observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014
Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die wordt geassocieerd met een daadwerkelijke of dreigende beschadiging van weefsel, dan wel beschreven wordt in termen van weefselbeschadiging. IASP, subcommittee of Taxonomy, Pain 1979; 6; 249-252
Het onvermogen om pijn verbaal kenbaar te maken sluit niet uit dat iemand pijn lijdt en dat een adequate pijnbehandeling nodig is. Pijn is altijd subjectief. (2006) Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en pijn is zo erg als de patiënt zegt dat het is. McCaffery & Beebe, Pain: Clinical Manual for Nursing Practice. 1989
Cirkel van Loeser
Pijngedrag
Pijnbeleving
Pijngewaarwording
Nociceptie
Dimensies van pijn
PIJN en PIJNMEDICATIE
Prevalentie: Hospice : 45 - 70% patiënten met ongeneeslijke kanker heeft matige tot ernstige pijn1 47-62% ouderen met dementie2 40% van deze patiënten heeft de hoogste stap van de WHO-ladder nodig3 60% van de patiënten met pijn op een PG afdeling krijgt geen enkele vorm van pijnbestrijding4 1
van Beuken-van Everdingen et al. 2007; 2 Ferrel et al., 1995; 3 Caraceni et al. 2005; 4 Achterberg et al. 2007
WHO - ladder
BLOEDSPIEGEL
MISVERSTANDEN OPIATEN Angst voor verslaving
51%
Angst voor gewenning
85%
Medicatie alleen zo nodig
39%
MISVERSTANDEN OPIATEN Angst voor verslaving
51%
Angst voor gewenning
85%
Medicatie alleen zo nodig
39%
https://www.kanker.nl/bibliotheek/artikelen/1481-foldermorfine-fabels-en-feiten-iknl
Pijnmeten: Dementie schalen 1 De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven.
De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven.
De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven.
De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven.
REPOS
Is geschikt voor alle patiënten/ cliënten die niet in staat zijn om door middel van zelfrapportage aan te geven hoeveel pijn zij hebben
Wanneer:
Bij vermoeden dat er sprake is van pijn Indien bewoners oncomfortabel zijn Rondom pijnmedicatie veranderingen
Richtlijnen REPOS
Hoe:
Observatieperiode 2 minuten Gedragsitems scoren (afwezig / aanwezig)
De dagelijkse praktijk Als je druk bezig bent in de zorg……..
Kun je niet constant gelijktijdig naar het gezicht van de bewoner kijken…
Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS)
Wanneer wel, niet aanwezig? Hoe scoren we de specifieke gedragingen?
Gespannen gezicht Een of meerdere spieren in het gezicht spannen zich aan (zijn niet ontspannen) Dit wordt niet gescoord als cliënt praat.
Ogen (bijna) dichtknijpen
Het samen- of dichtknijpen van de ogen Niet scoren als cliënt knippert met de ogen of als de ogen steeds dicht zijn zonder te knijpen.
Optrekken bovenlip Het omhoog trekken van de bovenlip, waardoor: • afstand tussen bovenlip en neus wordt verkleind • lijnen tussen neus en mondhoek dieper • neusgaten opgetrokken en vergroot
Grimas
Alleen scoren als onderstaande gezichtsexpressies gezamenlijk voorkomen:
- Wenkbrauwen die samen- en naar beneden getrokken zijn, waarbij de huid tussen de wenkbrauwen opbolt - Samen- of dichtgeknepen ogen - Lijnen tussen neusvleugels en mondhoeken die dieper liggen dan normaal en zijwaarts zijn opgetrokken.
Angstig kijken
Groot wijd geopende ogen en wenkbrauwen die aan de binnenzijde iets omhoog en samengetrokken zijn
Bewegen lichaamsdeel
Iedere beweging die duidt op verzet of het beschermen van een (pijnlijk) lichaamsdeel. Denk bijvoorbeeld ook aan het verzitten in een stoel ter ontlasting van stuit of rug en grijpen naar het hoofd. Niet scoren wanneer de handeling functioneel is, b.v. haar uit het gezicht strijken of armen omhoog doen om kleding uit te trekken.
Paniekerig, paniekreactie
Een extreme vorm van angst die zich uit in willekeurige onrustige lichaamsbewegingen of heftig verzet Dit kan samengaan met: - een angstige blik gekenmerkt door grote wijd geopende ogen en wenkbrauwen die aan de binnenzijde iets omhoog en samengetrokken zijn; en / of - intense kreten of verbale uitingen van pijn, zoals ‘au’ of ‘je doet me zeer’.
Kreunen, jammeren Monotoon klaaglijke geluid
Onrustgeluiden/ verbale uitingen Plotseling of langer aanhoudende intense kreten of verbale uitingen van pijn, zoals ‘AU’ of ‘je doet me zeer’.
Inhouden adem, stokken ademhaling Kortstondig stoppen met ademhaling, de adem blijft steken
3
4
In de praktijk scoren
Overeenstemming van scores Waarom?
Scores moeten onderling vergelijkbaar zijn / ongeveer op dezelfde manier gescoord
Hoe?
Training in het scoren: oefenscores samen met een “bevoegd persoon” totdat er sprake is van voldoende overeenkomst (kappa)
Nurse 2
Gespannen gezicht Gedrag niet gezien
Gedrag niet gezien Nurse 1
Gedrag wel gezien
Gedrag wel gezien
I
Nurse 2
Gespannen gezicht Gedrag niet gezien
Gedrag niet gezien Nurse 1
Gedrag wel gezien
Gedrag wel gezien
I
Wees bewust van (je eigen) vooroordelen!
Pijn hoort bij ouder worden Mensen die het niet (kunnen) uiten hebben geen pijn Mensen met dementie (Parkinson, Alzheimer) voelen geen pijn
Mogelijk wel verschil in pijndrempel/ ervaring ‘Het duurt maar even…..’ Medicatie Angst voor verslaving ‘Hij / zij slikt al zoveel pillen’
Oefenen met scoren
www.kenhunpijn.nl
Blijf logisch nadenken! REPOS = hulpmiddel! REPOS-score ≠ Pijncijfer Meerdere keren 1 bewoner scoren = nuttig Vragen / problemen? BELLEN OF MAILEN!!! 010-7036399 /
[email protected]
Bedankt voor uw aandacht
Zijn er nog Vragen?
