of Koude. Ondersteuning door Green Spread

Realizing sustainable connections

Warmte en/of Koude Ondersteuning door Green Spread

€€

€€ €

€€ € € €€

2

Inhoud 1. Nederland warmteland

3

2. Uitdagende markt

6

3. Een duurzame oplossing

8

4. Diensten van Green Spread

10

5. Producten van Green Spread

11

6. Exploitatie van warmteprojecten

19

7. Over Green Spread

23

Voorwoord Op 1 januari 2014 is de Warmtewet in werking getreden. Deze is bedoeld ter bescherming van de consument, om te voorkomen dat warmteleveranciers misbruik maken van hun eventuele machtspositie als monopolist. Inmiddels zijn we nog geen vier maanden verder en staan de kranten bol van ontevreden warmteklanten. Logisch, want als gevolg van de Warmtewet hebben bijna alle warmteleveranciers hun tarieven opgetrokken naar de maximumprijzen die de ACM heeft vastgesteld. Waar de consument moest worden beschermd, is deze nu de pineut. Green Spread is een belangrijke speler in de warmtemarkt. Wij voeren directie bij verschillende lokale warmtebedrijven, zijn bij andere warmteleveranciers verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en helpen veel klanten bij haalbaarheidsonderzoeken, business cases en financieringen. Hierdoor merken wij dagelijks wat er in de praktijk allemaal speelt, zowel bij leveranciers als bij klanten en banken. Nu er wederom rumoer is ontstaan over de warmtenetten, vonden wij het tijd om het traject van idee tot en met exploitatie eens goed uiteen te zetten op basis van onze eigen kennis en ervaring. Wat komt er nu allemaal kijken bij de exploitatie van een warmtenet? Wat is het hockeystickmodel in de business case? Wat is demarcatie en waarom is dit zo belangrijk? Dit soort en nog veel meer andere vragen willen wij voor u in deze brochure beantwoorden. Daarnaast willen we u laten zien hoe wij u van dienst kunnen zijn in de verschillende fases die u doorloopt wanneer u het idee krijgt om iets met warmte te gaan doen; tot en met de fase waarin u allang warmteleverancier bent. Wij geven u dus een kijkje in de wondere wereld van de warmte en koude en een overzicht van de handvatten die wij u kunnen bieden om hier goed doorheen te manoeuvreren. Ik hoop dat deze informatie goed van pas komt en u uitnodigt om met ons het gesprek aan te gaan om te komen tot een duurzame samenwerking. Martin Marquering Directeur Green Spread

€€

€€ €

€€ € € €€

1. Nederland warmteland Feiten en cijfers Nederland telt 7,6 miljoen huishoudens en 7% hiervan (ruim 500.000 huishoudens) is aangesloten op een warmtenet. Een warmtenet is een lokaal stelsel van leidingen dat warmte transporteert van een bron naar afnemers. Bijna elk warmtenet is zelfvoorzienend. Dit wil zeggen dat de warmtenetten onderling niet verbonden zijn en een eigen warmtebron hebben. In Nederland bestaan dertien grootschalige warmtenetten met meer dan 5.000 verbruikers per net. Deze zijn bijna allemaal in handen van één van de drie grote leveranciers in Nederland: Eneco, Essent en Nuon. De dertien grootschalige netten hebben samen bijna 230.000 afnemers; bijna de helft van alle aangesloten huishoudens op warmtenetten. Naast de dertien grootschalige warmtenetten heeft Nederland nog bijna zevenduizend kleinschalige netten. Ongeveer driehonderd van deze netten zijn weer in handen van de drie grote energiebedrijven. De overige kleinschalige warmtenetten zijn in handen van

Warmtetransportnet Restwarmte

woningcorporaties, zorginstellingen, Verenigingen van Eigenaren of Publiek-Private Samenwerkingen. Deze kleinschalige warmtenetten hebben gemiddeld circa vijftig aangesloten huishoudens. Warmte opwekken Warmte kan op verschillende manieren worden opgewekt. In Nederland gebeurt dit meestal met een gasgestookte CV-ketel op huishoudenniveau. Nederland is hiermee uniek: geen enkel ander land heeft zoveel huishoudens die warmte opwekken via individuele gasgestookte CV-ketels. Hiernaast zijn echter verschillende andere manieren van collectieve warmteopwekking denkbaar. Stadsverwarming Bij stadsverwarming wordt warmte centraal opgewekt door het verbranden van gas, kolen of afval. Bij blokverwarming wordt bijvoorbeeld een heel gebouw voorzien van warmte via één CV-ketel of een houtpelletkachel. De warmte die dan vrijkomt, wordt opgeslagen in water en vervoerd naar de huizen, appartementen en/of bedrijven.

Warmtetdistributienet Hulpwarmtecentrale

Verdeelstation

Woonwijk

Stadsverwarming

Woningen aangesloten op het netwerk van DEVO

€€

€€ €

€€ € € €€

3

4

Zomer

Winter

Het principe van warmte-en-koude-opslag

Warmte-en-Koude-Opslag (WKO) Voor nieuwbouw is WKO een eigentijdse, duurzame en kostenefficiënte manier om warmte (en koude) op te wekken en te leveren aan de gebruikers. WKO maakt gebruik van bodemwater, waarbij een klein temperatuurverschil (circa zes graden Celcius) wordt gecreëerd tussen twee bronnen: een warme en een koude bron. De warmte wordt in de wintermaanden benut en in de zomerperiode kunnen gebruikers de voordelen van koeling ervaren via de koude bron. Het aantal WKO-installaties in Nederland is de afgelopen jaren hard gegroeid. In de praktijk blijkt regeneratie van de bronnen een belangrijk aandachtspunt: de WKO-systemen zijn vaak niet “in balans” omdat afnemers veel meer warmte dan koude gebruiken. Om dit op te lossen, wordt aanvullend vaak een gasgestookte ketel ingezet. Een warmtekrachtkoppeling (WKK), die naast warmte ook elektriciteit produceert, is een andere mogelijkheid in het kader van regeneratie.

Energiehuis DEVO

€€

€€ €

€€ € € €€

Warmtewet Een afnemer van warmte kan zijn leverancier niet zelf kiezen; hij is volledig afhankelijk en gebonden aan de partij die de warmte levert en het net beheert. Naar aanleiding van deze monopoliepositie van warmteleveranciers is een Warmtewet opgesteld. De Warmtewet biedt bescherming aan consumenten en bedrijven die gebonden zijn aan een lokaal warmtenet. Deze bescherming is om twee redenen nodig: 1. Warmte is een basisbehoefte. Een gebruiker moet erop kunnen vertrouwen dat warmte daadwerkelijk geleverd wordt, net als bij elektriciteit, water en gas. 2. Afnemers van warmte zijn gebonden aan hun leverancier en kunnen niet overstappen naar een andere warmteleverancier, waardoor zij volledig afhankelijk zijn. De Warmtewet moet er ook voor zorgen dat consumenten en kleinzakelijke afnemers niet meer betalen voor hun warmte dan wanneer zij hun ruimte met een individuele gasgestookte ketel zouden verwarmen. Dit heet het ‘Niet-MeerDan-Anders-principe’ (NMDA) en werd voor de inwerkingtreding van de Warmtewet al door de meeste warmteleveranciers gehanteerd. De formule om het ‘NMDA-tarief’ te berekenen, werd jaarlijks vastgesteld door brancheorganisatie EnergieNed. Afnemers van een warmtenet zijn vaak van mening dat zij meer betalen dan wanneer zij een CV-ketel zouden hebben. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de kosten voor het onderhoud aan en vervangen van de CV-ketel doorberekend zijn in het vastrecht voor Warmte.

Wat wél nieuw is sinds de komst van de Warmtewet, is dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) elk jaar vóór 1 januari de tarieven vaststelt; meestal in december. Voorheen werd dus alleen de formule vastgesteld door EnergieNed, maar nu stelt de ACM de (maximum)tarieven vast. Hierbij moet worden gedacht aan: •

• •

De maximumprijs voor de levering van warmte. Deze prijs bestaat uit een vast bedrag (vastrecht) en een bedrag per verbruikte gigajoule (de standaardeenheid voor warmtelevering). De maximumprijs geldt voor het hele jaar en wijzigt niet tussentijds. Een vast tarief voor de meting van het warmteverbruik. Het eenmalige aansluittarief voor een nieuwe aansluiting op een bestaand warmtenet. De ACM stelt geen prijs vast voor aansluitingen op een nieuw warmtenet.

