heeft om de dienstverlening gedurende de Iooptijd als vermeld in de offerteaanvraag accountantscontrole to vervulfen.

Inschrijver

Deloitte Accountants

Naam

M.C.J.M.

Functie

Auditpartner

Datum

1 februari 2013

Ondertekening

c

Bekker

RA

8.V.

Getekende referenties

Geeemelmi

Raadhuisstraat 14 694280 D)dam

Deloitte Accountants By. tav. de fleer MC.J.M. Bekker PA Postbus 3026S 6803 AG ARNHEM

PO,1d

Postbus4l 6040 BA Odam

t

0316) 291 391

F

10316)291366

F

gemeanteOwonlfar)and.)nfo

www.niontterIand.info

Behandeld door: Ons kenmerk: Uw kenmerk: B)jlage(n): Onderwerp:

Dhr, J.J. Meijer staf2Ol3 -

-

Telefoonnummer: 0316-291316 Behorend bij: Datum: 28 januarl 2013 Uw brief van:

Referentie gemeenten en regio Rivierenland en Sociale Dienst Bommelerwaard

Geachte fleer Bekker PA, Met deze brief geven wij graag gevoig aan uw verzoek am als referentie voor Deloitte Accountants BV in hat kader van de aanbesteding van de accountantsdiensten voor bovengenoemde gemeenten te fungeren. De gemeente Montferland en Deloitte hebben een contract voor de accountantscontrole van de gemeenterekening voor de jaren 2010 tot en met 2013 afgesloten. Oak in de jaren hiervoor heeft Deloitte onze jaarrekeningcontrole uitgevoerd. Naast de jaarrekeningcontrole zijn er afspraken gemaakt over nadere contro!es. De samenwerking tussen Deloitte en de gemeente verloopt naar wens. In Deloitte ervaren wlj een deskundig adviseur, die ons tijdig en proactief op relevante ontwikkelingen in beleid- en regelgeving wijst. De rapportages van Deloitte betreffende de controle en daarmee samenhangende natuurlijke adviezen dragen bij aan de concrete stappen, die zijn gezet om bet proces van deugdelijke totstandkoming en de controeerbaarheid van de verantwoording te verbeteren. Deloitte denkt mae. Wij zijn zeer tevreden over de wijze van afstemming in het controleproces. Wij vertrouwen erop u met de inhoud en strekking van deze brief voldoende te hebben geInformeerd. Voor nadere inlichtingen kunt u contact opnemen met ondergetekende.

Montferland,

Verzonden;

#1

ttMr.Tc &iYL9 Delete Accountants BV. Aer do hoer M G.JM. BaRker RA Pcstbus 30265 6803 AG ARNHEM AALTEN. 21 jartiari 2013 Verrorden:

21 Numntor Bijlage(n) tie brief veer tie kenmerk Ni ingekorrrer brief Beh arnolenaar Teiefconnumrner Onderworp

AN 2013

:020172 21 januaM 2013 M. .lanser (0543)49 33 B6 Retetentie Gemeerrien Buren Culernborg Geirserm&sert, T.ei, Neecqnen, Neder-Betuwe, Maasdriel, Zaltbo”imaL do Gemeensctrappolijke Regaling Regio Riviorenland

Geachie hear BaRker,

Met daze brief geven w graag gevoig aan tnt verzoak cm ala roterente voer Deloitle Accountants BV in hot kader van ce aanbestedlng vaq do aca,untarlsdlensten voor bovengeneemde gerneenten to tungeren Ce gemeerte AaRon en Oelcitte habben begin 2012 can contract vecc do accoun .antscoritrble van do 4 gemeonterekening voor do jaren 2012 tot en met 2014 etgescien Oak In de iare hiervoor heeft Deoitta onze jaarrakeningccinfroie uitgevoerd. Nasat de jaarrelceningcontrola djn er afeprakan gen’aakt over radora crrntroles Ca sarnenwka’g tussen Doro4te on do gemoente veoopL near nena in De1o4te ervaree; wil ce deskund aavrseur die ens tljdig en proactef op eIevanle ont.rakkelingan in belad- en regelgenrig wijst fle rappoflagee van Debuts betreftande do controle err daam,oc aemorrhangende notuurlijke adviezen dragen O ear do concrete stappen a to zijn gezet cm net pcoces veer deugdelijke totstandkoming en ae onbblaerbaarhed van do verantwcordwg te vorboleron Doloittc donkt moo. W zijn nor levreden over do clue van atstenmig in hot controleproces Wi) vartrouwon crop u mci do inhovd en stretching van daze Drier voldoende to hebben gelnbormeerd Voor nadere rnlicNingen hunt u contact opnemer met ondergetatrande

