Bijlage 2 - Pre-auditlijst voor bedrijven ten behoeve van de export van rund-, kalfs-, varkens- en/of pluimveevlees naar Rusland Omschrijving bedrijven Bedrijven die gekoeld, dan wel bevroren rund-, kalfs-, varkens- en/of pluimveevlees naar Rusland willen exporteren moeten voldoen aan de Russische regelgeving omdat dit middels de exportcertificaten moet worden verklaard. Om aantoonbaar te maken dat wordt voldaan aan deze regelgeving moeten bedrijven een NVWA pre-audit ondergaan. Hierbij zal deze lijst worden doorgelopen en aan alle voor het bedrijf relevante punten moet worden voldaan. Wanneer één of meerdere punten niet voldoen moet het bedrijf aangeven of zij op korte termijn een her-audit willen ondergaan óf dat zij zich willen terugtrekken voor export naar Rusland. Periodiek worden de bedrijvenlijsten voor de export naar Rusland herzien. Hierbij worden alle bedrijven die aantoonbaar voldoen aan de Russische regelgeving opgenomen op de nieuwe lijst. Erkenningen vanuit Rusland zijn leidend voor export naar Rusland, vandaar dat de NVWA preaudits uitvoert. Het succesvol doorlopen van een dergelijke pre-audit is geen garantie dat export mogelijk is. Pas nadat de Russische autoriteiten officieel goedkeuring hebben gegeven voor plaatsing op de bedrijvenlijst kan de NVWA certificaten voor de export naar Rusland van een bedrijf afgeven. Bedrijven die reeds door de Russische autoriteiten zijn erkend voor export zullen na een goed verlopen pre-auit voor één jaar worden erkend voor export naar Rusland. Daarna moet er opnieuw geaudit worden om te kunnen blijven exporteren. Deze inspectielijst geldt voor: ● slachterijen ● uitsnijderijen ● bedrijven die het vlees, dat naar Rusland wordt geëxporteerd, verpakken ● bedrijven die uitsluitend het vlees (gekoeld) opslaan Deze pre-inspectielijst is niet van toepassing voor bedrijven die vleesproducten of andere producten die buiten de scope van gekoeld, dan wel bevroren rund-, kalfs-, varkens- en/of pluimveevlees vallen.
Rusland protocol ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toelichting: Toepassingsgebied: Info:
Van toepassing voor alle bedrijven
Er moet een Bedrijfsprotocol Rusland op het bedrijf aanwezig zijn waarin alle onderstaande punten die voor het bedrijf relevant zijn, zijn opgenomen. Uit deze pre-auditlijst valt op te maken hoe aan de bewuste Russische eisen voldaan kan worden, en hoe dit opgenomen dient te worden in het Rusland protocol. Advies: “Toelichting” altijd invullen (ook bij voldoende).
Het bedrijfsprotocol Rusland dient de volgende aspecten te bevatten: Omschrijving bedrijf Omschrijving activiteiten bedrijf Vastlegging activiteiten voor export naar Rusland Russische wetgeving ● Relevante wetgeving ● Vergelijking van de Russische en Europese wetgeving ● Regelgeving Douane-unie Monitoring ● Participatie monitoringsplan Rusland ● Condensvorming ● Monitoren kwaliteit van het gebruikte water ● Gezondheidsverklaring werknemers ● Hygiëne training werknemers ● Trichinella protocol ● Goedgekeurd vlees ● Ruimte tussen karkassen ● Synchroon lopen organen met karkas Inrichtingseisen
● ● ● ● ● ●
Situatieschets directe omgeving bedrijf Inrichting buitenterrein inclusief routing Aanvullende maatregelen Markeren en plaatsing categorie recipiënten en gereedschappen Inrichting interne bedrijfsruimtes, creëren hygiëne zones Kruisen stromen in het bedrijf
Veterinaire aspecten ● Inkomende dieren ● Veterinaire controle aankomende dieren ● Quarantaine ● Onderzoek naar dood aangekomen dieren Bovenstaande kan worden aangevuld met zaken uit de algemene aanbevelingen bijlage A (bladzijde 29). Omschrijving bedrijf Omschrijving activiteiten bedrijf ● Voldoet ● Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het is voor zowel auditoren van de NVWA als voor inspecteurs uit Rusland van belang te weten welke activiteiten in een bedrijf plaatsvinden. Daarom moeten bedrijven in het Ruslandprotocol omschrijven welke activiteiten zij uitvoeren onder het EG erkenningsnummer. Hierbij kan worden volstaan met het opsommen met de verschillende activiteiten waarvoor een bedrijf is goedgekeurd.
Vastlegging activiteiten voor export naar Rusland ● Voldoet ● Voldoet niet Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Bedrijven moeten omschrijven welke activiteiten zij uitvoeren ten behoeve van de export naar Rusland. Hierbij wordt onderscheidt gemaakt in de volgende categorieën: Slachten Uitsnijden Verpakken Opslag In de Europese regelgeving bestaat geen aparte verpakkingserkenning, maar in de Russische systematiek wel. Bedrijven die verpakken kunnen naakt vlees ontvangen en dit na verpakking invriezen. Meshandelingen mogen niet worden verricht. In de Europese systematiek zijn dit over het algemeen koel- en vrieshuizen die zowel een B als een K erkenning hebben. Vanwege dit onderscheid in systematiek moeten bederijven die aan Russische zijde een verpakkingserkenning nodig hebben in het protocol omschrijven welke handelingen zij specifiek voor de export naar Rusland verrichten. Hierbij moet duidelijk worden hoe gegarandeerd kan worden dat er geen meshandelingen plaatsvinden en hoe gegarandeerd wordt dat er geen vermengingen van Ruslandwaardig en niet-Ruslandwaardig vlees plaatsvindt.