Warmteleveranciers dienen zich vanzelfsprekend te houden aan de maximale tarieven. Zij mogen wel een lagere prijs hanteren. Alle partijen die warmte leveren aan consumenten en kleinzakelijke verbruikers hebben zich per 1 januari 2014 moeten melden bij de ACM. Zij moeten onder meer aangeven wat de hoeveel energie is die zij leveren en aan hoeveel verbruikers zij die energie wordt geleverd. Daarnaast moet de leverancier uiteraard informatie verstrekken over het warmtenet zelf en de eigen organisatie.

Woningen aangesloten op een WKO-systeem

€€

€€ €

€€ € € €€

5

6

2. Uitdagende markt Zowel leveranciers als afnemers van warmte (en koude) bevinden zich in een uitdagende markt. De weten regelgeving is na jarenlang debatteren veranderd, met de eerder toegelichte Warmtewet als resultaat. De kans is aanzienlijk dat deze op niet al te lange termijn wederom zal worden aangepast om ook verbruikers van koude te beschermen tegen uitwassen in de prijsvorming door monopolisten. Dynamiek De grote energiebedrijven zoals Essent en Nuon houden al een aantal jaren uitverkoop van hun kleinschalige warmtenetten, ook wanneer deze nog niet volledig zijn gerealiseerd. Essent heeft zelfs recentelijk haar volledige warmtenetwerkbedrijf verkocht aan PGGM, een grote pensioenverzekeraar. Via dit netwerkbedrijf leverde Essent warmte en warm tapwater aan meer dan 62.800 huishoudens en 1.240 zakelijke klanten. De verkoop trekt de nodige publiciteit, niet in de laatste plaats doordat de stichting Reeshofwarmte een claim van 100 miljoen euro heeft ingediend bij Essent, in verband met mogelijk te veel in rekening gebrachte aansluitbijdragen. Gemeenten en woningcorporaties hebben bij het ontwikkelen van nieuwbouwprojecten het voortouw genomen om dit duurzaam, en dus vaak gasloos, te doen. Veel nieuwe warmtenetten zijn daarom gebaseerd op WKO-systemen. Het grote voordeel hiervan is dat de mate van comfort voor de bewoners veel hoger is, doordat in de zomer ook koeling kan worden geleverd. Verder is een aantal nieuwbouwprojecten uitgerust met houtpelletkachels of wordt zelfs gebruikgemaakt van diepere geothermie (aardwarmte). Dit laatste is tot op heden vooral succesvol gebleken in de glastuinbouw. Hoogte energierekeningen Bewoners die zijn aangesloten op een lokaal warmtenet klagen in de praktijk vaak over hoge energierekeningen. De betreffende woningen staan vaak als duurzamer aangemerkt, waardoor de verwachting ontstaat dat de energierekeningen van bewoners lager uitvallen. In de praktijk zien we echter dat ontwikkelaars bijvoorbeeld een WKO ‘misbruiken’ om eenvoudig aan de EPC-eisen te voldoen en vervolgens bewust veel minder in de schil van de woning investeren. Het energieverbruik van dergelijke woningen kan daardoor juist hoog in plaats van laag uitvallen. Een andere veelvoorkomende bron van klachten, is de voorschotnota. Bij nieuwbouwwijken die worden aangesloten op een warmtenet worden de voorschotnota’s geschat, omdat geen historische

€€

€€ €

Essent verkoopt warmtenetwerk aan PGGM Essent heeft zijn warmtenetwerkbedrijf verkocht aan PGGM. De pensioenfondsbeheerder werkt bij de koop samen met het Franse energiebedrijf Dalkia. Dat hebben PGGM en Essent vrijdag bekendgemaakt zonder financiële details te geven. PGGM spreekt wel van een 'substantiële deelneming'. PGGM en Dalkia nemen ook de drie aan het warmtenetwerk gekoppelde warmtekrachtcentrales over van Essentmoederbedrijf RWE. De centrales, in Helmond, Eindhoven en Enschede, worden door de nieuwe eigenaren samengevoegd met het warmtenetwerk tot een nieuw bedrijf. In die joint venture houdt PGGM tachtig procent van de aandelen. Het nieuwe bedrijf bestaat uit 64 warmtenetwerken, met name in het zuiden en het oosten van het land. In totaal maken 63 duizend huishoudens en 1200 bedrijven gebruik van de verwarming uit restwarmte van bijvoorbeeld energiecentrales. PGGM, de pensioenuitvoerder van Pensioenfonds Zorg en Welzijn, investeert in het warmtenetwerk 'vanwege de duurzaamheid van het gebruik van restwarmte', licht een woordvoerder toe. Dalkia, wereldwijd de grootste speler in warmtenetwerken, moet de komende jaren de expertise leveren om het netwerk efficiënter te maken. Essent verkoopt het collectieve warmtenetwerk omdat het zich wil concentreren op decentrale warmteprojecten. Volgens Essent verandert niets voor de klanten. Bron: Nieuws.nl

verbruiksgegevens bestaan, op basis waarvan de voorschotnota’s goed kunnen worden bepaald. Het gevolg hiervan is dat eenpersoonshuishoudens over dezelfde kam worden geschoren als gezinnen met vier kinderen. Het resultaat is dat beide klanten ontevreden zullen zijn: de eerste omdat zijn voorschotnota veel hoger zal uitvallen dan verwacht en de laatste omdat deze een forse jaarafrekening zal krijgen. Daarnaast wordt in het eerste jaar vaak geen rekening gehouden met het droogstoken van de woning; iets wat al snel 10 GJ aan warmte kost (met de huidige energieprijzen al snel 240 euro). Voor bewoners is het vanzelfsprekend een onaangename verrassing om een dergelijk bedrag bij te moeten betalen bij het ontvangen van de eerste jaarafrekening. Andere problematiek Nieuwe warmtenetten hebben regelmatig te maken met de nodige problemen. Nieuwbouwprojecten worden sinds 2009 vaak geconfronteerd met tegenvallende verkoop, waardoor inkomsten lager uitvallen dan verwacht en de warmteverliezen groter zijn dan aangenomen. Het aantal warmtebedrijven dat hier serieuze financiële hinder van ondervindt, is legio. Recent zijn zelfs enkele warmtebedrijven failliet gegaan, zoals Aardwarmte Den Haag en GEO Dongen. Vooral bij nieuwbouwprojecten speelt de afbakening van de rol van de leverancier, oftewel demarcatie een belangrijke rol. De warmteleverancier is

€€ € € €€

verantwoordelijk voor de prestaties van het centrale energiesysteem waarbij de warmte en/of koude wordt geleverd tot aan de meterkast. Daarvandaan wordt de energie via de binneninstallatie in de woning geleid. Wanneer de binneninstallatie niet goed functioneert, wordt de energieleverancier hier vaak op aangesproken. In ruim 95% van de gevallen hebben de klachten over een warmtesysteem echter betrekking op een niet goed functionerende binnenhuisinstallatie. De bewoner heeft het gevoel van het kastje (de binneninstallateur) naar de muur (de warmteleverancier) te worden gestuurd, waardoor de bewoner ontevreden raakt. De warmteleverancier wordt als gevolg hiervan met communicatie- en onderzoekskosten geconfronteerd die bij de binneninstallateur dan wel bouwer van de woning zouden moeten liggen. De facturatie en incasso worden doorgaans uitbesteed aan derden die een standaardprotocol volgen om het geld binnen te halen, zoals overeengekomen in een

Planning

Service Level Agreement (SLA). Wanneer een bewoner niet betaalt, wordt vaak niet gekeken naar de klachten die al gemeld zijn over het systeem, omdat dit voor deze dienstverlener niet relevant is. De energie is geleverd, dus er moet worden betaald. Maar wat als de thermostaat van de binnenhuisinstallatie verkeerd geschakeld is en meet op de temperatuur van één van de slaapkamers of zelfs de badkamer? De woonkamer komt dan niet op de gewenste temperatuur. De bewoner zet de thermostaat hoger en hoger en verbruikt meer en meer energie, terwijl alleen die ene slaap- of badkamer almaar warmer en warmer wordt. Moet deze bewoner, die de dupe is van een verkeerd aangelegde binnenhuisinstallatie, de geleverde en gebruikte energie dan betalen of niet? Een pasklaar antwoord op deze en soortgelijke vragen is er niet. Wel tonen dergelijke situaties aan dat de exploitatie van een duurzame warmtevoorziening plaatsvindt onder uitdagende marktomstandigheden.

