nummer 7 jaargang 4, juli 2013

krill

nummer 7

jaargang 4, juli 2013

Colofon

Inhoud

Noordkapervereniging opgericht maart 2009 Kvk. Amsterdam 34342036

Postadres Postbus 1062 3700 BB Zeist [email protected]

Bank ING 5780999 Noordkapervereniging Bilthoven

Van de voorzitter Türkiye hos geldiniz What´s in a name? DamesAanlegDag Kokkie Wim Schuttevaerrace 2013 Aftersailes Culinaire Waddentocht Noordkapers in de 24-uurs van 2013 Borkumrace Zij die te kaap’ren varen

3 4 7 8 9 10 14 14 15 16 18

Bestuur [email protected] Voorzitter Bart Wolles 023-5261594 06-24892034 [email protected] Secretaris Jeltje Waagenaar [email protected] Penningmeester Wim Hesselink [email protected]

Agenda 2013* 7-8 of 21-22 september 6 oktober

Waddenweekeinde Culinaire Waddentocht (zie pagina 14 voor meer info)

* data zijn onder voorbehoud

Webmaster Jan Wigle Visser [email protected]

Betaling contributie

Bestuurslid Wim Kok [email protected]

Op de algemene ledenvergadering 2009 is besloten de inning van de contributie vanaf 2010 via een automatische incasso te laten verlopen. Alle leden hebben hierover een e-mail of brief gekregen. Het machtigingsformulier dient ingevuld en ondertekend teruggestuurd te worden naar:

Bestuurslid Cécile Appelo [email protected]

Penningmeester Noordkapervereniging Nicolaïlaan 32 3723 HS Bilthoven

Bestuurslid Klaas van Balen [email protected]

U kunt het machtigingsformulier ook downloaden via de website van de vereniging. Mocht u geen brief of e-mail hebben ontvangen, laat dat even weten aan de penningmeester ([email protected]).

Internet www.noordkapervereniging.nl

Hartelijk dank!

Contributie € 30 per jaar (automatische incasso)

Drukwerk: Paswerk, Cruquius Redactie: Anne Marie Kolkhuis Tanke 2

Van de voorzitter Beste leden, Zeuren over het weer schijnt een Nederlandse bezigheid te zijn waarvan ik mij als Belg tot voor kort altijd heb onthouden. Tot voor kort want ik zeur nu ook. Dat is dan niet in het kader van de inburgering maar omdat er nu echt aanleiding toe is. Twee evenementen, te weten het zomertreffen en de waddentocht, hebben we moeten annuleren in verband met het weer. Beide keren was het te herfstachtig om er een verantwoord en gezellig evenement van te maken. Zelf heb ik met het gezin enkel in de meivakantie 2 weken kunnen genieten van de Wallevis en daarna was het gelijk weer over. Ik las laatst dat de straalstroom een beetje van slag is. De golvende beweging van de straalstroom van West naar Oost heeft net zijn dalen en toppen op een andere plaats dan we gewend zijn. Met andere woorden: de hoge en lage luchtdrukgebieden liggen nu even net ergens anders. Het gevolg is dat het al een tijd rond de Oostzee mooi weer is; een plek waar rond deze tijd veel Noordkapers rondvaren. Misschien moeten we toch maar eens een zomertreffen op de Oostzee gaan organiseren. Echt mooi weer is het al meer dan een maand in Finland en in het bijzonder in Lapland met temperaturen boven de 25 graden. Laat dat nu net de bestemming zijn waarvoor ik deze zomervakantie de boot in de box laat liggen. Als het huidige weerbeeld zich de komende maand zo voortzet hoor je mij dus voorlopig niet meer klagen!!!! Ondanks al deze negativiteit over het weer moet ik toch ook nog vermelden dat er ook in onze club echte bikkels zijn die zich door het weer niet zo snel uit het veld laten slaan: Gerard en Heiko; beiden schippers op een Noordkaper 31, respectievelijk de Njord en de Adelheid. De ene een visserman met een gaffeltuig, de andere een cabin met een torentuig. Beide schippers wonnen onder zware omstandigheden, precies in het weekend waarin ons zomertreffen zou plaatsvinden, de Borkumrace. Het ene schip won de wedstrijd van Delfzijl naar Borkum; het andere schip de terugreis. Verderop in deze Krill kunnen jullie het verslag lezen. Verder kan ik jullie met enige vreugde mededelen dat de Noordkapervereniging inmiddels 100 leden telt. Ik verwacht dat de club nu wordt beloond met een mooi evenement en stralend weer ………..

