Nummer 11, Jaargang 4, Juli - Augustus 2015

Nummer 11, Jaargang 4, Juli - Augustus 2015

Themanummer ‘INTEGRATIE’: Onze reactie op de integratienota van de gemeente Rotterdam Samenvatting nota ‘Integratie010’ Debat Rotterdamse kenniscentra n.a.v. de integratienota Project UPSTREAM

...en meer

Van de redactie

Eind maart is de gemeentelijke nota ‘Integratie010’ gepresenteerd. In juli is er een iets aangepaste versie van deze nota in de gemeenteraad behandeld en aangenomen. Voor ons aanleiding om deze editie van onze nieuwsbrief geheel te wijden het onderwerp ‘Integratie’. Elders in deze nieuwsbrief kunt u een korte samenvatting lezen van de nota. Hieronder volgen delen uit de reactie van het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD), die in april naar de gemeenteraad is gestuurd.

RKD kan zich op hoofdlijnen vinden in de visie die in de nota ‘Integratie 010’ is geformuleerd. Samengevat wil dat zeggen dat Rotterdammers met elkaar samenleven en elkaar (moeten) helpen en ondersteunen. Dat is ook een van de kernwaarden van ons kenniscentrum. Het bouwen aan een stad waar mensen met elkaar betrokken zijn gaat echter niet vanzelf. Stimulerende en ondersteunende maatregelen van de overheid zijn en blijven noodzakelijk. Het bestrijden van extremisme en discriminatie en het tegengaan van uitsluiting zijn eveneens belangrijke punten die leiden tot het beter samenleven tussen diverse bevolkingsgroepen. Empowerment als onderdeel van (nieuw) beleid Het college geeft aan verschillende beleidsprogramma’s en –maat-

2

regelen in voorbereiding of al in uitvoering te hebben om dit te bewerkstelligen. Voor een deel zijn wij hier als RKD al bij betrokken. Zo werkt RKD bijvoorbeeld mee aan de uitvoering van het programma ‘Veilig Thuis’ en aan het emancipatiebeleid gericht op het vergroten van sociale acceptatie van LHBT’ers binnen diverse (religieuze) groepen. Deze beleidsmaatregelen verdienen het om voortgezet te worden. Wij zijn wel van mening dat in de nota te veel nadruk gelegd wordt op bescherming en te weinig op toerusting oftewel ‘empowerment’. Voor groepen die door belemmeringen binnen de eigen gemeenschap niet kunnen deelnemen aan de samenleving is bescherming noodzakelijk. Zeker als het om acute (be)dreiging gaat. RKD is van mening dat op de lange termijn het empoweren van deze groep veel effectiever is. Meer nadruk hierop zou dan ook goed zijn.

Effectiviteit culturele organisaties niet onderschatten Het college van B&W verklaart in de nota ‘mono-etnische / culturele’-organisaties min of meer als ongewenst. Dit soort organisaties kunnen juist een effectief kanaal zijn om moeilijk bereikbare doelgroepen – zoals ‘verborgen vrouwen’ – te bereiken en te empoweren. In onze ogen is het dan ook verstandiger om deze organisaties als partner te zien in de benadering van kwetsbare doelgroepen die in de nota worden genoemd. Kijk naar het soort activiteiten dat deze organisaties ontplooien en bepaal op basis daarvan of overheidsondersteuning gewenst of nodig is. Samenwerken met deze organisaties kan juist de uitvoering van het beleid vereenvoudigen en dan is het niet handig om deze bij voorbaat als onwenselijk te verklaren. Wegnemen belemmeringen en tegengaan discriminatie In de nota wordt verder ingegaan op belemmeringen die binnen groepen aanwezig zijn. Die belemmeringen wegnemen is mede een taak van de Rotterdammers die zelf afkomstig zijn uit groepen. Er wordt wel gesproken over de potentie binnen migrantengroepen. Hun rol wordt naar onze mening te weinig benadrukt. De overheid kan juist door stimuleren dialoog

Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Juli - Augustus 2015

Foto credit: thegoldguys.blogspot.nl

en faciliteren een bondgenootschap aangaan met deze mensen om problemen binnen de eigen gemeenschap en daarbuiten aan te pakken. Het is de taak van de overheid, dus ook de gemeente, om tegen discriminatie op de arbeidsmarkt en in andere sectoren van de maatschappij op te treden. Het bevorderen van meldingsbereidheid is een aspect van dit optreden. Krachtig optreden tegen directe en bewuste discriminatie is relatief eenvoudig. De meeste vormen van discriminatie zijn echter onbewust en indirect. Het is geen makkelijke taak om deze vormen van discriminatie aan te pakken. Wij zijn dan ook van mening dat aanvullende activiteiten op dit gebied nodig zijn.