Gerealiseerd

Energiehuis DEVO

€€

€€ €

€€ € € €€

7

8

3. Een duurzame oplossing

Green Spread heeft ruime ervaring met de ontwikkeling en exploitatie van warmtenetten. Wij zijn onder meer verantwoordelijk voor de directievoering van de energiebedrijven DEVA uit Nieuwkoop (Duurzame Energievoorziening Achterweg) en DEVO uit Veenendaal (Duurzame Energie Veenendaal-Oost). DEVA is in eigendom van Woningstichting Nieuwkoop en van ontwikkelaar Latei. DEVO is onder meer in eigendom van de gemeente Veenendaal en van Patrimonium Woonstichting. Het gaat hier om warmtenetten die worden gevoed door WKO-WKK-combinaties. De genoemde energiebedrijven leveren zowel warmte als koude en warm tapwater. Via DEVA en DEVO levert Green Spread nu al energie aan circa 850 particuliere aansluitingen en ongeveer 15.000 m² aan voorzieningen. Voor woningstichting Bo-Ex voeren wij daarnaast het handelsmerk Transwijk Energie. Het gaat hier om een WKO-project waar wij niet alleen de installatie exploiteren, maar tevens verantwoordelijk zijn voor de facturering, de incasso en het klantencontact. Opmaat tot exploitatie: advies en ontwikkeling Aan het exploiteren van een WKO-installatie en het bijbehorende distributienet gaat meestal een lang ontwikkeltraject vooraf. Ook op dit gebied is Green Spread goed thuis. Zo adviseren wij verschillende gemeenten en woningcorporaties over de in- en

toepassing van duurzame warmtevoorzieningen. In Coevorden werken we bijvoorbeeld mee aan de ontwikkeling van een duurzaam warmtenet en in Arnhem hebben we al aan mogelijkheden rond het stationsgebied gerekend. Momenteel kijken we in onze thuisstad naar een mogelijke warmtekoppeling tussen Burgers Zoo en ziekenhuis Rijnstate. In Nieuwveen hebben we een warmtesysteem ontwikkeld voor een zorginstelling. Ten slotte ondersteunen wij diverse woningcorporaties bij hun plannen om een aansluiting te realiseren op warmtenetten van andere partijen, bijvoorbeeld in Leidsche Rijn. Oplossingen van a tot z Het traject dat leidt tot duurzame warmteprojecten begint wat Green Spread betreft met het in kaart brengen van de mogelijkheden. Dit doen wij doorgaans via een “Warmtepotentiekaart”, waaruit de ruimtelijke (on)mogelijkheden voor rendabele warmtelevering blijken. Daarna kunnen we als “Energiearchitect” het warmtesysteem voor u ontwerpen, waarbij een rendabele en duurzame bedrijfsvoering het uitgangspunt is. Vervolgens stellen we de business case op. Deze wordt zo voorbereid dat deze direct voldoet aan de eisen van gerenommeerde financiers als Triodos Bank, ASN en/of BNG. Wij hebben goede relaties met deze banken en zij hebben goede ervaringen met ons. In totaal hebben wij met het oog op warmteprojecten reeds voor 11,5 miljoen euro gefinancierd via deze banken, al dan niet voor onze klanten.

Energiehuis DEVO

€€

€€ €

€€ € € €€

Wanneer de business case rond is en de financiering geregeld is, kunnen wij de aanbesteding verzorgen, tijdens de bouwfase het projectmanagement voeren en deelnemen in het bouwteam. Na oplevering volgt de exploitatiefase. Daarin kunnen wij verschillende rollen vervullen, tot en met de statutaire directievoering. Dit laatste is echter wel afhankelijk van het feit of wij medeaandeelhouder worden in het project of niet. Voor de exploitatiefase hebben wij verschillende hulpmiddelen ontwikkeld. Hierbij moet worden gedacht aan een dashboard, waarmee zowel de energetische als de financiële prestaties van het systeem kunnen worden gemonitord; energetisch vaak “real time”, financieel standaard op maandbasis. Met dit dashboard ziet u in één oogopslag wat het energetische én het financiële rendement van de installatie is. Onderscheidend vermogen Wij onderscheiden ons niet alleen door projecten daadwerkelijk in exploitatie te nemen, maar ook door onze wil om dit vóór of mét u te doen. Wij zijn namelijk bereid samen met u te investeren in de verduurzaming van uw vastgoed. Het maakt ons niet uit of het gaat om nieuwbouw of bestaande bouw. Wij stellen de business cases ook altijd zo op dat deze aan onze rendementseisen voldoen en wij er dus ook in willen en kunnen investeren. Het is dan aan u of u dit ook wenselijk vindt. Wij kunnen u in ieder geval volledig ontzorgen. De klant is koning Klantcontact is een belangrijk aandachtspunt voor Green Spread. Voor de verschillende warmteprojecten hebben we diverse middelen ontwikkeld en ingericht die ervoor zorgen dat het contact met de energiegebruikers optimaal verloopt. Hierbij kunt u onder meer denken aan projectgerelateerde

telefoonnummers, een app, een eigen internetomgeving met inzicht in het energieverbruik en de nota’s, maar ook aan informatieavonden, spreekuren, handleidingen, Twitter-accounts en eigen Facebookpagina’s. Dit alles draagt bij aan transparante en laagdrempelige communicatie, met als doel de bewoners tevreden te houden over de energielevering, waarbij wij ons uiteraard volledig conformeren aan de Warmtewet. Kortom: Green Spread is de partij om mee samen te werken wanneer u met warmte aan de slag wilt of wanneer u meer uit uw warmtenet wilt halen. Wij hebben de kennis, de ervaring en de middelen om u volledig te ontzorgen, uw risico’s te verlagen en uw rendement te verhogen. Wij voegen daad bij woord door u niet alleen te adviseren, maar door samen met u mee te investeren, mocht u dat willen. We zijn zelfs bereid uw warmtenet volledig over te nemen wanneer u zich op uw kerntaken wilt richten en de energielevering wilt uitbesteden. Het mooie is dat wij ons hierbij niet hoeven te beperken tot de levering van warmte of koude. Wij beschikken over een leveringsvergunning van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), waarmee wij ook elektriciteit en gas mogen leveren aan bewoners die zijn aangesloten op de warmtenetten. Als kers op de taart kunnen we hen dan ook de stroom van een zonnepark of windturbine uit de nabije omgeving leveren. En wanneer die er nog niet zijn? U raadt het al: dan brengen wij met plezier onze expertise in om deze voor u te ontwikkelen en/of te exploiteren! In het vervolg van deze brochure vertellen wij graag nog wat meer over de concrete warmtediensten die wij voor u hebben ontwikkeld.

0,40

10%

0,20

0%

0,00

Warmtepomp

€€

€€ €

WKK

Ketels

PER

september 2013

0,60

20%

augustus 2013

30%

juli 2013

0,80

juni 2013

1,00

40%

mei 2013

1,20

50%

april 2013

60%

maart 2013

1,40

februari 2013

70%

januari 2013

1,60

december 2012

1,80

80%

november 2012

90%

oktober 2012

2,00

Klantnummer 1000321 Huib Jansen Hof van Transwijk 365 3526XB Utrecht [email protected]

PER

Inzet

Inzet warmtepomp, WKK en ketels en Gerealiseerde PER 100%

Mijn Warmte

Online portal van Transwijk Energie

€€ € € €€

9

10

4. Diensten van Green Spread Het traject tussen de idee- en exploitatiefase van duurzame warmteprojecten is veelomvattend, zo weten wij uit ervaring. In dit hoofdstuk zetten wij bondig uiteen welke werkzaamheden wij zoal voor u kunnen verrichten. Tegelijkertijd proberen wij aan te geven wanneer deze diensten zinvol zijn, in het spectrum tussen het allereerste idee en het managen van een operationele leveringinstallatie van duurzame warmte; zie hiervoor de figuur hieronder.

Idee

Ontwikkeling Haalbaarheidsstudie Hiermee kunt u de technische en financiële haalbaarheid van uw warmteproject laten vaststellen. Business case Een business case van uw warmteproject geeft inzicht in de wijze waarop de investering, de kosten tijdens de exploitatie en alle baten zich tot elkaar verhouden.

Warmtepotentiekaart De warmtepotentiekaart is een beleidsinstrument dat laat zien waar kansen liggen voor de rendabele toepassing van diverse (duurzame) warmtetechnieken. Geografisch-economisch warmtemodel Dit model geeft inzicht in de ruimtelijke verdeling van kosten en opbrengsten van warmteproductie, warmtedistributie en warmtelevering. Woonlastenmodel Het woonlastenmodel biedt inzicht in de relatie tussen een investering in duurzame warmte en de besparing in stookkosten gedurende de exploitatie.

