Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap Informatie voor patiënten
F0782-1245 februari 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding U bent opgenomen omdat u overmatig overgeeft tijdens uw zwangerschap en daardoor uitgedroogd bent. Dit wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. In deze folder leest u wat hyperemesis gravidarum is en hoe u hiervoor behandeld wordt in het ziekenhuis.
Wat is hyperemesis gravidarum Bij de helft van alle zwangerschappen komt misselijkheid en overgeven voor in de eerste vier maanden. Meestal nemen de klachten na deze periode geleidelijk af. Vrouwen met hyperemesis gravidarum hebben last van misselijkheid en overmatig overgeven, pijn in de maagstreek en slokdarm door het overgeven, een slap gevoel, zich niet lekker voelen, minder alert zijn, gewichtsverlies, minder plassen en sterk ruikende urine, uitdroging. De klachten kunnen ongeveer tot de 16de week van de zwangerschap aanhouden, daarna nemen ze meestal af. Het overgeven heeft geen invloed op de groei en ontwikkeling van de baby. De oorzaak is niet duidelijk. Zwangerschapsovergeven komt vaker wanneer een vrouw zwanger is van een meerling, als het zwangerschapshormoon HCG verhoogd is, bij psychosociale problemen, bij een Molazwangerschap (een eicel in de baarmoeder die niet bevrucht is) en als er eerder sprake was van een zwangerschap met overmatige misselijkheid.
Infuus Tijdens uw opname in het ziekenhuis krijgt u een infuus met een suiker- en zoutoplossing. Dit is nodig om het tekort aan vocht aan te vullen. Het infuus wordt tijdens uw verblijf afgebouwd totdat u zelf voldoende kunt drinken. U krijgt 1 keer per dag vitamine C en vitamine B-complex via het infuus.
Diëtist en psycholoog De diëtist en psycholoog komen bij u langs. De diëtist bespreekt met u hoe het eten en drinken weer opgebouwd kan worden. De psycholoog kijkt met u of er spanningen zijn waardoor de misselijkheid en het overgeven wordt verergerd. De psycholoog begeleidt u tijdens uw opname.
Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap • F0782-1245 • februari 2014
2
Eten en drinken U krijgt licht verteerbare voeding, dat wil zeggen niet vet en niet sterk gekruid. U kunt de maaltijd naar wens uitbreiden. Hieronder staan de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen voor een vrouw die zwanger is. Tijdens de opname kunt u waarschijnlijk niet deze hoeveelheden gebruiken, maar probeer tijdens de opname en thuis dit op te bouwen. Door meerdere keren per dag te eten (6-8 keer) is dit beter mogelijk. Zwangere vrouwen wordt aanbevolen de volgende hoeveelheden voedingsmiddelen per dag te gebruiken: • 6 sneetjes brood (bij voorkeur bruin- of volkorenbrood) • 200 gram aardappelen (= 4 stuks), rijst, pasta of peulvruchten (= 4 opscheplepels) • 200 gram groente (= 4 opscheplepels) • 2 stuks fruit of vruchtensap • 450 ml melkproducten en 1,5 plak kaas • 125-150 gram vlees(waren), vis, kip, ei of een vleesvervangend product (gaar gewicht) • 45 gram halvarine, margarine, boter of olie • 1,5 -2 liter drinken (inclusief melk) Eetpatroon • Eet en drink regelmatig kleine hoeveelheden (bij voorkeur iedere 2 uur) • Probeer altijd iets in de maag te hebben, een lege maag maakt misselijk • Eet ’s ochtends in bed eerst iets voor het opstaan • Neem rust na de maaltijd, blijf rechtop zitten tot een uur na het eten Welk eten en drinken • Eet bij voorkeur geen vet, sterk gekruid, zoet of sterk geurend voedsel • Limonade, verdunde fruitsappen en slappe thee in plaats van water worden soms beter verdragen • De warme maaltijd kan tegenstaan, u kunt deze vervangen door een extra broodmaaltijd met hartig beleg en een salade • Als vlees tegenstaat, probeer afgekoeld vlees of vleeswaren te gebruiken of Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap • F0782-1245 • februari 2014
3
neem wat vaker ei, peulvruchten of vis • Als melkproducten tegenstaan, kunt u een grotere hoeveelheid kaas (4-5 plakken) per dag gebruiken • Gemberextracten (gemberthee, gember in eten) kunnen de misselijkheid verminderen Bereiden van de maaltijd • Probeer zo min mogelijk zelf te koken. Laat anderen koken of koop eten dat al bereid is • Bereid het eten in de oven of magnetron, hierbij komen minder geuren vrij • Eet niet in een ruimte waar het warm is of naar eten ruikt Sondevoeding Lukt het niet om binnen een paar dagen te eten en drinken omdat u nog veel moet overgeven, dan wordt er overlegd met de diëtist en arts of u sondevoeding krijgt. U krijgt dan via uw neus een slangetje (sonde) naar uw maag. Via de sonde komt de vloeibare voeding in uw maag. Indien nodig kunt u naar huis met sondevoeding.
Vochtbalans Tijdens uw opname moet worden bijgehouden of u voldoende vocht binnenhoudt. Daarom moet de verpleegkundige weten hoeveel u plast en eventueel overgeeft. U wordt daarom gevraagd om in een po te plassen. Afhankelijk van hoeveel u drinkt wordt het infuus aangepast. Dit wordt per dag bepaald in overleg met de arts en diëtist.
Controles Als u wordt opgenomen wordt u gewogen. U moet in een potje urineren, zodat de verpleging de urine kan controleren op ketonen. Doordat u weinig of geen voeding binnen houdt, vindt er een verbranding van vet plaats in uw lichaam en komen er ketonen vrij in uw urine. Als er geen ketonen meer in uw urine zitten is dat een teken dat uw lichaam zich aan het herstellen is. Als u 12 weken of langer zwanger bent worden de harttonen van uw baby beluisterd door de arts-assistent. Als uw behandelend arts het nodig vindt, wordt er bij u bloed afgenomen. Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap • F0782-1245 • februari 2014
4
Bezoek Er mogen maximaal 2 personen op bezoek komen. Dit is nodig om uw lichaam tot rust te laten komen.
Ontslag Bij uw ontslag krijgt u een afspraak mee voor controle binnen enkele dagen op de afdeling. Tijdens deze controle zal uw urine worden gecontroleerd op ketonen en heeft u een gesprek met de arts. Indien nodig heeft u ook een gesprek met de diëtist en psycholoog. Als er verder geen bijzonderheden zijn mag u weer naar huis. Als blijkt dat het nog niet zo goed gaat met u wordt u voor een paar uurtjes opgenomen op de dagbehandeling. U krijgt dan een infuus om het tekort aan vocht aan te vullen.
Vragen Wanneer u thuis toch nog vaak moet overgeven of u merkt dat u af blijft vallen omdat u maar weinig kunt eten, neem dan contact op met de polikliniek Gynaecologie, bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.00 - 17.00 uur op telefoonnummer: (070) 330 24 22, MCH Westeinde. Na 17.00 uur kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp op telefoonnummer (070) 330 23 80. Heeft u nog vragen na het lezen van deze folder? Bespreek dit dan met de gynaecoloog, psycholoog, diëtist of de verpleegkundige.
Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap • F0782-1245 • februari 2014
5