Bart Wolles 3

Türkiye hos geldiniz; Welkom in Turkije Deel 2 In Krill 6 heeft u het eerste deel van de eerste reis van de Banjer kunnen lezen. In deze Krill het vervolg naar de Paslimani-eilandengroep. Het is een paar dagen later en we vertrekken weer vanuit Güzelce Marina , maar nu de andere kant op, richting de Pasalimani-eilandengroep. Deze bestaat uit 5 grotere eilanden en een fors schiereiland (Erdek) in de Zuidwesthoek van de Zee van Marmara. De heersende Noordoostenwind (aan het eind van de zomer regelmatig 6 Bft en meer, vergelijkbaar met de Griekse Meltemia) zorgt dat de oversteek van ca. 40 mijl vlot verloopt. Onze eerste stop in dit gebied is het plaatsje Saraylar, op Marmara-eiland. Al van verre zie je de grote witte vlekken, hoog in de bergen, waar marmer gedolven wordt. Het plaatsje zelf is eenvoudig, al is het haventje het enige haventje dat ik ken dat volledig met marmer is aangelegd. Niet alleen de kade maar ook de beschoeiing bestaat uit grote brokken marmer. Een beeldengalerij langs de kade maakt het museumgevoel compleet. Het constante werkverkeer (vrachtwagens met enorme blokken marmer die stapvoets de berg afdalen naar de kade) en het overal aanwezige steenstof staan in schril contrast met de serene sfeer rond het binnenhaventje. Er ligt nog één ander jacht langs de kade; een havenmeester ontbreekt. De ramadan is begonnen, dus het plaatselijke restaurantje kan ons pas na zonsondergang aan een bescheiden maaltijd van geroosterde vis helpen. Het eten is heerlijk en de alcohol missen we niet. Dat de arbeiders in de steengroeven de hete dag doorkomen met enkel wat water (dat niet doorgeslikt mag worden!) is moeilijk voorstelbaar. Naar port Marmara De volgende ochtend is er weinig wind en na een tijdje dobberen zetten we de motor aan. Meteen verschijnt er een dolfijn die spelletjes met ons doet en al snel komt de rest van de familie ook. 4

Wat kan een mens toch blij worden van dolfijnen die meezwemmen en voor de boeg de sierlijkste kapriolen uithalen; het was een echt Yunus (= dolfijn) moment. Onze dag kan niet meer stuk. Rond de middag steekt de wind weer op en wakkert al snel lekker aan. Rif er in en dan tussen de eilanden weer windstil. Rif eruit en even later weer snel aanwakkerend uit de tegenovergestelde richting.

Het zeilen wordt er lekker actief door en dus des te leuker. Na een prachtige tocht komen we aan in port Marmara, de hoofdplaats. Rif voor Ilhanköy Het leek erg vol en er lag zowaar een rijtje jachten. Even leek het of er geen plaats voor ons zou zijn maar, de Turkse gastvrijheid is ongeëvenaard. Er werd gewoon aan wat schepen geduwd en een plek vrij gemaakt. Als je (met de spiegel) voor de wal komt pakken vele handen de trossen aan en wensen je hos geldiniz (welkom). We liggen pal voor een theehuis en worden uitvoerig bekeken en vriendelijk toe geknikt. De hele sfeer doet met de prachtige platanen en leuke restaurantjes een beetje denken aan Zuid-Frankrijk; eenvoudig maar hartelijk. Een eindje verder op is een scheepswerfje waar ze bezig zijn om een vissersschip op het droge te trekken. Dat gaat nog op houten karren en is prachtig om te zien. De volgende dag is er een gezellige markt en slaan we nog wat verse spullen in, waarna we zeilzetten om de rest van deze archipel te verkennen. Het weer volgt het zelfde patroon als voorheen: eerst weinig wind afgewisseld met dikke onverwachte vlagen en windstiltes en na de middag zet de wind dan fors door. Ondanks het prachtige vaargebied en de glasheldere, ongerepte baaien zien we slechts één zeiljacht in de verte. De meeste Turkse watersporters racen naar de zuidwestkust (Bodrum) en liggen daar hutje-mutje in de luxe jachthavens.

Rif voor Ilhanköy ’s Avonds meren we af in Ilhanköy. Een lege haven bij een armoedig dorpje op het schiereiland Erdek. Er liggen een paar vissersbootjes. 5

Een scheepshelling ontbreekt, maar een tractor en wat autobanden zijn voldoende om een boot op de kant te zetten blijkt die avond. Midden in de nacht worden we wakker van een trommelaar die een heel tijdje voor ons schip blijft staan en daarna het hele dorp rondgaat. Hij wekt iedereen een uur voor zonsopgang, zodat er nog genoeg tijd is om te eten tijdens de ramadan. Een warme dag met wisselende windomstandigheden brengt ons naar Tekirdag, een grotere havenplaats aan de noordzijde van de zee van Marmara. Er ligt een spiksplinternieuw jachthavenbassin, nog zonder steigers of andere voorzieningen. We hebben het rijk vrijwel alleen. Langs de zee is een park aangelegd met kraampjes en kermis. Na zonsondergang is het er druk en levendig.