Business plan warmtebedrijf In een business plan voor een warmtebedrijf zet Green Spread uiteen wat alle doelen, middelen en termijnen zijn en wordt de levensvatbaarheid ervan zowel kwalitatief als kwantitatief geduid. Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen. Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity. Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject. Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop. Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen. Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.

€€

€€ €

€€ € € €€

5. Producten van Green Spread

11

In de praktijk zien we dat het merendeel van de toegelichte diensten in combinatie met andere diensten tot uitvoering wordt gebracht. Daarom volgt op de volgende pagina’s een overzicht van zeven “warmteproducten” van Green Spread, die bestaan uit gebruikelijke combinaties van diensten. Hierbij gaan we dieper in op het exacte plan van aanpak dat Green Spread hiervoor klaar heeft liggen.

Realisatie

Exploitatie Vergunningen Het beheren van diverse vergunningen, zoals een WKOvergunning, is cruciaal voor iedere warmte-exploitatie. Het aanvragen en beheren van een vergunning voor de levering aan kleinverbruikers kan tevens aan de orde zijn. Technische optimalisatie Doelstelling hiervan is het maximaliseren van het rendement door strategische inzet van warmteproductiemiddelen in combinatie met een bufferstrategie. Technische rapportage Via deze rapportage maakt Green Spread de technische prestaties van uw warmte-installatie inzichtelijk.

Contractmanagement Centraal hierin staat het afsluiten en beheren van contracten voor de realisatie en exploitatie (inkoop en verkoop) van uw warmte-installatie, inclusief het opstellen en toetsen van aansluitvoorwaarden en de controle op naleving hiervan. Projectmanagement Ook voor de coördinatie van ontwerp-, bouw- en exploitatieactiviteiten van uw warmteproject kunt u een beroep doen op Green Spread.

Storingsadministratie en -afhandeling Hieronder verstaan wij het bijhouden van zowel storingen als klachten en het zorgen voor een correcte afhandeling hiervan. Tarievenbepaling Bij het vaststellen van de tarieven die u kunt hanteren voor de levering van warmte op basis van de Warmtewet kunnen de kennis en ervaring van Green Spread goed van pas komen. Bemetering Wij beschikken over geavanceerde methodes voor het op afstand uitlezen van meterstanden, op basis waarvan de facturatie van warmte kan plaatsvinden. Klantenadministratie en facturatie Het verzorgen van de facturatie en incasso van zowel voorschotnota’s als jaarnota’s kunt u gerust aan ons toevertrouwen, evenals het debiteurenbeheer van uw warmtebedrijf. Communicatie (website en helpdesk) Wij hebben ruime ervaring met het up-to-date houden van de website en het verzorgen van een telefonische helpdesk en/of e-mailhelpdesk. Financiële administratie en rapportage Het verwerken van alle inkomende en uitgaande facturen en het rapporteren hierover, bijvoorbeeld voor de jaarrekening, zijn werkzaamheden die geen geheimen hebben voor Green Spread. Managementrapportage Het opstellen van een periodieke rapportage waaruit de technische en financiële stand van zaken van het warmtebedrijf blijkt, mag niet ontbreken in de exploitatiefase.

€€

€€ €

€€ € € €€

12

Warmte-investeringskaart Introductie U wilt de toepassing van duurzame warmte stimuleren en vraagt zich af wat de mogelijkheden zijn. Biomassa, restwarmtebenutting, geothermie, warmte-en-koudeopslag en/of riothermie zijn wat u betreft allemaal opties. Tegelijkertijd realiseert u zich dat de praktische kansen voor de inzet van (duurzame) warmte in sterke mate wordt bepaald door de “bovengrondse” business case, oftewel: de mogelijkheden om de beschikbare warmte tegen beperkte kosten en in voldoende hoeveelheid af te zetten.

Idee

Ontwikkeling

Realisatie

Business case Een business case van uw warmteproject geeft inzicht in de wijze waarop de investering, de kosten tijdens de exploitatie en alle baten zich tot elkaar verhouden.


Technische optimalisatie Doelstelling hiervan is het maximaliseren van het rendement door strategische inzet van warmteproductiemiddelen in combinatie met een bufferstrategie.

Business plan warmtebedrijf In een business plan voor een warmtebedrijf zet Green Spread uiteen wat alle doelen, middelen en termijnen zijn en wordt de levensvatbaarheid ervan zowel kwalitatief als kwantitatief geduid. Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen. Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity.

Exploitatie Vergunningen Het beheren van diverse vergunningen, zoals een WKOvergunning, is cruciaal voor iedere warmte-exploitatie. Het aanvragen en beheren van een vergunning voor de levering aan kleinverbruikers kan tevens aan de orde zijn.

Haalbaarheidsstudie Hiermee kunt u de technische en financiële haalbaarheid van uw warmteproject laten vaststellen.

Technische rapportage Via deze rapportage maakt Green Spread de technische prestaties van uw warmte-installatie inzichtelijk. Contractmanagement Centraal hierin staat het afsluiten en beheren van contracten voor de realisatie en exploitatie (inkoop en verkoop) van uw warmte-installatie, inclusief het opstellen en toetsen van aansluitvoorwaarden en de controle op naleving hiervan. Projectmanagement Ook voor de coördinatie van ontwerp-, bouw- en exploitatieactiviteiten van uw warmteproject kunt u een beroep doen op Green Spread.

Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject. Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop. Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen. Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.


Aanpak Onze warmte-investeringskaart maakt voor een specifiek gebied inzichtelijk hoe warmtebronnen rendabel aan warmtegebruikers gekoppeld kunnen worden. U krijgt inzicht in de ruimtelijke verdeling van de technische, juridische, organisatorische en economische (on)mogelijkheden. Green Spread bepaalt eerst wat de ruimtelijke criteria zijn voor de toepassing van de diverse warmtebronnen. Daarna volgt de vertaling van deze criteria in toepassingsmogelijkheden; per techniek wordt vastgesteld wat waar mogelijk is voor wat betreft de productie, distributie en afname van warmte. Op basis van de ruimtelijke afweging berekent Green Spread voor alle verschillende opties wat de kostprijs is en wat de warmte kan opbrengen bij levering aan afnemers.

Warmtepotentiekaart Arnhem

Wanneer de kennis van de vraag- en aanbodzijde wordt gecombineerd, ontstaat een kaart waaruit blijkt wat de investeringscapaciteit is voor een warmtenet (per bronlocatie) en welke afnemers rendabel kunnen worden voorzien van warmte. Projecten • Warmtepotentiekaart Arnhem: voor de gemeente Arnhem is in kaart gebracht waar kansen liggen voor rendabele toepassing van restwarmte, biomassa, riothermie, WKO en geothermie. •

Energiepotentiekaart Noord-Veluwe: voor acht samenwerkende gemeenten is inzichtelijk gemaakt welke duurzame-energie-technieken kunnen bijdragen aan de lokale en regionale klimaatdoelstellingen.

Energiepotentiekaart Regio Noord-Veluwe

€€

€€ €

€€ € € €€

Realisatie





Business plan warmtebedrijf In een business plan voor een warmtebedrijf zet Green Spread uiteen wat alle doelen, middelen en termijnen zijn en wordt de levensvatbaarheid ervan zowel kwalitatief als kwantitatief geduid.


Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen. Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity. Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject.

Storingsadministratie en -afhandeling Hieronder verstaan wij het bijhouden van zowel storingen als klachten en het zorgen voor een correcte afhandeling hiervan. Tarievenbepaling Bij het vaststellen van de tarieven die u kunt hanteren voor de levering van warmte op basis van de Warmtewet kunnen de kennis en ervaring van Green Spread goed van pas komen. Bemetering Wij beschikken over geavanceerde methodes voor het op afstand uitlezen van meterstanden, op basis waarvan de facturatie van warmte kan plaatsvinden. Klantenadministratie en facturatie Het verzorgen van de facturatie en incasso van zowel voorschotnota’s als jaarnota’s kunt u gerust aan ons toevertrouwen, evenals het debiteurenbeheer van uw warmtebedrijf.

Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop.

Communicatie (website en helpdesk) Wij hebben ruime ervaring met het up-to-date houden van de website en het verzorgen van een telefonische helpdesk en/of e-mailhelpdesk.

Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen.

Financiële administratie en rapportage Het verwerken van alle inkomende en uitgaande facturen en het rapporteren hierover, bijvoorbeeld voor de jaarrekening, zijn werkzaamheden die geen geheimen hebben voor Green Spread.

Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.

Managementrapportage Het opstellen van een periodieke rapportage waaruit de technische en financiële stand van zaken van het warmtebedrijf blijkt, mag niet ontbreken in de exploitatiefase.