Vergroten arbeidsparticipatie Verder wordt in de nota aangegeven dat de werkloosheid onder migrantenjongeren schrikbarend hoog is. Het college kondigt aan met beleid te komen dat gericht is op ondersteuning van werkzoekende jongeren met een migrantenachtergrond. Als RKD zijn wij ook van mening dat dergelijk beleid hard nodig is. Toegang tot de arbeidsmarkt is erg belangrijk voor integratie. Werkzoekende jongeren kunnen een eigen inkomen verwerven en daarmee een voorbeeldfunctie vervullen voor de eigen omgeving. Door deelname aan het arbeidsproces doen zij verder ervaring op en leggen zij contacten met mensen met verschillende culturele achtergronden. Dit alles draagt bij aan verdere integratie.

Een beleidsprogramma dat gericht is op ondersteuning, begeleiding, (bij)scholing en het tegengaan van uitsluiting op de arbeidsmarkt kan voorkomen dat er een verloren generatie in het midden van Rotterdam ontstaat. RKD zou graag zien dat hier ruimte komt voor een creatieve invulling. Het is belangrijk dat (hoog opgeleide) migrantenjongeren zelf hier bij betrokken worden en een rol kunnen spelen. Denk bijvoorbeeld aan het opzetten van ‘promotieteams’ of netwerkprojecten. Als RKD denken we graag actief mee in de opzet van een programma dat gericht is op het tegengaan van discriminatie op de arbeidsmarkt en toerusting van werkzoekende jongeren.


3

Integratie010 een samenvatting

De wethouder voor Stedelijke Ontwikkeling en Integratie, Ronald Schneider, heeft eind maart de conceptnota ‘Integratie010’ gepresenteerd. De nota beschrijft hoe men de komende jaren de integratie van migranten in Rotterdam wil aanpakken. Inmiddels is de nota in de gemeenteraad besproken en aangenomen. Definitie integratie In de nota wordt de volgende definitie van integratie gehanteerd: “de inspanning die de migrant levert om sociaal en economisch deel te kunnen nemen aan de Rotterdamse samenleving door zich de Nederlandse taal eigen te maken en de gangbare normen te respecteren en na te leven. Participeren in de samenleving zien we daarbij als belangrijke voorwaarde voor een succesvol integratieproces. Van de samenleving verwachten wij dat migranten de ruimte krijgen en als gelijken worden gezien, erkend en behandeld.” Focus en uitgangspunten Het Rotterdamse beleid is er de komende jaren op gericht om zowel te werken aan de sociale als ook op de culturele integratie: • Sociale integratie die ervoor moet zorgen dat iedereen in Rotterdam dezelfde kansen krijgt en pakt, en; • Culturele integratie die ervoor moet zorgen dat in Rotterdam individuele vrijheid samengaat met een gedeeld normbesef.

4

Uitgangspunten De uitgangspunten hierbij zijn dat: 1. Elke migrant zich is bewust van de eigen plicht en verantwoordelijkheid om te integreren: sociaal en economisch deel te nemen, de Nederlandse taal te leren, de gedeelde normen te respecteren en na te leven. 2. Elke migrant gelijke toegang heeft tot algemene voorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting etc. waarmee hij zijn positie en die van zijn kinderen in de samenleving kan verbeteren. 3. Migranten die worden beperkt in hun individuele rechten, door bijvoorbeeld culturele en / of religieuze aspecten, beschermd worden en worden toegerust om zich te emanciperen.

Integratie 010: “Het integratieproces is te vergelijken met het invoegen op de snelweg. Op de snelweg rijdt Nederland. Op de invoegstrook de migrant die wil integreren. Het is in eerste instantie aan de invoeger om moeite te doen en initiatief te tonen om veilig in te kunnen voegen. Van de automobilisten op de doorgaande weg verwachten we waar nodig en mogelijk dat zij ruimte bieden om dit mogelijk te maken. Een kwestie van fatsoenlijk ritsen en van wederkerigheid.”

Er gaat veel goed De arbeidsparticipatie en scholing van de tweede generatie niet-Westerse migranten is er de afgelopen