Russische wetgeving Relevante wetgeving ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
De relevante Russische wetgeving moet op het bedrijf aanwezig zijn in zowel de Russische als de Engelse taal. Deze is opgenomen in de documentatiemap Rusland 2009, die bij het VIP besteld kan worden. De NVWA zal toetsen of deze map aanwezig is.
Vergelijking van de Russische en Europese wetgeving ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het bedrijf moet op de hoogte zijn van de analogieën en de verschillen tussen de Russische en Europese wetgeving. Deze informatie staat in de documentatiemap Rusland. De NVWA zal toetsen of deze map aanwezig is.
Regelgeving Douane-unie ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info
Naast de Russische regelgeving, moet ook de regelgeving van de Douaneunie beschikbaar zijn. In deze Douane-unie zijn Rusland, Wit-Rusland en Kazachstan vertegenwoordigd. Deze regelgeving is te vinden op de internetsite van de Europese Commissie (http://ec.europa.eu/food/international/trade/sps_requirements_en.htm). Bedrijven moeten beschikken over de deze regelgeving, in zowel de Engelse/Nederlandse als de Russische taal.
● ● ● ● ●
Minimaal de volgende documenten moeten in papieren vorm aanwezig: Decision No 28 of 11 December 2009 of the Customs Union Commission Decision No 29 of 11 December 2009 of the Customs Union Commission Decision No 299 of 28 May 2011 of the Customs Union Commission, chapter II, section 1, 16, 22 en 23. Decision No 317 of 18 June 2011 of the Customs Union Commission, List of dangerous and quarantine animal diseases De relevante modellen voor de nieuwe exportcertificaten De NVWA zal erop toezien dat deze documenten aanwezig zijn. Bedrijven dienen deze bij voorkeur in een aparte map te verzamelen.
Monitoren
Participatie monitoringsplan Rusland ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het bedrijf moet monitoring uitvoeren volgens het „aanvullend privaat monitoringsplan‟ dat specifiek voor de export naar Rusland is opgesteld. In het bedrijfsprotocol Rusland moet omschreven zijn hoe hieraan wordt voldaan en waar de gegevens van deze monitoring worden opgeslagen. Het monitoringsplan is bedoeld om op basis van routinematige monstername inzicht te geven van de naar Rusland te exporteren producten. Dit staat los van het feit of daadwerkelijk wordt geëxporteerd. De eisen over partijbemonstering op Salmonella die in de NVWA exportinstructies staan omschreven staan geheel los van deze monitoring. Bedrijven moeten tijdens een pre-audit de analyseresultaten van het monitoringsplan kunnen overleggen. Hierbij dient ook duidelijk te zijn welke producten naar Rusland worden geëxporteerd. Deze moeten en daarom in het plan zijn opgenomen. Bedrijven die producten naar Rusland willen exporteren die nog niet in een eerder door de NVWA goedgekeurd protocol staan, dienen hun monitoringsplan en Ruslandprotocol voorafgaand aan de eerste export aan te passen en aantoonbaar aanbieden aan de bedrijfsbeheerder. Hiermee wordt de NVWA over de genomen acties en de volledigheid (zie alinea hieronder m.b.t. bemonstering) van de monitoringsplan geïnformeerd. Pas nadat de eerste microbiologische testen zijn uitgevoerd, kunnen deze nieuwe producten naar Rusland worden geëxporteerd. Bedrijven die nog niet door de Russische autoriteiten zijn erkend voor export, hoeven het monitoringsplan nog niet volledig in uitvoering te hebben. Zij moeten wel een plan opgesteld hebben voor het uitvoeren van de monitoring, en moeten voorafgaand aan de NVWA pre-audit, gestart zijn met de microbiologische bemonstering. Pas na erkenning door de RF moet er (chemisch-fysisch) gemonsterd worden. De microbiologische monitoring moet ten tijde van de NVWA pre-audit gestart zijn.
Condensvorming ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het bedrijf moet condensvorming voorkomen in ruimtes waar zich vers vlees bevindt. De beheersing van condens in dergelijke ruimtes dient te zijn opgenomen in het Rusland protocol. Tijdens de pre-audit wordt toegezien dat deze beheersing afdoende is om condens te voorkomen en op het moment van audit is geen condens aanwezig. Deze voorwaarde is ontstaan na interpretatie van de Russische eis dat de relatieve luchtvochtigheid in deze ruimtes maximaal 70% mag zijn. Door de WUR is een rapport ter onderbouwing van deze interpretatie geschreven, welke is bijgevoegd in de documentatiemap Rusland.
Monitoren kwaliteit van het gebruikte water
● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Er moet minstens elke 3 maanden een microbiologische analyse van het gebruikte water uitgevoerd worden. Uitslagen van deze analyses moeten bij het exporterende bedrijf ter inzage aanwezig zijn. Wanneer er drinkwater wordt gebruikt mogen dit ook uitslagen van het toeleverende drinkwaterbedrijf zijn, mits deze geregeld worden vernieuwd.
Gezondheidsverklaring werknemers ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
De Russische wetgeving vereist gezondheidsverklaringen voor alle aanwezige personen op de bedrijven die betrokken (kunnen) zijn bij het productieproces (behalve NVWA personeel). In het bedrijfsprotocol Rusland moet omschreven zijn hoe hier aan wordt voldaan. Dit kan bijvoorbeeld het beschikbaar hebben van verklaringen van de huisarts bij indiensttreding inhouden. Daarnaast kan het bedrijf inzage geven in andere relevante afspraken/instructies, inclusief het contract met de Arbodienst, waarin bijvoorbeeld geregeld is de toegang tot de bedrijfsarts en een (periodieke) medische keuring van alle werknemers. Deze periodieke keuringen hoeven per definitie niet jaarlijks plaats te vinden. De vastgestelde periode moet in het Ruslandprotocol gedefinieerd zijn.
