Symposium VLVO / ODVB De nieuwe pensioenregeling Johan Janssens Adjunct-administrateur-generaal Lier, 25 april 2016
Federale Pensioendienst • 15 april 2016
Agenda ●
Vooraf:
●
De pensioenhervorming Di Rupo Commissie Pensioenhervorming 2020-2040
●
25 april 2016
●
De pensioenhervorming Michel: hervormingsvoorstellen versus regeerakkoord 09/10/2014 en beleidsnota pensioenen 30/10/2015
●
Het puntenstelsel
1
RVP + PDOS = FPD vanaf 1 april 2016
Federale pensioendienst in cijfers
25 april 2016
2
De pensioenhervorming Di Rupo
Wijzigingen in het pensioenproces door de regering Di Rupo pensioenaanvraag
Onderzoek pensioenrecht
Pensioenbedrag
Pensioenbetaling
25 april 2016
• Meestal verplicht (www.penonline.be) • Rechtstreeks bij PDOS
• Leeftijdsvoorwaarde: gefaseerd van 60 naar 62 jaar • Loopbaanduurvoorwaarde: gefaseerd van 5 naar 40 jaar • Invoering verhogingscoëfficiënt voor periodes met preferentieel tantième • Loopbaanduur: hoofdzakelijk herziening opname LO • Refertewedde: van 5 naar 10 jaar (-50 jarigen op 1/1/2012) • Loopbaanbreuk: stop voordeliger tantième dan 1/48 (-55 jarigen op 1/1/2012) • Cumulatie met pensioenen • Cumulatie met een beroepsinkomen of VVI • Betaling, vermindering, schorsing
3
Pensioenrecht: de verhogingscoëfficiënt
PRINCIPE 1 jaar aan 1/60 telt voor 1,00 1 jaar aan 1/55 telt voor 1,09 (60/55) 1 jaar aan 1/50 telt voor 1,20 (60/50)
Toepassing: zie omzettingstabel
Pensioenrecht: de verhogingscoëfficiënt
25 april 2016
4
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040 Het verslag van de Pensioencommissie 2020-2040 maakt een onderscheid tussen: 1
2
Structurele hervormingen
parametrische hervormingen
en
die betrekking hebben op: 1
2
3
het pensioenrecht
de pensioenberekening
het betalingsrecht
in een context van een gewijzigde gezinsdimensie.
25 april 2016
5
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040 1 STRUCTURELE HERVORMINGEN
Wijzigen de architectuur van een systeem. Ontstaan uit de noodzaak om een nieuwe coherentie tot stand te brengen. Voorbeelden in het rapport: ZIV-regeling puntenstelsel splitsing
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040 2 PARAMETRISCHE HERVORMINGEN Wijzigen specifieke parameters binnen een bestaande architectuur (zoals criteria m.b.t. preferentiële pensioenleeftijden en tantièmes, verhogingscoëfficiënten, tijdsbonificatie voor diploma, …). Actuariële correcties (bonus, malus, loopbaanduurverlenging, pensioenleeftijdverhoging) zijn in dit verband niet specifiek voor een puntenstelsel maar zijn evengoed parametrische hervormingen die in de bestaande reglementering uitvoerbaar zijn. Zijn in vergelijking met structurele hervormingen niet noodzakelijk minder drastisch, wat betreft hun concrete gevolgen voor toekomstige gepensioneerden en actieven, of hebben niet noodzakelijk minder impact.