jaren fors op vooruit gegaan. Daarmee is deze tweede generatie ook minder afhankelijk geworden van uitkeringen dan de eerste generatie. Zo staan Rotterdammers met een Surinaamse afkomst qua arbeidsparticipatie inmiddels bijna op gelijke voet met ‘autochtone’ Rotterdammers. Daarnaast is er een forse groei van het aantal succesvolle zelfstandig ondernemers met een migrantenachtergrond. De Rotterdamse bevolking als geheel wordt steeds diverser en de verschillende groepen (Rotterdamse) migranten vermengen zich steeds meer met elkaar en met autochtone Rotterdammers. Er kan ook veel beter Naast positieve ontwikkelingen blijven er toch (hardnekkige) problemen waar men bij sommige migrantengemeenschappen tegenaan loopt. Zo blijkt de jeugdwerkloosheid onder migrantenjongeren opnieuw veel hoger te zijn dan onder autochtone jongeren. Het percentage is bijna verdubbeld, van 15% in 2013 naar 28% in 2014 (onder autochtonen van 8% naar 10%). Daarnaast blijkt dat ondanks een goede opleiding veel jonge vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst niet economisch zelfstandig zijn. Verder blijkt dat in overlasten criminaliteitscijfers jongeren van Marokkaanse of Antilliaanse afkomst oververtegenwoordigd zijn. Ook de integratie van sommige specifieke vluchtelingengroepen verloopt moeizamer dan die van andere groepen. Als voorbeeld worden Somalische vluchtelingen


2. Ondersteunen, gericht op migranten die niet kunnen; 3. Beschermen, gericht op migranten die niet mogen; 4. Aanpakken, gericht op migranten die niet willen; 5. Monitoren, gericht op het signaleren van mogelijke problemen

genoemd. Een groep die over het algemeen het meest afhankelijk van de bijstand is binnen de groep niet-westerse migranten. Rotterdamse aanpak Mensen die moeten integreren worden in de nota onderverdeeld in: 1. Niet-weters: Migranten die willen integreren maar informatie en / of begeleiding nodig hebben in het vinden en aanboren van de juiste kanalen. 2. Niet-kunners: Migranten die willen integreren maar niet kunnen. Bijvoorbeeld omdat zij door een laag opleidingsniveau over onvoldoende capaciteiten beschikken om zelfstandig hun integratie op te pakken. 3. Niet-mogers: Migranten die niet mogen en / of beperkt worden in hun integratieproces. Bij-

voorbeeld vanwege culturele / religieuze achtergrond en groepsdwang, zoals ongelijke positie tussen mannen en vrouwen, huwelijksdwang en het niet accepteren van seksuele diversiteit. 4. Niet-willers: Migranten die er bewust voor kiezen niet te integreren en zich afkeren van de Nederlandse samenleving, bijvoorbeeld door te radicaliseren. Het beleid van de gemeente Rotterdam zal zich de komende jaren voornamelijk richten op het helpen, begeleiden en beschermen van de eerste drie doelgroepen. De groep niet-willers zal men vooral scherper in de gaten gaan houden. De gemeente zal het integratieproces op de volgende manieren ondersteunen: 1. Informeren en uitdragen, gericht op de migranten die niet weten;


Puntsgewijze uitgangspunten van het beleid Het beleid is als volgt samen te vatten: • Mensen zijn primair zelf verantwoordelijk voor en voeren zelf de regie over hun integratieproces. • De gemeente kan daarin waar nodig faciliteren en ondersteunen maar kan integratie slechts heel beperkt met wetgeving afdwingen. • Het beheersen van de Nederlandse taal is de belangrijkste voorwaarde voor een succesvol integratieproces. • Kennis van, begrip over en naleven van de geldende normen in Nederland is nodig om succesvol te kunnen integreren. • Gelijke behandeling en gelijke kansen zijn uitgangspunt én voorwaarde voor integratie: o Discriminatie, met name op de arbeidsmarkt, dient te worden bestreden; o Bevorderen van gelijke positie tussen man en vrouw; o Acceptatie van andersdenkenden; o Acceptatie van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders. In de nota worden deze uitgangspunten verder uitgewerkt naar de diverse beleidsterreinen zoals onderwijs, jeugd, huiselijk geweld enz. De gehele nota ‘Integratie010’ is te downloaden via http://www. persberichtenrotterdam.nl/uploads/ Integratienota.pdf Het besluit van de gemeenteraad kunt u vinden op http://persberichtenrotterdam.nl/bericht/949/

5

Kort overzicht reacties op de nota ‘Integratie010’ Na de presentatie van de nota ‘Integratie010’ barstten de reacties los. Zowel wethouder Ronald Schneider (LR) als de coalitiepartners D66 en CDA kregen kritiek op nota. Over het algemeen kwam de kritiek er op neer dat het onderwerp integratie

CDA). Een coalitie zonder gedeelde visie. Negentig procent van de nota bestaat uit open deuren, vage voornemens en bestaand beleid. In de overige tien procent zit de echte angel: een moralistisch, negatief en bijna PVV-achtige benadering van integratie: als je je niet aanpast, dan rot je maar op.”

te eenzijdig belicht werd en dat het in de nota ontbrak aan oplossingen: het was vooral ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Hieronder een kort overzicht van de eerste reacties van de Rotterdamse oppositiepartijen. Onze eigen reactie op de nota ‘Integratie010’ leest u elders in de nieuwsbrief in het artikel ‘Van de redactie’.