j

kWbis itt

ret

71 10 AC AaIIm

fnWfl41.U 4

0543

4333 33

&rrinl: gnrterereaalretiil nrrrr’rcrr: AW,IdIIIrr’rI

Z4pPjn Deloitte Accountants By. De hoer M.C.J.M. Bekker RA en Do hoer drs. M. Knip RA Postbus 30265 6803 AG AR}IFIEM

In!rdviagen bi/: Afdetag::

B.P.P. ianssen

14 0575 103526 Dajum: 29 janunri 2013 Referentie Gemeenten Buren, Culemborg, Geldermalsen, Tiel, Neerijnen, Neder-Betuwe, Maasdriel, Zaitboinmel, de Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland en Genieenschappelijke Regeling Sociale Dienst Bommelerwaard Tekfoon

Byiage(n):

On nummer:

Team:

Onderu’erp:

Liw bnefdd.: (Jw nummer:

Geachte heer Bekker en heer Knip. Met deze brief geven wij graag gevoig san uw verzoek orn als referentie voor Delcitte Accountants BV in het kader van de aanbesteding van de accountantsdiensten voor bovengenoemde gemeenten te fungeren. De gemeente Zutphen en Deloitte hebben een contract voor de accountanlscontrole van de gemeenterek ening voor dejaren 2010 tot en met 2012. Ook in dejaren hiervoor heeft Deloitte onzejaarrekeningcontrole uitgevoerd. Naast dejaarrekeningcontrole zun er afepraken gemaakt over nadere controles. De samenwerking tussen Deloitte en de gemeente verloopt naar wens. in Deloine ervaren wij een deskundig adviseur, die ons tijdig en proactief op relevante ontwikkelingen in beleid- en regelgeving wijst. Do rapportages van Deloitte betreffende do controle en daarmee samenhangende natuurlijke adviezen dragen bij aan de concrete stappen, die zijn gezet om het proces van deugdelijke totstandkoming en de controleerbaarheid van de verantwoording te verbeteren. Deloitte denkt mee. Wij zijn zeer tevreden over de wijze van afstemming in het controleproces. Wij verirouwen crop u met do inhoud en strekking van deze brief voldoende Ic hebben gemnformee rd. Voor nadere inhichtingen kunt u contact opnenlen met ondergetekende. Hoogachtend, namens burgemeester en wethouders van Zutphen.

c ___B.P.?. Janssen secretaris

Gemeente Zutphen

‘S Gravenhof 2 Postbua 41 72(8) AA Zutphrs Telefoon (40575 Fax (0575) 587 001 Internet www2utphen.nI hank Nederlandse Gemeenten 2850(0,271

E-mail: [email protected]

.

.

-

-

Curriculum Vitae ‘S Onderstaand treft u de CV’s van de kerniedon van het controleteam voor do gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel aan.

M. (Marc) Bekker RA

Auditpartner r (1965) is auditpartner bij Deloitte Accountants B.V. en is voornamelijk werkzaam in de regio Midden. Marc treedt bij de gemeenton Culemborg, Geldermalsen en Tiel op als auditpartner en is verantwoordelijk voor do totale dienstverlening vanuit D&oitte aan deze gemeonten.

