Hyperemesis gravidarum
Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap
Patiënteninformatie Hyperemesis gravidarum
1 2 3 3-1 3-2 4 5 5-1 5-2 5-3 5-4 6 7 8 9
Inleiding Wat is hyperemesis gravidarum Oorzaken Bang zijn, moeite met ontspanning Zwangerschap en jezelf Lichamelijke klachten De opname Onderzoek De eerste 24 uur Na 24 uur Bezoek Weer naar huis Een nieuwe opname? Meer informatie Tot slot
1 Inleiding U bent of wordt binnenkort opgenomen in het MC Zuiderzee ziekenhuis omdat u last hebt van overmatige misselijkheid en/of braken tijdens uw zwangerschap (hyperemesis gravidarum). In deze folder willen wij u informeren over wat “hyperemesis gravidarum” precies is, wat de mogelijke oorzaak is en hoe uw behandeling eruit kan zien. In deze folder wordt een gemiddeld beloop van de behandeling besproken. Hebt u andere wensen ten aanzien van de behandeling dan kunt u dat bespreken met uw behandeld arts. 2 Wat is hyperemesis gravidarum Zwangerschapsmisselijkheid is een normaal verschijnsel in de eerste 16 weken van de zwangerschap. 6070 % van de zwangeren hebben in meer of mindere mate last van misselijkheid en braken, voornamelijk in de ochtend. De term hyperemesis gravidarum komt uit het Latijn. Hyper betekent “boven normaal”. Emesis betekend misselijkheid en braken. Gravidarum betekent zwangerschap. Het probleem is dus: overmatig, veel en
langdurig braken tijdens uw zwangerschap. De aandoening gaat gepaard met elektrolytenstoornissen (zouthuishouding) in het bloed van de zwangere en vooral ketonlichamen in de urine. Naar schatting 3-10 vrouwen per 1000 zwangere vrouwen met dit verschijnsel worden opgenomen in een ziekenhuis. 3 Oorzaken Verschillende oorzaken leiden samen tot overmatig braken in de zwangerschap. Een daarvan is de hormoonveranderingen tijdens de zwangerschap. Het HCG (= zwangerschapshormoon) is er een van. Bijvoorbeeld bij een meerling zwangerschap is er een verhoogd risico op hyperemesis gravidarum. Ook kunnen psychische factoren het braken versterken en onderhouden. 3.1 Bang zijn, moeite met ontspanning Grote bezorgdheid over uw gezondheid of over die van de baby kunnen tot gespannenheid leiden. Het is moeilijk dat de zwangerschap zo anders verloopt. U kunt zich afvragen of u het wel goed doet en hoe het verder zal
gaan. Gespannen zijn leidt vaak tot het steeds meer opletten of de misselijkheid terugkomt of zakt. Dit kan weer tot nieuwe gespannenheid leiden. 80 % van de vrouwen die hyperemesis meemaken geven aan dat deze periode grote gevolgen voor hen zelf en hun gezin heeft gehad. Het is tenslotte voor u zelf en de omgeving moeilijk te begrijpen waarom de zwangerschap zo anders verloopt. Sommige mensen die de misselijkheid niet kunnen en willen begrijpen vinden het maar aanstellerij. Onthoud goed dat dit onzin is. 3.2 Zwangerschap en jezelf De zwangerschap is een bijzondere gebeurtenis in het leven van een vrouw. In deze periode kunnen eerdere problemen naar voren komen waar nooit een goede oplossing voor gevonden is. Misschien is het nu mogelijk om een betere, meer passende oplossing te vinden. 4 Lichamelijke klachten De lichamelijke klachten die een ziekenhuis opname noodzakelijk maken zijn:
uitdroging en of ondervoeding, gewichtsverlies en afwijkingen in bloed en urine uitslagen. De baby lijdt hier niet onder. Uw lichaam zorgt ervoor dat de baby als eerste krijgt wat het nodig heeft. De behandeling tijdens de opname is erop gericht om uw conditie te verbeteren. De behandeling tijdens uw opname is erop gericht om uw conditie te verbeteren. Veel vrouwen met hyperemesis gravidarum zijn overgevoelig voor bepaalde prikkel, zoals geluid, licht of geuren. De beste bescherming is om hier rekening mee te houden en deze prikkels waar mogelijk te vermijden. 5 De opname 5-1 Onderzoek Als de artsen vermoeden dat er een andere, lichamelijke oorzaak is waardoor u misselijk bent of braakt, dan zullen er eerst andere onderzoeken plaatsvinden. Als dat in uw situatie het geval is, dan zullen de artsen verder met u bespreken welke onderzoeken zij willen