VVD Jeannette Baljeu noemde de nota ‘nietszeggend’: “De nota staat vol met softe taal, maar er worden nergens oplossingen genoemd. Er wordt nergens iets gezegd over problemen als huiselijk geweld en discriminatie. Wij zijn het met Schneider eens dat taalverbetering cruciaal is voor het integratieproces, maar niet dat daar geen geld in wordt gestoken.”

SP Leo de Kleijn verklaart: “De nota ‘Integratie 010’ is een typisch product van deze coalitie (Leefbaar, D66,

6

PvdA Peggy Wijntuin laat weten: “De PvdA-fractie is teleurgesteld dat, hoewel het stadsbestuur spreekt over de zogenoemde WIJ-gesprekken en WIJ-bijeenkomsten, uitsluitend wordt gekeken naar de inspanningen die geleverd moeten worden door de migrant. Dit terwijl integratie, of liever gezegd samenleven, volgens de PvdA-fractie een zaak is die van twee kanten moet komen, dus niet alleen vanuit de migrant. Samenleven doe je samen, dat lijkt dit stadsbestuur vergeten te zijn. Wij hadden liever een focus gezien op participatie en emancipatie: iedereen draagt zijn steentje bij en iedereen komt tot zijn recht. Veel van wat er beschreven wordt gebeurt al. Ik mis hier creativiteit en visie over hoe de gemeente het vraagstuk wil oplossen.”

GroenLinks GroenLinks vindt de nota ‘vrij vaag’: “Wij vinden het goed dat het punt van integratie op de nota staat, maar de nota wordt op weinig punten concreet.”

NIDA “Een wereldstad als Rotterdam ziet de wethouder door een angstige dorpsbril. De nota leest als een ouderwets stoffig verlangen naar de middeleeuwen”, dat stellen Nourdin El Ouali en Aydin Peksert van NIDA Rotterdam in een uitgebreide reactie op de nieuwe integratienota van het Rotterdams stadsbestuur. NIDA komt daarom met een alternatieve visie, de ‘Stadsgenota’. “Een visie gebaseerd op insluiting in plaats van uitsluiting.”

ChristenUnieSGP De ChristenUnie-SGP in Rotterdam is buitengewoon kritisch over de toon van het college in het integratiedebat. “Hoewel de genoemde problemen in de integratienota reëel zijn geeft het wel een erg eenzijdig beeld van de werkelijkheid. Alle migranten worden op één hoop gegooid en op geen enkele manier wordt ingegaan op de positieve effecten van migratie en dat is een gemiste kans. Dit is daarom dus geen nota over integratie maar slechts een overzicht met enkele mogelijke problemen die zich voor kunnen doen bij migratie naar Rotterdam. Dat is een behoorlijke nuance.”, aldus raadslid Setkin Sies.

De nota is begin juli in de Rotterdamse gemeenteraad aangenomen na een hoofdelijke stemming, met 21 voor- en 19 tegenstemmen.


Debat Rotterdamse Kenniscentra over de integratienota Voordat de nota in de gemeenteraad behandeld zou worden, hebben de Rotterdamse kenniscentra RADAR, Dona Daria, Rotterdam V en RKD op 2 juli jongstleden een debat over de nota georganiseerd. Het doel van het debat was om het denken en praten over de integratie in Rotterdam te verhelderen en positieve invloed uit te oefenen op de conceptnota. De kenniscentra wilden op deze avond vooral ingaan op het opvallende gegeven van de nota waarin de verantwoordelijkheid van het integreren volledig wordt gelegd bij de migrant. De vraag is of dat nu wel zo redelijk en realistisch is. ‘Is integreren niet veeleer een gemeenschappelijk proces?’ In het eerste uur gingen o.a. Ruben Gowricharn (hoogleraar Sociale Cohesie en Transnationale Vraagstukken Universiteit van Tilburg), Fatima Lamkharrat (WMO Radar) en Ireen van der Lem (projectleider Opzoomer Mee) in gesprek met het publiek. Verder hield stadsdichteres Jana Beranova een voordracht. Beeldend kunstenaar Sander Zweerts tekende tijdens het debat cartoons op ansichtkaarten n.a.v. uitspraken die gedaan werden. Daarop konden deelnemers na afloop hun boodschap aan de gemeenteraad schrijven. In het nieuws kwam vooral de