Telefoon: Mobiel: Email:

Specialistische kennis Marc beschikt over eon zeer uitgebreide kennis en ervaring in de publieke sector. Zijn expertise bestrijkt accountantscontroie, het begeleiden van veranderingsprocessen en de uitvoering van uiteeniopende adviesprojecten. Hij is vooral actief in de lokale overheid en is gewend om in bestuurlijk politioke omgevingen to functioneren. Marc is partner bij eon groot aantal 088 288 0733 gemeenten en waterschappen. Daarnaast vervult hij doze rol bij diverse 06 55853538 [email protected] insteflingen in de onderwijssector.

Opleiding: • Postdoctoraal Accountancy UvA • NlVRAlUniversiteit Nyenrode • HEAO

Relevante ervaring Marc coördineert binnen Deloitte do dienstverlening in de sector van het lokaal en midden bestuur en verzorgt veelvuldig lezingen op dit gebied. Marc is voorzitter van hot Kernteam Iokaal en midden-bestuur in de Regio Midden. Tevens bekleedt hij diverse bestuursfuncties in hot maatschappelijk verkeer, zowel in do regio as op landolijk niveau. Selectie cliënten: • Gemeente Bronckhorst • Gemeente Montferland • Gemeente Zevenaar • Gemeente Duiven • Gemeente Doesburg • Gemeente Nijkerk • Gemeente Zaltbommol • Gemeente Ubbergen • Gemeente MiNingen • Gemeente Druten

• • • • • • • •

Gemeente Doetinchem Gemeento Rheden Gemeento Tiel Gemeente Groesbeek Gemeente Culemborg Gemeente Westervoort 10 waterschappen 12 onderwijsinstellingen

drs. M. (Marcel) Knip RA

Advisorypartner Marcel Knip (1968) is auditpartner bij Deloitte Accountants 8.V.. Marcel treedt op als advisorypartner voor de gemeenten Culemborg, Geldermalsen en Tiel. Indien nodig kan Marcel, Marc ook vervangen indien deze onverhoopt niet aanwezig kan zijn. Naast een extra sparringpartner is hiermee ook de continulteit van de dienstverlening goed geborgcl. Marcel is praktisch ingesteld en resultaat- en oplossingsgericht.

Telefoon: 088 288 0796 Mobiel: 0611 002361 Email: [email protected] Opleiding: • NIVRA/Universiteit Nyenrode • HEAO BE Arnhem

Specialistisch kennis Accountantscontrofe, specifiek gemeenten, SW-bedrijven, Openbare Orde & Veiligheid en Woningbouw. Adviesopdrachten op het gebied van bedrijfsvoering & risicomanagement. Ondersteuning strategievorming regie en uitvoering sociale arbeidsmarkt en fraudeonderzoeken. Presentaties op het gebied van dualisering, risicomanagement en bezuinigingen. Relevante ervaring Marcel werkt al geruime tijd als accountant en adviseur voor gemeenten, sociale werkvoorzieningsschappen, woningbouwcorporaties, regionale politiekorpsen en veiligheidsregio’s. Marcel is verbonden aan het vaktechnisch bureau van Deloitte. Vanuit die functie is hij goed op de hoogte van actuele ontwikkelingen en aspecten die ook bij uw gemeenten spelen. Marcel is voorts betrokken bi] publicaties op het gebied van onder meer rechtmatigheid en gemeentelijke versiaggeving en geeft regelmatig presentaties en cursussen over onderwerpen als dualisering, planning en control en risicomanagement in de gemeentelijke sector. Tevens fungeert hij bij klanten als kiankbord c.q. sparringpartner in diverse strategische bedrijfsvoen ngvraagstukken. Selectie cliënten: • Gemeente Deventer • Gemeente Ede • Gemeente Zutphen • Gemeente Utrecht (EFRO) • Gemeente Overbetuwe • Gemeente Aalten • Gemeente Soest • Gemeente Baarn

• • • •

9 6 5 6

SW-bedrijven (GR) zorginstellingen woningcorporaties regionale politiekorpsen

drs. M. (Micha) van Arkel RA

11t 1

Telefoon: 088 288 0855 Mobiel: 06 20 78 99 85 Email: [email protected] Opleiding: • NlVRAlUniversiteit Nyenrode • HEAO AC-RA Arnhem