Hygiëne training werknemers ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Alle werknemers die betrokken zijn bij het productieproces moeten periodiek een training ontvangen op het gebied van hygiëne en HACCP. Daarnaast moet helder zijn welke werknemers een training op het gebied van de aanvullende Russische eisen hebben gekregen. Het bedrijf moet aantonen dat alle medewerkers deze training ontvangen hebben en omschrijven wat de opleiding bevat en hoe deze georganiseerd is. Hierbij dient ook de opleiding van de trainer vermeld te zijn. Tevens moet omschreven worden hoe de handhaving op het gebied van hygiëne binnen het bedrijf georganiseerd is; dit om te borgen dat aan de Russische eisen wordt voldaan. Het wordt aangeraden om dit middels invullijsten te borgen.
Trichinella en BSE protocol ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen en uitsnijderijen die varkens- en/of rundvlees exporteren
Info:
Volgens de Russische wetgeving mag vlees enkel gestempeld worden nadat alle laboratoriumuitslagen bekend zijn. In verband met de Trichinella en BSE-testen is deze eis in Nederland niet haalbaar. Daarom moet het bedrijf in het bedrijfsprotocol Rusland opgenomen hebben hoe de procedure voor het testen van Trichinella en/of BSE in zijn werk gaat. Hierbij moet duidelijk gemaakt worden hoe karkassen worden geïdentificeerd wanneer er een positief resultaat op de testen mocht zijn. Deze procedure zal door de NVWA gevalideerd moeten worden. Uitsnijderijen die varkensvlees ontvangen voordat de laboratoriumuitslag bekend is, moeten omschrijven hoe zij kunnen garanderen dat zij het vlees van een met Trichine besmet dier kunnen herleiden. Dit heeft betrekking op uitsnijderijen (annex slachterij) die warm uitsnijden.
Goedgekeurd vlees ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle roodvlees slachterijen
Info:
Het vlees van dieren die in de quarantainesectie zijn geplaatst en het vlees van dieren die een ernstig abces hebben is niet geschikt voor de export naar Rusland. In het bedrijfsprotocol Rusland moet omschreven staan hoe gegarandeerd wordt dat het vlees van de omschreven dieren niet naar Rusland geëxporteerd zal worden.
Synchroon lopen organen met karkas ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen
Info:
Er dient een duidelijke relatie te zijn tussen karkas, organen en kop. Daarom moeten bedrijven aangeven hoe zij garanderen dat de lijnen voor karkassen en die voor organen en/of koppen synchroon lopen. Deze procedure moet in het bedrijfsprotocol Rusland zijn opgenomen. Hierbij kunnen technische gegevens van de fabrikant van de slachtlijn(en) worden gebruikt, testen die door het bedrijf zelf worden uitgevoerd of toetsingen die het NVWA heeft uitgevoerd.
Ruimte tussen karkassen ● Voldoet ● Voldoet niet Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle roodvlees slachterijen en uitsnijderijen Info: De Russische autoriteiten vereisen dat de karkassen, waarvan het vlees dat naar Rusland wordt geëxporteerd, niet volledig tegen elkaar aan hangen voor langdurige periodes (bijvoorbeeld bij „s nachts doorkoelen) zodat de luchtcirculatie voldoende is en de karkassen geen nadelige gevolgen hebben zoals verkleuren. Wanneer karkassen binnen komen en binnen een dagdeel worden verwerkt, is dit niet van toepassing. Bedrijven moeten omschrijven hoe zij garanderen dat er voldoende ruimte -om efficiënte luchtcirculatie mogelijk te maken- tussen de karkassen zit.
Inrichtingseisen Situatieschets directe omgeving bedrijf ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het bedrijf moet in het bedrijfsprotocol Rusland een situatieschets van de directe omgeving weergeven. De situatie tot 1 km rondom het bedrijf dient
in kaart gebracht te zijn. Vooral de nabijheid van primaire bedrijven moet in deze situatieschets opgenomen zijn. Het is volgens de Russische wetgeving niet toegestaan dat dergelijke bedrijven binnen een straal van 1 km van het bewuste bedrijf zijn gehuisvest. Wanneer dit wel het geval is, dient de situatieschets aan te geven welke maatregelen genomen zijn om de contaminatiekansen te verminderen (hekwerk, bomenrij) en verder aan te geven of er andere in dit verband relevante factoren aanwijsbaar zijn (hoge gebouwen).
Inrichting buitenterrein inclusief routing ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Volgens de Russische regelgeving is het niet toegestaan dat de routes voor vuil (afval, levende dieren en producten die met levende dieren in aanraking komen) en schoon (vlees en producten die rechtstreeks met vlees in aanraking komen) elkaar kruisen. Daarom moeten bedrijven duidelijk op het bedrijfsterrein markeren waar beide routes lopen. Deze routes moeten ook op een bedrijfsplattegrond aangegeven worden. Het kruisen van deze routes moet voorkomen worden, alleen na ontsmetting mogen “vuile wagens” de schone route kruisen. De NVWA moet tijdens de pre-audit toezien op de scheiding van de routes. Hierbij zal rekening gehouden moeten worden met een maximaal haalbare scheiding. Het kan in sommige gevallen niet uitgesloten worden dat de routes elkaar (gedeeltelijk) kruisen. In dergelijke gevallen zal het bedrijf samen met de toezichthoudende dierenarts en het audit-team moeten nagaan in hoeverre dit kruisen te verdedigen is tijdens een inspectie door de Russische autoriteiten.
Aanvullende maatregelen ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Bedrijven moeten in het bedrijfsprotocol Rusland aangegeven hebben welke aanvullende regels, onder andere op het gebied van ontsmetting, van kracht zijn wanneer een besmettelijke dierziekte in de regio/het land wordt geconstateerd. Hierbij kan gedacht worden aan het plaatsen van desinfectiematten bij de ingang van het bedrijfsterrein, het sluiten van bedrijven etc.