25 april 2016
6
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040 DE TRANSITIE: EEN HELE OPERATIE OM HET PENSIOENSYSTEEM OVEREIND TE HOUDEN Dit betekent: Bestaande pensioenen blijven Bestaande opgebouwde pensioenrechten kunnen eerst na een billijke overgangsperiode worden gewijzigd Wel beleidsmatige transitie: Voorbereiding/uitwerking door nieuwe regering Fase met vaste parameters (tot 2025) Fase met endogene aanpassingsmechanismen (na 2025) Voorbereiding in nieuwe legislatuur 2014-2019: Verder uitwerken Opties nemen In wetten gieten Administratie klaar maken Oudere rommel opruimen (Bv 6 naar 5 dagenweek) Daartoe ook: Nationaal Pensioencomité + Kenniscentrum
De pensioenhervorming Michel
HERVORMINGSVOORSTELLEN versus REGEERAKKOORD 09/10/2014 en BELEIDSNOTA PENSIOENEN 30/10/2015
25 april 2016
7
Wijzigingen in het pensioenproces door de regering Michel tot op vandaag
Onderzoek pensioenrecht
• Leeftijdsvoorwaarde: gefaseerd van 62 naar 63 jaar • Loopbaanduurvoorwaarde: gefaseerd van 40 naar 42 jaar • Gefaseerde afbouw diplomabonificatie volgens studieduur
• Loopbaanduur: niets • Refertewedde: niets • Loopbaanbreuk: niets Pensioenbedrag
• Cumulatie met pensioenen onderling • Cumulatie met een beroepsinkomen of VVI: proportionele vermindering bij overschrijdingcumulatieplafond + vrije cumulatie na 65 jaar of na 45 loopbaanjaren • Betaling,: afschaffing van de belastingschijf van 30 % en de verhoging van de Pensioenbetaling ondergrens van de belastingschijf van 45 %,
Hervormingsvoorstellen Commissie •
Parametrische hervormingen Optrekken pensioenvoorwaarden: leeftijd + loopbaanduur Afschaffing diplomabonificatie Quid verhogingscoëfficiënten? Selectievere toepassing preferentiële tantièmes Quid preferentiële pensioenleeftijden?
25 april 2016
pensioenrecht Structurele hervormingen Hervorming ziektepensioen Invoering van een puntensysteem heeft geen impact op het pensioenrecht
8
Pensioenrecht: leeftijds- en loopbaanduurvoorwaarden LEEFTIJDSGRENS
VERVROEGD PENSIOEN ALGEMENE REGEL
VERVROEGD PENSIOEN LANGE LOOPBAAN
Leeftijd
Minimum loopbaan
Minimum leeftijd
Minimum loopbaan
Minimum leeftijd
Minimum loopbaan
2013 2014 2015
65 65 65
5 5 5
60,5 61 61,5
38 39 40
2016
65
5
62
40
2017
65
5
62,5
41
2018
65
5
63
41
2019
65
5
63
42
60 60 60 60 61 60 61 60 61 60 61
40 40 41 42 41 43 42 43 42 44 43
2025
66
5
63
42
2030
67
5
63
42
60 61 60 61
44 43 44 43
Pensioenrecht: leeftijds- en loopbaanduurvoorwaarden P-JAAR
Studieduur 24
36
60
72
84
Geen vermindering
2015
25 april 2016
48
2016
-4
-5
-6
-6
-6
-6
2017
-8
-10
-12
-12
-12
-12
2018
-12
-15
-18
-18
-18
-18
2019
-16
-20
-24
-24
-24
-24
2020
-20
-25
-30
-30
-30
-30
2021
-24
-30
-36
-36
-36
-36
2022
-24
-35
-42
-42
-42
-42
2023
-24
-36
-48
-48
-48
-48
2024
-24
-36
-48
-54
-54
-54
2025
-24
-36
-48
-60
-60
-60
2026
-24
-36
-48
-60
-66
-66
2027
-24
-36
-48
-60
-72
-72
2028
-24
-36
-48
-60
-72
-78
2029
-24
-36
-48
-60
-72
-84
9
Pensioenrecht: leeftijds- en loopbaanduurvoorwaarden
Hervormingsvoorstellen Commissie •
Parametrische hervormingen
pensioenbedrag Structurele hervormingen
Weren van
Deeltijds pensioen
de contractuele diensten
Van eindloonregeling naar middelloonregeling in de lengte en (?) de breedte
NIET: tijdelijke diensten
Afschaffing diplomabonificatie Selectievere toepassing
Invoering van een puntensysteem
preferentiële tantièmes Behoud gelijkgestelde perioden Afschaffing van de pensioenbonus