Duurkromme 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000

Afnemer 1

Afnemer 2

Afnemer 3

Afnemer 4

Het realiseren van een duurzame energievoorziening vereist een visie op de wijze waarop de hoge(re) stichtingskosten worden terugverdiend dankzij lagere energielasten. Deze visie biedt de EnergieArchitect, die in dat kader inzichtelijk maakt wat de consequenties zijn van keuzes voor verschillende technieken. Wij hebben tools ontwikkeld die kunnen worden ingezet tijdens dit proces, zoals het woonlastenmodel, waarin de opties voor de invulling van de energievraag worden doorgerekend. Ook dragen wij alternatieve financieringsoplossingen aan, waarbij een bewonerscoöperatie een denkbaar middel is. Projecten • Stadshagen, Zwolle: voor het eerste deelproject in Stadshagen is Green Spread betrokken geweest tijdens de ontwerpfase. Green Spread heeft hier een alternatief financieringsmodel vormgegeven waarbij het mogelijk bleek energieneutrale woningen te realiseren die binnen de gestelde stichtingskosten konden worden ontwikkeld. •

LIOF: Green Spread heeft zich toegelegd op een locatiestudie voor een biomassacentrale op bedrijventerrein Beatrixhaven in Maastricht, in combinatie met het ontwerp van een warmtenet.

€€

€€ €

Locatiestudie biomassacentrale en warmtenet Maastricht

€€ € € €€

December

November

Oktober

September

Augustus

Juli

Juni

Mei

April

Maart

0 Februari

Aanpak Green Spread kan u ondersteuning bieden in de persoon van de EnergieArchitect. In het multidisciplinaire ontwerpteam van architecten, stedenbouwkundigen, gemeente en woningbouwcorporaties ondersteunt de EnergieArchitect in het maken van weloverwogen keuzes.

Ontwikkeling Haalbaarheidsstudie Hiermee kunt u de technische en financiële haalbaarheid van uw warmteproject laten vaststellen.

Januari

In tegenstelling tot een aantal jaren geleden is sprake van meer onzekerheid bij projecten. Om de onzekerheden te beheersen, zijn de bouwplanning en het stedenbouwkundig ontwerp flexibeler dan ooit en deze kunnen gedurende een periode constant worden aangepast. Hierdoor kan beter op de behoefte van de markt worden ingespeeld. In dit dynamische kader moet de duurzame energievoorziening een plaats krijgen.

Idee

Verbruik

EnergieArchitect Introductie In de ontwerpfase van uw nieuwbouw- of herstructureringsproject heeft u interesse in het vormgeven van de duurzame energievoorziening. U overweegt duurzame maatregelen en wil meer inzicht in de voorwaarden, consequenties, kosten en opbrengsten.

Afnemer 5

13

14

Warmtemakelaar Introductie Als eigenaar van een warmtenet moet u sinds 1 januari 2014 aan de Warmtewet voldoen. Omdat de hieruit voortvloeiende werkzaamheden mogelijk niet zijn voorzien tijdens de realisatie van uw warmtenet kan het voorkomen dat u hiervoor geen tijd of geld heeft begroot. Gezien het bijkomende risico van boetes bij storingen van langer dan vier uur, kan het raadzaam zijn de exploitatie en ook het eigendom bij een externe partij onder te brengen. De warmtemakelaar helpt u bij de verkoop van uw warmtenet.

Idee

Ontwikkeling

Realisatie




Business plan warmtebedrijf In een business plan voor een warmtebedrijf zet Green Spread uiteen wat alle doelen, middelen en termijnen zijn en wordt de levensvatbaarheid ervan zowel kwalitatief als kwantitatief geduid. Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen. Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity. Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject. Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop. Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen. Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.





Aanpak Green Spread heeft vanuit verscheidene rollen ervaring met warmtenetten: als eigenaar, directievoerder en exploitant. Daarom kunnen wij u goed adviseren. Eerst brengen we alle rechten, plichten, risico’s en inkomsten in kaart. In sommige gevallen is het aantrekkelijk enkel de statutaire directie onder te brengen bij een externe partij, zodat u het exploitatievoordeel kunt behouden. In andere gevallen kan verkoop de betere optie zijn. We bepalen in samenspraak de criteria waaraan de koper moet voldoen. Als u bijvoorbeeld huurders heeft, is het immers niet altijd wenselijk een installatie te verkopen aan de hoogste bieder. Green Spread kan alle benodigde documentatie opstellen en zorgen dat deze onder de aandacht van geïnteresseerden komt. Nadat de verschillende aanbiedingen zijn doorlopen, helpen wij u een keuze te maken en voeren wij desgewenst voor u de onderhandelingen. Projecten • De Woonplaats, Klaaskateplein: aanbesteding van de realisatie en exploitatie van het warmtenet (met aparte elektriciteitsvoorziening) voor het project Klaaskateplein te Enschede, in opdracht van De Woonplaats. •

Gemeente Hoorn: in opdracht van de gemeente Hoorn heeft Green Spread de contractonderhandelingen gevoerd voor de verkoop van het warmtedistributienet op het Oostereiland.

•

Vesteda: voor Vesteda heeft Green Spread contracten getoetst en opgesteld voor diverse WKO-systemen.

Oostereiland, Hoorn

Klaaskateplein

€€

€€ €

€€ € € €€

Gedelegeerd projectontwikkelaar Introductie U wilt investeren en zoekt iemand die samen met u concrete stappen zet op weg naar de daadwerkelijke realisatie: een gedelegeerd projectontwikkelaar of een kwartiermaker.

Idee

Ontwikkeling

Realisatie


Haalbaarheidsstudie Hiermee kunt u de technische en financiële haalbaarheid van uw warmteproject laten vaststellen. Business case Een business case van uw warmteproject geeft inzicht in de wijze waarop de investering, de kosten tijdens de exploitatie en alle baten zich tot elkaar verhouden.





Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject. Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop.

Omdat u wilt investeren, heeft u al een indruk van de haalbaarheid en de mogelijke opbrengsten. Het gaat u specifiek om duurzame warmte: een WKO, WKK, een warmtenet of iets vergelijkbaars. U heeft al een goed uitgewerkt idee en de risico’s zijn nog groot. U wilt ook nog kunnen beslissen om toch niet te investeren.

Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen. Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.


Aanpak Green Spread investeert en realiseert zelf ook en weet daardoor uit ervaring hoe de ontwikkelen realisatieprocessen tot een goed einde te brengen zijn, zowel inhoudelijk als procesmatig. Aan Green Spread heeft u een ervaren (gedelegeerd) projectontwikkelaar; een professionele partij die een ingezette ontwikkeling kan (bege)leiden tot en met de concrete besluitvorming en de daarop volgende realisatie. Onze aanpak bestaat uit verschillende fasen, steeds met eigen go/no go-momenten. Deze fasering maakt het proces transparant en de projecteigen invulling flexibel.

Woonzorgzone Vennehout in Nieuwveen

Misschien wilt u Green Spread te zijner tijd ook inschakelen als assetmanager of als statutair directeur. Misschien ook niet; dat staat open. In elk geval bent u verzekerd van een deskundige projectontwikkelaar die met een open blik de exploitatie van de warmteinstallatie analyseert. Onze projectontwikkelaars hebben diepgaande kennis van de energiesector in het algemeen en de productie en levering van duurzame warmte in het bijzonder. Projecten • DEVO: uitbreiding van het warmtenet van DEVO door aansluiting van de Zuiderkruis-flats in Veenendaal Oost. Green Spread heeft alle juridische, technische en financiële aspecten van de ontwikkeling gecoördineerd. •

Zuiderkruis-flats

Nieuwveen: de ontwikkeling van een warmtevoorziening op basis van een WKO-systeem voor woonzorgzone Vennehout in Nieuwveen.

Woningen DEVO

€€

€€ €

€€ € € €€

15

Second opinions en due diligence Introductie U bent betrokken bij een warmtenet en wil de cijfers of andere aannames uit een contract of business case laten toetsen door een onafhankelijke derde partij.

Idee

Ontwikkeling





Warmtepotentiekaart De warmtepotentiekaart is een beleidsinstrument dat laat zien waar kansen liggen voor de rendabele toepassing van diverse (duurzame) warmtetechnieken.


Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen.

Geografisch-economisch warmtemodel Dit model geeft inzicht in de ruimtelijke verdeling van kosten en opbrengsten van warmteproductie, warmtedistributie en warmtelevering.

Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity.

Woonlastenmodel Het woonlastenmodel biedt inzicht in de relatie tussen een investering in duurzame warmte en de besparing in stookkosten gedurende de exploitatie.