Auditmanager Micha van Arkel (1980) is auditmanager bij Deloitte Accountants B.V.. Micha stuurt als audit manager de audit dienstverlening aan voor de gemeenten Culemborg en Tiel. Hij is verantwoordelijk voor de gang van zaken op de “werkvloer”. Dit betreft onder meer de cliëntcontacten, de coördinatie (planning) en uitvoering van de werkzaamheden en de aansturing van de medewerkers. Micha is ingeschreven als registeraccountant bij de NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants). Micha heeft een mensgerichte werkwijze, is clientgericht en is pragmatisch ingesteld. Specialistische kennis Accountantscontrole bij instellingen in de publieke sector (lokaal bestuur en zorg). Daarnaast voert Micha ook diverse advieswerkzaamheden uit, al dan niet uit hoofde van de “natuurlijke adviesfunctie” van de accountant. Voorbeelden hiervan betreffen adviezen ten aanzien van de implementatie van een inteme auditfunctie en de consequenties van externe ontwikkelingen op organisaties. Relevante ervaring Micha werkt sinds 2002 als accountant en adviseur in de publieke sector, waarbij specialisatie is aangebracht in de branches lokaal bestuur en zorg. Micha is in de reglo Midden verbonden aan de branchegroep Lokaal Bestuur van Deloitte. Vanuit die functie is hij goed op de hoogte van actuele ontwikkelingen en aspecten die ook bij uw gemeenten spelen. Tevens verzorgt hij regelmatig presentaties en cursussen over onderwerpen als dualisering, planning en control en risicomanagement in de gemeentelijke sector. Selectie cliënten: • Gemeente Tiel • Gemeente Culemborg • Gemeente Doesburg

• •

10 zorginstellingen 5 overige stichtingen

drs. M.C. (Marco) van Kleef RA

Audit manager Marco van Kleef (1982) is audit manager bij Deloitte Accountants B.V.. Marco stuurt als audit manager de audit dienstverlening aan voor de gemeente Geldermalsen. Dit betreft onder meer de cliëntcontacten, de coördinatie (planning) en uitvoering van de werkzaamheden en de aansturing van de medewerkers. Marco is ingeschreven als registeraccountant bij de NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants). Marco heeft een flexibele werkwijze, is clientgericht en is pragmatisch ingesteld.

Specialistisch kennis Telefoon: 088 288 2888 Accountantscontrole, specifiek gemeenten, waterschappen, Mobiel: 06 12011 446 samenwerkingsverbanden Lokaal Bestuur, SW-bedrijven en zorg. Email: [email protected] Adviesopdrachten op het gebied van bedrijfsvoering & risicomanagement. Presentaties op het gebied van HR implementaties, rechtmatigheid, Opleiding: interne controle, risicomanagement en budgettering. • Promovendus aan de VU Amsterdam Relevante ervaring • NlVRAlUniversiteit Marco werkt al geruime tijd als accountant en adviseur voor Nyenrode gemeenten, waterschappen, samenwerkingsverbanden Lokaal • HEAO AC Utrecht Bestuur, sociale werkvoorzieningsschappen en in de zorg. Marco is verbonden aan het kernteam Lokaal bestuur van Deloitte. Vanuit die functie is hij goed op de hoogte van actuele ontwikkelingen en aspecten die ook bij uw gemeente spelen. Hij werkt veel samen met consultants inzake de GREX en op gebied van IT. Marco is momenteel bezig met promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam op gebied van organisatiepsychologie. Selectie cliënten: • Gemeente Utrecht • Gemeente Amersfoort • Gemeente Veenendaal • Gemeente Houten • Gemeente Geldermalsen

• 3 SW-bedrijven (GR) • 5 waterschappen .3 samenwerkingsverbanden inzake waterschappen • 3 zorgklanten

drs. W.W.L. (Wout) Wentink

Controleleider Wout Wentink (1977) is sinds 2003 in dienst bij Deloitte Accountants B.V.. Binnen de verschillende teams is hij verantwoordelijk voor de coördinatie van de uitvoerende werkzaamheden van de controle. Wout is in de afrondende fase van zijn studio tot register accountant. De clientenportefeuille van Wout bevat diverse gemeenteclienten. Daarnaast is hij actiof bij diverse onderwijsinstellingen en culturele instellingen.