Terug naar Güzelce We moeten helaas de steven wenden, de vakantie zit er bijna op. Na een pittige zeetocht met veel wind via Silivri (een druk havenstadje met veel vissersschepen in de haven en een bruisend avondleven) terug naar onze uitvalsbasis, Güzelce Marina. Na wat onderhandelingen met de havenmeester worden we het eens over aftuigen en transport. Een ploegje werknemers van de werf helpt om de mast en de tuigage te demonteren. Voor de middag staat de boot al op een vrachtwagen en aan het einde van de dag wordt Banjer - na een spannende rit door Istanbul waarbij er een paar heel krappe viaducten genomen moeten worden - afgeleverd in Ambarli, de terminal vanwaar een containerschip haar zal vervoeren naar Antwerpen en vandaar met de vrachtwagen naar Friesland. Drie weken later, op 8 september komt de boot in Terherne aan. Twee dagen later zeilen we haar naar Harlingen en worden op het Wad begroet door een bruinvis. Welkom thuis! Chiel de Zeeuw Foto’s : Lida de Pagter 6

What’s in a name? Zoveel boten; zoveel namen. What’s in a name? Een nieuwe rubriek in de Krill waarin we meer te weten komen over bootnamen en hun historie. Na de BHOGA nu het woord aan JETTER. Wie noemt z’n boot nou Jetter? Men zegt vaak:” het is toch jutter”. Maar nee, onze Noordkaper heet echt Jetter. Wij zullen ons nader verklaren. Met volle overtuiging hebben wij gekozen voor een Noordkaper. En toen moest er ook een naam komen. Wat een wensen hadden wij! De naam moest kort, maar krachtig zijn; zo makkelijk bij de sluizen en havens. De naam moest bijzonder zijn en toch makkelijk leesbaar. De naam moest vooral lekker klinken. En toen wisten we het ineens. Natuurlijk, het wordt de Jetter. Bij ons thuis al jarenlang een vaste uitdrukking, bij alles waar wij erg van genieten. Want toen ik (Cécile) begon met praten, kon vaak alleen mijn moeder mij begrijpen. Voor de meeste mensen was het abracadabra. Maar het was wel heel consequent wat ik zei, namelijk voor elke K een T en voor elke L een J. Jetter is dus gewoon lekker!

En dat is het voor ons elke keer weer aan boord. Van tevoren hadden wij niet kunnen bedenken dat de naam zo goed zou passen. Of we nu door Friesland varen, op het wad droog zijn gevallen, met de Noordkapervereniging op pad zijn of met vrienden op het Zandmeer een glaasje drinken: elke keer is het weer vreselijk:

Jetter

Jetter van en met Martin en Cécile Appelo 7

DamesAanlegDag Het had gevroren de nacht voordat “We” zouden gaan oefenen om aan te leggen met de Noordkaper. Het was koud, zonnig en er stond een bries 2 tot 3. “We” zijn: Cecile (Jetter), Marja (Avatar), Ella (Pelgrim), Anneke (Eindeloos), Ina (Noorderkroon ) en ik Truusje- (Bontekoe). Met gemengde gevoelens (zou het me wel lukken?) ging ik op pad naar Koudum. Bij aankomst bleek dat er meer vrouwen twijfelden aan hun stuurmanskunst. Dat stelde me wat gerust. Andy, de schipper, leek rustig en ontspannen; mijn bibbers verdwenen dus iets. Andy liet ons na de koffie meteen oefenen in “lasso gooien”. De tros opdelen in 2 delen en hup het middenstuk over de meerpaal werpen. Met de wind mee ging dat wel aardig; tegen de wind in was lastiger. Die wind haalde in vlagen flink aan 3 tot 4 en 5, in de loop van de dag. Wat leerden en oefenden we allemaal ? Uitleg over de rechtsdraaiende schroef en de bewegingen van het schip door die schroef bij vooruit en achteruit varen; hoe te draaien bij wind; aan lage wal aanleggen en weer wegvaren; vooral eerst een plan maken voor het aanleggen rekening houdend met wind; massa; communicatie met de bemanning; aanleggen aan hoge wal een boei uit het water opvissen; hoe lang het duurt om het schip stil te leggen (ongeveer 3 scheepslengtes). We leerden veel dus. “Learning by doing” is een prima methode. Je voelt je als je aan het roer staat eerst heel afhankelijk van het schip maar geleidelijk voel je dat je na een aantal keren wat zekerder wordt. Zelfs zo nu en dan een beetje stoer. Dit lukt me!

Man (vrouw) overboord Tijdens de lunch werd er door Andy uitleg gegeven over de man –over–boord-actie. Verhalen werden uitgewisseld over lifelijnen, zwemvesten, bedienen van de marifoon, jonen en vast nog veel onderwerpen die me ontgingen, want wat was het koud! Ik zat bij te komen van die kou en ik warmde me met thee en genoot van de gezellige sfeer aan boord. 8

Na de lunch had Andy een verrassing voor ons; tijdens het oefenen bij het aanleggen stapte hij plotseling van boord. Wat nu dames? Het lukte Marja dankzij rustig achteruit varen tegen de wind in Andy weer van wal op te halen. Petje af Marja! Nog een aantal oefeningen in voor- en achteruit varen en de boot in de box leggen. Geleidelijk raakten we meer en meer gewend aan het manoeuvreren met het schip. Voor mij was de dag leerzaam en het was erg gezellig aan boord. Jammer genoeg kon niet iedereen bij het afsluitende etentje zijn. Ikzelf ook niet maar ik hoorde dat ook het etentje bij “Badmeester Keimpe” prima was.