Markeren en plaatsing categorie recipiënten en gereedschappen ● Voldoet ● Voldoet niet Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven. Bedrijven moeten er voor zorgen dat er een duidelijke scheiding is tussen de materialen die in aanraking komen met goedgekeurd vlees en met categorie materiaal (1, 2 en 3). Het enkel bedrukken van cat-3 op opslagcontainers en andere gereedschappen is voor de Russische autoriteiten niet voldoende. Het wordt daarom aangeraden om met vaste
kleurencodes te werken, zodat in een oogopslag duidelijk is waarvoor bijvoorbeeld een container of een bezem wordt gebruikt. Het bedrijf dient in het Ruslandprotocol opgenomen te hebben hoe de recipiënten en gereedschappen gemarkeerd worden om deze scheiding te bewerkstelligen.
Inrichting interne bedrijfsruimtes, creëren hygiëne zones ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen
Info:
De interne bedrijfsruimtes moeten worden opgedeeld in hygiëne zones die voor ten minste bestaan uit:
● ● ●
De vuile slachthal; De warme slachthal inclusief afkoelcellen; De overige gekoelde ruimtes. De inrichting van de bedrijfsruimtes, waarbij de verschillende hygiëne zones worden aangegeven, moeten in het bedrijfsprotocol Rusland worden weergegeven. Tevens moet de handhaving van deze hygiënezones in het bedrijfsprotocol Rusland opgenomen zijn. Op het bedrijf zelf moet duidelijk kenbaar zijn waar de scheidingen van deze hygiënezones zich bevinden. Enkel na het desinfecteren van minimaal het schoeisel is het mogelijk om naar een andere hygiëne zone te gaan. De NVWA zal controleren op de aanwezigheid en de handhaving van de hygiëne zones.
Kruisen stromen in de bedrijven ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle bedrijven.
Info:
Het kruisen van stromen van verschillende producten, bijvoorbeeld varkens- en rundvlees, én het kruisen van grondstoffen en eindproducten moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Ook het kruisen, gezamenlijk opslaan en/of samen vervoeren van producten voor humane consumptie en categoriemateriaal moet in dit kader zo veel mogelijk voorkomen worden. Bedrijven moeten omschrijven hoe zij deze scheiding tot stand brengen, hierbij kan gedacht worden aan aparte opslag, aparte routing door het bedrijf etc. De NVWA zal tijdens de pre-audit toezien op een maximale haalbare scheiding.
Veterinaire aspecten Inkomende dieren ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen
Info:
Partijen dieren die bij een slachterij worden aangevoerd moeten van een VKI certificaat zijn voorzien. Het bedrijf moet kunnen aantonen welke VKI formulieren bij een partij vlees horen. Omdat bepaald is dat dit op batchniveau kan worden vastgelegd, moeten bedrijven aangeven hoe dit geregeld en indien nodig getraceerd kan worden.
Veterinaire controle inkomende dieren ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen
Roodvlees Info:
Dieren die bij een slachterij worden aangevoerd moeten bij binnenkomst door een veterinair worden onderzocht. Wanneer het vermoeden bestaat dat een dier een besmettelijke dierziekte heeft, moet het voor nader onderzoek in de quarantaine geplaatst worden.
Pluimveevlees Info:
Dieren die bij een slachterij worden aangevoerd moeten door een veterinair worden onderzocht. Hierbij worden de dieren klinisch onderzocht op dierziektes. In het geval er een groot aantal zieke dieren wordt gevonden, dient deze partij dieren zo spoedig mogelijk, apart van de gezonde vogels, gedood te worden. Na het doden van de dieren dienen de gebruikte installaties gedesinfecteerd te worden. Karkassen van de dieren die in verband met een besmettelijke ziekte gedood zijn, zijn niet geschikt voor humane consumptie.
Quarantaine ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle roodvleesslachterijen
Info
Dieren die bij aankomst op het bedrijf veterinair klinische verschijnselen vertonen van besmettelijke dierziektes moeten in een aparte quarantaineruimte worden geplaatst. Deze quarantaine moet aan de volgende eisen voldoen: aparte in en uitgang van de quarantaine geen mogelijkheid tot fysiek contact tussen quarantaine dieren en dieren die zich niet in de quarantaine bevinden mogelijkheid tot veterinair onderzoek bieden gemakkelijk te reinigen en desinfecteren
● ● ● ●
Alle dieren die in deze quarantaine zijn geplaatst, moeten onder toezicht van de NVWA worden onderzocht op besmettelijke ziektes waarbij ook de temperatuur wordt gemeten. Wanneer de dierenarts het noodzakelijk acht, moeten maatregelen worden genomen om verspreiding van dierziektes te voorkomen. Onderzoek naar dood aangekomen dieren ● ●
Voldoet Voldoet niet
Toepassingsgebied:
Van toepassing voor alle slachterijen
Info:
Dieren die tijdens transport zijn gestorven en dood bij de slachterij aankomen, moeten onderzocht worden op besmettelijke dierziektes. Het simpelweg vernietigen van deze dieren is volgens de Russische regelgeving niet toegestaan. Voor het uit te voeren onderzoek is de volgende procedure afgesproken: Alle dood aangevoerde dieren moeten door een dierenarts onderzocht worden. Indien de dierenarts het noodzakelijk acht, moeten er monsters (of hele dieren) voor verder onderzoek aan het CVI aangeboden worden. Naast de verschijnselen van ziektes dient de hoeveelheid van de dood aangevoerde dieren in acht genomen te worden. Als richtlijn voor nader onderzoek naar de mogelijke doodsoorzaak kunnen de volgende drempelwaardes voor de hoeveelheid dood aangevoerde dieren aangehouden worden: Pluimvee: >1% per koppel Rund: >1 dieren per inkomende zending Varken: >1% per wagen Bedrijven moeten in afstemming met de lokale dierenarts tot een werkwijze komen waarbij duidelijk gemaakt kan worden dat een representatief monster van de dood aangekomen dieren, bijvoorbeeld uit een koppel kuikens, onderzocht kan worden.