Telefoon: 088 288 2465 Mobiel: 06 1808 2003 Email: [email protected]

Opleiding: • Erasmus Universiteit Rotterdam (bedrijfseconomie) • NlVRAlUniversiteit Nyenrode • (post-master accountancy)

Specialistisch kennis Binnen de vestiging Arnhem coärdineert hij diverse bijzondere controleverkiaringen en heeft hij specifleke kennis en ervaring met GREX-complexen. Wout verzorgt bij diverse kianten workshops en coachingstrajecten voor SiSa, rechtmatigheid en interne audits. Relevante e Naast zijn werk is Wout nog bezig met do Iaatste vakken van de Nivra Nyenrode opleiding voor registeraccountant, die hij in aanvulling op zijn reeds voltooide opleiding bedrijfseconomie aan do Erasmus Universiteit volgt. Hierdoor heeft hij een multidisciplinaire kijk op opdrachten. Daarnaast heeft hij ruime praktische ervaring in het uitvoeren van advisering en controiewerkzaamheden.

Selectie cliënten: • Gemeente Deventer • Gemeente Geldermalsen • Gemeente Voorst • Gemeente Duiven

• • • •

Samenwerking De Liemers Stichting Fluvius Rijk van Nijmegen Stichting Het Gelders Orkest

A.C.M. (Alice) Vroom

Controleleider Alice Vroom (1986) is controleleider bij Deloitte Accountants B.V.. Binnen de verschillende teams is zij verantwoordelijk voor de coördinatie van de uitvoerende werkzaamheden van de controle. Alice is in de afrondende fase van haar studie tot register accountant. Specialistisch kennis Sinds 2008 is Alice werkzaam bij Deloitte en heeft hier brede kennis opgedaan bij instellingen in de publieke sector (lokaal bestuur, zorg en wonen) en bij profit organisaties. Tevens heeft Alice ervaring met het coärdineren van bijzondere onderzoeken.

Telefoon: 088 288 3793 Mobiel: 06 1004 2607 Email: [email protected] Opleiding: • Post Master Accountancy Universiteit Nyenrode • Master Accountancy Universiteit Nyenrode • HEAO Accountancy

Relevante ervaring In de voorbije jaren heeft Alice controles van verschillende gemeentes uitgevoerd. Ook heeft zij relevante ervaring in de branche, dit doordat zij zelf actief is als commissielid voor de raad van de gemeente Wijchen.

Selectie cliënten: • Gemeente Culemborg • Gemeente Doesburg • Gemeente Montferland

• •

5 zorginstellingen 3 profit ondernemingen

drs. IL. (Ingrid) Wegkamp

Manager Ingrid Wegkamp (1975) is Manager bij Deloitte. Zij maakt deel uit van de Real Estate Advisory practice van Deloittes Financial Advisory Services function in Nederland. Ingrid beschikt over eon sterk analytisch en pragmatisch vermogen en is daardoor in staat om snel tot de kern van complexe vraagstukken door te dringen. Haar werkwijze kenmerkt zich door vraagstukken vanuit meerdere invaishoeken te benaderen en ‘out of the box’ oplossingen te gene ren.

Telefoon: 088 288 7586 Mobiel: 0683555063 Email: [email protected] Opleiding: • Bestuurskunde, Organisatie & Financieel Management, Universiteit Twente