Zowel bij nieuw te realiseren als bij bestaande warmtenetten zijn er vaak openstaande vragen over business cases, tariefstellingen of contractvormen. Ook als u een warmtebron of warmtenet wilt overnemen, kunt u behoefte hebben aan toetsing van de aangedragen informatie. Mede vanwege de lange looptijd van de overeenkomsten zijn realistische risico-inschattingen voor u en uw contractpartners van cruciaal belang.

Realisatie


Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject.








Analyse vastrecht koude per maand (gepubliceerd 2012) € 45,00 € 40,00

Aanpak Green Spread beschikt dankzij haar ervaring met de directievoering van warmtenetten over actuele en realistische data uit de praktijk omtrent de realisatie en exploitatie van warmtenetten.

€ 35,00 € 30,00 € 25,00 € 20,00 € 15,00

•

Vesteda: second opinion warmtecontract WKO voor 126 appartementen in ‘s-Hertogenbosch (o.a. leveringsovereenkomst, tarieven, aansluitvoorwaarden en technische specificaties).

•

Gemeente ’s-Hertogenbosch: toetsing aanname dat het warmtenet van de afvalstoffendienst enkel kan worden uitgebreid door een samenwerking met Omron aan te gaan. Green Spread heeft de business case tegen het licht gehouden en speciale aandacht besteed aan risico’s van een biomassaexploitatie (1), de consequenties van een best- en worst-case-volloopscenario van het bedrijvenpark (2) en fiscale optimalisatieslagen (3).

€ 5,00

Vergelijking tarieven vastrecht koude

Warmteleidingen

€€

€€ €

€€ € € €€

Deened

Energie Exploitatiemij

Vaanster

Cogas Zwolle

Cogas Deventer

Eteck Sassenheim

Warm Hartje Eindhoven

Eneco Delft

Cogas Almelo

Cogas Putten

Energiek Energie

Nuon Bodegraven

Nuon Puttershoek

Nuon Dongen

Nuon Groningen

Nuon Amsterdam

Nuon Woerden

Waterland Energie

Transwijk Energie

DEVA

€ 0,00 Nuon Den Haag

Projecten • Vesteda: second opinion warmtecontract WKO voor 300 woningen in Utrecht (o.a. tariefstelling, technische optimalisatie, duurzaamheid installatie en rendement/risico).

€ 10,00

DEVO

In elk stadium van de voorbereiding en exploitatie van het warmtenet kunt u ons inschakelen voor een second opinion en realistische risico-inschattingen vanuit een onafhankelijk standpunt.

Eteck Goes

16

Bedrijfsvoering Introductie In de exploitatiefase van uw warmtenet vindt een groot aantal werkzaamheden plaats, zoals het technische beheer en onderhoud, de klantenadministratie en -service, de bemetering en de facturatie. Sinds de invoering van de Warmtewet is meer nadruk komen te liggen op een juiste tariefstelling en een transparante storingsadministratie. Dit levert u de voortdurende uitdaging op om een soepele en goed renderende exploitatie te behouden.

Idee

Ontwikkeling

Realisatie


Haalbaarheidsstudie Hiermee kunt u de technische en financiële haalbaarheid van uw warmteproject laten vaststellen. Business case Een business case van uw warmteproject geeft inzicht in de wijze waarop de investering, de kosten tijdens de exploitatie en alle baten zich tot elkaar verhouden.





Due diligence Via een due diligence analyseert Green Spread alle relevante financiële, fiscale, juridische en commerciële risico’s en kansen. Financiering Green Spread is gespecialiseerd in het organiseren van de financiering voor een warmteproject, bijvoorbeeld via een bank, crowdfunding of private equity. Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject.








Aanpak Green Spread is bij meerdere warmtenetten verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en wij zouden dat ook graag voor u doen. Wij kunnen specifieke werkzaamheden voor u uitvoeren of de integrale bedrijfsvoering oppakken. Wij zorgen er daarbij voor dat de warmtelevering steeds voldoet aan de gestelde eisen vanuit de Warmtewet. Wij beschikken in dat kader over de benodigde administratiesystemen en communicatiemiddelen, alsmede over de benodigde technische kennis. Wij nemen uw bestaande processen over of richten desgewenst nieuwe processen in. Projecten • Transwijk Energie: exploitatie van een WKOsysteem voor 207 huurappartementen in Utrecht ten behoeve van woningcorporatie Bo-Ex. De exploitatie omvat niet alleen het technische en financiële beheer van het systeem, maar ook het volledige klantcontact, inclusief facturering en incasso. •

DEVA: DEVA is een lokaal duurzaam energiebedrijf dat warmte en koude levert aan circa 250 woningen in het centrum van Nieuwkoop, middels de exploitatie van een WKO/WKK-combinatie. Green Spread is als statutair directeur onder meer verantwoordelijk voor de communicatie richting de klanten.

Website DEVA

Specificatie jaarafr Klantnummer: Factuurnummer: Factuurdatum: Vervaldatum:

. Jansen, A.B nswijk 365 Hof van Tra echt 3526XB Utr

Utrecht, 17 Betreft:

er: Klantnumm mmer: Factuurnu tum: Factuurda m: Vervaldatu

Transwijk Energie Postbus 993 6800 AZ Arnhem

1000321 -0119700 T: 088 rgie.nl 9876 answijkene E: info@tr 20 januari 2014 3 februari 2014

T: 088-0119700 E: info@transwijkene rgie.nl

Adres: Hof van Transw ijk 365

4

januari 201

Jaarafreke

Energie Transwijk Postbus 993 ekening hem 6800 AZ Arn

ning

1000321 9876 2014 20 januari 2014 3 februari

Uw verbruik over

deze periode

Vastrecht warmte Vastrecht koude

Begindatum

Einddatum 31-12-2013

31-12-2012 31-12-2012

Aantal dagen 365

31-12-2013

365

Beginstand Eindstand ber Verbruik Warmte 31 decem gen zijn tot 0,00 ontvan deze ragen die Warm tapwaAlle de op14,05 14,05 cificatie van ing. ter bed t u een spe 1,05 jaarafreken 27,03 25,98 Energie uw pagina’s vind e ijk end nsw Tra de volg vangt u van kening. Op Administratiekosten Hierbij ont met en in de afre opnemen meegenom tact zijn con 3 u t 201 ragen. vragen kun oemde bed energie.nl r eventuele pagina gen t. Voo Totaal @transwijk excl. BTW kening vind e-mail: info 00 of per heldere afre 197BTW 21% er 088-01 dat u dit een foonnumm Wij hopen rgie, via tele Ene Totaal ijk incl. BTW Transw € 611,36

, r/mevrouw Geachte hee

Adres: Hof

ijk 365 van Transw

€ 102,50 € 109,90

Nieuw voorschot

Warmte Koude

water Warm tap l. BTW Totaal exc

Bedrag € 325,44 € 102,50

€ 20,35

€ 285,92

€ 4,23

€ 109,90 0,00 € 823,75 € 172,99 € 996,73

€ 823,75 € 172,99

Uw nieuwe voorsc hotbedrag wordt vanaf januari € 93,06 per jaar. per maand Uw geschat jaarve € 996.,73 rbruik is 14 GJ en 26 m 3 € 1126,60

21% BTW a e jaarnot ten op dez Totale kos

€ -129,87 € 93,06

aan Reeds vold

rbedrag

Factuu ari edrag janu Voorschotb

Tarief € 0,89161 € 0,28081

vangst van

en na ont

14 dag 1) zal binnen drag (€ 36,8 . Het totaalbe 123456789 NL83ASNB0 rekening

deze nota

uw maakt op den overge

wor

Transwijk Energie – KvK 30233905 3905 Bank NL87RABO0112 KvK 3023 B01 851975 – BTW Energie – NL818854819B01 NL818854819 Transwijk 51975 – BTW 7RABO01128

Bank NL8

Facturen Transwijk Energie

€€

€€ €

€€ € € €€

17

18

Assetmanagement warmte-installaties Introductie U heeft een warmte-installatie en wilt het financiële rendement waarborgen. Hiervoor is assetmanagement het middel. Doelstelling is het vinden van de juiste balans tussen operationele prestaties (leveringszekerheid, veiligheid, comfort), financiële prestaties en risico’s. U bepaalt de bedrijfsdoelstellingen, randvoorwaarden en aanvaardbare risico’s. Aan Green Spread kunt u de organisatie van het assetmanagement toevertrouwen.