Bij dit nader onderzoek kunnen factoren als herkomst, ras, transporteur en weersomstandigheden meegenomen worden. In het bedrijfsprotocol Rusland moet hiervoor een procedure zijn opgenomen. Hierbij moet duidelijk worden hoe deze zendingen worden onderzocht en worden geregistreerd door het bedrijf. Algemene aanbevelingen Op basis van uitgevoerde Russische inspecties is een aantal algemene aandachtspunten vastgesteld. Bedrijven die naar Rusland (willen) exporteren worden geadviseerd om een aantal aspecten geregeld te hebben. Deze punten zijn niet direct in de Russische regelgeving teruggevonden. Daarom kan de NVWA dit niet direct meenemen in de pre-audit Rusland. Omdat deze punten tijdens een inspectie van Rusland, of een ander Douane-unie land, wel worden meegenomen is het van belang dat bedrijven hiervan op de hoogte zijn. Plaatsing en sluiten van afvalcontainers De Russische inspecteurs letten zeer op de plaatsing van afvalcontainers. Wanneer deze zich in een ruimte bevinden waar ook vlees aanwezig is, dienen deze altijd voorzien te zijn van een deksel. Dit deksel dient ook standaard gesloten te zijn. Aanwezig zijn van thermometers Het automatisch controleren van de omgevingstemperatuur wordt door de Russische inspecteurs begrepen. Toch is er enig wantrouwen op deze manier van controle. Daarom wordt geadviseerd om in ruimte die gekoeld zijn, toch een thermometer op te hangen. Hiermee is de omgevingstemperatuur direct voor alle aanwezigen af te lezen. Opslag RF waardige producten De Russische autoriteiten stellen het zeer op prijs wanneer Ruslandwaardige producten, apart
worden opgeslagen. Op basis hiervan worden bedrijven geadviseerd om producten die voor Rusland bestemd (kunnen) zijn, apart te houden van producten die niet Ruslandwaardig zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het aanwijzen van aparte ruimtes in koel- en vriescellen, het toewijzen van aparte banen voor Rusland, het scheiden in tijd van productstromen etc. Wanneer een dergelijke scheiding tussen Ruslandwaardig en andere producten is gemaakt, wordt aangeraden om deze scheiding ook visueel te verduidelijken. Dit kan bijvoorbeeld door de ruimtes voor Ruslandproducten te voorzien van bordjes Rusland, zodat bij inspectie direct duidelijk is waar Ruslandwaardige producten zich (kunnen) bevinden. Temperaturen aankomende dieren Op basis van bevindingen tijdens verschillende inspecties vanuit Rusland, wordt aangeraden om een aantal dieren daadwerkelijk te temperaturen. Dit is in de Russische systematiek nodig om te garanderen dat de dieren geen besmettelijke dierziektes hebben zoals varkenspest. In de Russische regelgeving is niet terug gevonden hoeveel dieren bemonsterd moeten worden bij een slachterij. Daarom kan de NVWA niet vereisen dat dit temperaturen van aankomende dieren daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Slachterijen die varkens, kalveren en/of runderen slachten, worden echter wel geadviseerd om deze metingen uit te (laten) voeren. Dit om bij een inspectie van de Russische autoriteiten, of de autoriteiten van een andere lidstaat van de Douane-unie, een betere uitgangspositie te hebben. Om de aantallen dieren die getemperatuurd moeten worden werkbaar te houden is het advies om minimaal 2 dieren, per uur dat wordt geslacht, te temperaturen. Hierbij kan rekening worden gehouden met de periodes wanneer voor de export naar Rusland wordt geslacht, bijvoorbeeld op vaste dagen. De verkregen temperatuurgegevens dienen vastgelegd en gearchiveerd te worden. Scheiding van vlees en emballage Inspecteurs van de Russische autoriteiten letten bij een inspectie van bedrijven op het aanwezig zijn van emballage (kratjes, dozen, zakken, pallets etc) in ruimtes waar vlees wordt verwerkt. Zij wensen een aparte opslag van de emballage buiten de productielocaties. In de Nederlandse situatie is het niet altijd (praktisch) mogelijk om dit volledig te scheiden, maar bedrijven worden aangeraden dit wel zo veel mogelijk te doen. Desinfectie gebruikte gereedschappen Volgens de EU regelgeving is het, vooral bij uitsnijderijen, niet altijd nodig om de gebruikte gereedschappen als messen continue te desinfecteren. Hierdoor is bij dergelijke bedrijven het aantal desinfectiemogelijkheden voor de gebruikte materialen relatief laag; lang niet elke werkplek heeft een waterbad. Deze systematiek wordt door Russische inspecteurs slecht begrepen, zij gaan er van uit dat alle gebruikte gereedschappen (continue) gedesinfecteerd worden. Het is niet de bedoeling om bij elke werkplek een desinfecteermogelijkheid te creëren, wel is van belang dat bedrijven zich bewust zijn van dit punt zodat zij zorg kunnen dragen voor adequate desinfecteermogelijkheden op korte afstand van de werkplekken en anderzijds snel een passend antwoord kan worden gegeven op vragen bij een inspectie.