We zullen nu proberen de ons uitgelegde en geoefende kunsten zelf toe te passen de komende zomer.

Kapucijners Gerecht voor 2 personen

Kokkie Wim

Andy en de mensen die deze dag hebben georganiseerd: Hartelijk dank, Truusje van Wayenburg

Ingrediënten: 1 groot blik kapucijners - 1 kleine ui - ½ pond tomaten (in blokjes gesneden) 150 gram gerookte spekblokjes - ½ pond half-om-half gehakt - 1 prei (goed wassen en in halve ringen gesneden) - klontje boter - snuif kummel - peper - zout. Bereidingswijze: Doe een klontje boter in een braadpan en bak daar de spekblokjes een beetje in uit. Doe daar dan de gesnipperde ui bij en laat die even smoren. Vervolgens het gehakt er bij en met een vork mooi rul bakken. Dan de prei ook even laten meesmoren. Vervolgens de uitgelekte kapucijners en als laatste de tomatenblokjes er bij. Op smaak maken met kummel, zout en peper en 10 minuten met de deksel er op laten smoren. Lekker met aardappelpuree, rijst en/of sla. Eet smakelijk! 9

Schuttevaerrace 2013 Triathlons zijn er in verschillende smaken. In de zomer is er de traditionele zwemmenfietsen-lopen-triathlon; in de winter is er de wintertriathlon, waarbij het zwemmen wordt vervangen door schaatsen en dan is er natuurlijk de Schuttevaerrace. Zeilen langs 4 waddenhavens en onderweg 2 keer fietsen en 2 keer lopen. Als ‘team Triami’ van de gelijknamige triathlonvereniging in Deventer moesten we daar natuurlijk ook een keer aan meedoen. 6 juni 2013 was het zover. We gingen met de Blue Whale een Noordkaper 31 Visserman, met ondergetekende als schipper. De overige teamleden waren Erik Kuiper en Bart-Jan Kordes als zeilers, Simon Kok als fietser en Age Bos, van Run2day Deventer, als loper. Na een loopstart om 9 uur over een parcours van ongeveer 2 kilometer werden in de haven de zeilen gehesen. In de havenmond de motor uit en om de vlak voor de haven uitgelegde boei (met een ruime windkracht 4 pal uit het noorden) richting Kornwerderzand voor het eerste rak van 11 mijl. Al snel lagen we een heel stuk achter op de rest van het veld, opkruisen met een Noordkaper met gaffeltuig, ook al is het met topzeil, is toch wel heel wat anders dan opkruisen met een racer met een oneindig hoge mast en laminaatzeilen. Kwart voor 11 toch maar de moeilijke beslissing genomen om de motor bij te zetten want als je niet binnen een uur na de eerste boot in Kornwerderzand aankomt lig je uit de wedstrijd. Na later bleek, kwam deze beslissing nog maar net op tijd. Wij voeren om 11:52 uur door de boeien, bijna een uur na de eerste boot (Miles4Justice van Bob Hanenberg) die er al om 10:56 uur was. Drie boten die wij op de motor hadden ingehaald kregen een dnf (did not finish) en een vierde lag zelfs meteen al uit de race. Bij Kornwerderzand kwamen we met de eerste schutting door de sluis. Daar werd nog meer dan een uur gewacht tot iedereen was geschut en werd opnieuw gestart. Om 13.26 uur, 4 uur na hoogwater, voeren we door de havenmond. Daar wilden we eerst een slag over stuurboord maken, maar moesten we uitwijken voor de Miles4Justice die daar aan de grond zat (diepstekende jachten hebben ook hun nadelen) en door de wedstrijdleiding moest worden losgetrokken. We kwamen midden in het gedrang stil te liggen en lagen bijna als laatste op koers voor de 20 mijl naar Texel. Met een noord tot noordwest 5 en de gennaker bij, liepen we met gemiddeld ruim 8 knopen aardig in en konden we zelfs nog 3 á 4 boten inhalen. Op een gegeven moment hadden we meer dan 10 knopen op de teller staan. Om 15.54 uur passeerden we de finish bij Oudeschild. Een nieuw record voor onze boot! 10