Idee

Ontwikkeling

Realisatie








Begeleiden technisch ontwerp Het opstellen van zowel uitgangspunten als randvoorwaarden en het begeleiden van het technisch ontwerp zijn belangrijke onderdelen van het ontwikkeltraject. Contractonderhandelingen Namens de opdrachtgever kan Green Spread onderhandelingen voeren over contracten voor warmtelevering, onderhoud of inkoop. Begeleiden aanbesteding Hier gaat het om het verzorgen van de stukken voor de aanbesteding, het selecteren van uitvoerende partijen en beoordelen van de aanbiedingen. Second opinion Een second opinion kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de diverse contracten voor warmtelevering, aansluiting op een warmtenet en de realisatie van een warmteproject.


Aanpak Het gehele proces van aanschaf tot en met afschrijving brengen wij in kaart en daarbij minimaliseren wij de “total costs of ownership” voor u. Aan de hand van verschillende beschikbare tools maken wij periodiek inzichtelijk welke maatregelen het meeste bijdragen aan de vooraf vastgestelde (bedrijfs)doelen. Green Spread neemt daarbij de verantwoordelijkheid voor de volgende werkzaamheden op zich: • • • • •

energiemanagement; exploitatiemanagement; (her)investeringsvoorstel; strategisch onderhoudsplan; contractmanagement.

Door een continue bewaking van de verantwoordelijkheden en contracten wordt een hoger rendement behaald en kunnen kosten worden bespaard. Projecten • DEVO: Duurzame Energie Veenendaal-Oost en is een lokaal duurzaam energiebedrijf dat warmte en koude levert aan inwoners van een nieuwe woonwijk in de gemeente Veenendaal. Op termijn gaat DEVO ongeveer 1.250 huishoudens van duurzame energie voorzien. •

DEVA: Green Spread voert de statutaire directie voor de Duurzame Energievoorziening Achterweg (DEVA). DEVA is een lokaal duurzaam energiebedrijf dat warmte en koude levert aan ongeveer 250 woningen in het centrum van Nieuwkoop, middels de exploitatie van een WKO/WKK-combinatie.

•

Transwijk Energie: Green Spread verzorgt de exploitatie van een WKO-systeem voor 207 huurappartementen in Utrecht van woningcorporatie Bo-Ex. De exploitatie omvat onder meer het technische en financiële beheer van het systeem.

€€

€€ €

Logo’s DEVO, DEVA, Transwijk Energie

WKK DEVA

€€ € € €€

6. Exploitatie van warmteprojecten In de vorige hoofdstukken zijn we ingegaan op de verschillende onderdelen van de warmtewaardeketen. Maar hoe ziet de exploitatie van een warmteproject er eigenlijk uit? Als voorbeeld gebruiken we in dit laatste hoofdstuk een kleinschalig nieuwbouwproject, waar zowel woningen als voorzieningen worden ontwikkeld en via het project van duurzaam opgewekte warmte en koude worden voorzien. Laten we er voor het gemak van uitgaan dat het een project van een woningcorporatie betreft, maar het zou evengoed een project kunnen zijn waar naast of in plaats van een woningcorporatie ook een gemeente, een projectontwikkelaar en/of een zorginstelling bij betrokken is. Het feit of dit slechts om één partij gaat of om meerdere, is echter wel degelijk van invloed op de exploitatie van het project: als er meerdere betrokkenen zijn, moet immers ook veel meer worden afgestemd. Ontwikkelfase In de ontwikkelfase van het project worden vooral uren gemaakt en is het zaak adviezen in te winnen. Er moet onder meer: • • • • • • • • •

een energiesysteem worden ontworpen; een bestek worden gemaakt; aan de EPC worden gerekend; een business case worden opgesteld; onderzoek worden gedaan naar een gelijkwaardigheidsberekening; een aanbesteding worden uitgeschreven; onderhandeld worden over contracten; aandacht worden besteed aan vergunningsaanvragen; eigen en vreemd vermogen worden gearrangeerd.

Al deze kosten komen in eerste instantie grotendeels als “onderhanden werk” op de balans en maken onderdeel uit van de business case in de vorm van “ontwikkelkosten”. Andere kosten, zoals voor de accountant, eventueel de Kamer van Koophandel, administratiekosten et cetera komen gewoon in de resultatenrekening terecht. Wanneer de ontwikkelfase één of twee jaar duurt, maakt het project dus sowieso één of twee jaar lang verlies (er zijn immers nog geen opbrengsten). In dit geval moeten zowel de gemaakte kosten als het onderhanden werk worden voorgefinancierd. Risico’s De risico’s in de ontwikkelfase zitten vooral in het maken van verkeerde, te optimistische aannames, bijvoorbeeld als het gaat om de totale investering, de warmteafzet, de duur van vergunningsprocessen, de regeneratie van bronnen, ontwikkeling van de energieprijzen of het kostenniveau van de exploitatie. Er zit ook een groot risico in het rondrekenen van een business case op basis van subsidies of fiscale voordelen. Het is daarom raadzaam realistische aannames te hanteren en verschillende scenario’s (inclusief het “worst-case-scenario”) te duiden, ook om de vooraf vaak hooggespannen verwachtingen te temperen.

Kaleidoscoop, inpandige technische ruimte DEVA

€€

€€ €

€€ € € €€

19

20

Realisatiefase Na de ontwikkelfase gaat het project over naar de realisatiefase. Het project is uitontwikkeld, de vergunningen zijn binnen, de financiering is geregeld, de aanbesteding is afgerond en de contracten voor zowel de realisatie als het beheer en onderhoud van de installatie zijn getekend. Kortom: het project wordt daadwerkelijk gebouwd. Goede contracten en naleving daarvan zijn heel belangrijk om te voorkomen dat er continu meerwerk in rekening wordt gebracht door de aannemer die het energiesysteem aanlegt. Het komt regelmatig voor dat bronnen instorten of dat leidingen kapot worden getrokken tijdens de bouw van de woningen. Wanneer dit risico onvoldoende duidelijk belegd is, worden dit soort schadeposten vaak als meerwerk door de aannemer in rekening gebracht. De duur van de realisatiefase is afhankelijk van de grootte van het project en het volloopschema. Het kan

Opengewerkte afleverset in woning

€€

€€ €

gaan om een periode van één tot enkele jaren, waarbij het laatste scenario vaker voorkomt. Het realiseren van het energiesysteem loopt vaak parallel met de bouwplanning. Immers, wanneer woningen worden opgeleverd, moet er wel meteen warmte (en het liefst ook koude) kunnen worden geleverd. Wanneer een nieuwbouwproject echter verschillende fases kent, waarbij woningen of voorzieningen over een periode van bijvoorbeeld drie jaar worden opgeleverd, moet er voor de eerste woning echter al meteen worden geleverd. Vaak wordt het energiesysteem dan ook al meteen volledig opgeleverd, terwijl nog niet alle vraag wordt afgenomen. Dit leidt ertoe dat er tijdelijk sprake is van overcapaciteit. Gedurende de periode dat dit zich voordoet, wordt het energiesysteem vaak nog niet optimaal benut, waardoor de verwachte PER of COP nog niet wordt gehaald. De marge op de energielevering blijft dan achter.

WKK DEVO

€€ € € €€

21

Parc Transwijk

Wanneer het energiesysteem volledig is gerealiseerd, mogen de managementkosten doorgaans niet meer geactiveerd worden, maar moeten deze als kosten worden aangemerkt; ook wanneer nog niet alle woningen of voorzieningen zijn aangesloten op het energiesysteem. Daarnaast moet er vanaf dat moment ook worden afgeschreven op het energiesysteem en op eventuele andere investeringen. Energiesystemen kunnen vaak pas goed worden ingeregeld wanneer het systeem ten volle wordt benut en er ervaring is met levering in alle vier seizoenen. Als gevolg hiervan maken warmteprojecten de eerste jaren niet zelden fors verlies. Winst wordt pas gemaakt wanneer alle aansluitingen, dus woningen en voorzieningen, gerealiseerd zijn en het energiesysteem door de inregelperiode is. Risico’s In de realisatiefase schuilen verschillende risico’s. Zo is het van groot belang zeer goede en duidelijke aansluitvoorwaarden op te stellen wanneer er een demarcatie is tussen de buiteninstallatie (het energiesysteem) en de binneninstallatie (de vloerverwarming, thermostaat en dergelijke). De aansluitvoorwaarden moeten ook strikt worden nageleefd om problemen te voorkomen. Wanneer controles op aansluitvoorwaarden ontbreken, kan binnenshuis bijvoorbeeld vuil in de leidingen terechtkomen, waardoor kleppen blijven hangen en bewoners de woning niet warm genoeg krijgen. Zij krijgen dan hele hoge afrekeningen doordat er continu koud water wordt bijgemengd.