invoegmetafoor waarbij Nederland gezien moet worden als een snelweg en de migrant als ‘invoeger’ op deze snelweg. Los van de vraag of dit nu al dan niet een sterke metafoor is, kwam tijdens de discussie duidelijk naar voren dat in de nota alleen gesproken wordt over de ‘invoegers’. Zowel mevrouw Fatima Lamkharrat als Jana Beranova merkten op dat men op de snelweg dan wel rekening moet houden met de ‘invoegers’. Het publiek merkte daarnaast op dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen nieuwe migranten en mensen die hier geboren zijn uit allochtone ouders. Dat is vreemd aangezien de behoeftes van deze groepen toch wezenlijk van elkaar verschillen. Waar nieuwkomers in eerste instantie vooral behoefte hebben aan begeleiding, is de andere groep meer gebaat bij de bestrijding van discriminatie. Integratie wordt in de nota namelijk vooral gekoppeld aan economische onafhankelijkheid. Maar hoe word je economisch onafhankelijk als er nog veel discriminatie op de arbeidsmarkt is. Over een ander punt uit de nota, taal, zijn de meningen minder verdeeld. Men is het er mee eens dat taalbeheersing een van de voorwaardes is voor een ‘goede’ integratie. Het probleem is echter dat mensen vaak niet weten waar


ze terecht kunnen. Mensen hebben hulp nodig in het vinden van de juiste weg. Dat strookt dan weer niet met de insteek van de integratienota, waarin wordt gehamerd op de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Een tweede belangrijke vraag tijdens deze avond was waar mensen in moeten integreren als er geen duidelijke meerderheid meer bestaat. Koningin Maxima zei het een paar jaar geleden al: ‘de Nederlander bestaat niet’; de Rotterdammer evenmin. In de nota wordt gesproken over het feit dat de oorspronkelijke bewoners zich vervreemd voelen. In de discussie kwam naar voren dat dat misschien in de jaren ‘80 zo was, maar dat we inmiddels een generatie verder zijn. Daarmee is er een hele nieuwe generatie ‘oorspronkelijke’ bewoners gekomen die een andere of gemixte culturele achtergrond hebben. Fatima Lamkharrat merkt daarbij op dat je het dus ook kunt omdraaien: “Als je in Rotterdam niet weet wat ‘kapsalon’ of ‘roti’ is, ben je niet geïntegreerd. Je moet niet het niet alleen aan één kant leggen, we moeten er samen een geweldige stad van maken! Als je mensen steeds weer in een hokje ‘terug stopt’, houd je talentontwikkeling tegen.” Daarbij tekende zij aan dat in haar werk integratie eigenlijk geen thema meer is. Het draait

7

bijvoorbeeld veel meer om arbeid en gelijke kansen. Ireen van der Lem: “Het is veel diffuser dan de tweedeling blond / allochtoon, het beweegt constant.

Er zijn ook allochtonen bijvoorbeeld die PVV stemmen!” Jana Beranova sloot de discussie af met haar eigen verhaal: “Eind jaren ‘50, toen ik hier kwam, kenden

Straatinterviews Wat verstaat ‘de’ Rotterdammer(t) eigenlijk onder integratie? En hoe ervaart ie dat? Voorafgaand aan het debat wilden wij dat wel eens weten. Gewapend met een aantal vragen gingen wij de markt op. Want er is geen plek in Rotterdam waar je zoveel diversiteit kunt ervaren als op de grote markt aan de Binnenrotte. Arm en rijk, autochtoon en ‘allochtoon’, studerend, ondernemend, werkend of werkloos…alle lagen van de Rotterdamse bevolking komen samen op de markt.

Volgens de Dikke van Dale is ‘Integratie’ – ‘het maken van of opnemen in een groter geheel’.

Volgens Wikipedia is ‘Integratie’ – ‘het in elkaar opgaan van verschillende groepen’ met als kanttekening: ‘Een kenmerk is dat beide groepen aanpassingen maken. Wanneer er sprake is van eenzijdige aanpassing heet dit assimilatie.’

Volgens www.politieacademie. nl is ‘integratie’ – ‘term voor de mate waarin de burgers en de verschillende bevolkingsgroepen zijn ingeburgerd in de maatschappij en daar duurzaam met elkaar kunnen samenleven’.

Meer definities op http://www. encyclo.nl/begrip/integratie

8

We hebben een twintigtal mensen een aantal korte vragen voorgelegd. • Wat betekent integratie voor u? • Wat verstaat u zelf onder (‘goed’) geïntegreerd zijn? • Wat is volgens u een voorwaarde om (‘goed’) te integreren? • Ervaart u problemen met / vanwege integratie? • Wat zou volgens u anders / beter moeten of wat helpt bij het bevorderen van integratie? Wat opvalt in de antwoorden is dat men over het algemeen aangeeft geen problemen met ‘de’ integratie te ervaren. Als voorwaarde voor ‘goede’ integratie ziet men de taal leren wel als speerpunt, gevolgd door het respect hebben voor en aanpassen aan de cultuur van het land waar je woont. Het voorkomen van discriminatie, een open instelling, wederzijds respect en het niet denken in ‘hokjes’, noemt men verder erg belangrijk. Een deel van de ondervraagden tekende daarbij wel aan dat het aanpassen aan de Nederlandse cultuur zeker niet