Fietsen In Oudeschild de zeilen strijken, kluiverboom toppen, de haven doorvaren en om 16:05 uur Simon afgezet om te fietsen. Opruimen en even rust. Maar Simon was snel; om 17:34 uur had hij ondanks de harde wind over de dijk de 60 km er al weer opzitten. Onbegrijpelijk dat er 6 waren die nog sneller hebben gefietst. Weer zeilen Wielen eraf, fiets in de bakskist en gaan. Om 17:46 uur, ruim 3 uur na laagwater, Oudeschild - en door de krachttoer van Simon een flink stuk naar voren opgeschoven in de vloot onder zeil de haven uit. Met nog steeds een stevige noord tot noordoost 5. Het ging toch wel een beetje heftig met de grote fok van 24 m2 op de kluiverboom, dus die eraf en de gewone fok erbij. De Texelstroom afgekruist tot het Scheurak en uiteindelijk het hele Scheurak en de Paardenhoek opgekruist. Gelukkig wel met goede stroom. Eten koken was niet echt mogelijk onder deze omstandigheden, maar Simon slaagde er nog wel in ons onderweg een flink gevulde soep voor te schotelen. Net voor de schemering waren we bij het Inschot, waar we nog net de laatste onverlichte tonnen konden zien. Op het laatste stukje werden we helaas nog net ingehaald door onze achtervolgers, waaronder de Xanthos van Alexander de Jong. Daarna het laatste stuk door de goed verlichte route naar Vlieland, waar we de eerste boten op de terugweg al weer tegenkwamen. Om 1:30 uur door de finish bij Vlieland, netjes volgens planning, want we hadden uitgerekend dat we uiterlijk om 3:30 uur met laagwater moesten vertrekken om niet het tij tegen te krijgen en daarmee te ver achterop te raken. De 31 mijl bijna helemaal opgekruist in 7 uur en 44 minuten. Niet slecht voor ons gaffelkottertje. Hardlopen Zeilen gestreken, kluiverboom getopt, afgemeerd en om 1:35 uur Age afgezet voor het hardlooptraject van 18 km. Ondanks dat hij een Run2day winkel runt, deed hij het uitstekend in de nacht. Om 2:55 uur was hij er al weer. In de tussentijd had Simon een culinair hoogstandje in de vorm van een heerlijke rijstschotel bereid en hadden we nog net een half uurtje over voor een hazenslaapje. Verder zeilen Mooi op tijd en om 3:00 uur voeren we onder zeil de havenmond uit voor de 19 mijl naar Harlingen. Met nog steeds noord tot noordoost 5 moesten we opkruisen tot de ZS13, maar wel met stroom mee en vandaar ging het als een speer richting Harlingen. Bij Griend kwamen we de AquaJoy van Harry Amsterdam, de uiteindelijk winnaar, al weer 11

tegen. In Harlingen moesten we uiterlijk binnen 12 uur na de eerste boot binnen zijn, dus we zaten nog steeds goed. Geleidelijk aan kregen we opnieuw de stroom mee. Om 6:28 uur zeilden we met ruim 9 knopen door de havenpieren bij Harlingen. Opnieuw een record voor onze boot en 2e in onze klasse, na onze directe concurrent, de Xanthos.

Weer fietsen Na even zoeken naar de afzetplaats achterin de Zuiderhaven om 6:38 uur Simon afgezet voor 69 km fietsen heen en terug over de dijk, nog steeds met een ruime windkracht 5. Voor ons tijd voor een ontbijtje met warme broodjes (wat is een oventje aan boord toch fijn) en opnieuw nog een half uurtje over voor een hazenslaapje. Om 8:39 uur was Simon er weer met opnieuw een 7e plaats en was het water zo ver gestegen dat hij vanaf de kade op de boot kon stappen. En zeilen Opnieuw gaan dus. Om 8:49 uur onder zeil en 3½ uur voor hoog water op pad voor de 21 mijl naar Terschelling. Niet erg gunstig qua tij, maar we hadden geen keus; je moet binnen een kwartier na aankomst van de loper/fietser weer op weg zijn. Gelukkig was de koers met nog steeds een noord tot noordoost 4 tot 5 bezeild en konden we met kleine fok en grootzeil voldoende vaart over de grond houden. Vanaf de Meep moesten we echter kruisen. Weliswaar konden we een lange slag maken, maar het laatste stukje tot de Slenk lag recht in de wind, terwijl de stroom vol tegen stond. 1 mijl voor de ingang van de Slenk toch maar even de motor bijgezet. Dan maar wat straftijd, maar heen en weer zeilen tussen dezelfde twee boeien schiet ook niet op. Met de motor ook niet trouwens; we haalden net 2½ knoop over de grond. Achteraf hadden we er beter een uurtje langer over kunnen doen, dan hadden we de terugweg betere stroom gehad en hadden we 3e in onze klasse kunnen worden. De Slenk was weer bezeild en we konden het stukje tot de havenmond nog een heel stuk opkruisen, maar ook daar moest helaas toch nog even de motor bij. Uiteindelijk zeilden we om 13:52 uur de havenmond in. En hardlopen Opnieuw zeilen strijken en het hele gedoe, de haven doorvaren en na een klein misverstandje met de havenmeester die ons bijna de verkeerde kant opstuurde om 14:07 uur Age afgezet voor het laatste looptraject van 12 km. Lopen overdag ging Age nog beter af. Dit keer was hij 8e. Om 14:58 uur was hij er al weer. Wederom zeilen Om 15:13 uur (ruim een uur voor hoog water) lagen we weer onder zeil voor de 26 mijl naar Kornwerderzand. Door de Slenk en de Meep ging als de brandweer, met nog steeds een noord tot noordoost 5 en stroom mee. Aangekomen in de Blauwe Slenk was het stroomvoordeel weg en ging het iets minder snel, maar nog altijd wel ruim 5 knopen. Op de Boontjes, op het laatste stukje naar Kornwerderzand, stond de stroom echter zwaar tegen en met een gijpkoers was dit niet echt ontspannen zeilen. We haalden amper 2 knopen over de grond. Waar we eerst dachten om 18 uur te kunnen eten werd 12