doen om een diagnose te kunnen stellen. Als er geen lichamelijke oorzaken te vinden zijn, dan ziet uw behandeling er verder als volgt uit: 5-2 De eerste 24 uur In de eerste 24 uur van uw opname is het belangrijk om zoveel mogelijk rust te houden. Omdat ook uw maag rust nodig heeft, adviseren wij om gedurende die 24 uur niet te eten en te drinken. Om uitdroging te voorkomen krijgt u vocht toegediend via een infuus. De verpleegkundige legt u en uw partner uit wat u tijdens de opname kunt verwachten. Het is belangrijk dat uzelf ook alle vragen stelt die u heeft. Maakt u vooral ook andere zaken kenbaar die u en/of uw partner belangrijk vinden. Via het infuus krijgt u medicijnen die een beschermlaagje leggen in uw maag en krijgt u vitamines toegediend. Ook zal gekeken worden of u medicijnen kunt krijgen tegen de misselijkheid. 5-3 Na 24 uur Na de eerste 24 uur kunt u, wanneer u in die tijd niet gebraakt heeft, voorzichtig
proberen om weer wat te drinken en te eten. Begin met iets dat u lekker vindt. Als u twijfelt, overlegt u dan met de verpleegkundigen. Zij kunnen u goed adviseren. Zolang u zelf niet voldoende vocht en voeding kunt innemen en binnen houden, blijft u een infuus houden (vocht via een slangetje in een bloedvat) en zult u mogelijk ook sondevoeding (vocht en voedingsstoffen via een slangetje door de neus naar de maag) krijgen. 5-4 Bezoek U kunt tijdens de bezoektijden van het ziekenhuis gewoon bezoek ontvangen. Soms kan bezoek een gunstig effect hebben omdat het u wat afleiding biedt. Aan de andere kant kan bezoek voor u ook te druk zijn, waardoor het weer stress geeft en de misselijkheid en braken verergert. Het is belangrijk dat u dat aangeeft. Als u het moeilijk vindt om een goede afstemming te vinden in het wel of niet ontvangen van bezoek, overlegt u dit met de verpleegkundige. 6 Weer naar huis Als uw lichamelijke conditie het toelaat kunt u weer naar
huis. Daarbij wordt vooral gekeken of er geen afwijkingen meer zijn in uw bloed en urine. Als u zelf nog niet voldoende vocht en voeding kunt binnen houden, dan kan thuis de sondevoeding voortgezet worden door de thuiszorg. Dit moet geregeld zijn voordat u vertrekt. De verpleegkundigen zullen dit zonodig verder met u bespreken. 7 Een nieuwe opname? Als de klachten hardnekkig zijn, kan het gebeuren dat u nogmaals opgenomen moet worden. We maken dan gebruik van de gegevens van uw eerdere opname om met u uit te zoeken hoe wij u verder kunnen helpen. Indien nodig word er dan ook met andere specialismen zoals de internist, medische maatschappelijk werk en psychiatrie overlegd om te kijken of er toch nog een onderliggend oorzaak voor gevonden kunnen worden. 8 Meer informatie Op het internet is onder de zoekterm “ hyperemesis gravidarum” veel informatie te vinden. Ook ervaringsverhalen van eerdere patiënten en de
oplossingen die zij gevonden hebben. 9 Tot slot Als u na het lezen van deze informatie nog vragen hebt, stelt u die dan gerust aan de verpleegkundigen van de afdeling. Zij zijn graag bereid uw vragen te beantwoorden. De verpleegafdeling is telefonisch bereikbaar: 0320-271345
Ruimte voor vragen
MC Zuiderzee Ziekenhuisweg 100
8233 AA Lelystad (0320) 271 911 www.mczuiderzee.com
MC Emmeloord Urkerweg 1 8303 BX Emmeloord (0527) 63 76 37 www.mcemmeloord.com
MC Dronten Het Zwarte Water 77
8253 PD Dronten (0320) 271 911 www.mcdronten.com
Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen 1 8322 BA Urk