we het woord ‘integratie’ niet. Je wilde gewoon meedoen. Ik wil best Nederlander worden, maar wil mijn eigen wortels niet kwijt. Je moet allebei de kanten hebben en dat met anderen uitwisselen. De nota is: schuilen achter een beeld waarmee men mensen denkt mee te krijgen.” In het tweede uur ging het publiek met elkaar het gesprek aan om een alternatieve agenda als reactie of aanvulling op de conceptnota te geven. De centrale vraag daarbij was hoe een geïntegreerde stad er uit ziet, hoe we daar kunnen komen en wat het belang en de invulling is van het begrip ‘dialoog’.

hoeft te betekenen dat de eigen cultuur vergeten moet worden. Men vindt het geen probleem mits de ‘geldende’ normen en waarden gerespecteerd worden. Intercultureel contact belangrijk De meesten vinden het belangrijk dat er intercultureel contact is. Mensen moeten de moeite nemen ook buiten hun eigen groep te komen om zo elkaar te leren kennen en van elkaar te leren. Zo kunnen vooroordelen over elkaar weggenomen worden. Verder viel het ons op dat een enkeling opmerkte dat dwang niet automatisch leidt tot ‘goede’ integratie. Men moet er zelf ook de voordelen van inzien. Een vereiste is wel dat discriminatie streng aangepakt wordt. Zowel discriminatie door de autochtone als de allochtone bevolking. Knelpunten Naast taalproblemen ziet men discriminatie, buitensluiting en stigmatisering als problemen die een goede integratie tegenwerken. Met denken in termen als ‘hunnie tegen ons’, of met haatzaaien is niemand gebaat. Dat werkt polarisatie in de maatschappij alleen maar in de hand.

Integratie op z’n Rotterdams: Wat betekent integratie voor u? – Het boeit me niet…laat iedereen lekker doen wat ie wil!


Project UPSTREAM: integratiebeleid of ‘mainstreaming’?

In het kader van het UPSTREAMproject heeft het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD) op 19 mei deelgenomen aan een EU-rondetafel in Brussel over het onderwerp ‘Superdiversiteit’. RKD is maatschappelijk partner van het project en heeft op verzoek meerdere malen input en advies aan UPSTREAM gegeven.

Wat is UPSTREAM en wat is ‘mainstreaming’? Het UPSTREAM-project analyseert hoe, waarom en met welk effect overheden op Europees, nationaal en lokaal niveau hun migrantenen integratiebeleid ‘mainstreamen’. Het doel van ‘mainstreamen’ is om het integratiebeleid beter te coördineren en op basis van praktijkvoorbeelden en resultaten leerpunten te benoemen die uiteindelijk leiden tot een betere integratie van migranten en een effectiever integratiebeleid. Een kenmerk van ‘mainstreaming’ is dat er minder of helemaal geen sprake meer is van specifiek beleid voor doelgroepen, maar dat integratieaspecten worden verwerkt in het generieke beleid op diverse terreinen. De centrale vraag hierbij is: ‘Wat zijn de obstakels en kansen van het mainstreamen van het migrantenen integratiebeleid?’. Rondetafel op 19 mei 2015 Op dinsdag 19 mei was MPI Europe (Migration Policy Institute Europe) in Brussel gastheer van de besloten rondetafel ‘Rethinking Social Inclusion Policy for a Hypermobile,

Superdiverse Age’ (Het heruitvinden van sociale integratiepolitiek in een tijd van hypermobiliteit en superdiversiteit). In Brussel is gesproken met maatschappelijke organisaties, lokale en regionale overheden en EU-instellingen over de bedreigingen en kansen voor sociale integratie in een tijdperk waarin de bevolking steeds meer divers en mobiel wordt. Bijzonder vruchtbaar was de uitwisseling tussen beleidsmakers en budgetverantwoordelijken van de EU en mensen die in de ‘frontlinie’ strijden tegen sociale uitsluiting in steden in de hele EU. Dialoog was het sleutelwoord. De Commissie wilde vooral innovatieve manieren van interactie met lokale betrokkenen verkennen om zo tot een betere inzet en coördinatie van hulpmiddelen te komen. Afsluitende conferentie op 18 juni 2015 De rondetafel was een voorloper van de afsluiting van het Project UPSTREAM. Dat gebeurde met een conferentie op 18 juni in Brussel. Tijdens de afsluitende conferentie is voornamelijk gesproken over de