het uiteindelijk een paar uur later en werden we verdorie nog ingehaald door de Xanthos, die ruim een half uur na ons van Terschelling was vertrokken en meer van de stroom profiteerde. Net als vanaf Vlieland werden zij op dit traject opnieuw eerste in onze klasse. Uiteindelijk zeilden we om 20:13 uur door de havenmond van Kornwerderzand. Daar moesten we wachten op de laatste boot en konden we nog even genieten van de Spaghetti Teheran van Simon. Om 20:46 uur waren we geschut en begonnen we aan de laatste 13 mijl naar Stavoren. Op het IJselmeer waaide het iets minder hard en kon de grote fok er weer bij. Het was ook een mooi gennakerrak, maar we waren toch wel wat vermoeid en vonden het eigenlijk wel best. Het laatste stukje lopen In de schemering om 22:58 uur door de finish bij de Marina Stavoren. Age weer afgezet, die de laatste 200 meter nog moest lopen om het logboek in te leveren en ons af te melden. In de inmiddels donker geworden haven - na enig zoeken - de ons toegewezen box gevonden. Tijd voor een finishbiertje in ‘De Potvis’, samen met de mannen van de Xanthos. Tjee, wat kan zo’n café schommelen. Mooi resultaat 141 mijl gezeild, 30 km gelopen en 129 km gefietst in 38 uur. We kunnen tevreden zijn met een 5e plaats (van de 8 gestarte boten) in onze klasse en een 20e plaats (van de 35 gestarte boten) in het totaalklassement, nog voor de Xanthos. En Simon en Age hebben het natuurlijk helemaal uitstekend gedaan in dit sterke veld. We hebben ook goed samengewerkt. Vooral de culinaire bijdragen van Simon en de broodjes en warme dranken van Age hebben ons onderweg op de been gehouden en gemaakt dat we fysiek niet verslapten. Andersom konden zij onderweg net genoeg rust nemen om onder de omstandigheden maximaal te presteren bij het lopen en fietsen. Volgend jaar gaan we voor de prijzen. We kennen nu de route en zowel Simon als Age krijgen er dan 2% leeftijdscompensatie bij. Of de wind dan weer zo geweldig is als deze keer blijft echter altijd afwachten……...

Arjen Santema De zeilers : Bart-Jan, Erik en Arjen 13

Aftersailes Hoever de "aftersail" van Chiel gaat, blijkt uit bijgevoegde foto. Chiel komt zelf even langs bij ons thuis in Elahuizen (Friesland) om de radarreflector boven in de mast te vervangen. Gezeten in een bootsmanstoeltje wordt hij aan de val van het grootzeil opgehesen. Met zweet in de handen sla ik het gebeuren gade en maak een fotoserie. Veel meer kon ik toch niet doen. Ina Keuning, Noorderkroon

Culinaire Waddentocht Zondag 6 oktober aanstaande organiseert de Noordkapervereniging een culinaire waddentocht met Jan Rotgans. We gaan aan boord bij schipper Jan Rotgans en een kok. Er wordt de Waddenzee op gevaren en met een sleepnet gevist. De vangst wordt gezamenlijk bekeken en verdeeld voor bereiding aan boord. Voor meer informatie zie de site van Jan Rotgans: www.janrotgans.com. De kosten zijn € 75,00 per persoon, exclusief drankjes. Zoals Jan zou zeggen over deze gezellige dag vertoeven op de Waddenzee: “Ga mee, het is goddeloos lekker!” Omdat er een minimum aantal deelnemers vereist is bij het laten doorgaan van de dag, wil de organisatie graag inventariseren hoeveel belangstelling er is. We gaan er niet van uit, maar bij slecht weer wordt de tocht geannuleerd en krijg je het deelnamegeld terug.