Specialistisch kennis Grond- en vastgoedexploitaties, (financiële) haalbaarheidsstudies, grondbedrijven en grondbeleid, gebiedsontwikkeling, (binnen)stedelijke (her)ontwikkeling en publiek private samenwerking. Relevante ervaring Ingrid heeft ruim 15 jaar werkervaring binnen zowel de adviesbranche als het openbaar bestuur op het gebied van grond en vastgoedvraagstukken. Als adviseur in de ruimtelijke ontwikkeling heeft zij ruime ervaring opgedaan met projecten waarbij meerdere (publieke en private) partijen en diverse belangen (zowel maatschappelijk als commercieel) een rol spelen. De rol en positie van de lokale overheid en do weten regelgeving rondom het ruimtelijk speelveld zijn continu in beweging. Ingrid weet dat dit vraagt om grip, houvast en een toogesneden strategie. Do Iaatste jaren heeft Ingrid opdrachten gedaan voor gemeenten en non-profit organisaties die variëren van advisering omtrent (financiële) haalbaarheid en risico’s, Impairment tests grondexploitaties/OHW-positie in het kader van jaarrekeningcontroles, alsook advisering omtrent, en hot opstellen en actualiseren van grond en vastgoedexploitaties, inclusief risicoparagraaf. Ook publiok private samenwerking en procesbegeleiding bij onderhandelingen en contractvorming behoren tot do expertise van Ingrid. —

Selectie cliënten: • Gemeente Deventer • Gemeente Zutphen • Gemeente Houten • Gemeente Heerenveen • Gemeente Overbetuwe • Gemeente Lisse • Gemeente Leusden • GR Drechtsteden

• • • • • •

Gemeente Doetinchem Gemeente Schiedam Gemeente Montferland Gemeente Duiven Gemeente Emmen Gemeente Hardinxveld Giessendam

R.H.M. (Ron) Hakvoort MSc. CISA CISSP

IT Auditmanager Ron Hakvoort (1982) is IT Auditmanager bij Deloitte Risk Services B.V. Ron is als IT-auditor verantwoordelijk voor de IT-audit gerelateerde dienstverlening in Midden Nederland. Ron heeft zowel een technische affiniteit, als gevoel voor bedrijfsprocessen. Hij is praktisch ingesteld en breed geinteresseerd in IT governance vraagstukken, uitbestedingstrajecten en kwaliteitsborging in IT projecten.

Telefoon: 088 288 3176 Mobiel: 0620789862 Email: [email protected] Opleiding • Master Business Information Technologie, Univ. Twente • Postdoctoraal EDP Auditing, VU Amsterdam • Certified Information Security Auditor (CISA), ISACA • Certified Information Systems Security Auditor (CISSP), ISC2

Relevante ervaring Ron is ruim 7 jaar werkzaam bij Deloitte. Hij heeft een brede klantenportefeuille in zowel het Iokaal- en midden bestuur, alsmede eon breed scala aan profit-organisaties. In de rol van IT-audit manager is hij veelvuldig betrokken bij IT-audits in hot kader van do jaarrokeningcontrole. Daarnaast is Ron betrokken bij vaktechnische werkgroepen op hot gebied van data analytics gebruik in de jaarrekeningcontrole Ook is hij actief betrokken bij do DigiD beveiligingsassessment werkgroep, dat zich bezig houdt met do ondersteuning van organisaties om to kunnen voldoen aan do nieuwe jaarlijkse DigiD assessment verplichting. Specialistische kennis • Accountantscontrole, specifiek gemeenten, SW-bedrijven, Openbare Orde & Veiligheid, Zorginstellingen en Woningbouw. • Adviesopdrachten op hot gebied van pakketimplementaties, conversies, IT Governance, internal audits, IT risk management. • Ontwikkeling en toepassing data analytics in de jaarrekeningcontrole. • Lid van do DigiD beveiligingsassessment workgroep binnen Deloitte Selectie audit cliënten • Gemeente Amorsfoort • Gemeente Deventer • Gemeente Ede • Gemeente Rheden • Gemeente Utrecht • Provincie Gelderland • Wossanen, Jumbo, ASMI

• • • • •

Abbott, NRC Media, Accell, Intergamma, PPG Belastingkantoren (div.) SW-bedrijven (div.) Waterschappen (div.) Woningcorporaties (div.)