Visualisatie aanduiden belangrijke zaken Het is van belang te beseffen dat inspecteurs uit Rusland (en andere landen) de Nederlandse en Engelse taal niet machtig zijn. Daarnaast is het Russisch schrift afwijkend van ons alfabed. Hierdoor is het bijzonder lastig om aanduidingen in bedrijfsruimtes te begrijpen. Bedrijven worden daarom geadviseerd om belangrijke zaken, zoals kritische punten die bepalend zijn voor de kwaliteit van de eindproducten, met kleurencodes of korte, algemeen bekende afkortingen, weer te geven. Hiervoor kunnen ook symbolen worden gebruikt, bijvoorbeeld een verplicht handen wassen sticker.
Aanvullend privaat monitoringsplan voor Nederlandse bedrijven die vers varkens-, pluimvee - en/of rundvlees naar Rusland exporteren Eén van de door de Russische autoriteiten gestelde eisen is dat bedrijven, die vers varkens-, pluimvee- en/of rundvlees naar Rusland exporteren, aanvullende monitoring ondergaan. Ten behoeve hiervan is een privaat monitoringsplan opgesteld dat is gebaseerd op de regelgeving van de Douane-unie (Decision no. 299, Chapter II) en de Russische regelgeving (SanPiN‟s etc.). Middels de NVWA pre-inspectie van bedrijven die vers vlees naar Rusland exporteren wordt toegezien dat bedrijven voldoen aan de aanvullende eisen, waaronder de participatie aan het monitoringsplan. Bedrijven dienen dit plan op te nemen in het bedrijfsprotocol Rusland.
Begrippen en procedures In het aanvullende monitoringsplan voor bedrijven die vers vlees naar Rusland exporteren wordt gebruikt gemaakt van een aantal verschillende begrippen en procedures. Bedrijfstypen In het monitoringsplan wordt onderscheid gemaakt in een viertal specifieke bedrijfstypen, deze zijn te vinden in de volgende tabel. Bedrijfstype Slachten Uitsnijden Verpakken Opslag
Werkzaamheden Slachten van dieren en verwerking tot hele, halve en/of delen van karkassen Het versnijden van karkassen of delen daarvan en het bijtrimmen van vlees Het verpakken van vlees in verpakkingsmateriaal, inclusief plaatvriezen Het enkel gekoeld/bevroren, reeds verpakt, vlees opslaan, zonder dat de verpakking wordt geopend/aangepast. Te verdelen in de opslag van gekoeld en bevroren vlees
De uit te voeren analyses verschillen per bedrijfstype, daarom is het van belang duidelijk aan te geven in het bedrijfsprotocol Rusland welke activiteiten worden uitgevoerd en welke analyses gedaan zullen worden. Het is mogelijk dat meerdere activiteiten worden uitgevoerd op één bedrijfslocatie, dit moet echter wel duidelijk in het bedrijfsprotocol Rusland worden omschreven. Te gebruiken laboratoria De analyses ten behoeve van het chemisch fysische deel van het monitoringsplan voor Rusland dienen uitgevoerd te worden door het RIKILT. Analyses die in het kader van het microbiologische deel worden uitgevoerd dienen door een ISO 17025 erkend laboratorium dat zich onderwerpt aan nadere verificatie door het RIVM Te testen producten Bedrijven dienen in het bedrijfsprotocol Rusland op te nemen welke producten worden geëxporteerd naar Rusland en daarom worden onderworpen aan het aanvullende monitoringsprogramma. Omdat in de Russische regelgeving de eisen ten aanzien van verschillende producten anders zijn, dienen alle producten die in het monitoringsplan specifiek genoemd zijn en waarvoor de eisen verschillend zijn, separaat te worden getest. Wanneer producten niet aan het monitoringsprogramma worden onderworpen is het niet mogelijk deze naar Rusland te exporteren. Te testen batch Bedrijven dienen in het bedrijfsprotocol Rusland aan te geven hoe de te testen batches zijn gedefinieerd en worden gevormd. Hierin dienen minimaal de kenmerken batchgrootte en type product te worden omschreven. De aangewezen batch, die afhankelijk van de definiëring kan bestaan uit bijvoorbeeld 100 kilo of 10 ton, dient voor export naar Rusland geschikt te zijn en kan pas worden vrijgegeven nadat alle laboratorium uitslagen bekend zijn en de in het monitoringsplan gestelde grenzen niet zijn overschreden. In geval overschrijding maximale waarde: Wanneer de maximaal toegestane waarde voor één van de parameters wordt overschreden kan het vlees uit de betreffende bemonsterde batch niet naar Rusland worden geëxporteerd. Vlees dat niet in de bemonsterde batch zit kan, wanneer gewenst, voor Rusland worden gecertificeerd.
Het bedrijf moet nader onderzoeken hoe deze overschrijding tot stand is gekomen en hoe deze in de toekomst kan worden voorkomen. Van dit nader onderzoek dient een schriftelijke rapportage te worden geschreven die ter kennisname aan de bedrijfsbeheerder van de NVWA moet worden verzonden. Een nieuwe laboratorium test moet de door het bedrijf aangebrachte verbeteringen bevestigen. Dit geldt voor alle overtredingen betreffende monsterplan RF; dus niet alleen als door de RF, naar aanleiding van een positief monster daar, een bedrijf geblokkeerd wordt. Vlees van niet-Nederlandse bedrijven Wanneer vlees naar Rusland wordt geëxporteerd dat niet afkomstig is van Nederlandse bedrijven, moet aantoonbaar gemaakt worden dat de bedrijven waarvan dit vlees afkomstig is voldoen aan de eisen die door de Russische autoriteiten gesteld worden. Bedrijven die vlees uit andere lidstaten naar Rusland exporteren dienen in het bedrijfsprotocol Rusland te omschrijven hoe dit geborgd is.