Wil je mee? Meldt je dan aan via de site van onze vereniging www.noordkapervereniging.nl. Jeltje Waagenaar 14

Noordkapers in de 24-uurs van 2013 Vrijdagavond 23 augustus is de start van de 24 uurs van Medemblik. Eén van ’s werelds grootste zeilevenementen voor kajuitzeiljachten. De essentie van de Delta Lloyd 24 Uurs Zeilrace In 24 uur een zo groot mogelijke afstand te varen op het IJsselmeer, Markermeer, Waddenzee of Noordzee met gebruikmaking van gepubliceerde rakken, die maximaal twee keer gevaren mogen worden. Er kan gekozen worden uit 9 starthavens aan het IJsselmeer en 6 aan het Markermeer, om dan 24 uur later voor de haven van Medemblik te finishen. In de tussenliggende tijd is het aan de schipper en zijn bemanning om een zodanig rakkenpatroon te varen dat deze met een groot aantal gevaren mijlen de finish passeert. Er wordt gestart in verschillende groepen. Uiteraard de wedstrijd voor gemeten jachten. Maar ook en daar gaat het hier om, de toertocht. Deze kent twee starts en is ingedeeld op alfabet. Het gaat me nu te ver om alle regels uit te leggen. Deze zijn eenvoudig te vinden op de website van de organiserende vereniging van de kustzeilers www.kustzeilers.nl (zie de link 24 uurs). Het doel van de Noordkapervereniging Nu de eerst maar eens het doel van de Noordkapervereniging aangeven. De doelstelling is met meerdere Noordkapers deel te nemen aan dit evenement. Daartoe is het volgende bedacht: in tegenstelling tot gebruikelijk wil ik dit jaar naast één vast bemanningslid twee Noorkapereigenaren -die wel willen varen maar twijfelen dit met hun eigen schip en onder hun schippers verantwoordelijkheid te doen- uitnodigen om als opstapper deel te nemen. Daarbij is het wel de bedoeling dat in het jubileum jaar 2014 (er wordt dan immers de 50 e editie gevaren) deze opstappers met eigen schip deelnemen. Naast de Noordsvaarder zullen er dan dus drie Noorkapers deelnemen. Uiteraard en het wordt zelfs zeer op prijs gesteld, als reeds dit jaar het initiatief navolging heeft van schippers die eveneens met hun hun schip willen deelnemen. Voor de opstapper geldt dat meevaren alleen niet voldoende is. Er zijn tal van zaken aan boord te regelen en te doen. Voldoende zeilervaring is noodzakelijk. Er zal immers in ploegen van twee en ook ’s nachts gezeild moeten worden. De koppels worden uiteraard zo samengesteld dat er altijd een ervaren 24 uurs zeiler aan dek is. Tot zover de uitnodiging. Eerst maar eens zien wie zich voor dit jaar aanmeldt en in 2014 met het eigen schip zal willen deelnemen. Aanmelding voor 2013 kan via: [email protected] Cees Schilp "De schipper behoudt zich het recht voor bij te verwachten slecht weer en dan voornamelijk veel regen en wind gelijk aan of meer dan 5 Bft deelname aan de 24 uurs te annuleren" 15

Borkumrace In het weekend na Pinksteren wordt traditiegetrouw in Delfzijl de Borkumrace georganiseerd. Een zeilrace voor zeegaande schepen met op zaterdag een race van Delfzijl naar Borkum en op zondag een race terug van Borkum naar Delfzijl . Dit jaar waren er een aantal afmeldingen vanwege de harde wind voorspelling NW 5-7. Onder het deelnemersveld van 35 schepen varen ook 2 Noordkapers mee. De Adelheid van de familie Pijper (een NK31 visserman) en de Njord van famailie Harkema (een NK 31 LC) . De start is om 13:00 uur maar wordt 20 minuten uitgesteld vanwege een sleep van 600 meter. Zaterdag wordt er opgekruist van Delfzijl naar Borkum. Voor Borkum moet dan het Doekegat overgevaren worden waar met stroom en tegenwind een behoorlijke zee kan staan. De Borkumrace wordt gehouden op druk vaarwater waar pleziervaart kruist tussen grote zeeschepen en veerboten. Beide Noordkapers hebben een goede start en de race kan beginnen. Al snel worden de eerste boten ingehaald. Ook wordt het verschil nu duidelijk tussen het torentuig op de NK 31 LC en het gaffeltuig op de NK 31 visserman. Na een aantal slagen (er zullen nog vele volgen) wint de NK 31 LC hoogte. In het Doekegat hebben de golven zich inmiddels opgebouwd door de noordwesten windkracht 7; tegen de stroom in tot soms wel 3 meter! Veel schepen moeten flink reven en lopen minder snel. Verbazingwekkend hoe zeewaardig de Noordkaper is. Alle golven worden goed genomen; heel af en toe wat vastwater op dek maar we verliezen weinig snelheid. We halen schepen in en zitten steeds rond de 5-6 knopen snelheid door het water. Na 3,5 uur komt voor de Njord de finish in zicht. Ter hoogte van Borkum bij de Borkumrede ligt de Harder (schip van Natuurbehoud wadden) als finishschip. Een aantal minuten later komt ook de Adelheid over de finish. Door verschil in rating blijft het spannend wie er gewonnen heeft (NK31 LC met torentuig 114 of de NK31 visserman gaffel 115). Bij de prijsuitreiking blijken de beide Noordkapers het goed te hebben gedaan. De Njord een eerste plaats en de Adelheid een tweede plaats. Daar moet op gedronken worden!! Super trots op onze schepen! 16