risico’s van verwatering van het beleid. De angst bestaat namelijk dat prioriteiten met betrekking tot immigratie en integratie helemaal van de agenda bij overheden verdwijnen. Er is daarom behoefte aan politiek leiderschap om inspanningen effectief te coördineren, beleid te structureren en te kunnen beoordelen op effectiviteit. Tijdens het evenement is het eindrapport ‘Into the mainstream: Rethinking Public Services for Diverse and Mobile Populations’ (Mainstreaming: Het heroverwegen van openbare diensten voor een diverse en mobiele bevolking), gepresenteerd. Bevindingen van het eindrapport In het eindrapport wordt ingegaan op de uitkomsten van het uitgevoerde onderzoek en worden aanbevelingen gedaan hoe immigratie- en integratiebeleid versterkt kunnen worden. De belangrijkste bevindingen die in het rapport worden genoemd zijn: • In Europa vindt een ontwikkeling plaats van specifiek integratiebeleid naar het opnemen van integratie- of diversiteitsprioriteiten

9

in algemeen beleid, zoals welzijn, educatie of wijkgericht werken. • Beleid gericht op specifieke (migranten) groepen wordt als politiek onwenselijk beschouwd, daarom wordt het integratiebeleid helemaal losgelaten of het wordt voortgezet onder breder geformuleerde noemers, middels probleem- of gebiedsgericht werken.

• Zonder duidelijke afspraken of verantwoordelijkheden dreigen deze prioriteiten geheel te verwateren. • Op lokaal niveau is er wel een sterkere oriëntatie op de diversiteit van de inwoners, maar op landelijk niveau ontbreekt dit, het lokale en landelijke beleid lopen hierin steeds verder uit elkaar.

Meer informatie over project UPSTREAM, het beleid en mainstreaming is te vinden op de website http://project-upstream. eu/. Hier zijn ook het rapport van de slotconferentie en verschillende beleidsbrieven te downloaden. Daarnaast zullen wij deze ook via de website van RKD beschikbaar maken.

Verder interessant Columns Wat is er waar van al die clichéargumenten tegen immigratie? In commentaren en op sociale media wordt van alles geroepen over en tegen vluchtelingen en immigratie. De een roept wat en anderen praten het klakkeloos na. Maar wat klopt er nou eigenlijk van de meest gehoorde argumenten? Lees de column op vice.com http://goo.gl/vX4sX9

Databank onderzoek integratie 2011 - 2014 Een interessant overzicht van artikelen over of gebaseerd op onderzoek over integratie op RepubliekAllochtonië http://goo.gl/3i5H7Y

Rotterdam heeft de integratienota niet nodig Een column op versbeton.nl waarin Matin Daftari uitlegt waarom de nieuwe integratienota meteen de prullenbak in kan. Volgens hem is de nota onnodig repressief en leidt de sterke nadruk op afkomst alleen maar tot meer ongelijkheid. http://goo.gl/qXzhsE

Trainingen tegen Huiselijk Geweld In samenwerking met o.a. Wouw-t rainingen heeft RKD de training ‘Omgaan met de Meldcode Huiselijk Geweld’ voor vrijwilligersorganisaties ontwikkeld. Tijdens deze trainingen maakt men kennis met de aangepaste meldcode voor vrijwilligersorganisaties en leert men hoe deze toe te passen. Zo worden draaiboeken behandeld over welke stappen men moet zetten als er een vermoeden is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling. In de training worden daarover afspraken vastgelegd. Onlangs is de eerste serie trainingen afgerond gericht op contactpersonen en bestuursleden van vrijwilligersorganisaties. Twaalf contactpersonen van verschillende vrijwilligersorganisaties hebben hun certificaat behaald. Meer info op http://diversiteitrotterdam. nl/?p=1664

‘Rotterdamse integratienota had in 1985 geschreven kunnen zijn’ Nog een column op Vers Beton: Een interessant opiniestuk van Herman Meijer in de Moslimkrant. Volgens de Rotterdamse oud-wethouder Integratie is de integratienota die in maart gepresenteerd werd ‘in de situatie van de vorige eeuw blijven steken’. http://goo.gl/owSfL8 De links die beginnen met ‘http://goo.gl’ zijn verkorte links zodat u ze makkelijker kunt overnemen.