Monitoren fysische en chemische contaminanten De uit te voeren analyses op het gebied van fysische en chemische contaminanten zijn identiek voor de verschillende vleessoorten, maar verschillen per bedrijfstype. Een totaaloverzicht van de uit te voeren analyses op niet biologische contaminanten is te vinden in Bijlage I. Regulier, slachten, uitsnijden en verpakken De basis monitoring die van kracht is voor bedrijven die naar Rusland exporteren is voor zowel slachterijen, uitsnijderijen als verpakkende bedrijven hetzelfde. Dit betekent echter niet dat er slechts één keer gemonsterd hoeft te worden. Ieder bedrijf dat één, of meerdere, van de genoemde activiteiten uitvoert dient deze analyses uit te voeren. Wanneer op één locatie meerdere activiteiten worden uitgevoerd dient er één maal per erkeningsnummer te worden bemonsterd. Deze monstername dient aan het eind van de productieketen te gebeuren, voordat het vlees naar een ander bedrijf (erkenningsnummer) of naar Rusland wordt getransporteerd. Slachterij specifiek Slachterijen dienen, naast de basis monitoring, een aantal specifieke testen uit te voeren. Dit zijn testen op onder andere de contaminatie met antibiotica en pesticide welke in Bijlage I vermeld zijn. Wanneer er op één erkenningsnummer zowel geslacht als uitgesneden wordt dient de reguliere voor uitsnijderijen én de slachterij specifieke monitoring uitgevoerd te worden. Opslag Bedrijven die alleen reeds verpakt vlees gekoeld of bevroren opslaan voordat het naar Rusland kan worden geëxporteerd, hoeven niet te monitoren op fysische en chemische contaminaties van het vlees. Er dient wel bemonsterd te worden op eventuele ranzigheid van vette vleesproducten. Dit is opgenomen in Bijlage I. Dioxines Volgens de Douane-unie regelgeving is bemonstering op dioxines alleen vereist wanneer er gegronde redenen zijn om dit te doen, zoals natuurrampen, ongelukken en problemen met grondstoffen en diervoeders. Bedrijven moeten omschrijven hoe zij geïnformeerd worden over mogelijke dioxinebesmettingen en wanneer zij analyses inzetten om te garanderen dat de voor Rusland bestemde producten voldoen aan de gestelde eisen. Op basis hiervan zijn bedrijven niet verplicht periodiek te bemonsteren op dioxines. Bedrijven worden echter wel geadviseerd om twee maal per jaar deze analyse te laten uitvoeren ter dossiervorming.
Monitoren microbiologische contaminanten De uit te voeren analyses op het gebied van microbiologische contaminanten verschillen per vleessoort en per product dat wordt geëxporteerd. Bedrijven dienen voor alle producten die door het bedrijf worden geproduceerd microbiologische monitoring uit te voeren. Producten die niet als eindproduct of (indirect) als grondstof naar Rusland worden geëxporteerd hoeven niet te worden bemonsterd. In het bedrijfsprotocol Rusland moet duidelijk aangegeven zijn welke producten naar
Rusland kunnen worden geëxporteerd, al deze producten dienen bemonsterd te worden. Een totaaloverzicht van de uit te voeren analyses per product is te vinden in Bijlage II. Bedrijven die enkel zorg dragen voor koel/vries opslag zonder dat daarbij vlees wordt verpakt, omgepakt en/of versneden behoeven geen monitoring op microbiologische contaminanten uit te voeren. Frequentie De monitoring op microbiologische contaminanten dient maandelijks te worden uitgevoerd. Wanneer 3 opeenvolgende resultaten negatief zijn, mag de testfrequentie worden verlaagd naar één maal per 3 maanden. Indien één van de geteste parameters boven de vastgestelde limiet is dient de frequentie aangepast te worden naar de basis frequentie van maandelijks testen.
Bijlage I A
Monitoren fysische en chemische contaminanten
Contaminant
Te testen materiaal
Maximaal niveau
Basis frequentie
Bedrijfstype Slacht
Antibiotica Levomitsetin (Chloramphenicol)
rund- en
0.01 mg/kg
4 maal per jaar
X
rund- en
0.01 mg/kg
12 maal per jaar
X
rund- en
0.5 mg/kg
4 maal per jaar
X
rund- en
0.02 mg/kg
4 maal per jaar
X
Vlees (varkens-, rund- en pluimvee) Vlees (varkens-, rund- en pluimvee)
0.1 mg/kg
4 maal per jaar
X
0.1 mg/kg
4 maal per jaar
X
en
0.5 mg/kg
4 maal per jaar
X
X
X
en
0.1 mg/kg
4 maal per jaar
X
X
X
en
0.05 mg/kg
4 maal per jaar
X
X
X
en
0.03 mg/kg
4 maal per jaar
X
X
X
Lood
Vlees (varkens-, rundpluimvee) Vlees (varkens-, rundpluimvee) Vlees (varkens-, rundpluimvee) Vlees (varkens-, rundpluimvee) Slachtbijproducten
4 maal per jaar
X
X
X
Arsenicum Cadmium
Slachtbijproducten Slachtbijproducten
4 maal per jaar 4 maal per jaar
X X
X X
X X
Kwik
Slachtbijproducten
0.6 0.1 1.0 0.3 0.1 0.1 0.2
4 maal per jaar
X
X
X
Tetracycline Grizin (Griseofulvin/Grisovin) Bacitracine Pesticiden Hexachloorcyclohexan (HCH) (alpha, beta, gamma) DDT Alle isomeren Zware metalen Lood Arsenicum Cadmium Kwik
Vlees (varkens-, pluimvee) Vlees (varkens-, pluimvee) Vlees (varkens-, pluimvee) Vlees (varkens-, pluimvee)
Uitsnijden Verpakken Opslag
mg/kg mg/kg nier mg/kg mg/kg mg/kg nier mg/kg mg/kg nier
Bijlage I B
Monitoren fysische en chemische contaminanten
Contaminant
Te testen materiaal
Maximaal niveau
Basis frequentie
Bedrijfstype Slacht
Uitsnijden Verpakken Opslag
Radioactiviteit Cesium-137(geen strontium Vlees meer).