Zondagmorgen om negen uur was de start terug naar Delfzijl. Met iets minder wind NW5-6 voor de wind op naar Delfzijl. Na een uurtje zeilen met snelheden van tegen de 12 knopen op de GPS ( op de Eems staat 2-3 knoop stroom) liggen beide Noordkapers aan kop!! De Adelheid voorop met nu iets meer snelheid dan de Njord. De race wordt gezeild in een recordtijd en de Adelheid gevolgd door de Njord bereiken zelfs als aller eerste de finish in minder dan twee uur!! Alle andere schepen achter ons gelaten. Na alle berekeningen het resultaat: de Adelheid eerste plaats en de Njord tweede. Het was een geweldige race waar de Noorkapers zich van hun beste kant hebben laten zien. Op naar de volgende race!

Gerard Harkema en Heiko Pijper aan boord van de Njord en Adelheid 17

Zij die te kaap’ren varen (een

opstel vrij naar ‘Nederlandsche schepen’ van J.H. van Duinen) Door Gerard W. van Dorp a.b. van de Kleine Beer

Wat is er mooier dan een Noordkaper onder vol tuig met afgaand water in het Pannegat 1? Met deze vraag sloot ik mijn vorige aflevering af. De asterisk sloeg op de weggevallen voetnoot: 1 Twee Noordkapers. De ons bekende scheepsbouwer uit Harlingen had waarschijnlijk desgevraagd geantwoord een “eskader” en dat kan oplopen tot een stuk of tien. Maar ja, daarmee is de vraag naar het verband tussen het criterium mooi en een schip niet beantwoord. En al zullen er in de NKV geen leden zijn die vertwijfeld langs de vloedlijn zwerven ondertussen mompelend “Wat is er toch zo mooi aan mijn Noordkaper?” enig zicht op een antwoord is wel geboden. Op onze zoektocht naar de invulling van mooi kunnen we ons laten leiden door uitspraken van de bemanning: Mooi bootje zeg; Mooie meid/man! [bet. aangenaam om te naar te kijken]; Daar kom je mooi van af maat [bet. inschattingsfout van de schipper(se), maar de schade valt mee]; Het is mooi geweest! [bet. einde vaarseizoen, de bemanning wil naar huis]. Aangenaam om naar te kijken lijkt me de beste koers om te gaan voorliggen bij onze zoektocht naar het begrip mooi. En dat brengt ons bij het lijnenplan van ….. de boot uiteraard. Even Googlen leert ons het volgende: een lijnenplan is een verzameling lijnen, die de doorsnedes weergeven van drie projecties van een schip en daarmee de scheepsvorm vastleggen. De drie projecties zijn de verticalentekening, de spantentekening en de waterlijntekening! Gravure uit Traité du navire van Pierre Bouguer uit 1746 waarin links een lijnenplan is te zien. Uit het lijnenplan kan worden afgeleid of een schip zich in het water volgens de gestelde eisen zal gedragen. Maar ja - en ik citeer Jacob Hendrik van Duinen- dat zijn immers vanzelfheden, een schip moet een sierlijken vorm hebben! Ik denk dat voor veel botenliefhebbers die sierlijke vorm in hoge mate wordt bepaald door drie zaken; de boeg, de zeeg en de spiegel. En snuffel eens rond in de winkeltjes aan de waterkant waar scheepjes als souvenir worden verkocht. Daar tref je voornamelijk kottermodelletjes aan: mooie rechte boeg met boegspriet, prachtige zeeg, platte spiegel in de vorm van een wijnglas. Dus om te bepalen wat mooi gevonden wordt, hoeven we alleen maar te kijken naar het assortiment in de genoemde winkeltjes. Eigenaren van Noordkapers realiseerden hun droom op ware schaal, door te vallen voor een pronte boeg (Fransen noemen dat Il y du monde au balcon) de fraaie zeeg en een platgat met aangehangen roer. Is dat mooi? Ach, het is maar waar je van houdt zullen anderen zeggen. Een koningslinde in een park, Vlieland in de avondzon, het silhouet van je geliefde achter het douchegordijn, een tekening van je kleinkind. ’t Is allemaal mooi. Over smaak valt immers niet te twisten. Laten we in plaats daarvan lekker het water op gaan… met onze Noordkaper. 18

Heb je leuke, spannende, ontroerende, indrukwekkende, domme of andere interessante Noordkaper, Zuidkaper of Wanderer verhalen? Laat de lezers van de Krill meegenieten en stuur je verhaal op naar: [email protected]

Wimpel Noordkapervereniging Gratis bij ingang lidmaatschap. Voor € 9,00 te koop tijdens evenementen of via [email protected]

Fotobewerking: Jeltje Wagenaar

19

Noordkapervereniging Postbus 1062 3700 BB Zeist

20