25 april 2016
10
Hervormingsvoorstellen Commissie •
instellingen
Nieuwe instellingen Doel: het sociaal overleg versterken dat enerzijds de komende structurele hervormingen dient te begeleiden en anderzijds de bestaande expertise in het pensioendomein samen te brengen Oprichting Nationaal Pensioencomité: Zwaar werk (privé + overheid) Deeltijds pensioen Puntensysteem Harmonisering diplomabonificatie Oprichting Kenniscentrum (begeleidingscomité) Oprichting Academische Raad Hervorming van de pensioeninstellingen (fusie RVP-PDOS)
Hervormingsvoorstellen Commissie •
2016
Verderzetting van de hervormingen in 2016 Andere hervormingen dan diegene voorgelegd aan het Nationaal Pensioencomité: Invoering van het gemengd pensioen (2de pijler) Vervanging van het pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid Versterking van de link tussen de arbeidsprestaties en het pensioenbedrag: o Harmoniseren gelijkstellingen o Afschaffing voorwaarde 5 jaar Herziening parameters solidariteitsbijdrage (kapitaal) Meer transparantie van de informatie
25 april 2016
11
De Commissie Pensioenhervorming 2020-2040: het puntenstelsel
Visualisering van een puntenstelsel
25 april 2016
12
Hervormingsvoorstellen Commissie •
pensioenbedrag
Invoering van een puntensysteem (1) Middel, geen doel op zich Pensioen = aantal punten x waarde punt Jaarlijkse vaststelling ‘hoegrootheid’ punt Referentieambtenaar
Waarde punt op moment van pensionering Referentievervangingsratio (Referentieloopbaan)
Hervormingsvoorstellen Commissie •
pensioenbedrag
Invoering van een puntensysteem (2) Punten kan men verzamelen door te werken maar men kan ook punten krijgen tijdens een periode van niet-activiteit als die gelijkgesteld wordt met een gewerkte periode.
Uitgangspunt = als een ambtenaar gedurende een bepaald jaar j evenveel verdiend heeft als wat alle ambtenaren gemiddeld verdiend hebben gedurende dat jaar, dan zal hij één punt op zijn rekening krijgen voor dat jaar j; heeft hij meer verdiend dan het gemiddelde, dan krijgt hij meer; heeft hij minder verdiend, dan krijgt hij minder.
Aantal punten = de verhouding tussen zijn eigen verdienste en de gemiddelde verdienste van alle ambtenaren in het jaar j.
25 april 2016
13
Hervormingsvoorstellen Commissie •
pensioenbedrag
Invoering van een puntensysteem (3) Afwijkingen: men heeft minder punten verzameld dan een minimum waarop men recht heeft; men heeft meer punten verzameld dan een maximum waarop men recht heeft (relatief maximum); extra (fracties van) punten worden toegevoegd omdat men effectief doorwerkt na de leeftijd waarop men vervroegd pensioen kon aanvragen (pensioenbonus); eventueel wordt de hoeveelheid verworven punten verhoogd omwille van de erkenning dat het uitgeoefende beroep zwaar is en in de mate dat preferentiële tantièmes op termijn blijven bestaan.
Hervormingsvoorstellen Commissie •
pensioenbedrag
Pensioenformule van het puntenstelsel
Neutraliseert de invoering van de middelloonregeling
pensioen
=
verzamelde punten
X 0,75
Omvat de volledige en onvolledige dienstjaren, verloven, afwezigheden, tantième, …
25 april 2016
X∝
Gemiddelde bezoldiging ambtenaren
45
Stemt overeen met 1/60 Equivalent van het relatief maximum
14
Hervormingsvoorstellen Commissie •
pensioenbedrag
Pensioenformule van het puntenstelsel
Bedankt voor uw aandacht
25 april 2016
15