10

Overig nieuws van RKD

Ons Jaarverslag over 2014 Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit brengt ieder jaar een inhoudelijk jaarverslag uit. In dit jaarverslag wordt een overzicht gegeven van de werkzaamheden die het RKD in dat jaar heeft uitgevoerd. Een samenvatting van ons jaarverslag over 2014 is nu beschikbaar via http://diversiteitrotterdam. nl/?p=1685 RKD als maatschappelijk partner Rotterdam Unlimited festival RKD is sinds 2014 maatschappelijk partner van het Rotterdam Unlimited festival. Dit festival viert de culturele diversiteit van Rotterdam. Een week lang vol podiumkunsten, muzikale presentaties, high-end kunstenaars, dans, storytelling en natuurlijk de Zomercarnaval Straatparade – het grootste outdoor event van ons kleine maar o zo diverse landje. Rotterdam Unlimited vindt dit jaar plaats van 21 juli t/m 25 juli 2015. Tijdens het festival hangen op verschillende locaties onze banieren in de stad, en verzorgt RKD de ‘Diversity Lounge’ op het Schouwburgplein. Meer informatie over Rotterdam Unlimited op http://rotterdamunlimited.com/


Integratie gaat niet vanzelf, maar is hard werken Een column van Ronald Schneider, Wethouder Stedelijke Ontwikkeling en Integratie

Foto: Marc Nolte

Al eeuwenlang komen mensen van over de hele wereld naar Rotterdam, op zoek naar een beter bestaan. In onze stad vinden zij de vrijheid en tolerantie om zichzelf te ontplooien en hun bijdrage te leveren aan de stad. Zij gaven Rotterdam haar internationale karakter. Een wereldstad als Rotterdam biedt nu eenmaal betere kansen op werk, vrijheid en voorspoed. Mensen die bewust kiezen voor Rotterdam, hun kansen pakken en bijdragen aan de samenleving, helpen de stad vooruit en vice versa. Maar niet iedereen wil of kan die kansen pakken. Niet iedereen wil of kan de leidende principes aanvaarden waarop onze samenleving is gebouwd. Als die wederkerigheid ontbreekt ontstaan er spanningen. Daarom blijft integratie een vraagstuk waarop een antwoord nodig is in onze stad. Dat antwoord ligt in eerste instantie bij de mensen zelf. Als je kiest voor Rotterdam, leer je de Nederlandse taal en respecteer je de heersende normen van onze samenleving. Integratie is echter niet af te dwingen. Het is een bewustwordingsproces. Het college ziet voor

zichzelf de taak weggelegd om de spelregels uit te leggen en mensen te motiveren mee te doen in de samenleving. Als zij daarbij hulp of bescherming nodig hebben, regelen we dat. We nemen hen echter niet bij de hand, zij zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen integratieproces. Obstakels op de weg, zoals discriminatie op de arbeidsmarkt, helpen we uit de weg te ruimen. Maar we stellen ook grenzen, daar waar de fundamenten van de samenleving ter discussie worden gesteld. In de nota Integratie die recent is gepresenteerd beschrijft het Rotterdamse college hoe we de integratie in Rotterdam zonder taboes willen laten verlopen. Daarbij is leidend dat mensen zelf primair verantwoordelijk zijn voor hun eigen integratieproces. Ze moeten zelf de regie pakken. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de Nederlandse taal voldoende wordt beheerst. Want dat is de belangrijkste voorwaarde voor een succesvol integratieproces.

in Nederland is nodig om succesvol te kunnen integreren. Evenals de voorwaarde dat iedereen een gelijke behandeling krijgt. Discriminatie, met name op de arbeidsmarkt, moet dan ook hard worden bestreden. Andere voorwaarden voor een goede integratie liggen in het bevorderen van een gelijke positie tussen man en vrouw, in de acceptatie van andersdenkenden; van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders. Uiteindelijk moet dit zorgen voor een betere integratie. En daar heeft niet alleen de migrant maar ook de stad profijt van. Een betere integratie van migranten draagt namelijk bij aan een stad, aan wijken en buurten, waar het prettig samenleven is en waar iedereen zich gelijkwaardig en geaccepteerd voelt. Dit vraagt om een houding waarbij wij elkaar open tegemoet treden, de dialoog aangaan en durven te benoemen wat niet begrepen wordt of fout gaat. Ongeacht verschillen in leefstijl, denkwijzen en principes. En dat gaat niet vanzelf, dat is hard werken. Ronald Schneider (1962) is wethouder Stedelijke Ontwikkeling en Integratie van de gemeente Rotterdam voor Leefbaar Rotterdam. Dhr. Schneider is sinds 15 mei 2014 wethouder. Hij zit sinds oktober 2008 in de gemeenteraad voor Leefbaar Rotterdam. Sinds 2012 was hij ook fractievoorzitter van die partij. In de raadsperiode 2010-2014 was hij woordvoerder Fysieke Infrastructuur, Economie en Vervoer voor Leefbaar Rotterdam.

Maar ook kennis, begrip over en naleven van de geldende normen

Dit is een uitgave van Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit Grotekerkplein 5 3011 GC Rotterdam 010 3031020 www.diversiteitrotterdam.nl Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Juli 2014

Redactie: RKD / Nenad Haak Ontwerp: Pressure Line Foto omslag: www.theworldflag.org / Nenad Haak © 2015

3

Nummer 11, Jaargang 4, Juli - Augustus 2015

Recommend Documents