€€

€€ €

Het komt ook regelmatig voor dat bewoners hun woonkamer niet warm krijgen doordat aansluitingen van leidingen verwisseld zijn, waardoor niet de woonkamer (waar doorgaans de thermostaat zit) op temperatuur komt, maar één van de slaapkamers of de badkamer en soms zelfs de zolder. Aan de kant van de aannemer, degene die het complete energiesysteem aanlegt, kan het echter ook misgaan. Bijvoorbeeld wanneer deze bij het aansluiten van nieuwe woningen de boringen verkeerd uitvoert, waardoor er (PVC-) krullen in de leidingen komen en de filters van de binneninstallatie dichtslibben of, erger nog, wanneer de koppelingen in de meterkast onvoldoende worden aangedraaid. Deze kunnen dan losschieten, met als gevolg dat de woning vol water van ongeveer 75 graden Celsius komt te staan. De grootste fout die wij ooit zijn tegengekomen, is een woning waarbij de installateur die de binneninstallatie heeft aangesloten de drinkwaterleiding op de koudeaanvoer heeft aangesloten en de koudeaanvoer op de drinkwaterleiding, waardoor het koelwater van het energiesysteem als drinkwater werd gebruikt. Naast het gezondheidsgevaar dat dit heeft opgeleverd, is er in dit specifieke geval ook grote schade aan het energiesysteem toegebracht, doordat het drinkwater tot magnetietvorming heeft geleid in het gehele energiesysteem. Het heeft tonnen gekost om dit te verhelpen.

€€ € € €€

Exploitatiefase Zodra de eerste woning of voorziening is aangesloten en er warmte en/of koude wordt geleverd, zit het project in de exploitatiefase, ongeacht of alle aansluitingen al gerealiseerd zijn. In de exploitatiefase moeten onder meer: • • • • • • •

De exploitatiefase kan tegenvallen. Dit wordt dan meestal veroorzaakt doordat in eerdere fases iets is misgegaan. Denk hierbij aan: verkeerde aannames bij het opstellen van de business case of tegenvallers uit de realisatiefase die leiden tot veel hogere investeringen. Wanneer het volloopschema achterloopt, iets waar veel projecten de afgelopen jaren last van hebben gehad, heeft dit effect op de organisatie: projecten worden kleiner en komen minder snel tot stand dan verwacht, waardoor de benodigde managementaandacht onevenredig hoog wordt.

bewoners worden aangemeld; voorschotbedragen worden berekend; tarievenbladen worden gemaakt en gepubliceerd; meterstanden worden uitgelezen; incasso’s worden uitgevoerd; vragen worden beantwoord; storingen worden verholpen.

Het gevolg is dat resultaten en daardoor de cashflow tegenvallen, waardoor afspraken met banken niet kunnen worden nagekomen en er een beroep op de aandeelhouders moet worden voldaan. Accountants worden strenger, toezichthouders worden strenger, banken worden strenger en leveranciers gaan steeds meer zekerheden eisen in de vorm van vooruitbetalingen of bankgaranties. Pas wanneer alle aansluitingen zijn gerealiseerd, komt het project in rustiger vaarwater en kunnen de rendementen worden gerealiseerd die ooit berekend zijn. Bij warmteprojecten wordt daarom niet voor niets over het hockeystick-exploitatiemodel gesproken: de eerste jaren (ontwikkelfase) maak je een beetje verlies, de volgende jaren (realisatiefase en begin exploitatiefase) maak je veel verlies en pas wanneer alle woningen zijn aangesloten, ga je als exploitant geld verdienen. Wanneer je dit op voorhand weet en je hierop voorbereid bent, is er weinig aan de hand. Het is al met al zaak voldoende financiële middelen ter beschikking te hebben om de aanloopfase door te komen, want pas daarna realiseer je een duurzaam financieel rendement.

Tegenwoordig moet de leverancier van energie voldoen aan de Warmtewet, zijn aangemeld bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en minimaal eens per jaar een afrekening opstellen en versturen. Risico’s Een veelvoorkomend knelpunt in de exploitatiefase is het feit dat bewoners hoge verwachtingen hebben van een warmtesysteem. “Het is duurzaam, dus het zal wel goedkoper zijn”, is al gauw de gedachte. Een veelgehoorde klacht van afnemers is dan ook: “Het is zogenaamd Niet Meer Dan Anders, maar toch betaal ik nu meer dan in mijn vorige woning, waar ik een CVketel had!”. Vooral het eerste jaar kan fors tegenvallen, omdat een nieuwbouwwoning al snel 10 GJ nodig heeft om droog te stoken. Daarnaast hebben exploitanten geen historische data waarover gasleveranciers (energiebedrijven) wel beschikken, waardoor het veel moeilijker is het voorschot in het eerste jaar in te schatten. De eerste jaarafrekening kan daarom tegenvallen. Ook gaan bewoners regelmatig voorbij aan het feit dat zij hun CV-ketel eens per tien of vijftien jaar moesten vervangen en dat dit bij warmteprojecten niet hoeft.

Kosten, opbrengsten en cumulatieve cashflow 400 350 300 250 200 150 100 50 0 -50 -100 -150

Kosten

€€

€€ €

Opbrengsten

Cumulatieve cashflow

€€ € € €€

2029

2028

2027

2026

2025

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

-200 2014

€ x 1.000

22

7. Over Green Spread

23

Green Spread adviseert organisaties over (het exploiteren van) duurzame energie en het terugdringen van het energieverbruik. Het liefst zetten wij ook direct de vervolgstap door projecten daadwerkelijk te ontwikkelen. Het vinden van passende antwoorden op de financieringsvraagstukken is daarbij onze specialiteit. Wanneer u zelf niet wil of kan investeren, dan doen wij al snel de suggestie om ons eigen geld in te brengen.

Energyclub, kantoor Green Spread

Advies Green Spread adviseert gemeenten, provincies, waterschappen, woningcorporaties en andere organisaties over het terugdringen van het energieverbruik en het opwekken van duurzame energie. Wat ons onderscheidt van andere adviesbureaus, is de focus op de (realisatie van) concrete projecten die een bijdrage leveren aan de energietransitie: wij houden niet van rapporten die in een bureaula blijven liggen. Integendeel: mochten wij in een adviestraject concluderen dat een bepaald duurzaam project zinvol en rendabel is, dan zij wij bereid hier zelf risicodragend in te participeren. Ontwikkeling Het vaststellen van de haalbaarheid van duurzameenergie-projecten vraagt om kennis, ervaring en het vermogen om buiten de gebaande paden te denken. Green Spread beschikt over deze mix van kwaliteiten. Wij zijn onder meer thuis in de wereld van energiebesparing, zonne-energie, windenergie, bio-energie en (duurzame) warmte. Onder ontwikkeling verstaan wij: het in kaart brengen van alle technische, economische, juridische en organisatorische randvoorwaarden voor een rendabel project met voldoende lokaal draagvlak.

€€

€€ €

Projecten Green Spread

Management Bij het in de praktijk brengen van duurzame oplossingen zijn doorgaans meerdere partijen betrokken. Zij bundelen hun krachten steeds vaker in een lokaal duurzaam energiebedrijf of energiecoöperatie. Het leiden van een dergelijk initiatief of BV is een taak die u prima aan Green Spread kunt toevertrouwen. Dankzij onze kennis van de energiemarkt zijn wij bijvoorbeeld in staat de levering van duurzame stroom, gas en/of warmte te organiseren of de exploitatie en administratie behorend bij productiemiddelen van duurzame energie soepel te laten verlopen. Financiering Bij de energievoorziening van de toekomst horen moderne financieringsmethodieken. Juist omdat investeringen in duurzaamheid doorgaans een forse (voor)financiering vergen, is het van belang met passende antwoorden op financieringsvraagstukken klaar te staan. Op dat gebied heeft Green Spread zich de laatste jaren bewezen. Door business cases fiscaal te structureren en aan participatiemodellen te werken (denk aan stichting Greencrowd), hebben wij duurzame projecten in de realisatiefase geholpen. Zelf risicodragend kapitaal inbrengen is een optie die wij indien gewenst graag samen met u bespreken.

€€ € € €€

Green Spread Advies & Ontwikkeling Utrechtseweg 310, gebouw H02 6812 AR Arnhem 085 - 4013470 www.greenspread.nl [email protected]

€€

€€ €

€€ € € €€

of Koude. Ondersteuning door Green Spread

Recommend Documents