drs. L. (Laudy) Konings

Senior manager Laudy Konings (1975) is senior manager bij Deloitte Consulting By. Hij is actiet als adviseur in het lokaal- en midden bestuur (gem eenten, provincies en waterschappen) op het gebied van (strategisohe) organisatie- en bedrijfsvoeringsvraagstukken. Relevante ervaring Laudy heeft als team ild maar 00k als projectleider inmiddels in de functie van senior manager ruime ervaring met projectmatig werken. In die hoedanigheid is hij bekend met een sterk veranderende omgeving op het vakgebied van strategie en organisatie zoals sam enwerkingsvraagstukken tussen organisaties, shared services verkenningen en outsourcingstrajecten, maar 00k het begeleiden van organisaties in hun transformatie naar regieorganisaties, de meertraditionele management & control-vraagstukken (o.a. risicomanagement) en ook vraagstukken die raakvlakken hebben met ICT. —

—

Telefoon: 088 2880688 Mobiel: 0611 003917 Email: [email protected] Opleiding. • Bestuurskunde, Universiteit Twente

Bij de uitvoering van zijn werk toont Laudy tevens begrip voor de cultuur van de organisatie en wordt door zijn cliënten gewaardeerd om zijn goede sociale vaardigheden en brede (inhoudelijke) belangstelling. Waar projectmatig werken bij verschillende cliënten en een keur aan verschillende onderzoeks- en projectonderwerpen een beroep doen op iemands flexibiliteit en stabiliteit, heeft Laudy laten zien zich zonder veel moeite aan nieuwe en onbekende situaties te kunnen aanpassen. Cliënten ervaren zijn aanwezigheid 00k als uiterst plezierig en collegiaal.

Selectie recent opdrachten: • Gemeente Utrecht: o.a. ondersteuning bij herinrichting financièle functie, ontwikkeling en implementatie van e-diensten in het kader van publieksdienstverlening. • Gemeente Nijmegen: opstellen business case voor vormgeven publieksdienstverlening via multi-channels. • Gemeente ZwoIle, gemeente Kampen en provincie Overijssel: haalbaarheidsonderzoek naar samenwerking op PIOFACH. • Gemeente Houten (en 9 andere gemeenten): verkenning naar mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van vastgoedmanagement. • Gemeente Tie!: uitvoeren van een second opinion op de business case voor outsourcing van de reinigingsdienst. • Gemeente Aiphen aan den RiJn: advisering rondom organisatorische herinrichting ICT-functie. • Gemeente Lochem: begeleiding gemeenteraad bij de behoeftestelling diverse P&C-producten, waaronder begroting en tussenrapportages. • Provincie Gelderland en provincie Overijssel: verkenning naar een gedeelde afdeling subsidieverlening. • Provincie Overijssel: uitvoeren doelmatigheid- en doeltreffendheids onderzoek naar risicomanagement. • Provincie Noord-Holland: opstellen business case voor vormgeving regieorganisatie B&U door outsourcing van taakvelden en medewerkers. • GovUnited en haar eden (o.a. gemeenten Hilversum, Middelburg, Westerveld, Aa en Hunze, Uithoorn, Terneuzen, Teylingen, Werkendam): diverse trajecten naar versterken publ!eksdienstver!eningsprocessen en implementatie midoffice.

Hieronder treft u een (niet limitatief) overzicht van onze huidige controleopdrachten in de gemeentelijke sector binnen onze regio Midden. Huidige gemeentelijke confiWmnten in Regi Gemeente Aalten

Gemeente Nijkerk

Gemeente Amersfoort

Gemeente Overbetuwe

Gemeente Baarn

Gemeente Rheden

Gemeente Buren

Gemeente Soest

Gemeente Culemborg

Gemeente Tiel

Gemeente Deventer

Gemeente Utrecht

Gemeente Doetinchem

Gemeente Veenendaal

Gemeente Duiven

Gemeente Wijdemeren

Gemeente Ede

Gemeente Zaitbommel

Gemeente Geldermalsen

Gemeente Zevenaar

Gemeente Huizen

Gemeente Zutphen

Gemeente Lelystad Gemeente Montferland

Offerte accountantsdiensten

Recommend Documents