200 Bk/kg
4 maal per jaar
X
X
X
0.000001 mg/kg 0.000003 mg/kg 0.000002 mg/kg 0.000006 mg/kg
*
X
X
X
*
X
X
X
*
X
X
X
*
X
X
X
Na 3 weken: -PV value boven 20 óf -TBARS boven 0,6 Na 12 weken: -PV value boven 20 óf -TBARS boven 0,6
4 maal per jaar
X
4 maal per jaar
X
Dioxine *** Varkensvlees Rundvlees Pluimveevlees Lever Ranzigheid Peroxide of TBARS test 1
Peroxide of TBARS test 1
Vers vet vlees dat meer dan 3 weken is opgeslagen
Bevroren vet vlees dat meer dan 12 weken is opgeslagen
Zie het rapport: Measuring fat stability in fresh meat *** only in case of environment deterioration due to accidents, anthropogenic and natural disasters leading to formation and appearance of dioxins in the environment, and in case of reasonable supposition of their possible presence in food raw materials
Bijlage II A
Monitoren microbiologische contaminanten voor bedrijven die varkens- en/of rundvlees naar Rusland exporteren Methode
Microbiologische contaminant TVC
Coliforms
Salmonella
Listeria monocy
(cfu/g)
(afwezig in) 25 gram
(afwezig in) 25 gram
Aanvullende analyses
Diep weefsel
<10
(afwezig in) 1 gram
Karkassen en delen daarvan, onverpakt Vleesdelen met of zonder been
Diep weefsel Diep weefsel
<1x 103 <1x 103
0.1 gram 0.1 gram
25 gram 25 gram
25 gram 25 gram
Vleesdelen met of zonder been, verpakt in vacuüm of onder beschermende atmosfeer
Diep weefsel
<1x 104
0.01 gram
25 gram
25 gram
Proteus afwezig in 0.1 gram* Gist (CFU/g) <1x103 Sulfiet reducerende Clostridea, afwezig in 0.01 gram
Karkassen en delen daarvan Blokken vlees, met of zonder been getrimd
Diep weefsel Diep weefsel
<1x 104 <5x 105
25 gram 25 gram
25 gram 25 gram
-
Separatorvlees
Monstername zonder flamberen oppervlakte
<5x 106
0.01gram 0.001 gram 0.0001 gram
25 gram
25 gram
-
Warme karkassen Gekoeld
-
Bevroren
-
Consumentenverpakkingen
(Kant en klaar vlees, zonder been, gekoeld en bevroren, inclusief gemarineerd vlees) Grote delen
Diep weefsel
<5x 105
Kleine porties
Diep weefsel
<1x 106
Slachtbijproducten Gekoeld of bevroren in blokken Vers varkensspek, gekoeld of bevroren
Na flamberen Diep weefsel
<5x 104
* voor vlees met een houdbaarheid van meer dan 7 dagen
0.001 gram 0.001 gram
25 gram
25 gram
25 gram
25 gram
-
0.001
25 gram 25 gram
25 gram 25 gram
S. aureas, afwezig in 0.1 gram
Bijlage II B
Monitoren microbiologische contaminanten voor bedrijven die pluimveevlees naar Rusland exporteren Microbiologische contaminant Methode TVC (cfu/g)
Salmonella (afwezig in)
Listeria (afwezig in)
Karkassen en vlees Gekoeld Bevroren Voorverpakt (gekoeld of bevroren)
Diep weefsel Diep weefsel Diep weefsel
<1x 104 <1x 105 <5x 105
25 gram 25 gram 25 gram
25 gram 25 gram 25 gram
Separatorvlees Huid Slachtbijproducten
Monstername zonder flamberen oppervlakte Monstername zonder flamberen oppervlakte Na flamberen
<1x 106 <1x 106 <1x 106
25 gram 25 gram 25 gram
25 gram 25 gram 25 gram
Bijlage A, relevante links waar aanvullende informatie gevonden kan worden Website van de NVWA (www.vwa.nl) Hier is meer informatie te vinden over certificeringseisen voor export naar Rusland Klik [Werkwijze dier] vervolgens [Export (inclusief intraverkeer] en vervolgens [Eisen derde landen: roodvlees en roodvleesproducten] OF [Eisen derde landen: pluimveevlees, wild en wildproducten] en open de instructie voor Rusland. Verder is op deze website meer informatie te vinden over welke bedrijven door de NVWA zijn erkend voor de export naar Rusland. Klik [werkwijze dier] vervolgens [Erkenningen, vergunningen, registraties] en selecteer daarna [exportreigistraties] Website van de Europese Unie over de Russische regelgeving en aanvullende eisen die hieruit voortkomen: http://ec.europa.eu/food/international/trade/eu-russia_spsissues_en.htm Website van de Europese Unie over de Douane-unie regelgeving en recente ontwikkelingen hierop: http://ec.europa.eu/food/international/trade/sps_requirements_en.htm Website van de Russische autoriteiten (www.fsvps.ru) Hier is meer informatie te vinden over de lijsten van erkende bedrijven. Om toegang hiertoe te krijgen: Selecteer recht, bovenaan de pagina [English version], klik daarna op het menu aan de linkerkant van de pagina [Import, Export, Transit] en selecteer vervolgens het land en daarna product. Website van de Douane-unie autoriteiten (www.tsouz.ru) Hier is meer informatie te vinden over de wetgeving en recente ontwikkelingen. Deze pagina is enkel in het Russisch beschikbaar, maar is wel via de verschillende zoekmachines op internet te vertalen.